Zorunlu ilkokulla ilgili işlemler

Zorunlu ilkokul İsveç te zorunlu ilkokul mecburidir. Başka bir ifadeyle bütün çocukların zorunlu ilkokula gitmesi gereklidir. Zorunlu ilkokul dokuz yıllıktır. Her öğretim yılı güz ve bahar olmak üzere iki dönemden oluşur. İsveç te çocukların çoğu 7 yaşına girdikleri yılın güz döneminde birinci sınıfa başlar. Aileler çocuklarının 6 veya bazı özel durumlar 8 yaşında okula başlamalarına izin verebilir. 1/17

İsveç Eğitim Sistemi: Zorunlu ilkokul Zorunlu ilkokulla ilgili işlemler Zorunlu eğitim kapsamında zorunlu ilkokul, öğrenme engelli öğrencilere yönelik ilkokul, Sami okulu ve özel engelliler okulu bulunur. Öğrenme engelli öğrencilere yönelik zorunlu ilkokul Öğrenme engelli öğrenciler zorunlu ilkokulda ya da meslek okulunda kendileri için hazırlanan özel bir programa katılır. Bu program 9 yıllıktır. Orta derece öğrenme engelli çocuklar, öğrenme engelli öğrencilere yönelik zorunlu ilkokula gider. Öğrenme engelli öğrencilere yönelik zorunlu ilkokulda verilen eğitimden yararlanamayan ileri derece öğrenme engelli çocuklar meslek okuluna gider. Öğrenme engelli öğrencilere yönelik zorunlu ilkokula giden çocuklar için eğitim süresi 10 yıldır. Sami okulu Sami kökenli çocuklar Sami Okulunda öğrenim görebilir. Sami okulunda verilen eğitim Sami halkına yöneliktir ve 1.-6. sınıfları kapsar. Öğenciler 6. sınıftan sonra zorunlu ilkokula devam eder. Zorunlu ilkokulun ders programı Sami okulunda da uygulanır ancak bu okulların ayrıyeten Sami dilinde de bir müfredatı vardır. Öğrenciler istedikleri takdirde zorunlu ilkokulda ana dilleri olan Sami dilinde öğrenim görebilir. Özel engelliler okulu İşitme engelli çocukların çoğu ve görme ve fiziksel engelli öğrencilerin hemen hemen hepsi zorunlu ilkokulda öğrenim görür. Ancak sağır ve ileri derecede işitme engelli çocuklar özel engelliler okuluna gider. Özel engelliler okulu 10 yıllıktır ve mümkün olduğu kadar normal ilkokuldaki çocukların aldığı eğitime benzer. Sağır, işitme ve öğrenim engelli çocuklar için de özel engelliler okulu mevcuttur. 2/17

Zorunlu ilkokula gitmek İsveç teki yedi-on altı yaş arasındaki bütün çocukların okula gitmesi zorunludur. Zorunlu ilkokulda öğrenciler okumayı, yazmayı, matematik işlemi yapmayı ve yaşamlarının geri kalanında öğrenmeye devam etmek için gerekli temel becerileri öğrenir. Dil bilgisi, doğa bilimi ve sosyal nitelikli konuların yanı sıra pratik ve el işleri gibi sanatsal beceriler bu okullarda verilen ders konularıdır. Ancak okulun öğretimden başka görevleri de vardır. Öğrenciler gazete, internet, radyo ve TV de çıkan haberleri inceleyip değerlendirmelerini sağlayan eleştirel yaklaşıma sahip olmayı öğrenir. Okulun diğer bir görevi ise öğrencilere, diğer insanlara nasıl muamele edeceklerini öğretmektir. Öğrenciler cinsiyet, din, fonksiyonel engellilik, cinsel tercih ve geldikleri ülke gibi farklar gözetilmeksizin bütün insanların aynı haklara sahip olduğunu öğrenir. Okul ayrıca öğrencilerin gelişiminde de rol oynar. Aileler çocuğun yetiştirilmesi ve gelişiminden sorumludur ancak okul aile için bir destek merkezi gibidir. Çalışma ortamı İyi bir çalışma ortamı, öğrencilerin okula gitmekten hoşlanmasına ve öğrencilerin öğrenme kapasitesinin olmasına bağlıdır. Çalışma ortamını etkileyen birçok faktör bulunur. Odalar, mobilyalar, aydınlatma, ses ve hava bu konuda çok önemlidir. Okul programı, yazılı ve yazılı olmayan yönetmelikler ile farklı grup ve kişiler arasındaki iş birliği de nasıl hissettiğimizi etkiler. Çalışma Ortamı Yasası bütün okullar ve diğer iş yerleri için geçerlidir. Ayrıntılı bilgi: İsveç Çalışma Ortamı Kurumu nun okulla ilgili web sayfasından Çalışma Ortamı Yasası ve okullardaki çalışma ortamları hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz. www.av.se/teman/skolan 3/17

İsveç Eğitim Sistemi: Zorunlu ilkokul Ücretler Zorunlu ilkokul ücretsizdir. Başka bir ifadeyle gerek belediye okullarında gerekse özel okullarda eğitim, ulaşım, ders kitapları ve kalem, kağıt gibi araç-gereçler herhangi bir ücret ödemeden temin edilebilir. Ayrıca okul yemekleri de ücretsizdir. Ancak okul, geziler gibi bazı faaliyetler için küçük miktarda ücret talep etme hakkına sahiptir. Notlar Sekizinci ve dokuzuncu yıllarda not verilir. Sekizinci yılda, güz ve bahar dönemi sonunda dönem notu verilir. Dokuzuncu yılda, dönem notu güz döneminin, final notu ise bahar döneminin sonunda verilir. Final notları lisede verilir. Üç dereceli not sistemi uygulanır: G (geçer), VG (iyi) ve MVG (çok iyi). MVG en yüksek nottur. Öğrenci G almak için belirlenmiş gereklilikleri yerine getiremezse öğrenciye not verilmez. Not yerine, derste veya derslerde gösterdiği gelişmeyle ilgili yazılı bir değerlendirme verilir. Değerlendirme ne tür destek önlemlerinin alındığını da kapsayabilir. Notlar, not verildiği sırada öğrencinin sahip olduğu bilgiler baz alınarak verilir. Öğrencinin notuna itiraz etme hakkı yoktur ancak öğretmenin neden böyle bir not verdiğini öğrenebilir. Öğrenci ve öğretmen sene başında G, VG ve MVG almak için nelerin gerekli olduğunu inceler. Kişisel gelişim planı (IUP) Zorunlu ilkokuldaki her öğrencinin kişisel gelişim planı mevcuttur. Gelişim planı öğrencinin öğrenme sürecinde esnek ve aktif bir araçtır. Plan öğrencinin yetenekleri, ilgi alanları ve becerileri baz alınarak hazırlanır. Öğretmen, gelişim planının öğrenci ve velilerle hazırlanmasını sağlamaktan sorumludur. Öğretmen, öğrenci ve veliler derslerin nasıl gittiğini ve öğrencinin fikirlerini görüşmek için her dönem en az bir kez toplanır. Bu gelişim toplantısı olarak adlandırılır. Öğretmen gelişim toplantısında, öğrencinin önkoşul dersleri baz alınarak mümkün olduğu kadar gelişme kaydetmesi için kısa ve uzun vadede nelerin gerekli olduğunu açıklar. Bu aşamadan sonra, öğretmen kişisel gelişim planını uygulamaya koyar. 4/17

Gelişim planı öğretmen, öğrenci ve veliler arasında yapılan anlaşmaları da kapsayabilir. Plan düzenli olarak gözden geçirilecek ve bir sonraki gelişim toplantısında değerlendirilip tekrar rapor edilecektir. Plan yazılı olmalıdır. Anadil eğitimi Anadili İsveççe olmayan bir öğrenci anadilinde eğitim alabilir. Dil, evdeki normal konuşma sırasında kullanılan günlük dil olmalı ve öğrencinin temel dil bilgisi olmalıdır. Bir grup oluşturabilecek sayıda başka bir deyişle en az beş öğrenci olduğunda derslerin uygun bir öğretmen tarafından verilmesi mümkündür; belediyenin eğitimi öğrencilerin anadiline göre ayarlaması zorunludur. Evlat edinilen öğrenciler anadillerinde eğitim alma hakkına sahiptir. Sami, Meänkieli veya Romen olan bir öğrencinin her gün evinde anadili konuşulmasa da, öğrenci anadilinde dil eğitimi alabilir. Okul çocuklarının bakımı Okul çocuklarının çeşitli bakım türleri vardır: okul sonrası eğlence merkezleri, açık eğlence merkezleri ve aile yanında bakım merkezleri. Öğrenciler genellikle okul sonrası eğlence ya da açık eğlence merkezine gider. Okul çocuklarının bakımının iki amacı vardır. Bir yandan çocuğun iyi bir çocukluk ile ergenlik geçirmesine ve gelişimini ve öğrenimini pekiştirmeye katkıda bulunurken diğer yandan velilerin verimli bir şekilde çalışmasını ya da öğrenim görmesini sağlar. Okul sonrası eğlence merkezleri 6-12 yaş arası öğrenciler içindir. Bu merkezler okulla büyük ölçüde iş birliği içindedir. Bu iş birliği personel, tesisler ve pedagojik eğitim için de geçerlidir. Açık eğlence merkezleri 10-12 yaş arası öğrenciler içindir. Bu yaş grubundakilerin okul sonrası eğlence ya da aile yanı bakım merkezlerindeki denetime ihtiyacı yoktur. Açık eğlence merkezleri genellikle okul ve okul sonrası eğlence merkezleri ya da belediyelerin çocuk ve gençler için düzenlediği okul sonrası etkinlikler ile birlikte koordine edilir. Bu merkezler aynı zamanda klüp aktiviteleri için de kullanılabilir. Aile yanı bakım merkezlerinde, bakıcılar 12 yaşına kadar olan çocuklara kendi evlerinde bakar. 5/17

İsveç Eğitim Sistemi: Zorunlu ilkokul Okul çocukları bakım merkezi okul başlamadan önce, kapandıktan sonra ve tatillerde açıktır. Okul çocukları bakım merkezinin müfredatı (Lpo 94) ana sınıfları ve zorunlu ilkokul ile aynıdır. Belediye okul çocuklarının bakımını sağlamakla ve öğrencilere bu tür bir etkinlik sunmakla sorumludur. Belediyenin yanı sıra özel okullar da etkinlikler düzenler. Belediyeler okul çocuklarının bakımının kalitesinden sorumludur. Okul sağlık servisi/öğrenci sağlığı Zorunlu ilkokuldaki öğrencilerin tümü okulun sağlık servisinden faydalanabilir. Okulun sağlık servisi ücretsizdir. Okulun sağlık servisi öğrencilerin sağlık gelişimlerini takip eder. Sağlık servisi esas olarak hastalığı önlemeyi amaçlar ve sağlık check-up ları ve basit tıbbi yardım hizmetleri verir. Okul doktorları ve hemşireleri okulun sağlık servisinde çalışır. Psikolojik sorunlar yaşayan bir öğrenci okulun hemşiresi aracılığıyla okulun sağlık yetkilisinden veya psikologdan yardım alabilir. Eğitim danışmanlığı ve mesleki rehberlik Tüm öğrenciler bir eğitim programı ve meslek seçmeden önce bilgi ve rehberlik hizmeti alma hakkına sahiptir. Denetmen belgeleri Zorunlu ilkokullar geniş bir yerel sorumluluğu olan hedef merkezli bir sisteme dahildir. İşlemlerin esas sorumluluğu belediyelere aittir. İşlemleri yönetmek için çeşitli denetmen belgeleri bulunmaktadır. Denetmen belgeleriyle ilgili aşağıda birkaç örnek verilmiştir: Eğitim Yasası Meclisten geçen Eğitim Yasası, zorunlu ilkokullarla ilgili temel koşulları kapsamaktadır. Eğitim Yasasının yalnızca bazı bölümleri özel okullar için geçerlidir. 6/17

Yönetmelikler Yönetmelik, hükümet tarafından belirlenen koşullardan oluşur. Eşit muamele planı çerçevesinde çocukların ve öğrencilerin eğitime katılımı konusundaki yönetmelikler gibi zorunlu ilkokullarla ilgili çeşitli yönetmelikler bulunmaktadır. Özel okullar için de yönetmelikler bulunmaktadır. Müfredat (Lpo 94) Müfredat yönetmeliklere tabidir. Müfredatta okulun temel hedefleri ve talimatları ile ilgili bilgi bulabilirsiniz. Müfredatta ayrıca standartlar, değerler ve bilgi hedeflerinin yanı sıra öğrencilerin sorumlulukları ve eğitimlerinde söz sahibi olması belirtilir. Ancak öğrencilerin nasıl, ne zaman ve ne öğreneceklerini ayrıntılı şekilde açıklamaz. Müfredat hükümet tarafından hazırlanır. Ders programı Ders programı müfredatı tamamlar ve her dersin spesifik eğitim hedeflerini belirtir. Ders programı bir dersin müfredatta belirtilen değer ve hedeflere göre öğrencilerin gelişimine nasıl katkıda bulunabileceğini açıklar. Genel olarak, hükümet zorunlu ilkokul, Sami okulu ve öğrenme engelli öğrencilere yönelik okullardaki ders programını düzenler. Özel okulların ders programı İsveç Okullar Genel Müdürlüğü tarafından belirlenir. Okul planları Her belediyede, belediye okullarının nasıl organize edilip geliştirildiğini gösteren bir okul planı bulunur. Bu planlar, okulların ulusal hedeflere ulaşması için belediyenin yapmayı planladıklarını açıklar. Çalışma planları Çalışma planı müdür/müdire, öğretmenler, diğer okul personeli ve öğrenci temsilcileri tarafından hazırlanır. Çalışma planı derslerin ders programı ve ders planlarındaki hedeflere ulaşmak için nasıl yapıldığını belirtir. 7/17

İsveç Eğitim Sistemi: Zorunlu ilkokul Ayrıntılı bilgi: İsveç Milli Eğitim Kurumu nun web sitesinden zorunlu ilkokullarla ilgili belgeler hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz. www.skolverket.se Özel yardım Öğrenciler bazen okul ödevlerini yapmak için ekstra yardıma gereksinim duyar. Çeşitli nedenlerden dolayı gelişimleri sırasında özel yardıma gereksinim duyan öğrenciler söz konusu yardımı alma hakkına sahiptir. Gerekli yardım öncelikle öğrencinin bir parçası olduğu grup ya da sınıf tarafından sağlanır ancak kimi zaman öğrenci en iyi yardımı özel bir eğitim grubundan alabilir. Öğrencinin özel bir eğitim grubunun yardımına ihtiyacı olup olmadığı okul personeli, ailesi veya en yakın arkadaşı tarafından keşfedilebilir. Öğrencinin bu ihtiyacı müdür/müdire tarafından incelenir. İnceleme sonucunda öğrencinin böyle bir yardıma ihtiyacı olduğu anlaşılırsa, müdür/müdire destek planı hazırlar. Öğrenci ve ailesi bu çalışmada yer alabilir. Programda, gereksinimlerin ne olduğu ve gerekli yardımın sağlanması için neler yapılabileceği belirlenir. Ayrıca, desteğin nasıl verilip değerlendirileceği de programda belirtilir. Tüm çocuklar bireysel yetenekleri doğrultusunda gelişme hakkına sahiptir. Gelişim toplantıları Öğretmen, öğrenci ve veliler derslerdeki gelişmeyi görüşmek için her dönem en az bir kez toplanır. Bu gelişim toplantısı olarak adlandırılır. Konferans öğrencinin gösterdiği bilgi gelişimi ve sosyal gelişme ile ilgili genel bir değerlendirme sunar. Toplantıda okulun, öğrencinin gelişimini nasıl destekleyeceği ve öğrenciyi gelişmesi için nasıl teşvik edeceği tartışılır. Konferans, öğrenci ve ailesinin, öğrencinin eğitiminde söz ve sorumluluk sahibi olması için bir fırsat sunar. Öğretmen, öğrencinin gelişimini nasıl ilerleteceğiyle ilgili tartışmayı kişisel gelişim planında özetler. 8/17

Okul seçimi Zorunlu iilkokullar belediyeye ait veya özel olabilir. İsveç teki okulların çoğu belediyeye aittir ve öğrencilerin çoğu oturdukları yerdeki belediye okuluna gider. Her okul kendi profilini çizebilir veya farklı eğilimlere sahip olabilir. Örneğin, Montessori de İngilizce veya kültür ve fitness gibi dersler verilir. Velisi olarak çocuğunuzun gideceği okulu seçme hakkına sahipsiniz. Bu öğrencilerin oturdukları ya da farklı bir bölgedeki belediye okulu ya da özel okul olabilir. Belediye okul seçimi konusunda mümkün olduğu kadar ailelerin isteklerini göz önünde bulundurur. Ancak başvurulan okulun yeterli öğrencisinin olduğu gibi durumlarda her zaman ailenin isteğine göre hareket etmek mümkün değildir. Burada temel ilke çocuğun evine en yakın belediye okuluna gitmesidir. Okula başlayan bir öğrenci bütün bir öğretim yılı boyunca aynı okula devam etme hakkına sahiptir. Okula kaç öğrencinin alınacağına müdür/müdire karar verir. Başka bir bölgenin belediye ya da özel okuluna gitmek isteyenlerin direkt olarak okulla irtibata geçmesi gerekmektedir. Başvurulan okul, okulda yer olup olmadığına ve öğrenciyi kabul edip edemeyeceğine karar verir. Özel okullar İsteyen herkes özel okula gidebilir. Özel okulların eğitim programının hedefleri belediye okullarınınkiyle aynıdır. Özel okulların belediyeden farklı bir kurucusu (sahibi) vardır. Örneğin, okulun kurucusu bir şirket, vakıf veya dernek olabilir. Hangi bölgede oturduğuna bakılmaksızın herkes özel okula başvurabilir. Okullar öğrencilerin kendi belediyelerinden gelen bağışlarla finanse edilir. Herkese açık ulusal bir okuluna gidildiğinde bazı şartlar altında yemek ve konaklama imkânı sağlanır. CSN (öğrencilere maddi destek sağlayan İsveç ulusal yardım kurumu) yemek ve konaklama konusunda karar verir. Belediye okulları gibi özel okullarda da öğrenci ücreti talep edilmez. 9/17

01/01/08'de basılmıştır İsveç Eğitim Sistemi: Zorunlu ilkokul Okulda söz sahibi olma Okullarla ilgili yasa ve yönetmeliklerde öğrencilerin eğitimlerinde söz ve sorumluluk sahibi olduğu belirtilir. Öğrencilerin gerek eğitim programı gerekse çalışma ortamının hazırlanmasında söz ve sorumluluk sahibi olma hakkı vardır. Öğrenciler eğitim programının içeriği, sataşma eylemlerine karşı neler yapılabileceği, okul yönetmelikleri veya okul oyun sahasının görünümü gibi konularda söz ve sorumluluk sahibidir. Her sınıftaki ve eğitim grubundaki öğrenciler öğretmenleriyle çeşitli konular hakkında görüşebilir. Okul aileler ile iş birliği içinde hareket etmeli ve veliler okul etkinliklerinde söz sahibi olmalıdır. Aileler, veli toplantılarında ya da okul aile birliği aracılığıyla ilgili etkinliklerde söz sahibi olabilir. 10/17

Nasıl söz sahibi olabilirim? Okul faaliyetleriyle ilgili görüşleriniz için aşağıda belirtilen kişilerle irtibata geçmelisiniz: Öğretmenler ve diğer personel sınıf, grup ya da normal bir okul gününde meydana gelen meselelerle ilgili konularda bu kişilerle irtibata geçilmelidir. Müdür/müdire finansal ya da ilgili personelin yardımcı olamadığı konularda bu kişilerle irtibata geçilmelidir. Belediyenin okuldan sorumlu memuru veya hükümet görevlisi müdürün/müdirenin çözemediği daha önemli konularda bu kişilerle irtibata geçilmelidir. Müdürün/müdirenin görüşlerinizi dinlemediğini düşündüğünüz durumda da bu kişilerle irtibata geçebilirsiniz. Okul yönetim kurulu. Özel okulların sorumluluğu belediyelere ait değildir. Bu okullardaki öğrenciler ve velileri okulun yönetim kuruluyla irtibata geçmelidir. Durumun ele alınışından memnun olmayan veya geçerli şartların belediye ya da kurul tarafından uygulanmadığını düşünenler İsveç Okullar Genel Müdürlüğü ile irtibata geçebilir. İsveç Okullar Genel Müdürlüğü, bütün devlet okulu kurucularının bu okulların faaliyetleri sırasında tüm koşulları yerine getirip getirmediğinin kontrol edilmesini sağlayan bir teftiş makamıdır. Bazı konularla ilgili olarak, belirli itiraz kararlarını inceleyen ve bağımsız bir kurum olan Eğitim İtiraz Kuruluna başvurabilirsiniz. Meselelerin çoğu öğrencilerin liseye ve belediye yetişkin okuluna (Komvux) kabulü ile ilgilidir. Ayrıntılı bilgi: İsveç Okullar Genel Müdürlüğü web sitesi. www.skolverket.se Eğitim İtiraz Kurulu web sitesi. www.overklagandenamnden.se 11/17

İsveç Eğitim Sistemi: Zorunlu ilkokul Bilgi Aileler okulda neler olduğunu bilme hakkına sahiptir. Ailelerin söz sahibi olabilmesi için okullar etkinlikleri hakkında düzenli olarak velilere bilgi vermelidir. Personel velilerle öğrencilerin ne düşündüğü ve gelişim ve öğrenimleriyle ilgili görüşmeler yapmalıdır. Bu görüşmeler günlük irtibatlar ya da personelin veli ve öğrencilerle yaptığı gelişim toplantıları aracılığıyla yapılabilir. Aileler öğrencilerin eğitiminde etkili bir rol oynamalı, ödevleriyle ilgilenmeli ve ödevlerine yardımcı olmalıdır. Bilgi ve söz sahibi olma oranı ne kadar artarsa velilerin bağlılık derecesi de o kadar artar. Birçok kişi aynı şekilde düşünürse Fikirlerinizi hayata geçirmenin yollarından biri diğer kişilerle iletişim kurmaktır. Bu hem öğrenciler hem de velileri için geçerlidir. Bilmeniz gereken en önemli gruplardan bazıları aşağıda belirtilmiştir: Sınıf kurulu sınıftaki öğrenciler ve bir öğretmenden oluşur. Sınıf kurulunda sınıfı ilglendiren meselelerin yanı sıra tüm okulu ilgilendiren sorunlara da çözüm aranabilir. Çözüme kavuşturulması gereken meseleleri ve ne karar verildiğini not etmek iyi bir yöntemdir. Böylece toplantıda alınan kararların uygulanıp uygulanmadığını kontrol etmek kolaylaşır. Öğrenci kurulu, öğrencilerin okuldaki çıkarlarını korumak için arkadaşları arasından seçtikleri kişilerden oluşur. Öğrenci kurulunun çeşitli isimleri vardır: öğrenci grubu, öğrenci etki kurulu veya öğrenci birliği. İsveç Öğrenci Kurulları (SVEA) ve İsveç Öğrenci Kurulu Merkez örgütü (SECO) öğrencilerin okulda söz sahibi olması ve öğrenci kurullarını çalışmalarında desteklemek için birlikte çalışır. Aile Kurulu birçok okulda faaliyet gösteren gönüllü bir topluluktur. Aile kurulunda genellikle her sınıftan bir ya da iki veli bulunur. Aile kurulunda, okulla ilgili meseleler görüşülür ve genellikle okul personeliyle irtibat halinde olan birkaç temsilci seçilir. Aile kurulunda görev almak, önemli olduğunu düşündüğünüz okul etkinlikleriyle ilgili genel bir değerlendirme yapmak için iyi bir yöntemdir. Aile birliğinde, örneğin, Hem och Skola (Ev ve Okul) ya da Föräldraalliansen (Veliler Birliği), okulla ilgili meseleler görüşülür, fikirler sunulur ve velilerin söz sahibi olması sağlanır. Hep birlikte ele 12/17

alınması kararlaştırılan bu meseleler daha sonra müdüre/müdireye ve belediyede ya da hükümetteki yetkili memur veya hükümet görevlisine sunulur. Ayrıntılı bilgi: SVEA İsveç Öğrenci Kurulları web sitesi. www.svea.org SECO İsveç Öğrenci Kurulu Merkez örgütü web sitesi. www.elevorg.se Föräldraalliansen web sitesi. www.foraldraalliansen.nu Hem och Skola web sitesi. www.hemoskola.se Okul seçimi Söz sahibi olmanın yollarından biri okul seçme imkânıdır. Bu imkân okul faaliyetlerinden beklenen kaliteyi arttırır. Bunu yapmanın en iyi yolu ilgilendiğiniz okul veya okullarla irtibata geçmek, okulları ziyaret ederek ilgili kişilere sorular sormak, müdür, müdire, personel ve öğrencilerle görüşmektir. Okulların hepsi planlar hazırlar. Bu planları ve kalite garanti raporlarını okuyabilirsiniz. Ayrıca, faaliyet değerlendirmesi ve öğrenci anketlerinin sonuçlarını isteyebilirsiniz. Neler için söz sahibi olabilirim? Okulda çalışan herkes öğrencilere söz sahibi olma imkânı vermek için çalışır. Öğrenciler yalnızca eğitim programı değil okul oyun sahasının görünümü, okul yönetmelikleri, sataşma eylemlerine karşı neler yapılabileceği ve kızlarla erkeklerin fikirlerini açıklamada eşit olması gibi konularda da söz sahibi olabilir. 13/17

İsveç Eğitim Sistemi: Zorunlu ilkokul Çalışma ortamı Diğer bütün iş yerleri gibi okul da bir iş yeridir. Çalışma Ortamı Yasası okuldaki herkes için geçerlidir. Çalışma Ortamı Yasası bütün öğrencilerin çalışma ortamı ve işteki pozisyonu konusunda söz sahibi olma hakkı olduğunu belirtir. Okul, öğrencilerin çalışma ortamı konusunda bilgi sahibi olmalarını, oyun alanı ekipmanlarından birinde yaralanmaya neden olabilecek çivi olması ya da sesin çok yüksek olması gibi iyi olmadığını düşündükleri durumları açıklamalarını veya hiç kimsenin sataşma eylemlerine maruz kalmaması için neler yapılabileceğini bildirmelerini sağlar. Öğrenciler görüşlerini istedikleri zaman belirtebilir ayrıca okulun sistematik çalışmalara ve çevre çalışmalarına katılabilirler. Sorunlar çok ciddi ise, başka bir ifadeyle kaza olma riski varsa ya da ortam doğrudan tehlike altındaysa, durum derhal müdüre/müdireye bildirilmelidir. Öğrenci güvenlik temsilcisi Yedinci sınıftan itibaren her okulda daha iyi bir çalışma ortamı olması için teşvik edici çalışmalar yapan bir öğrenci güvenlik temsilcisi bulunur. Okul ortamının stres, gürültü, temizlik ve havalandırma gibi yönlerinden memnun olmayan kişiler öğrenci kurulu veya öğrenci güvenlik temsilcisi ile irtibata geçebilir. Okul personeli ve öğenci güvenlik temsilcisi çalışma ortamındaki yetersizlikleri okul müdürüne/müdiresine iletebilir. Hiçbir önlem alınmazsa, daha ileri gidilerek belediyedeki okuldan sorumlu memur veya hükümet görevlisi ya da son çare olarak İsveç Çalışma Ortamı Kurumu ile irtibata geçilebilir. Özel okulların sorumluluğu belediyelere ait değildir. Bu okullardaki öğrenciler ve velileri okulun ilgili yönetim kuruluyla irtibata geçmelidir. Ayrıntılı bilgi: İsveç Çalışma Ortamı Kurumu nun okulla ilgili web sitesinden Çalışma Ortamı Yasası, öğrenci güvenlik temsilcileri ve okullardaki çalışma ortamları hakkında ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz. Çalışma ortamını geliştirme çalışmaları konusunda tavsiye alabilirsiniz. www.av.se/teman/skolan 14/17

Sağlık ve güvenlik Okuldaki herkes kendini güvende hissedebilmelidir. Öğrenciler alay edilme veya haksız muameleye maruz kalma riski olmadan okula gitme hakkına sahiptir. Güvenli çalışma ortamı öğrencilerin bilgi gelişimleri için ön koşuldur. Sataşma veya saldırgan muamele Okul personeli sataşma eylemlerini etkili bir şekilde önlemekten ve böyle bir eylem meydana geldiğinde bu duruma son vermekten sorumludur. Her okulda mutlaka insanların ayrımcılığa ve saldırgan muameleye karşı nasıl hareket edeceklerini belirten bir eşit muamele planı olmalıdır. Saldırgan muamele, bir kişinin görünümü veya çekingen ya da farklı oluşu nedeniyle sürekli kendisiyle alay edilmesini içerebilir. Saldırgan muamele kişinin etkinliklere katılmasına izin verilmemesini de içerebilir. Saldırgan muamele ayrıca şiddet eylemlerini ve farklı türdeki tehditleri de kapsar. Kendisine sataşıldığını veya hakarete uğradığını düşünen bir öğrenci durumu öğretmenine bildirmelidir. Herhangi bir gelişme kaydedilmezse, öğrenci durumu müdüre/müdireye iletmelidir. Öğrenciler, öğrenci güvenlik temsilcisiyle de irtibata geçebilir. Yedinci sınıftan itibaren her okulda daha iyi bir çalışma ortamı olması için teşvik edici çalışmalar yapan bir öğrenci güvenlik temsilcisi bulunur. Okulun yeterince önlem almadığını düşünen bir öğrenci veya veliler durumu daha ayrıntılı bir şekilde ele alacak olan Çocuk ve Öğrenci temsilcisiyle irtibata geçebilir. Ayrıca, öğretmen veya diğer okul personeli tarafından ayrımcılığa maruz kaldığını düşünen bir öğrenci yine bu kişiyle temas kurabilir. Çocuk ve Okul Öğrenci Temsilcisi İsveç Okullar Genel Müdürlüğü ne bağlıdır ve öğrencilerin okulda daha fazla hak sahibi olması için çalışır. Sataşmayı ve ayrımcı muameleyi engellemenin sorumluluğu öğrenci veya velilere değil okullara aittir. Eşit muamele planı Tüm okullarda eşit muamele planı olmalıdır. Eşit muamele planı bireylerin birbirlerine nasıl saygı gösterecekleri, bir öğrenci kötü muameleye maruz kaldığında personelin nasıl davranacağı ve bu gibi olayların nasıl bildirileceği konusundaki kuralları kapsar. Eşit muamele planı öğrencilerle birlikte hazırlanıp uygulanacaktır. Öğrencilerin katılımı yaşları ve olgunluk seviyelerine göre düzenlenmelidir. 15/17

İsveç Eğitim Sistemi: Zorunlu ilkokul Plan cinsiyet, etnik köken, din veya diğer inanç kavramları, cinsel tercih ya da fonksiyonel engellilik gibi faktörlere bakılmaksızın tüm öğrencilerin eşit haklara sahip olmasını sağlamak içindir. Plan ayrıca, taciz veya diğer saldırgan muameleleri önlemeye yardımcı olur. Yönetmelikler Her okulda, okulun güvenli ve teşvik edici bir yer olmasına katkıda bulunan yönetmelikler bulunmalıdır. Yönetmelikler öğretmenler, diğer okul personeli, öğrenci temsilcileri ve velilerle birlikte hazırlanır. Yönetmeliklerin okulda uygulanmasını sağlamak müdürün/müdirenin sorumluluğudur. Ayrıntılı bilgi: Çocuk ve Okul Öğrenci Temsilcisi, Çocuk ve Öğrenci Güvenlik Yasası ve Eşit muamele planları ile ilgili ayrıntılı bilgi aşağıdaki adreste bulunmaktadır. www.skolverket.se/sb/d/1333 İsveç Okullar Genel Müdürlüğü nün web sitesinden yönetmeliklerle ilgili ayrıntılı bilgiye ulaşabilirsiniz. www.skolverket.se Çocuk Ombudsman Bürosu (BO) çocukların ve gençlerin toplumsal hakları için çalışır. www.bo.se Bris çocukların toplumsal hakları için çalışan bir örgüttür. www.bris.se Arkadaşlar adlı örgüt genellikle okulla birlikte sataşma eylemlerine karşı çalışır. www.friends.se Eğitim Müfredatta ve Okul Yasasında zorunlu ilkokul öğrencilerinin eğitimlerinde söz sahibi olma hakkı olduğunu belirtir. Öğrencilerin söz sahibi olma hakkı Öğrenciler eğitim programlarının hazırlanma aşamasına katılma ve içeriği konusunda söz sahibi olma hakkına sahiptir. Ayrıca derslerin yapılma 16/17

şeklinde de söz sahibidirler. Söz sahibi olma hakkı öğretmenin eğitim planını öğrenciyle birlikte hazırlaması anlamına gelmektedir. Öğretmen öğrencilerin fikirlerini dinlemezse, öğrenci okul müdürü/müdiresiyle görüşebilir. Bu kişiler okuldan sorumludur ve bütün şartların yerine getirilmesini sağlar. Öğrencinin hissettikleri ve düşüncelerini sınıf arkadaşlarıyla paylaşması daima iyi bir yöntemdir. Aynı şekilde hisseden veya düşünen başka kişiler de olabilir. Böyle bir durumda, bu meseleler sınıf kurulunda ele alınmalıdır. Öğretmen öğrencilerin görüşlerini dinlemezse, okul müdürü/müdiresiyle irtibata geçmelisiniz. Öğretim teknikleri veya öğrencinin okuldaki durumunu ilgilendiren diğer meseleler ile ilgili görüşleri olan veliler öncelikle öğretmenle ardından müdür/müdire ile görüşmelidir. 17/17