YPI MLZEMELERİNİN YNICILIK SINIFLRI 1 2 3 4 EK-1 Yanıcılık Sınıfı Yapı Malzemelerinin Tanımı Yangında Davranış Gözlenen 1 Yanmaz 2 1 Hiç Yanmaz lev almaz, yanmaz, kömürleşmez (Elektrikli tüp fırın deneyi uygulanır) 3 2 Zor Yanıcı Yanıcı kısımlar içerir, ancak kendileri yanmaz, ateşi iletmez, yangın yüküne katkısı olmaz. 4 B Yanıcı Yapı Malzemeleri 5 B1 Zor levlenici lev kaynağı kalktıktan sonra da yanmayı sürdürür. 6 B2 Normal levlenici Yanıcı duman ve zehirli gaz oluştururlar. (B1 ve B2 sınıflarına girenlerin gerçeklenmesinde bacalı fırın deneyleri uygulanır.) 7 B3 Kolay levlenici Yukarıdaki sınıflara girmeyen malzemeler, yapılarda hiçbir şekilde kullanılamaz. Söz konusu sınıfta belirlenmiş yapı malzemeleri a) Kum, çakıl, mil, kil ve doğada bulunan yapı tekniğinde kullanılabilen diğer tüm taşlar. b) Mineraller, toprak, volkanik cüruflar ve doğal bims. c) Çimento, kireç, alçı, anhidrit, yüksek fırın cürufu, genleştirilmiş kil, genleştirilmiş şist, genleştirilmiş perlit ve vermükulit ile köpüklü cam gibi yakma ve/veya genleştirme prosesiyle taş ve minerallerden elde edilen yapı malzemeleri. d) Harç, beton, betonarme, ön gerilmeli beton, gaz beton veya gözenekli beton, hafif beton, mineralli maddelerden üretilmiş yapı taşları ve yapı plakları, mutad harç veya beton katkılı malzemeler. e) Organik katkı maddesi içermeyen mineral lifli malzemeler. f) Tuğla, kiremit, seramikler. g) Camlar. h) lkali ve toprak alkali metaller ve alaşımları dışında, ince toz halinde öğütülmemiş metal ve alaşımlar. Her durumda özel tahkiki gereken malzemelerdir. Örneğin alçı karton plakları gibi yanmaz dolgu maddeli kompozitler gibi. a) Odun yünü veya talaşı hafif yapı levhaları, b) Çok katmanlı mineral elyaflı hafif yapı plakları (tek ve/veya iki yüzeyi mineral elyaf ile kaplı odun yününden yapılmış hafif yapı plağı) c) Yüzeyi delikli veya deliksiz alçı karton levhalar d) Masif mineral zemin üzerine mineral katkılı yapay reçineli sıvılar. e) Isı harçlar. f) Yumuşatıcı içermeyen d 3,2 mm sert polivinilklorid (PVC), klorlu polivinilklorid (PVCC) ve polipropilen (PP)' den üretilmiş boru ve ek parçaları. g) hşap parke, PVC, vinilasbest zemin kaplamaları h) sbestli mukavva ve kağıtlar. a) δ 400 kg/m 3 ve kalınlığı d>2 mm veya δ 230 kg/m 3 ve kalınlığı d>5 mm olan ahşap malzemeler. b) Kalınlığı d>2 mm olan ahşap kontraplak veya dekoratif prese edilmiş malzeme tabakalarından oluşan plakalarla, termoplastik olmayan bir şekilde tüm yüzeyince ahşap kaplanmış veya yüzeyi preslenmiş malzemeler. c) d 3 mm olan plastik kaplı odun lifi plaklar. d) lçı karton bağlantı plakları. e) Çok katmanlı sert köpük hafif yapı plakları. f) Sert PVC levha g) Kalınlığı >3 mm sert PVC, polipropilen, yüksek dansite polietilen, kopolimer, stroil (BS/S/PVC), akrilonifril-bu faiden stirol' den üretilmiş boru ve bağlantıları. h) Kalınlığı 2 mm palimetakrilat dökme levhalar. i) Kalınlığı 1,6 mm polistard plakalar. j) =940 kg/m 3 ve kalınlığı 1.4 mm d 1.0 mm köpüklendirilmemiş polietilenler. k) Kalınlığı 1.0 mm poliamid, l) PVC, kauçuk, sentetik kauçuk gibi esnek kaplamalar gibi zemin kaplama malzemeleri. m) Köpüklendirilmemiş, katran veya bitüm katkılı poliüretan veya polisulfid, silikon ve akrilat esaslı, her defasında en az B2 sınıfı iki yapı malzemesi arasına yerleştirilmiş. n) sfalt o) Elektrik kabloları, hşap < 2 mm Kağıt, saz, saman, talaş, pamuk, seliloz lifi Gevşek veya toz halinde her türlü yanıcı maddeler. 1
Bina Tehlike Sınıflandırması EK-1a. Düşük Tehlike Kullanım lanları Okullar ve diğer eğitim kurumları (belli alanları*** ), bürolar (belli alanları*** ), hapishaneler *** Kullanım alanları, Ek -1 b ve c kapsamına girmeyen alanlar. EK-1b. Orta Tehlike Kullanım lanları KULLNIM TÜRÜ Orta Tehlike -1 Orta Tehlike -2 Orta Tehlike -3 Orta Tehlike -4 Cam ve Seramikler Cam Fabrikaları Kimyasallar Mühendislik Çimento İşleri Metal levha üretimi Fotoğraf laboratuarları, Fotoğraf film fabrikaları Otomotiv fabrikaları, tamirhaneleri Boyama işlemleri, sabun fabrikaları Elektronik fabrikaları, buzdolabı ve çamaşır makinesi fabrikaları Mum ve balmumu fabrikaları, kibrit fabrikaları, boyahaneler Yiyecek ve İçecekler Değişik Kâğıt Lastik ve plastik Dükkânlar ve Ofisler Tekstiller ve Konfeksiyon Kereste ve tahta Mezbahalar Mandıralar Hastaneler, oteller, lokantalar, kütüphaneler (kitap depoları hariç), okullar, bürolar Bilgisayara veri işleme ofisleri (veri saklama odaları, hariç) Fırınlar, bisküvi, çikolata, şekerleme imalathaneleri, bira fabrikaları Fizik laboratuarları, çamaşırhaneler, otoparklar, müzeler Deri eşya fabrikaları Hayvan yemi fabrikaları, meyve kurutma, suyu çıkarılmış sebze ve çorba fabrikaları, şeker imalathaneleri, tahıl değirmenleri Radyo ve televizyon Yayınevleri, tren istasyonları, tesisat odaları Cilthaneler, mukavva fabrikaları, kağıt fabrikaları, baskı işleri ve matbaalar Kablo farikaları, plastik döküm ve plastik eşya (köpük plastik hariç), kauçuk eşya fabrikaları, sentetik lif (akrilik hariç) fabrikaları Vulkanize fabrikaları Büyük mağazalar lışveriş merkezleri Halı fabrikaları (kauçuk ve köpük plastik hariç), kumaş ve giysi fabrikaları, fiber levha fabrikaları, ayakkabı imalathaneleri, triko (örgü), ev tekstili (bez) fabrikaları, yatak, şilte fabrikaları (köpük plastik hariç), dikim ve dokuma atölyeleri, yün ve yünlü kumaş atölyeleri hşap işleri fabrikaları, mobilya fabrikaları (köpük plastikler hariç), mobilya mağazaları, koltuk kanepe vb döşemelerinin (plastik köpük hariç) imalathaneleri lkol damıtma Sinemalar, tiyatrolar, konser salonları, tütün fabrikaları tık kâğıt işletmeleri Halat fabrikaları Sergi salonları Pamuk iplikhanesi, keten ve kenevir hazırlama tesisleri Odun telaşı fabrikaları, yonga levha fabrikaları, kontrplak levhaları Orta tehlike -1, orta tehlike -2 kullanım alanlarında boyama işlemi ve benzeri yüksek yangın yüküne sahip alanlar varsa, kullanım alanları orta tehlike -3 olarak değerlendirilir. 2
EK-1c. Yüksek Tehlike Kullanım lanları Yüksek Tehlike -1 Yüksek Tehlike -2 Yüksek Tehlike -3 Yüksek Tehlike -4 Döşemelik kumaş ve muşamba fabrikaları kumaş ve muşamba yer döşemeleri imalatı Boya, renklendirici ( ahşap renklendirici ve koruyucuları-pnoteks) ve vernik imalatı Yapay kauçuk, reçine, lamba isi ve terebentin imalatı Talaş fabrikaları Odun yünü imalatı ydınlatma fişeği fabrikaları Plastik köpük ve sünger imalathaneleri, lastik köpük eşyaları, Katran damıtma Otobüs ambarı, yüklü kamyonlar ve vagonlar Otobüsler, yüksüz kamyonlar ve demiryolu vagonları için depolar Selüloz nitrat fabrikaları Havai fişek fabrikaları 3
EK-2 YPI MLZEMELERİ VE/VEY ELEMNLRININ YNICILIK VE DYNIKLILIK SINIFLRI 1 2 3 4 5 Yangına Dayanım Yapı Elemanlarında Kullanılan Malzemelerin Yanıcılık Sınıfı Yapı Elemanlarının Tanımı 2) Kısa Gösterilişi 2.sutun Sınıfı Süre Başlıca kapsamına (Dak) Elemanlar 1) girmeyen diğer bileşenler 1 B B F 30 F 30 - B Önemli elemanları yanmaz ve yangına dayanıklılık 2 B F 30 - B sınıfı F 30 dan yapı malzemelerinden oluşan F 30 30 Yangın önleyici yanmaz ve yangına dayanıklılık 3 F 30 - sınıfı F 30 olan yapı malzemelerinden oluşan 4 B B F 60 F 60 - B 5 B F 60 ve başlıca kısımları yanmayan yapı F 60 - B malzemelerinden oluşan F 60 60 6 F 60 - F 60 olan yanmayan yapı malzemeleri 7 B B F 90 F 90 - B 8 B F 90 olan başlıca kısımları yanmayan yapı F 90 - B malzemelerinden oluşan F 90 90 9 F 90 - F 90 olan, yanmayan yapı malzemelerinden oluşan 10 B B F 120 F 120 - B 11 B F 120, başlıca kısımları yanmayan yapı F 120 - B malzemelerinden oluşan F 120 120 12 F 120 - F 120 olan yanmayan yapı malzemelerinden oluşan 13 B B F 180 F 180 - B 14 B F 180, başlıca kısımları yanmayan yapı F 180 - B malzemelerinden oluşan F 180 180 15 F 180 - F 120 yanmayan yapı malzemelerinden oluşan 1) Başlıca elemanlara şunlar dahildir. a) Tüm taşıyıcı ve destekleyici elemanlar, taşıyıcı olmayan yapı elemanlarından stabilite yönünden etkili olanlar dahil (Ör; Taşıyıcı olmayan duvarlardaki çerçeve konstrüksiyonları gibi) b) Hacim (mekan) çevreleyen yapı elemanlarında, Yapı elemanlarının yangına dayanıklılık standardlarına göre yapılan deneyde yapı elemanı düzleminde devam eden ve tahrip olmaması gereken tabaka. - Döşemelerde bu tabakanın toplam kalınlığı en az 50 mm olmalıdır; Bu tabakanın içinde boş hacimlere izin verilir. - Yapı elemanların yanma davranışlarının değerlendirilmesinde yüzey ve kaplama tabakaları veya başka yüzey işlemleri dikkate alınmayabilir. 2) Bu adlandırma yapı elemanlarının sadece yangına dayanıklılık yeteneğine göre düzenlenmiştir. 4
EK-2a Döşemeler Dışındaki Yapı Malzemeleri İçin Yanıcılık Sınıfları (TS EN 13501 e göre) Yanıcılık Sınıfı Tanımı Söz konusu sınıfta belirlenmiş yapı malzemeleri 1 2 B 1 sınıfı malzemeler, tam gelişmiş yangını da kapsayan yanmanın herhangi bir kademesinde yanmaya katkıda bulunmazlar. Bu nedenle, otomatik olarak bu malzemelerin daha aşağı sınıflar için belirlenen tüm özellikleri yeterince sağladığı kabul edilir. TS EN 13823 e göre B sınıfı için belirlenen kriterleri sağlar. İlave olarak, tam gelişmiş yangın şartı altında bu malzemeler yangın yükü ve yangın gelişmesine önemli ölçüde katkıda bulunmamalıdır. C sınıfı için belirlenen kriterlere ilave olarak daha ağır şartları sağlar. C D sınıfı için belirlenen kriterlere ilave olarak daha ağır şartları sağlar. yrıca tek alev başlıkla yapılan termal atak karşısında yanal alev yayılması sınırlı bir oranda kalmalıdır. D E Sınıfı kriterlerini sağlayan ve önemli ölçüde alev yayılması olmayan küçük bir alev atağı karşısında uzun bir süre direnç gösteren malzemeler. İlave olarak, yeterince tutulmuş ve sınırlı ısı açığa çıkaran tek yanan cisimle yapılan ısıl atak şartlarına dayanıklı olmalıdır. E Önemli ölçüde alev yayılması olmayan küçük bir alev atağı karşısında kısa bir süre direnç gösteren malzemeler. F Yangın performansı tayin edilmemiş ve 1, 2, B, C, D, E sınıflarından biri olarak sınıflandırılmayan malzemeler. Duman Oluşumu İçin İlave Sınıflandırmalar s3 Duman üretimi açısından herhangi sınırlama olmayan s2 Duman üretiminin artış hızı yanında toplam duman üretimi de sınırlandırılmış olan s1 s2 den daha ağır kriterleri sağlayan Yanma Damlaları/Tanecikleri İçin İlave Sınıflandırmalar d2 Sınırlama yok d1 Belirlenen bir süreden daha uzun sürede yanma damlaları/tanecikleri olmamalı d0 Yanma damlaları/tanecikleri oluşmamalı Bkz. EK-2.c EK-2b Döşeme Malzemeleri için Yanıcılık Sınıfları (TS EN 13501 e göre) Yanıcılık Sınıfı 1 fl 2 fl Tanımı 1 sınıfı malzemeler, tam gelişmiş yangını da kapsayan yanmanın herhangi bir kademesinde yanmaya katkıda bulunmaz. Bu nedenle, otomatik olarak bu malzemelerin daha aşağı sınıflar için belirlenen tüm özellikleri yeterince sağladığı kabul edilir. Isı akısı ile ilgili olarak sınıf B fl için belirlenen özellikler için yeterlidir. İlave olarak, tam gelişmiş bir yangın şartı altında, bu malzemeler yangın yükü ve yangın gelişmesine önemli ölçüde katkıda bulunmamalıdır. B fl Sınıf C fl olarak, fakat daha ağır şarlar. C fl Sınıf D fl olarak, fakat daha ağır şartlar. D fl Sınıf E fl için yeterli ve ilave olarak bir ısı akısı atağına belirli bir süre dayanıklı olan malzemeler. E fl Küçük bir aleve dayanıklı olan malzemeler. F fl Yangın performansı tayin edilmemiş ve 1 fl, 2 fl, B fl, C fl, D fl, E fl sınıflarından biri olarak sınıflandırılmayan malzemeler. Duman oluşumu için ilave sınıflandırmalar s2 s1 Sınırlama yok. Toplam duman oluşumu sınırlandırılmış. 5
EK-2c Yanıcılık Sınıfı 1 Olan Yapı Malzemeleri (Test edilmeye gerek olmadan yanıcılık sınıfı 1 ve 1 fl olarak değerlendirilen malzemeler Malzeme Genleşmiş kil, Genleşmiş perlit ve Genleşmiş vermikülit, Mineral yün, Selüler cam Notlar Beton Beton (integral ısı yalıtımlı olan agregalar hariç yoğun ve hafif ) mineral agregalar) Gaz (gözenekli) beton üniteler Hazır karıştırılmış beton ve prekast betonarme öngerilmeli ve ön sıkıştırmalı malzemeler Katkı maddeleri ve ilaveler (örneğin: PF), pigmetler ve diğer malzemeleri içerebilir. Prekast birimleri de kapsar. Çimento ve/veya kireç gibi su bazlı bağlayıcıların ince maddeler (silisli maddeler, PF, uçucu fırın cürufu) ve gözenek üreten maddeler ile birleşmesiyle üretilen birimler. Prekast birimleri de kapsar. Çimento, Elyaflı(telcikli) çimento ve Kireç, Yüksek fırın cürufu/toz uçucu kül (PF) ve Mineral agregalar Demir, Çelik ve Paslanmaz çelik, Bakır ve Bakır alaşımları, Çinko ve Çinko alaşımları, lüminyum ve lüminyum alaşımları, Kurşun Tamamen ayrı bir formda olmamak üzere (şekilsiz) lçı ve alçı bazlı sıvalar Katkı maddeleri (geciktiriciler, dolgu maddeleri, lifler, pigmentler, hidrate olmuş kireç, hava ve su tutucular ve plastikleştiriciler), yoğun agrega (örneğin: doğal veya kırma kum) veya hafif agregalar (örneğin: perlit veya vermikulit) içerebilir. İnorganik bağlayıcı elemanları olan harçlar Killi malzemeler Kalsiyum silikat birimler Düzeltme/sıvama harçları ve bir veya birden fazla inorganik bağlayıcıya dayanan şaplar, örneğin: çimento, kireç, duvar çimentosu ve alçı. Kilden ve kum, yakıt veya diğer katkı maddeleri içeren veya içermeyen diğer killi maddelerden yapılmış birimleri, tuğlaları, karoları, döşeme karoları ve şömine birimlerini (örneğin: baca tuğlaları) kapsar. Kireç ve doğal silisli maddelerden (kum, silisli çakıl veya kaya ya da bunlardan yapılmış karışımlar) yapılmış birimler, renklendirici pigmentler içerebilir. Doğaltaş ve arduvaz birimler lçı birimler Çimento mozaik Cam Cam seramik Seramik Doğal taşlardan (magmatik, tortul veya metamorfık kayalar) veya arduvazlardan elde edilmiş işlenmiş ya da işlenmemiş elemanlar. gregalar, doldurucular, lifler ve diğer katkı maddeleriyle birleşen ve pigmentlerle renklendirilebilen kalsiyum sülfat ve sudan oluşan birimleri ve blokları kapsar. Karo mozaikleri ve yerinde dökme yer döşemelerini kapsar. Isı ile güçlendirilmiş, kimyasal olarak katılaştırılmış, lamine ve telli cam. Billur ve artık cam içeren cam seramikler. Toz preslenmiş ve kalıptan çıkarılmış malzemeleri kapsar, sırlanmış veya sırlanmamış. Genel notlar Malzemeler eğer test edilmeden 1 ve 1 fl sınıfı olarak değerlendiriliyorsa, yukarıdaki malzemelerden sadece bir veya birkaçından oluşmalıdır. Yukarıdaki malzemelerden bir veya birkaçı yapıştırılarak elde edilen malzemeler de, yapıştırıcı madde ağırlık veya hacim olarak (hangisi daha düşük değerde ise) %0.l' i geçmediği taktirde, 1 ve 1fl sınıfı olarak kabul edilirler. Bir veya birden fazla organik katmanı olan, veya homojen olarak dağılmayan (yapıştırıcı dışında) organik madde içeren, panel malzemeler (ör: izolasyon malzemeleri) listenin dışında bırakılmıştır. Yukarıdaki malzemelerden birinin inorganik bir katman ile kaplanmasıyla oluşan malzemeler (ör: kaplanmış metal malzemeler) de test edilmeksizin 1 ve 1fl sınıfı olarak kabul edilebilir. Tablodaki malzemelerden hiçbirisinin, bünyesinde ağırlık veya hacim olarak (hangisi daha düşük değerde ise), %1.0 dan fazla homojen dağılımlı organik madde içermesine izin verilmez. 6
EK-2d Yapı Malzemelerinin Yanıcılık Sınıflarına göre TS EN 13501 ile TS 1263 denklikleri 1) Döşemeler Dışındaki Yapı Malzemeleri İçin Yanıcılık Sınıfları Denklikleri (1) Malzemenin Yanıcılık Özelliği TS EN 13501-1 e göre (2) TS 1263 Hiç Yanmaz 1 1 Zor Yanıcı 2 - s1, d0 2 B, C - s1, d0 2 - s2, d0 Zor levlenici 2, B, C - s3, d0 2, B,C - s1, d1 B1 2, B,C - s1, d2 (en az) 2, B, C s3, d2 Normal levlenici D - s1, d0 D - s2, d0 D - s3, d0 E D - s1, d2 B2 D - s2, d2 D - s3, d2 (en az) E - d2 Kolay levlenici F B3 2) Döşeme Malzemeleri için Yanıcılık Sınıfları Denklikleri (1) Malzemenin Yanıcılık Özelliği TS EN 13501-1 e göre (2) TS 1263 Hiç Yanmaz 1 fl 1 Zor Yanıcı 2 fl - s1 2 Zor levlenici B fl - s1 (en az) C fl - s1 B1 2 fl - s2 B fl - s2 C fl - s2 Normal alevlenici D fl - s1 B2 D fl - s2 (en az) E fl Kolay alevlenici F fl B3 (1) Bu tablolar, malzemelerin yanıcılık özelliklerine göre TS EN 13501-1 ve TS 1263 de verilmiş olan Malzeme Yanıcılık Sınıflarını göstermektedir. TS 1263 de verilmiş olan yanıcılık sınıflarına sahip yapı malzemelerinin, TS EN 13501-1 de verilen yanıcılık sınıflarına denkliği için, söz konusu yapı malzemelerinin TSE EN 13501-1 de belirtilmiş olan ilgili sınıfa ait test Standartları koşullarını sağlaması gerekir. (2) Yapı Malzemeleri Yönetmeliği (89/106/EEC) kapsamında, ilgili B komisyonu kararları ile ortaya konulmuş, uyumlaştırılmış standartlara tâbi yapı malzemelerinin uyacakları vrupa Sınıflarıdır. 7
KPI, PENCERE, KNL VE KPKLR İÇİN RNCK YNGIN DYNIM ŞRTLRI EK-3 1 2 3 4 5 Dayanım Süresi (Dak.) Yapı Elemanlarının Türü Yangın Kapıları Pencere gibi tüm ışık geçiren camlı yapı elemanları için Havalandırma sistemi boru ve bağlantı elemanları için Hava kanalı klapeleri için Yangın Klapeleri 1 30 F 30 F 30 F 30 F 30 2 60 F 60 F 60 F 60 F 60 3 90 F 90 F 90 F 90-4 120 F 120 F 120 F 120-5 180 F 180 F 180 - - EK- 3a Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım (Direnç) Sembolleri R E I W M C S P veya PH G K D DH F B Yük taşıma kapasitesi Bütünlük Yalıtım Işınım yayma Mekanik dayanım Kendiliğinden kapanma Duman sızıntısı Gücün sürekliliği veya sinyal verilmesi (alarm) İsli yangın direnci Yangın karşı koruma yeteneği Sabit sıcaklık altında dayanıklılık süresi Standart zaman-sıcaklık eğrisi altında dayanıklılık süresi Güçlendirilmiş duman ve ısı havalandırıcılarının işlerliği Doğal, duman ve ısı havalandırıcılarının işlerliği EK-3b Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım (Direnç) Süreleri Yapı Elemanı Yangın Dayanım Süresi (dak) Etkilenen Yüzey 1. Taşıyıcı Sistem (çerçeve, kiriş veya kolon) R Bkz. EK-3c Etkilenen yüzeyler 2. Yük Taşıyıcı Duvar (aşağıdaki maddelerde de açıklanmayan duvar) 3. Döşemeler R Bkz. EK-3c a) İki katlı konutun ikinci katında (garaj veya bodrum kat üstü REI 30 hariç) b) Bir dükkan ve üstündeki kat arasında REI 60 veya Bkz. EK-3c (hangisi daha büyükse) c) Kompartıman döşemeleri dahil her türlü diğer döşemeler REI Bkz. EK-3c yrı ayrı her bir yüzey lt yüzeyden d) Bodrum kat ile zemin kat arası döşeme REI 90 veya Bkz. EK-3c (hangisi daha büyükse) 4. Çatılar a) Kaçış yolu teşkil eden her bölüm REI 30 b) Döşeme görevi yapan her türlü çatı REI Bkz. EK-3c c) Dıştan yangına maruz kalan çatılar (yük taşıyıcı değil) EI Bkz. EK-3c lt yüzeyden Dış yüzeyden 5. Dış Duvarlar a) Parsel sınırın herhangi bir noktasına 2 m den daha yakın her REI Bkz. EK-3c yrı ayrı her bir yüzey bölüm b) Parsel sınırdan 2 m veya daha uzak olan her bölüm REI Bkz. EK-3c (1) Binanın iç yüzeyden 8
6. Yangın Kompartıman Duvarları (Bina içindeki farklı kullanım işlevlerini birbirinden ayıranlar) REI 60 veya Bkz. EK-3c (hangisi daha büyükse) yrı ayrı her bir yüzey 7. Yangın Kompartıman Duvarları (6.şıkkın dışındakiler) REI Bkz. EK-3c yrı ayrı her bir yüzey 8. Korunumlu Şaftlar (korunumlu yangın merdiveni yuvaları ve acil durum asansör REI 120 yrı ayrı her bir yüzey kuyuları hariç) 9. Korunumlu Yangın Merdiveni Yuvaları, cil Durum sansörü Kuyuları ve Yangın Güvenlik Holü a) Binanın geri kalanından ayıran duvar REI 120 Binaya bakan yüzey b) Yangın merdiveni yuvası, acil durum asansör kuyusu ve yangın güvenlik holünü birbirinden ayıran duvar REI 60 yrı ayrı her bir yüzey 10. Boşluk Bariyeri EI 30 yrı ayrı her bir yüzey 11. sma Tavan EI 30 lt taraftan EK-3c Bina Kullanım Sınıflarına Göre Yangına Dayanım (Direnç) Süreleri Bina Kullanım Sınıfları Bodrum Katlar [1] (üstündeki döşeme dahil) Bodrum Kat(ların) Derinliği*(m) 10 m den fazla Yapı Elemanlarının Yangına Dayanım Süreleri (dak) 10 m den az 5 m den az 21,50 m den az Giriş veya Üst Katlar Bina Yüksekliği (m) 30,50 m den az 30,50 m den fazla 1. Küçük Konutlar --- 30 [2] 30 60 --- --- 2. Diğer Konutlar 90 60 30 [2] 60 90 120 3. Kurumsal Binalar 90 60 30 [2] 60 90 120 [3] 4. Büro Binaları - sprinklersiz 90 60 30 [2] 60 90 İzin verilmez - sprinklerli 60 60 30 [2] 30 [2] 60 120 [3] 5. Ticaret maçlı Binalar - sprinklersiz 90 60 60 60 90 İzin verilmez - sprinklerli 60 60 30 [2] 30 [2] 60 120 [3] 6. Endüstriyel Yapılar - sprinklersiz 120 90 60 90 120 İzin verilmez - sprinklerli 90 60 30 [2] 60 90 120 [3] 7. Toplanma maçlı Binalar - sprinklersiz 90 60 60 60 90 İzin verilmez - sprinklerli 60 60 30 [2] 60 60 120 [3] 8. Depolama maçlı Tesisler a) Depolar - sprinklersiz 120 90 60 90 120 İzin verilmez - sprinklerli 90 60 30 [2] 60 90 120 [3] b) Otopark - açık otoparklar --- --- 15 [2][4] 15 [2] [4] 15 [2] [4] 60 - diğer otoparklar 90 60 30 [2] 60 90 120 [3] * Binanın en alt bodrum kat döşemesi ile zemin kat döşemesi arasındaki mesafe. [1] [2] [3] [4] Bir bodrumun üstündeki döşeme (veya birden fazla bodrum varsa, en üstteki bodrumun üstündeki döşeme), eğer giriş ve üst katlar için olan yangına dayanım süreleri daha fazla ise o hükümleri sağlamalıdır. Binaları ayıran yangın kompartıman duvarları için en az 60 dakikaya yükseltilir. Taşıyıcı sistemin bir bölümünü teşkil etmeyen elemanlar için 90 dakikaya düşürülebilir. cil kaçışı oluşturan elemanlar için 30 dakikaya yükseltilir. 9
DİZİN NORML BİN DUVRLRI, DÖŞEMELERİ VE ÇTILR İÇİN RNCK YNGIN DYNIM ŞRTLRI 1) 1 2 3 4 5 EK-4 Yapı Elemanı ve Yapı Malzemesi Bina Yükseklikleri Tam Kat Sayıları 1 Taşıyıcı ve Rijitleştirici Duvarlar ve Mesnet ve Kolonlar 2 3 5 > 5 Yüksek Binalar F30 - B F90 - F90 - F90 2 ) 2 Taşıyıcı olmayan Dış Duvarlar en az B2 veya F30 - B veya F30 - B veya F90 B 3 Dış duvarlar Kaplaması Ek-.6, Satır 7-11 deki gibi 4 Daireler ve özel hacimler arasındaki ayrım duvarları F90 - F90 - F90 - F90 5 yrım Duvarı boşlukları F30 F30 F30 F30 6 Yangın Duvarları ve özel sınır duvarları F30 - F90 - F90 - F90-2 ) 7 Yangın Duvarı boşlukları F90 F90 F90 F90 8 Bodrum üstü döşemeler F90 - F90 - F90 - F90 9 Diğer döşemeler lanı > 500 m² için F30 - B. Bunun dışında F30 - B F30 - F90 - F90 10 Döşeme boşlukları Döşemede aranan şartlara göre F30 veya F90 boru veya kablo boşlukları için özel şartlar 11 12 13 14 Dıştan yangın etkisi için çatılar Çatıyı taşıyan iskelet ve kaplama altı Dıştan yangın etkisi için çatılar İzolasyon kaplamaları ve diğer malzemeler Uçucu ateşe ve ısı yayınımına yeterli dayanım veya kablo boşlukları için özel şartlar ( sert çatı ürünleri) En az B2 lanı 500 m² için F90 - F90 - Ek-6 ya Bakınız 1) Okul, öğrenci yurtları, hastane, büro ve idare binaları için de geçerlidir. 2) Yüksekliği > 60 m olan binalarda F120 - şart koşulur. 10
DİZİN EK 4 Binalarda en fazla kompartıman alanları Bina kullanım sınıfları Kompartımanın en fazla alanı m2 1 partmanlar ve Toplu Konutlar sınırsız 2 Kurumsal Binalar Sağlık binaları 1,500 (1) Eğitim binalar 6,000 (1) 3 Ofis 8,000 (1) 4 Ticaret maçlı Binalar (sebze ve meyve halleri, balık halleri, et borsaları, metal yedek parça vb yerler hariç) 2,000 (2) 5 Toplanma maçlı Binalar 6 Endüstriyel Yapılar Konaklama Yeme içme Eğlence Müzeler ve sergi yerleri 4,000 (1) Diğer toplanma amaçlı binalar 6,000 (1) Ek 1. Orta Tehlike-3 ve üstü 6,000 (1) Ek 1. Orta Tehlik-1 ve Orta Tehlike-2 15,000(4) 7 Depolar Ek 1. Orta Tehlike-3 ve üstü 1,000 (1) Ek 1. Orta Tehlik-1 ve Orta Tehlike-2 5,000 (4) 8 çık otoparklar Sınırlama yok Not : (1) Binalarda uygun yangın kontrol sistemleri (otomatik algılama, sprinkler sistemi ve duman tahliye sistemi vb.) yapılmışsa kompartıman alanı 2 katına çıkarılabilir. (2) Uygun yangın kontrol sistemleri (otomatik algılama, sprinkler sistemi ve duman tahliye sistemi vb.) yapılmışsa kompartıman alanı sınırsızdır (3) Müşterek kullanılmayan dış duvarda düşey doğrultuda binanın katları arasında 120 cm genişliğinde ve sürekli olarak bina açıklığı yoksa 60 dakikalık süre 30 dakikaya düşürülebilir. (4) Tek katlı ise sınır yok, birden fazla katlı sprinkler olması durumunda kompartıman alanları 2 katına çıkarılabilir. 11
DİZİN EK-5 NORML BİN MERDİVEN KULELERİ VE KORİDORLRI İÇİN RNCK YNGIN DYNIM ŞRTLRI 1) 1 2 3 4 5 Bina Yükseklikleri Tam Katsayıları 2 2-5 > 5 Yüksek Binalar 1 Merdiven kulesi Her yangın merdiveni, kendine ait sürekli bir merdiven kulesinde bulunmalı 2 Merdiven kulesi duvarı 2 ) F90 - B2 F90 - B2 F120 - F30 - B F120 - F90 - B 3 Merdiven kulesi döşemesi Ek-4, Satır 9 a bakınız. Cam tavan yapılması halinde duvarlar sert çatı örtüsü altına kadar yükseltilmesi 4 Merdiven kulesine bağlanan açık geçitlerin üst ve alt döşemeleri 5 Merdiven kulelerindeki bodrum katına veya çatı arasına açılan kapılar F90 - F90 - F90 - F90 - F30 F30 F30 F90 6 Sokağa açılmayan diğer kapılar Sıkı kapanan kapılar F30-7 Merdiven kulelerinin ve umuma açık koridorların dış duvarlarındaki ışık geçiren malzeme 8 Merdiven kulelerindeki parmaklıklar (tırabzanlar hariç) 9 Merdiven kuleleri ve umuma açık koridorlardaki kaplama ve bölmeler - B2 10 Umuma açık koridor duvarları - F30 - B F30 - B F30 - B Ek-4, Satır 1 e göre daha yüksek şartlar gerekmediğinde. Yangından korunma bakımından sakınca olmayan hallerde ayrıcalıklara izin verilebilir. Boru ve kablo boşluklar için özel şartlar. 11 Satır 10 a göre iç duvarlardaki aydınlatma boşlukları 3 ) F30 - F30 - F30-12 Merdiven kulesi duvarı 2 ) En az B2 1) Okul, öğrenci yurtları, hastane, büro ve idare binaları için de geçerlidir. 2) sansör boşluğu duvarları için de geçerlidir. 3) Havalandırma kanalları ve çöp bacaları için de geçerlidir. 12
DİZİN EK-6 NORML BİNLRD KULLNILCK MLZEMELER İÇİN RNCK YNGIN DYNIM ŞRTLRI 1) 1 şağıda daha yüksek şartlar aranmadığı hallerde kullanılacak yapı malzemelerinde aranan en az şart 2 Dış duvarların bitişme derzleri için kullanılan malzemeler 3 Satır 2 deki derzlerin yan tecritleri için malzemeler 4 Odalardaki duvar kapla- maları (Kaçış yollarındakiler için Ek- 5 e bakınız) 1 2 3 4 5 Bina Yükseklikleri Tam Kat Sayıları 2 2-5 > 5 Yüksek Binalar B2 B2 B2 B2 İşlenmelerinden sonra da kolay alevlenen (B3 sınıfı) özelliğini sürdüren yapı malzemeleri yapıların inşaatında ve tamirinde kullanılmaz. B1 B1 B1 B1 B2 B2 B2 B2 B2 B2 B2 B1 Tavan alt yüzü sınıfı ise B2 5.1 Döşeme içindeki veya üstündeki B2 B2 B2 B2 yalıtımlar 5.2 F30 -, F30 - B, F90- sınıfı döşemeler üzerindeki yalıtımlar Üzeri 2 cm kalın sap ile örtülmek şartı ile bu döşemelerde B3 sınıfı yalıtım malzemeleri kullanılabilir. 6 Odalardaki tavan kaplamaları (Kaçış yollarındakiler için Ek-5 e Bakınız. B2 B2 B2 Tavan alt yüzü B1 sınıfı iseb1 7 Cephe Yanıcı kaplakaplama maları ve Bir kattan yüksek binalarda B2 sınıfı cephe kaplamaları yalıtım bunların bir kullanılmaz. leştirme elemanları 8 Cephe kaplamaları ve bunların Boşluklarda birleştirme elemanları B1 B1 B1 Boşluksuzda B 9 Dış duvar iç yüz yalıtımı B2 B2 B2 B1 10 Cephe Çubuk Şeklinde B2 B1 B1 B1 Yalıtımı kaplama alt konstruksiyon (lata veya ızgara) B2 ye izin verilmesi için dış kaplama ile dış duvar arasındaki aralık 4 cm olmalı. Pencere ve kapı kasaları sınıfı malzeme ile örtülmeli. 11 Izgara tespitleri ve merdiven alt yüzlerin kaplamaları Yalıtım tabakalarının ızgaraları yeter aralıklı olmalı koşulu ile B2 de olabilir. Duvardaki dübeller B2 olabilir. 1) Okul, öğrenci yurtları, hastane, büro ve idare binaları için de geçerlidir. 13
DİZİN MĞZ BİNLRIND KULLNILN MLZEME VE YPI ELEMNLRI İÇİN RNCK YNGIN DYNIM ŞRTLRI EK-7 1 2 3 F90 Mağazalarda Zemin kat Mağazalarda 1 Taşıyıcı ve rjitleyici duvar ve ayaklar F90 - F90 2 Taşıyıcı Olmayan Dış Duvar 3 Mağaza ve Büro rası yrım Duvarları F90 - F90 4 Satır 3 teki yrım Duvarlarının Camlı Kısımları F90 - F90 5 Depo ve tölye Bölümlerinin Kapıları F90 - F90 6 Satır 5 teki yrım Duvarlarının Kapıları F90 7 Döşemeler F90 - F90 8 Duvar ve Döşeme Kaplama ve Yalıtımları 9 Yangına Dayanıklı Tavan Döşemesi Olmayan Satış Hacimlerini Örten Çatıların Taşıyıcı Kafesleri F90 - F90 10 Merdivenler F90 - - TOPLNTI SLONLRI (*) İÇİN RNCK YNGIN DYNIM ŢRTLRI 1 2 3 EK-8 Yapı Elemanı ve Yapı Malzemesi 1 Toplantı Salonu ve Dış Hacimlerin yrım Duvarları Toplantı Salonlarında F90 - ranan Yangın Dayanımları Zemin Kat Toplantı Salonlarında F90 2 Diğer Duvarlar 3 Toplantı Salonları ile Dış Hacimler rasındaki Döşemeler Koridorların üst ve alt Döşemeleri F90 - F90 4 Diğer Döşemeler F30 - B F30 B 5 Sıraları, Tribünleri, Galerileri, Balkonları vb. Taşıyan Yapı Kısımları 6 Yükselen Oturma Sıralarının veya Sahnelerin Zeminini Taşıyan konstrüksiyonları F90 - F90 B1 B1 Taşıyıcı Konstrüksiyon sınıfı Malzemeden olduğu takdirde bunun aralarından boru veya kablo hatları geçirilir. 7 Duvar Kaplamaları B1 veya B1 Detayları bakımından özel şartlar 8 Tavan - Döşeme Kaplamaları (*)> 100 kişi olan sinema tiyatrolar > 200 kişi olan konferans salonları > 200 kişi olan sirk, spor tesisi, manej, yüzme havuzu > 400 kişi olan lokanta, kantin, düğün salonları, çadırlı birahane >1000 kişi olan açık hava sineması >500 kişi olan stadyum, yüzme stadyumu, buz stadyumu, koşu veya ata binme alanı 14
DİZİN GRJLR İÇİN RNCK YNGIN DYNIM ŞRTLRI EK-9 1 2 3 4 5 6 7 1 Taşıyıcı duvar ve ayaklar Garajlar ve altlarındaki diğer hacimler 1) ranan Yangın Dayanımları Orta boy veya büyük açık garajlar. En üst park alanı-nın zeminden yüksekliği: 22 m 16.5 m Orta boy veya büyük tek kat garajlar üstü kullanılmayan Tekil binalı küçük yer üstü Garajlar Başka kullanımlı binalarda küçük garajlar F90- F60 - F60 - F60 - F30 - F30-2 Garajlar ile diğer hacimler arasındaki ayırım duvarları 3 Taşıyıcı olmayan ayrım ve dış duvarlar 4 Döşemeler F90 - F90 - F90 - F90 - F90 F90 - F90 - F90 - F90 - F90 - F30 - B F30 - B veya veya 5 raba taşımayan döşemeler 2) 6 Çatı konstrüksiyon ve örtüsü 3) 7 Döşeme ve çatı örtü ve yalıtımı 8 Zeminler Büyük garajlar, diğerlerinde B 1 B1 B1 1) Kazan daireleri, her yanıcı madde depoları ve yakıtlı motor daireleri için 2 nci kolon göz önüne alınmalıdır. Katı, sıvı ve gaz yakıt depoları ve bunların yakıldığı ocakların yerleri için 2 nci kolonda F90 - yerine F180 - konur. 2) F90 - olmadıkları takdirde 3) Çatı altı garajdan F90 - sınıfı bir döşeme ile ayrılmamışsa ÇOK KTLI ENDÜSTRİ YPILRI İÇİN RNCK YNGIN DYNIM ŞRTLRI EK-10 1 2 3 4 5 6 7 Koruma Sınıfı Güvenlik seviyesi GS3 için hesaplanmış en az dayanım süresi(dakika) şağıdaki Güvenlik Seviyeleri için Gerekli Dayanım Sınıfları GS4 GS3 GS2 GS1 Yangın Yükü 1 I 15 F30 Şart yok Çok z 2 II > 15 ve 30 F60 F30 F30 Şart yok z 3 III > 30 ve 60 F90 F60 F60 F30 Normal 4 IV > 60 ve 90 F120 F90 F60 F60 Fazla 5 V > 90 F180 F120 F90 F60 Çok Fazla 15