T.C. Dicle Kalkınma Ajansı. BATMAN Sosyo Ekonomik Göstergeler

2010 T.C. Dicle Kalkınma Ajansı BATMAN Sosyo Ekonomik Göstergeler

BATMAN Sosyo Ekonomik Göstergeler 1

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI Önsöz Bölgesel ekonomik kalkınma ve sosyal gelişme alanında yaşanan yapısal dönüşümün ve sürdürülebilir kalkınmanın başat aktörleri olarak tanımlanan Kalkınma Ajansları, ulusal ve yerel düzeyde ekonomik ve sosyal göstergelerin iyileştirilmesine, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarının azaltılmasına ve dolayısıyla ülkenin genel refahının artırılması ve istikrarının pekiştirilmesine olumlu katkılar sağlamak amacıyla kurulan teknik kapasitesi yüksek, destekleyici, koordine edici ve katalizör olarak faaliyet gösteren kalkınma birimleridir. 5449 sayılı Kanunun birinci maddesinde Kalkınma Ajansları nın temel amaçları; kamu kesimi, özel kesim ve sivil toplum kuruluşları arasındaki işbirliğini geliştirmek, kaynakların yerinde ve etkin kullanımını sağlamak ve yerel potansiyeli harekete geçirmek suretiyle, ulusal kalkınma plânı ve programlarda öngörülen ilke ve politikalarla uyumlu olarak bölgesel gelişmeyi hızlandırmak, sürdürülebilirliğini sağlamak, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarını azaltmak olarak tanımlanmaktadır. Dicle Kalkınma Ajansı, Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt illerini kapsayan Dicle (TRC3) Bölgesi nin ekonomik ve sosyal potansiyelini ortaya koyarak Bölge nin kendi içsel dinamiklerini tanıması ve harekete geçirmesini sağlarken, kırsal ve yerel kalkınma faaliyetlerinin desteklenmesini ve bölge cazibesinin artırılmasını hedeflemektedir. Bahsi geçen hedef ve ilkeler doğrultusunda hazırlanan Batman Sosyo-Ekonomik Göstergeler çalışması Batman İli nin mevcut sosyo-ekonomik durumunu istatistiklerle ortaya koyan, ilin ihtiyaçlarının ve yerel dinamiklerinin daha yakından tanınmasını sağlayan bir yayın niteliğindedir. Batman Sosyo-Ekonomik Göstergeler adlı çalışmamızın ilgili kesimlere ve tüm okuyuculara faydalı olmasını temenni ederim. Genel Sekreter Abdullah ERİN 2

BATMAN SOSYOEKONOMİK GÖSTERGELER İçindekiler I. TEMEL GÖSTERGELER...6 II. NÜFUS, GÖÇ VE DEMOGRAFİ...9 II.I. Nüfus...9 II.II. Demografik Nitelikler...12 II.III. Göç...14 III. EĞİTİM...15 IV. SAĞLIK...19 V. KÜLTÜR VE SPOR...20 VI. MEDYA...21 VII. GENEL EKONOMİK DURUM...23 VIII. İŞGÜCÜ VE İSTİHDAM...25 IX. TARIM...26 X. SANAYİ...29 XI. TİCARET...32 XII. TURİZM...34 XIII. ÇEVRE VE ALTYAPI GÖSTERGELER...36 XIV. ULAŞTIRMA...38 3

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI Tablo Listesi Tablo 1: Temel Göstergeler...6 Tablo 2: Batman Kent Bilgileri...6 Tablo 3: DPT Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Çalışmaları (1996 ve 2003)...7 Tablo 4: URAK İller Arası Rekabetçilik Endeksi nde Batman, 2008-2009...7 Tablo 5: EDAM Rekabet Endeksi nde Batman, 2009...7 Tablo 6: DİKA Dicle Bölgesi Rekabet Analizi Çalışması, 2010...7 Tablo 7: TR, Batman Nüfus Büyüklükleri ve Değişimleri, 1990-2010...9 Tablo 8: Nüfus Göstergeleri...9 Tablo 9: Nüfus Sayımlarına Göre Batman ve Türkiye (Kent/Kır)...10 Tablo 10: Batman İlçe Nüfusları (Şehir/ Köy)...11 Tablo 11: Nüfus Projeksiyonu...11 Tablo 12: Nüfus Sayımlarına Göre Cinsiyet ve Yaş Grupları Dağılımı (Kent/Kır)...12 Tablo 13: Yaş Bağımlılık Oranı...13 Tablo 14: Yıllar İtibariyle Ortalama Hane halkı Büyüklükleri...13 Tablo 15: Ortalama Hane halkı Büyüklükleri...13 Tablo 16: Doğurganlık Hızı( )...13 Tablo 17: Batman İli Göç Göstergeleri...14 Tablo 18: 2009-2010 İllerarası Göç...14 Tablo 19: Eğitim Sektörü Gelişmişliği...15 Tablo 20: (15 +) Nüfusun Eğitim Seviyeleri İtibariyle Dağılımı,2010...15 Tablo 21: Okuryazarlık Göstergeleri, 2010...16 Tablo 22: 2010-2011 Yılı Okullaşma Oranı (%)...16 Tablo 23: İlköğretim ve Ortaöğretimde Derslik Başına Düşen Öğrenci Sayısı, 2010/ 11...17 Tablo 24: Batman Üniversitesi Akademik Birimleri...17 Tablo 25: Batman Üniversitesi Mühendislik Bölümleri...18 Tablo 26: Batman Üniversitesi Öğrenci ve Öğretim Elemanı Sayısı (2010-2011 Öğretim Yılı)...18 Tablo 27: Kamu Hastane Sayısı...19 Tablo 28: Yüz Bin Kişi Başına Sağlık Personeli Sayısı...19 Tablo 29: Batman İli Özel Sağlık Kurumları,2010...19 Tablo 30: Spor Göstergeleri,2010...20 Tablo 31: TRC3 Kültür Göstergeleri, 2009...20 Tablo 32: Basın-Yayın Göstergeleri,2008...21 Tablo 33: Cari Fiyatlarla Bölgesel Gayrisafi Katma Değer...23 Tablo 34: İş Kayıtlarına Göre Girişim Sayıları,2008...24 Tablo 35: İş Demografisi...24 Tablo 36: Batman Arazi Dağılımı(ha),2010...26 Tablo 37: Batman İli Tarım Alanları Sınıflandırması(ha),2009...26 Tablo 38: Tarla Bitkileri Ekili Alanları(ha),Üretim Miktarları...26 Tablo 39: Batman Tarla Bitkileri Üretimi,2009...27 Tablo 40: TR,TRC3 VE Batman Sebze Bitkilerinin Toplam Üretim Miktarları(2009,Ton)...27 4

BATMAN SOSYOEKONOMİK GÖSTERGELER Tablo Listesi Tablo 41: TR,TRC3 VE Batman Meyve Bitkilerinin Toplam Üretim Miktarları(2009,Ton)...28 Tablo 42: Hayvan Sayısı, 2009...28 Tablo 43: Hayvansal Üretim...28 Tablo 44: Batman İli Sanayi Envanteri,2009...29 Tablo 45: Sanayi Siciline Kayıtlı Özel Sektör Firmaları...31 Tablo 46: Batman Organize Sanayi Bölgesi,2010...31 Tablo 47: Biten ve Devam Eden KSS Adet ve İşyeri Kapasiteleri...31 Tablo 48: Kişi Başına Dış Ticaret (1000$)...32 Tablo 49: TR,TRC,TRC3 ve Batman İhracat,İthalat Göstergeleri (1000$),2009...32 Tablo 50: 2009 yılına ait Tesis Sayıları, Oda ve Yatak Sayısı...34 Tablo 51: Tesislere Geliş, Geceleme, Ortalama Kalış Süresi ve Doluluk Oranı...34 Tablo 52: Batman da Bulunan Yıldızlı Oteller...34 Tablo 53: İçme ve Kullanma Suyu Şebekesi ve Arıtma Tesisleri,2008...36 Tablo 54:Belediye Atık Su İstatistikleri...37 Tablo 55:Belediye Atık İstatistikleri...37 Tablo 56: Kullanım yerlerine göre elektrik tüketimi...37 Tablo 57: Batman Erişebilirlik Endeksleri...38 Tablo 58: Ağ Durumu (km)...38 Tablo 59: Yol Ağımızın Satıh Cinsleri (km)...38 Tablo 60: Motorlu Kara Taşıtları Sayısı...38 Şekil Listesi Şekil 1: Nüfusun Yaş Grupları İtibariyle Dağılımı...12 Şekil 2: Batman İşgücü Göstergeleri,2009...25 Şekil 3: Batman da yıllar itibariyle kurulan firma sayıları...29 Şekil 4: Batman da çalışan sayısı 100 ün ve 40 ın üzerinde olan işletme sayısı...30 Şekil 5: Batman da Faaliyet Gösteren İthalatçı ve İhracatçı Firmaların Yıllara Göre Dağılımı...32 Şekil 6: Batman İli İhracatı,2009...33 Şekil 7: Sektörel Bazda İhracat Değerleri...33 Harita Listesi Harita 1: Nüfus Artış Hızına Göre İller (2007-2010)...10 5

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI 1. TEMEL GÖSTERGELER Tablo 1: Temel Göstergeler Gösterge De er Birim Yıl Batman İl Sırası 1.İl 1.İl De eri İl Nüfusu 510.200 Kişi 2010 40 İstanbul 13.255.685 Yıllık Nüfus Artış Hızı 24,2 2010 16 Bilecik 109,22 Şehirleşme Oranı 73 % 2010 16 İstanbul 99 Nüfus Yo unlu u 110 Kişi/km 2 2010 19 İstanbul 2.551 Yaş Ba ımlılık Oranı 79,08 % 2010 6 Şırnak 90 Net Göç Hızı 1,42 2010 20 Tekirda 14,99 İlkö retimde Ö retmen Başına Düşen Ö renci Sayısı 27 Kişi 2010 Tunceli 11 Kişi Başına Toplam Elektrik Tüketimi 810 KWh 2008 70 Kocaeli 6.761 Bin kişi başına özel otomobil sayısı 22 Adet 2009 69 Ankara 191 Bir milyon nüfusta trafik kazası sayısı 556 Adet 2008 77 Mu la 3.007 İşsizlik oranı 13,5 % 2009 35 Adana 26,5 Kişi başına GSYH 1.216 $ 2001 56 Kocaeli 6.165 Kişi Başına İthalat 31 $ 2009 63 Kocaeli 9.424 Kişi Başına İhracat 33 $ 2009 67 İstanbul 4.300 Kişi Başına Bitkisel Üretim De eri 339 TL 2009 73 Karaman 4.505 Kişi Başına Canlı Hayvan De eri 348 TL 2009 58 Ardahan 3.717 Kişi Başına Hayvansal Ürünler De eri 99 TL 2009 79 Bolu 7.798 Kaynak: TÜİK Bölgesel Göstergeler, 2009 Tablo 2: Batman Kent Bilgileri Yüzölçümü (km 2) 4659 Karayolu Uzunlu u (m) 12800 Rakım (m) 550 Bina Sayısı 35134 Şehir İmarı (ha) 4.173 Konut Sayısı 63418 Sokak Sayısı 1465 İşyeri Sayısı 12563 Sokak Uzunlu u (m) 4.479.30 Su Abonesi 52180 Cadde Sayısı 231 Elektrik Abonesi 64945 Cadde Uzunlu u (m) 169636 Su Da ıtım Şebekesi (km) 593 Bulvar Uzunlu u (m) 37526 Kanalizasyon (km) 480 Kaynak:Batman Belediyesi, Ş. Kalkan (2010) 6

BATMAN SOSYOEKONOMİK GÖSTERGELER Tablo 3: DPT Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Çalışmaları (1996 ve 2003) Kaynak: DPT, İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Sıralaması Araştırması, 2003 Tablo 4: URAK İller Arası Rekabetçilik Endeksi nde Batman, 2008-2009 Kaynak: URAK İller Arası Rekabetçilik Endeksi,2009 Tablo 5: EDAM Rekabet Endeksi nde Batman, 2009 Kaynak: Ekonomi ve Dış Politikalar Araştırma Merkezi (EDAM) VE Deloitte Türkiye, 2009 Tablo 6: Dicle Bölgesi Rekabet Analizi Çalışması, 2010 Kaynak: DİKA, Dicle Bölgesi Rekabet Analizi Araştırması, 2010 7

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI SOSYAL YAPI 8

BATMAN SOSYOEKONOMİK GÖSTERGELER 2. NÜFUS, GÖÇ VE DEMOGRAFİ II.I. Nüfus Tablo 7: TR, Batman Nüfus Büyüklükleri ve Değişimleri,1990-2010 Kaynak: 2009 ADNKS TÜİK Nüfus Sayımı, 2010 ADNKS TÜİK Nüfus Sayımı Tablo 8: Nüfus Göstergeleri Kaynak: 2009 ADNKS TÜİK Nüfus Sayımı, 2010 ADNKS TÜİK Nüfus Sayımı 9

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI Harita 1: Nüfus Artış Hızına Göre İller (2007-2010) Kaynak: 2007, 2008, 2009, 2010 ADNKS TÜİK Nüfus Sayımı Tablo 9: Nüfus Sayımlarına Göre Batman ve Türkiye (Kent/Kır) Yıllar 1990 2000 2007 2009 2010 Yerleşim Yeri Toplam İl/ İlçe Merkezleri Belde/Köyler Türkiye 56.473.035 33.326.351 23.146.684 Batman 344.669 193.621 151.048 Türkiye 67.803.927 44.006.184 23.797.743 Batman 456.734 304.166 152.568 Türkiye 70.586.256 49.747.859 20.838.397 Batman 472.487 342.452 130.035 Türkiye 72.561.312 54.807.219 17.754.093 Batman 497.998 362.154 135.884 Türkiye 73.722.988 56.222.356 17.500.632 Batman 510.200 373.388 136.812 Kaynak: TÜİK Yıl İlçeler Toplam Şehir Köy Yıl İlçeler Toplam Şehir Köy 10 Merkez İlçe 168.779 147.347 21.432 Merkez 272.787 246.678 26.109 Beşiri 34.358 5.219 29.139 Beşiri 33.106 8.554 24.552 Gercüş 33.002 8.116 24.886 Gercüş 31.994 8.451 23.543

2009 2010 Batman 472.487 342.452 130.035 Türkiye 72.561.312 54.807.219 17.754.093 Batman 497.998 362.154 BATMAN 135.884 SOSYOEKONOMİK GÖSTERGELER Türkiye 73.722.988 56.222.356 17.500.632 Batman 510.200 373.388 136.812 Tablo 10: Batman İlçe Nüfusları (Şehir/ Köy) Yıl İlçeler Toplam Şehir Köy Yıl İlçeler Toplam Şehir Köy Merkez İlçe 168.779 147.347 21.432 Merkez 272.787 246.678 26.109 Beşiri 34.358 5.219 29.139 Beşiri 33.106 8.554 24.552 Gercüş 33.002 8.116 24.886 Gercüş 31.994 8.451 23.543 1990 Hasankeyf 11.690 4.399 7.291 2000 Hasankeyf 7.493 3.669 3.824 Kozluk 64.427 22.499 41.928 Kozluk 74.635 27.109 47.526 Sason 32.413 6.041 26.372 Sason 36.719 9.705 27.014 TOPLAM 344.669 193.621 151.048 TOPLAM 456.734 304.166 152.568 Merkez 315.964 293.024 22.940 Merkez 324.402 298.342 26.060 Beşiri 31.649 8.573 23.076 Beşiri 32.282 8.829 23.453 Gercüş 25.549 5.260 20.289 Gercüş 26.111 5.880 20.231 2007 Hasankeyf 7.207 3.271 3.936 2008 Hasankeyf 7.412 3.251 4.161 Kozluk 60.888 21.651 39.237 Kozluk 62.114 21.380 40.734 Sason 31.230 10.673 20.557 Sason 33.295 11.363 20.231 TOPLAM 472.487 342.452 130.035 TOPLAM 497.998 362.154 135.844 Merkez 341.025 313.355 27.670 Merkez 355.151 325.020 30.131 Beşiri 30.774 8.142 22.632 Beşiri 30.184 8.058 22.126 Gercüş 24.049 5.129 18.920 Gercüş 23.330 4.869 18.461 2009 Hasankeyf 6.395 3.010 3.925 2010 Hasankeyf 6.796 2.951 3.845 Kozluk 62.570 21.866 40.704 Kozluk 62.095 21.685 40.410 Kaynak: TÜİK Sason 32.645 10.652 21.993 Sason 32.644 10.805 21.839 TOPLAM 497.998 362.154 135.844 TOPLAM 510.200 373.388 136.812 Tablo 11: Nüfus Projeksiyonu 2010 Yılı Nüfusu 2013 Yılı Nüfus Tahmini 2018 Yılı Nüfus Tahmini 2023 Yılı Nüfus Tahmini Batman TR Toplam 510.200 73.722.988 Kent % 73 76 Kır % 27 24 Toplam 539.309 75.348.076 Kent % 71 74 Kır % 29 26 Toplam 595.643 78.632.151 Kent % 75 79 Kır % 25 21 Toplam 652.230 81.267.965 Kent % 80 84 Kır % 20 16 Kaynak: 2023 Yılı için İl ve Bölge Düzeylerinde Nüfus Projeksiyonu, Mehmet Karakaya, Doç. Dr. Sinan Yılmaz, Hacettepe Üniversitesi Nüfus Bilimleri Enstitüsü, 2008 11

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI II.II. Demografik Nitelikler Şekil 1: Nüfusun Yaş Grupları İtibariyle Dağılımı 90+ Kadın 80-84 70-74 60-64 50-54 40-44 30-34 20-24 10-14 0-4 Erkek Kaynak:2010 ADNKS TÜİK Nüfus Sayımı Tablo 12: Nüfus Sayımlarına Göre Cinsiyet ve Yaş Batman Grupları Dağılımı TR (Kent/Kır) Yaş Ba ımlılık Yıllar Yerleşim Oranı(%)* Cinsiyet 0 14 Yaş 15 64 Yaş 65+ Yeri 81 Yaş Yıllar 49 Cinsiyet Yeri 0 14 Yaş 15 64 Yaş 65+ Yaş Toplam 19.745.352 34.265.838 2.417.363 Toplam 20.220.095 43.701.502 3.858.949 Türkiye Erkek 10.154.564 17.334.960 1.091.142 Türkiye Erkek 10.453.093 22.131.543 1.749.563 Kadın 9.590.788 16.930.878 1.326.221 Kadın 9.767.002 21.569.959 2.109.386 1990 2000 Toplam 94.257 95.660 3.633 Toplam 214.317 229.360 12.956 Batman Erkek 49.259 1980 49.979 1985 1.7101990 Batman 2000 Erkek 2009 111.714 112.999 5.954 2007 2009 Batman Kadın 44.998-45.681-1.9237,70 7,60 Kadın 7,04 102.603 116.361 7.002 Toplam 18.642.391 46.943.690 5.000.175 Toplam 18.788.587 47.835.090 4.893.423 Türkiye 5,30 5,20 5,00 4,50 3,97 Türkiye Erkek 9.570.773 23.655.657 2.150.103 Türkiye Erkek 9.646.960 24.114.713 2.139.481 Kaynak: TÜİK Kadın 9.071.618 23.288.033 2.850.072 Kadın 9.141.627 23.720.377 2.753.942 2008 Toplam 200.178 253.471 18.838 Toplam 201.996 266.417 17.203 Batman Erkek 102.503 126.157 7.654 Batman Erkek 103.512 134.070 7.399 Kadın 97.675 127.314 11.184 Kadın 98.484 132.347 9.804 Toplam 18.859.334 48.618.564 5.083.414 Toplam 18.878.582 49.516.670 5.327.736 Türkiye Erkek 9.681.912 24.557.794 2.222.764 Türkiye Erkek 9.691.297 25.020.856 2.331.029 Kadın 9.177.422 24.060.770 2.860.650 Kadın 9.187.285 24.495.814 2.996.707 2010 Toplam 205.368 274.610 18.020 Toplam 206.222 284.908 19.070 Batman Erkek 104.990 137.853 7.769 Batman Erkek 105.399 142.006 8.097 Kadın 100.378 136.757 10.251 Kadın 100.823 142.902 10.973 12

BATMAN SOSYOEKONOMİK GÖSTERGELER Tablo 13: Yaş Bağımlılık Oranı Batman TR Yaş Ba ımlılık Oranı (%) 79,08 49,89 Kaynak: 2010 ADNKS TÜİK Nüfus Sayımı Tablo 14: Yıllar İtibariyle Ortalama Hane halkı Büyüklükleri 1980 1985 1990 2000 2009 2010 Batman - - 7,70 7,60 7,04 6,93 Türkiye 5,30 5,20 5,00 4,50 3,97 3,89 Kaynak: TÜİK Tablo 15: Ortalama Hane halkı Büyüklükleri Tablo 16: Doğurganlık Hızı( ) Toplam Do urganlık Hızı Batman TR 2000 5,27 2,53 2009 3,47 2,03 Kaynak: TÜİK 13

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI II.III. Göç Tablo 17: Batman İli Göç Göstergeleri 2000 2008 2009 2010 Aldı ı Göç 20.133 16.467 18.326 19.561 Verdi i Göç 38.165 19.669 16.855 18.839 Batman Net Göç -18.032-3.202 1.471 722 Net Göç Hızı -45,16-6,57 2,96 1,42 TR Sıralama 63 57 18 20 Kaynak: TÜİK Tablo 18: 2009-2010 İllerarası Göç Aldı ı Göç Batman Verdi i Göç Batman Toplam 19.561 Toplam 18.839 Adana 496 Adana 355 Ankara 563 Ankara 741 Antalya 631 Antalya 736 Bitlis 217 Bursa 359 Diyarbakır 2.518 Diyarbakır 1.626 Gaziantep 231 Gaziantep 349 Mersin 420 Mersin 448 İstanbul 6.222 İstanbul 6.614 İzmir 745 İzmir 700 Mardin 1.009 Mardin 857 Muş 147 Siirt 678 Siirt 1.153 Şanlıurfa 242 Şanlıurfa 168 Van 253 Van 275 Batman 0 Şırnak 321 Şırnak 186 Kaynak: TÜİK 14

Diyarbakır 2503 Diyarbakır 1.410 Gaziantep 116 Gaziantep 206 Mersin 329 Mersin 421 İstanbul 6586 İstanbul 5.766 İzmir 561 İzmir 748 Mardin 1449 Mardin 421 Muş 337 Siirt 710 Siirt 1233 Şanlıurfa 153 3. Şanlıurfa EĞİTİM 158 Van 337 Van 160 Batman 0 Şırnak 324 Şırnak 141 BATMAN SOSYOEKONOMİK GÖSTERGELER Tablo 19: Eğitim Sektörü Gelişmişliği Endeks TR E itim Sektörü Gelişmişlik endeksi /Türkiye sıralaması -1,46 72 Okuryazarlık oranı/türkiye sıralaması 70,96 73 Okuryazar kadın nüfusun toplam kadın nüfusa oranı/türkiye sıralaması 57,44 72 Üniversite bitirenlerin 22 ve üstü yaş nüfusa oranı/türkiye sıralaması 4,67 75 İlkö retimde okullaşma oranı/türkiye sıralaması 104,12 24 Liseler okullaşma oranı/türkiye sıralaması 27,60 58 Mesleki ve teknik liseler okullaşma oranı/türkiye sıralaması 3,35 80 Kaynak: Sosyoekonomik gelişmişlik sıralaması çalışması, (DPT 2003) Tablo 20: (15 +) Nüfusun Eğitim Seviyeleri İtibariyle Dağılımı, 2010 Doktora mezunu 100% 13,789 50,689 80% 10,861 75,326 60% 40% 52,139 39,122 20% 43,313 0% Batman 4,566,049 204,829 11,374,336 684,778 3,127,204 165,454 9,662,663 1,038,868 15,709,975 989,116 3,208,131 600,058 3,812,092 686,473 Türkiye GAP Yüksek lisans mezunu Yüksekokul veya fakülte mezunu Lise veya dengi mezunu Ortaokul veya dengi mezunu İlkö retim mezunu İlkokul mezunu Okuma yazma bilen fakat bir okul bitirmeyen Kaynak: TÜİK, 2010 15

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI Tablo 21: Okuryazarlık Göstergeleri, 2010 Toplam Okuryazarlık Oranı(%) Okur-yazar Kadın Oranı(%) Kaynak: TÜİK 2010 Batman TR TR Sıralama 85,50 90,00 65 78,70 86,50 67 Tablo 22: 2010-2011 Yılı Okullaşma Oranı (%) Okul Öncesi(4-5 yaş) İlkö retim Ortaö retim Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Brüt 107,6 107,4 107,8 93,3 99,1 87,3 TR 43,1 43,7 42,5 Net 98,4 98,6 98,2 69,3 72,4 62,1 Batman 32,8 33,2 32,3 Brüt 113,3 113,5 113,1 84,0 99,6 67,6 Net 97,8 97,8 97,7 50,8 58,2 43,1 Mesleki ve Teknik Ortaö retim Toplam Erkek Kadın 40,7 45,1 36,1 32,1 35,6 28,4 17,1 17,1 17,0 10,1 10,1 10,2 Kaynak: Milli Eğitim Bakanlığı, Örgün Eğitim İstatistikleri 16

TR 38,6 39,2 37,9 Brüt 106,5 107,1 105,9 84,2 89,1 79,0 Net 98,2 98,5 97,8 65,0 67,6 62,2 Batman 32,9 33,3 32,3 Brüt 110,6 111,5 BATMAN 109,8 SOSYOEKONOMİK 71,9 GÖSTERGELER 85,1 57,9 Net 97,1 97,3 96,8 45,6 52,1 38,8 Mesleki ve Teknik Genel Ortaö retim Ortaö retim Toplam Erkek Kadın Toplam Erkek Kadın Brüt 48,1 49,1 47,0 36,1 40,1 32,0 Net 35,7 34,9 36,4 29,3 32,6 25,8 Tablo 23: İlköğretim ve Ortaöğretimde Derslik Brüt Başına Düşen 57,1 67,0 43,5 14,8 15,1 14,4 Öğrenci Sayısı, 2010/ 11 Net 36,7 42,9 30,0 9,0 9,2 8,7 Batman TR İlkö retim 44 31 Toplam Ortaö retim 56 Batman 34 TR Genel Ortaö retim 57 31 Mesleki İlkö retim ve Teknik 44 32 Ortaö Toplam retim Ortaö retim 5460 3833 Kaynak: Genel Milli Ortaö Eğitim retim Bakanlığı, 2010 63 31 Mesleki ve Teknik Ortaö retim 51 36 Tablo 24: Batman Üniversitesi Akademik Birimleri FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ 1 MÜHENDİSLİK VE MİMARLIK 1 FAKÜLTESİ MİMARLIK FAKÜLTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER 1 FAKÜLTESİ İLAHİYAT FAKÜLTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ TEKNİK EĞİTİM FAKÜLTESİ 1 GÜZEL SANATLAR FAKÜLTESİ 1 MESLEK YÜKSEK OKULU 2 YÜKSEK OKUL 2 DEVLET KONSERVATUARI EDEBİYAT FAKÜLTESİ TEKNOLOJİ FAKÜLTESİ ARAŞTIRMA MERKEZLERİ Kaynak: ÖSYM 17

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI Tablo 25: Batman Üniversitesi Mühendislik Bölümleri BÖLÜMLER BATMAN ÜNİVERSİTESİ BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ * JEOLOJİ MÜHENDİSLİĞİ * MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ * ELEKTRİK-ELEKTRONİK MÜHENDİSLİĞİ * METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ * PETROL VE DOĞALGAZ MÜHENDİSLİĞİ * İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ KİMYA MÜHENDİSLİĞİ Kaynak: ÖSYM Ö renci Ö retim Elemanı Sayısı Sayısı Toplam Prof. Doç. Y.Doç. Ö r.grv. Arş.Grv. Di er 2123 32 3-5 16 2 6 Endeks TR Sa lık Sektörü Gelişmişlik endeksi / Türkiye sıralaması -1,4 77 Bebek ölüm oranı ( ) / Türkiye sıralaması 50,0 65 On bin kişiye düşen hekim sayısı/ Türkiye sıralaması 3,8 75 On bin kişiye düşen diş hekimi sayısı/ Türkiye sıralaması 0,6 55 On bin kişiye düşen eczane sayısı/ Türkiye sıralaması 0,5 80 On bin kişiye düşen hastane yata ı sayısı/ Türkiye Tablo 26: Batman Üniversitesi sıralaması Öğrenci ve Öğretim Elemanı Sayısı (2010-2011 Öğretim Yılı) 4,7 81 Ö retim Elemanı Sayısı Ö renci Sayısı Toplam Prof. Doç. Y.Doç. Ö r.grv. Arş.Grv. Di er 2.711 32 3-5 16 2 6 Kaynak: T.C. Yüksek Öğretim Kurulu, Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi 18

BATMAN SOSYOEKONOMİK GÖSTERGELER 4. SAĞLIK Tablo 27: Kamu Hastane Sayısı 2004 2005 2006 2007 2011* Kamu Hastane Sayısı 4 5 5 6 6 Hastane Yatak Sayısı 2004 294 2005 444 2006 514 2007 880 2011* 998 Kamu Yüzbin Hastane Kişi Başına Sayısı Düşen 463 595 109 5 186 6 195,6 6 Hastane 2004 2005 2006 2007 2011* Hastane Yatak Sayısı Yatak Sayısı 294 444 514 880 998 Kamu Hastane Sayısı 4 5 5 6 6 Yüzbin Kişi Başına Düşen 63 95 109 186 195,6 01.05.2011 Hastane Yatak tarihi Sayısı itibariyle geçerlidir. 294 444 514 880 998 Kaynak:TÜİK Yüzbin Yatak Sayısı Kişi Başına Düşen 63 95 109 186 195,6 Hastane Yatak Sayısı Tablo 28: Yüz Bin Yatak Kişi Başına Sayısı Sağlık Personeli Uzman Sayısı Pratisyen Hekim Hekim Diş Hekimi Türkiye 191.292 Uzman 85,9 46,2 27 Yatak Sayısı Pratisyen Hekim Diş Hekimi Batman 998 Hekim 58,6 45,7 10,8 Uzman Türkiye Yatak 191.292 Sayısı 85,9 Pratisyen Hekim 46,2 Diş Hekimi Hekim 27 Batman 998 58,6 45,7 10,8 01.05.2011 Türkiye tarihi itibariyle 191.292 geçerlidir. 85,9 46,2 27 Kaynak:TÜİK Batman 998 58,6 45,7 10,8 Kurum Adı Yatak Sayısı Günlük Hasta Kapasitesi Doktor Sayısı Medical Tablo 29: Park Batman Hastanesi İli Özel Sağlık Kurumları, 129 2010 1.750 32 Özel Batman Kurum Alman Adı Hastanesi Yatak 115 Sayısı Günlük Hasta 1.200 Kapasitesi Doktor 30 Sayısı Özel Batman Yaşam Hastanesi 50 900 18 Medical Özel Batman Park Kurum Hastanesi Dünya Adı Hastanesi Yatak 129 101 Sayısı Günlük 1.750 Hasta 1.400 Kapasitesi Doktor 328 Sayısı Özel Batman Alman Hastanesi Hastanesi 115 49 1.200 1.000 30 20 Medical Özel Batman Park Yaşam Hastanesi Farabim Hastanesi 129 50 29 1.750 900 550 32 18 14 Özel Toplam Batman Dünya Alman Hastanesi 115 101 473 1.200 1.400 6.800 30 28 142 Özel Batman Yaşam Hastanesi Hastanesi 50 49 1.000 900 18 20 Özel Batman Dünya Farabim Hastanesi 101 29 1.400 550 28 14 Özel Toplam Batman Hastanesi 473 49 1.000 6.800 142 20 Özel Batman Farabim Hastanesi 29 550 14 Toplam 473 6.800 142 Kaynak:İl Sağlık Müdürlüğü 19

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI Batman Türkiye Yüz bin kişi başına düşen hastane yatak 5. KÜLTÜR VE SPOR sayısı* Yüz bin kişi başına düşen uzman hekim sayısı** Yüzbin kişi başına düşen pratisyen hekim** 186 262 37 82 43 81 Yüzbin kişi başına düşen diş hekimi** 7 26 Yüzbin kişi başına düşen sa lık memuru** 100 96 Yüzbin kişi başına düşen hemşire** 61 124 Yüzbin kişi başına düşen ebe** 38 62 Yüzbin kişi başına düşen eczacı** 20 35 Kamu Özel Toplam Hastane Sayısı 5 6 11 Hastane Yatak Sayısı 622 432 1.054 Tablo 30: Spor Göstergeleri, 2010 Spor Kulübü 28 Spor Tesisi Sayısı 10 Lisanslı Sporcu Sayısı 7.057 Kaynak: Mardin, Batman, Şırnak, Siirt Kültür ve Turizm İl Müdürlükleri ve Mardin, Batman, Şırnak, Siirt Valiliği İl Brifingleri, 2010. Tablo 31: TRC3 Kültür Göstergeleri, 2009 Dicle GAP Batman Bölgesi Bölgesi TRC3/GAP(%) TR Dicle GAP TRC3/ Batman TR Kütüphane Sayısı Bölgesi 5 22 Bölgesi 77 GAP(%) 28,57 1.149 Kütüphane Sayısı Sinema Salonu 5 22 77 28,6 1.156 6 11 73 15,07 1.647 Sayısı Sinema Salonu Sayısı Tiyatro Salon Sayısı 6 1 7 1 52 4 13,5 25,00 1.514 201 Tiyatro Salon Sayısı Müze Sayısı 1-2 1 5 8 40,00 12,50 204 183 Müze Sayısı - Müze Ziyaretçi Sayısı - 1 39.933 8 12,50 402.695 9,92 159 14.137.870 Müze Ziyaretçi Sayısı - 61.853 402.695 18,0 12.422.148 Kaynak: TÜİK, Bölgesel Göstergeler 20

BATMAN SOSYOEKONOMİK GÖSTERGELER 6. MEDYA Tablo 32: Basın-Yayın Göstergeleri,2008 Yerel Gazete Yerel Dergi Yerel radyo Yerel televizyon Ulusal TV Ulusal gazete Ulusal haber ajansları Batman 21 4 2 2 2 5 Kaynak: TÜİK Bölgesel Göstergeler, 2009 21

EKONOMİK DURUM EKONOMİK DURUM

BATMAN SOSYOEKONOMİK GÖSTERGELER 7. GENEL EKONOMİK DURUM Tablo 33: Cari Fiyatlarla Bölgesel Gayrisafi Katma Değer Türkiye Tarım Pay (%) Sanayi Pay (%) Hizmetler Pay (%) Gayrisafi Katma de er 2004 52.997.645 10,7 138.411.772 28 303.474.641 61,3 494.884.058 100 2005 60.713.747 10,6 160.331.023 28 350.669.700 61,3 571.714.470 100 2006 62.662.754 9,4 188.646.805 28,2 417.108.706 62,4 668.418.265 100 2007 64.331.717 8,5 209.515.201 28 480.537.624 63,7 754.384.542 100 2008 72.274.585 8,5 232.475.082 27,2 549.835.548 64,3 854.585.214 100 Pay (%) Dicle 2004 1.048.149 21,2 1.144.420 23,1 2.758.507 55,7 4.951.075 100 2005 1.140.145 18,1 1.820.456 28,9 3.346.131 53,1 6.306.733 100 2006 1.221.227 15,6 2.521.953 32,1 4.105.372 52,3 7.848.552 100 2007 1.258.081 14,8 2.540.816 29,9 4.691.520 55,3 8.490.417 100 2008 1.236.721 13 2.961.044 31,2 5.306.988 55,8 9.504.753 100 Kaynak: TÜİK 23

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI Tablo 34: İş Kayıtlarına Göre Girişim Sayıları,2008 Girişim Türü Batman Türkiye Batman Oranı(%) Toplam 12.035 3.490.786 0,34 Madencilik ve Taş Ocakçılı ı 6 6.297 0,10 İmalat 993 446.393 0,22 Elektrik, Gaz ve Su 4 1.571 0,25 İnşaat 594 173.642 0,34 Toptan ve Perakende Ticaret 4.990 1.391.995 0,36 Otel, Lokanta ve Kahvehane 812 284.905 0,29 Ulaştırma, Depolama Haberleşme 3.036 607.033 0,50 Mali Aracı Kuruluşların Faaliyetleri 114 51.304 0,22 Gayrimenkul Kiralama ve İş Faaliyetleri 493 226.474 0,22 E itim 81 13.285 0,61 Sa lık İşleri ve Sosyal Hizmetler 150 48.709 0,31 Di er Sosyal, Toplumsal ve Kişisel Hizmet Faaliyetleri 762 239.178 0,32 Kaynak: TÜİK Bölgesel Göstergeler, 2009 Tablo 35: İş Demografisi Kurulan Şirket, Kooperatiflerin Top.Sayısı Kurulan Şirket, Kooperatiflerin Sermayeleri Kapanan Şirket, Kooperatiflerin Toplam Sayısı Kapanan Şirket, Kooperatiflerin Toplam Sermayeleri Kurulan Ticaret Unvanlı İşyerleri Sayıları Kapanan Ticaret Unvanlı İşyerleri Sayıları TR 2006 52.699 9.534.726 9.471 31.674.576 52.523 233.342 2007 55.350 12.605.873 9.954 58.638.560 48.673 23.595 2008 49.003 12.338.217 9.578 61.111.258 46.401 37.343 2009 44.472 10.208.570 10.395 56.760.797 44.050 32.419 Batman 2006 122 21.282 12 12 52 25 2007 129 26.101 25 25 57 22 2008 120 29.969 9 9 53 30 2009 149 42.709 21 21 57 390 Kaynak: TÜİK Bölgesel Göstergeler, 2009 24

TR Kurulan Şirket, Kooperatiflerin Top.Sayısı Kurulan Şirket, Kooperatiflerin Sermayeleri Kapanan Şirket, Kooperatiflerin Toplam Sayısı Kapanan Şirket, Kooperatiflerin Toplam Sermayeleri Kurulan Kapanan BATMAN Ticaret SOSYOEKONOMİK Ticaret GÖSTERGELER Unvanlı Unvanlı İşyerleri İşyerleri Sayıları Sayıları 2006 52.699 9.534.726 9.471 31.674.576 52.523 233.342 2007 8. 55.350 İŞGÜCÜ 12.605.873 9.954 VE 58.638.560 48.673 23.595 2008 49.003 12.338.217 9.578 61.111.258 46.401 37.343 2009 44.472 10.208.570 10.395 56.760.797 44.050 32.419 Batman 2006 122 21.282 12 12 52 25 2007 İSTİHDAM 129 26.101 25 25 57 22 2008 120 29.969 9 9 53 30 2009 149 42.709 21 21 57 390 Şekil 2: Batman İşgücü Göstergeleri, 2009 İŞSİZLİK ORANI İSTİHDAM ORANI Batman; 13.5 GAP; 17.4 TR; 14 AB; 8.9 TR; 41.2 Batman; 28.1 GAP; 30 AB; 64.6 Kaynak: *TÜİK Veritabanı **EUROSTAT 25

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI 9. TARIM Tablo 36: Batman Arazi Dağılımı (ha), 2010 36, 6% 15, 3% 30, 5% 17, 4% Arazi s Tarım alanı Orman ve fun alan Çayır ve mer Tarım dışı ve arazi Toplam 36, 6% 15, 3% 30, 5% 17, 4% Kaynak: Batman Tarım İl Müdürlüğü Arazi sınıfı (ha) Tarım alanı 142.468 Orman ve fundalık alan 81.454 Çayır ve mera alanı 71.465 Tarım dışı ve di er arazi 170.534 Toplam 465.921 Tablo 37: Batman İli Tarım Alanları Sınıflandırması (ha), 2009 Toplam Tarım Alan 111.321 Ekili tarla alanı 96.958 Nadas alanı 6.650 Sebze bahçeleri alanı 994 Meyve alanı 6.719 Kaynak: TÜİK Toplam Tarım Alan 111.321 Ekili tarla alanı 96.958 Nadas alanı 6.650 Tarla Bitkileri Sebze bahçeleri alanı 994 Meyve alanı 6.719 Endüstriyel Toplam Bitkiler Tablo 38: Tarla Bitkileri Ekili Alanları(ha),Üretim Miktarları Batman Dicle (TRC3) TR Pay (%) TRC3/TR Baklagiller 11.735 62.905 908.876 6,92 53.199 1.402.603 3,79 Ekilen Tahıllar 83.864 463.636 12.067.709 3,84 Yaglı Tarla Tohumlar 4 26.891 1.171.149 2,30 Yem Alanı Bitkileri 1.296 28.121 1.480.728 1,90 Yumru 58 160 217.547 0,07 Toplam 96.958 634.910 17.248.613 3,7 Baklagiller 18.104 89.387 1.237.240 7,22 Endüstriyel Bitkiler 142.994 19.989.268 0,72 Toplam Tahıllar 224.918 1.382.981 33.577.151 4,12 Yaglı Üretim Tohumlar 4 62.456 2.396.044 2,61 Yem Bitkileri 14.335 238.428 20.558.634 1,16 Yumru Bitkiler 937 2.089 6.503.783 0,03 Toplam 258.298 1.918.335 84.262.120 2,3 Kaynak:TÜİK 26

Tablo 39: Batman Tarla Bitkileri Üretimi,2009 Toplam Üretim (Ton) Batman Dicle Bölgesi TR Dicle/TR (%) Baklagiller Dane Burçak 0 6.168 20.509 30,1 Mercimek 14.469 73.890 302.181 24,5 Dane Fi 360 2.077 135.892 1,5 Nohut 3.238 7.039 562.564 1,3 Kuru Fasulye 5 133 181.205 0,1 Endüstriyel Pamuk 0 38.559 638.250 6,0 Bitkiler Tütün 828 828 81.053 1,0 Tahıllar Ya lı Tohumlar Yem Bitkileri Yumru Bitkiler Dane Mısır 8.554 260.367 4.250.000 6,1 Bu day 191.757 972.554 20.600.000 4,7 Arpa 24.607 149.202 6.650.000 2,2 Çeltik 0 858 750.000 0,1 Çi it 0 61.699 1.021.200 6,0 Aspir 0 521 20.076 2,6 Susam 0 18 21.036 0,1 Yerfıstı ı 0 40 90.081 0,0 Ayçiçe i 4 178 1.057.125 0,0 Burçak 5.040 74.757 125.062 59,8 Fi 2.695 110.696 2.343.538 4,7 Korunga 60 20.426 945.881 2,2 Yonca 540 15.399 5.788.078 0,3 Silajlık Mısır 6.000 17.150 11.099.653 0,2 Kuru so an 931 1.911 1.849.582 0,1 Kuru Sarımsak 6 58 83.134 0,1 Patates 0 120 4.397.711 0,0 Kaynak: TÜİK Bölgesel Göstergeler, 2009 Tablo 40: TR,TRC3 ve Batman Sebze Bitkilerinin Toplam Üretim Miktarları(2009,Ton) Toplam Üretim Batman Dicle TR Dicle/TR (%) Baklagil Sebzeler Ton 300 999 828.094 0,12 Meyvesi Yenen Sebzeler Ton 32.890 224.081 21.106.889 1,06 So ansı-yumru-kök Sebzeler Ton 319 3.718 970.780 0,38 Yapra ı Yenen Sebzeler Ton 127 2.461 1.745.703 0,14 Di er Sebzeler Ton 0 197.111 0 Sebze Bitkileri Ton 33.636 231.259 24.848.577 0,93 Kaynak: TÜİK

Di er Sebzeler Ton 0 197.111 0 T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI Sebze Bitkileri Ton 33.636 231.259 24.848.577 0,93 Tablo 41: TR, TRC3 ve Batman Meyve Bitkilerinin Toplam Üretim Miktarları (2009, Ton) Toplam Üretim Batman Dicle TR Dicle/TR (%) Içecek Bitkileri Ton 0 1.103.340 0 Sert Kabuklular Ton 917 15.425 875.634 1,76 Taş Çekirdekliler Ton 365 2.470 2.117.933 0,12 Turunçgiller Ton 0 3.513.772 0 Üzüm Ve Üzümsüler Ton 8.003 146.331 5.310.651 2,76 Yumuşak Çekirdekliler Ton 693 3.759 3.280.082 0,11 Zeytin Ton 3.257 1.290.654 0,25 Meyve Bitkileri Ton 9.978 171.242 17.492.066 0,98 Kaynak: TÜİK Tablo 42: Hayvan Sayısı, 2009 Büyükbaş Hayvan Sayısı Küçükbaş Hayvan Sayısı Kümes Hayvanı Sayısı Kovan Sayısı Batman/Dicle Batman/TR Batman Dicle Türkiye (%) (%) 37.422 158.552 10.811.165 23,6 0,3 549.916 1.925.518 26.878.000 28,6 2,0 286.830 712.283 234.082.206 40,3 0,1 24.714 96.509 5.339.000 25,6 0,5 Kaynak: TÜİK Tablo 43: Hayvansal Üretim Süt Üretimi Bal Üretimi Kırmızı Et Üretimi 2007 2008 2007 2008 2007 2008 Batman 38.079 44.217 233 212 13 6 TRC3 177.628 184.759 1.201 1.164 865 617 TR 12.329.789 12.243.040 73.935 81.364 575.622 482.458 TRC3/TR (%) 1,4 1,5 1,6 1,4 0,2 0,1 Kaynak: TÜİK 28

BATMAN SOSYOEKONOMİK GÖSTERGELER 10. SANAYİ Şekil 3: Batman da yıllar itibariyle kurulan firma sayıları Kaynak: Batman Ticaret ve Sanayi Odası Tablo 44: Batman İli Sanayi Envanteri, 2009 Kaynak: GAP Sanayi Envanteri (2009) 90 80 70 29

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI Şekil 4: Batman da çalışan sayısı 100 ün ve 40 ın üzerinde olan işletme sayısı 90 80 70 60 50 40 30 20 10 100'ün üzerinde çalışanı olan işletme sayısı 40'ın üzerinde çalışanı olan işletme sayısı 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 5 5 11 11 14 19 20 27 43 71 72 79 Kaynak: Batman SGK İl Müdürlüğü 30

Tablo 45: Sanayi Siciline Kayıtlı Özel Sektör Firmaları Batman 2007 2008 2009 2008-2009 Artış(%) 68 92 131 42 Kaynak: Sanayi ve Ticaret İl Müdürlüğü verileri Batman Organize Sanayi Bölgesi Tablo 46: Batman Organize Sanayi Bölgesi,2010 Başlama-Bitiş Tarihi 1991-2007 Büyüklü ü(ha) Batman Organize Sanayi Bölgesi 113 Toplam Sanayi Parsel Sayısı 59 Tahsis Edilen Sanayi Parsel Sayısı 46 Başlama-Bitiş Üretimdeki Firma Tarihi Sayısı 1991-2007 24 Büyüklü İnşaa Halindeki ü(ha) Firma Sayısı 113 18 Toplam Kapalı/Faaliyete Sanayi Parsel Ara Sayısı Vermiş Firma Sayısı 591 Tahsis Edilen Sanayi Parsel Sayısı 46 Üretimdeki Firma Sayısı 24 İnşaa Halindeki Firma Sayısı 18 Kapalı/Faaliyete Ara Vermiş Firma Sayısı 1 Kaynak: OSBÜK OSB Bilgi Sitesi, Organize Sanayi Bölge Müdürlüğü Tablo 47: Biten ve Devam Eden KSS Adet ve İşyeri Kapasiteleri Biten Devam Eden Adet İşyeri Kapasitesi Adet İşyeri Kapasitesi Batman 2 361 - - GAP 31 8.887 7 1.213 TR 438 92.138 48 4.931 Kaynak: Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret İl Müdürlükleri verileri, 2010 Yatırım Programı Kişi başına ihracat Kişi başına ithalat Türkiye 1408 1942 Güneydo u Anadolu 596 336 Mardin, Batman, Şırnak, Siirt 596 49 Batman 33 31

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI Devam Eden Biten 11. TİCARET Adet İşyeri İşyeri Adet Kapasitesi Kapasitesi Batman 2 361 - - GAP 31 8.887 7 1.213 TR 438 92.138 48 4.931 Tablo 48: Kişi Başına Dış Ticaret (1000$), 2009 Kişi başına ihracat Kişi başına ithalat Türkiye 1408 1942 Güneydo u Anadolu 596 336 Mardin, Batman, Şırnak, Siirt 596 49 Batman 33 31 Kaynak:TÜİK Tablo 49: TR,TRC,TRC3 ve Batman İhracat,İthalat Göstergeleri (1000$), 2009 İHRACAT İTHALAT Türkiye 102.142.613 140.928.421 Güneydo u Anadolu İHRACAT 4.446.167 2.503.955 İTHALAT Türkiye Mardin, Batman, Şırnak, 102.142.613 140.928.421 1.174.347 97.011 Güneydo Siirt u Anadolu 4.446.167 2.503.955 Mardin, Batman Batman, Şırnak, 16.198 15.590 1.174.347 97.011 Siirt Kaynak:TÜİK Batman 16.198 15.590 Şekil 5: Batman da Faaliyet Gösteren İthalatçı ve İhracatçı Firmaların Yıllara Göre Dağılımı 50 45 40 50 35 45 30 40 25 3520 3015 2510 20 5 15 0 10 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 İhracatçı Firma 5 16 29 34 29 31 23 29 39 İthalatçı Firma 0 14 27 22 30 32 39 47 46 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 İhracatçı Firma 16 29 34 29 31 23 29 39 İthalatçı Firma 14 27 22 30 32 39 47 46 Adet Adet Kaynak: Güneydoğu Anadolu İhracatçılar Birliği 32

Adet 50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 İhracatçı Firma 16 29 34 29 31 23 29 39 İthalatçı Firma 14 27 22 30 32 39 47 46 Şekil 6: Batman İli İhracatı,2009 Kaynak: Güneydoğu Anadolu İhracatçılar Birliği Şekil 7: Sektörel Bazda İhracat Değerleri Kaynak: Güneydoğu Anadolu İhracatçılar Birliği 33

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI 12. TURİZM Tablo 50: 2009 yılına ait Tesis Sayıları, Oda ve Yatak Sayısı Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı 2010,TÜİK Bölgesel Göstergeler 2009 Tablo 51: Tesislere Geliş, Geceleme, Ortalama Kalış Süresi ve Doluluk Oranı TURİZM İŞLETME BELGELİ TURİZM İŞLETME BELGELİ BELEDİYE BELGELİ TESİSE GELİŞ SAYISI YABANCI YABANCI TESİSE GELİŞ SAYISI YERLİ YERLİ TOPLAM TOPLAM YABANCI GECELEME YABANCI YERLİ GECELEME TOPLAM ORTALAMA KALIŞ SÜRESİ TOPLAM YABANCI ORTALAMA KALIŞ SÜRESİ YERLİ YABANCI TOPLAM YERLİ YABANCI DOLULUK ORANI(%) DOLULUK ORANI(%) Batman 1.324 47.573 48.897 2.118 67.016 69.134 1,6 1,4 1,4 0,81 25,63 26,44 Türkiye 14.388.998 12.137.822 26.526.820 59.986.967 22.929.508 82.916.475 4,2 1,9 3,1 35,38 13,52 48,90 Batman 01.324 6.660 47.573 6.66048.897 0 2.1186.660 67.016 6.660 69.134 1,0 1,6 1,0 1,4 1,4 28,51 28,51 0,81 25,63 26,44 Türkiye Türkiye 14.388.998 12.137.822 26.526.820 59.986.967 22.929.508 82.916.475 4,2 1,9 3,1 35,38 13,52 48,90 4.915.424 13.622.917 18.538.341 19.683.973 21.788.769 41.472.742 4,0 1,6 2,2 15,56 17,22 32,78 Batman 0 6.660 6.660 0 6.660 6.660 1,0 1,0 28,51 28,51 *TİB: Turizm İşletme Belgeli Tesis, BB: Belediye Belgeli Tesis Kaynak: Türkiye Kültür ve 4.915.424 Turizm Bakanlığı, 13.622.917 2010,TÜİK 18.538.341 19.683.973 21.788.769 41.472.742 4,0 1,6 2,2 15,56 17,22 32,78 BELEDİYE BELGELİ YERLİ YERLİ TOPLAM YABANCI TOPLAM YERLİ TOPLAM ** Yıldızlı Otel 2 ***Yıldızlı Tablo 52: Otel Batman da Bulunan 3 **** Yıldızlı Yıldızlı Oteller 1 ***** Yıldızlı Otel ** Yıldızlı Otel - 2 ***Yıldızlı Otel 3 **** Yıldızlı Otel 1 ***** Yıldızlı Otel - Kaynak: Kültür ve Turizm Bakanlığı, 2010 34

ÇEVRE ALTYAPI

T.C. DİCLE KALKINMA AJANSI 13. ÇEVRE VE ALTYAPI İller arası büyüklük sıralaması (1-81) Rakım (m) (%) Alan GÖSTERGELER (km2) Yüzde (%) TR 783562,38 100 - - Dicle 26090,11 3,33 - - Batman 4659,21 0,59 68 550 Tablo 53: İçme ve Kullanma Suyu Şebekesi ve Arıtma Tesisleri,2008 İçme ve kullanma suyu şebekesi ile hizmet verilen belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı (%) Belediyelerde kişi başı temin edilen günlük su miktarı (litre/kişi-gün) Belediyeler tarafından temin edilen içme ve kullanma suyu miktarı (1000 m3/yıl) İçme ve kullanma suyu arıtma tesisi ile hizmet verilen belediye nüfusunun toplam belediye nüfusuna oranı (%) Türkiye 99 215 4557074 50 Batman 98 254 32631 - Belediyelerde içme Belediyelerde içme ve Belediyeler tarafından ve kullanma suyu Su temini için kullanma suyu şebekesi arıtılan içme ve kullanma şebekesi için çekilen belediyelerin toplam için çekilen yüzey suyu suyu miktarı (1000 m3/yıl) yeraltı suyu miktarı yatırım harcamaları (YTL) miktarı (1000 m3/yıl) (1000 m3/yıl) Türkiye 2131061 2220421 2336654 1465485756 Batman - 292 32339 2332676 Kaynak:TÜİK 36

BATMAN SOSYOEKONOMİK GÖSTERGELER Tablo 54: Belediye Atık Su İstatistikleri Kanalizasyon Belediyelerde Belediyelerde Belediyeler Atıksu arıtma Belediyelerdeki Kanalizasyon şebekesi ile Belediyelerde kişi başı kanalizasyon Belediyelerde Belediyeler tarafından tesisi Atıksu ile arıtma hizmet Belediyelerdeki toplam atıksu hizmet şebekesi verilen günlük kişi başı atıksu şebekesinden kanalizasyon arıtılan tarafından atıksu verilen tesisi ile belediye hizmet toplam arıtma tesisi atıksu hizmet belediye verilen günlük miktarı atıksu şebekesinden deşarj edilen miktarı arıtılan (1000 atıksu verilen nüfusunun belediye arıtma sayısı tesisi nüfusunun belediye (litre/kişi-gün) miktarı atıksu deşarj miktarı edilen metreküp/yıl) miktarı (1000 belediye nüfusunun nüfusu sayısı toplam nüfusunun belediye (litre/kişi-gün) atıksu (1000 miktarı metreküp/yıl) içindeki belediye payı nüfusu (%) nüfusuna toplam belediye oranı metreküp/yıl) (1000 içindeki payı (%) nüfusuna (%) oranı metreküp/yıl) Türkiye (%) 88 173 3261455 2251581 56 236 Batman Türkiye 92 88 204 173 3261455 24463 2251581-56 - 236 - Batman Belediyelerdeki 92 Belediyelerdeki 204 Belediyelerdeki 24463 Do al arıtma - Atıksuların - - fiziksel Belediyelerdeki atıksu biyolojik Belediyelerdeki atıksu gelişmiş Belediyelerdeki atıksu sistemi Do al arıtma sayısı toplanması Atıksuların ve arıtma fiziksel tesisi atıksu arıtma biyolojik tesisi atıksu arıtma gelişmiş tesisi atıksu sistemi sayısı arıtımı toplanması için ve sayısı arıtma tesisi sayısı arıtma tesisi sayısı arıtma tesisi belediyelerin arıtımı için sayısı sayısı sayısı toplam belediyelerin yatırım harcamaları toplam yatırım (YTL) Türkiye 29 158 32 17 harcamaları 518585047 (YTL) Batman Türkiye 29-158 - 32-17 - 518585047 - Batman - - - - - Kaynak:TÜİK Tablo 55: Belediye Atık İstatistikleri Kişi başı ortalama Atık hizmeti verilen Atık hizmeti verilen Belediye tarafından Yakma tesislerinde Kişi belediye başı ortalama atık belediye Atık hizmeti nüfusunun verilen belediye Atık hizmeti nüfusunun verilen Belediye ya da belediye tarafından Yakma yakılan tesislerinde belediye miktarı belediye (kg/kişigün) atık belediye toplam nüfusunun nüfusa belediye nüfusunun nüfusuna adına ya da toplanan belediye atık atık yakılan miktarı belediye (1000 (kg/kişi- miktarı toplam oranı nüfusa (%) belediye oranı nüfusuna (%) adına miktarı toplanan (1000 ton) atık atık miktarı ton) (1000 Türkiye gün) 1,15 oranı (%) 82 oranı (%) 99 miktarı (1000 ton) 24361 ton) - Batman Türkiye 0,96 1,15 74 82 98 99 24361 123 - Batman Çöp depolama 0,96 Di er bertaraf 74 (çöp 98 123 - Çöp sahalarında depolama Di depolama er bertaraf sahası (çöp Yakma tesis bertaraf sahalarında edilen Yakma tesisi sayısı depolama ve yakma sahası tesisi Yakma kapasitesi tesis bertaraf belediye edilen atık hariç) Yakma tesisi sayısı ve yakma (1000 tesisi ton) miktarı kapasitesi belediye (1000 atık ton) hariç) (1000 ton) Türkiye miktarı 23798 (1000 ton) 563 - - Batman Türkiye 23798 120 563 3 - - Batman Kaynak:TÜİK 120 3 - - Tablo 56: Kullanım yerlerine göre elektrik tüketimi Toplam tüketim (MWh) 422743 Resmi daire (MWh) 23963 Sanayi işletmesi (MWh) 160237 Ticarethane (MWh) 47906 Mesken (MWh) 120669 Tarımsal sulama (MWh) 2709 Şantiye (MWh) - Sokak aydınlatma (MWh) 22504 Di er (MWh) 44756 Kişi başına toplam elektrik tüketimi (KWh) 849 Kişi başına sanayi elektrik tüketimi (KWh) 322 Kişi başına mesken elektrik tüketimi (KWh) 242 Kaynak:TÜİK 37

Şantiye (MWh) - Sokak aydınlatma (MWh) 22504 Di er (MWh) 44756 T.C. DİCLE KALKINMA Kişi başına AJANSI toplam elektrik tüketimi (KWh) 849 Kişi başına sanayi elektrik tüketimi (KWh) 322 Kişi başına mesken elektrik tüketimi (KWh) 242 14. ULAŞTIRMA Tablo 57: Batman Erişebilirlik Endeksleri 2009-2010 2009-2010 2008-2009 2008-2009 2007-2008 2007-2008 Endeksi'nde Endeksi'nde Endeksi'nde Endeksi'nde Endeksi'nde Endeksi'nde Erişilebilirlik Erişilebilirlik Alt Alt Erişilebilirlik Erişilebilirlik Alt Alt Erişilebilirlik Erişilebilirlik Alt Alt İL İL Endeksi Endeksi Bazında Bazında Endeksi Endeksi Bazında Bazında Endeksi Endeksi Bazında Bazında Sıra Sıra ve ve Puanı Puanı Sıra Sıra ve ve Puanı Puanı Sıra Sıra ve ve Puan Puan Sıralama Sıralama Endeks Endeks Sıralama Sıralama Endesk Endesk Sıralama Sıralama Endeks Endeks Batman Batman 55 55 24,93 24,93 54 54 24,85 24,85 51 51 24,91 24,91 Kaynak: URAK, 2010 Tablo 58: Ağ Durumu (km) Bölünmüş Bölünmüş Devlet yol Otoyol İl İl Yolu yol Yolu (devlet (il yolu) yolu) Bölünmüş yol/toplam(%) Toplam Batman 0 172 52 183 3 16 355 Dicle 0 1.054 480 1.287 13 80 2.341 Türkiye 2.036 31.271 13.606 30.948 852 26 64.255 Kaynak: KGM, 2010 Tablo 59: Yol Ağımızın Satıh Cinsleri (km) Asfalt Betonu Sathi Kaplama Sathi (Asfalt) Kaplama (Asfalt) Stabilize Toprak Di er Asfalt Batman 4 285 Stabilize 28 Toprak 33 Di er 5 Betonu Kaynak: Batman KGM, 2010 4 285 28 33 5 Tablo 60: Motorlu Kara Taşıtları Sayısı Türkiye Dicle Batman Otomobil 7544871 37406 12246 Türkiye Dicle Batman Otomobil Minibüs 7544871 38697337406 7606 12246 2197 Minibüs Otobüs 386973 208510 7606916 2197277 Otobüs Kamyonet 208510 2399038 916 25686 2778000 Kamyonet 2399038 72635925686 2974380002663 Kamyon Motosiklet 726359 238948829743 1148826634579 Motosiklet Yol ve iş makineleri 2389488-11488 - 4579 - Yol Özel ve amaçlı iş makineleri taşıtlar - 35492-662 - 194 Özel amaçlı taşıtlar 35492 662 194 Traktör 1404872 14236 4225 Traktör 1404872 14236 4225 Bin kişi başına Bin otomobil kişi başına sayısı 102 19 24 otomobil sayısı 102 19 24 Kaynak: TÜİK, 2010 38