MEDLINE SAĞLIK GRUBU ÜCRETSİZ SÜRELİ YAYINIDIR. SAYI: 4 YAZDAN SONBAHARA GEÇERKEN Londra ya Gidiyoruz! DİYABETLE YAŞAM Gebelik Şekeri, Bebeğinizi Tehdit Ediyor!
Editör den Gürkan Ergenekon Medline Sa l k Grubu CEO Toplum sağlığını korumak ve bu anlamda bilinç yaratabilmek için üstün çabalar gösteriyoruz. Hastanemizin Değerli Ziyaretçileri, Sıcak yaz günlerinin ardından serinleyen hava, sonbahar ve ardından da kış mevsiminin gelişini müjdelerken, mevsim geçişlerindeki ısı değişiklikleri soğuk algınlığı gibi bazı rahatsızlıkların artışına sebep olur. Oysa sonbaharda bağışıklık sistemini güçlendirmek, mevsimsel hastalıkları tedavi etmekten daha kolaydır. Bağışıklık sistemini güçlendirmek, vücudu enfeksiyonlara ve dış uyaranlara karşı korumak için ise bir takım önlemler almak gerekir. Toplum sağlığını korumak ve bu anlamda bilinç yaratabilmek için üstün çabalar gösteren Medline Sağlık Grubu olarak; hastanelerimize başvuran kişilere daha yakın olabilmek ve güncel sağlık konuları hakkında bilgiler paylaşabilmek için dergimizin dördüncü sayısını hazırladık. Dergimizin dördüncü sayısında; sonbaharda sıklıkla karşılaşılan sağlık problemlerini ve bu rahatsızlıklara karşı alınması gereken önlemleri paylaştık. Ayrıca varisten kasık fıtığına, kalça-diz protezinden gebelik şekerine kadar toplumda oldukça sık karşılaşılan rahatsızlıklar ile ilgili tüm merak edilenleri uzman doktorlarımızın görüşleri doğrultusunda aktardık. Bu anlamda hastanelerimizde gerçekleştirilen başarılı operasyonlar ve hastalarımızın bizlerle ilgili görüşlerine de bu sayımızda yer verdik. Umarız doktorlarımızın toplum sağlığını bilinçlendirme misyonu doğrultusunda hazırladıkları yazıları dikkatle okur, ihtiyacınız olan bilgilere ulaşırsınız. Dergimizin dördüncü sayısını keyifle okumanız dileğiyle... Sayg lar mla, Gürkan Ergenekon Medline Sa l k Grubu CEO Tıp alanındaki en son gelişmeleri yakından takip ederek hastalıklarla mücadele eden doktorlarımız ile bu zaman zarfında da hastalarımızı sağlıklarına kavuşturarak taburcu ettik. mtiyaz Sahibi BSK Sa l k Hizmetleri A.fi. ad na Erhan Kam fll Sorumlu Yaz flleri Müdürü Gürkan Ergenekon Yay n Kurulu Gürkan Ergenekon Lerzan Altan Ali Hakan Çal flkan Hüseyin Özyar Dergideki yaz ve foto raflar n her hakk sakl d r. Dan flma Kurulu Prof. Dr. Serdar Günayd n Uz. Dr. Selçuk Emina ao lu Op. Dr. Serkan Kurnaz Uz. Dr. Halil Duran Dr. Evren Ersoydan Bas ld yer ve tarih stanbul, Ekim 2014 Yay n Türü 3 ayda bir, ücretsiz Tasar m ve Yay na Haz rlayan Probee letiflim Yönetim Yeri BSK Sa l k Hiz. A.fi. Kemerburgaz Cd. No:45 Ayaza a Maslak, fiiflli 34396, stanbul www.medline.com.tr Bask Armoni Nüans Bostancı Yolu Cad. Keyap San. Sit. B-1 Bl. No. 24 Y.Dudullu 0212 540 36 11 3
MEDLINE HASTANELERİ Özel Medline Adana Hastanesi Acil Servis Ağız ve Diş Sağlığı Anesteziyoloji ve Reanimasyon Beslenme ve Diyet Beyin ve Sinir Cerrahisi Biyokimya Laboratuvarı Çocuk Cerrahisi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dahiliye Dermatoloji Enfeksiyon Hastalıkları Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Gastroenteroloji Genel Cerrahi Göğüs Hastalıkları Göz Hastalıkları Kadın Hastalıkları ve Doğum Kalp ve Damar Cerrahisi Kardiyoloji Klinik Mikrobiyoloji Kulak Burun Boğaz Mikrobiyoloji Laboratuvarı Nefroloji Nöroloji Medikal Estetik Medikal Onkoloji Ortopedi ve Travmatoloji Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Radyoloji Üroloji Özel Medline Antalya Hastanesi Acil Servis Ağız ve Diş Sağlığı Anesteziyoloji ve Reanimasyon Beslenme ve Diyet Beyin ve Sinir Cerrahisi Biyokimya Laboratuvarı Çocuk Cerrahisi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dahiliye Dermatoloji Enfeksiyon Hastalıkları Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Genel Cerrahi Göğüs Cerrahisi Göğüs Hastalıkları Göz Hastalıkları Kadın Hastalıkları ve Doğum Kalp ve Damar Cerrahisi Kardiyoloji Klinik Mikrobiyoloji Kulak Burun Boğaz Medikal Estetik Medikal Onkoloji Mikrobiyoloji Laboratuvarı Nöroloji Ortopedi ve Travmatoloji Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Radyoloji Üroloji 6
MEDLINE HASTANELERİ Özel Medline Aydın Hastanesi Acil Servis Anesteziyoloji ve Reanimasyon Beyin ve Sinir Cerrahisi Biyokimya Laboratuvarı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dahiliye (Endokrinoloji) Dermatoloji Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Gastroenteroloji Genel Cerrahi Göğüs Hastalıkları Göz Hastalıkları Kadın Hastalıkları ve Doğum Kalp ve Damar Cerrahisi Kardiyoloji Kulak Burun Boğaz Mikrobiyoloji Laboratuvarı Nöroloji Medikal Estetik Ortopedi ve Travmatoloji Radyoloji Üroloji Özel Medline Eskişehir Hastanesi Acil Servis Anesteziyoloji ve Reanimasyon Beyin ve Sinir Cerrahisi Biyokimya Laboratuvarı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dahiliye Dermatoloji Enfeksiyon Hastalıkları Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Gastroenteroloji Genel Cerrahi Göğüs Hastalıkları Göz Hastalıkları Kadın Hastalıkları ve Doğum Kalp ve Damar Cerrahisi Kardiyoloji Klinik Mikrobiyoloji Kulak Burun Boğaz Mikrobiyoloji Laboratuvarı Nöroloji Medikal Estetik Ortopedi ve Travmatoloji Radyoloji Üroloji Özel Medline Konya Hastanesi Acil Servis Anesteziyoloji ve Reanimasyon Beslenme ve Diyet Beyin ve Sinir Cerrahisi Biyokimya Laboratuvarı Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dahiliye Dermatoloji Enfeksiyon Hastalıkları Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Gastroenteroloji Genel Cerrahi Göğüs Hastalıkları Göz Hastalıkları Kadın Hastalıkları ve Doğum Kalp ve Damar Cerrahisi Kardiyoloji Klinik Mikrobiyoloji Kulak Burun Boğaz Mikrobiyoloji Laboratuvarı Nöroloji Medikal Estetik Ortopedi ve Travmatoloji Plastik Rekonstrüktif ve Estetik Cerrahi Radyoloji Üroloji 7
İÇİNDEKİLER Editörden 3 Medline Sa l k Grubu Esas Holding Kurulufludur 5 Medline Hastaneleri 6-7 Bunlar Biliyor musunuz? 9 Yazdan sonbahara geçerken... 10-11 Hastanelerimizden Haberler 13 Varis tedavisi için geç kalmayın 14 Aşırı kilo kasık fıtığına neden olabilir. 15 Grip Nedir? 16-17 İleri Yaş Diz ve Kalça Ağrılarına Protez Çözümü 18 200 e Yakın Romatizmal Hastalık Bulunuyor 19 Diyabetle Yaşam 20-21 İdrar Kaçırma Yetişkin Her 4 Kadından Birini Etkiliyor 22 Gebelik Şekeri, Bebeğinizi Tehdit Ediyor! 23 Meme Kanseri Hakkında 24-25 Londra 26-27 Okul Kazaları 28-29 Meme Cerrahisinden Korkmayın! 30 Çağın Hastalığı Obezite İle Savaşma Zamanı! 31 Sonbahar da Gidilebilecek Beş Yer 32-33 Bombay Kan Gruplu Hastaya Başarılı Açık Kalp Ameliyatı 34 Kadın ve Erkeklerin Ortak Estetik Tercihi: Rinoplasti 36 Hepatitler Size Düşündüğünüzden Daha Yakın Olabilir! 37 Prof. Dr. Serdar Günaydın dan Hayat Kurtaran Girişim 38 Divriği Ulu Camii / Sivas 39 Özdemir Asaf 40-41 Hasankeyf 42-43 Sizden Gelenler 44-45 Enerji Veren Karışımlar 46 Nuri İyem 48-49 Kitap, Müzik, Film 50-51 Anadolu da Yazılmış ilk Türkçe Cerrahi Yazmaları 52-53 Dünyada ve Türkiye de Yüzme Sporu 54-55 Anlaflmal Kurumlar Tablosu 56-57 Anlaflmal Kurumlar Listesi 58 8
Kök hücreden ilk retina nakli Kök hücreden üretilen retinanın insan gözüne nakli ilk kez Japonya da gerçekleştirildi. Bu metodun denendiği Japonya Devlet Doğa Bilimleri Enstitüsü nden yapılan açıklamaya göre ameliyat sonrasında geçen 24 saat retina naklinin başarılı olduğunu gösterdi. Operasyonla kök hücreden üretilen retina 70 yaşındaki makula dejenerasyonu hastası bir kadın hastaya nakledildi. Eğer Kan Grubunuz AB ise ABD de yayın yapan bilim dergisi Neurology de yayınlanan son araştırma raporuna göre göre kan grubu AB olan 65 yaş üstü kişilerde diğer kan gruplarına oranla daha fazla bunama ve hafızada zorluk gibi sorunların yaşandığı açıklandı. 45 yaş ve üstü binden fazla kişiye hafıza testi yapan bilim adamları, daha sonra bir kelime listesi yaparak deneklerden hatırladıkları kelimeleri yazmalarını istedi. 4 yıl süren araştırmaya göre bilim adamları, AB grubundakilerin diğer kan grubundakilerden yüzde 82 daha fazla riskle karşı karşıya olduğunu ifade etti. Bol Bol Balık Yemenin Tam Zamanı! Eylül itibariyle av yasağının kalkması ile birlikte balık sezonu da açıldı. 3 tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen Türkiye de balık tüketimi halen dünya ortalamalarının altında. Oysa ki balığın, kalp ve damar hastalıklarından beyin gelişimine, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinden diyabete kadar sayısız faydası var. Protein açısından son derece zengin olan balığın özellikle hamileler ve çocuklar tarafından mevsiminde bol bol tüketilmesi önerilmektedir.. Balık az karbohidrat içermesinin yanı sıra madensel tuzlar ve mineraller açısından son derece zengindir, bol miktarda fosfor, kalsiyum, iyot ve flor içerir. Balık eti, A, B1, B2 ve D vitaminleri açısından da zengindir. 9
Yazdan sonbahara geçerken... Hareketlenen sosyal hayat, tatiller, düğünler derken daha yoğun geçen yaz ayları geride kaldı. Bronzlaşmak için güneş altında geçirilen uzun saatler de aslında cildimizi yordu, yıprattı ve cildimizi sonbahara hazırlama vakti geldi Cildimizi kışa nasıl hazırlamalıyız? Peeling ve lazer için en uygun zaman sonbahar... Koyu kahverengi güneş lekeleri için kimyasal peeling ve/veya renk açıcı lazer uygulamalarına sonbaharda başlanabilir. Yüzeysel lekelerde sadece renk açıcı kremler yeterli olurken, daha derin lekelenmelerde kimyasal peeling ve lazer uygulamalarıyla desteklemek gerekebilir. Egzama görülebilir... Sonbahar ve kışın soğuk hava cildi kurutur, çatlatır. Bu nedenle kışın yaza göre daha yoğunluğu daha yüksek bir nemlendirici kullanmak gerekir. Serinleyerek giderek soğuyan havaya bağlı olarak kserotik egzama diye adlandırılan, kuruluk egzaması görülebilir. Yine soğuğa bağlı olarak dudaklarda çatlama ve kabuklanmalar yaşanır. Bunlar için de özel kremler kullanmak gerekir. Mezolifting... Sonbahar mezolifting için uygun bir mevsimdir. Bu yöntemle yüze uygun vitamin, mineral ve nem tutucu maskeler, özel bir enjeksiyon yöntemiyle uygulanır. Çinko, bakır gibi eser elementler cildin nem dengesini sağlayan hyalüronik asit, C ve E vitamini gibi antioksin vitaminler doğrudan cilde enjekte edilir. Böylece cilt, soğuk kış günlerine hazırlanır. Sadece cildimizi değil, vücudumuzu da bakıma alarak soğuk kış günlerine hazırlıklı olmak, bağışıklık sistemimizi güçlendirmek için en ideal aylardayız. Kışa girerken metabolizma ve bağışıklık sistemi yavaşlar, böylece hem hastalıklara yakalanma riski artar, hem de kilo artışı yaşanır. 10
Sonbahara girerken, beslenmemizde de dikkat etmemiz gereken bazı noktalar var: 1 Kurubaklagilleri daha sık tüketin; kuru fasulye, nohut, yeşil ve kırmızı mercimek, barbunya içeriğindeki B vitaminleri ve proteinle uzun süre tok tutar. 2 Rafine gıdaları evinize almayın; özellikle hazır paket gıdalar, atıştırmalıklar, sürülebilir çikolata kreması, beyaz ekmek ve pastane ürünleri. 3 Mevsim sebze ve meyvelerinden tüketin; mevsim sebze ve meyvelerinin vitamin ve mineral içeriği, turfanda olanlardan çok daha yüksektir. İçerdikleri C vitamini ile bağışıklık sisteminizi destekler. 4 Balık tüketin; haftada en az 2 gün ızgara ya da fırında pişmiş balık yiyin. Balığın içinde bulunan Omega-3, selenyum ve triptofan sonbahara girerken karşılaşabileceğimiz depresyonun düşmanıdır. 5 Az ve sık yiyin; yazdan kalma geç vakitte kahvaltı, geç vakitte akşam yemeği alışkanlıklarınızdan vazgeçip, yeme düzeninize geri dönün. 6 Kahvaltıya öncelik verin; süte koyacağınız yulaf ezmesi ve muz, B vitaminleri, potasyum ve magnezyum içeriğiyle zengin bir kahvaltı olacaktır. 7 Antioksidan içeren gıdalara sofranızda sık yer verin; özellikle soğan, sarmısak, lahana, karnabahar, kereviz ve semizotu içerdiği vitamin ve enzimlerle vücudun bağışıklık sistemini kuvvetlendirir. 8 Egzersizleri ihmal etmeyin; haftada en az 3 gün yapılması gereken egzersizler, serotonin seviyesini arttıracağından mutlu ve huzurlu hissetmenizi sağlar. Sonbaharda uyku apnesine dikkat! Sonbahara girerken, güneş ışığının azalması ve giderek erken kararmaya başlayan hava, uyku düzenimizi de olumsuz etkileyebiliyor. Düzensiz uyku, vücudun yeterince dinlenememesine ve depresyondan gün içinde yorgun hissetmeye, çeşitli hastalıkların daha kolay kapılmasından stres artışına kadar pek çok soruna sebep olabiliyor. Sonbaharın sebep olduğu bir başka uyku bozukluğu da Uyku Apnesi hastalığı. Bu hastalık genellikle aşırı horlama ve kişinin solunumunun uyurken bir süre için durmasıyla kendini belli eder. Uyku apnesi; yüksek tansiyon, kalp ritim bozukluğu, kalp krizi, ruhsal hastalıklar, unutkanlık, aşırı uyku ihtiyacı gibi pek çok soruna yol açabiliyor. Kaliteli bir uyku için; günlük yaklaşık 6-8 saat uyuyabilecek şekilde her gün aynı saatte yatağa girmeli ve sabahları da hep aynı saatte uyanmalıyız. Bu şekilde, geçiş döneminde uyku düzeni sağlanmış olur. Sonbaharda astım ve alerjik nezle gibi hastalıklarda artış olur. Bunlar uyku sırasında solunumu bozarak kesintisiz bir uykuya engel olurlar. Dolayısıyla mevsim başında, alerjik hastalıkların tedavisi ile daha verimli uyuma imkanı sağlanmış olunur. 11
12
Özel Medline Adana Hastanesi Çocukların hastane ve doktor korkusunu yenmesini sağlamak amacıyla farklı ve eğlendirici bir yönteme başvurdu. Tedavi ya da sünnet için hastaneye gelen tüm çocuklar kapıda bir palyaço tarafından karşılanıyor ve eşlik ediliyor. Hastanelerimizden Haberler Özel Medline Eskişehir Hastanesi Metro Toptancı Marketi kadın çalışanlarına, meme kanseri hakkında seminer düzenledi. Meme kanserinin nedenleri, belirtileri ve erken teşhisin hayat kurtaran önemi anlatıldı. Kötü huylu tümörün nasıl kontrol edilerek hissedilebileceği, silikon meme maketi üzerinde katılımcılara tatbiki olarak gösterildi. Özel Medline Aydın Hastanesi Endokrinoloji Uzmanı Dr. Banu Öztürk Ceyhan ve Dermatoloji Uzmanı Dr. Nurşen Durukan ile Aydın Kadın Efeler Derneği üyelerine Bütün Kadınlar Güzeldir, Bakımlı Kadınlar Özeldir isimli bir seminer gerçekleştirdi. Endokrinoloji hastalıkları olan obezite, şeker ve tansiyon hastalıkları ve nedenleri hakkında açıklayıcı bilgilerin yanı sıra, defalarca diyet denemiş, egzersiz yapmış ancak kilo verememiş kişilerin, doğru ilaç kullanarak nasıl kilo verebilecekleri, güneş lekeleri ve cilt kanserleri hakkında detaylı bilgiler aktarıldı. Doktorların konuşmalarının ardından merak edilen sorular yanıtlandı. Özel Medline Konya Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Prof. Dr. Mustafa Yel, ortopedi ihtisası yapan doktor adaylarına eğitim verdi. Omuz ve Dirsek Cerrahisi Derneği gezici fellowları (omuz dirsek yandal eğitimi gören ortopedi uzmanları) İstanbul Baltalimanı Kemik Hastanesi ve İstanbul Samatya Hastanesinde görev yapmakta olan iki ortopedist, Prof. Dr. Mustafa Yel tarafından omuz ve dirsek ameliyatlarına alınarak eğitime tabi tutuldular. Geleceğin omuz dirsek cerrahlarına eğitim veren bir kurum haline gelen Medline Konya Hastanesi ortopedi doktoru Prof. Dr. Mustafa Yel, doktor adaylarının eğitimlerinde katkıları olduğu için memnuniyet duyduğunu belirtti. 13
Varis tedavisi için geç kalmayın! Kalp ve Damar Cerrahı Op. Dr. Özgür Mart Özellikle uzun süre ayakta kalmayı ya da sürekli oturmayı gerektirecek meslek gruplarında çalışan kadınlarda görülen varis, görsel olarak kadınları mutsuz eder. Dış görünümün yanı sıra tedavi edilmeyen varislerin Kronik Venöz Yetmezlik (KVY) adı verilen daha ciddi bir hastalığa da neden olabileceğini belirten Özel Medline Konya Hastanesi Kalp ve Damar Cerrahisinden Op. Dr. Özgür Mart, konuyla ilgili bilgilendiriyor. Toplardamarların genişlemesine ve şişmesine varis denir. Genellikle, vücudun en fazla basınç altında kalan bölgesi olan bacakların alt kısımlarında görülen varis, yalnızca estetik açıdan değil, sağlık açısından da önlem almayı gerektirir. Kılcal varisler genelde görüntü bozukluğu dışında bir yakınmaya yol açmazlar. Ancak damarlar genişledikçe belirgin yakınmalar başlar. Varisi olanlarda, gece krampları, bacaklarda kaşıntı ve şişkinlik olur, ayakta kalınca ağrı başlar. Kadınların, hamilelik ve period dönemlerinde varislerle ilgili şikayetleri artar. Uzun süre ayakta kalma sonrası bacakta ağrı, şişme, hassasiyet ve ağırlık hissi oluşabilir. Daha ileri vakalarda ise; özellikle ayak bileği iç tarafında şişme ve deri altında siyaha yakın renk değişikliği görülür. Zamanla bu bölgelerde yaralar oluşabilir. Anne ve diğer birinci derece akrabalarında varis hastalığı olması varisin en önemli risk faktörüdür. Bunun yanı sıra; uzun süre ayakta kalınan veya devamlı DAMAR VARİSLİ DAMAR sabit olarak oturulan bir işte çalışmak, sigara içmek, hızlı kilo almak, hamile olmak ve doğum yapmak varis hastalığının başlamasına neden olabilir. Varis tedavisinde, rahatsızlığın durumuna göre farklı yöntemlere başvurulabilir. Medikal uygulamaların yeterli olmadığı tedavilerde; kasıktan sadece 2 cm lik bir kesi ile giriş yapılarak hasarlı damarın tedavisi gerçekleştirilir. Varisi olanlar nelere dikkat etmeli? Sıcak, damarları genişlettiği için aşırı sıcaklar varisli hastaları rahatsız eder. Çok sıcak suyla banyo yapmayın, kaplıca, sauna gibi sıcak ortamlardan uzak durun. Çok yüksek topuklu ayakkabı giymeyin. Uzun süre ayakta aynı pozisyonda kalmamaya çalışın. Düzenli yürüyüş yapın. Bacakları çalıştırdığı için yüzme de varise iyi gelir. Dolaşım bozukluklarına neden olduğu için dar kot pantolon giymeyin. Kilo, varisin artmasına neden olacağı için beslenmenize dikkat edin. Kilo almamak için Akdeniz tipi beslenmeyi tercih edin. İdeal kilosunu koruyan varis hastaları, ayak ve bacaklara daha az yük bineceğinden rahat ederler. Akşamları soğuk suyla masaj yapmak ve ayaklar hafif yüksekte yatmak hastaları rahatlatır. Varisler tedavi edilmezse başka sorunlara yol açar mı? Varis tedavi edilmezse ciltte çeşitli ödemlere ve kapanması çok güç yaralara sebep olabilir. İlerleyen varis kan dolaşımında da önemli problemlere yol açabileceğinden varislerin ilerlemesine engel olmak gerekir. 14
Aşırı kilo kasık fıtığına neden olabilir. Genel Cerrahi Prof. Dr. Adnan Kaynak Karın bölgesinde oluşan fıtıkların en sık görülen türü olan kasık fıtığı, ağrı oluşturarak günlük aktivitelerin sınırlanmasına neden olabiliyor. Fazla kilo, ağır yük kaldırmanın ve sigaranın kasık fıtığı oluşumunu tetiklediğini belirten Özel Medline Konya Hastanesi nden Prof. Dr. Adnan Kaynak, kasık fıtığının nedenleri ve tedavi yöntemi hakkında bilgilendiriyor. Karın bölgesinde bulunan iç organ ya da organların bir kısmının doğumsal veya sonradan oluşan zayıf noktalardan karın kasının arasından dışarı doğru çıkmasına fıtık denir. Her 100 kişiden 1-2 sinde görülen kasık bölgesindeki fıtık, tedavi edilmezse zamanla büyüyebilir ve ağrı oluşturarak hayat standartlarını ciddi boyutlarda düşürebilir. Erkeklerde, premature bebeklerde ve bazı doğumsal bağ dokusu hastalığı olan çocuklarda daha sık rastlanan kasık fıtığının oluşum riski; fazla kilolularda, ileri yaştakilerde, bağ dokusu hastalığı olanlarda, sigara içenlerde ve diyaliz hastalarında artıyor. Aynı zamanda karın içi basıncının yüksek olması ve karın duvarının zayıf olması gibi doğumsal rahatsızlıklarla birlikte; idrar veya dışkı yaparken zorlanma, ağır kaldırma, gebelik ve kronik öksürükte kasık fıtığı görülme olasılığını artırıyor. Nasıl belirti verir? Kasık fıtıkları, bazı hastalarda karın ağrısı ve şişkinlik yapabilir. Yemeklerden sonra ortaya çıkan bu ağrılar hafif kramplar şeklinde olup, bazen kabızlığa da neden olabilir. Bütün bu şikâyetler bağırsakların fıtık kesesi içinde geçici sıkışmasıyla ortaya çıkar. Yeni doğan döneminden itibaren çocukluk dönemine kadar olan kasık fıtıklarında ise; anneler çocuğun kasığında gördükleri bir şişlikle bu durumdan şüphelenmelidirler. Bu şişlik çocuk ağladığında, öksürdüğünde ve ıkındığında daha da belirginleşir. Tek tedavi yöntemi ameliyat mıdır? Kasık fıtıklarının tek tedavisi cerrahidir. Kasık bağı, korse vb. gibi yöntemler sadece geçici rahatlama sağlar. Kasık fıtığı ameliyatlarından sonra hastalığın tekrarlaması ihtimali %10 u aşmaz. Bu da, genellikle cerrahın deneyimine, kullanılan yöntemin hasta için doğruluğu gibi nedenlere bağlıdır. Son yıllarda kullanılan yama teknolojisi ile hastalığın tekrarlama oranları %1 lerin altına inmiştir. Laparoskopinin cerrahinin tüm alanlarına girmesiyle birlikte kasık fıtıkları da laparoskopiye engel bir durum yoksa (kapalı yöntemle) laparoskopik olarak ameliyat edilmektedir. Bu durum günlük hayata dönüşü de hızlandırmaktadır. Fıtık olmamak için nelere dikkat etmek gerekir? Fıtık olmamak için; aşırı ağır yük kaldırılmamalı, karın içi basıncı arttırıcı olaylardan uzak durulmalı, aşırı kilo alıp verilmemeli, sigara kullanılmamalı, sebze meyve ağırlıklı gıdalarla beslenilmeli, kabızlık ve kronik öksürükten kaçınılmalıdır. 15
Grip Nedir? Grip, influenza virüsünün solunum yoluyla vücuda girmesiyle oluşan ve salgınlara yol açan bir enfeksiyondur. Dünya Sağlık Örgütü`nün (WHO) verilerine göre, her yıl dünya nüfusunun yüzde 5`ini etkilemektedir. Sebep olabileceği komplikasyonlar sonrasında özellikle ileri yaştakiler, çocuklar, kronik hastalığı olanlar ve bağışıklık sistemi baskılanan kişilerde ölüme kadar varabilen ciddi sonuçlar doğurabilmektedir. Grip nasıl bulaşır? Gribe neden olan influenza virüsü; hasta veya taşıyıcı kişilerin hapşırması ya da öksürmesi yoluyla kolayca bulaşır. Virüs bulaşmış ellerle temas etmek veya öpüşmek de yine bu virüsün geçmesine neden olan diğer faktörlerdendir. Ayrıca grip hastası veya taşıyıcı kişinin tuttuğu kapı kolu gibi alanlardan da bulaşabilmektedir. Hasta kişinin kapalı bir ortama girip çıkması bile, o ortamda bulunanları virüsün bulaşması açısından risk altına sokar. Bu nedenle grip ev, iş yeri, okul, kreş ve toplu taşıma araçları gibi kapalı mekanlarda çok kolay bulaşır. Gripten nasıl korunmalıyız? Bol sebze ve meyve tüketilmeli. Aşırı yorgunluk, sigara, az ve düzensiz uyku gibi vücut direncini düşüren etkenlerden uzak durulmalı. Her gün en az 2 litre su içilmeli. Eller sık sık yıkanmalı. Ortamın nemli olması sağlanmalı. Mevsime uygun giyinmeye özen gösterilmeli. Terli kalmamaya dikkat edilmeli. Ancak, antibiyotiklerin etkili olduğuna inanıp hastalığı hisseder hissetmez antibiyotik kullanımına yönelmek yanlıştır. Çünkü antibiyotikler bakteriler üzerinde etkili oldukları için grip tedavisinde hiçbir fayda sağlamazlar. Üstelik zararlı etkilere de sahip olabilirler. Dolayısıyla, antibiyotikler hiçbir zaman hekim önerisi olmadan alınmamalıdır. Grip ve diğer hastalıklarla olan ilişkisi: Grip, etkin önlem alınmadığı durumlarda larenjit, farenjit, sinüzit ve orta kulak iltihabına dönüşebilmektedir. Sonbahar ve kış aylarında çocuklarda görülen orta kulak iltihaplarının yaklaşık %30-35`inin nedeni olabilmekte, bunların da ötesinde, zatürree, menenjit, beyin ve kas iltihabı gibi yaşamı tehdit eden veya ölümle sonuçlanan hastalıkların da ortaya çıkmasıyla sonuçlanabilmektedir. Bu nedenle, özellikle risk grubundakilerin salgın mevsiminden önce grip aşısı yaptırmaları çok önemlidir. Hastalığın tedavisi nasıl oluyor? Grip, bağışıklık sistemi güçlü olanlarda genellikle yatak istirahatının yanı sıra, gerektiği durumlarda yakınmaları hafifletmeye yönelik tedavilerin uygulanmasıyla 1 hafta gibi bir sürede geçer. 16
Grip aşısının zamanlaması: Salgın başlamadan önce yapılması gerekir. Aşının etkisi yaklaşık 2-3 hafta sonra görülür. Bu sebeple, grip aşısı için en uygun zaman sonbahar ayları, özellikle de eylül ve ekim ayıdır. Virüslerin her yıl kendilerini değiştirmelerinden dolayı, aşının her yıl tekrarlanması gerekir. Grip aşısı kimlere yapılabilir? Kimler grip aşısı olmalı? 6 aydan küçük bebekler Hamileliğin ilk 3 ayı içerisindeki anne adayları 65 yaşından büyük kişiler Şeker hastaları Astım hastaları Kronik akciğer hastaları Kronik kalp ve damar hastaları Bağışıklık sistemi baskılanmış kişiler Sık seyahat edenler ve yurtdışında yaşayanlar Birincil risk grupları! 65 yaş ve üstündeki kişiler (özellikle huzur ve bakım evlerindekiler) Kronik hastalığı olanlar (Kalp damar sistemi hastaları; akciğer, karaciğer ve böbrek hastaları; romatizma hastaları, diyabet hastaları ve endokrin sisteme ait hastalıkları olanlar) Bağışıklık sistemleri baskılanmış kişiler (Kanser hastaları, organ ve kemik iliği nakli yapılanlar) 6 aydan büyük çocuklar Uzun süreli aspirin tedavisi alan çocuklar ve gençler Hamileler (ilk üç aydan itibaren) ve emziren anneler Yumurta ve tavuk proteinlerine alerjisi olan kişiler dışında herkese yapılabilir. Aşı sonrası nadiren hafif geçen nezle türü bir tablo oluşabilir. Aşı yapıldıktan sonra nadiren olsa da; kızarıklık, şişlik, morarma, ateş, kırıklık, titreme, yorgunluk, baş ağrısı terleme, kas ve eklem ağrıları gibi yan etkiler ortaya çıkabilir. Ancak, bu yan etkiler de 1-2 gün içinde kendiliğinden geçer. İkincil risk grupları! Birincil risk grubunda yer alanlarla yakın temasta olanlar Sağlık personeli (doktorlar, hemşireler gibi ) Sık sık özellikle yurtdışına seyahat edenler Kalabalık alanlarda çalışmak durumda olanlar (öğretmenler, iş adamları, sporcular, askerler, üretimde çalışanlar gibi) 17
İleri yaş diz ve kalça ağrılarına protez çözümü Ortepedi ve Travmatoloji Op. Dr. Ahmet Bozkurt Orta yaş ve üzerindeki birçok kişi diz, kalça ve ayak bileği ağrılarından şikâyet eder. Ağrıların genellikle kireçlenmeden kaynaklandığını belirten Özel Eskişehir Hastanesi nden Op. Dr. Ahmet Bozkurt, kireçlenme nedenleri ve tedavi yöntemleri hakkında bilgilendiriyor. Vücuttaki tüm ağırlığı taşıyan kalça ve dizler, aşınma ve bozulmanın en çok görüldüğü eklemlerdir. Aşınma nedeniyle otuzlu ve kırklı yaşlarda başlayan diz ve kalça ağrıları, ellili ve altmışlı yaşlarda ilerlemiş diz ve kalça kireçlenmeleri olarak ortaya çıkar. Kireçlenmenin en önemli belirtisi ağrıdır. Diz kireçlenmesinde; yürüme güçlüğü ve çömelme hareketinde zorluk görülür. Belirtiler çok erken yaşlarda da başlayabilir. Kireçlenmelerin erken evresinde bazı kıkırdak koruyucu haplar, haftalık tekrar eden diz içi enjeksiyonlar ve aylık tekrar edilen PRP (trombosit yönünden zenginleştirilmiş plazma) yapılarak hastalığın ilerlemesi yavaşlatılabilir ya da durdurulabilir. İlerlemiş kireçlenmelerde ise tek çare diz ve kalça protezi ameliyatı uygulamalarıdır. Diz Protez Ameliyatı Ameliyat genel anestezi altında ya da bazı hastalarda daha güvenli olduğu için rejyonel anestezi (spinal, epidural) ile yapılmaktadır. Hastanın ameliyat sonrası drenleri ertesi gün alınır ve yürümesine izin verilir. Aynı günde hastanın dizine CPM cihazı ile açıları arttırılarak günlük pasif hareketler başlanılır. Tek taraflı diz protezi ameliyatlarının yatış süresi ortalama 3 gün, çift taraflı diz protezi ameliyatının ortalama yatış süresi ise yaklaşık 5 gündür. Kalça Protezi Ameliyatı Kalça kireçlenmesinde ise; yorgunluk, bacakların üzerinde duramama, çeşitli hareketleri yapamama ve aktivite ile artan, istirahatle azalan ağrı görülür. Kalçada periyodik olarak ortaya çıkan ağrı, gittikçe şiddetlenir, ağrısız dönemler kısalır ve zamanla ağrı devamlı hale gelir. İleri dönem kalça kireçlenmelerinde şikayetler medikal tedaviye rağmen geçmiyor ve günlük yaşamı engelleyecek kadar rahatsız ediyorsa kalça protezinden yararlanılır. Protez, kalçada eklem yapan iki kemiğin eklem yüzeylerinin kesilerek çıkarılması ve bu yüzeylerin metal ve plastik parçalar ile kaplanmasıdır. Total kalça protezinde en sık karşılaşılan soru; yapılan kalça protezinin ne kadar ömrü olduğudur. Burada hastanın kişisel özellikleri; yaş, cinsiyet, ağırlık ve hareket seviyesi belirleyicidir. Başarı ile gerçekleşen operasyonların ardından hastalar protezlerini 20-30 yıl kadar kullanabilir. Deneyimli ekip, kaliteli protez seçimi, hasta doktor uyumu ve önerilerin tam yerine getirilmesiyle daha başarılı sonuçlar elde edilir. Kalça Protezi Operasyonu 18
200 e yakın romatizmal hastalık bulunuyor Dahiliye Uzm. Dr. Aydın Ergün Havaların soğumaya başlamasıyla birlikte şikâyetlerinde belirgin bir şekilde artış görülen romatizmal rahatsızlıklar, erkeklere oranla kadınlarda daha sık görülüyor. Yaş ilerledikçe daha fazla kişiyi etkisi altına alan romatizmal rahatsızlıkların 200 e yakın çeşidi olduğunu belirten Özel Medline Eskişehir Hastanesi nden Uzm. Dr. Aydın Ergün, konuyla ilgili bilgilendiriyor. Romatizmal hastalığı düşündüren başlıca şikâyetler; Eklemlerde ağrı, şişlik, hareket kısıtlılığı, Sabah eklemlerde sertlik olması, Özellikle sabahları daha belirgin bel ağrısı ve tutukluk hali, El parmaklarında soğukta beyazlaşma, morarma, Cilt altında bezeler, Güneşte ciltte aşırı duyarlılık ve yaralar gelişmesi, Ellerde veya vücudun herhangi bir yerinde deride sertlik, Güçsüzlük, merdiven inip çıkamama, oturup kalkamama ve kaslarında ağrı, Ağızda yara çıkması, genital bölgede yara, Gözlerinde sık sık iltihaplanma (Üveit), Ağız-Göz Kuruluğu, Açıklanamayan ateş, Açıklanamayan kilo kaybı, Açıklanamayan deri döküntüleri. Nedeni sigara kullanımı olabilir Romatizmal hastalıkların nedeni net olarak bilinmemektedir. Ancak, genetik özellikler, sigara ve alkol kullanımı, aynı eklemin uzun yıllar boyunca aşırı olarak kullanımı (bazı sporlar, bilgisayar kullanımı vb.) ve fazla kilolu olmak romatizma riskini arttıran faktörler arasında sayılabilir. Tedavide egzersiz önemli bir rol oynar Romatizmal hastalıkların tedavisinde kullanılan yöntemler hastalığın şiddetine ve vücudun hangi bölgesinde görüldüğüne göre değişiklik gösterir. Düzenli egzersiz, uygun bir beslenme programı ve eklemlerin doğru kullanılması romatizmal hastalıklar için ortak tedavi yöntemleri olarak kabul edilebilir. Ayrıca bu hastalıkların tedavisinde Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon, Nöroloji, Nöroşirürji, Ortopedi ve Travmatoloji, Psikiyatri kliniklerinden destek tedaviler alınabilir. 19
DİYABETE DİKKAT! Her 5 kişiden 2 si risk altında... Son yapılan araştırmalara göre dünyada ve ülkemizde diyabet hastalarının sayısında endişe verici bir artış var. Yetişkinlerde Tip 2 diyabet gelişim riski % 40 seviyelerinde, bu da demek oluyor ki; her 5 kişiden 2 sinde diyabet gelişebilir. Diyabet hastalığının gelişmesinde hem genetik hem çevresel faktörler rol oynuyor. Ancak Tip 2 diyabetin en önemli risk faktörleri fazla kilo ve hareketsiz yaşam tarzı. Dolayısıyla son yıllarda obezitenin giderek yaygınlaşması diyabet oranlarındaki artış ile doğrudan ilişkili. 20
Diyabet Nedir? Diyabet, insülin hormonunun olmadığı ya da yetersiz olduğu durumda kanda bulunan şekerin hücrede ya da kanda yükselmesiyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Glikoz, başta beyin olmak üzere vücudun tüm organlarının önemli bir besin kaynağıdır. Hücreler ihtiyacı olan glikozu, pankreas bezinin salgıladığı bir hormon yardımıyla kullanır. İnsülin olarak bilinen bu hormon vücutta yapılamazsa alınan gıdalar enerji olarak kullanılamayacaktır. Tip1 Diyabet; çoğunlukla çocukluk ve gençlik yaşlarında ortaya çıkan Tip 1 diyabet, pankreasta bulunan ve insülin üreten beta hücrelerinin zedelenmesi sonucu oluşmaktadır. Hastalar, ömür boyu insülin hormonunu enjeksiyon yoluyla almak zorundadırlar. Genel olarak toplumdaki diyabet vakalarının %10'unu Tip 1 diyabet vakaları oluştumaktadır. Tip 2 Diyabet; genellikle yetişkinlerde görülür. Bu tipte ya insülin salgılanmasında bir sorun ya da insülin direnci vardır. İnsülin vücutta yeterli derecede etkili olamaz ve kan şekeri yükselir. Herkeste diyabet teşhis edilebilir; Ailesinde diyabetli olanlar, şişman kişiler, 4 kg dan daha ağır bebek doğuran kadınlar, stres altında yaşayan kişilerde diyabetin görülme riski daha yüksektir. Ayrıca pankreasın kronik iltihabı, pankreas tümörleri ve ameliyatları ile hipertiroidi, akromegali gibi bazı hormon hastalıkları Tip 2 diyabete yol açabilmektedir. Gizli Diyabet (şeker); Eğer bir kişinin kan şekeri düzeyi normalden yüksek olmasına karşın diyabet tanısı koymaya yeterli yükseklikte değilse bu durumda kişi pre-diabetik olarak tanımlanır. Pre-diyabetli bireylerde kardiyovasküler hastalık riski kan şekeri normal olan bireylere kıyasla 1.5 kat daha fazladır. Pre-diyabetli olup olmadığınızı anlamak için uygulanan birkaç test vardır; açlık kan şekeri ya da oral glikoz tolerans testi (OGTT). Açlık kan şekeri için kahvaltı yapmadan önce kan şekeri ölçülür. OGTT de ise açlık ve glikozdan zengin içeçek içildikten 2 saat sonra tekrar şeker ölçümü yapılır. Diyabetin belirtileri nelerdir? Aşırı susama, sık idrara çıkma, yorgunluk ve açıklanamayan kilo kaybı, sık görülen belirtilerdir. Tip 1 diyabette; aşırı susama, sık idrara çıkma, yorgunluk, beklenmeyen kilo ve tekrarlayan enfeksiyonlar gibi belirtiler görülebilir. Tip 2 diyabetli kişilerde de Tip 1 belitileri görülebilir. Tip 2 diyabetin ortaya çıkışı daha yavaş olduğundan tespiti de daha zordur. Bazı Tip 2 diyabetli kişilerde hiç bir erken belirti görülmez ve başlangıçtan bir kaç yıl sonra çeşitli diyabet komplikasyonları varlığıyla teşhis edilirler. Sağlıklı beslenmek için hangi yiyecekleri yemeliyim? Diyabet, temel besin öğelerine olan gereksinim düzeyini etkilemez. Beslenme planı ile; kişiye özel enerji ve besin ihtiyacının yeterli ve dengeli beslenmeyi sağlayacak şekilde, çeşitli yiyeceklerle karşılanması sağlanır. Sağlıklı beslenme için aşağıdaki yiyeceklerin yeterli miktarlarda ve öğün içinde dengeli bir şekilde alınması gerekmektedir: Karbonhidrat (tahıllar, un ve undan yapılmış yiyecekler, kuru baklagiller, patates, sebze ve meyveler, süt, yoğurt) Protein (et, yumurta, peynir, süt, yoğurt) Yağ (yağ ve et, yumurta, peynir, süt, yoğurt gibi yağ içeren yiyecekler) Vitamin ve Mineral (sebze ve meyveler başta olmak üzere tüm yiyecekler) Posa (sebze, meyve, tam taneli tahıllar) Diyabette düzenli egzersiz çok önemlidir! İnsülin direncini azaltır. Şişmanlığı önler. İyi kolesterolü (HDL) arttırıp, kötü kolesterolü (LDL) düşürür. Kalp hastalığı riskini azaltır. Strese karşı dayanıklılığı arttırır. Kendi kendime nelere dikkat etmeliyim? Günde en az 2 kez düzenli olarak şeker ölçümü yapılmalıdır. Organ hasarı ve 10 yıldan fazla diyabet varsa günde 3-4 kez ölçüm yapmak gereklidir. Günlük öğünler, egzersizler ve ilaç dozlarının ayarlanması için ölçüm sonuçlarının nasıl değerlendirilmesi gerektiği öğrenilmelidir. Dinlenmeye zaman ayırmalı ve etkin dinlenme sağlanmalıdır. 21