100x130 cm Tuval üzerine akrilik Acrylic on canvas 2006 02
Vienna Airport II 25x50 cm Tuval üzerine yağlıboya Oil on canvas 2008 04
Vienna Airport 130x150 cm Tuval üzerine akrilik Acrylic on canvas 2008 06
65x100 cm Bristol kağıt üzerine akrilik Acrylic on bristol paper 2008 10
65x100 cm Bristol kağıt üzerine akrilik Acrylic on bristol paper 2008 12
200x235 cm Tuval üzerine akrilik Acrylic on canvas 2008 14
Love and Peace 200x200 cm Tuval üzerine akrilik ve kolaj Acrylic and collage on canvas 2006-2007 16
200x235 cm Tuval üzerine akrilik Acrylic on canvas 2006-2007 18
17.5x23.5 cm Tuval üzerine akrilik Acrylic on canvas 2008 20
40x70 cm Tuval üzerine akrilik ve yağlıboya Acrylic and oil on canvas 2008 22
40x70 cm Tuval üzerine akrilik ve yağlıboya Acrylic and oil on canvas 2008 24
65x100 cm Bristol kağıt üzerine akrilik ve füzen Acrylic and charcoal on bristol paper 2008 26
100x66 cm Kağıt üzerine akrilik Acrylic on paper 2008 28
C-130 Hercules 100x140 cm Tuval üzerine akrilik Acrylic on canvas 2005-2008 30
50x65 cm Kağıt üzerine füzen Charcoal on paper 2008 32
200x235 cm Tuval üzerine akrilik ve füzen Acrylic and charcoal on canvas 2006-2008 34
100x130 cm Tuval üzerine akrilik Acrylic on canvas 2007-2008 38
40x70 cm Tuval üzerine yağlıboya Oil on canvas 2006-2008 40
65x100 cm Kağıt üzerine akrilik, füzen, ekolin, kaligrafi mürekkebi ve tükenmez kalem Acrylic, charcoal, ecoline, calligraphy ink and biro on paper 2008 42
80x90 cm Tuval üzerine yağlıboya Oil on canvas 2008 46
B-52 II 200x215 cm Tuval üzerine yağlıboya Oil on canvas 2008 48
33x41 cm Tuval üzerine akrilik Acrylic on canvas 2008 50
65x100 cm Bristol kağıt üzerine akrilik Acrylic on bristol paper 2008 52
B-52 200x215 cm Tuval üzerine yağlıboya Oil on canvas 2004-2008 54
165x205 cm Tuval üzerine yağlıboya ve füzen Oil and charcoal on canvas 2004-2008 56
Barış Sarıbaş (1979, İzmir) 1993-1997 yılları arasında Kütahya Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi Resim Bölümü nde öğrenim gördü. Resim eğitimine Eskişehir Anadolu (1997-1998) ve Marmara (1998-2002) üniversitelerinde devam etti. Çalışmalarını İstanbul ve İzmir de sürdürüyor. Studied at Anatolia Fine Arts High School in TR-Kütahya between 1993-1997. He continued his studies in painting at Anadolu (1997-1998) and Marmara (1998-2002) academies. He lives and works in İzmir and İstanbul. Dirimart, Eylül, September, 2008 60
I. Kaçmak/Yakalanmak Barış Sarıbaş ın sergisinin adı Run(a)way. a parantez içinde. Pekala biz bu a yı bizim gerçekliğimizi, dilimizi dolayısıyla kendimizi temsil eden olarak ele alabilir miyiz? Parantez içindeki biz olabiliriz. İngilizce Runaway yani kaçmak ı ifade eden serginin başlığında, başlığın imgelediği kaçmak fiili Türkçe olmayışıyla zaten büyük bir yakalanmayı beraberinde getirmiyor mu? Dilin yabancılığı içinde aslında kaçmayı vaat ederken kendi dilimizde yaratılan bir tutsaklığı ifade etmiyor mu? Run(a)way in paranteze alınan a sı bu anlamda bu yabancı kelimenin içindeki yabancılaşan bizi, kaçamayan, paranteze, kapana alınan bizi temsil ediyor. Paranteze alınan a yla birlikte sergi, kaçmanın aslında mümkün olmayacağını bize yabancı bir dilde söylenenin Türkçe gerçekleşmeyeceğini hissettiriyor. Run, koşmak, away de uzak olan, Run(a)way aslında kaçışın imkânsızlığını da içinde taşıyor. Koşsanız da uzağa düşeceğiniz o noktanın bilgisiyle bu sergiyi incelemenin faydalı olacağı görüşündeyim. Öte yandan Sarıbaş ın bugün resminde koşarak, belki kaçarak vardığı o uzak taki noktayı aydınlatması açısından da sergi isminin büyük bir anlam taşıdığını düşünüyorum. Yine sergi isminin, Sarıbaş ın, ressam Ekrem Kahraman la gönüllü olarak başlattığı usta-çırak ilişkisinden bugüne yaptığı yolculuğunda ne kadar uzağa gittiğinin/kaçtığının bir göstergesi, bir barometresi gibi işlediğini düşünüyorum. Bu barometreyi incelersek Sarıbaş ın bugün Run(a)way sergisinde kurduğu dilin yani koşmaya başladığı noktanın o kadar da uzak! olmadığı söylenebilir. Genç yaşına rağmen Sarıbaş ın 23 kişisel sergisinden 2002 yılına ait 8 resimlik kağıt üzerine karışık teknik işleri serisi*, bu koşmanın start verildiği noktayı göstermekte. Sekiz resimlik serinin içinde 2002 tarihli Kanadım usul usul, Aradığın yerlerde değilim ve Yolcu edip durduk birbirimizi pencerelerden baktık gibi resimleri 30x50 cm ye sığdırılmış uçak portrelerinin ilk görünümleri adeta.. Özellikle Kanadım usul usul ve Yolcu edip durduk birbirimizi... isimli kağıt işler, Barış Sarıbaş ın, mekan ve zamana ilişkin, üçgen ve kare gibi formlardan destek alarak bildik romantik sembolist tavrından vazgeçtiği, bugün uçak resimlerinde araladığı boşluk un kendisini konuşturan, boşluk a daha çok inisiyatif veren işlerin ilk örneklerini oluşturuyor. Run(a)way de uçak gibi zamansal nesnelerle yapılan, sade bir gerilimin oluştuğu ilk kağıt işler bunlar... 2003 tarihli kağıt üzerine karışık teknik işlerde uçak görmüyoruz belki ama onun yerine kimi zaman termik bir santrale benzeyen, kimi zaman kömür madeni bacasını andıran ama mutlaka çağa dair erken endüstriyel bir nesneye yer veriyor. Onun tükenmez ya da kurşun ya da gazlı kalemle çiziktirilmiş bu kompozisyonlardaki söylemi, bugün Run(a) way in kaynağına ilişkin önemli belgeler. Bu söylem, Sarıbaş ın genellikle sürdürdüğü atmosferik mekan ve derinlik anlayışını terk etmeyi istediğini ispatlayan belgeler ya da şöyle diyelim, koşmaya başladığının işaretleri Kaçmak üzere olduğunun, yüzeye daha çok güveneceği, resmini, yüzeyin, boyayla olan gerilimine devredeceği uzaktaki noktanın başladığını konuşan yalın işler II. Uçak/Uçmak Zaman, bir öyküleme anlatma biçimine göre eklemlendiği ölçüde, insana özgü zamana dönüşür, anlatı da zamansal varoluşun bir koşulu olduğunda tam anlamına kavuşur. Sarıbaş ın İngilizce imlediği kaçmak ve bu anlamda Türkçe yakalanmak, sergideki resimlerde tekrarlanan bir nesneyle, uçakla karşımıza çıkar. Bütün resimlerde tekrarlanacak olan uçak, aslında resmin yüzeyine taşındığı andan itibaren uçmayacak olandır. Bir metafor olarak uçağın işaret edeceği tüm çağrışımların yeniden düzenlenmesi, uçağın yeniden, yeniden uçması için birer vesiledir bu uçak portreleri Dilsiz, sesi olmayan, hareket etmeyen bir deneyimin de baş nesnesi uçak bu sergide. Bu deneyimimiz, bir yeniden biçimlendirmekten ibaret olacaksa, buna giden en ayrıcalıklı yol, onun uçtuğu boyadan semalara göz atmaktan geçecektir. Augustinus, Nedir gerçekten zaman? Eğer kimse bana bu soruyu yöneltmezse zamanın ne olduğunu bilirim ama eğer biri bana bu soruyu sorar da ben de açıklamak istersem zamanın ne olduğunu bilemem derken sonsuz bir şimdiki zaman algısından söz eder. Sarıbaş ın uçmayan uçakları da böylesi bir şimdiki zamanda, bir sonsuzlukta salınmaktadır. Şimdinin içinde savaş gibi trajik olana yaptıkları vurguyla tuvalin üzerinde aldıkları yerden çoktan havalanmışlardır. Bir savaş uçağı fotoğrafıyla pentür bir uçak resminin arasındaki fark, zamana ilişkin bir deneyimi beraberinde getirir. Burada izleyicinin zamana ilişkin deneyimi, gerçekten çok kurmaca tarafından yeniden biçimlendirilir. İkisi arasındaki sınır değişkendir. Uçağın tüm trajik özellikleri boyayla törpülenecektir. Bu boya semalarda yüzen kurmaca uçaklar bize, eğretilemeli nesne ile anlatısal söylemi içeren geniş şiirsel bir alanı sunmaktadır. Üzerinde gezinebilir, hatta uçurtma bile uçurabilirsiniz Zamansallığın canlı deneyiminden süzülen, düşünülmüş bir nesne olarak uçak, bu anlamda bir olumsuzluğun yankılanışı ve aynı zamanda öncesizlik-sonrasızlık yokluğunun yalnızca düşünülen bir sınır değil, zamansal deneyimin bağrında hissedilen bir eksiklik olduğu konusunda tekinsizlik yaratmaktadır. Böylece sınır-kavram olumsuza, hüzne değil, özgürlüğe dönüşmelidir. III. Uçurum mekan Sarıbaş ın tepesinde uçak uçurduğu bu mekânların yanılsamalı diline değinecek olursak, bunlar uçurum mekanlardır. Yüzeyin sürpriz yanılsamalarına, gözün inip çıktığı, ardına düşeceği, su gibi kendini bulacağı uçurum mekânlar... Üstü ve altı olan, yürümenin ve tekrar yollara düşmenin mümkün olduğu olasılıkların, yanılsamanın çok katmanlı boyayla yaratılan ışık oyunlarıyla mümkün olduğu bir mekân. Bu anlamda uçak portrelerinin yüzdüğü, gezindiği mekânların koşulları, uçak için tasarlanmış özel yanılsamalı mekânlardır. Yanılsamadan arındırılmış uçağın nesnesi olmamış mekânlar değil! Resmin nesnesi uçaksa, onun da nesnesi ışık oyunlarıyla zenginleştirilmiş akrilik ya da yağlıboya bir gökyüzü, bulutlardır. Bu anlamda uçak portrelerinin mekânı, sanatçının derinlik fikriyle hesaplaştığı ama derinlik fikrinin geçerliliğini yitirmediği uçurum mekânlardır Uçak ın ne kadar zamandan soyutlandığı bir başka sorudur sorulması gereken. Zamandan soyutlanmış bir figürün gerçek yaşamı temsil etme şansı var mıdır? Yok mudur? Eğretileme nesnesi uçak, doğrudan betimlemeye geçiş vermeyen bir gerçekliği yeniden betimleme gücünü nereden bulacaktır? Uçak tam da bu noktada uçurum mekânlar içinde yerini alırken amaçlar ile araçlar, girişimler ve etkileşimler, uçmak ve kaçmak, gözleyen insan ile boyayan ressamın arasında doğan tasarlanmış ya da tasarlanmamış, istenmedik tüm sonuçlardan oluşmuş çeşitli öğeleri bir araya getiren bir işlemi ifade etmektedir. Bu işlem ise son derece sorunlu olabilir. İma ederken özgünlük ikram etmediği için Ama ima ederken özgünlük ikram etmemek, kimi zaman özgürlüğe daha çabuk ulaştırabilir. Bütün bunların derdi daha fazla özgürlükse elbette Bunun yanıtı, Sarıbaş ın bundan sonra yapacağı işlerde... Bu kaçış ın, bir özgürlük sorunu mu, yoksa moda gereği yaratılan bir kurmaca olup olmadığı sorusunun yanıtı. Ayşegül Sönmez * Barış Sarıbaş, Bilim Sanat Galerisi Yayınları, İstanbul, 2003, s.33.
Bu katalog 11 Eylül 4 Ekim 2008 tarihleri arasında Dirimart ta düzenlenen Barış Sarıbaş: Run(a)Way sergisi nedeniyle 2000 adet yayımlanmıştır. This catalogue is printed in a total of 2000 copies for Barış Sarıbaş: Run(a)Way exhibition held at Dirimart from September 11 October 4, 2008. Yayıncı / Publisher Dirimart Abdi İpekçi Cad. 7/4 TR-34367 Nişantaşı İstanbul t. +90 212 291 3434 f. +90 212 219 6400 info@dirimart.org www.dirimart.org Metin / Text Ayşegül Sönmez Redaksiyon / Proofreading M. Azrâ Genim Fotoğraf / Photography Hadiye Cangökçe Tasarım / Design BEK Tasarım ve Danışmanlık Ltd BEK Design and Consultancy Ltd Baskı öncesi hazırlık / Pre-press Pınar Akkurt, BEK Baskı / Printing Mas Matbaacılık AŞ Hamidiye Mah. Soğuksu Cad. No.3 34408 Kağıthane İstanbul t. +90 212 294 1000 f. +90 212 294 9080 info@masmat.com.tr ISBN: 978-605-5815-02-8