Çok Yönlü Yağlayıcı Yüksek Performanslı Gres Yağları Yağlama Kesme Koruma 1
Çok Yönlü Yağlayıcı Yüksek Performanslı Gres Yağları Günümüz "yüksek teknoloji çağı"nda dahi birçok sanayi alanında sürtünmeden ve aşınmadan dolayı oluşan problemler gündemi oluşturmaktadır. Kapsamlı onarımlar, daha uzun süreli kesintiler, kısa bakım aralıkları, makine ve teçhizatların daha düşük kullanım süreleri bunun faturasıdır ve her yıl büyük bir maliyet oluşturmaktadır. Devamlı olarak makine ve tesislerin artan gerekliliklerine uyan modern yüksek performans yağların önemi artmaktadır. Bu tür yüksek performans yağlara ilişkin ana gereklilik minimum sürtünme ve aşınma ile en yüksek güç aktarımıdır. Bunun dışında örn. suya, kimyasallara dayanıklılık, plastikle uyuşkanlık veya korozyon koruması gibi diğer özellikler de çoğunlukla aranmaktadır. O nedenle makinelerin ve sistemlerin uzun süreli işletim güvenliği için gereklilikleri, tasarım ve geliştirme aşamasından itibaren yerine getirmek önemlidir. Hareketli makine ve donanım elemanlarının teknik tasarımında yağlama maddesi hesaplanabilir bir işlev unsuru olarak dikkate alınmalıdır ve sürtünme ile aşınma konularında göreve dahil edilmelidir. Sistem işletmeni için arızasız ve hasarsız bir işletimi temin etme gerekliliği söz konusudur. Yağlanmış makine parçalarının kullanım ömrü doğru yağlama maddesi seçimine ve kullanımına bağlı olarak değişir. WEICON Çok Yönlü Yağlayıcı Yüksek Performanslı Gres Yağları özel olarak yüksek gerekliliklere göre geliştirilmiştir. Kalıcı şekilde sürtünme ve aşınmaya karşı korurlar ve bu sebeple de şuna imkân verirler: Aşırı uzun tekrar yağlama sıklıkları Makine ve üretim tesislerinde daha yüksek işlev güvenliği ve değer koruması sağlar. Bakım ve onarım çalışmalarında azalma Ekonomik 2
Bir tribolojik sistemin aşağıda belirtilen etki faktörleri ve karmaşık etkileşimleri ve uygun WEICON ürünün seçimi için dikkate alınması gerekir: Tasarım özellikleri, örn. Malzeme türü, yüzey özelliği, parçaların geometrisi Mekanik etki, örn. Hız, titreşim, basınç Çevre etkileri, örn. Sıcaklık, nem, kirler Çok Yönlü Yağlayıcı AL-T Gresle yağlamalar için izin verilen tüm hızlarda antifriksiyon ve rulman yatakların uzun süreli yağlanması için çok amaçlı kullanıma uygun yüksek sıcaklık gresidir. Sürekli gelişme ve uygulama ile çevresel en son şartlara uyum da tutarlı yüksek kalite standardını garanti eder. Teknik ürün bilgilerini, model seçme tablosunu ve "Triboloji" konusunda temel bilgileri sonraki sayfalarda bulabilirsiniz. Uygun olduğu: Hadde ve rulman yatağı Mafsallar Kol Ray kılavuzlar Miller Kamalı mil gres yağlaması için izin verilen tüm kayma hızlarında. Uygulama alanları: Asfaltlama makineleri Sıcak hava vantilatörleri Sinter yıkama sistemleri Dönüştürücü DIN 51 502'e göre sınıflandırma: KPL 2 R -20 Renk: koyu kahve, NLGI sınıfı: 2 Sıcaklık sahası: -25 C ila +190 C arası (kısa süreli +200 C'ye kadar) İçerik Giriş Sayfa 2 Ürün bilgileri Sayfa 3-5 Seçim tablosu Sayfa 6 Teknik özellikler Sayfa 6 Yağlama maddelerinin etiketi Sayfa 7 A'dan Z'ye triboloji kavramları Sayfa 8-9 Uyuşkanlıklar / Karıştırlabilirlikler Sayfa 10-11 3
Çok Yönlü Yağlayıcı AL-M MoS 2 ile Çok Yönlü Yağlayıcı AL-W Son derece yapışkan ve MoS 2 ile yüksek basınca dayanıklı, uzun ömürlü gres. Sürtünme ve aşınma uzun ömürlü azalır. Uygun olduğu yerler: Hadde ve rulman yatağı Mafsallar, kol, kızaklar Miller, kamalar ve kam milleri Yaylar (örn. yaprak yaylar) Açık şanzımanlar (örn. zincir dişlisi) Salyangoz dişli gres yağlaması için izin verilen tüm kayma hızlarında. Uygulama alanları: Sanayi ve inşaat alanındaki hadde ve rulman yatakları Mafsallı millerin mafsal blokları ve üniversal miller Haddeleme işletmelerinde, alet, tarım ve inşaat makinelerinin, raylı ve karayolu araçlarının yatak ve mafsalları ve daha fazlası. DIN 51 502'e göre sınıflandırma: KF 2K -20 Renk: Siyah NLGI sınıfı: 2 Sıcaklık sahası: -20 C'den +120 C'ye kadar Özel yağ ve korozyon koruması, sualtı uygulamalar için de uygundur. Deniz bölgesinde ıslak işletmelerde agresif sıvılara (örn. deniz suyu, atıksu) karşı etkili koruma sağlar. Uygun olduğu yerler: Karışık sürtünme operasyonundaki hadde ve rulman yatkları dahi Mafsallar, kollar, kızaklar, miller, kamalı miller Açık şanzımanlar (örn. zincir dişlisi) Gres yağlaması için izin verilen tüm kayma hızlarında sonsuz dişliler, zincirler ve halatlar. Uygulama alanları: Kurulu vinç ve kaldırma ekipmanları, off-shore parçaları Baralar ve dağıtıcılar Konteynır ve treyler bağlama tertibatları Tersane tedarikçileri-parçaları Su pompaları, su türbinleri, savak kapıları, otomobil yıkama sistemlerinin tüm antifriksiyon ve rulman yatakları için DIN 51 502'e göre sınıflandırma: KPL 1-2E -25 Renk: bej NLGI sınıfı: 1-2 Sıcaklık sahası: -25 C'den +80 C'ye kadar Uygundur: Federal Almanya Askeriye TL 9150-0066, NATO-Spez. G-460 4
Çok Yönlü Yağlayıcı AL-H (Gıda Onaylı) Çok Yönlü Yağlayıcı AL-F (Gıda Onaylı) Gıda endüstrisi için kokusuz ve tatsız yüksek sıcaklık gresi. Uygun olduğu yerler: Rulman yatak Sürtünmeli yatak Mafsallar Miller Kamalı mil Doğrusal kılavuz sistemleri gres yağlaması için izin verilen tüm kayma hızlarında. Uygulama alanları: Bira ve içecek sektöründeki tüm yağlama noktaları Büyük kesimhane ve konserve fabrikaları, gıda ve dondurulmuş gıda üreticileri, kahve Kavurma, catering mutfak ve çok daha fazlası için. DIN 51 502'e göre sınıflandırma: KP HC 1P -40 Renk: sarımsı-beyaz NLGI sınıfı: 1 Sıcaklık sahası: -40 C'den +160 C'ye kadar Uygundur: NSF H1 LMBG Madde 31 ve Madde 21 Hadde ve rulman yataklarının yağlanması için, gıda sektöründeki tüm yağlama noktaları için çok yönlü yüksek performanslı gres. Uygun olduğu yerler: Hadde ve rulman yatağı Mafsallar Kol, kızaklar, Miller Kamalı mil, Kam milleri Açık motorlar Salyangoz dişli Uygulama alanları: Dolum ve paketleme makineleri Tekstil ve giyim sektörü makinaları Mandıralarda, bira fabrikalarında, büyük mezbaha ve mutfak, catering işletmeleri gibi işletmelerdeki makine elemanları ve elektronik, hassas mekanik cihazlar. DIN 51 502'e göre sınıflandırma: KLF 2K -30 Renk: Beyaz NLGI sınıfı: 2 Sıcaklık aralığı:-30 C ila +120 C Uygundur: NSF H2 LMBG Madde 31 ve Madde 5 5
Model seçme tablosu Uygulama AL-T AL-M AL-W AL-H AL-F Kısa tanım (DIN 51502): KPL 2 R -20 KF 2 K 20 KPL 1-2 E -25 KPHC 1P -40 KLF 2K -30 Sertlik derecesi (DIN 51818): NLGI Sınıfı 2 NLGI Sınıfı 2 NLGI Sınıfı 1-2 NLGI Sınıfı 1 NLGI Sınıfı 2 Baz: AL-T AL-M AL-W AL-H AL-F Rulman yatak Sürtünmeli yatak Zincirler Mafsallar Kol Ray kılavuzlar Doğrusal kılavuz sistemleri Miller Kamalı mil Kam milleri Süspansiyon Açık şanzıman Salyangoz dişli Çelik halatlar Teknik özellikler Özellikler Ürün Ürün Alüminyum kompleks sabun / mineral yağ Li/Ca sabun / MoS 2 / Mineral yağ Özel Kalsiyum sabun / Mineral yağ Alüminyum kompleks sabun / Polialfaolefin Lityum sabunu / Madeni yağ Renk: koyu kahverengi Siyah bej sarımsı-beyaz Beyaz VKA-Testi Kaynak yükü: 2400 N 3200 N 3400 N 1800 N 3600 N (DIN 51 350): Yük ağırlığı: 2200 N 3000 N 3200 N 1700 N 3400 N Kalot değeri (1 dak / 1000 N) 2,0 mm 0,5 mm 0,7 mm 0,6 mm 0,8 mm Dönüş sayısı referans değeri (k. a n. d m ): 400 000 250 000 350 000 400 000 350 000 Çalışma direnci (DIN ISO 2137): 265-295 1/10 mm 265-295 1/10 mm 285-315 1/10 mm 310-340 1/10 mm 280 + 15 1/10 mm Suya dayanıklılık (DIN 51807): 0-90 1-90 0-40 1-90 1-90 Sıcaklık direnci: -25 C'den +190 C'ye kadar -20 C'den +120 C'ye kadar -25 C'den +80 C'ye kadar -40 C'den +160 C'ye kadar -30 C'den +120 C'ye kadar Damlama noktası (IP 396): >210 C >170 C >100 C >200 C >190 C Kinematik akışkanlık (DIN 51.562): +40 C yakl. 230 mm² / s yakl. 185 mm² / s yakl. 100 mm² / s yakl. 400 mm² / s yakl. 100 mm² / s +100 C yakl. 16 mm² / s yakl. 14 mm² / s yakl. 9 mm² / s yakl. 40 mm² / s yakl. 9 mm² / s Ayrı koruma katmanlı tuz püskürtme testi (Federal Almanya Silahlı Kuvvetleri talimatı --- --- korozyon yok --- --- 336 h/35 C, 5% NaCl): EMCOR-korozyon testi (DIN 51 802): 0 / 0 0 / 0 0 / 0 1 / 1 0 / 0 +20 C'de yoğunluk (DIN 51757): 0,94 g/cm³ 0,92 g/cm³ 0,94 g/cm³ 0,93 g/cm³ 0,90 g/cm³ Uygundur:. /.. /. Federal Almanya Silahlı Kuvvetleri TL 9150-0066, NATO-Spez. G-460 NSF-H 1, LMBG Madde 31 ve Madde 21 NSF-H 2, LMBG Madde 31 ve Madde 5 Asgari depolama süresi (Ay)*: 24 24 24 24 24 *Sabit oda sıcaklığında (+20 C) ve kuru depolama için kap kapalı vaziyetteyken doğrudan ya da dolaylı olarak güneş ışınlarına maruz bırakılmamalıdır. Teslim şekilleri: 400 ml sprey kutusu, 400 g kartuş, 1,0 kg kutu, 5,0 kg kova ve 25,0 kg kova. Diğer kap boyutları da istek üzerine temin edilir. 6
Etiketleme kılavuzu DIN 51 502'e göre greslerden Gres yağı türü: K, G, OG, M Kullanım alanına dair bilgi (Yağ tipine göre sentetik yağlarda ek harf: HC, E, PG, S) Ek Kod: D, E, F, L, M, S, P, V Kullanılabilirlik bilgisi Sertlik sınıfı (NLGI) KF 2 K-20 Uygulama için alt sıcaklık aralığı Ek Kod: C'den U'ya kadar Uygulama için üst sıcaklık aralığı bilgisi 1 2 3 Gres yağı Kod Sembol DIN 51825'e göre rulmanhadde yatakları ve kayar yüzeyler için gres yağları DIN 51826 'ya göre kapalı şanzımanlar için gres yağlar Açık şanzımanlar (dişliler (bitümensiz yapışkan gresler) için gres yağlar Rulman yatakları ve contalar²) için gres yağları Sentez bazlı gres yağlar temel özellikleriyle yukarıdaki mineral yağ bazına göre işaretlenir. K 1) G OG M Tab. 1, Madde grubu 3'e göre referans harf eklemesi 1) ISO/TR 3498:1986 K harfine karşılık XM referansını kullanmaktadır 2) Gres yağları K olarak daha düşük gereklilikler 1 2 Ek referans harf Yağlama maddeleri D E F L M S P V 1) Gresler Madeni yağ bazlı Gresler Sentetik yağ bazlı Temizleyici katkıları olan gres yağlar için, örn. hidrolik yağı HLPD Suyla karıştırılarak kullanılan gres yağları, örn. su karışımlı soğutucu gresler. örn. Soğutucu gres SE Katı gres katkılı gresler için (örn. grafit, molibdendisülfat), örn. gres yağı CLPF Korozyona karşı ve yıpranmaya karşı dayanımı artırmak için etken maddeli gres yağlar için, örn. Gres yağı DIN 51517 - CL 100 Suyla karıştırılabilen, mineral yağ katkılı soğutucu gresler, örn. soğutucu gres SEM Suyla karıştırılabilen, sentetik bazlı soğutucu gresler, örn. soğutucu gres SES Karışık sürtünme alanındaki sürtünmenin ve aşınmanın azaltılması için ve de etki kabiliyetini artırmak için etken maddeli gresler için, örn. gres yağı CLP 100. Çözelti maddeleri ile inceltilen gresler için, Gres yağı DIN 51513 - BB-V 1) V referans harf ilavesi tehlikeli maddelerle ilgili yönetmeliğe göre etiketleme şartlarına bağlıdır (tehlikeli madde yönetmeliği - GefStoffV). 1 2 Sertlik referans sayısı (NLGI-Sınıfları DIN 51818'e göre) İşlenmiş penetrasyon DIN ISO 2137 birimlerine göre belirlenmiştir 1) 000 445 ila 475 arası 00 400 ila 430 arası 0 355 ila 385 arası 1 310 ila 340 arası 2 265 ila 295 arası 3 220 ila 250 arası 4 175 ila 205 arası 5 130 ila 160 arası 6 85 ila 115 arası 2) 1) 1 Birim = 0,1 mm / 2) İşlenmemiş penetrasyon 1 2 3 Ek referans harf C üst kullanım sıcaklıkığı 1) DIN 51807 Kısım 1 Değerlendirme kademesi DIN 51807'ye göre suya karşı davranışı 2) 0-40 veya 1-40 +60 C D 2-40 veya 3-40 E 0-40 veya 1-40 +80 C F 2-40 veya 3-40 G 0-90 veya 1-90 +100 C H 2-90 veya 3-90 K 0-90 veya 1-90 +120 C M 2-90 veya 3-90 N +140 C P +160 C R +180 C anlaşmaya bağlı S +200 C T +220 C +220 C ve üstü U 1) Devamlı yağlamada "Üst kullanım sıcaklığı" DIN 51806 Kısım 2'ye ve/veya DIN 51821 Kısım 2'ye göre (şu sırada taslak halinde) yapılan testteki test sıcaklığına eşittir, tabi test süreçleri başarıyla tamamlanmışsa. 2) 0 değişiklik yok anlamındadır 1 az değişiklik var anlamındadır 2 orta düzeyde değişiklik var anlamındadır 3 çok değişiklik var anlamındadır 1 2 Ek referans sayısı alt kullanım sıcaklığı -10-10 C -20-20 C -30-30 C -40-40 C -50-50 C -60-60 C Sentetik yağlar için ek referanslar E FK HC PH PG SI X Ester organik Perflour- Sıvıları Sentetik hidrokarbon Fosforik asit esteri Poliglikoller Silikon yağlar Diğer 7
Tribolojiden terminoloji Katkı Yıpranma Maddenin akması Devir sayısı referans değeri Giriş FDA Katı yağlama maddesi Belirli özellikleri elde etmek için Greslere korozyona karşı koruyucu ve bakım ürünlerine ek madde. Maddelerin işletim süresi boyunca ısı, ışık, oksijen etkilerinden dolayı gördükleri kimyasal değişimler. Gres içerisinde yer alan gres yağı sabun kabuğunda ayrılır. Gresin yağlama noktasında kusması gresin yeteri kadar sıkışmaya ve /veya sıcaklığa dayanıklı olmadığını gösterir. Devir sayısı referans değeri yön değeridir, buna göre hangi kapsam hızında greslerin antifriksiyon yatağına yerleştirileceği referanslanır. Gres test makinelerindeki sonuçlar, temel yağ viskozitesi ve uygulama deneyimleri DN değeri bilgisi için esas teşkil eder. Yeni sürtünme eşleşmesinde yüzey pütürlülüğünün düzleştirilmesi. Food and Drug Administration (Gıda Maddeleri ve İlaç Dairesi) ABD, bu alandaki yasa ve hükümler konusunda yetkilidir. Eğer çoğunlukla ve sadece çok zorlu şartlar altında gresleme görevleri (örn. karışık sürtünme alanındaki işletimde) için gerekli olur ve kullanılır. En bilinenler grafit, molibdendisülfat, çeşitli plastikler (örn. PTFE), ağır metal sülfitler vs. Katı greslerin hükümleri DIN 51831 ve DIN 51832 gereğince düzenlenir. Alevlenme noktası Yanıcı sıvılarda alevlenme noktası ölçüm büyüklüğüdür, bu da yangın tehlikesini tahmin etmeye yarar. Ürün türüne ve beklenen alevlenme noktasının yüksekliğine göre en çok kullanılan ölçüm metotları (DIN 51755'e göre) kapalı veya açık (DIN ISO 2592) potalardır. Sıvı sürtünme Aşınma Eğer üst üste kayan sürtünme yüzeyleri bir gres nedeniyle tamamen ayrılırsa ve artık doğrudan temas ortadan kalkarsa söz konusu olur. Artık aşınma görülmez. Gresin viskozitesi, sıcaklığı, kayma hızı ve basınç ilişkisi sıvı sürtünmesini belirler. Gres film tabakası çatlarsa oluşur ve bu durumda üst yüz pütürlerinin uçlarını birbirine kaynak yapınız. Dişli sürtünmesi Dişli sürtünmesi bir cıvata testi sırasında tespit edilir. DIN 946'e göre bir vida bağlantısının cıvataları ve somunları sıkıştırırken µ sürtünme sayısı elde edilir. Dişli ölçümü, çalışma malzemesi ve yüzey türü belirtilmelidir. Sınır sürtünme Eğer sürtünme sırasında gres film tabakası çatlamış veya zarar görmüşse meydana gelir. Basınç veya hız gibi sürtünme ilişkisinden dolayı çalışma malzemeleri çiftleri birbirine dokunur. Çalıştırırken veya kapatırken ve dönüş yönü değiştirilirken sınır sürtünme bölgesi taşıyıcı bir gres film tabakası oluşmadan önce engellenemez. Sınır gresleme Temel yağ Macun, gres, yağlar için taşıyıcılar. Ht gres 140 C üzeri devamlı sıcaklıklar için uygundur. Hidrodinamik yağlama Sıvı gres tabakası sayesinde kayar çiftler tamamen birbirinden ayrılır. Endüstriyel gresler Endüstriyel agregatlar ve makinalar için gresler ve yağlar (DIN 51 502, DIN ISO 6743 kısım 0). İnhibitörler Belirli tepkileri geciktiren veya engelleyen yıpranmaya karşı koruyucu maddeler (inhibitörler). Eğer iki üst üste kayan yüzey greslenmiş olmasına rağmen yine de yer yer temas ederse, görülür. Sertlik derecesi Bir gres yağının sertliği DIN ISO 2137 'ye göre bir penetrometre ile ölçülür, ölçüm öncesinde de yağ işlenir ki bir depoda maruz kaldığı yük taklit edilebilsin. Bir huninin içeriye girme derinliği sayesinde NLGI (National Lubricating Grease Institute) ve DIN 51818 gereğince bir sertlik derecesi atanmasına izin verir. Kısa tanım Karma sürtünme MoS 2 Acil çalıştırma yağlaması NSF Yağ ayrışması Pas oluşumu Geçme parçası pası Penetrasyon DIN 51502'ye göre kısa tanım gres türü, kullanılabilirlik, sertlik sınıfları (NLGI) ve greslerin kullanım sıcaklık aralığı hakkında bilgiler verir. Eğer sınır sürtünmesi ve sıvı sürtünmesinde yan yana veya arkaya gelmesi ile bir sürtünme vaziyeti meydana gelirse. Yüzey pütürleri (pütürlerin tepeleri) kısmen ayrılmıştır, kısmen de temas meydana gelebilir ve bundan dolayı da aşınma söz konusu olur. Veya hidrodinamik yağlamanın yanında kısmen sabit maddelerin sürtünmesinde bir yağlama vaziyeti meydana gelirse. Molibdendisülfit için kimyasal formül (mineral molibdenit). Kafesli tabaka yapısı ile katı yağlama maddesi. Metal yüzeye doğru işlenmesi durumunda lamelli bu katı gövde yüzeyin sürtünme değerini uzun süre azaltabilir. Eğer katı veya sıvı yağlama maddesiyle yağlama yetersizliği meydana gelirse katı yağlama maddesiyle oluşur. NSF uluslararası ve merkezi Amerika Birleşik Devletleri'nde olan bağımsız bir kuruluştur, kurum belirlenmiş standartlara göre ürünlerin örn. gıda sanayisinde kullanıma uygun olup olmadığını kontrol eder. USDA/FDA'nın halef kuruluşudur. Yağ ayrılmasındaki ağırlık %'si DIN 51817'ye göre ölçülür, bu esnada test edilecek olan gres yağa basınç ve ısı tatbik edilir. Oksidasyon bir yanma işlemidir. Belirli element veya moleküllerde oksijen depolaması meydana gelir. Hidrokarbonlarda kalınlaşmalar, boya oluşumları, polimerler, korozif etki edici radikaller vs. görülür. Geçme parçalarında meydana gelen korozyon mikro sürtünme hareketleriyle titreşimlere maruz kalır. Çelik aşınma parçacıklarındaki ani pas oluşumu. Gres yağlarında sertliğin (şekillendirilebilirliğin) saptanması için ölçülen miktar. Gres yağlarında bu, belirli ölçüye sahip bir huninin dik olarak incelenecek numuneye tavsiye edilen şartlar altında (DIN ISO 2137 ya da DIN 51 804) saplandığı mesafe kadardır. İşlenmemiş penetrasyon: +25 C 'de bir gres numunesinde ölçülen penetrasyon, numune yağ yoğurucusu içerisinde ön işlemden geçirilmemiştir. Çalışma direnci: İşlenmiş penetrasyon denilince ise konik penetrasyon anlaşılır ve numunenin doğrudan çift adımlama ile doğrudan gres yağı yoğurucusu içerisinde +25 C'de işlemden geçirildikten sonra belirlenir. Presle geçirme testi Presle geçirme testi çok yüksek basınç ve daha düşük kayma hızında gres yağının davranışı ve yapışma durumu hakkında fikir verir. µ sürtünme sayısı ölçülür ve bir yapışma-kayma (Stick-Slip) etkisinin oluşup oluşmadığı tespit edilir. Her iki sonuç da montaj çalışmalarında (presle üretim) ve kızaklar ile kılavuzlardaki (örn. alet makinelerinde) uygulamalar için önemlidir. 8
Sürtünme Sürtünme iki yüzeyin bağıl hareketine karşı mekanik dirençtir. Yağlama teknolojisinde sürtünme istenmeyen bir durumdur, çünkü bununla enerji kayıpları, sürtünmeyle ısı ve aşınma meydana gelmektedir. Üst üste çalışma malzemesi parçalarının hareketinde aşağıdaki sürtünme durumları görülür: Kuru sürtünme sınır sürtünme (Isınma sürtünmesi, katı cisim sürtünmesi, yüzeydeki görünen sürtünme) Yarı sıvı sürtünme karışık sürtünme (sınır sürtünmeden akıcı sürtünmeye kadar) Sıvı sürtünme akıcı sürtünme (hidrodinamik sürtünme) Sürtünme sayısı veya sürtünme katsayısı µ (my) Sürtünme hesaplama formülü (Coulomb'a göre) sürtünme sayısı µ = FR (sürtünme kuvveti = çekme kuvveti) FN (normal güç = ağırlık) Sürtünme türleri kayma ile sürtünme, delme ile sürtünme, yuvarlanma ile sürtünme ve hadde ile sürtünme olarak birbirinden ayrılır. Sürtünme sayısı µ = sürtünme katsayısı FN F Mekan sıcaklığı (RT) Yapışma-kayma etkisi DIN 50014'ye göre tanımlanan mekan sıcaklığı = +23 C ve %50 bağıl nem ile Yapışma-kayma etkisi (veya Stick-Slip) gresin yetersiz ayırma etkisinde meydana gelir, çünkü başlangıç sürtünmesi hareket sürtünmesinden daha yüksektir. Tuz püskürtme testi Tuz püskürtme testi DIN 50021 SS'ye göre, tuz içeren ortamı simule eder, burada kaplanmış saclar tanımlı bir tuz bulutuna maruz kalır. Kaç saat sonra pas izlerinin oluştuğu izlenir. Gresler Gresler yoğunlaştırıcı madde ve yağlardan oluşan dayanıklı karışımlardır. Metal sabunlar-gres yağlar (Kireç-,Al, Ba, Li, Na, Pb- ve Kompleks lar-gres yağlar vs.), bunlar yağ asitlerinden ve eriyiklerden metal sabun (yoğunlaştırıcı veya kaynak maddeler) ve yağlama yağları olarak bileşim haline gelirler; Metal sabunlar, yağlama yağları ve üretim prosesi strüktür, dayanıklılık, kullanım özelliğini, kullanım türünü vs. oluştururlar. suz ve anorganik jel bağları (çakıl jeli, silika jel, betonit vs) ya da organik yoğunlaştırıcı maddeler (PE, PP, poliüreler vs) ve yağlama yağları. Organik ve anorganik yoğunlaştırıcı ve sentetik yağlardan oluşan sentetik gres yağları (ester-silikon -poliglikol, polifenil eter yağlar vs) bileşimidir. SKF-EMCOR- Yöntemi Hadde yatakları yağlama maddelerinin korozyon önleyici özelliklerini değerlendirmek için kullanılır. Burada yağa su eklenir ve sarkaç rulman yatakları belirlenen bir çalışma süresi içerisinde devir sayısı ve durma süreleri de DIN 51802'ye göre belirlenerek korozyon bakımından incelenir. Gözle kontrolde numunede herhangi bir korozyon görülmez ise, o zaman korozyon derecesi 0'dır. Çok aşırı korozyonda ise maks. Derece 5'tir. Sentez yağlar Düşük sıcaklık yağlama maddesi Triboloji Doğal mineral yağlar, bitkisel ve hayvansal yağlara göre farklı olarak kimyasal süreçlerden elde edilir. Bundan dolayı belirli avantajlar elde edilebilir, daha düşük karbonizasyon eğilimi, daha derin akma noktası, kimyasallara karşı daha iyi dayanım özelliği ve çoğunlukla da çok iyi bir yoğunluk-sıcaklık ilişkisi elde edilir. Yağlama maddeleri için örn. sentetik hidrokarbonlar, ester, poliglikoller, florinlenmiş yağlar ve silikon yağlar kullanılır. Devamlı -20 C sıcaklık altı için uygundur. Konstrüksiyon, çalışma malzemesi bilgisi, resmi talimatlar vs göz önünde bulundurularak sürtünme, aşınma ve yağlamanın teknik uygulaması ve bilimsel araştırması triboloji alanına girer. Damlama noktası Damlama noktası ( C olarak) bir gres yağında DIN ISO 2176'e göre sıvılaşmanın meydana geldiği ölçülen sıcaklıktır. Tavsiye edilen üst uygulama sıcaklığı sınırının oldukça üzerinde kalır. Belirli yağ yoğunlaştırıcı maddeler ise damlama noktaları olmadığı için sıvılaşmazlar. Fark - Yağlar - Yağ - Macunlar USDA Buharlaşmadan dolayı kayıp Aşınma Akışkanlık Yağ: Nispi olarak daha düşük yüzey basıncına sahip olan ve hızlı hareket eden parçalar için bir veya birden fazla yağ türünden oluşan ince sıvı yağlama maddesi. Gres: Yağ ve kıvam vericiden oluşan macun ( matrisi). Basınç ve dinamik sayesinde kıvam verici içerisine hapsedilen yağ salgılanır. Dinlenme aşamasında kıvam verici yağı tekrar içeriye alır. Orta - hızlı derecede hareket eden daha yüksek yüzey basınçlı parçalar için. Macun: Katı gres, taşıyıcı yağ ve kıvam vericiden oluşan yüksek viskoziteye sahip, statik ve yavaş hareket eden, yüksek zorlamaya maruz kalan ve aşırı yüksek yüzey basıncı olan parçalar için macun. United States Department of Agriculture (ABD Tarım Bakanlığı) USDA-H1: Genellikle gıda maddeleriyle teknik olarak kaçınılmaz şekilde temas edebilen onaylı ve ruhsatlı yağlama maddeleri için kavram sınıfı. USDA-H2: Gıda maddeleriyle temas etmesine izin verilmeyen yağlama maddeleri için kavram sınıfı. DIN 58397 gereğince yüksek sıcaklıkta öngörülen bir zamana kadar bu kayıp incelenir. % ağırlık olarak buharlaşan yağ kaybı mümkün olduğu kadar düşük olmalıdır. Yağ tabakasının kırılmasından sonra kayan çiftler birbirine temas eder veya birbirine sürtünürse meydana gelir. İç sürtünme için ölçü kabul edilen yağ viskozitesi ürün türüne bağlı olarak farklı ölçüm cihazlarıyla tespit edilir. Kinematik viskozite +40 C ve +100 C'de Ubbelohde-viskozimetresi ile tespit edilir ki daha yüksek ısılarda viskozite artığı değerlendirilebilsin. VKA VKA dört bilyeli aparatın kısaltmasıdır, bununla noktasal biçimde temas ile kaynak gücü ve aşınma ölçülmektedir. DIN 51350 test işlemini tarif etmektedir. Kaynak gücü [N] her bir bilyenin birbirine kaynak yapılması sırasında oluşan test gücüdür. Aşınma referans değeri [mm] kalotların ortalama çapıdır, bu çaplar tanımlı test süresine göre sabit etki esnasında oluşur. Suya dayanıklılık Gres yağların suya karşı davranışını test etmek için istatistikî ve dinamik testler bulunmaktadır. Bununla da çeşitli sıcaklıklarda gres yağ üzerine suyun nasıl bir etki gösterdiği (DIN 51 807) incelenir. 9
WEICON Yağlama maddeleri ve onların sızdırmazlık çalışma malzemelerine karşı tepkisi (Elastomerler) Elastomer Ürün AL-T AL-M AL-W AL-H AL-F ACM - Akrilat kauçuk ++ ++ ++ ++ ++ CR - Kloropren kauçuk + + + + + CSM - Klorla sülfonlanmış PE-Kauçuk ++ ++ ++ ++ ++ EPDM - Etilen-Propilen-Dien-Kauçuk -- -- -- -- -- FKM - Flor-Kauçuk ++ ++ ++ ++ ++ NBR - Nitril-Butadien-Kauçuk ++ ++ ++ ++ ++ NR - Natür-Kauçuk 0 -- -- -- -- SBR - Stirol-Butadien-Kauçuk 0 -- -- -- -- SQM/MVQ - Silikon-Kauçuk ++ ++ ++ ++ ++ ++ dayanıklı + şarta bağlı dayanıklı 0 test edilmedi, ön denemeler veya dayanıklılık testi önerilir - dayanıklı değil WEICON Yağlama maddeleri ve onların polimer çalışma malzemelerine karşı tepkisi Polimerler ++ dayanıklı + şarta bağlı dayanıklı 0 test edilmedi, ön denemeler veya dayanıklılık testi önerilir - dayanıklı değil Belirtilen dayanıklılıklar laboratuar incelemelerine ve literatür açıklamalarına dayanmaktadır. Kullanılan çok sayıda hammadde sebebiyle bir yandan karmaşık kimyasal ve morfolojik polimer yapısı sebebiyle garanti verilememektedir. Kritik uygulama hallerinde testleri uygulamayı ve/veya uygulama teknolojisi bölümüyle temasa geçmeyi tavsiye ederiz. 10 Ürün AL-T AL-M AL-W AL-H AL-F ABS - ABS-Kopolimerizat ++ ++ ++ ++ ++ CA - Selüloz asetat ++ ++ ++ ++ ++ EPS - Genişlemiş polistirol ++ ++ ++ ++ ++ PA - Poliamid ++ ++ ++ ++ ++ PC - Polikarbon -- -- -- + -- PE - Polietilen ++ ++ ++ ++ ++ PE-UHMW - Ultra yüksek mol kütlesi ile polietilen ++ ++ ++ ++ ++ PE-LD - Düşük yoğunlukta polietilen + + + ++ + PET - Polietilen tereftalat ++ ++ ++ ++ ++ POM - Polioksimetilen ++ ++ ++ ++ ++ PP - Polipropilen ++ ++ ++ ++ ++ PPO - Polifenilenoksit ++ ++ ++ ++ ++ PS - Polistirol + + + ++ + PTFE - Politetrafluretilen ++ ++ ++ ++ ++ PUR - Poliüretan + + + ++ + PVC - Polvinil klorit ++ ++ ++ ++ ++ TPE - Termoplastik elastomerler 0 0 0 0 0
WEICON Çok Yönlü Yağlayıcı'nın başka yağlarla karıştırılabilirliği. WEICON Çok Yönlü Yağlayıcı Yüksek Performanslı Gres Yağları ile optimum sonuçlar, yağ kalıntılarının tamamen temizlenmesinden sonra elde edilir. Uygulamada bu tür yağ kalıntılarının tamamen temizlenmesi ise her zaman mümkün olmaz. Bu durumda uygulama için öngörülen WEICON ürününün esasen halen mevcut olan yağ ile uyumlu olup olmadığı kontrol edilmelidir. Bu kontrol yağın iki ana unsuru (temel yağ ve kıvam verici) ile gerçekleşmelidir. İki ana unsur da karıştırılabilir (uyumlu) olmalıdır. Temel yağların karıştırılabilirliği Temel yağ Madeni yağ (AL-M, AL-W, AL-F, AL-T) Polyalfaolefinler (AL-H) Madeni yağ (AL-M, AL-W, AL-F, AL-T) Polyalfaolefinler (AL-H) Ester Poliglikol Silikon (Metil) Silikon (Fenil) Polifen eter Perflor polieter yağı ++ ++ 0 0 + 0 0 ++ ++ 0 0 0 0 0 Ester ++ ++ ++ 0 ++ ++ 0 Poliglikol 0 0 ++ 0 0 0 0 Silikon (Metil) Silikon (Fenil) 0 0 0 0 + 0 0 + 0 ++ 0 + ++ 0 Polifenileter 0 0 ++ 0 0 ++ 0 Perflor polieter yağı 0 0 0 0 0 0 0 ++ karışabilir + şartlı olarak karıştırılabilir 0 karıştırılamaz Kıvam vericilerin karıştırılabilirliği Yoğunlaştırıcı madde Ca- (susuz) (AL-W) Ca-Kompleks Ca- (susuz) (AL-W) Ca- Kompleks Li sabunu (AL-F) Li- Kompleks Li/Ca- (AL-M) Na- Jeller* Ba- Kompleks Al- Kompleks (AL-H, AL-T) Poli karbamitler ++ ++ ++ ++ 0 ++ ++ 0 ++ ++ ++ ++ ++ 0 ++ ++ 0 ++ Li sabunu (AL-F) ++ ++ ++ ++ 0 ++ ++ 0 ++ Li-Kompleks ++ ++ ++ ++ 0 0 ++ ++ 0 Li/Ca- (AL-M) ++ ++ ++ ++ 0 ++ ++ 0 ++ Na- 0 0 0 0 0 ++ ++ 0 ++ Jeller* ++ ++ ++ 0 ++ ++ ++ 0 ++ Ba-Kompleks ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ ++ Al-Kompleks 0 0 0 ++ 0 0 0 ++ ++ (AL-H, AL-T) Poli karbamitler ++ ++ ++ 0 ++ ++ ++ ++ ++ ++ karışabilir 0 karıştırılamaz 11
Çok Yönlü Yağlayıcı Yüksek Performanslı Gres Yağları Yağlama Kesme Koruma Yetkili satıcınız: Bu prospektüs içerisindeki tüm veri ve öneriler taahhüt edilen özellikleri oluşturmaz. Bunlar bizim araştırma sonuçlarımıza ve deneyimlerimize dayanır. Ancak bunlar bağlayıcı değildir, çünkü işleme koşullarına uyulmasından sorumlu tutulamayız, zira kullanıcının özel uygulama şartları tarafımızca bilinmemektedir. Garanti ancak ürünlerimizin daima aynı kalan üstün kalitesi için verilebilir. Özel deneyler yaparak, belirtilen ürünlerin istediğiniz özelliklere sahip olup olmadığını tespit etmenizi öneririz. Bundan dolayı bir hak iddia edilemez. Yanlış veya amaçtan farklı kullanım için işlemi yapan kişi tek başına sorumludur. WEICON Kimya Sanayi Tic. Ltd. Şti. Yenibosna Mahallesi Yalçın Koreş Caddesi Arifağa Sokak No: 29 Kat: 3 34530 Yenibosna Istanbul Tel.: +90 (0) 212 465 33 65 Faks: +90 (0) 212 465 33 22 www.weicon.biz.tr info@weicon.biz.tr