OFİS PROGRAMLARI Ofis Programları Dersi sunusu Bu Sunu ya ait tüm Haklar Atlas Yayınevine aittir. Hiçbir şekilde üçüncü şahıslara verilemez
Bilgisayara Giriş Bilgisayarların tarihçesi 1943 senesinde ENIAC adlı bilgisayar ile başlamıştır. ENIAC (Electronic Numerical Integrator And Computer-Elektronik sayısal birleştirici ve hesaplayıcı), elektrikle çalışan ve elektronik veri işleme kapasitesine sahip ilk bilgisayardır. 2. Dünya Savaşı sırasında ABD li bilim adamları tarafından yapılmıştır.
ENİAC
ENIAC bir sayının görüntüsünü ayırabiliyor, çarpabiliyor, bölebiliyor, toplayabiliyor, çıkartabiliyor, karekökleri hesaplayabiliyor ve eşitlikleri karşılaştırabiliyordu. O yıllarda 60 saniye giden bir topun rotasının hesaplanması için, yaklaşık olarak 20 saat çalışılması gerekiyordu. ENIAC bu hesaplama işlemini 15 saniyede yapabiliyordu.
Bilgisayarların gelişimi 4 döneme ayrılarak incelenebilir: 1. Kuşak (1950-1958): Lambalı teknolojiye dayanan Eniac benzeri çok büyük aygıtlar. 2. Kuşak (1958-1964): Transistör kullanan bilgisayarlar. 3. Kuşak (1965-1971): Transistör yerine yüzlerce transistörün birleşimi olan bütünleşmiş (entegre) bilgisayarlar. 4. Kuşak (1972-Günümüz): Günümüz bilgisayarları.
Bilgisayarların çalışma prensibi; matematiksel işlem temeline dayanır. Çeşitli programlama dilleri ile hazırlanmış olan yazılımlar sayesinde birçok alanda kullanılır. Günümüzde internet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte bilgisayarın önemi daha da artmıştır. Bilgisayarlar, cebe sığacak kadar küçülmüş ve hızları büyük oranda artmıştır. Buna rağmen gelişen teknolojiyle birlikte eskiye göre bilgisayar fiyatları oldukça düşmüştür.
Türkiye'ye ilk bilgisayar, yol yapımında gereken hesaplamaların daha hızlı yapılabilmesi için 1960 yılında Karayolları Genel Müdürlüğü'ne alınmıştır. IBM-650 Veri İşleme Makinesi (Data Processing Machine) adlı bu bilgisayar 12 yıl kullanılmıştır. İkinci bilgisayar akademik amaçlı İstanbul Teknik Üniversitesi'ne daha sonra da Orta Doğu Teknik Üniversitesi ne alınmıştır. Türkiye'ye alınan dördüncü bilgisayar ise Devlet Planlama Teşkilatına verilmiştir.
IBM-650 Veri İşleme Makinesi
Günümüzde bilgisayarlar veya bilgisayar yeteneklerine sahip ürünler sadece masaüstlerinde değil, günlük yaşantımızda farkında olduğumuz ya da olmadığımız birçok alanda kendini göstermektedir. Kullandığımız arabalarda birçok bilgisayar ve mikroişlemci farklı işlevleri gerçekleştirmekte, evimizdeki mutfak araçları, televizyon gibi ürünlerde yine bilgisayar ve mikroişlemci gömülü olarak çalışmaktadır.
Bilgisayarların temelini teşkil ettiği bilişim sistemleri, günlük hayatımızın her alanında yer almakta, bankacılık, sağlık, ulaştırma, savunma, eğitim sistemleri bunlar üzerine kurulmaktadır. Bu yapıların içinde barındırdığı veriler, veri tabanı yönetim sistemlerinde saklanmakta, sorgulanmakta, işlenmekte ve yine tüm bu farklı bileşenler birbirleri ile veri ağları üzerinden paylaşım yapabilmektedir.
Bilişim Sistemleri Donanım, yazılım, bunları kullanan, girdi sağlayan veya çıktılarını alan insanlar ve tüm bunların bir arada işlem görmesini sağlayan faaliyetlerden oluşmaktadır. Günümüzde bilişim sistemleri, iş dünyasında ve kamu kurumlarında temel unsurları oluşturmaktadır.
Bilişim sistemlerini 6 ana başlık halinde incelemek mümkündür: 1. İşlem süreç sistemleri, 2. Ofis sistemleri, 3. Bilgi temelli iş sistemleri, 4. İşletme bilgi sistemleri, 5. Karar destek sistemleri, 6. Üst düzey yönetici destek sistemleri,
İşlem süreç sistemleri; kurumların bilgisayar kullanım seviyesinde en temel işlemlerini üstlenen yapılardır. Öğrenci kayıt, müşteri giriş, otel rezervasyon, muhasebe, personel sistemleri bu kategoriye girmektedir. Ofis sistemleri; ofis ortamında çalışanların verimliliğini arttıran, yazışma, hesap işlemleri, sunum hazırlama, masaüstü yayıncılık gibi işler için kullanılan uygulamalardır. Örneğin, Microsoft Office programı bunun için hazırlanmış bir yazılımdır. Bilgi temelli iş sistemleri; AutoCAD gibi tasarım amaçlı programlar bilgi temelli iş sistemleri olarak adlandırılmaktadırlar.
İşletme bilgi sistemleri; işletme yöneticilerine şirketin durumu ile ilgili raporları, şirket içi verileri sağlayan yöneticilere destek amaçlı sistemlerdir Karar destek sistemleri; yine yöneticiler için hem şirket içi hem de şirket dışı veri kaynaklarını kullanarak analitik karar vermeyi sağlarlar. Üst düzey yönetici destek sistemleri; kurumun önemli düzeyde alacağı kararlarda yardımcı olurlar.
İşletim Sistemi Bir bilgisayar sistemi genel olarak dört temel bileşenden oluşur. Bunlar: 1. Kullanıcılar, 2. Uygulamalar/programlar (Word, Excel, hesap makinası vb.), 3. İşletim sistemi, 4. Donanım aygıtlarıdır (Anakart, işlemci, fare, yazıcı vb.).
İşletim sistemi; kullanıcı ile bilgisayar arasında iletişimi sağlayan ve donanıma en yakın sistem yazılımıdır. Donanımla çift yönlü iletişim kurarak donanımdan veri alır ve donanıma veri gönderir. Bilgisayar kullanıcısı ile donanım arasındaki bağlantıyı kurar. Ayrıca işletim sistemi, bilgisayarda çalışan programlar ile donanım arasındaki iletişimi sağlar.
Bir program kayıtlı bir dosyayı nasıl bulacağını ya da bir program için bellekte ne kadar yer ayrılacağını bilemez. Tüm bunları yapan işletim sistemidir. Bilgisayarda uygulamalar sayesinde kullanıcı istekleri işletim sistemine iletilir ve kullanıcıya bu işlemleri yapabilme kolaylığını işletim sisteminin ara yüzü sağlar.
İşletim sistemi bilgisayarın sorunsuz çalışması için gerekli işlemleri yaparken kullanıcılar arka planda olup bitenleri bilmez. Bilgisayara yaptırılmak istenen işlemler fare, klavye gibi çevre birimlerinin yardımıyla işletim sistemine, işletim sistemi de bu istekleri donanıma aktarır. Örneğin, yazdırılmak istenen bir yazı, yazıcıya işletim sistemi vasıtasıyla gönderilir.
Kullanıcı ile donanım arasında iletişim kurmak işletim sisteminin yaptığı işlemlerden sadece biridir. Bundan başka işletim sistemi arka planda birçok işle meşguldür. Örneğin, bellek kontrolü ve yönetimi, üzerine kurulu uygulamaların/programların yönetimi, dosyaların (müzik, resim dosyaları) depolanması, çevre birimlerinin (yazıcı, hoparlör, mikrofon) yönetimi, ağ ve güvenlik ayarları, sistem kaynaklarının etkili bir şekilde kullanılması ve görevlerin zamanlanması gibi birçok işlevi de yerine getirir.
Uygulamalar
İşletim Sistemi Türleri Piyasada çok sayıda işletim sistemi yazılımı mevcuttur. Yaygın olarak kullanılan işletim sistemleri, Microsoft firması tarafından geliştirilen Windows, Apple firması tarafından geliştirilen Mac OS, Türkiye'de TÜBİTAK tarafından geliştirilen PARDUS ve gönüllü bireyler ya da firmalar tarafından geliştirilen ücretsiz ve açık kaynak kodlu Linux tur. Ayrıca, mobil cihazlarda (tablet, cep telefonu vb.) kullanılan farklı işletim sistemleri de vardır.
İşletim Sistemleri
Mobil İşletim Sistemleri: Mobil işletim sistemleri; taşınabilir cihazlarda kullanılan uygulamaların çalışması için hazırlanmış, normal işletim sistemlerine benzer temel programlardır. Ancak, mobil işletim sistemleri normal işletim sistemlerine göre çok daha basit yapıdadır. Tablet bilgisayarlar, akıllı cep telefonları vb. taşınabilir araçlardır ve mobil işletim sistemlerini kullanırlar. Mobil işletim sistemleri çok çeşitlilik gösterse de en çok kullanılan yazılımları Android, IOS (İPhone), Symbian, Bada, Windows Mobile olarak sıralanabilir.
Mobil İşletim Sistemleri
Ofis Programları Ofis programları, genel olarak kelime işlemci, hesap tablosu, sunu, veritabanı, yayın ve e- posta programlarını içermektedir. Ofis program paketlerinin en bilinen ve en yaygın olarak kullanılanları, Microsoft firmasının ticari ürünü olan Microsoft Office ve Sun Microsystems firmasının açık ürünü olan Open Office paketleridir.
Microsoft Office, 1989 yılında Microsoft firması tarafından hazırlanan, Microsoft Windows ve Mac OS X işletim sistemlerinde birbiriyle ilişkili masaüstü uygulamaları, sunucular ve hizmetler sunan ticari ofis yazılım paketidir. Yapılan araştırmalara göre, Haziran 2009 itibariyle işletmelerin %80'i Microsoft Office'in herhangi bir sürümünü kullanmaktadır. Microsoft Office en son olarak, Windows için Office 2013 ü, Mac OS X içinse Office 2011 i piyasaya sürmüştür.
Ofis programlarının tamamında menüler, komutlar ve araç çubukları gibi program öğeleri ortak özelliklere sahiptir. Buna bağlı olarak da dosya açma, dosya kaydetme, dosya adlandırma gibi temel dosya işlemleri, metinler üzerinde gerçekleştirilen kopyalama, yapıştırma, kesme işlemleri ve metni kalın, italik, altı çizili hale getirme gibi metin biçimlendirme işlemleri tüm uygulamalarda aynıdır. Ofis programlarından herhangi bir uygulama başlatıldığında, ilk olarak ilgili uygulamanın penceresi açılır. Bu program penceresinde, başlık çubuğu, menü çubuğu, durum çubuğu ve araç çubukları bulunur.
Word Uygulama Penceresi
Uygulama penceresinin en üstünde, başlık çubuğu bulunur. Başlık çubuğunda, program ve dosya adı olur. Başlık çubuğunun sağında ise program penceresinin ekranı kaplamasını, simge durumuna getirilmesini ve kapatılmasını sağlayan düğmeler yer alır. Başlık Çubuğu Simgeleri
Başlık çubuğunun altında menü çubuğu vardır. Tüm ofis programlarında işlemler, menüler ve menüler içindeki komutlar yardımıyla gerçekleştirilir. Menü çubuğunda bulunan menüler, programın türüne göre değişir. Ancak, Dosya, Ekle, Sayfa Düzeni, Başvurular, Postalar, Gözden Geçir, Görünüm, Eklentiler ve Acrobat menüleri, genellikle tüm ofis uygulamalarında mevcuttur. Menü adlarına tıklandığında açılan araç çubuğuna şerit adı verilir.
Açılan menü üzerinde farenin sol tuşu çift tıklandığında şerit kaybolur. Tekrar çift tıklandığında şerit açılır. Klavyeden CTRL + F1 tuşlarıyla da şerit açılıp kapatılabilir.
Ofis Belgelerinde Kısa yollar: Kısa yol, bir komutun klavyedeki tuşlarla gerçekleştirilmesini sağlayan tuş bileşimleridir. Bu tuş bileşimleri, bazı ofis programlarında, açılır menülerdeki komutların yanında gösterilir. Bu tuş bileşimlerinin anlamı, iki tuşa da aynı anda basılması gerektiğidir. Örneğin, Kaydet komutunun yanındaki Ctrl+S, Ctrl tuşu ile S tuşuna aynı anda basılması gerektiğini anlatır. Ofis programlarında sık kullanılan bazı komutların kısa yolları, aşağıdaki gibidir:
İŞLEM KLAVYE KISA YOLU Kaydet Ctrl + S Aç Ctrl + O Kopyala Ctrl + C Yapıştır Ctrl + V Kes Bul Ctrl + X Ctrl + F Geri Al Ctrl + 2 Tümünü Seç Kalın Ctrl + A Ctrl + B İtalik Ctrl + I Altı Çizili Ctrl + U Şeridi Gizle/Göster Ctrl + F1
Ünite 1: Kelime İşlemci Bu Sunu ya ait tüm Haklar Atlas Yayınevine aittir. Hiçbir şekilde üçüncü şahıslara verilemez
Belge Oluşturma 1970 li ve 1980'li yıllarda popüler olan elektronik yazı makinelerine kelime işlemci denilmekteydi. Bu makinelerin ilk modellerinde bellek bulunmadığından bir nevi elektrikli daktilo görünümündeydiler. Ancak özellikle 80'li yıllardan sonra her bir satırın kâğıda yazılmadan önce düzenlenebilmesini sağlayan dijital bir panel eklenmiş zamanla da tüm metnin daha sonra düzenlenmek üzere kaydedilebildiği hafıza çipleri geliştirilmiştir.
Elektronik Daktilo
Bilgisayar teknolojisinin gelişmesi ve yaygınlaşmasıyla birlikte 1990'lı yıllarda bilgisayarlarda çalışan kelime işlemci uygulamalar kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzde bu uygulamalar; içerisinde çok fazla veri içeren dokümanları, resimleri, grafikleri, tabloları ve diğer eklentileri tek bir dosyada saklama ve biçimlendirme özelliğine sahiptir. Kelime işlemci programlarının temel işlevleri, metin yazma, yazılmış metinleri düzenleme, biçimlendirme, çıktısını alma ve kaydetmedir. Bu programlarla, basit not ya da mektuplardan, rapor, makale, broşür, tez gibi karmaşık belgelere kadar her tür belge oluşturulabilir.
Microsoft firmasının ürünü Microsoft Office paketindeki Word programı ya da Sun Microsystems firmasının Open Office adlı ücretsiz program paketindeki Writer programı, yaygın olarak kullanılan kelime işlemci programlardır. Kelime işlemciler, bilgisayar yazılımları arasında en çok kullanılan uygulamalardır. Ayrıca paylaşımı en çok yapılan doküman biçimleri kelime işlemci programları tarafından üretilmektedir.
Microsoft Word programı ile kitap, broşür, mektup, dilekçe vb. her türlü yazılı materyal kolaylıkla hazırlanabilir. Hazırlanan belgeler kaydedilebilir ve yazıcıdan çıktısı alınabilir. Word programını çalıştırmak için farklı yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemlerden en çok kullanılanları şunlardır: Bilgisayara yüklenmiş olan programlar için genellikle kısayol simgeleri oluşturulur. Masaüstü ekranında bir Word kısayolu oluşturulmuşsa Word simgesi fare ile çift tıklanarak program çalıştırılır.
Microsoft Word Kısayolu
Başlat menüsünden Tüm Programlar tıklandığında ekrana, bilgisayarda yüklü programların listesi gelecektir. Bu listeden sırasıyla Microsoft Office ve Microsoft Word tıklanarak program çalıştırılır. Başlat>Tüm programlar>microsoft Office>Microsoft Office Word Microsoft Word uygulaması çalıştırıldığında çalışma penceresi açılır. Bu pencerede:
Word Penceresi
Başlık Çubuğu: Üzerinde çalışılan belgenin ve programın adı bulunur. Simge Durumuna Getir, Geri Yükle ve Kapat düğmeleri yer alır. Hızlı Erişim Araç Çubuğu: Kaydet, Geri Al ve Yinele gibi sık kullanılan komutlar yer alır. Hızlı Erişim Çubuğunun sağ tarafındaki küçük ok tıklandığında, sık kullanılan ya da diğer komutların eklenebilmesini sağlayan komutlar açılır. Menüler ve Şerit: Word de Başlık Çubuğunun altında menüler, bu menülerin alt kısmında da menülere ait Şerit adı verilen bir alan yer alır.
Çalışma Alanı: Belgenin içeriğinin girildiği alandır. Kaydırma Çubuğu: Belge içinde gezinmeyi sağlar. Durum Çubuğu: Üzerinde çalışılan belge hakkındaki bilgilerin bulunduğu yerdir. Görünüm Düğmeleri: Belgenin görüntü şeklinin (Sayfa Düzeni, Tam Ekran Okuma, Web Düzeni, Anahat, Taslak) değiştirildiği bölümdür. Yakınlaştır: Belge görüntüsünü büyültür ya da küçültür.
Yeni Belge Açma Word uygulaması başlatıldığında ilk olarak boş bir belge açılır. Başka bir boş belge açmak için klavyeden CTRL+N tuşlarına basılır ya da aşağıdaki adımlar izlenir: Dosya sekmesi tıklanır. Açılan menülerden Yeni tıklanır. Boş Belge çift tıklanır.
Boş Belge Açma
Yeni bir belge, şablonlar kullanılarak da oluşturulabilir. Bunun için, aşağıdaki adımlar izlenir: Dosya sekmesi tıklanır Yeni tıklanır. Kullanılabilir Şablonlar altında, istenen şablon seçilir ve çift tıklanır.
Belgeyi Kaydetme Hazırlanan belge daha sonra kullanılacaksa kaydedilmesi gerekir. Bunun için klavyeden CTRL+S tuşlarına birlikte basılarak ya da fonksiyon tuşlarından F12 tuşuna basılarak Farklı Kaydet penceresi açılır. Ayrıca Hızlı Erişim Araç Çubuğundaki Kaydet simgesi tıklanarak da, Farklı Kaydet iletişim kutusu açılır. Burada, belge istenilen bir isimle istenilen yere kaydedilir.
Farklı Kaydet Penceresi UYGULAMA Word de kullanılabilir şablonlardan yararlanarak bir fatura örneği oluşturunuz ve Belgelerim klasörüne Deneme 1 adı ile kaydediniz.
Belgeyi Şifreli Olarak Kaydetme: Belgeler şifre konularak koruma altına alınabilir. Bunun için Dosya menüsünden Bilgi seçilerek Belgeyi Koru düğmesi tıklanır. Açılan komutlardan Parola İle Şifrele düğmesi seçilir ve açma parolası yazılır. Belgeyi şifreli olarak kaydetme
Değerli Eğitimcilerimiz, sunumların tamamına ulaşmak için yayınevimiz ile irtibata geçiniz. Atlas Sağlık Yayınları Gsm : 533 745 49 44 bilgi@asmlyayin.com