DİKMEN BÖLGESİ STRETEJİK GELİŞİM PLANI 2012-2014 Eyül 2011 Bu yayın Avrupa Birliği nin yardımlarıyla üretilmiştir. Bu yayının içeriğinin sorumluluğu tamamen The Management Centre ve Dikmen Belediyesi ne aittir ve hiçbir şekilde Avrupa Birliği nin görüşlerini yansıtmaz.
Önsöz Dikmen Belediyesi toplam nüfusu onbinden fazla olan 11 köye Belediyecilik hizmetleri sağlamakta ve bunu yaparken vatandaşının memnuniyetini en üst düzeyde tutmaya gayret göstermektedir. Avrupa Birliği nin finansal desteği ve Management Centre in proje yöneticiliğinde hazırladığımız bu Stratejik Gelişim Planı ile bölgemizin ortak vizyonunu halkımızla birlikte oluşturmuş olduk. Çok farklı sosyal ve ekonomik çeşitlilik gösteren bölgemizde tüm toplumun katılımını sağlamak ve böyle bir planı oluşturmak bir ilk olmuştur. Ülkemiz için yine bir ilki başararak, bu proje çerçevesinde ISO 9001:2008 Kalite Yönetim Belgesi ni alan ilk belediye olmayı da başardık. Çağdaş belediyecilik anlayışının en temel prensiplerinden biri olan katılımcılığı, bu Stratejik Gelişim Planı nın hazırlanışında başarıyla sağlamış olduk. Tüm paydaşlar ve bölge halkı planın oluşumuna katkı koymuşlardır. Planın uygulanma aşamasında da Dikmen Belediyesi tüm halkın bu planın bir parçası olmasını arzu etmekte ve katılımcılığı desteklemektedir. Önümüzdeki üç yıllık dönem sonunda bölgemizin vizyonunda da belirtildiği şekilde altyapı sorunları tamamen çözülmüş, doğal güzellikler içinde bir bölge yaratmak için hep birlikte çalışmaya devam edeceğiz. Bu planın hazırlanmasında emeği geçen herkese ve finansman desteği sağlayan Avrupa Komisyonuna teşekkür ederim. Yüksel Çelebi Başkan Dikmen Belediyesi
I. ÖZET Bu stratejik plan raporu; Avrupa Birliği nin Kırsal Topluluklarda Yaşam Kalitesini Artırma Programı çerçevesinde, Köy Girişimleri Yolu ile Toplumsal Kalkınma fonundan destek alınarak The Management Centre in proje liderliğinde ve Dikmen Belediyesi nin proje ortaklığında yürütülen Geleceği Şekillendirmek adlı projenin Stratejik Gelişim Planı çalışması kapsamında hazırlanmıştır. The Managment Centre, Dikmen Belediyesi ile ortaklık halinde bu projeyi hayata geçirirken Kıbrıs adasının kuzeyindeki sosyo-ekonomik değişimin yerel yönetimler eli ile ve katılımcı bir anlayışla şekillendirilmesine katkı koymayı hedef almıştır. Kıbrıs Türk toplumunun adanın güneyi ve nihayetinde AB kurumları ve toplulukları ile yakınlaşabilmesinin bir gereği olarak yerel düzeyde katılımcı ve stratejik gelişim planlamasının yapılması, toplumun geneli için sürükleyici bir lokomotif olma potansiyelini de içinde barındırmaktadır. Projenin genelinde uygulanan metot, bir yandan tüm paydaşların katılımı ile geliştirilen bir Stratejik Gelişim Planı, diğer yandan bu planı uygulayacak olan yerel yönetimin kapasitesinin artırılmasıdır. Planın kendi metodolojisi ise detaylı olarak Metodoloji başlığı altında anlatılmaktadır. Metodoloji çerçevesinde gerçekleştirilen ihtiyaç analiz anketlerinden sonra, tüm paydaşların katılımı sağlanarak fikirlerinin alındığı bir dizi Odak Grup toplantısı da gerçekleştirilerek, bölge için ortak bir vizyon geliştirilmesine yönelik dört Stratejik Gelişim bölgesi belirlenmiştir. Her bir gelişim alanı, bu Stratejik Gelişim Planı nın mihenk taşlarını oluşturmaktadır. Bu planın en önemli özelliklerinden bir tanesi de değişmekte olan dış faktörlere uyabilecek ölçüde esnek olmasıdır. Bu maksatla, Management Centre uzmanları tarafından bölge ve Ada genelinin geleceği için üç ayrı senaryo geliştirilmiştir. Bu senaryoların her birindeki faaliyetler, yapılandırılmış toplantılarda paydaşlar ve bölge halkı tarafından önceliklendirilmiştir. Bu üç senaryoya göre ayrı Eylem Planları oluşturulmuştur. Buna göre Belediye, mevcut durumlar değiştiğinde kendisini ona göre ayarlayabilecektir ki bu tür değişimler Kıbrıs ta oldukça alışılmış olaylardır. Geliştirilen üç gelecek senaryosundan uygulanacak olanı, belediyenin üst yönetimi tarafından alınacak olan üst seviye bir karardır. Tüm bölge paydaşlarıyla yapılan istişareler neticesinde bölge vizyonu Altyapı çalışmaları ve planlaması tamamlanmış, doğal güzellikler içerisinde sakin bir yaşam sunan, hizmetleriyle büyük şehirlere alternatif bir bölge olarak belirlenmiştir. Bu vizyona ulaşabilmek için paydaşlarla yapılan istişarelerin ardından dört Stratejik Gelişim Alanı oluşturulmuştur.
A. Dikmen Bölgesi'nde Kültürel ve Ekonomik Çeşitliliğin Artırılması B. Dikmen Bölgesi nde Çağdaş/Güncel Altyapı Oluşturmak C. Sosyal Belediyecilik Anlayışı İçinde Hizmetlerin Artırılması D. Belediyenin Kurumsal Yapısının Güçlendirilmesi Bu dört Stratejik Gelişim Alanı, her bir senaryoyla ilgili uygun eylem planlarına sahiptir. Belediyenin Örgütsel Kapasitesinin geliştirilmesiyle ilgili olan Stratejik Gelişim Alanı D nin Stratejik Gelişim Alanı A, B ve C kapsamındaki eylemlerin yürütülmesi için önemli olduğu tespit edilmiştir. Stratejik Gelişim Alanı D başlığı kapsamındaki eylemlerin, senaryolardan bağımsız olarak oldukça benzer biçimde önceliklendirildikleri gözlemlenmiştir. Bu da, önümüzdeki üç yıl zarfında Belediye kapasitesinin daha fazla arttırılması gerektiği anlamına gelmektedir. 1 ve 2 numaralı senaryolar tahtında, yapılan bir dizi reformla birlikte ülkenin mali durumunun göreceli olarak iyileşmiş olduğu öngörülmektedir, böylece Belediyelere daha fazla kaynak sunulmaktadır. Öte yandan senaryo 3 e göre gelecekte mali açıdan daha sıkı bir dönem bizi beklemektedir. Stratejik Gelişim Alanları A, B ve C başlıklarında önceliklendirilen eylem sayısının senaryo 3 te azaldığı tespit edilmiştir. Ancak, Gelişim Alanı B alanında mevcut olan bazı altyapı iyileştirmeleri, bölge halkının gündemindeki en üst seviyeyi korumaya devam etmektedir. Bu, bölgede çok acil bir biçimde ele alınması gereken oldukça önemli altyapı sorunlarının olduğunu göstermektedir. Bu taslak önceliklendirme belgeleri de raporun Ekler kısmında yer almaktadır. Planda, bu Stratejik Gelişim Planının genel başarısını tehdit edebilecek riskler önemle vurgulanmıştır. Risk Yönetimi açısından iki farklı bakış açısı sunulmuştur. Bunlardan ilki, bu raporun hazırlanması esnasında ortaya çıkan makro düzeydeki yaklaşımdır. Planın başarısını etkileyebilecek risklerin kontrol edilmesi ve asgari seviyeye indirilmesi için bölge için üç farklı gelecek senaryosu oluşturulmuştur. Belediye idaresi, bu makro seviyedeki risklerin farkındadır ve değişen koşullara uyum sağlamak zorundadır. Risk yönetiminin ikinci seviyesi işletme düzeyindedir ki burada her bir faaliyetle ilgili olan risk yönetim teknikleri, belediyedeki tüm birimlerin yöneticileri tarafından uygulanacaktır. Bu planın kapsamı ve içeriğindeki faaliyet sayısı, her bir eylem için ayrı ayrı risklerin detaylı bir biçimde anlatılmasını mümkün kılmamaktadır. Ancak, planın genel başarısı, makro seviyedeki bu yaklaşımla garanti altına alınmıştır. Bu Planın hazırlanması aşamasında yapılan toplantılara paydaşların ve bölge halkının katılım ve işbirliği oranı oldukça yüksek olmuştur. Süreç içerisinde bölge temsilcileri
tarafından oluşturulan Danışma Kurulu da planın hazırlanma aşamasında destek olmuş ve yürütmede de gerekli desteğin sağlanacağı bilinmektedir. Stratejik Planların başarısı, büyük ölçüde izleme ve değerlendirme süreçlerinin nasıl yürütüldüğüne bağlıdır. Dikmen Belediyesi, planın yürütülmesi esnasında da tüm paydaşlarla işbirliğine devam edeceğini beyan etmiştir. Strateji A: Dikmen Bölgesinde Kültürel ve Ekonomik Çeşitliliği Artırmak Strateji B: Dikmen Bölgesi nde Çağdaş Altyapı Oluşturmak Vizyon Altyapı çalışmaları ve planlaması tamamlanmış, doğal güzellikler içerisinde sakin bir yaşam sunan, hizmetleriyle büyük şehirlere alternatif bir bölge Strateji C: Sosyal Belediyecilik Kapsamındaki Hizmetlerin Artırılması Strateji D: Belediyenin Kurumsal Yapısının Güçlendirilmesi