SĐRKÜLER Đstanbul, 15.04.2014 Sayı: 2014/084 Ref: 4/084 Konu: MÜKELLEFLERĐN HAK VE ÖDEVLERĐNE ĐLĐŞKĐN REHBER YAYINLANMISTIR Mükellefleri hakları ve ödevleri konusunda bilgilendirmek amacıyla Gelir Đdaresi Başkanlığı nca Mükelleflerin Hakları ve Ödevleri Rehberi yayınlanmıştır. Rehberde; mükellefiyetin tesis edilmesinden sona erdirilmesine kadar geçen süreçte mükelleflerin var olan hakları ile yerine getirmek zorunda oldukları yükümlülüklere yer verilmiştir. Rehbere sirkülerimiz ekinde ulaşabilirsiniz. Saygılarımızla, DENGE ĐSTANBUL YEMĐNLĐ MALĐ MÜŞAVĐRLĐK A.Ş. EK: Mükelleflerin Hakları ve Ödevleri Rehberi (*) Sirkülerlerimizde yer verilen açıklamalar sadece bilgilendirme amaçlıdır. Tereddüt edilen hususlarda kesin işlem tesis etmeden önce konusunda uzman bir danışmandan görüş ve destek alınması tavsiyemiz olup; sadece sirkülerlerimizdeki açıklamalar dayanak gösterilerek yapılacak işlemler sonucunda doğacak zararlardan müşavirliğimiz sorumlu olmayacaktır. (**) Sirkülerlerimiz hakkında görüş, eleştiri ve sorularınız için aşağıda bilgileri yer alan uzmanlarımıza yazabilirsiniz. Erkan YETKĐNER YMM Mazars/Denge Vergi Departmanı, Ortak eyetkiner@mazarsdenge.com.tr Güray ÖĞREDĐK SMMM Mazars/Denge Vergi Departmanı, Kıdemli Müdür gogredik@mazarsdenge.com.tr 1
2014 Bu rehber 1
R) 444 0 189 www.gib.gov.tr Bu rehber, y tarihinde e-posta bilgilendirme hizmetine abone olabilirsiniz. Bu rehbere elektronik ortamda www.gib.gov.tr 185 Nisan 2014 2
Bu nedenle; si Ücretsiz e- 3
k, öncü ve örn Güvenilirlik Adalet Sorumluluk Bilinci Yetkinlik 4
1 1.1 Genel Haklar 1.2 Özel Haklar 2 2 2.1.1 2.1.2 2.1. 2.1. 2.1.5 Bildirimlerinin s 2.2. DEFTER TUTMA 2.2.1 Serbest Mesleklerde Defter Tutma 2.2.2 2 2 2.2.5 Elektronik Ortamda Defter Tutma 2 2 2.2.8 Defter Tasdiki 2 2.2.8.2 Tasdik Mak 2 2 2 2.3.1.Belge temini 2.3.1.1.Basit usule tabi mükelleflerin belge temini 2.3.2.Belge iptali 2.3.2.1 Basit usule tabi mükelleflerin belgelerinin iptali 2.4. BELGE DÜZENLEME 2.4.1. Fatura 2.4.1.1 Fatura 2.4.1.2 2 2.4.2 Fatura Yerine Geçen Vesikalar 2 2.4.2.2 Müstahsil Makbuzu 2 2 2 2 2.4.2.3.4 5
2 Ku Düzenleyecekleri Belgeler 2.4.3.1 Banka Dekontu 2.4.3.2 Sigorta Poliçesi ve Sigorta Komisyon Gider Belgesi 2 onuç Formu 2.4.3.4 Ödünç S 2.4.4 Döviz - elgesi 2 2.4.6 Elektronik Ortamda Düzenlenecek Yolcu Biletleri 2.4.7 Serbest Meslek Makbuzu 2.4.8 2.4.9 2.5. LER 2 2 2.5.2 2.5.2 2.5.2.2 Tahsilat ve Ödemelerin Belgelendirilmesi 2 2 2 2 Yükümlülükleri 2.5.2.7 e- Beyanname 6
izin vergi var olan en, sona erdirilmesine kadar geçen süreçte mükelleflerimizin önceden bilgilendirilmeleri suretiyle mükellefiyet sürecinde bilece 1 1.1 Genel Haklar* Mükell Mükellef Memnuniyeti http://www.gib.gov.tr/index.php?id=1392 adresinde bulunan 1.2 Özel Haklar 7
Tecil- A www.gib.gov.tr adres rehberine beyana dayanan vergilerde bilgi için www.gib.gov.tr Düzeltme Talebi Mü www.gib.gov.tr 8
z açabilir. www.gib.gov.tr Vergi Mahremiyeti i ifa Tecil-Taksitlendirme veyahut hacze tabi tutul Haklar: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 9
23. 24. 25. 26. gösterilerek vadenin bitmesinden itibaren 3 ay içinde - - www.gib.gov.tr adresinde bulunan Özelge Sistemine Nakden iade taleplerinin dilekçe ile y ya kazanç 100.000 TL ye kadar ol 2. MÜKEL Mükellefin ödevleri vergi Bunlar; 1. Bildirmeler, 2. Defter tutma, 3. Belge temini ve iptali, 10
4. Belge düzenleme, 5. Muhafaza ve ibraz ödevleri, 6.. 2.1 Mükelleflerin vergi dairesine bildirmek zorunda ol, Bina ve Arazi ) 2.1.1 yükümlü olan mükellefler Vergiye tabi ti Kurumlar vergisi mükellefleri,. Tüccarlarda, ; kaydolunmak kaydolan ancak kom 11
on gün iresine ilgili vergi dairesine www.gib.gov.tr Dilekçematik bölümünden edinebilirsiniz. on gün içinde birinci kesilecektir. www.gib.gov.tr bölümüne 2.1. Bildirilmesi ikamet adreslerini g itibaren bir ay dairesine bildirirler. Bildirilmesi mükelleflerden; Yeni bir vergiye tabi Mükellefiyetten gerektirecek surette bir ay vergi dairesine bildirmesi gerekmektedir. Bildirilmesi dahil bulunan meyda bir ay dairesine bildirmesi gerekmektedir. Bina ve Arazi Bildirilmesi r tadili gerektiren halin vukuu tarihinden iki süre içinde. 12
2.1. M akanlar, bir ay veya dilekçe ile bildirmesi gerekmektedir. 2.1.4 Vergi dairelerine bildirimler ler posta ile taahhütlü olarak da gönderilebilir. 2.1.5 B halinde kesilmektedir. ren ikinci derece usulsüzlük Mükelleflerin bildirimleri durumun vukuu tarihinden itibaren bir ay içerisinde Bildirim b ikinci derece usulsüzlük takdirde 2.2 DEFTER TUTMA Mükelleflerin; vergi neticelerinin tespit edilmesini, vergi ile ilgili muamelelerinin belli edilmesini zorunludur. Çiftçiler ( Gerçek usulde mükellef olanlar ),. 13
Defter tutmak zorunda olmayanlar ise; Gelir vergisinden muaf olan esnaf ve gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçiler, Kurumlar vergisinden muaf olan iktisadi kamu müesseseleri ile dernek ve Ancak bu mükellefler mua Tüccarlar, defter tutma 1 bilânço 2 defter tutarlar. dâhil - Türk Ticaret Kanunu hükümlerine tabi irketleri ile kurumlar vergisine tabi - a ikinci bilirler. Mükellefler ihtiyari olarak bilânço. Vergi Usul Kanunu na göre mükelleflerin bilânço ; Yevmiye defteri, Defteri kebir ( Büyük defter ), Envanter defteri ;. Mükellefler, bu defteri tasdi tabi 14
efteri anlar imalat defteri yerine, bir Bitim Defteri tutarlar. Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Defteri de tutabilirler. Defteri tutmak ve bu deftere Türkiy Ambar Defteri 2.2.1 Serbest Mesleklerde Defter Tutma Serbest Meslek Kazanç Defteri tutmak 2.2.2 Zirai Gerçek usulde vergiye tabi çiftçilerin, Çiftçi Defteri veya isterlerse bilânço 2.2.3 ler üzenledikleri ait damga vergisini Damga Vergisi Defteri 2.2.4 Basit Usule Tabi ka bir zarfta 15
gelir ve gider cari 2.2.5 Elektronik Ortamda Defter Tutma, Bilânço 2.2.6 Defter Tutulan, düzeltilebilir. 2.2.7 Defterlere K Süreleri Vergi Usul Kanunu na göre on gün içinde kaydedilmesi zorunludur. 16
gün içinde kaydedilmesi zorunludur. Serbest meslek kazanç defterlerine, muamelelerin günü gününe kaydedilmesi zorunludur. 2.2.8 Defter Tasdiki Mükelleflerin tutmak den olan defterler olup, bu defterler tasdiksiz 2.2.8.1 Tasdik Yevmiye defteri, Envanter defteri, Çiftçi i Nakliyat vergisi defteri defteri, Serbest meslek kazanç defteri, Damga vergisi defteri ile Vergi Usul Kanunu ile uygun görülen hal zorunlu hale getirilen Damga Vergisi Defteri da V.U.K. hükümle Defter-i Kebir. 2.2.8.2Tasdik noter veya noterlik görevini ifa ile mükellef olanlarca r. acenteler Defterler, anonim ve limited ticaret s 2.2.8.3 Defterlerin döneminden önce gelen son ayda, yeni mükellefiyete girme tarihinden önce, Vergi muafiyeti kalkanlar hesap dönemleri Maliye 17
tasdik ettirmek 2.2.9 a tasdik ettirilenler tasdik kesilmesini gerektirmektedir. üzlük fiilleri re sen takdiri 2.3 2.3.1 Belge temini Mükellefler, Vergi Usul K arak/veya noterlere tasdik ettirerek kullanabilirler. Ancak, k da alarak ve bu ederek bilecektir. 2.3.1.1 Basit usule tabi mükelleflerin belge temini Basit usule tabi mükelleflerin b bu Bu traktörle nakliyecilik yapanlar, hususi oto ile ticari faaliyette bulunanlar, biçerdöver 18
temin edebilmektedirler. 2.3.2 Belge iptali belgelerin vergi dairesince tutanakla iptal edilmesi gerekir. dairesine bildiren mükellef olanlar ile en son dairesi yetkilileri ile mükellef veya ve ere mükellefe verilecektir. 2.3.2.1 Basit usule tabi mükelleflerin belgelerinin iptali Basit u lleflerin belgelerinin iptali, vergi zenlenen noterlere tasdik ettirmek suretiyle temin eden mükelleflerden, belgeleri ibraz edemeyenler ile eksik belge ibraz edenler veya belgelerini kaybett kdir komisyonuna sevk edilir. 2.4. BELGE DÜZENLEME Vergi Usul Kanunu ve re ait olan 19
gerekmektedir. düzenleyecekleri belgelerde Kurumlar Basit usulde vergilendirilen mükellefler l ve esaslar maddesindeki yetkiye istinaden, basit usulde vergilendirilen mükelleflerin yeni düzenlemeye intibak edebi seri no.lu Gelir Vergisi 4 Fatura Fatura yerine geçen belgeler - Elektronik Ortamda Düzenlenecek Yolcu Biletleri 2.4.1. FATURA 2.4.1.1 Fatura Fatura Düzenlemek Zorunda olanlar; ter tutmak mecburiyetinde olan çiftçiler: 20
Defter tutmak mecburiyetinde olan çiftçilere; Vergiden muaf esnafa ler için fatura vermek ve bunlar da fatura istemek ve almak mecburiyetindedirler. (01.01.2014 tarihinden geçerli olmak üzere) 800 TL yi geçmesi veya bedeli 800 TL de mecburidir. Ancak, mükellefler ticari fa tmek o ve temizlik malzemeleri gibi ve bedeli fatura düzenleme p Elektronik Fatura (e-fatura) ile Ö itibariyle asgari 10 için 2. 4.1.2 yedi gün lir. 2.4.1.3 21
- 2. olan çiftçil 2.4.2.1 Defter tutmak zorunda olan ve Çiftçilerin emtia için tanzim ederek 2.4.2.2 Müstahsil Makbuzu e defter tutmak zorunda bedelini ödediklerinde düzenlenir. 2.4.2.3 Giri 2.4.2. bedeller belgelendirilebilirler. 2.4.2.3.2 Dip Ko 22
2.4.2 2 Y 30 gündür olarak 60 gün 30 gün Yeni tibaren geçerli yerine getirebilirler. - yerine) 01.10.2013 tarihinden itibaren EFT- Yeni nesil ÖKC kullanmak mecburiyetinde olan mükelleflerden, mecburiyetleri 01.10.2013 90 gün içerisinde (30.12.2013 muhafaza etmesi gerekir. düzenleyen cihaz kullanan mükellefler, 01.01.2016 tarihinden itibaren yeni nesil ödeme kaydedici 2.4.3 eri Belgeler 2.4.3.1 Banka dekontu - 23
2.4.3.2 Sigorta poliçesi ve sigorta komisyon gider belgesi rta sigorta komisyon gider belgesi düzenlenmesi zorunludur. 2.4.3.3 - - 2.4.3.4. 2.4.4 - f. 2.4.5 379 ve 385 leri yap 2.4.6 Elektronik Ortamda Düzenlenecek Yolcu Biletleri biletlerini 415 düzenlemeleri gerekir. 24
2.4.7 Serbest Meslek Makbuzu meslek makbuzu tanzim etmek ve bir n almak mecburiyetindedir. TL 2.4.8 : : Otel, motel ve pansiyon gibi konaklam bulundururlar. Adisyon: alkollü içki servisi yapan gece klüpleri, diskotekler, barlar, pavyonlar, gazinolar, meyhaneler, Ancak, self- almak mecburiyetindedir. Yolcu Listesi: mükellefler seferi için yolcu listesi düzenlerler ve bu Reçete: hekimleri dahil) Uygunluk belgesi Tü mektuplar muhabere 25
Ücret Bordrosu Ancak Gelir Orman Kooperatifleri Ödeme Cetveli 2.4.9 Belgelere takdirini de gerektirmesi nedeniyle, kesilmesi gerekmektedir. gulanan özel usulsü r. (.01.2014 tarihinden geçerli olmak üzere 190 TL %10 u nispetinde kesilir.) olarak zlük ( 01.01.2014 tarihinden geçerli olmak üzere 190 TL tespit için 9.400 TL 94.000 TL ) 2.5. MUHAFAZA VE 2.5.1 Muhafaza v Vergi Usul Kanunu na göre defter tutm süreyle muhafaza etmeye mecburdurlar. tinaden süre ile muhafaza etmeye zorunludurlar. muhafaza ederler. 26
Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin ardan talep edilecektir. mükellefe teslim edilecektir. 2.5.1.1 Mükelleflerden bilg defter ve belge için tayin olunan süre ile defter ve belgelerin süresinde ibraz edilmemesi durumunda, Bu mecburiyetleri yerine getirmeyen mükelleflere kesilir. 2.5.2 2.5.2 esmi ); gezdirmek, bu gibi gayrimenkullerin genel ahvali kapsar); 2.5.2.2 Tahsilat ve Ödemelerin Belgelendirilmesi 01.08.2003 tarihinden itibaren; nler, Defter tutmak zorunda olan çiftçiler, 27
8.000 TL Tevsik (belgelendirme) Yetkili döviz müesseselerinde, Noterlerde, Tapu idarelerinde, % 5 i nispetinde kesilir. 2.5.2 Basit usulde vergilendirilen mükellefler dâhil gelir vergisi mükellefleri il kadar tesis tarihinden itibaren bir ay içerisinde kesilir. 2.5.2 ö kesilir. Bildirim 2.5.2.5 Mal ve 5.000 TL -beyanname üzerinden göndermekle y -Bs 28
, itibaren 30 gün içinde kesilecektir. 2.5.2. Yükümlülükleri Beyannamesi BEYANNAME TÜRÜ sonuna kadar, verilir. sonuna kadar ödenir. Münferit Beyanname Gelir Vergisi Kanunu Geçici 67. Madde Beyanname Beyannamesi Özel Beyanname Geçici Vergi Beyannamesi memleketi terkten önce gelen 15 gün, ölüm halinde ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde verilir. Gelirin sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan. i halinde ise ülkeyi terk etmesinden önceki 15 gün içinde verilir. gün içinde verilir. verilir. 1.Dönem (Ocak - - 2.Dönem (Nisan - - 3.Dönem (Temmuz - - 4.Dönem (Ekim - - Beyanname verme süreleri içerisinde ödenir. sonuna kadar, sonuna kadar ödenir. Beyanname verme süresi içerisinde ödenir. ----- ödenir. Beyanname verme süresi içinde ödenir. Beyanname verme süresi içinde ödenir. Beyanname verilen 1.Dönem 2.Dönem 3.Dönem 4.Dönem 29
BEYANNAME TÜRÜ Muhtasar Beyanname hkaktan kesinti suretiyle tahsil edilen damga vergisi dahil) Beyanname verilen Muhtasar Beyanname ( suretiyle tahsil edilen damga vergisi dahil) 1.Dönem (Ocak - - Mart) 23 Nisan, 2.Dönem (Nisan - - Haziran) 23 Temmuz, 3.Dönem (Temmuz - - Eylül) 23 Ekim, 4.Dönem (Ekim - - Beyanname verilen 1.Dönem 26 Nisan, 2.Dönem 26 Temmuz, 3.Dönem 26 Ekim, 4.Dönem 26 Ocak. Beyannamesi Beyannamesi Beyannamesi Beyan) Gelir Vergisi Kanunu Geçici 67. Madde Muhtasar Beyanname Damga Vergisi Beyannamesi (Sürekli Damga Vergisi mükellefiyeti bulunanlar için damga vergisi ödenmesi gereken Damga Vergisi Beyannamesi (Sürekli Damga Vergisi mükellefiyeti bulunmayanlar için damga vergisi makbuz Gelir Vergisi Kanunu nun Geçici 67. maddesinin (1) ve (3) beyanname: 1.Dönem (Ocak - - Mart) 23 Nisan, 2.Dönem (Nisan - - Haziran) 23 Temmuz, 3.Dönem (Temmuz - - Eylül) 23 Ekim, 4.Dönem (Ekim - - Gelir Vergisi Kanunu nun Geçici 67. maddesinin (2), (4) ve (8) beyanname: Damga Vergisi gün içinde beyan edilir. Beyanname verilen nü Beyanname verilen Beyanname verilen Beyanname verilen 1.Dönem 26 Nisan, 2.Dönem 26 Temmuz, 3.Dönem 26 Ekim, 4.Dönem 26 Ocak. Beyanname verilen Beyanname verilen Beyanname verme süresi içinde ödenir. 30
BEYANNAME TÜRÜ Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi Beyannamesi Beyannamesi Beyannamesi Beyanname verme süresi içinde ödenir. Beyanname verme süresi içinde ödenir. Beyanname verme süresi içinde ödenir. Özel Tüketim Vergisi Beyannamesi ünü, kalan (I verilir. Beyanname verme süresi içinde ödenir. Veraset yoluyla meydana gelen intikallere il Vergisi Beyannamesi - - - tarihi izleyen 1 ay içinde, verilir. Tahakkukundan Beyannamesi; - verilir. r verilir. Beyanname verme süresi içinde ödenir. Emlak Vergisi arsa ve arazinin ifraz ve tevhid kadar; b 1. Taksit Mart, Nisan içinde ödenir. Vergisi sonuna kadar, sonuna kadar ödenir. 31
BEYANNAME TÜRÜ beyanname verme süresi içinde ödenir. Ancak, belediye Reklam Vergisi meslek olarak yapanlar ilan veya reklam vergisi ilan ve reklamlara ait 20 nci almaya yetkilidirler. ergisi 1- vergisi bilet bedellerine eklenmek 2- vergisi ile ilgili olarak mükelleflerin 3- aya ait vergi o 20 nci günü beyanname ile bildirilir. 1-Biletle girilen yerlerde vergi, belediye ödenir. 2-Biletle girilmeyen yerlere ait vergisi o ödenir. 3-Beyanname verme süresi içinde ödenir. Bir ay içinde tahsil edilen telefon, teleks, faksimili ve data ücretlerine belediyeye sonuna kadar bir beyanname ile bildirilir. Beyanname verme süresi içinde ödenir. Tüketim Vergisi Elektrik enerjisini tedarik eden veya ettikleri vergiyi, tahsil tarihini takip eden belediyeye bir beyanname ile bildirmeye mecburdurlar. Beyanname verme süresi içinde ödenir. Vergisi Mükellefler bir ay içindeki vergiye tabi hesaplanan vergiyi beyanname ile bildirmeye mecburdurlar. Beyanname verme süresi içinde ödenir. Çevre Temizlik Vergisi binalara ait çevre temizlik vergisi, ifedeki derecelere intibak ettirilmesi üzerine ay içinde ilgili belediyeye bildirim verilir. 1.Taksit Mart, Nisan ve 2.Taksit Ka içinde, ödenir. Yeni mükellefiyet tesisi durumunda verginin ödenmesi taksit arz etmektedir. 32
2.5.2.7 e- Beyanname da Gönderilebilecek Beyanname ve Bildirimler Kurumlar Vergisi Geçici Vergi Özel Tüketim Vergisi ( 2a beyannamesi hariç ) Muhtasar Banka Muameleleri Vergisi Sigorta Muameleleri Vergisi Damga Vergisi Kaynak Kulla BA Formu (FORMBA), BS Formu (FORMBS), Mükelleflerin, komisyonuna sevk edilmesinden önce beyannamelerini vermeleri halinde birinci derece iki kesilecektir. l Vergi Usul Kanununun mükerrer 355 inci özel usul kesilir. Buna göre; elektronik ortamda 30 gün içinde verilmesi halinde 1/10 30 gün içinde verilmesi halinde ise 1/5 vade tarihlerinden ödendi hesap edilir. 33
(*) CI. * YAPI VE lar b ö **PTT sadece Trafik dari Para C, v 34
ASYA KAT YAPI VE 35