SİRKÜLER 2017/55 06/10/2017 483 sıra numaralı VUK Tebliği ile Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz ların kullanılmasına ilişkin usul ve esaslar belirlendi. 30 Eylül 2017 tarihli ve 30196 sayılı Resmi Gazete'de 483 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Hatırlanacağı üzere, 15/6/2013 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 426 No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazları (YN ÖKC) kullanma mecburiyetinin başlama tarihleri belirlenmiş daha sonra 5 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan 473 No.lu VUK Genel Tebliği ile 426 Sıra No.lu Tebliğindeki 1/1/2017 ibareleri 1/1/2018 olarak değiştirilmişti. Yapılan değişiklik uyarınca; 2014 yılı satışları veya gayri safi iş hasılatı 150 Bin TL'den az olan mükellefler ve "Bilgisayar Bağlantılı Ödeme Kaydedici Cihazları" kullanan mükellefler için yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyetinin başlama tarihi 1/1/2018 olarak yeniden belirlenmişti. 483 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile, Mevcut eski nesil ÖKC leri mali hafızaları doluncaya kadar kullanma imkânı getirilen mükellefler Eski Nesil ÖKC Kullanım Hakkının Sona Ermesi ve YNÖKC ye Geçiş Eski Nesil ÖKC Devir İşlemi Mevcut eski nesil ÖKC lerin mali hafızaları doluncaya kadar kullanılabilmesinin şartları Perakende mal satışları ile hizmet ifalarına ilişkin bilgilerin GİB e bildirilme usulü Tüm satışlarında e-fatura ve/veya e-arşiv Fatura düzenleyen bazı mükelleflerin ÖKC kullanım muafiyeti Yeni işe başlayacak veya şube işyeri açacak mükelleflerin YN ÖKC kullanım durumu Harici donanım ve yazılımların ÖKC lerle bağlantılı çalışma esasları YN ÖKC uygulamasında ÖKC TSM Merkezleri ve çalışma esasları Seyyar EFT-POS cihazları yerine EFT-POS özellikli YN ÖKC kullanım esası Eski nesil ÖKC lerin üretim, mühürleme ve satış işlemleri ÖKC lerden düzenlenebilecek diğer belgeler hakkında açıklamalar yapılmıştır. Mevcut Eski Nesil ÖKC leri Mali Hafızaları Doluncaya Kadar Kullanma İmkânı Getirilen Mükellefler (Madde-1) YN ÖKC kullanma mecburiyeti getirilen mükelleflerden; Aynı veya şube şeklindeki işyerlerinde çok sayıda ödeme kaydedici cihazı kurumsal satış veya muhasebe yazılım sistemleri ve değişik çevre birimleri (barkod sistemleri, banka vb. kuruluşlaraödeme kuruluşları, elektronik para kuruluşları, yemek kartı kuruluşları, belediye yardım kuruluşları vb. diğer kuruluşlar dahil- ait EFT-POS cihazları ile diğer çevre birimleri) ile birlikte ve entegre bir yapıda kullanan, 1
30 Eylül 2017 tarihi itibariyle aşağıdaki şartlardan en az ikisini sağlayan ve toplam 20 ve üzerinde ÖKC ye sahip olan a) 2016 yılı satışları veya gayri safi iş hasılatı toplamının 10 milyon TL yi aşması, b) 2016 yılı bilanço aktif toplamının 10 milyon TL yi aşması, c) 2016 yılı bilanço öz sermaye veya öz kaynak toplamının 1 milyon TL yi aşması. mükelleflerin işletmelerindeki mevcut eski nesil ÖKC leri, cihazın ilk alış faturasının düzenlendiği tarihten itibaren 10 yılı geçmemek üzere mali hafızaları doluncaya kadar kullanmaya devam edebilmeleri için aşağıda belirtilen şartları birlikte sağlamaları gerekmektedir. 1/1/2018 tarihinden önce, 5/3/2010 tarihli ve 27512 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan 397 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde ve 30/12/2013 tarihli ve 28867 mükerrer sayılı Resmî Gazete de yayımlanan 433 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirtilen e-fatura ve e-arşiv Fatura uygulamalarına geçerek faturalarını e-fatura ve/veya e-arşiv Fatura olarak düzenlemek. 1/1/2018 tarihinden önce, perakende mal satışı ve hizmet ifalarına ilişkin olarak 1/1/2018 tarihinden sonra düzenlenecek ÖKC fişlerine (perakende satış fişleri dahil) ait günlük mali bilgileri ihtiva eden elektronik raporu, bu Tebliğin Perakende mal satışları ile hizmet ifalarına ilişkin bilgilerin başlıklı 5 inci maddesinde belirtilen şekilde hazırlamak ve belirtilen şekilde GİB bilgi sistemine e-arşiv uygulaması aracılığı ile elektronik ortamda bildirebilecek teknik alt yapıyı tesis etmek. 1/1/2018 tarihinden önce, başvuru usul ve esasları (www.efatura.gov.tr) internet adresinde yayınlanan başvuru kılavuzuna göre GİB e elektronik ortamda başvurmak. 1/7/2018 tarihine kadar, perakende mal satışı ve hizmet ifalarına yönelik olarak ÖKC lerden düzenlenen ÖKC günlük kapanış (Z) raporlarına ait ilgili bilgileri (www.efatura.gov.tr) internet adresinde yayınlanacak Perakende Mal Satışları ile Hizmet İfalarına İlişkin Mali Rapor Bildirim Kılavuzu nda yapılan açıklamalara uygun olarak, güvenli veri depolama ve sorgulama sistemlerinde (bu sistemlerin yazılım ve donanım alt yapısının Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisinde ve Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarının geçerli olduğu yerlerde bulunması zorunludur) muhafaza etmek ve GİB in erişimine sunacak alt yapıyı tesis etmek veya bir dış hizmet sağlayıcı tarafından bu niteliklere haiz olarak oluşturulan alt yapı hizmetinden yararlanmak. Eski Nesil ÖKC Kullanım Hakkının Sona Ermesi ve YNÖKC ye Geçiş (Madde-3) Yukarıda belirtilen, ÖKC nin alış faturası tarihi üzerinden 10 yıllık sürenin geçmiş bulunması halinde, cihazlarını hurdaya ayırmak ve YNÖKC satın alarak kullanmaya başlamak mecburiyetindedirler. Açıklanan şartlara göre, ilk alış faturası üzerinden 10 yılı geçmemek üzere mali hafızaları doluncaya kadar ÖKC lerini kullanmaya devam edebilecek mükellefler, bu tebliğin yürürlük tarihinden itibaren YNÖKC lerini, ÖKC fişlerinin veya fatura bilgi fişlerinin düzenlenmesi işleminde kullanmaya devam edebileceklerdir. 10 yıllık sürenin 30/06/2018 tarihinden önce dolması halinde, söz konusu cihazların YNÖKC ile değişim zorunluluğu 1/7/2018 tarihinde başlayacak olup, bu tarihten önce Eski Nesil ÖKC lerin YNÖKC ile değişim zorunluluğu olmayacaktır. Eski Nesil ÖKC Devir İşlemi (Madde-3) Kurumlar Vergisi Kanunu, Türk Ticaret Kanunu ve Gelir Vergisi Kanunu kapsamında işletmelerin devri, birleşmeleri, bölünmeleri, hisse değişimi, nevi değişikliği halleri haricinde Eski Nesil ÖKC lerin devri mümkün değildir. Mevcut Eski Nesil ÖKC lerini Mali Hafızalarını Doluncaya Kadar Kullanabilmesinin Şartları (Madde-4) Eski Nesil ÖKC lerini 10 yılı geçmemek üzere mali hafızaları doluncaya kadar devam edecek mükellefler; - 1/1/2018 tarihinden önce e-fatura ve e-arşiv uygulamalarına geçerek faturalarını e-fatura veya e-arşiv olarak düzenlemek, 2
- 1/1/2018 tarihinden sonra düzenlenecek ÖKC fişlerine ait günlük mali bilgileri ihtiva eden elektronik raporu bu tebliğde belirtildiği şekilde hazırlamak ve GİB e e-arşiv uygulaması ile elektronik olarak bildirebilecek teknik altyapıyı tesis etmek, - 1/7/2018 tarihine kadar, perakende mal satışı ve Z raporlarına ait bilgileri www.efatura.gov.tr de yayınlanacak olan Perakende Mal Satışları ile Hizmet İfalarına İlişkin Mali Rapor Bildirim Kılavuzu na göre muhafaza etmek ve GİB e sunacak alt yapıyı tesis etmek, - Bu maddenin 3. maddesi kapsamında yer alan ve 1/7/2018 tarihine kadar, perakende mal satışı ve Z raporlarına ait bilgileri www.efatura.gov.tr de yayınlanacak olan Perakende Mal Satışları ile Hizmet İfalarına İlişkin Mali Rapor Bildirim Klavuzu na göre muhafaza etmek ve GİB e sunacak alt yapıyı tesis etmeyen mükellefler, 1/8/2018 tarihine kadar Eski Nesil ÖKC ler yerine YNÖKC kullanmaya başlamak mecburiyetindedirler. - Bu tebliğin 4. maddesinde belirtilen şartları sağlamak amacıyla, e-fatura ve e-arşiv Fatura uygulamasına geçilmesi, fatura verilme zorunluluğu olmayan perakende mal satışları ve hizmetlerde e-fatura ve e-arşiv Fatura düzenleme mecburiyetini getirmemektedir. Bu satışlar ÖKC fişleri ile belgelendirilebilecektir. (Madde-4) Tebliğin 3. maddesi kapsamında yer almayan birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, 213 sayılı Kanuna göre fatura vermek zorunda olmadıkları perakende mal satışları ve hizmet ifalarının belgelendirilmesinde, 473 No lu tebliğin 4.bölümünde belirtilen süreleri dikkate alarak YNÖKC kullanmaya başlamak mecburiyetindedirler. Perakende Mal Satışları ile Hizmet İfalarına İlişkin Bilgilerin GİB e Bildirilme Usulü (Madde-5) Bu tebliğin 3. maddesi ve 4. maddesindeki şartları yerine getiren mükellefler, 1/7/2018 tarihinden itibaren perakende mal satışları ve hizmet ifalarına ilişkin olarak ÖKC lerden gerçekleştirilen satışlara ilişkin bilgileri rapor olarak www.efatura.gov.tr de yayınlanan Perakende Mal Satışları ile Hizmet İfalarına İlişkin Mali Rapor Bildirim Kılavuzu nda belirtilen standart ve sürelere göre hazırlamak ve GİB bilgi sistemine yüklemek zorundadırlar. Bu raporlarda, düzenlenen e-fatura ve e-arşiv Faturalara ait bilgiler bulunmayacaktır. Rapor içeriğinde kullanılmakta olan ÖKC lerden (YNÖKC dahil) düzenlenen (Z) raporlarına ait mali bilgilere yer verilecektir. Tüm Satışlarında e-fatura ve/veya e-arşive Fatura Düzenleyen Mükelleflerin ÖKC Kullanım Muafiyeti (Madde-6) YNÖKC kullanma mecburiyeti bulunan mükelleflerden; 2016 yılı satış ve GSİH 10 milyon TL yi, bilanço aktif toplamı 10 milyon TL yi, bilanço öz sermaye veya öz kaynak toplamı 1 milyon TL yi aşması koşullarından en az ikisini sağlayan ve 20 den fazla ÖKC veya fatura vb. belgeleri düzenlemede kullanılan bilgisayar sistemine sahip olan mükelleflerin, VUK tebliğlerinde belirtilen e-fatura, e-arşiv ve e-defter uygulamalarına dahil olmaları ve bu uygulamaları işlemlerinde kullandıklarını bağlı oldukları vergi dairelerine bildirmeleri durumunda, perakende mal satışları ile hizmet ifalarının belgelendirilmesinde ÖKC kullanma mecburiyeti, bildirimin vergi dairesi kayıtlarına girdiği tarihten itibaren bulunmamaktadır. Bu muafiyet söz konusu koşulları taşıyan mükelleflerce sonradan açılacak şube iş yerleri içinde geçerli olacaktır. Ancak bu imkandan yararlanılabilmesi için düzenlenen e-arşiv Faturalarının bir örneğinin belgenin oluşturulmasını mütakiben; gizliliği, bütünlüğü ve değişmezliği garanti edilerek ve GİB in erişimine ve sorgulamasına açık olacak şekilde GİB den e-fatura saklama hizmeti verme izni bulunan kurumlarda muhafaza edilmesinin sağlanması zorunludur. Diğer taraftan, mükelleflerce e-arşiv Faturalarının düzenlenmesi konusunda GİB den izin alarak hizmet veren özel entegratör kuruluşlar, her e-arşiv Faturasının kendi bilgi işlem sistemleri aracılığı ile oluşturulmasının e-arşiv Raporu ile GİB e raporlanmasını garanti edecek tedbirleri almak zorundadır. Tebliğin 6. maddesi kapsamına giren ve YNÖKC kullanan mükellefler, YNÖKC lerini e-fatura ve e-arşiv Faturalarına ait tahsilat ve ÖKC Bilgi Fişlerinin düzenlenmesinde kullanabileceklerdir. Ayrıca, Tebliğin 6. maddesi kapsamına girip tüm satışlarında e-fatura ve e-arşiv Fatura 3
kullanan mükellefler işlemlerinde, EFT-POS cihazlarının müşteri slibinde yer alan bilgilere, e-fatura ve e- Arşiv Fatura kılavuzlarında belirtildiği şekilde yer vereceklerdir. 1/1/2017 tarihinden sonra işe başlamış/başlayacak mükelleflerin bu tebliğ kapsamında muaf olmaları için, 6. maddenin ilk paragrafındaki muafiyet şartını sağlamaları koşuluyla, işe başlama anı itibariyle tebliğin 1. maddesindeki satış, GSİH, bilanço aktif büyüklüğü, bilanço öz sermaye, öz kaynak toplamı tutarları yerine sadece ÖKC veya fatura vb. belgeleri düzenlemede kullanılan bilgisayar sistemi sayısının 20 ve üzerinde olması yeterlidir. Ancak işe başlanılan yılı izleyen yıla ait yıl sonu bilanço ve gelir tablolarına göre bu maddede belirtilen işletme büyüklüğü ölçülerinden en az ikisini sağlayamayan mükelleflerin, bu yılı izleyen yılın altıncı ayı sonuna kadar faaliyetlerinde YNÖKC kullanmaya başlamak zorunlu olacaktır. Yeni İşe Başlayacak veya Şube İşyeri Açacak Mükelleflerin YNÖKC Kullanım Durumu (Madde-7) Tebliğin 6. maddesindeki muafiyet koşullarını sağlayamayan mükelleflerden; tebliğin yayınlandığı tarihten itibaren işe yeni başlayacak olanlar ile şube şeklinde işyeri açanlar, işe başlama veya şube şeklinde işyerinin açıldığı tarihten itibaren 30 gün (kalkınmada öncelikli yerlerde 60 gün) içinde, YNÖKC alarak kullanmaya başlamaları gerekmektedir. Harici Donanım ve Yazılımların ÖKC lerle Bağlantılı Çalışma Esasları (Madde-8) Basit bağlantılı YNÖKC lere EFT-POS cihazlarının kablo haricindeki bağlantılarında, bağlantı ve ÖKC den bütünleşik bilgi fişi üretilmesi ÖKC üreticilerinin sorumluluğunda olup, EFT-POS cihazı ile YNÖKC arasındaki iletişimin GİB ÖKC Harici Donanım ve Yazılım Haberleşme Protokolü GMP-3 dokümanına göre gerçekleştirilmesi zorunluluğu bulunmayıp, banka vb. kuruluşlar ile ÖKC firmaları tarafından belirlenen serbest bir iletişim protokolünün de kullanılması mümkün bulunmaktadır. Ancak, basit/bilgisayar bağlantılı YNÖKC lere yapılacak doğrudan kablolu EFT-POS cihazı bağlantılarında, GİB ÖKC Harici Donanım ve Yazılım Haberleşme Protokolü GMP-3 dokümanına göre hareket edilmeye devam edilecektir. Basit bağlantılı YNÖKC kullanan mükelleflerin bu cihazlara haricen bağlantısı gereken banka vb. kuruluşlara ait EFT-POS cihazlarını, ÖKC lerle entegre ve bağlantılı bir yapıda ve ÖKC den bütünleşik fiş üretilecek şekilde kullanmaları zorunludur. Basit bağlantılı YNÖKC lere haricen bağlanacak EFT-POS cihazlarının bağlantısında sorumluluk ÖKC üreticilerinde olup, söz konusu cihazlara ilişkin saha servis hizmetlerinin EFT-POS cihazının ait olduğu banka vb. kuruluşlar tarafından da gerçekleştirilmesi mümkün bulunmaktadır. Perakende mal satışları ve hizmetlere ait tahsilat işlemlerinde bilgisayar bağlantılı Eski Nesil ÖKC lerle birlikte kullanılan banka vb. kuruluşlara ait EFT-POS cihazların, ÖKC ler ile uyumlu bir yapıda kullanılması gerekmekte ve harici EFT-POS cihazlarından gerçekleştirilen tahsilat işlemleri ÖKC den mali değeri olan ÖKC fişi veya yemek kartı EFT-POS cihazlarından yapılan tahsilata ilişkin ise mali değeri bulunmayan ÖKC bilgi fişinin düzenlenerek müşteriye verilmesi zorunludur. YNÖKC leri kullanan mükelleflerin de söz konusu harici yazılım ve donanımların YNÖKC lerle entegre ve bağlantılı yapıda kullanılmasını temin etmek için YNÖKC yetkili servislerine başvurup gerekli bağlantıları, en geç 1/4/2018 tarihine kadar yaptırmaları ve bu şekilde kullanmaları zorunludur. YNÖKC Uygulamasında ÖKC TSM Merkezleri ve Çalışma Esasları (Madde-9) YNÖKC lere ilişkin teknik işlem ve güncellemelerin güvenli takibi amacıyla TSM Merkezleri öngörülmüştür. 4
Seyyar EFT-POS Cihazları Yerine EFT-POS Özellikli YNÖKC Kullanımı Esası (Madde-10) YNÖKC kullanma mecburiyeti kapsamına giren ve faaliyetlerinde seyyar EFT-POS cihazı yerine EFT-POS özellikli YNÖKC kullanma mecburiyeti bulunan mükelleflerin, mevcut seyyar EFT-POS cihazlarını EFT-POS özellikli YNÖKC ler ile değiştirmeleri zorunludur. Eski nesil ÖKC lerin üretim, mühürleme ve satış işlemleri (Madde-11) ÖKC firmaları tarafından eski nesil ÖKC lerin (akaryakıt pompalarına bağlanan ÖKC ler hariç) üretim, mühürleme ve satış işlemleri gerçekleştirilmeyecektir. ÖKC lerden Düzenlenebilecek Diğer Belgeler (Madde-12) Belgelerin elektronik belge olarak düzenlenmesi zorunluluğunun getirildiği durumlarda (e-fatura, e-arşiv Fatura, e-bilet, e-irsaliye, e-serbest Meslek Makbuzu, e-müstahsil Makbuzu vb.) ilgili belgelerin ilgili mevzuat ve teknik düzenlemelerinde belirtilen format, standart ve teknik özelliklerin düzenlenmesinde bilgisayar bağlantılı eski nesil ÖKC ve YNÖKC ler kullanılabilecektir. 5