PROJE SAHĠBĠ RIXOH INVESTMENT LTD. G. Mağusa TEL: 0392 225 71 58 PROJENĠN ADI RIXOH ORTAK GĠRĠġĠM GRUBU KKTC TERMĠNAL PROJESĠ Çevresel Etki Değerlendirme Raporu PROJE YERĠ Yeşilyurt - Lefke RAPORU HAZIRLAYAN GRUP TEMSĠLCĠSĠ Yıldız Gövsa Girne Tel: 0542 851 09 87 Haziran 2011 Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 1
RĠXOH ORTAK GĠRĠġĠM GRUBU KKTC TERMĠNAL PROJESĠ Çevresel Etki Değerlendirme Raporu ÇALIġMA GRUBU RAPORU HAZIRLAYAN GRUP ĠSĠM MESLEĞĠ ĠMZASI Cevdet ŞENVAR Kimya Mühendisi Yıldız GÖVSA İnşaat Mühendisi Tünay ÇELEBİ Mimar Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 2
RĠXOH ORTAK GĠRĠġĠM GRUBU KKTC TERMĠNAL PROJESĠ ĠÇĠNDEKĠLER Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu Bölüm Açıklama Sayfa ĠÇĠNDEKĠLER... 3 ġekġller LĠSTESĠ... 6 TABLOLAR LĠSTESĠ... 6 ÖN BĠLGĠLER... 7 BÖLÜM I: PROJENĠN TANIMI VE AMACI... 10 I.1. Projenin Tanımı ve Amacı... 10 I.2. Proje Kapsamında Kullanılacak Hammadde ve Üniteler... 12 I.3. Proje Kapsamında Kullanılacak Makina, Araç ve Teçhizat... 21 I.4. Proje Kapsamında Planlanan Ekonomik, Sosyal ve Altyapı Faaliyetleri... 23 I.5. Proje Ġçin Seçilen Yer ve Kullanılan Teknoloji Alternatifleri... 29 1.6. Projenin ĠnĢaat ve ĠĢletme AĢamasında KullanılmıĢ ve Kullanılacak Arazi Miktarı ve Arazinin Tanımlanması, Alanın Coğrafik ġekli... 30 I.7. Proje Ġle Ġlgili Olarak Bu AĢamaya Kadar GerçekleĢtirilmiĢ ĠĢ ve ĠĢlemler... 31 BÖLÜM II: PROJE ĠÇĠN SEÇĠLEN YERĠN KONUMU... 31 II.1. Proje Yeri ve Yakın Çevresi... 31 II.2. Proje Yerine Ait ilgili Veriler... 33 II.3. Proje Kapsamındaki Faaliyet Ünitelerinin Konumu... 34 BÖLÜM III: PROJE YERĠ VE ETKĠ ALANININ MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLĠKLERĠ... 35 III.1. Jeolojik Özellikler... 35 III.2. Depremsellik... 36 III.3. Hidrojeolojik Özellikler ve Yeraltı Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı ve Debileri... 37 III.4. Hidrolojik Özellikler ve Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı ve Debileri... 38 Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 3
III.5. Flora ve Fauna... 39 III.6. Meteorolojik ve Ġklimsel Özellikler... 41 III.7. Koruma Alanları... 42 III.8. Toprak Özellikleri ve Kullanım Durumu... 44 III.9. Proje Yeri ve Etki Alanının Hava, Su ve Toprak Açısından Mevcut Kirlilik Yükünün Belirlenmesi... 45 BÖLÜM IV: PROJENĠN ÖNEMLĠ ÇEVRESEL ETKĠLERĠ VE ALINACAK ÖNLEMLER... 46 IV.1. Arazinin Hazırlanması AĢamasında Yapılan ĠĢler Kapsamında Nerelerde, Ne Miktarda ve Ne Kadar Alanda Hafriyat Yapıldığı, Hafriyat Atığı Malzemenin Nerelere TaĢındığı, Nerelerde Depolandığı veya Hangi Amaçlar Ġçin Kullanıldığı.. 46 IV.2. Proje Sahası Çevresinde Bulunan Tarım Ürün Türleri, Tarım Alanlarına Olabilecek Etkiler Ve Alınacak Önlemler... 46 IV.3. TaĢkın Önleme Ve Drenaj Ġle Ġlgili ĠĢlemler... 47 IV.4. Zemin Sızdırmazlığının Sağlanması Ġçin Yapılacak ĠĢlemler... 48 IV.5. Proje Kapsamında, ĠĢletme Döneminde Su Temini Sistemi Planı, Suyun Nereden Temin Edileceği, Suyun Temin Edileceği Kaynaklardan Alınacak Su Miktarı Ve Bu Suların Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, OluĢacak Atıksuların Cins Ve Miktarları, DeĢarj Edileceği Ortamlar, Alan Çevresinde Bulunan Yer Altı Ve Yüzeysel Su Kaynaklarına Olabilecek Etkiler Ve Alınacak Önlemler... 50 IV.6. Proje Kapsamındaki Elektrifikasyon Planı, Bu Planın Uygulanması Ġçin Yapılacak ĠĢlemler Ve Kullanılacak Malzemeler, Enerji Nakil Hatlarının Geçirileceği Yerler Ve Trafoların Yerleri, Bunların Güçleri,... 57 IV.7. Proje Kapsamında ĠĢletme AĢamasında Meydana Gelecek Katı Atıkların Cins Ve Miktarları, Bu Atıkların Bertaraf ġekilleri, Alınacak Ġzinler... 58 IV.8. Proje Kapsamında ĠĢletme AĢamasında Meydana Gelebilecek Tehlikeli Atıkların Cins Ve Miktarları, Bu Atıkların Bertaraf Yöntemleri... 59 IV.9. Proje Kapsamında ĠĢletmede Kullanılacak Tehlikeli Kimyasalların Listesi, Risk Durumları, Yıllık Kullanım Miktarları, Depolama Ve Bertaraf Yöntemleri Ve Güvenlik Önlemleri... 59 IV.10. Üretim Sonucunda Ġstenilen Özellikte Ürünlerin Elde Edilememesi Durumunda OluĢan Ürünün Ne Amaçla, Nasıl Kullanılacağı Ya Da Nasıl Bertaraf Edileceği... 59 IV.11. Proje Kapsamında, ĠĢletme Döneminde UlaĢım Altyapısı Planı, Bu Altyapının ĠnĢası Ġle Ġlgili ĠĢlemler; Kullanılacak Malzemeler, Kimyasal Maddeler, Araçlar, Makinalar; Altyapının ĠnĢaası Sırasında Kırma, Öğütme, TaĢıma, Depolama Gibi Toz Yayıcı Mekanik ĠĢlemler... 59 IV.12. Proje Ġçin Önerilen Sağlık Koruma Bandı Mesafesi... 60 IV.13. YerleĢimler... 60 IV.14. Nüfus Hareketleri... 61 Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 4
IV.15. Proje Kapsamında ĠĢletme Döneminde Kullanılacak Maddelerden, Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli Ve Toksik Olanların, TaĢınmaları, Depolanmaları Ve Kullanımları, Bu ĠĢler Ġçin Kullanılacak Aletler Ve Makinalar... 62 IV.16. Proje Kapsamında ĠĢletme Döneminde Kullanılacak Yakıtların Türleri, Tüketim Miktarları, Kimyasal Analizleri, Yakma Sistemleri Ve Bunlardan OluĢacak Emisyonlar, Organik Emisyonlar Ve Toz Emisyonları Ve Alınacak Önlemler... 62 IV.17. Tesisin Faaliyeti Sırasında ÇalıĢacak Personeli Ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut Ve Diğer Sosyal/Teknik Altyapı Ġhtiyaçlarının Nerelerde Ve Nasıl Temin Edileceği... 64 IV.18. Proje Kapsamında ĠĢletme Döneminde ĠĢler Nedeni Ġle Meydana Gelecek Vibrasyon, Gürültünün Kaynakları Ve Seviyesi, Gürültüyü Azaltmak Ġçin Alınacak Önlemler... 64 IV.19. Proje Kapsamında ĠĢletme Döneminde Ġnsan Sağlığı Ve Çevre Açısından Riskli Ve Tehlikeli Olanlar, Alınacak Önlemler... 72 IV.20. Acil Eylem Planı... 75 IV.21. Proje Alanında Peyzaj Öğeleri Yaratmak Veya Diğer Amaçlarla Yapılacak Saha Düzenlemelerinin Ne Kadar Alanda Nasıl Yapılacağı Bunun Ġçin Seçilecek Bitki Ve Ağaç Türleri vb. Ve Var Ġse Peyzaj Projesi... 77 IV.22. ĠĢletme Faaliyete Kapandıktan Sonra Olabilecek Ve Süren Etkiler Ve Bu Etkilere KarĢı Alınacak Önlemler... 78 BÖLÜM V: YUKARIDA VERĠLEN BAġLIKLARA GÖRE TEMĠN EDĠLEN BĠLGĠLERĠN TEKNĠK OLMAYAN BĠR ÖZETĠ... 79 EKLER... 81 Ek 1: Tesisin Yapılacağı Araziden Görüntüler.... 81 Ek 2: Vaziyet Planı.... 82 Ek 3: 1/2500 Tapu Haritası.... 83 Ek 4: ġirket KuruluĢ Onay Belgesi.... 84 Ek 5: Bakanlar Kurulu Kararı ve Ġlgilli YazıĢmalar... 88 Ek 6: Bölgeye Ait Jeolojik Harita.... 89 Ek 7: Proje Bölgesi Arazi Kullanım Haritası.... 90 Ek 8: Bölgeye Ait Meteorolojik Veriler.... 91 Ek 9: Topoğrafik Harita.... 92 Ek 10: Batimetrik Harita.... 93 NOTLAR VE KAYNAKLAR... 97 ÇED ARAġTIRMA RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANIMI... 98 Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 5
ġekġller LĠSTESĠ Şekil 1: Projenin uygulanacağı arazinin 1/2500 ölçekli Tapu haritası.... 8 Şekil 2: Proje Yerine Ulaşım Krokisi.... 9 Şekil 3: Yüzer tavanlı tank kesiti... 17 Şekil 4: İş Akış Şeması.... 21 Şekil 6: Projenin alanı, çevresi ve koruma bandının 1/25.000 ölçekli topoğrafik harita üzerinde gösterimi.... 32 Şekil 7: Faaliyet alanı ve yakın çevresine ilişkin verilerin harita üzerinde gösterimi.... 33 Şekil 8: Herhangi bir 50 yıl aralığında %10 aşım olasılığıyla maksimum yer ivmesi değerleri.... 37 Şekil 9: Maden Deresi.... 38 Şekil 10: Proje yeri ve etrafındaki tarihi koruma alanları.... 43 Şekil 11: Paket Evsel Nitelikli Atıksu Arıtma Akım Şeması.... 52 Şekil 12: OFYS Proses Akış Diagramı... 53 Şekil 13: Seperatör çalışma sistemi... 55 Şekil 14: Paket Kimyasal Atıksu Arıtma Akım Şeması.... 55 TABLOLAR LĠSTESĠ Tablo 1 Proje nakit akışı (ABD doları)... 11 Tablo 2. Fuel-Oil Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri.... 13 Tablo 3. Tesiste yapımı planlanan tankların kapasiteleri ve ürün cinsleri... 16 Tablo 4: I. Faz (2012-2013) yatırım dönemi işleri (ABD doları)... 24 Tablo 5: II. Faz (2014-2015) yatırım dönemi işleri (ABD doları)... 24 Tablo 6: III. Faz (2016-2017) yatırım dönemi işleri (ABD doları)... 25 Tablo 7: Dış kaynak geri ödeme planı (ABD doları)... 25 Tablo 8: Planlaması yapılan istihdam konuları ve personel adetleri verilmiştir.... 26 Tablo 9: İşletme dönemi gelir ve giderleri (ABD doları)... 28 Tablo 10: Yaklaşık yıllık amortisman giderleri (ABD doları)... 28 Tablo 11: Bölgenin Florası.... 40 Tablo 12: Bölgenin Faunası.... 40 Tablo 13: Doğancı Serisi Fiziksel Özellikleri.... 44 Tablo 14: Doğancı Serisinin Kimyasal Özellikleri.... 44 Tablo 15: Evsel nitelikli atık suların kirlilik parametreleri.... 51 Tablo 16: 21/97 Sayılı KKTC çevre yasası standartları.... 53 Tablo 17: İleri arıtma çıkış suyu parametreleri.... 54 Tablo 18: Proses Atıksuyu Arıtıma Çıkış Suyu Parametreleri Sınır Değerleri... 57 Tablo 19: Proje bölgesi nüfus değerleri... 61 Tablo 20: Mazotun Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri.... 62 Tablo 21:Emisyon faktörleri.... 63 Tablo 22: Gürültü Kaynaklarının Ses Gücü Düzeyleri... 65 Tablo 23: Gürültü Kaynakları ve Ses Gücü Düzeyleri... 65 Tablo 24:Alanda Oluşacak Ses Basınç Düzeyleri... 66 Tablo 25: Düzetme Faktörü... 67 Tablo 26: Alanda Oluşacak Ses Basınç Düzeyleri (Düzeltme Faktörlü)... 67 Tablo 27: Atmosfer Yutuculuk Değerleri (Aatm.)... 69 Tablo 28: Mesafeye Göre Ses Düzeylerinin Dağılımı... 69 Tablo 29: Mesafeye Göre Eşdeğer Gürültü Düzeylerinin Dağılımı.... 71 Tablo 30: Endüstri gürültüleri limit değerleri.... 71 Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 6
ÖN BĠLGĠLER PROJE SAHĠBĠNĠN Adı : Rixoh Invesment Ltd. Adresi : Serbet Liman G. Mağusa / KKTC. Telefon : 0392 225 71 58 (59) Fax : 0392 225 74 77 E-mail : info@karalim.com ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN ÇALIġMA GRUBUNUN ĠLETĠġĠM BĠLGĠLERĠ Adı Adresi : Yıldız Gövsa : Fay-Art Construction Ltd., 19 Mayıs Cad. Gövsa Apt. No:2, Girne. Telefon : 0392 815 45 13, 0542 851 09 87 Fax : 0392 815 15 29 PROJENĠN ADI RIXOH ORTAK GİRİŞİM GRUBU KKTC TERMİNAL PROJESİ HAZIRLANIġ TARĠHĠ Haziran 2011 PROJE ĠÇĠN SEÇĠLEN YERĠN ADI, MEVKĠSĠ VE TAPU REFERANSLARINI GÖSTEREN YER PLANI Bu projenin, doğu batı yönünde Lefke-Güzelyurt anayolu üzerinde Lefke istikametinde seyrederken, yolun sağ tarafında kalan Cengiz Topel Devlet Hastahanesi nin yaklaşık 350 metre ilerisinden başlayarak Turizim Info Center binasına kadar uzanan, güney kuzey yönünde ise yol kenarında yer alan okaliptüs ağaçları ile denize arasında yer alan ve yatırımcıya Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi nce kiralanacak olan arazide uygulanması planlanmaktadır. Arazinin mevkisi ve tapu referansları: Pafta No: XIX Harita No: 51 E2 Kaza: Yeşilyurt Parsel No: 5/1/1/2, 8/2, 10/2, 9/1, 9/2, 5/1/1/4, 6/1/1/1 ve 7. Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 7
ġekil 1: Projenin uygulanacağı arazinin 1/2500 ölçekli Tapu haritası. (Not: Proje alanının kapladığı alan dolayısıyle yukarıdaki tapu haritasında projenin alanı ve yakın çevresi gösterilebilmiş olunup, sağlık koruma bandı Şekil 6 da işaretlenmiştir.) Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 8
PROJE YERĠNE ULAġIM KROKĠSĠ Bu projenin, doğu batı yönünde Lefke-Güzelyurt anayolu üzerinde Lefke istikametinde seyrederken, yolun sağ tarafında kalan Cengiz Topel Devlet Hastahanesi nin yaklaşık 350 metre ilerisinden başlayarak Turizim Info Center binasına kadar uzanan, güney kuzey yönünde ise yol kenarında yer alan okaliptüs ağaçları ile deniz arasında yer alan ve yatırımcıya Devlet Emlak ve Malzeme Dairesi nce kiralanacak olan arazide uygulanması planlanmaktadır. Ulaşım krokisi Şekil 2 deki gibidir. Proje alanının koordinatları aşağıda verildiği gibidir: 487527E ; 3890327N ġekil 2: Proje Yerine UlaĢım Krokisi. Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 9
BÖLÜM I: PROJENĠN TANIMI VE AMACI I.1. Projenin Tanımı ve Amacı Uluslararası petrol piyasalarındaki fiyat dalgalanmaları yüksek navlun fiyatları gibi ekonomik gerekçeler, petrol taşımacılığının mümkün olduğunca büyük kapasitede tankerlerle yapılması gerekliliğini beraberinde getirmektedir. Karadeniz- Boğazlar güzergahında büyük kapasiteli tankerlerin çalışması Boğazlarda uygulanan geçiş mevzuatı gereği beraberinde büyük ekonomik maliyetleri ve çevresel riskleri getirmektedir. Boğaz geçişlerinde tankerlerin boylarına göre gündüz-gece trafiği planlanmakta özellikle kış aylarında daralan gün ışığı saatleri ve olumsuz hava şartları büyük tonajlı tankerlerin boğaz geçişinde problemlere neden olmaktadır. Boğaz girişlerinde demir yerlerinin azlığı ile çok düşük hızlarla hareket ve geçiş için sıra bekleyen tanker kuyrukları oluşmaktadır. Bu yoğunluk beraberinde kaza riskini getirmekte, dönem dönem oluşan kazalarda ciddi riskler ortaya çıkmaktadır. Boğaz girişlerinde beklenen sürenin beraberinde getirdiği kayıplarda oldukça ciddi boyutlardadır. Örneğin bir milyon varil ham petrol taşıyan Suezmax tipi standart bir tankerin iki hafta boyunca beklemesi 950.000-1.400.000 ABD dolar maliyete neden olmaktadır. Günümüzde Akdeniz ülkelerinin (Türkiye, Yunanistan, ve İtalya ağırlıklı olarak) petrol ürünlerini uzak doğudaki pazarlara taşımak için uygun ve düşük maliyetli lojistiğe gerek duyulmaktadır. Bakü-Tiflis-Ceyhan boru hattının devreye girmesi ile Boğazlar için önemli sorunları beraberinde getiren petrol ürünleri taşıma trafiğinin azalacağı öngörülmektedir. Ancak BTC boru hattının yıllık kapasitesi 50 milyon tondur. Yapımı gündemde olan Samsun-Ceyhan boru hattı ile Boğazları Bypass etmesi düşünülen Trakya Boru Hatlarının da güzergah üzerindeki yoğunluğun oluşturduğu yükü hafifleteceği ancak ortadan kaldıramayacağı öngörülmektedir. Özellikle Akdeniz de Rixo Ortak Girişim Grubu nun uluslar arası ticaret, uluslar arası finansman tecrübeleri gemi işletmeciliğindeki tecrübeleri, yönetim kadrolarının geçmişte edindiği liman işletmeciliği deneyimleri yatırımcı grubu Akdeniz de özellikle yüksek sıvı yük yükleme-boşaltma kapasitesine sahip, modern liman işletmeciliğinin bütün gereklerini yerine getiren, en son teknolojiye sahip ekipmanları kullanan bir sıvı yük limanını hayata geçirmeye yönlendirmiştir. Akdeniz de yapılan detaylı yer seçimi çalışmaları sonucu şu anda Güzelyurt Körfezinde bulunan Lefke sınırları içerisinde kalan Gemikonağı nda olan ve yaklaşık 110,000m 2 olan parselin bu yatırım için uygun olduğu görüşüne varılmıştır. Söz konusu parselin bu proje için yeterli olmadığı gibi gerekli alan denizden dolgu ile kazanılacaktır. Rixo ortak girişim grubu nun Güzelyurt körfezinde tasarladığı modern ve yüksek kapasiteli sıvı yük limanı bu ürünler için bir transfer noktası görevi görecektir. Proje, Orta Asya ve bölge petrollerinin Akdeniz, Karadeniz, ve Boğazlar üzerinden çevresel ve ekonomik risk ve maliyetleri en aza indirecek boyutta Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 10
tankerlerle tasarlanan limana getirilmesi, buradan da bu ürünleri nihai pazar olan Akdeniz/Avrupa ve Amerika/Uzak Doğu limanlarına aktaracak büyük boyutlu tankerlere aktarılması esasına dayanmaktadır. Böylece halihazırda uğraksız olarak Boğazlardan geçen gemiler ve bu gemilerin getirdiği yükü nihai pazarlara aktaracak büyük tankerler tasarlanan limana uğrayacak, kılavuzluk, römorkör, barınma iaşe temini gibi hizmetler için ücret ödeyeceklerdir. Asya-Avrupa-Ortadoğu üçgeninde çok önemli bir transit yolu üzerinde oluşacak bu liman Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetini enerji merkezi marketi konumuna taşıyacaktır. Uluslararası standartlarda modern donanımlı ve Akdeniz deki bu ölçüde tek bağımsız sıvı ürün depolama terminaline sahip olacaktır. Bu sahipliğin, petrol üreticisi olmayan ve tüketimi düşük olan Kıbrıs ın enerji politikaları üzerinde ekonomik ve siyasal yaptırım gücü olmasına katkısı olacağı muhakkaktır. Mevcut durumda KKTC de bu tür hizmetler verebilecek bağımsız bir ürün depolama terminali bulunmamaktadır. KKTC söz konusu bağımsız ürün depolama hizmetleri açısından yeni bir pazar oluşturacaktır. Bu proje yalnızca petrol ürünleri için depolama hizmeti verecek olup, proje kapsamında herhangi bir üretim ya da benzerş işletme faaliyeti yapılması planlanmamaktadır. Tesiste gerçekleştirilecek işlemler, ürünlerin terminale/terminalden gemiler ile transferi ve depolanan ürünlerin müşteriler adına terminaldeki depolarda muhafaza edilecektir. KKTC de tam teşekküllü bağımsız bir depolama tesisi kurmak ülkenin endüstriyel gelişimini artırarak, Akdeniz ve civarında petrol ürünleri pazarındaki talebin karşılanmasına katkı sağlayacaktır. Depolanacak ürünler pazardaki mevcut talepler göz önünde bulundurulduğunda Beyaz ve Siyah akaryakıt ürünleri olarak planlanmaktadır. Siyah akaryakıt ürünleri olarak ham petrol ve fuel oil, beyaz akaryakıt ürünleriolarak ise benzin ve motorin ürünleri depolanacaktır. İşletmenin ekonomik ömrü projelendirme ve yatırım dönemleri de dahil 49 yıl varsayılarak hazırlanan nakit akışı Tablo 1 de verilmiştir. Projelendirme yılı olarak kabul edilen 2011 de toplam 200.000 ABD doları harcama yapılacağı öngörülmüştür. Nakit Akış tablosu oluşturulurken kurumlar vergisi oranı %20 alınmıştır. Herhangi bir yatırım teşviki dikkate alınmamıştır. Vergi matrahı proje ile elde edilen kardan dış kaynak faiz ödemeleri, amortismanlar ve arazi tahsis kira bedeli düşülerek elde edilmiştir. İşletme döneminde vergisi alınmamış işletme gelirleri ile faiz ödemeleri hariç yatırım tutarları belirlenerek yapılan hesaplarda 49 yıllık bir süreçte işletmenin iç verimlilik oranı %16,50 olarak hesaplanmıştır. Yıllık ortalama kar oranı 34.255.510 ABD doları olarak belirlenmiştir. Tablo 1 Proje nakit akıģı (ABD doları) Yıllar ĠĢletme Amortizman Net Yıllık Karı Giderleri giderler Toplam Kar 2013 10.800.000 0 10.800.000 10.800.000 2014 13.680.000 3.500.000 10.180.000 10.180.000 2015 24.210.000 3.500.000 20.710.000 10.800.000 2016 26.460.000 5.500.000 20.960.000 20.960.000 Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 11
2017 35.370.000 5.500.000 29.870.000 29.870.000 2018-2033 40.500.000 7.000.000 33.500.000 536.000.000 2034-2038 40.500.000 2.100.000 38.400.000 192.000.000 2039-2060 40.500.000 1.500.000 39.000.000 858.000.000 Toplam 1.678.520.000 Rixo ortak girişim grubu nun üç fazda gerçekleştireceği yatırımlarla 1.200.000m 3 kapasitede sıvı yük depolama sahaları (tank çiftlikleri) oluşturulacaktır. Buradan yıllık 10.000.000 m 3 sıvı yükün geçmesi öngörülmektedir. Sıvı yüklerin yükelme boşaltma işleminin gerçekleştirileceği iki temel altyapı planlanmıştır. 630 metre uzunluğunda, ortalama su derinliği 15 metre olacak ve dolgu sahasına paralel kazıklı iskeleden oluşturulmuş bir yükleme rıhtımı ile minimum 25 metre su derinliğinde büyük tankerlerin yanaşabileceği kazıklı iskelelerden oluşturlumuş yükleme boşaltma platformu sıvı yüklerin elleçlenmesinde kullanılacak temel altyapılardır. Limanı oluşturacak temel altyapı tesisleri 300.000DWT kapasiteye sahip 332 metre uzunluğunda 22 metre su derinliği gerektiren VLCC tankerlerin yanaşması için uygun koşullarda planlanmaktadır. Proje faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi esnasında oluşacak atıklar, miktarları ve bertaraf yöntemleri ile ilgili bilgi Bölüm IV te ilgili başlıklar altında detaylandırılmıştır. I.2. Proje Kapsamında Kullanılacak Hammadde ve Üniteler Projede kullanılacak hammaddeler Benzin, Motorin, Fue-oil, Ham Petrol, LPG ve Bitüm dür. Bu hammaddelerin özellikleri sırası ile aşağıdaki gibi özetlenebilinir. Benzin: Benzin, ham petrolün damıtılmasıyla elde edilir. Renksiz, kendine has kokusu olan, uçucu bir sıvıdır. Temelde karbonlu bir hidrojen bileşiğidir. Çok çabuk yanar. Havayla patlayıcı bir karışım meydana getirir. Yağları, kauçuğu ve başka organik maddeleri eritme özelliği vardır. Benzin suda erimez. Çabuk yandığı için motorlarda akaryakıt olarak kullanılır. Hafif benzin, orta benzin ve ağır benzin olmak üzere üç tür benzin vardır. Teknoloji çağının uygulamaları, motorlu taşıt araçlarının giderek hızla artması, benzine karşı duyulan ihtiyacın da artmasına yol açmıştır. Benzinin kimyasal özelliklerini şöylece belirtebiliriz: Formül: C8Nj8 Yoğunluk: 0,695-0,770 Kaynama Noktası: 50 Özgül Ağırlığı: 0.70-0.75 Motorin: Motorin ham petrolün rafine edilmesiyle ortaya çıkan birçok maddenin fiziksel karışımı sonucunda elde edilir. Rafine sanayi ham petrolü ayrımlamaya (vakumda damıtma) ve kimyasal olarak dönüştürmeye (hidrojenli kükürt giderme, katalitik) Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 12
dayanan çok sayıda işlem gerçekleştirir, bu işlemler motorinlerin birleşimlerinde yer alan birçok temel maddenin elde edilmesini sağlar. Motorinler, çok farklı fiziksel ve kimyasal özellikleri bulunan alabildiğine yüksek sayıda (binin üstünde) hidrokarbonun karmaşık karışımıyla meydana gelir. Motorinin en hassas özellikleri arasında şunları sayabiliriz: Setan sayısı: Motorinin dizel motorun yanma odasında kendi kendine tutuşma yatkınlığını gösterir. Başka bir deyişle, çok düşük bir setan sayısı, yani çok uzun bir kendi kendine tutuşma süresi, geç, eksik ve siddetli bir yanmaya yol açar, ki bu da randımanın düşmesi, yakıt tüketiminin artması, havayı kirleten gazların emisyonu, gürültü (özellikle rölantide) ve çalıştırmada yaşanan güçlüklerin, özellikle soğukla artması sonuçları doğurur. Soğuğa dayanıklılık: Benzin ya da kerosen gibi petrol ürünü daha hafif yakıtların tersine motorin, düşük sıcaklıklarda parafin kristallerinin oluşumu nedeniyle saydamlığını ve akışkanlığını kaybeder. Bu olay, özellikle kış aylarında, çoğunlukla dizel araçların filtrelerindeki tıkanmalara bağlı kullanım sorunlarına yol açar. Motorinin düsük sıcaklıklarda uğradığı değişikliği tanımlamak amacıyla genelde iki gösterge temel alınır; Sorun Noktası ve FSL (Filtreleme Sıcaklık Limiti). Sorun Noktası ilk parafin kristallerin belirdiği sıcaklığı gösterir. FSL değeri ise gerçekçi bir sıcaklık alt limit ölçüsüdür; motorin bu değerin üstündeki sıcaklıklarda dizel araçta beklenen performansı gösterir. Fue-Oil: Fuel oil, rezidüel - Çesitli rafinerilerin ürettiği özellikle rezidüel nitelikli sıvı ve siyah üründür. Bileşimi karmaşık olup ham petrolün menseine göre değişir. İçinde esas olarak 3, kimi zaman 4 ila 6 halkalı türden polisiklik aromatik bileşimler bulunan kraking işlemine tabi tutulmuş komponentler içerir. İçinde kükürt, oksijen ve nitrojen bileşimleri vardır. Ayrıca organo-metalik bileşimler içerir. Hidrojen sülfür hem sıvı hem de buhar fazda bulunabilir. Aşağıda Tablo 2 de Fuel-Oil Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri verilmektedir. Tablo 2. Fuel-Oil Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri. Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 13
Ham Petrol: Yüz milyonlarca yıldan bu yana denizlerde yaşayan ya da suların denizlere sürüklediği bitki kalıntılarının anaeorabik bir ortamda, uygun şartlar altında (sıcaklık, basınç ve mikroorganizmaların etkisiyle), toprağın üstünde başkalaşmasıyla petrol oluşur. Petrolün değeri çok yüksektir, çünkü petrol oldukça az bulunan bir yakıttır. Ham PetrolYerküre içerisinde organik materyalin başkalaşımı ile oluşmuş ve gözenekli kayaçlar içerisinde depolanmış sıvı haldeki hidrokarbonlara ham petrol adı verilir. Petrolün başındaki "ham" terimi bir hammadde olduğunu ve henüz işlenmediğini gösterir. Ham petrol, rafinerilerde bileşenlerine ayrıştırılarak (damıtılarak) günlük yaşamımızda kullandığımız pek çok ara madde ve akaryakıt ürünleri elde edilir. İngilizcede petrol yerine kullanılan petroleum terimi köken olarak Grekçe den (Yunanca dan) türemiş olup, taş anlamına gelen "petra" kelimesi ile yağ anlamına gelen "oleo" kelimelerinin birleşimidir ve taşyağı anlamına gelir. Eski Grekler den daha önce, Mezopotamya dillerinde naptu kelimesi taşyağı anlamında kullanılmıştır. Daha sonra bu kelime nafta olarak evrimleşmiş ve bugün pek çok dilin kelime haznesine ham petrol veya petrolden elde edilen gazyağı ve benzin türü hidrokarbon sıvıları belirtmek üzere girmiştir. Petrol çok değerli bir hammadde olduğundan, zengin petrol kaynaklarına sahip ülkeler bundan büyük kazançlar sağlarlar. Petrolün Kimyasal Özellikleri: Petrol esas itibariyle birçok hidrokarbonların karışımından meydana gelmiştir. Ayrıca az miktarda azot (N), kükürt (S) ile, eser halinde de olsa metalik elamanlar mevcuttur. Ham Petrolün Analizi(C) karbon % 82.2 ile % 87.7 arasında (H) Hidrojen % 11.7 ile % 14.7 arasında(s) Kükürt % 0.1 ile % 5.5 arasında (N) Azot % 0.1 ile % 1.5 arasında(o) Oksijen % 0.1 ile % 4.5 arasında Organik Madde % 0.1 ile % 1.2 arasında değişmektedir. Katran (Bitum): Ham petrolde alifatik hidrokarbonlar, Sikloalkanlar, naphthenes oluşturur. Bunlar aromatik ve poliaromatik bileşiklerdir. Bu bileşikler damıtma kolonunun altında bulunabilir ve daha istikrarlı ağır üründür. Buna göre, bu bileşiklerde yüksek oranlarda olan yağlar iyi bitüm üretimi için uygundur. Nitel açıdan bakıldığında, bitüm bileşiklerin iki ana dersten oluşur. Asfaltenler ve Malteni. Asfaltenler, bitüm ağırlığının 5-25% mevcut, kükürt içeren yoğunlaştırılmış aromatik halkalar ve heteroaromatik bileşikleri oluşan hidrokarbonların kompleks karışımlarıdır. Aminler ve amidler, oksijenli bileşikler (ketonlar, fenoller ve karboksilik asitler), nikel ve vanadyum bunlara örnektirler. Maltenileri iki alt gruba ayrılabilir açabilirsiniz: reçineler ve yağlar. Reçineler yapısal olarak çok asfaltenlere benzer daha fazla polar bileşiklerdir. Petrol fraksiyonu uzun alifatik zincirleri ile bağlı naftenik ve aromatik halkalar oluşur. bitüm yağlarda ise düşük molekül ağırlıklı kesir vardır. kimyasal özellikleri sayesinde her bir bileşiğin makroskopik davranışları, bir bakış açısıyla, farklı bir rol oynamaktadır. Asfaltenler tutarlılık, mekanik stres ve bitümün yapışma direncinden sorumludur. Reçineler esneklik ve yumuşaklık verir. Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 14
LPG (Liquified Petroleum Gas): Sıvılaştırılmış petrol gazı (Liquefied Petroleum Gas - LPG) ve sıkıştırılmış doğal gaz (Compressed Natural Gas - CNG), tüm alternatif yakıtlar arasında, dünya çapında ve uzun süreli rol oynayabilecek yegane yakıtlar olarak değerlendirilmektedir. Tespitler, gelecekte tüm motorların % 20 kadarının tek yakıtlı LPG motorları olacağını göstermektedir. LPG, karışımın oluşturulması, dağıtımı, ateşlenmesi ve yanmasının kontrolüne çok az zorluk gösteren yakıtlardan birisi olması sebebiyle ideal bir yakıt olarak bilinir. Karmaşık ve pahalı ekipmanlar gerektirmeksizin oldukça temiz yanan bir yakıttır. Emisyon ve gürültü kirliliği karşılaştırmasında, LPG kullanan taşıtların daha az kirletici olduğu tespit edilmiştir. Kullanıcılar açısından, LPG yi asıl cazip yapan faktör ekonomik oluşudur. LPG Sıvılaştırılmış Petrol Gazı anlamına gelir. LPG bir hidrokarbon olup, temel olarak bir propan ve bütan karışımıdır. Petrolün işlenmesinden, ya da petrol yataklarında karışmış biçimde bulunduğu petrol veya CNG den ayrıştırılarak elde edilir. Ticari şekliyle Bütanın kimyasal formülü C4H10, Propanın ise C3H8 dir. Bütanla propanı birbirinden ayıran dolayısıyla da kullanım şekillerini belirleyen buhar basıncı dır. Propan ve bütanın buhar basınçları sıcaklıkla orantılı olarak artar. LPG nin ısıl değeri, diğer gazlara göre daha yüksektir. Aşağıda muhtelif gazların nisbi ısıl değerleri KCAL cinsinden verilmiştir. Hidrojen : 2839 Kcal/Nm3 Havagazı : 4717 Kcal/Nm3 Doğalgaz : 9790 Kcal/Nm3 Asetilen : 13127 Kcal/Nm3 Propan : 22447 Kcal/Nm3 Bütan : 29089 Kcal/Nm3 LPG nin yüksek ısıl değerlere sahip olması önemli bir avantajdır. Ancak daha dikkatli kullanmayı gerektiren bir faktördür. %30 Propan ile %70 Bütan karışımından meydana gelen LPG nin fiziksel özellikleri aşağıdaki listede gösterilmiştir. Özgül Ağırlık (Likit halde): Kg/dm 3 0.560 Özgül Ağırlık (Gaz halinde): Kg/dm 3 1.860 Kaynama Noktası: ( C) 13 Gaz Hacminin Sıvı Hacme Oranı: 250 En Düşük Tutuşma Limiti (Havada): % 2 En Büyük Tutuşma Limiti (Havada): % 8.70 Yanma İçin Gerekli Hava Miktarı: (m 3 /m 3 ) 28.80 Yanma İçin Gerekli Hava Miktarı: (kg/kg) 15.7 Yanma İçin Gerekli Hava Miktarı: (m3/kg) 12 Buharlaşma Isısı (15 C de): Cal/Kg 85 Buhar Basıncı (15 C de): Bar 2.5 Isıl Değeri: (Kcal/Kg) 10900 Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 15
Yukarıdaki listeden de görüleceği gibi, gaz haldeki LPG, havadan daha ağır olduğu için, LPG kaçakları aşağı doğru çöker. Sıvı haldeki LPG ise, sudan daha hafiftir ve bu nedenle tankların dibinde su birikimlerine rastlanabilir. Sıvı haldeki LPG kaçağı, aynı hacimdeki gaza göre daha büyük bir madde akışına neden olduğundan, gaz halindeki bir kaçaktan çok daha tehlikelidir. Bir hacim sıvı LPG, yaklaşık olarak kendisinin 250 katı hacimde gaz LPG oluşturur. Planlanan tesiste, akaryakıt ve ürünleri denizde kurulacak şamandıradan tesise kadar döşenecek boru hattı ile temin edilecektir. Gemiler vasıtası ile getirilen akaryakıt ürünleri denizde yapılacak olan gemi yanaşma platformuna yanaşma işlemi tamamlandıktan sonra gemideki ve platformdaki boru arasında bağlantı kurularak akaryakıt belirli bir basınçla gemiden boruya basılacaktır. Tesiste boru çıkışında oluşturulacak olan kontrol noktasında gemiden karaya aktarılan akaryakıt miktarı ölçülerek sızıntı olup olmadığı kontrol edilecek ve tesiste depolanacaktır. Tesise iletilen akaryakıt ürünleri hiçbir işleme tabi tutulmadan tesiste depolanacak ve tekrardan dolum için gelecek olan daha küçük çaplı tankerlere aktarılarak tüketiciye ulaştırılacaktır. Tesiste 35,000 m 3 benzin ve türevleri, 5000m 3 katran, fuel oil ve türevleri, 3500m 3 gaz ürünleri ve türevleri ile 50000m 3 mazot ve türevlerinin depolanması planlanmaktadır. Tesiste yangınla ilgili herhangi bir su depolama ünitesi düşünülmemiştir. Tesisin yangına karşı korunması tamamen söndürme ve soğutma olarak deniz suyu kullanılacaktır. Deniz kenarına kurulacak emme basma pompalar vasıtasıyle tüm depoların etrafına sağlanacak boru hattı ile su temin edilecek ve ayni anda birçok kısma müdahale sağlanacaltır. Tesiste yapılması planlanan ürün tankları toplam 36 adet olup, kapasiteleri, boyutları depolanacak ürün cinsleri Tablo 3 te verilmektedir. Tablo 3. Tesiste yapımı planlanan tankların kapasiteleri ve ürün cinsleri TankNo Ürün Hacim(m 3 ) Çapı(m) Yükseklik(m) Tank 1-17 Benzin 35000 25 15.2 Tank 18-23 Katran 5000 15 7 Tank 24-26 Gaz 3500 15 5 Tank 27-36 Mazot 50000 30 17 Proje kapsamında akaryakıt ürünleri depolama tesisi boru hattı ve 50000 DWT luk tanker gemilerin yaklaşabileceği draftta yapılacak şamandıra sistemi de planlanmaktadır. Tesiste akaryakıt ürünlerinin depolanacağı tanklar yüzer tavanlı silindirik olarak tasarlanacaktır. Yüzer tavan tank kesiti Şekil 3 de verilmiştir.. Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 16
ġekil 3: Yüzer tavanlı tank kesiti Yüzer tavanlı tanklar 100 yıldan fazla süredir dizayn edilip kullanılmaktadır. Günümüzde akaryakıt depolama tanklarında oluşan gazların atmosfere kontrollü salınışı, önemli bir yer tutmaktadır. Yüzer tavan, petrol ve türevlerinin depolanmasında tanklarda oluşan patlayıcı gazların emniyetli bir şekilde havaya salınmasını sağlamaktadır. Yüzer tavanlı tankların, sabit tavanlı tanklara oranla buharlaşma kayıpları önemsenecek derecede azdır. Yüzer tavanlar, sabit tavanlı tankların yanal sacı içerisine monte edilerek, yakıtın seviyesine göre yükselip alçalmaktadır. Yüzer tavan ile yakıt arasında herhangi bir bosluk kalmadığından dolayı, tank içindeki yakıtın buharlaşması büyük derecede azalmaktadır. Yüzer tavanlı tankların özellikleri: Uzun kullanım ömrü, Çok iyi buharlaşma önleme, Akaryakıt ve kimyasal madde geçirmezliği, Yüksek ısı izolasyonu, Yüksek korozyon dayanımı, Statik elektrik koruması, Minimum buharlaşma alanı, Tank kalibrasyonuna gerek duymaz, Asla batmayacak şekilde tasarlanmıştır, Minimum bakım ihtiyacı, Kolay temizlenebilirlik, Çalışma platformu olarak kullanılabilir. Tesiste tankların yerleşimi yapılırken aşağıdaki kriterler kullanılacaktır. Depolanacak sıvının buhar basıncı, operasyon basıncı, parlama noktası ve depolanan ürünün sıcaklığı, Tank kapasitesi, çevrim frekansı, doldurma ve nefesliklerden buhar kaybı değerlerinin neticeleri, Buhar kontrol gereksinimleri, Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 17
Yangın tehlikeleri, tank ve komşu ünite özellikleri, Depolanan ürünün korozyon yapıcılığı, buharlarının karbon çeliğini bozma durumları, Statik yük tehlikeleri, Gaz örtü ihtiyaçları, Sıcaklık ve sıvı seviye standartları, Ürün kalite özellikleri, Depolanan ürün ile kullanılacak tank sızdırmazlık malzemesinin uyumluluğu. Proje kapsamında denizden karaya ve karadan denize olmak üzere her mamülü taşıyacak boru hattı tamamen ayrı yapılacaktır. Gaz ürünlerini hem boşaltmak ve hemde yüklemek için 2 adet 6 lik boru takriben 3 km boyunda döşenecektir. Mazot mamüllerini boşaltacak ve yükleyerek 5 adet karadan denize ve 5 adet denizden karaya olmak üzere 10 adet 12 boru ve her biri 3km boyunda olacaktır. Benzin ve türevlerini boşaltacak ve yükleyecek borular 4 adet denizden karaya ve 4 adet karadan denize 8 ebadında ve takriben herbirinin boyu 3 km olacaktır. Katran ve fuel oil gibi katı mamülleri yükleme ve boşaltma olarak 3 adet denizden karaya ve 3 adet karadan denize olmak üzere 10 çapında ve herbiri 3km olan 6 adet boru döşenecektir. Tesiste depolama tankları dışında bulunan diğer ünitelerle ilgili bilgiler aşağıda verilmiştir. Boru Hattı: Proje kapsamında akaryakıt ürünlerinin temini yukarıda belirtilen sistem kullanılarak boru hattı ile gerçekleştirilecektir. ġamandıra: Proje kapsamında deniz yoluyla gelecek olan akaryakıtın depolama tanklara sevkiyatı için şamandıra sistemi kurulacaktır. Şamandıralar 50000 DWT luk tankerlerin güvenle bağlanacağı şekilde projelendirilecek uygulanacaktır. Şamandıra çapları, zincir hesapları ve malzeme seçimi projenin yapılması ile netleşecektir. Ġdari Bina (1adet): İdari ve sosyal bina tesis faaliyetlerinin (depolama, doldurma, boşaltma, faturalama hizmetleri ve personel ihtiyaçları vb.) takibi ve kontrolü için personelin çalıştığı betonarme bina olacaktır. Yemekhane ve yağ deposu (1 adet): Madeni yağların depolanacağı ve personelin yemek ihtiyacının karşılanacağı yemekhane olmak üzere alan üzerine betonarme olarak inşa edilecektir. Kazan Dairesi (1 adet): Proje kapsamında işletme aşamasında beyaz ürünlerin kış aylarında donmaması amacıyla tank cidarlarına verilen sıcak suyun elde edilmesinde kullanılacak kazan için 150m2 lik kazan dairesi kurulacaktır. GiriĢ ve ÇıkıĢ Kontrol Binası(1 adet): Tesise olan giriş çıkışları kontrol etmek amacıyla betonarme olarak yapılacaktır. Seperatör: Herhangi bir şekilde alanda sızan veya suya karışan sıvılar bu ünitede toplanıp ve yoğunluk farkından ürün -su karışımı birbirinden ayrılacaktır. Arıtma Tesisleri: Tesiste oluşacak evsel ve endüstriyel nitelikli atık suların toplanması ve arıtılması için 2 ayrı paket atıksu arıtma tesisi yapılacaktır. Slop Tankı: Tankların etrafındaki seddelerde toplanan yağmursuyu ve tanklardan sızabilecek akaryakıtların toplanacağı slop tankı bulunacaktır. Slop Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 18
tankında dinlendirilen akaryakıt-yağmursuyu karışımı yoğunluk farkı nedeniyle belirli bir sürede birbirinden ayrılır. (slop tankının altındaki musluklardan suyun temizlenmiş olup olmadığı kontrol edilir.) Slop tankında sudan ayrılan akaryakıt ürünü binde 3 oranında motorin tankına verilecektir. Slop tankında akaryakıttan bir miktar temizlenmis su seperatöre gönderilir. Tesiste kullanılacak olan depolama tankları dışındaki başlıca malzeme ve ekipmanların kullanım amaçları ve özellikleri aşağıda belirtilmiştir. Dizel Jeneratör, Komple Ekipman: Sehir elektriğinin kesilmesi halinde terminalin faaliyetlerinin aksamadan devam edebilmesi için, çalıştırılması gereken minimum ekipman güçlerine göre seçilecek olan elektrik üreticisidir. Yangın Pompası Grupları, Komple Ekipman: İtenmeyen bir yangın ya da benzeri durumlarda tankların, pompa dairesinin, kamyon tanker terminalinin ıslatılarak soğutulmasını temin edecek olan, terminalin yangın güvenlik sisteminin en önemli makine parkıdır. NFPA-20'ye göre tank yerleşim planı dikkate alınarak, dizel pompa, elektrikli pompa ile joker pompa tesis edilecektir. Yangın Söndürme Tüpü (6-50 kg'lık): Yangının cinsine göre kuru kimyevi tozlu ya da tozlu karbondioksitli olarak, alevlenme olabilecek noktalara yerleştirilecek olup, son derece etkili yangına ilk müdahale cihazlarıdır. Yangın Söndürme Teçhizatı ve Tek Hortumlu Hidrant Çıkrığı: Yangın hortumlarının sahada düzenli olarak muhafazası ve acil bir durumda hızla çekilerek kullanılmasına olanak sağlayan tamburlara hidrant çıkrığı adı verilmektedir. Yangın savunma sisteminde yer alan yangın hortumu, bu hortumların yangın vanalarına bağlanması için kullanılan bağlantı elemanları, hortumların bağlandığı yangın vanaları, hortum ucundaki püskürtme nozulları (pülvarize ve solid), yangın hortum kelepçelerini, hortum rakorlarının vanalara bağlanması ve sıkılması için kullanılan özel anahtarları kapsamaktadır. Yangın Su Topu (komple ekipmanlarıyla ): Herhangi bir yangın anında özellikle uzak mesafelerden (50m civarı) stoklama tanklarına ve tank üzerinde bulunan ekipmanlara (vanalar, emniyet valfleri, borular vs.) su ile soğutma işlemini yapmaya yarayan yüksek debili ekipmanlardır. Yangın Müdahale Teçhizatı: Yangın halinde yangın mahalline yaklaşılmasını ve gerekli müdahalenin yakından yapılmasına imkan veren yangın elbisesi ve yangın battaniyesini, yangın sırasında ekiplerin kontrol ve sevki için kullanılacak sirenli megafonu, yaralıların taşınmasına yarayan sedyeyi, yaralılara ilk müdahalenin yapılmasını sağlayacak ilk yardım setini ve yangına müdahale edecek ekibin kullanacağı alev almaz yağmurluğu kapsamaktadır. Tank Sıcaklık Duyargası (Termometre) (Her tankta 1 adet):tank içerisindeki sıcaklıgı ölçerek idari binadaki bilgisayarda gösteren cihazdır. Portatif Gaz Dedektörü, Komple Ekipman: Taşınabilir gaz dedektörü sayesinde terminalin değişik noktalarında gaz ölçümleri yapılabilecektir. Bu cihaz özellikle sahanın muhtelif yerlerinde yapılabilecek tamir ve bakım çalışmaları öncesinde emniyet ve güvenlik temini amacıyla yapılması gereken gaz kaçağı tespiti için önem arz etmektedir. Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 19
Soğutma Sistemi: Tank içi sıcaklığın artması durumunda harekete geçen ve tüm tankı ıslatarak soğutan sistemdir. Tüm tanklarda su ile soğutma sistemi bulunacak olup NFPA-15 standartlarına uygun olacaktır. Köpük Sistemi: Tank içinde yangın çıkması durumunda tanka köpük basarak ürün ile havanın temasını kesen ve ortam sıcaklığını düşüren sistemdir. Topraklama Sistemi, Komple Ekipman (Her tankta ve her bir tanker dolumu için 1'er adet): Tankerlere petrol ürünü dolumu yapılırken tanker üzerindeki statik elektriğin toprağa akıtılması ve elektriğin akıp akmadığının kontrolü amacıyla kullanılmakta olup, tanker dolum işleminin emniyet ve güvenliğinin artırılmasına yönelik bir ekipmandır. Seviye Ölçüm Sistemi, Komple Ekipman (Her bir tankta 1 takım): Tanklar içindeki petrol ürününün miktarı ile sıcaklığın takip ve kontrol edildiği ekipmandır. Ex-proof Aydınlatma Armatürü: Patlayıcı gazın bulunabileceği ortamlarda kullanılması zorunlu olan bu özel aydınlatma ekipmanları, ortamda gaz olması halinde dahi yangına neden olmayacak şekilde aydınlatma işlevini yerine getirebilmektedir. HDPE Boru ve Fittings Malzemeleri (Muhtelif Çaplarda): HDPE (Yüksek yoğnluklu polietilen) malzemeden imal edilmiş değişik boyutlardaki borular ve fittings malzemeler tesisin yangın su hatları için kullanılacaktır. Bu tip borular ve fittings malzemeler özellikle toprak altı uygulamalarda korozyona karşı mukavim olması ve deprem sırasında elastik kabiliyetleri nedeniyle kırılmadıkları için seçilmektedir. Kesintisiz Güç Kaynağı: Bilgisayar vb. elektronik ekipmanların ani enerji kesintilerinde hafızalarında bulunan bilgilerin yok olmasını engelleyerek, otomatik kontrol sisteminin sürekliliğini temin eden bir nevi akü sistemidir. 1500 KWA jeneratör: Şehir elektriğinin kesilmesi halinde terminalin faaliyetlerini aksamadan sürdürebilmesi için, çalıştırılması gereken minimum ekipman güçlerine göre seçilmiş güç kaynağıdır. Boru Emniyet Valfleri: Kapalı sistemde bulunan petrol ürünlerinin sıcaklığının artması halinde boru içinde bulunan ürünün basıncı da artacaktır. Artan basıncın boru hatlarının çalışma basınçlarının üzerine çıkmaması için, boru hatlarının uzunluk ve çaplarına göre hesaplanan boru emniyet valfleri konulacaktır. Tank Emniyet Valfleri: Tanklarda bulunan petrol ürünleri kapalı bir devre içinde bulunmaktadır. Bu kapalı sistemin sıcaklığının artması halinde tank içinde bulunan ürünün basıncını ayarlayan valflerdir. Bu valfler tanka manifold denilen ayırıcı vanalar aracılığı ile bağlanır. Tesisle ilgili iş akış şeması Şekil 4 te verilmiştir. Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 20
ġekil 4: ĠĢ AkıĢ ġeması. I.3. Proje Kapsamında Kullanılacak Makina, Araç ve Teçhizat Tesiste kullanılacak olan depolama tankları dışındaki başlıca malzeme ve ekipmanların kullanım amaçları ve özellikleri aşağıda belirtilmiştir. Elektronik Kantar (1 Adet): Tankerlere yüklenen petrol ürünlerinin miktarının tespit edilerek ticari satışının yapılabilmesine olanak sağlayan ağırlık tartım sistemidir. 500m 2 alanda kurulacaktır. Seperatör: Herhangi bir şekilde alanda sızan veya suya karışan sıvılar bu ünitede toplanıp ve yoğunluk farkından ürün-su karışımı birbirinden ayrılacaktır. Dizel Jeneratör, Komple Ekipman:Şehir elektriğinin kesilmesi halinde terminalin faaliyetlerinin aksamadan devam edebilmesi için, çalıştırılması gereken minimum ekipman güçlerine göre seçilecek olan elektrik üreticisidir. Yangın Pompası Grupları, Komple Ekipman: İstenmeyen bir yangın ya da benzeri durumlarda tankların, pompa dairesinin, kamyon tanker terminalinin ıslatılarak sogutulmasını temin edecek olan, terminalin yangın güvenlik sisteminin en önemli makine parkıdır. NFPA - 20'ye göre tank yerleşim planı dikkate alınarak, dizel pompa, elektrikli pompa ile joker pompa tesis edilecektir. Yangın Söndürme Tüpü (6-50 kg'lık): Yangının cinsine göre kuru kimyevi tozlu ya da tozlu karbondioksitli olarak, alevlenme olabilecek noktalara yerleştirilecek olup, son derece etkili yangına ilk müdahale cihazlarıdır. Yangın Söndürme Teçhizatı ve Tek Hortumlu Hidrant Çıkrığı: Yangın hortumlarının sahada düzenli olarak muhafazası ve acil bir durumda hızla çekilerek kullanılmasına olanak sağlayan tamburlara hidrant çıkrığı adı verilmektedir. Yangın savunma sisteminde yer alan yangın hortumu, bu hortumların yangın vanalarına Rixoh Ortak Girişim Grubu KKTC Terminal Projesi ÇED Raporu 21