Isı aybı Hesabına Örnek Bu bölümde ısı kaybı bir dairenin bir odası için ayrıntılı olarak yapılmıştır.şekil de ısı kaybı hesabı yapılacak örnek bir daire (202 nolu SALON) verilmiştir Dairenin iç hava sıcaklıkları Çizelge 3.6 dan alınmıştır Salon için iç hava sıcaklığı 22 C dir Hesabı yapılan örnek bina Balıkesir dedir. Balıkesir için hesaplarda kullanılacak dış hava sıcaklığı 3R olarak alınmıştır. Daire ara katta olduğundan, döşeme ve tavandan ısı kaybı olmayacaktır. Bu nedenle döşeme ve tavan için ısı geçiş katsayıları hesaplanmamıştır. Hesabı yapılacak dairede seçilen odanın dış duvarı ve iç duvarı için malzeme cinsi, kalınlıkları ve ısı iletim katsayıları aşağıda verilmiş olup yapı malzemelerinin ısı iletim katsayıları TS825 den alınmıştır. Oda için ısı kaybı hesabından önce odanın yapı malzemelerinin ısı geçiş katsayıları aşağıdaki şekilde hesaplanmıştır. Burada kolon ve kirişlerin ısı geçiş katsayılarının duvarlar ile aynı olduğu kabulü ile hesap yapılmıştır DIŞ DUVAR d(cm) k(cal/mh C) Yutong 20 0.7 α iç = 7 α dış =20 Dış sıva 3.20 d d 2 d 3 α iç k k 2 k 3 α dış 0.03 0.20 0.03 7 0.75 0.7.2 20 = 0.42 +0.04 +.76+ 0.025 +0.05 =.433 = 0.70 (cal/m 2 h C) İÇ DUVAR 32
d(cm) k(cal/mh C) Delikli tuğla 9 0.43 α iç = 7 α dış =7 d d 2 d 3 α iç k k 2 k 3 α dış 0.03 0.09 0.03 7 0.75 0.43 0.75 7 = 0.42 +0.04 + 0.2 +0.04 + 0.42 =.39 =.75 (cal/m 2 h C) ÜZERİ ÇATI İLE ÖRTÜLÜ TAVAN 33
α dış =20 d(cm) k(cal/mh C) Cam yünü 0 0.034 Donatlı beton 2.800 α iç = 7 d d 2 d 3 α iç k k 2 k 3 α dış 0.03 0.2 0.0 7 0.75.8 0.034 20 = 0.42 +0.04 + 0.06 +2.94 + 0.5 = 3.68 = 0.27 (cal/m 2 h C) Hesaba başlamadan önce oda numarası ve odanın sıcaklığı Çizelge 5 in ilk satırına yazılır. Daha sonra hesap için bir yön belirlenir. Bu yönden başlamak suretiyle öncelikle çıkarılan alan niteliğinde olan pencere balkon kapısı gibi alanlardan hesaba başlanır. Daha sonra pencere ve kapının bulunduğu ana yapı malzemesine bir sonraki satırda geçilir. uzey yönde, çift camlı pencere (ÇCP) hesabı. satırda yapılacaktır. Bu amaçla. satırın ve 2. sütununa pencerenin işareti (ÇCP) ve yönü () yazılır. 3. sütuna pencere ve kapılar için kalınlık yazılmaz. 4.ve 5. sütuna pencere uzunluğu ve yüksekliği olarak.6 m, ve.4 m yazılır. 6. sütuna toplam alan olarak 2.24 m 2 yazılır. 7. sütuna miktarı olarak değeri yazılır. 8. sütuna pencere ve kapılar için bu alanın bir sonraki satırda çıkarılmasını ifade edecek bir ok işareti yapılır. 9. sütuna hesaba giren alan olarak 2.24 m 2 yazılır. 0. sütuna plastik (ÇCP) pencereler için Çizelge 3..4 den ısı geçirme katsayısı olarak 2.2 kcal/mh C 34
yazılır.. sütuna İç sıcaklık ile dış sıcaklık arasındaki fark yazılır. T = T iç - T dış T = 22- (-3) = 25 C yazılır. 2. sütun artırımsız ısı kaybının hesaplandığı yer olup bu sütuna 9,0 ve. sütunların çarpım değeri yazılır. Q 0 = A T Q 0 = 2.24 x 2.2 x 25 = 23 kcal/h uzey yönde bulunan dış duvarın hesabı 2. satırda yapılacaktır. 2. satırın ve 2. sütununa dış duvarın işareti (DD) ve yönü () yazılır. 3. sütuna duvarın kalınlığı olarak 26 cm yazılır. 4. ve 5 sütuna duvar uzunluğu ve yüksekliği olarak 6.4 ve 2.8 m yazılır. 6. sütuna toplam alan olarak 7.92 m 2 yazılır. 7. sütuna miktar olarak değeri yazılır. 8. sütuna çıkarılan alan olarak pencere alanı 2.24 m 2 yazılır. 9. sütuna hesaba giren alan 7.92-2.24 = 6.68 m 2 yazılır. 0. sütuna dış duvar için daha önce hesaplanan toplam ısı geçiş katsayısı 0.7 kcal/mh C değeri yazılır.. sütuna sıcaklık farkı olarak 25 C yazılır.2. sütuna 9,0 ve. sütunların çarpım değeri olan 274 kcal/h yazılır. Benzer şekilde diğer satırlar doldurulur. Artırımsız ısı kaybı için 2. sütunun bütün satırlarında bulunan değerler toplanarak 038 kcal/h değeri bulunur. Birleştirilmiş artırım katsayısı Z D için Çizelge 8 yararlanılır. Tesisat konut olduğundan, sürekli çalışmakta ve yalnız geceleri ateş azaltılmaktadır.. işletme tipine girdiğinden Z D için 7 değeri seçilir. at yüksekliği artırımı Çizelge 9 dan alınacaktır. Hesabı yapılan daire 4 katlı bir binanın 4. katında olduğundan kat yükseklik artırımı olarak Z W değeri, 5 olacaktır. Yön artırımı için Çizelge 0 dan yararlanılır.öşe odalar için iki dış duvarın köşegeni esas alındığından burada kuzey doğu yönündeki artırım değeri Z H = 5 olacaktır. Artırım değerleri 3,4 ve 5. sütuna yazıldıktan sonra 6. sütuna artırımların toplamı Z için; Z= +% Z D +% Z D +% Z H Z= +0.07 + 0.05+0,05 Z= +0,7 Z=,7 değeri yazılır. Q i iletimsel ısı kaybı hesaplanarak 7. sütuna yazılır. Q i = Q 0 Z = 038x,7 =24 kcal/h 35
Şekil. Hesabı Yapılacak Örnek Daire (Mimari Proje) 36
Şekil 2. Hesabı Yapılan Örnek Daire ( Tesisat Projesi) 37
Örnek Isı aybı Hesabı Çizelgesi ISI AYBI HESABI Sayfa at Tesisin adı: Tarih Yapı Bileşenleri Alan Hesabı Isı aybı Hesabı Zamlar İşaret Yön alınlık Uzunluk Yüksekilik veya genişilk Toplam Alan Ao Miktar Çıkarılan Alan Hesaba Giren Alan A Isı Geçirme atsayısı k Sıcaklık Farkı Zamsız Isı aybı Qo Birleşik Zd at Yüksekliği Zw Yön Zh Toplam Z Toplam Isı İhtiyacı Qh=Qi+Qs kcal kcal kcal cm m m m2 Ad m2 m2 mhc h % % % +% h 302 SALON (22C) ÇCP,6,4 2,24 2,24 2,2 25 23 DD 26 6,4 2,8 7,92 2,24 5,68 0,7 25 274 ÇCP2 D,6,4 2,24 2,24 2,2 25 23 DD2 D 26 4,3 2,8 2,04 2,24 9,8 0,7 25 72 DD3 G 26,3 2,8 3,64 3,64 0,7 25 64 İ G 0,9 2,2,98,98 2,5 4 20 İD G 5, 2,8 3,08,98,,75 4 8 İD2 B 5 3 2,8 8,4 8,4,75 4 59 DD4 B 26 0,8 2,8 2,24 2,24 0,7 25 39 TA 25 6,4 4,3 27,52 27,52 0,27 2 56 038 7 5 5,7 24 Qsp= 2 x 8,55 x 0,9 x 0,4x 25 x,2x2= 379 379 593 kcal/h Sızıntı ile ısı kaybı Q S nin hesabı için; Q S = (a ) R H T Z e kcal/h denklemi kullanılmaktadır. a sızdırganlık katsayısı Çizelge den plastik çerçeveli pencereler için 2 olarak alınır. Pencerelerin açılan kısımlarının uzunluğu, değeri mimari projeden ölçülerek hesaplanır. Isıtma tesisatı projesinin hazırlanması sırasında pencere konstrüksiyonu belli değilse böyle durumda Çizelge 2 yardımıyla açılan kısımların yaklaşık uzunluğu hesaplanır. W= 3.82, A= 2.24 den = 8.55 olarak bulunur. R oda durum katsayısı Çizelge 3 den 0.9 olarak bulunur. H bina durum katsayısı binanın ve bölgenin durumuna ( Rüzgarlı, mahfuz, bitişik nizam) bağlı olarak Çizelge 4 den 0.4 olarak bulunur. Her iki dış duvarda pencere olduğundan Z e değeri.2 olarak alınmıştır. Toplam ısı geçiş miktarı iletimsel ısı kaybı ile sızıntı ısı kaybının toplamına eşittir. Q T = Q İ +Q S Q T = 24+379= 593 kcal/h olarak bulunur. 38