HSE bilgi yapra ı HSE Sa lık ve Güvenlik Kurumu Yemek sa lama ve sunum iúletmelerine uygulanan belli baúlı sa lık ve güvenlik mevzuatı Yemek Sa lama ve Sunum Bilgi Yapra ı No. 11 Giriú Bu bilgi yapra ında Ocak 2000 itibariyle yemek sa lama ve sunum iúlerine uygulanan belli baúlı sa lık ve güvenlik yasaları özetlenmektedir. Sa lık ve güvenlik yasalarının ço u yemek sa lama iúindeki risklerin kısıtlı olması nedeniyle yemek sa layıcılara uygulanmaz. Bu bilgi yapra ında uygulanan yasalar belirtilerek yemek sa layıcıların dikkati çekilmek amaçlanmıútır. Yangın güvenli i, gıda hijyeni ve çalıúma yasalarına yer verilmemiútir. Ne yapmam gerekir? øúyerindeki riskleri önlemek ya da denetlemek amacı güden sa lık ve güvenlik yasalarına uymanız gerekir. ùunları yapmalısınız: belli baúlı risklerinizin neler oldu unu ve nerelerde bulundu unu belirleyiniz; bu riskleri denetim altına almak için daha fazla neler yapılması gerekti ini belirleyiniz; bu denetimlerin uygulamasını planlayıp düzenleyiniz; bu denetimlerin etkinli ini izleyip gözden geçiriniz. 1 Risklerinizi de erlendirirken ve yasalara ne ölçüde uydu unuzu anlamaya çalıúırken sektördeki kaza verilerinin öncelik verdi i risklere a ırlık veriniz: kayma ve sürçmeler; donanımı elle kullanma; buhar ve kimyasal maddelere maruz kalma; hareket eden ya da düúen nesnelerin çarpması; kronik kas yapısı hastalıkları ya da cilt iltihabı. 2 Yardıma gereksinimim var mı? Risk de erlendirmesinde önemli bulunan önlemleri almanızı sa lamak üzere size yardımcı olacak 'yetkin' kiúiler belirlemelisiniz. HSE'nin Yemek Sa lama ve Sunum Bilgi Yapraklarında verilen bilgileri okuyup uygulayabilecek bir çalıúanınızı bu iúle görevlendirebilirsiniz. Sa lık ve güvenlik konularını çalıúanlarınızla ya da temsilcileriyle görüúmelisiniz. Meslek örgütünüz ya da ulusal e itim kuruluúu yardım edebilir. Ayrıca bölgenizdeki yerel yönetim ya da HSE bürosunda bulabilece iniz sa lık ve güvenlik denetçisi de yardımcı olabilir. øúverenlerin, çalıúanların, serbest meslek sahiplerinin, satıcıların ve bina sahiplerinin genel görevleri 1-4 Bir yemek sa lama iúvereni olarak: çalıúanlarınızın ve faaliyetlerinizden etkilenebilecek olan kiúilerin (örne in yükleniciler ve müúteriler) olası oldu u ölçüde sa lık ve güvenliklerini koruyunuz; bir güvenlik politikası beyannamesi hazırlayınız ve kuruluúunuzun ve düzenlemelerinizin burada belirtilenlere uymasını sa layınız (dörtten fazla kiúi çalıútırıyorsanız bu beyanname yazılı olmalıdır); çalıúanlarınıza sendikalılarsa güvenlik temsilcileri ya da çalıúan temsilcileri aracılı ıyla ya da sendikalı de illerse do rudan danıúınız; sa lık ve güvenlik konularında size yardımcı olmak üzere yetkin bir kiúiyi görevlendiriniz; iúyerinde hangi risklerin önemli oldu unu de erlendiriniz 2 ;
bu riskleri denetlemek için etkin düzenlemeler yapınız 5-7 ; uygunsa sa lık taraması yapınız (yemek sa lama iúlerinde varsa kas yapısı hastalıkları ya da cilt iltihapları için); geçici çalıúanlar da dahil acil durum hareket planları yerleútiriniz (yemek sa lama iúlerinde acil durumlar genellikle yangın ve gaz sızmalarıyla ilgili olur); mevcut riskler ve bu riskleri denetim altında tutacak düzenlemeler hakkında çalıúanlarınıza bilgi verip e itiniz 8 ; iúlemlerinizin eúgüdümünü yapınız ve baúkalarıyla güvenli bir biçimde çalıúınız (yemek sa lama iúlerinde genellikle bunlar bina sahipleri, bakım görevlileri ve yemek sa lama teknisyenleri). Kendi iúinin sahibi bir kiúi olası oldu u ölçüde kendisinin ve baúkalarının güvenli ini sa lamalıdır. Bina sahibi ya da iúyerini geçici olarak kullanan misafir iúveren, sözleúmeli yemek sa layıcı için sundukları iúyerinde ya da donanımda hiçbir sa lık ve güvenlik sorununun olmamasını sa lamakla yükümlüdür. Çalıúanlar kendilerinin ve baúkalarının güvenli ine dikkat etmeli, iúverenle iúbirli i yapmalı ve sa lık ve güvenlik donanımını yanlıú yerlerde kullanmamalıdırlar.
Çalıúanları etkileyen yönetmelikler Bir poster ya da duyuru asarak yasaların çalıúanların sa lık ve güvenliklerini nasıl korudu unu duyurunuz. Bundan baúka yasal olarak asmanız gereken baúka bir poster yoktur. 9 Çalıúanları iúlerinden üç günden fazla bir süreyle uzaklaútıran her türlü iúle ilgili yaralanmayı (ya da ciddi yaralanmaları) HSE'ye bildiriniz. Ayrıca iúin bir sonucu olarak halktan kiúilerin yaralanmaları da ciddiyse ve kiúinin tedavi için hastaneye gitmesine yol açtıysa bildirilmelidir. 10 Çalıúanlarınızı baúka hiçbir biçimde koruyamadı ınız risklere karúı korumak için kiúisel koruyucu donanım da ıtınız. 11 ølk yardım donanımı bulundurunuz, iúinizin ve risklerinizin büyüklü üne göre çalıúanlarınızı e itiniz ve gerekli donanım sa layınız. 12 Kalan risklere karúı çalıúanları korumak için güvenlik levhaları asınız 13 Çalıúanların yükümlülük sigortasıyla ilgili bilgileri duyurunuz 14 øúyerinde güvenlik Aúa ıdakileri dikkate alarak iúyerini 15 güvenli tutmalı ve yeterli donanım bulundurmalısınız: temizlik ve aydınlatma çalıúma alanları ısı ve havalandırma 16 zemin döúemelerinin durumu düúme ya da düúen nesneler tuvaletler, yıkama tesisleri ve içme suyu kapı ve pencere camları pencerelerin temizlenmesi yürüyüú yolları asansörler ve kapılar giysiler ve giysi de iútirme yerleri dinlenme ve yemek yeme yerleri, sigara içmeyenler için alanlar Donanım ve hizmetlerin güvenli i øúde kullanılan donanım úu özellikleri taúımalıdır: güvenli kullanıma uygun güvenli bir biçimde kurulmuú uygun bir biçimde bakımı yapılmıú güvenli (düzgün korumalı, güvenli denetimli, parçaları çıkmayan vb.) 17 yeni herhangi bir donanım Ürün Güvenlik Yönetmeli ine uygun olmalı ve CE iúaretini taúımalıdır. 18 Elektrikli düzenekler güvenli bir biçimde kurulmalı ve bakılmalıdır. 19 LPG dahil gaz düzenek ve aygıtları için de benzeri gerekler geçerlidir. Gaz düzenekleri için belirlenmiú bir denetim yöntemi yoktur ama güvenlik için bu düzeneklerin her yıl denetlenmesi gerekir. 20 Yük ve insan asansörleri güvenli bir biçimde inúa edilmeli ve bakılmalıdır. ønsan taúıyan asanasörler altı ayda bir, yük taúıyan asansörler de 12 ayda bir yetkili kiúilerce denetlenmelidir. 21 Kapalı bir kapta basınçla buhar oluúturan capuccino kahve makineleri, yüksek basınçlı buharlı fırınlar ve buhar basınçlı hızlı yıkayıcılar gibi aygıtlar basınç ve düzenek güvenli i gereklerini karúılamalı ve yazılı denetim kuralları uyarınca yetkin bir kiúi tarafından denetlenmelidir. 22 Yemek sa lama ve sunum iúlerinde 1992 tarihli Bilgisayar Ekran Donanımı Sa lık ve Güvenlik Yönetmeli inin uygulanmasını gerektirecek kadar bilgisayar ekranları kullanılmamaktadır. Ancak iú istasyonları, iúin örgütlenmesi ve dinlenme araları, göz ve görme testleri için standartlar bir kılavuz olarak kullanılabilir. 23
ønsana zararlı faaliyetlerde izlenecek iúlemler Kaygan yüzeylerde yürümek, makinelerin temizlenmesi, vb. gibi zararlı faaliyetlerin ço u genel yönetim faaliyetleri ile iúyerine ve iú donanımına iliúkin yönetmeliklerde içerilmiútir. Genç çalıúanlarınızı yeterince yalıtılmamıú temizlik makinelerinden korumak için gerekli önlemleri de erlendirmeniz gerekir. 24 Risk varsa yükleri kendi baúınıza kaldırmamalısınız. Bu olası de ilse riskleri azaltacak biçimde iúlem gözden geçirilmeli ve gerekli önlemler alınmalıdır. 25
Zararlı maddeleri kullanmadan önce riskleri de erlendirmeli ve bu maddelere maruz kalmamalısınız. Bu olası de ilse maruz kalma koúullarını denetim altında tutmalısınız. Bunun için havalandırma ve bununla ilgili denetimler, toz ölçümü ve çalıúanlara bilgi verilmesi gerekir. Bu örne in temizlik kimyasallarının kullanımı, hamurla çalıúma ya da cilt iltihabı riski taúıyan di er faaliyetleri kapsar. 26-27 Yapı iúleri yapıyorsanız bir müúteri olarak sizin de görevleriniz vardır 28. Yapım iúlerini kendi çalıúanlarınız gerçekleútiriyorsa daha ayrıntılı yönetmelik kurallarının uygulanması gerekir. Bu sırada asbestle u raúıyorsanız daha da ayrıntılı kurallara tabi olursunuz. 29 Baúvuru kaynakları 1. Management of health and safety at work. Management of Health and Safety at Work Regulations 1992. Approved Code of Practice (øúyerinde sa lık ve güvenlik yönetimi. øúyerinde Sa lık ve Güvenlik Yönetimi Yönetmeli i 1992. Onaylı Uygulama Kuralları) L21 HSE Books 1992 ISBN 0 7176 0412 8 (Yeni basımı hazırlanıyor) 2. Yemek sa lama ve sunum iúlerinde sa lık ve güvenlik için öncelikler No. 2 HSE Books 1995 3. Yemek sa lama ve sunum sektörü için sa lık ve güvenlik kılavuzları dizini. Yemek Sa lama ve Sunum Bilgi Yapra ı No. 7 HSE Books 1999 4. A guide to the Health and Safety at Work etc Act 1974 (øúyerinde Sa lık ve Güvenlik kılavuzu Yasası 1974) Beúinci basım HSE Books 1992 ISBN 0 7176 0441 1 5. Yemek sa lama ve sunum sektöründe sa lık ve güvenlik yönetimi kazandırır No. 4 HSE Books 1995 6. Yemek sa lama ve sunum donanımlarının ve iúyerlerinin sa lık ve güvenlik yönetimi. Yemek Sa lama ve Sunum Bilgi Yapra ı No. 8 HSE Books 1998 7. Yemek sa lama ve sunum donanımlarının ve iúyerlerinin seçim ve kullanımında sa lık ve güvenlik planlaması. Yemek Sa lama ve Sunum Bilgi Yapra ı No. 9 HSE Books 1997 8. Yemek sa lama ve sunum sektöründe sa lık ve güvenlik e itimi kazandırır. Yemek Sa lama ve Sunum Bilgi Yapra ı No. 5 HSE Books 1995 9. Health and safety law poster (Sa lık ve güvenlik yasaları posteri) HSE Books 1999 ISBN 07176 2493 5 10. A guide to the Reporting of Injuries, Diseases and Dangerous Occurrences Regulations 1995 (Yaralanma, Hastalık ve Tehlikeli Durumları Bildirme Kılavuzu Yönetmeli i 1995) L73 HSE Books 1999 ISBN 0 7176 2431 5 11. Personal Protective equipment at work. Personal protective equipment at work regulations 1992. Guidance on regulations (øúyerinde kiúisel koruyucu donanım. øúyerinde kiúisel koruyucu donanım yönetmeli i 1992. Yönetmelik hakkında kılavuz) L25 HSE Books 1992 ISBN 0 7176 0415 2 12. First aid at work Health and Safety (First Aid) Regulations 1981. Approved Code of Practice and Guidance (øúyerinde ilk yardım. Sa lık ve Güvenlik (ølk Yardım) Yönetmeli i 1981. Onaylı Uygulama Kuralları ve Kılavuz) L74 HSE Books 1997 ISBN 0 7176 1050 0 13. Signposts to the Safety Signs Regulations 1996. Guidance on the Regulations (Güvenlik Levhaları Yönetmeli i 1996. Yönetmelik hakkında kılavuz) INDG184 HSE Books 1996 tek kopyası ücretsiz, paketlei ücretli ISBN 0 7176 1139 6 14. The Employers' Liability (Compulsory Insurance) (øúverenin Yükümlülü ü (Zorunlu Sigorta) HSE 4 HSE Books 1998 15. Workplace health, safety and welfare. Workplace (health, safety and welfare) regulations 1992. Approved Code of Practice and guidance (øúyerinde sa lık, güvenlik ve refah: øúyeri (sa lık, güvenlik ve refah) yönetmeli i 1992. Onaylı uygulama kuralları ve kılavuz) L24 HSE Books 1992 ISBN 0 7176 0413 6 16. Yemek sa lama ve sunum iúletmelerinde mutfakların havalandırılması. Yemek Sa lama ve Sunum Bilgi Yapra ı No. 10 HSE Books 1997 17. Safe use of equipment. Provision and use of work equipment regulations 1998. Approved Code of Practice and guidance (Donanımın güvenli kullanımı. øú donanımı sa lama ve kullanma yönetmeli i 1998. Onaylı Uygulama Kuralları ve kılavuz) L22 HSE Books 1998 ISBN 0 7176 1626 6 18. Buying new machinery (Yeni makine alırken) INDG271 HSE Books 1998 19. Memorandum of Guidance on the Electricity at Work Regulations 1989 (øúyerinde Elektrikli Donanım Kılavuzu Yönetmeli i 1989) HSR25 HSE Bokks 1989 ISBN 0 7176 1602 9 20. Safety in installation and use of gas systems and appliances. Gas Safety (Installations and Use) Regulations 1998. Approved Code of Practice and guidance (Gaz düzenekleri ve aygıtlarının kurulumunda güvenlik. Gaz Güvenli i (Kurulum ve Kullanım) Yönetmeli i 1998. Onaylı Uygulama
Kuralları ve kılavuz) L56 HSE Books 1998 ISBN 0 7176 1635 5 21. Safe use of lifting equipment. Lifting Operations and Lifting Equipment Regulations 1998. Approved Code of Practice and guidance (Kaldırma donanımının güvenli kullanımı. Kaldırma øúleri ve Kaldırma Donanımı Yönetmeli i 1998. Onaylı Uygulama Kuralları ve kılavuz) L113 HSE Books 1998 ISBN 07176 1628 2 22. Safety of pressure systems. Pressure systems and transportable gas containers regulations 1989. Approved Code of Practice (Basınçlı düzeneklerin güvenli i. Basınçlı düzenekler ve taúınabilir gaz kapları yönetmeli i 1989. Onaylı uygulama kuralları) COP37 HSE Books 1990 ISBN 0 7176 0477 2 23. Display screen equipment work. Health and Safety (Display Screen Equipment) Regulations 1992. Guidance on Regulations (Bilgisayar ekranı donanımı. Bilgisayar ekranı donanımında sa lık ve güvenlik yönetmeli i 1992. Yönetmelik hakkında kılavuz). L26 HSE Books 1992 ISBN 0 7176 0410 1 24. Young people at work: A guide for employers (Çalıúan genç insanlar: øúverenler için kılavuz) HSG165 HSE Books 1997 ISBN 07176 12 85 6 25. Manual Handling. Manual Handling Operations Regulations 1992. Guidance on Regulations (Elle kullanma. Elle Yapılan øúlemler Yönetmeli i 1992. Yönetmelik Hakkında Kılavuz) L23 HSE Books 1998 ISBN 0 7176 2415 3 26. General COSHH ACOP, Carcinogens ACOP and Biological Agents ACOP Control of Substances Hazardous to Health Regulations 1999. Approved Codes of Practice (Genel COSHH ACOP, Kanser yapanlar COP ve Biyolojik Maddeler ACOP Sa lı a Zararlı Maddelerin Denetimi Yönetmeli i 1999. Onaylı Uygulama Kuralları) L5 HSE Books 1999 ISBN 0 7176 1670 3 27. Occupational dermatitis in the catering and food industries (yemek sa lama ve sunum ile gıda sektörlerinde meslekten kaynaklanan cilt iltihabı) HSE Books 1997 FIS17 HSE ücretsiz kitapçık 28. CMD Regulations 1994: The role of the client construction information sheet 39 (CMD Yönetmeli i 1994: Müúteri yapım bilgi yapra ı 39'un rolü) HSE Books 1994 29. The control of asbestos at work. The control of asbestos at work regulations 1987. Approved code of practice (øúyerinde asbestin denetimi. øúyerinde asbestin denetimi yönetmeli i 1987. Onaylı uygulama kuralları) L27 Üçüncü basım HSE Books 1999 ISBN 0 7176 1673 8 Bu yayında sıralanan baúvuru kaynaklarının do ru olması için elden gelen her türlü çaba gösterildiyse de bu yayınların ileride bulunabilece i güvencesi verilemez. Daha fazla bilgi için HSE'nin ücretli ve ücretsiz yayınlarını aúa ıdaki adresten postayla isteyebilirsiniz: HSE Books, PO Box-1999, Sudbury, Suffolk, CO10 6FS Tel: 01787 881165 Faks: 01787 313995. Ayrıca HSE Books web sitesinden de isteyebilirsiniz: www.hsebooks.co.uk HSE'nin ücretli yayınlarını ayrıca belli baúlı kitapçılarda da bulabilirsiniz. Sorularınız için HSE'nin 0541 545500 Bilgi Hattını arayabilir ya da HSE Information Centre, Broad Lane, Sheffield S3 7HQ adresine yazabilirsiniz. HSE'nin internetteki sitesinin adresi: http://www.open.gov.uk/hse/hsehome.htm Bu bilgi yapra ında verilen bilgiler iyi bir uygulamanın nasıl olaca ını gösterir, izlenmesi zorunlu de ildir. Ancak neler yapmanız gerekti ini düúünürken size yardımcı olur. Reklam, ürün pazarlama ya da ticari amaçlar dıúında bu yayın serbestçe ço altılabilir. øçerdi i bilgiler ùubat 2000 tarihi itibariyle geçerlidir. Kullanırken lütfen kayna ını HSE olarak belirtiniz. Sa lık ve Güvenlik Kurumunca (HSE) basılmıú ve yayınlanmıútır. ùubat 2000