Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği Hükümeti arasında 27 Nisan 1961 tarihinde Ankara'da imzalanan «Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği Hükümeti arasında Doğru demiryolu nakliyat Sözleşmesi» nin onaylanması hakkında Kanun (Resmî Gazete ile ilâm ; 22.7. 1961 - Sayı : 10861) Nb. 324 Kabul tarihi 17.7.1961 MADDE 1. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği Hükümeti arasında 27 Nisan 1961 tarihinde Ankara'da imzalanan «Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği Hükümeti arasında Doğru demiryolu nakliyat Sözleşmesi», onaylanmıştır.- MADDE 2. îşbu kanunla onaylanan Sözleşmenin 6 neı maddesinde bahse konu uygulama anlaşmalarının akdine ve yürürlüğe konulmasına Bakanlar Kurulu yetkilidir. MADDE 3. Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer. MADDE 4. Bu kanun hükümlerini Dışişleri ve Ulaştırana Bakanları yürütür. 19 Temmuz 1961 TÜRKIYE CUMHURIYETI HÜKÜMETI VE SOVYET SOSYALIST CUMHURIYETLERI BIRLIĞI HÜKÜMET! ARASINDA DOĞRU DEMIRYOLU NAKLIYAT SÖZLEŞMESI Bir taraftan Türkiye Cumlimriyeti Hükümeti, diğer taraftan Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği Hükümeti, bundan evvel aralarında akdedilmiş olan 9 Temmuz 1922 tarihli Demiryolları Sözleşmesinde derpiş edilen Türkiye Cumhuriyeti ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği arasındaki demiryolu nakliyatını günün şart ve icaplarına uydurmak ve Türk Sovyet doğru demiryolu nakliyatının geliştirilmesini sağlamak arzusunu izhar ettiklerinden işbu Sözleşmeyi akdetmeye karar vermişler ve bu maksatla yetkili temsilcileri olmak üzere : Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti : Dışişleri Bakanlığı Birinci Daire Umum Müdürü Vahit Halef oğlu 'yu, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği : Sovyet Ulaştırma Bakanlığı Milletlerarası Ulaştırma Dairesi Başkan Yardımcısı Nicolas Y. Uşakov'u, tâyin etmişler ve aşağıda imzaları bulunan temsilciler usulüne muvafık olan salâhiyetnameleri teatiden soma aşağıdaki maddeleri kararlaştırmışlardır.- Madde 1. Türkiye Cumhuriyeti ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği arasında yolcu, bagaj, refakatsiz baga.i ve. esva nakliyatı için doîmı demirvolu nakliyatı yamlacaktır.
No. 324 843 Madde 2. 22.7.1961 Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği Ulaştırma Bakanlığı her iki Âkıd Tarafın arazisi üzerinde yolcu, bagaj, refakatsiz bagaj ve eşya doğru nakliyatına açık.istasyonların listesini tesbit edeceklerdir. Madde 3.. 1) Türk - Sovyet doğru demiryolu nakliyatına açık olan istasyonlar arasında seyahat eden yolculara çıkış istasyonundan Devlet hududuna ve Devlet hududundan varış istasyonuna kadar seyahatleri için bir kombine bilet.ita olunacaktır. 2) Yolcu, bagaj, ve refakatsiz bagaj nakliyatından alınacak ücretler Âkıd Taraflar demiryollarının iç tarifelerine göre hesabedilecek ve çıkış istasyonundan varış istasyonuna kadar bütün mesafe için çıkış memleketinin parasiyle alınacaktır. 3) Türk - Sovyet doğru demiryolu nakliyatına açık olan istasyonlar arasında bagaj ve refakatsiz bagaj nakliyatı çıkış istasyonundan varış istasyonuna kadar bütün mesafe için verilecek birer nakil vesikası ile muameleye tâbi tutulacaktır. 4) Yolcu, bagaj ve refakatsiz bagaj taşımaları için lüzumlu yolcu ve yük vagonları ile personel taraflarca işbu Sözleşmenin 6 net maddesine göre akdedilecek Anlaşmaların hükümleri gereğince temin edilir. Madde 4. 1) Eşya nakliyatı tek bir Türk - Sovyet doğru demiryolu nakliyatı hamule senedi ile yapılacaktır. 2) Türk - Sovyet doğru demiryolu nakliyatında eşya taşımalarından alınacak ücretler iki Âkıd Taraf demiryolları dahilî nizamname ve tarifelerine göre hesabedilir. Buna göre, çıkış istasyonundan Devlet hududuna kadar nakledilecek eşyadan alınacak ücret, çıkış istasyonunda gönderenden ve Devlet hududundan varış istasyonuna kadar nakledilecek eşyadan alınacak ücret de, varış istasyonunda gönderilenden alınır. Madde 5. İki Âkid Taraf demiryolları arasında bagaj, refakatsiz bagaj, eşya ve vagonların teslim ve tesellümü işbu Sözleşmenin 6 ncı maddesine istinaden aktedilecek Türk - Sovyet Sınır Demiryolu Anlaşmasında derpiş edilen esaslara göre Tarafların hudut istasyonlarında yapılır. Türkiye Cumhuriyeti topraklarında bir demiryolu hudut istasyonu ihdas edilinceye kadar, Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği demiryolu hudut istasyonu Ahuryan, bu maddenin birinci bendinde zikredilen teslim ve tesellüm işlerinin yürütülmesinde kullanılacaktır. Türk topraklarında bir demiryolu hudut istasyonunun tesisinden sonra bu Sözleşmenin 6 ncı maddesine istinaden akdedilecek anlaşmalarda gereken tadiller ve ilâveler yapılması hususunda Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği Ulaştırma Bakanlığı mutabakata varacaklardır. Madde 6. İşbu Sözleşme gereğince, Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği Ulaştırma Bakanlığı iki Uygulama Anlaşması akdedeceklerdir : 1) Türk - Sovyet Sınır Demiryolu Anlaşması,
No. 324 844 22.7.1961 2) Türk - Sovyet Doğru demiryolu nakliyatı Yolcu Bagaj, Refakatsiz Bagaj ve Eşya Taşıma Arılaşması. Madde 7. İşbu Sözleşmenin ve bu Sözleşme gereğince akdedilecek evvelki maddede zikredilen iki Anlaşmanın tatbikatından doğan hesaplaşmalar Türk - Sovyet Doğru Demiryolu Nakliyatı Yolcu Bagaj, Refakatsiz Bagaj ve Eşya Taşıma Anlaşması hükümlerine göre yapılacaktır. Madde 8. Yolcu, hizmet dolayısiyle seyahat eden personel, bagaj, refakatsiz bagaj ve eşya nakil vasıtaları her iki Âkıd Tarafın ülkelerinde yürürlükte olan gümrük, sağlık ve diğer idari nizamlara tâbi olacaklardır. Madde 9. Nakil vasıtaları ile teçhiz edevatı, yolda lâzım olan her türlü malzeme, yedek parçalar ve keza iki Âkıd Taraftan birinin diğer Âkıd Taraf demiryollarında bozulan kendi nakil vasıtalarının tamiri için göndereceği her türlü malzeme ve yedek parçalar diğer Âkıd Tarafın toprağında muvakkat kabul rejimine tâbi tutularak gümrük ve sair vergi ve resimleri alınmaksızın parasız olarak taşınacaktır. Madde 10. Bu Sözleşmeye göre yapılacak nakliyatta, nakliyat mukavelelerinden doğacak mesuliyetin tâyini ve gerek iki Âkıd Taraf demiryolu idareleri arasında, gerek sözü geçen idarelerle üçüncü şahıslar arasında çıkan ihtilâfların halli, Türk - Sovyet Doğru demiryolu nakliyatı, Yoku, Bagaj, Refakatsiz Bagaj ve Eşya Taşıma Anlaşması esaslarına göre yapılacaktır. Madde 11. Nakil vasıtalarının, hattı cârinin ve istasyonlardaki tesisatın arızalı olmaları yüzünden vukua gelecek hasarlardan doğacak mesuliyet, Türk - Sovyet Sınır Demiryolu Anlaşmasına göre tesbit edilecektir. Madde - 12, Akid Taraflardan birine mensup demiryolu personeli, diğer tarafın toprağında vazifesini ifa eder-' ken, bulunduğu memleketin ve bu memleket demiryolu idaresinin kanun ve nizamlarına harfiyen riayet ve demiryolu makamlarının verecekleri emirlere itaat etmeye mecburdur. Bu personel idari bakımdan yalnız kendi demiryolu idaresine karşı sorumludur. Her iki Âkıd Taraf demiryolu idareleri, kendi personelinin çalışma ve ihmallerinden diğer tarafa karşı mesul olacaklardır. Madde 13. 1) İş mektuplaşması, demiryolu idareleri namına hex memleketin kendi dahili nizamlarına göre tâyin edilen zevatın imzalariyle yapılacaktır. 2) Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı ile Sovyet Sosyalist.Cumhuriyetleri Birliği Ulaştırma Bakanlığı arasındaki muhaberat ile Türkiye Cumhuriyeti ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği demiryolları idareleri arasında yapılacak muhaberat, resmî Fransızca tercümesi ilâve edilmek şartiyle. Tarafların kendi dillerinde yapılacaktır.
No. 324 845-22.7.1961 3) Türkiye Cumhuriyeti demiryolları istasyonları ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği demiryolları istasyonlarının birbirlerine yazdıkları mektuplar her Âkıd Tara-fon hudut istasyonlarına gönderilecek ve bu istasyonlar tarafından varış istasyonuna gönderilmesi temin edilecektir. 4) Türkiye Cumhuriyeti ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği demiryolu idarelerinin bubi rlerine yazdıkları hizmet mektupları posta ile gönderilecektir. Madde 14. 1) İşbu Sözleşmenin 6 neı maddesinde zikredilen Anlaşmaların tatbikatiyle ilgili meselelerin halli için Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı veya Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği Ulaştırma Bakanlığının müracaatı üzerine ve ihtiyaç, zuhur ettikçe, bir karma komisyon kurulur. Bu karma komisyonun toplantıya çağırılma ve çalışma usulleri Türk - Sovyet Sınır Demiryolu Anlaşması ile tesbit edilecektir. 2) Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı veya Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği Ulaştırma Bakanlığının müracaatı üzerine, işbu Sözleşmenin 6 ncı maddesinde zikredilen Anlaşmalarda yapılması lüzumlu görülen tadilât ve ilâvelerle, bu maddenin 1 nci paragrafında kurulacağı bildirilen karma komisyonun halledemediği tatbikatla ilgili hususların halli için, iki Bakanlığın yetkili temsilcileri toplantıya çağırılacaktır. Bu toplantılara çağırılma ve çalışma usulleri Türk - Sovyet Doğru demiryolu, nakliyatı Yolcu, Bagaj. Refakatsız Bagaj ve Eşya Taşıma Anlaşmasiylc tesbit edilecektir. 3) Türkiye Cumhuriyeti Ulaştırma Bakanlığı ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetleri Birliği Ulaştırma, Bakanlığı arasında anlaşmaya varılamıyan hususlar diplomasi voliyle halledilecektir. Madde -- 15. tasdikna İşbu Sözleşme, imzayı nıütaakıp Âkıd Tarafların yetkili makamlarınca tasdik edilip, melerin Moskova'da teatisinden sonra yürürlüğe girecektir. Madde 16. İşbu Sözleşmenin yürürlüğe girmesiyle 9 Temmuz 1922 tarihli Türk - Sovyet Demiryolları Mukavelenamesi ve bununla ilgili 20 Ekim 1936 ve 5 Haziran "1939 tarihli tâdil Anlaşmaları yürürlükten kalkar. Madde - 17. Âkıd Taraflardan her biri, diploması işbu Sözleşmeyi feshedebilir.. voliyi? bir sene önceden yazdı olarak ihbar etmek şartiyle Madde - 18. İşbu Sözleşme Türkçe, Rusça ve Fransızca dillerinde ikişer nüsha olarak tanzim edilmiştir. Türkçe ve Rusça metinlerde ihtilâf halinde Fransızca metin muteber sayılacaktır.
No. 324 846 22.7. 1961 Ankara'da Yirmi Yedi Nisan Bin Dokuzyüz Altmış Bir tarihinde tanzim olunmuştur. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti adına İmza (Vahit HaUfoğlu) Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Birliği Hükümeti adına İmza Nieolas Y. I/şakov Devlet Başkanlığına yazılan tezkerenin tarih ve numaraâı : 19. 7.1961 1/165 Bu kanunun ilânının Başbakanlığa bildirildiğine dair Devle1?Başkanlığından gelen tezkerenin tarih ve numarası : 19. 7.1961 4/272 Bu kanunun müzakerelerini gösteren tutanakların Kurucu Meclis Tutanak dergisi cilt ve sayfa numaraları : Cilt Sayfa 2 149 2 226:228,230,233,259:261 [Birleşim : 21 41 Sıra Sayılı basmayazı Kurucu Meclis 21 nci Birleşim Tutanak dergisine bağlıdır.] Bu kanunu görüşen komisyon : Kurucu Meclis Dışişleri Komisyonu