12.10.2017 OCAK-EYLÜL 2017 DÖNEMİ TAŞIMACILIK İSTATİSTİKLERİ DEĞERLENDİRMESİ Türk İhracat Taşımalarında Yoğunluk Haritası
İHRACAT TAŞIMALARI Geçen yıl Ocak-Eylül toplamına bakıldığında 2016 yılında 849.247 adet olan ihracat taşımalarımız 2017 Ocak-Eylül döneminde 918.816 adet ile %8 büyüme sağlanmıştır. Ağustos ayında %9, Temmuz ayında ise %10 büyüme sağlanmıştı. İhracat taşımalarımızda en büyük paya sahip olan ve %17 büyüme sağladığımız Irak ı ihmal edecek olursak, İhracat taşımalarımızda %3 büyüme olduğu görülecektir. Eylül 2017 döneminde de bir önceki aylarda yaşanan büyüme eğiliminin devam ettiği görülmektedir. TÜRK ARAÇLARININ VARIŞ ÜLKELERİNE GÖRE İHRAÇ TAŞIMALARI (İLK 15 ÜLKE) GİTTİĞİ ÜLKE 2012 2013 2014 2015 2016 Değişim Ocak-Eylül'16 Ocak-Eylül'17 Değişim IRAK 580.613 605.538 558.979 473.997 436.364-8% 303.408 354.855 17% SURİYE 14.449 56.434 122.544 168.287 154.330-8% 103.226 107.655 4% ALMANYA 87.889 85.577 87.532 89.970 94.404 5% 70.100 71.395 2% İRAN 31.035 22.596 33.585 38.669 48.385 25% 31.049 35.561 15% İTALYA 37.776 40.620 41.842 43.222 43.120 0% 32.340 33.749 4% GÜRCİSTAN 78.573 60.782 45.192 36.475 43.338 19% 32.042 29.386-8% NAHÇIVAN 40.468 60.056 26.604 33.920 57.567 70% 43.128 27.787-36% ROMANYA 28.136 23.830 23.849 23.229 29.307 26% 20.866 23.766 14% AZERBAYCAN 22.412 37.558 50.805 35.207 26.553-25% 19.017 22.915 20% FRANSA 28.204 27.884 27.237 29.652 31.142 5% 22.810 22.426-2% TÜRKMENİSTAN 25.415 28.231 34.094 32.844 28.052-15% 19.235 19.809 3% BİRLEŞİK KRALLIK 17.088 17.059 16.802 17.608 20.456 16% 14.832 15.215 3% İSPANYA 8.165 10.514 11.582 14.106 15.393 9% 11.298 13.824 22% YUNANİSTAN 16.977 16.204 17.744 15.965 17.640 10% 13.002 13.527 4% BULGARİSTAN 12.355 11.973 13.399 13.145 15.169 15% 10.944 11.141 2% DİĞER ÜLKELER (50 Ülke) 131.901 135.925 137.694 131.910 144.439 9% 101.950 115.805 14% TOPLAM 1.161.456 1.240.775 1.258.287 1.198.205 1.205.577 1% 849.247 918.816 8% Nahçivan, Dilucu sınır kapısından yapılan çıkış sayılarını vermektedir. Bölgesel olarak baktığımızda ise; ilk 9 ay toplamında %14 büyüme ile en ciddi artışının olduğu bölge Ortadoğu olmaya devam etti. Ortadoğu ülkelerinde Körfez ülkelerinde ciddi düşüşler yaşansa da Irak ve İran a yapılan taşımaların artmasıyla Ortadoğu en önemli bölge olmaya devam etmektedir. Avrupa ya yaptığımız ihracat taşımalarında ise geçen son 2 ayda %4 olan artış eğilimi Ocak-Eylül toplamında %5 artış ile devam etmiştir. Doğu Avrupa ya olan taşımalarımız daha istikrarlı görünmektedir ve Slovenya da %100, Kosova da %20, Macaristan da %20, Sırbistan da %16 artışlar yaşanmıştır. Güney Avrupa ülkelerinde de artış eğilimleri görülüyor, Özellikle İspanya ya %22 ve Portekiz e %34 oranındaki artışlar dikkat çekmektedir. BDT ve Orta Asya ülkelerine bakıldığında; Geçen yıl Rusya krizinin yarattığı etkinin ilişkiler normale döndükten sonra BDT bölgesinde olumlu bir etki yaratmış olmasına rağmen Nahcivan taşımalarında yaşanan %36 düşüş ve Gürcistan taşımalarında yaşanan %8 düşüş genel olarak BDT bölgesinde düşüş olduğu izlenimi vermektedir. Gürcistan ve Azerbaycan-Nahcivan taşımalarında Yabancı araçların paylarının arttığı görülmektedir. Bu durumun bölgesel olarak bir artış eğrisine geçilememesinde önemli bir etkiye sahip olduğu söylenebilir. Bu sebeple geçen aylarda olduğu gibi Ocak-Eylül toplamında da bir önceki yıla göre %4 düşüş yaşanmaya devam etmiştir. Yabancı araçlar ise bu bölgelere yaptıkları taşımalarda %4 artış göstermektedirler. Türki Cumhuriyetlere ise %20 nin üzerinde artış ve Rusya ya olan taşımalarımızın gün geçtikçe daha istikrarlı bir seyre geçildiği görülmektedir. 1
İhracat Taşıma pazarı Ocak-Eylül 2017 döneminde de %79 Türk, %21 Yabancı oranında devam etmiştir. Yabancı araçlar toplamda %7 artış sağlamıştır. Türk araçlarının artış seyrinin %8 ile yabancı araçların değişimine göre daha fazla olduğu düşünüldüğünde ilerleyen dönemlerde Türk araçların paylarının artacağı yorumlanabilir. Genel toplamda ise %8 artış yaşanmıştır. İhracat Taşımalarında Irak Hariç tutulduğunda ise %71 Türk, %29 yabancı payı olduğu görülmektedir. Irak hariç bakıldığında Türk araçları %3 büyüme sağlamıştır. 2
İTHALAT TAŞIMALARI İTHAL TAŞIMALARDA TAŞITIN BAYRAĞINA GÖRE TÜRK-YABANCI PAZAR PAYLAŞIMI TAŞIT ÜLKESİ 2012 2013 2014 2015 2016 Oca-Eylül'16 Oca-Eylül'17 Değişim Pay TÜRKİYE 326.733 410.563 432.861 425.029 370.325 293.211 358.340 22% 63% TOPLAM YABANCI 166.869 191.401 192.583 200.460 212.948 190.680 207.298 9% 37% İthalat taşımalarında geçen yıla göre Ocak-Eylül 2017 döneminde Türk araçları %22 artış ile ~360.000 ithalat taşıması gerçekleştirmişlerdir. Avrupa ülkelerinden yapılan ithalat taşımalarında geçen ay %5 olan eğilim Ocak-Eylül döneminde %22 artış olarak yaşanmıştır. İthalat pazarında bir önceki yıl %67 olan Türk payı bu yıl %63 olmuştur ve %37 Yabancı payı ile taşımaların gerçekleştirildiği görülmektedir. BDT ve Orta Asya ülkelerinden ithalat taşımalarındaki artış geçen ay %9 olmasına rağmen Ocak-Eylül döneminde %22 olarak görülmektedir. Ortadoğu ülkelerinden Nisan ayında %33 artış sağlanmıştı, bu oran Mart ayında %52 e, Mayıs ayında %73, Haziran ayında %94, Temmuz ayında %119, Ağustos ayında %135 ve Eylül ayında ise rekor yükseliş ile %141 oranında artış yaşanmıştır. Bu bölgeden yapılan ithalatımızda en büyük pay %235 artış ile Irak a aittir. Geçen yıl ilk 9 ayda Irak tan ~20.000 olan ithalat taşımamız 2017 yılında ilk 9 ayda ~67.000 adet taşımaya yükselmiştir. TUİK verilerine göre ise 2016 ilk 8 aylık toplamında Irak tan gerçekleştirdiğimiz ithalat değerimiz 609.863.455 $ iken, 2017 aynı döneminde bu rakam 1.191.171.050 $ olarak gerçekleşmiştir. Değer bazında %195 oranındaki artış taşımacılık oranıyla paralel artışların olduğunun kanıtıdır. TÜRK ARAÇLARININ YÜKLEME ÜLKELERİNE GÖRE İTHAL TAŞIMALARI YÜK ALINAN ÜLKE 2012 2013 2014 2015 2016 Oca-Eylül'16 Oca-Eylül'17 Değişim ALMANYA 95.309 99.446 109.941 105.205 99.425 81.150 79.712-2% IRAK 9.772 73.380 97.237 99.460 24.989 19.902 66.610 235% İTALYA 52.811 58.240 48.621 48.356 55.827 43.235 51.280 19% FRANSA 20.383 18.453 17.036 22.725 26.699 19.898 23.601 19% ROMANYA 22.870 18.935 11.392 10.557 12.113 10.115 12.765 26% YUNANİSTAN 11.985 11.166 12.360 11.288 10.599 7.952 9.379 18% POLONYA 11.395 9.029 8.701 7.708 10.683 8.280 8.511 3% İRAN 9.039 11.970 19.781 16.326 10.471 8.139 7.612-6% BULGARİSTAN 6.821 6.490 6.055 6.868 9.409 7.469 7.582 2% HOLLANDA 4.214 5.568 6.163 7.306 9.137 7.396 7.386 0% İSPANYA 5.353 6.679 7.160 7.696 8.682 6.702 6.959 4% TÜRKMENİSTAN 5.669 9.310 10.327 9.311 10.132 7.186 6.941-3% ÖZBEKİSTAN 5.414 6.283 7.417 6.317 9.039 6.428 6.762 5% BİRLEŞİK KRALLIK 6.025 5.425 5.120 6.049 9.952 7.463 6.684-10% MACARİSTAN 4.655 4.553 4.885 4.641 5.657 4.241 5.305 25% DİĞER ÜLKELER 55.018 65.636 60.665 55.216 57.511 47.655 51.251 8% TOPLAM 326.733 410.563 432.861 425.029 370.325 293.211 358.340 22% Türk araçlarının en çok yükleme yaptığı ülkelere baktığımızda Irak ın Almanya nın ardından 2. sırada yer aldığı ve önceki yıllara göre üst sıralara çıktığı görülmektedir. Bununla beraber; ithalat taşımalarımızda Türk araçlarının İran dan Türkiye ye yaptığı taşımaların %6 düşüş dikkat çekmektedir. Yabancı araçların ise İran dan Türkiye ye yaptıkları taşımalar %16 oranında artmıştır. Yabancı araçlar Türkiye ye yaptıkları taşımalarda toplamda ise %9 artış sağlamışlardır. 3
Transit Taşımalar Ülkemiz üzerinden yapılan transit taşımalarda Türk araçları geçen yıl Ocak-Eylül dönemine göre %19 artış ile ~43.000 adet transit taşıma gerçekleştirdiler. Transit çıkışlarda yoğunlukla Irak ve İran a, ardından Gürcistan ve Azerbaycan a taşıma gerçekleştiriyoruz. İran plakalı araçlar ülkemizden aylık ~2.750 adet transit taşıma gerçekleştirdiler ve Ocak-Eylül toplamında ~25.000 adet transit taşıma yaptılar. Geçen yılın aynı dönemine göre %8 artış sağlamışlardır. Romanya, Gürcistan ve Azerbaycan araçlarının transit geçişlerinde düşüş yaşandı. En yoğun artış sağlayan ülkeler arasında Almanya ve Ukrayna dikkat çekmektedir, Ukrayna taşıtları geçen yıl ilk 9 ayda 396 adet transit taşıma yapmış iken 2017 yılı aynı döneminde 820 adet transit taşıma ile %107 artış sağladılar. Almanya taşıtları da %42 artış ile 1.318 adet ile ilk 9 ay toplamında ülkemiz üzerinden transit taşıma gerçekleştirmişlerdir. Boş Girişler TÜRKİYE'ye BOŞ GİRİŞ Yapan Araçlar Taşıt Ülkesi 2012 2013 2014 2015 2016 Ocak-Eylül'16 Ocak-Eylül'17 Değişim TÜRKİYE 871.078 914.232 932.356 899.046 873.613 596.964 666.060 12% YABANCI 149.543 137.519 151.082 136.198 129.287 83.173 87.260 5% GÜRCİSTAN 16.668 19.707 25.558 24.788 23.474 17.133 18.255 7% KKTC 11.705 11.333 13.492 14.162 14.990 9.839 13.095 33% BULGARİSTAN 20.629 17.961 19.587 18.642 18.419 13.523 12.671-6% MAKEDONYA 7.356 6.955 9.527 8.755 9.315 6.520 7.091 9% ROMANYA 7.425 7.858 10.961 8.743 9.108 6.534 6.466-1% IRAK 23.107 19.518 13.250 8.142 5.440 3.363 4.857 44% UKRAYNA 6.068 6.287 6.582 4.680 6.636 4.240 4.374 3% MOLDOVA 10.547 8.795 8.311 4.906 6.461 4.157 3.920-6% AZERBAYCAN 442 1.327 3.904 4.881 3.536 1.690 2.543 50% SIRBİSTAN 1.231 1.034 2.482 2.903 3.528 2.470 1.958-21% ARNAVUTLUK 362 446 818 1.010 1.547 1.077 1.494 39% RUSYA FEDERASYONU 4.598 4.876 4.795 4.099 1.194 776 1.417 83% YUNANİSTAN 855 601 850 1.180 1.327 888 988 11% LETONYA 348 355 584 930 1.535 992 951-4% POLONYA 847 758 1.382 1.274 1.224 650 858 32% İRAN 19.754 18.930 16.591 15.647 11.910 4.416 539-88% ALMANYA 2.703 2.186 2.058 1.448 1.104 390 252-35% DİĞER ÜLKELER 14.898 8.592 10.350 10.008 8.539 4.515 5.531 23% Genel Toplam 1.020.621 1.051.751 1.083.438 1.035.244 1.002.900 680.137 753.320 11% Türkiye ye Boş Giriş yapan araçlar incelendiğinde Yabancı araçlar ilk 9 ayda toplamda %5 artış ile 87.250 adet giriş yapmışlardır. Ülkemize boş girip yük alan ülkelerin başında 18.255 adet ile Gürcistan, 13.095 adet ile KKTC ve 12.671 adet ile Bulgaristan başta gelmektedir. Ülkemize ayda ~10.000 araç boş giriş yapmaktadır. Aylık ortalama: ~2.000 adet Gürcistan, ~1.500 adet KKTC, ~1.400 adet Bulgaristan, ~800 adet Makedonya, ~700 adet Romanya, ~500 adet Ukrayna, ~450 adet Moldova ülkeleri başta olmak üzere boş giriş yapılmaktadır. İran plakalı araçlar geçen yıl ortalama ~550 adet boş giriş yaparken, bu oran aylık ~55 adet boş girişe kadar düşmüştür. 4