İstanbul Bilgi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Bitirme Projeleri Yürütme ve Değerlendirme Yönergesi Tanım Son sınıf bitirme projeleri mühendislik müfredatının üç yıllık ders içeriğini nihai bir deneyime dönüştürmeyi amaçlar. Bu projeler kapsam ve teknik içerik acısından öğrencilerin İstanbul Bilgi Üniversitesi Mühendislik Fakültesi ndeki öğrenimleri sırasında geliştirdikleri teknik becerilerini ortaya koymaları için yeterli olmalıdır. Projeler aynı zamanda, düzenlemek, yönetmek, bütünüyle bir ürün geliştirme sürecini tamamlamak, etik ve fikri mülkiyet sorunlarını dikkate almak gibi konuların yanı sıra iletişim, takım çalışması ve sunum becerilerini geliştirmek için de bir fırsat sağlar. Projelerin konuları öğretim üyelerinin uygun olduğunu düşündüğü herhangi bir mühendislik alanından seçilebilir. Bir projenin genellikle 3 son sınıf öğrencisi tarafından bir öğretim üyesinin (ya da öğretim üyelerinin) ve akademik koordinatörün danışmalığı altında yürütülüyor olması beklenmektedir. Proje iki dönem boyunca yürütülür ve ayrı ayrı her yarıyıl sonunda not ile değerlendirilir. Anlaşma Bitirme Projesi konularına ilişkin duyurular birinci yarıyıl başında yapılır. Öğrenciler bu dönemin ilk iki haftası içinde bir proje danışmanı bulmakla sorumludur. Öğrenciler eğer Bitirme Projeleri için bir konu önermek istiyor ise, öğretim üyeleri ile konuşarak bunu yapmaya teşvik edilmektedir. Bir proje için anlaşmaya varıldığında, bunun erken aşamada, projenin paydaşlarının karşılıklı anlayışını yakalayan bir belge içinde kısa bir açıklama ile yazıya dökülmesi önemle tavsiye edilir. Proje, spesifik yöntem ve tekniklerin gerçek hayattaki bir probleme uygulanmasından teorik bir problemin çalışılması ve özgün bir çözüm geliştirilmesine kadar uzanan geniş bir konu aralığından seçilebilir. Sözleşme Birinci dönem başında, her takım bütün takım üyelerinin doldurduğu, yürütülecek projeyi anladıklarını ve projenin yürütülmesi sırasında üzerlerine düşen sorumlulukları kabul ettiklerini beyan eden Bitirme Projesi Sözleşmesini akademik koordinatöre teslim eder. Danışmanın Rolü Danışmanının rolü düzgün bir şekilde ve zamanında öğrencilere tavsiyelerde bulunmak, rehberlik etmek ve yönlendirmektir. Öğrenciler, çıktılarının içeriği ve kalitesi hakkında tavsiye ve geri bildirim almak için, teslim tarihlerinden önce, en azından haftalık olarak danışmanlarına başvururlar. Koordinatörün Rolü Mühendislik Fakültesi bünyesindeki her bölüm, bir koordinatör ve bir koordinatör yardımcısı atar. Koordinatörün rolü, öğrenciler için bir ilk bilgilendirme toplantısı organize edip ve iki yarıyıl boyunca öğrencilere ve proje danışmanlarına tavsiye ve rehberlik ederek tüm projelerin kusursuz bir şekilde organize edilmesini ve yürütülmesini sağlamaktır. Proje Aşamaları Bitirme Projesi genellikle aşağıda belirtilen birkaç aşamadan oluşur. Her aşamanın sonunda öğrenciler, danışmanların inceleme ve geri bildirimi için, çalışmalarını belgelemek ve proje çıktılarını danışmanlarına zamanında iletmek zorundadır.
Danışman ile toplantılar ve Haftalık İlerleme Raporları Her takım düzenli olarak danışman(lar) ile toplanır ve haftalık olarak ilerleme raporu sunar. Bu haftalık raporlar Bitirme Projesi Haftalık Rapor şablonu kullanılarak yazılır ve projenin durumunun yanı sıra ekibin sonraki hafta(lar) için planladığı çalışmaları da özetler. Arka Plan Araştırması Bu süreç, projenin hazırlık aşamasını oluşturmaktadır. Burada öğrenciler problemin tanımını, problemin ortaya çıkabileceği senaryoları ve problemleri için öngördükleri çözümü içeren bir proje formülasyonunu dokuman olarak hazırlar. Öğrencilerin, projeyle ilgili akademide ve sanayide yürütülen çalışmaları da içeren bir arka plan araştırmasını tamamlaması beklenmektedir. Öğrencilerin rehberlik için kendi danışmanı(ları) ile sık sık toplanmaları önerilir. Bu aşamanın sonunda, aşağıdaki amaçlar ulaşılmalıdır: paydaşlar (öğrenci (ler), danışman (lar), müşteriler veya varsa kullanıcı) projenin amacı ve kapsamı üzerinde anlaşmalıdır; projenin çözüm vizyonu ya da çıktısı açıkça ifade edilmelidir; ilgili çalışmaların bir özeti sağlanmalıdır; paydaşlar projenin başarısını tanımlayan ölçütlerde hemfikir olmalıdır. Yukarıdaki tüm hedefler tam olarak belgelenmiş olmalıdır. Gereksinim Özellikleri Bu süreçte, öğrenciler, sorunu çözmek, çözüme üst düzey bir açıklama sağlamak ve çözümün projelerindeki hedeflere nasıl ulaşmalarına nasıl bir yarar sağlayacağını açıklamak için bir plan üretmelidir. Bu aşamanın sonunda, aşağıdaki konular açıkça formüle edilmelidir: Fonksiyonel ve fonksiyonel olmayan gereksinimleri; Gerekli sonuçlar ve beklentiler; Proje kısıtlamalar ve sınırlamalar; Önerilen yöntem. Sistem Tasarımı Sistem tasarımı problem çözümü ve bunun planlaması sürecidir. Sistem tasarımı aşamasının sonunda, soruna uygun çözümün ayrıntılı bir düşük seviyeli tasarımı tamamlanmalıdır. Bu çözüm şunları içerebilir: Önerilen çözüm için bir gerekçe; Bir model geliştirme; Belirlenen tüm riskleri ortadan kaldırmak için bir acil durum planı Sağlama ve Doğrulama Sağlama ve doğrulama (veya test) fazında, projenin kapsamı doğrultusunda hedeflenen etkinliği dikkate alınarak gerçekleştirilecek olan testler dahilinde, öğrencilerden paydaşlar için projenin çıktısı veya hizmet kalitesi ile ilgili bilgi verecek bir plan hazırlamaları beklenmektedir. Testlerin gerçekleştirilmesindeki temel amaç, proje eksikliklerini belirleyerek hataların ortaya çıkarılabilmesini ve düzeltici önlemlerin alınabilmesini sağlamaktır.
Uygulama Uygulama fazında, öğrencilerin baştan sona tüm işlevselliği ortaya koyacak şekilde projenin uygulanmasına başlamaları beklenmektedir. Fazın sonunda, aşağıdaki hedeflere ulaşılmış olmalıdır: Uygulama, geliştirilen modelin operasyonel ve işlevsel olduğunu açık bir şekilde göstermelidir; Tasarım fazında önerilmiş olan tüm özellikler veya hedefler uygulanmalıdır; Uygulama sağlam ve dayanıklı olmalıdır. Proje çıktısı, sürecin dışında yer alan bağımsız bir üçüncü parti tarafından da elde edebilir, doğrulanabilir, test edilebilir ve kullanılabilir olmalıdır. Teslim Bu faz sırasında, proje grubu teslim edilecek dokümanları tamamlayarak son halini verir, Bitirme Projesinin sözlü ve poster sunumlarını gerçekleştirir. Fazın sonunda, aşağıdaki hedeflere ulaşılmış olmalıdır: Benzer nitelikteki mühendislerden oluşan bir takım tarafından, yalnızca ilgili takımca hazırlanmış olan dokümantasyon rehber alınarak aynı çözüm tekrar uygulanabilmelidir. Tasarım fazında ortaya konulmuş olan önerideki başarı kriterleri gerçekleştirilmelidir. Proje Raporu Formatı Proje raporu, Bitirme Projesi Nihai Raporu şablonu baz alınarak hazırlanmalıdır. Poster Sunum Formatı Proje poster sunumu, Bitirme Projesi Poster Hazırlama Yönergesi dokümanında belirtilen yönlendirmelere uyumlu olacak şekilde hazırlanmalıdır. Raporların Teslimi Her bir grup, raporun bir adet ciltli nüshasını, en fazla 5 sayfalık bir özetini ve tüm proje materyallerini (rapor, ekler, sunum, veri tablolarını, modelleri ve çıktıları içeren tüm dosyalar) bulunduran bir CD yi her bir danışmana teslim edecektir. Ek olarak, projeleri değerlendirecek olan her bir jüri üyesine (3 veya 5 üye) raporun birer adet ciltli nüshası ve özeti teslim edilecektir. Sözlü Sunum Her bir grup, her bir yarıyılın sonunda slaytlar, el bildirileri (handout) ve projeyle ilgili bulunan materyalleri içerecek bir sunum hazırlayacaktır. Değerlendirme Komitesi (Danışman, Koordinatör ve Jüri) önünde 15-20 dakikalık bir sözlü sunum yapılacaktır. 1. yarıyılın sonunda yapılan sunumda, projenin motivasyonu, literatür araştırmasının bir özeti, yürütülen çalışmanın teknik ayrıntıları, mümkünse bu aşamada elde edilen sonuçların ve ayrıca 2. yarıyılda yapılması öngörülen çalışmanın ana hatlarının açıklanması yer almalıdır. 2. yarıyılın sonunda yapılacak sunum ise tüm projeyi kapsamlı bir şekilde açıklamalı ve proje süreci dahilindeki her bir kritik kararın nasıl ve neden alındığını ortaya koyup tartışmalıdır. Sunumda, ek olarak, teslim edilecek projenin nitelikleri ve önemli görülen işlevleri tanımlanarak tarif edilmelidir. Sözlü sunumlara ve final sınavına katılım
zorunludur. Sözlü sunumlara veya final sınavına katılım sağlanmaması halinde N (No show) olarak notlandırma yapılacaktır. Poster Sunumu Her bir grup, her iki yarıyılda yapılanları özetleyecek bir poster hazırlayacak ve 2. yarıyılın nihai dokümanlarıyla birlikte teslim edecektir. Posterler, eğitmenler ve katılımcılar tarafından değerlendirilecek ve en iyi posterler ödüllendirilecektir.
Proje Takvimi Bitirme Projelerinin haftalık takvimi aşağıda verilmiştir: 1. Yarıyıl Hafta 1-2: Hafta 3-12: Hafta 13: Hafta 14: Proje seçimi ve Takım oluşturulması Haftalık ilerleme raporu teslimi Nihai rapor, doküman ve materyal teslimi Sözlü sunumlar 2. Yarıyıl Hafta 1-12: Hafta 13: Hafta 14: Haftalık ilerleme raporu teslimi Nihai rapor, doküman, materyal ve poster teslimi Sözlü sunumlar Poster sergisi Notlama Esasları Her bir yarıyılın sonunda, projeye aşağıdaki esaslar doğrultusunda bir harf notu verilecektir: 1. Yarıyıl Açıklama Notlayan %15 Danışman değerlendirmesi Danışman %20 Haftalık ilerleme raporları Danışman %30 Nihai doküman Değerlendirme Komitesi %35 Sözlü sunum Değerlendirme Komitesi 2. Yarıyıl Açıklama Notlayan %15 Danışman değerlendirmesi Danışman %15 Haftalık ilerleme raporları Danışman %25 Nihai doküman Değerlendirme Komitesi %35 Sözlü Sunum Değerlendirme Komitesi %10 Poster Değerlendirme Komitesi Her iki dersin (491 ile 492 nolu ders kodunu taşıyan dersler) hem Güz hem de Bahar dönemlerinde açılması beklenilmektedir.