BÖLÜM 7 Telekomünikasyon, İnternet ve, Kablosuz Teknoloji Doç. Dr. Serkan ADA
Bilgisayar Ağı Nedir? En yalın haliyle ağ, iki veya daha fazla birbirine bağlı bilgisayardan oluşur.
Bilgisayar Ağı Nedir? Ağdaki her bilgisayar ağ arabirim kartına (AK) sahiptir. Ağ işletim sistemi (NOS) ağ üzerindeki iletişimi yönlendirip yönetmesinin yanı sıra ağ kaynaklarını da koordine eder. Sunucu bilgisayar, istemci bilgisayarlar için önemli ağ fonksiyonlarını (web sayfalarının sunulması, veri depolama ve ağ işletim sistemini bulundurmak) yerine getirir. Anahtar (switch), veriyi süzebildiği gibi onu ağdaki belirli bir hedefe yönlendirebilir. Yönlendirici (router), internet gibi başka ağlarla iletişimi sağlar. Farklı ağlara veri paketlerini yönlendirir, gönderilen verinin doğru adrese gittiğini de garanti altına alır.
Temel Dijital Ağ Teknolojileri İstemci/Sunucu Bilgi İşlem İşlemci gücünün bir kısmı istemci bilgisayarlardadır. Bu istemci bilgisayarlar bir ağ aracılığıyla birbirine bağlıdır. Ağ, sunucu bir bilgisayar tarafından yönetilir ve sunucu her bir istemciye bir adres verir.
Temel Dijital Ağ Teknolojileri Paket Anahtarlama Dijital mesajların paket denilen parçalara ayrılması, mevcut iletişim yolları üzerinden paketlerin gönderilmesi ve paketlerin hedefe ulaştığında yeniden birleştirilmesi yöntemidir.
Temel Dijital Ağ Teknolojileri TCP/IP ve Bağlanırlık Protokol, ağdaki iki nokta arasındaki bilgi iletimini idare eden kurallar ve usuller kümesidir. İletim Kontrol Protokolü / İnternet Protokolü (TCP/IP) - TCP bilgisayarlar arasında bir bağlantı oluşturur, paketleri transfer için sıralar ve paketin ulaştığını doğrular. - IP paketlerin dağıtımından sorumludur. İletim sırasında paketlerin parçalanması ve yeniden bir araya getirilmesi de IP nin sorumluluğundadır.
Ağ Türleri Yerel Ağlar (Local Area Network LAN) 500-800 metre çapında bir daire içinde kalan kişisel bilgisayarları ve diğer aygıtları birbirine bağlamak için tasarlanan ağlardır. Bir ofisteki bilgisayarları bağlayan bir ağ olabileceği gibi, bir bina içindeki hatta birbirine yakın birkaç binadaki bilgisayarları birbirine bağlayan bir ağ da olabilmektedir.
Ağ Türleri Geniş Alan Ağları (Wide Area Network WAN) WAN lar tüm bölge, ülke, kıta, hatta tüm dünya gibi coğrafi olarak geniş alanlara yayılırlar. En evrensel ve güçlü WAN İnternettir.
İnternet İnternet (interconnected networks-kendi aralarında bağlantılı ağlar), dünya genelindeki bilgisayar ağlarını ve kurumsal bilgisayar sistemlerini birbirine bağlayan iletişim ağıdır. İnternet servis sağlayıcısı (ISS) internete devamlı bağlantıları olan ve bunları geçici olarak müşterilerine satan ticari bir örgüttür. Çoğu ev ve küçük işletme internete bir ISS na abone olarak bağlanmaktadır.
İnternet ISS İnternet Bağlantı Türleri Telefon hattı ve modem (56,6 kbps) Dijital abone hattı (DSL), ses veri ve görüntü aktarımı için var olan telefon hatları üzerinde çalışır ve hızları 385 kbps ve 9 mbps arasında çeşitlilik gösterir. Kablolu internet bağlantısı, 100 mbps ye kadar ulaşan yüksek hızlı internet erişimi sağlar ve kablo TV altyapısını kullanır.
İnternet Adresleri ve Mimarisi İnternet TCP/IP protokolüne dayanmaktadır. İnternetteki her bilgisayara eşsiz bir İnternet Protokol (IP) adresi verilir. IP adresleri her biri 0-255 arasında değişen ve noktalarla ayrılan 4 rakamla temsil edilmektedir. Örneğin: www.microsoft.com un IP adresi: 207.46.250.119
İnternet Adresleri ve Mimarisi Bu rakamları hatırlamak zor olacağından Alan Adı Sistemi (DNS) geliştirilmiştir. Alan adlarını IP adreslerine dönüştürmektedir.
İnternet Hizmetleri ve İletişim Araçları İnternet e bağlanan bir istemci bilgisayar çeşitli hizmetlere erişebilir: World Wide Web (www)
İnternet Hizmetleri ve İletişim Araçları IP Üzerinden Ses İletimi İnternet ses iletimi için de popüler bir platform haline gelmiştir. IP üzerinden ses iletimi (Voice over IP VoIP) teknolojisi paket anahtarlamayı kullanarak ses verisini dijital biçimde dağıtır. Bunu yaparken de ücretli yerel yada uzun mesafe telefon ağ araçlarını kullanmaz. Büyük çapta yatırımlar gerektirebilir, fakat iletişim ve ağ yönetimi maliyetlerini %20-30 oranında düşürebilir. Uzun mesafeli görüşme maliyetlerini azaltır ve telefon hatlarına ödenen aylık ücretleri ortadan kaldırır. Bunların yanında hem telekomünikasyon hem de bilgi işlem hizmetleri için tekbir ses-veri altyapısı sunar. Farklı ağ türleri için gereken destek hizmeti ve personeli ihtiyacı azalmış olur.
İnternet Hizmetleri ve İletişim Araçları Sanal Özel Ağlar (Virtual Private Networks VPN) VPN güvenli, şifreli, özel bir ağdır.
Web En gözde internet hizmetidir. Tipik bir web sitesi, bir ana sayfaya bağlı Web sayfaları topluluğudur. Web sayfaları Bağlantılı Metin İşaretleme Dili ne (HTML) dayanmaktadır. Bilgisayarlardaki Web tarayıcı yazılımı, Web sayfalarını Bağlantılı Metin Aktarım Protokolü (HTTP) kullanarak istemektedir. Örneğin, tarayıcınıza www.selcuk.edu.tr gibi bir Web adresini yazdığınızda, tarayıcınız bir HTTP isteğini ksu.edu.tr sunucusuna gönderir. Bu istek de selcuk.edu.tr nin ana sayfasıdır.
Web HTTP her Web adresinin başında yer alır. Bunu belgelerin bulunduğu kurumun sunucu bilgisayarını belirten alan adı izler. Adres bütünüyle Örnek Kaynak Bulucu (Uniform Resource Locator URL) olarak adlandırılır. URL Örneği http://www.aksehirmyo.com/edergi/sayi1/index.html Web sayfalarını göstermek için kullanılan protokol Alan adı Web sunucusu üzerinde sayfaların depolandığı dizine erişim yolu Belgenin adı ve biçimi (HTML sayfası)
Web Web de Bilgi Aramak Çok fazla Web sayfası arasında size veya işletmenize yardımcı olacak belirli Web sayfalarının anında bulunması önemli bir sorundur. Arama motorları (search engines), Web de işimize yarayacak olan bilginin anında bulunmasını sağlarlar.
Web
Web Web de Bilgi Aramak Arama motorları pazarlama aracı olarak da kullanılmaktadır. Google, Bing, vb. arama motorlarına kelime girdiğinizde 2 tür listeyle karşılaşırsınız: 1) Sponsorlu olmayan organik arama sonuçları 2) Reklam verenlerin sonuç ekranınızda listelenmek için ödeme yaptıkları sponsorlu linkler Google, 23.6 milyar dolarlık yıllık gelirlerinin %97 sini arama motorları pazarlamasından elde etmektedir.
Web Web 2.0 Web 1.0 durağan Web sayfalarını temsil etmektedir. Artık günümüzde Web sayfaları durağan değildir. Yeni Web insanların iştirak etmelerine, bilgi paylaşmalarına ve çevrimiçi yeni hizmet ve içerikler oluşturmalarına izin vermektedir. İkinci nesil etkileşimli internet tabanlı hizmetler Web 2.0 olarak adlandırılmaktadır. Web 2.0 hizmetlerinden bazıları: Bloglar Wikiler Fotoğraf paylaşım siteleri Video paylaşım siteleri Sosyal ağlar
Web Web 3.0: Web in Geleceği Web 3.0 geleceğe yönelik bir beklentidir. Buna Semantik (anlam) Web adı da verilmektedir. Mevcut Web in üzerine bir de anlam katmanı eklemeyi öngörmektedir. Örnek: Paris Hilton. Tanınmış bir kişi mi? Paris deki bir otel mi?
Kablosuz Teknoloji Hücresel Sistemler Mobil telefon sistemlerinde, haberleşmenin yapılacağı alan, hücre adı verilen küçük coğrafi alanlara bölünmüştür. Her hücrenin merkezinde bir baz istasyonu bulunur. Mobil telefonlar haberleşmelerini baz istasyonu üzerinden yapar. GSM (Global System for Mobile Communication) sistemi bir standarttır. Yeni gelişmelerle 3G ve 4G gibi daha güçlü iletişim standartları oluşmuştur.
Kablosuz Teknoloji Bluetooth 10 metrelik bir alan içinde sekize kadar cihazı az güç ve radyo temelli iletişimi kullarak birbirine bağlamayı amaçlamaktadır. Kablosuz telefonlar, çağrı cihazları, bilgisayarlar, yazıcılar ve diğer bilişim aygıtları bluetooth teknolojisini kullanarak birbiri ile veri iletişimi yapabilirler.
Kablosuz Teknoloji Radyo Frekanslı Tanımlama (RFID) RFID sistemleri tüm tedarik zinciri içerisinde malların hareketlerini takip edebilmek için güçlü bir teknoloji sunarlar. RFID sistemler içlerine mikroçipler gömülü olan küçük etiketler kullanırlar.