FİNLANDİYA ÜLKE RAPORU (Yaş Meyve Sebze Sektörü Açısından) ULUDAĞ İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİ ARGE ŞUBESİ KASIM, 2017 1
İÇİNDEKİLER 1. GENEL EKONOMİK DURUM... 3 2. FİNLANDİYA NIN DIŞ TİCARETİ... 4 3. TÜRKİYE İLE TİCARET... 8 4. FİNLANDİYA NIN YAŞ MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ... 9 5.İŞ ADAMLARININ PAZARDA DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR... 12 KAYNAKLAR... 13 2
FİNLANDİYA Büyüme Oranı: %1,3 / GSYİH: 234.524 (milyon $)/ Nüfus: 5.504.000/ Başkent: Helsinki 1. GENEL EKONOMİK DURUM Finlandiya sanayi alt yapısının oluşmasında Dünya Savaşı ertesinde Rusya ile yapılan Barış Anlaşması çerçevesinde savaş tazminatının gemi ile makine ve ekipman olarak ödenme mecburiyeti önemli bir katkıda bulunmuştur. Metal ve mühendislik sanayinin hammaddesi demirin ve sanayi için gerekli enerji kaynağı petrolün Rusya dan temini, buna karşılık söz konusu ülke ile yapılan uzun vadeli ticari ve ekonomik işbirliği anlaşmaları ile sanayi üretiminin bu ülkeye satışı ve üretim fazlasının da diğer batı ülkelerine pazarlanması sanayi alt yapısının etkin kullanımını sağlamıştır. Finlandiya bugün büyük ölçüde endüstrileşmiş bir serbest piyasa ekonomisine sahiptir. 2016 yılında 230 milyar $ a ulaşan gayrisafi milli hasılası ile Avusturya, Belçika, Hollanda ve İsveç ile benzer bir büyüklüğe sahiptir. Ekonomide özellikle imalat sanayiinde (ormancılık, metal işleme, tasarım/dizayn, telekomünikasyon ve elektronik) son derece rekabetçi sektörlere sahiptir. İklim koşullarından ötürü, tarımda sadece kendine yeterliliği hedeflemektedir. Ormancılık ile ilgili sektörler, özellikle kırsal kesimde en büyük 2. uğraş dalını oluşturmaktadır. Son yıllarda dünyayı etkisi altına alan ekonomik ve mali krizden etkilenmiş olsa da, Avrupa Ekonomik alanında krizin etkisini en çabuk atlatan ülkelerin başında gelmektedir. Ancak, bu kriz ortamı ülkede özellikle bütçe açıklarında ve borçlanma yapısında önemli zararlara yol açmıştır. Fin ekonomisinde mobil telefon şirketi Nokia'nın 2013 yılında Microsoft'a satılması ve geleneksel ihracat dalı olan kağıt sektörü talebinde yaşanan azalma bütçe fazlası vermeye alışmış olan Fin ekonomisinde sıkıntılar yaşatmıştır. İhraç gelirlerinde ve iç talepteki daralma ülkeyi olumsuz etkilese de uzun dönemde Finlandiya ekonomisi için en önemli tehditlerin hızla yaşlanan nüfus yapısı ile rekabetçi piyasa koşullarına uyum sağlama hususlarında ortaya çıkması beklenmektedir. Finlandiya ekonomisi, ülke nüfusunun düşük olmasından kaynaklanan kısıtlı pazar potansiyeli dolayısıyla dış pazara yönelik oluşmuştur. Pek çok sektörde yüksek ihracat hacmi ile önemli üretim kapasitesine ulaşmış olan Fin sanayisi, dünya ekonomilerinde istikrarsızlık ve krizler gibi dışşal etkilere, diğer ülkelerden daha açık bulunmaktadır. Bu nedenle, esas olarak elektrikli ve elektronik ürünler, kağıt ve metal sanayisinde yaratılan katma değere aşırı bağımlı bir sanayi yapısına sahip Finlandiya, muhtemel dışşal ekonomik krizlerin etkisini minimize etmek için, ürün ve pazar çeşitliliği arayışına girmiştir. Finlandiya 2016 yılı Dünya İnovasyon Endeksinde bir önceki yıl sıralamasından bir üst sıraya geçerek 5. sırada yer almıştır. Ülkede kurumlar vergisi % 24, standart KDV oranı % 23 olarak uygulanmaktadır. 3
2. FİNLANDİYA NIN DIŞ TİCARETİ Tablo 1. Finlandiya nın Yıllara Göre Dış Ticareti (Milyon Dolar) 2012 2013 2014 2015 2016 İhracat 72.975 74.445 74.339 59.682 57.326 İthalat 76.089 77.587 76.773 60.174 60.502 Hacim 149.064 152.032 151.112 120.857 117.828 Denge -3115-3142 -2435-492 -3176 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Ülke Masaları 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 2012 2013 2014 2015 2016 İhracat İthalat Grafik 1. Finlandiya Dış Ticaret Verileri, 2012-2016 (Milyon Dolar) 4
Tablo 2: Finlandiya nın Başlıca Ürünler İtibari ile İhracatı (1000 $) (İlk 10 Ürün) GTİP ÜRÜNLER 2014 2015 2016 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 7.723.975 3.765.867 4.153.836 4810 Bir/iki yüzü kaolin, inorganik madde sıvanmış kağıtlar 5.092.091 4.437.971 4.149.491 7219 Paslanmaz çelikten yassı hadde mamulü (600mm.den geniş) 2.794.261 2.433.237 2.119.522 4407 Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalın >=6 mm 2.045.256 1.722.240 1.815.805 4703 Sodalı ve sülfatlı odun hamuru 1.905.838 1.783.925 1.724.937 9018 Tıp, cerrahi, dişçilik, veterinerlik alet ve cihazları 1.364.067 1.138.299 1.303.710 8703 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları 1.459.678 1.845.313 1.253.502 4802 Sıvanmamış kağıt ve karton (perfore edilmemiş kart ve şeritler) 1.619.538 1.230.999 1.149.002 8504 Elektrik transformatörleri, statik konvertisörler, endüktörler 1.321.708 1.050.723 932.130 TOPLAM 74.338.834 59.682.311 57.325.872 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı (www.ekonomi.gov.tr) 5
Tablo 3: Finlandiya nın Başlıca Ürünler İtibari ile İthalatı (1000 $) (İlk 10 Ürün) GTİP ÜRÜNLER 2014 2015 2016 2709 Ham petrol (petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar) 8.396.750 3.994.487 3.787.902 8703 Otomobil, steyşın vagonlar, yarış arabaları 2.651.231 2.460.494 2.693.462 2710 Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar 4.319.528 2.418.778 2.214.623 3004 Tedavide/korunmada kullanılmak üzere hazırlanan ilaçlar (dozlandırılmış) 1.891.271 1.718.361 1.676.048 8517 Telli telefon-telgraf için elektrikli cihazlar 1.414.391 1.357.874 1.329.231 8471 Otomatik bilgi işlem makineleri, üniteleri 1.319.430 1.148.287 1.229.348 8708 Kara taşıtları için aksam, parçaları 1.117.403 1.167.210 971.416 2716 Elektrik enerjisi 1.025.320 704.982 763.663 8802 Diğer hava taşıtları, uzay araçları 291.099 495.255 671.586 8704 Eşya taşımaya mahsus motorlu taşıtlar 628.662 519.510 654.683 TOPLAM 76.773.255 60.174.388 60.501.950 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı (www.ekonomi.gov.tr) 6
Tablo 4: Finlandiya nın Başlıca Ülkeler İtibari ile İhracatı (1000 $) (İlk 10 Ülke) ÜLKELER 2013 2014 2015 Almanya 8.633.785 8.099.890 7.363.687 İsveç 8.158.534 6.049.931 6.083.208 ABD 4.913.739 4.003.918 4.153.045 Hollanda 4.381.790 3.825.796 3.734.389 Rusya Federasyonu 6.069.243 3.443.649 3.234.450 Çin 3.326.035 2.796.368 2.933.649 Birleşik Krallık 3.803.891 2.895.074 2.584.942 Belçika 2.268.854 1.601.694 1.830.411 Fransa 1.971.924 1.641.504 1.731.175 TOPLAM 74.338.834 59.682.311 57.325.872 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı (www.ekonomi.gov.tr) Tablo 5: Finlandiya nın Başlıca Ülkeler İtibari ile İthalatı (1000 $) (İlk 10 Ülke) ÜLKELER 2013 2014 2015 Almanya 10.168.289 8.990.540 8.816.944 İsveç 8.638.186 6.744.043 6.737.848 Rusya Federasyonu 11.377.221 6.587.282 6.701.563 Çin 4.950.628 4.368.658 4.456.431 Hollanda 3.943.813 3.167.943 3.028.527 Fransa 2.428.355 2.263.989 2.411.682 ABD 2.841.266 2.109.856 2.228.119 Birleşik Krallık 2.366.945 1.866.570 1.818.334 Estonya 2.033.919 1.693.640 1.799.710 TOPLAM 76.773.255 60.174.388 60.501.950 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı (www.ekonomi.gov.tr) 7
3. TÜRKİYE İLE TİCARET Tablo 6. Türkiye Finlandiya Dış Ticaret Göstergeleri (Bin Dolar) Yıllar İhracat İthalat Hacim Denge 2012 301.593 1.114.790 1.416.383-813.197 2013 297.972 1.244.975 1.542.948-947.003 2014 329.424 1.138.278 1.467.703-808.854 2015 266.054 1.011.793 1.277.847-745.739 2016 292.397 942.114 1.234.511-649.717 2016 (1-6) 124.535 552.925 677.459-428.390 2017 (1-6) 145.334 433.590 578.924-288.256 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Ülke Masaları Türkiye-Finlandiya Ticaret verileri incelendiğinde, Türkiye nin Finlandiya ya ihracatı 2012 yılında 301,5 milyon dolar civarında gerçekleşirken 2014 yılında 329,4 milyon dolara ulaşmıştır, 2016 yılında ise 292,3 milyon dolara gerilemiştir. Ülkemizin Finlandiya dan ithalatı 2013 yılında 1,2 milyon civarında gerçekleşirken 2016 yılında 942,1 milyon dolara gerilemiştir. Söz konusu ülkeye ihracatımızın karşılama oranı %31 dir (Tablo 6). 1.400.000 1.200.000 1.000.000 800.000 600.000 1.114.790 TÜRKİYE-FİNLANDİYA DIŞ TİCARET VERİLERİ (bin dolar) 1.244.975 1.138.278 1.011.793 942.114 400.000 200.000 301.593 297.972 329.424 266.054 292.397 0 2012 2013 2014 2015 2016 İhracat İthalat Grafik 2. Türkiye-Finlandiya Dış Ticaret Verileri, 2012-2016 (Bin Dolar) 8
4. FİNLANDİYA NIN YAŞ MEYVE SEBZE SEKTÖRÜ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Tablo 7. Finlandiya Ürün Grubu Bazında Yaş Meyve Sebze Sektörü İthalatı, 2012-2016 (İlk 10 Ürün, 1000 USD) GTİP Ürün Açıklaması 2012 2013 2014 2015 2016 80390 Taze ya da kurutulmuş muzlar 70200 Taze ya da dondurulmuş domatesler 78.144 83.172 89.607 98.858 93.388 55.051 61.326 69.661 58.345 57.103 80610 Taze Üzümler 49.615 52.847 50.238 43.414 45.087 80520 Taze ya da kurutulmuş mandarinler 43.300 46.771 46.413 40.186 44.660 80810 Taze elmalar 51.562 58.106 49.600 44.066 41.583 70960 Taze ya da Dondurulmuş Capsicum ya da Pimenta 80440 Taze ya da kurutulmuş avokadolar 80510 Taze ya da kurutulmuş portakallar 70511 Taze ya da dondurulmuş kıvırcık marul 80132 Taze veya kurutulmuş kaju fındık, kabuklu 37.981 44.126 41.866 36.831 39.891 6.081 14.213 19.847 21.720 26.271 23.845 24.068 24.755 21.468 25.306 27.818 26.619 23.552 19.724 19.559 6.696 7.543 11.594 12.059 15.740 Genel Toplam 589.927 668.504 684.547 629.337 652.914 Kaynak: Trademap Trademap verilerine göre, Finlandiya nın 2016 yılında YMS ithalatı 652,9 milyon dolar civarında gerçekleşmiş olup en fazla ithalat edilen ürün grupları değer bazında sıralama göre; Taze ya da kurutulmuş muzlar, Taze ya da dondurulmuş domatesler, Taze Üzümler, Taze ya da kurutulmuş mandarinler ve Taze elmalar (Tablo 7). 9
Tablo 8. Finlandiya Ülke Bazında Yaş Meyve Sebze Sektörü İthalatı, 2012-2016 (İlk 15 Ülke, 1000 USD) Ülkeler 2012 2013 2014 2015 2016 İspanya 140.749 171.412 172.551 158.923 196.991 Hollanda 112.953 126.106 124.786 112.527 112.029 Kosta Rika 25.709 35.055 41.487 58.789 68.373 İtalya 32.382 28.183 28.570 33.134 38.299 İsveç 22.423 24.988 19.268 16.067 19.628 Almanya 53.196 67.590 82.971 59.900 18.502 Güney Afrika 16.191 16.775 15.773 15.091 17.594 Peru 5.686 9.750 12.142 11.571 16.401 Ekvador 8.783 8.927 10.944 10.691 16.175 Belçika 8.880 9.358 12.906 13.118 13.087 Mısır 11.118 11.036 10.495 8.894 10.844 Brezilya 17.150 16.908 17.438 11.980 10.383 Şili 7.548 9.203 6.855 6.157 10.167 İsrail 14.643 12.187 12.451 9.551 9.663 Polonya 5.691 8.856 9.386 9.295 9.532 Türkiye 25. sırada 1.902 1.943 2.336 2.717 3.685 Genel Toplam 589.927 668.504 684.547 629.337 652.914 Kaynak: Trademap Trademap verilerine göre, Finlandiya nın 2016 yılında en fazla YMS ithalatı yaptığı ülkeler değer bazında sıralama göre; İspanya, Hollanda, Kosta Rika, İtalya ve İsveç tir (Tablo 8). 10
Türkiye ve UYMSİB - Finlandiya Yaş Meyve Sebze İhracatı Verileri Tablo 9. Türkiye Geneli Yaş Meyve Sebze Sektörü Finlandiya İhracatı Verileri 2016 Ocak-Ekim 2017 Ocak-Ekim DEĞİŞİM ÜRÜN GRUBU KG MİKTAR FOB USD KG MİKTAR FOB USD KG MİKTAR FOB USD MANDARİN 158.720 88.823 0 0-100% - 100% GENEL TOPLAM 158.720 88.823 0 0-100% - 100% Kaynak: Uludağ İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği (UİB) UİB verilerine göre, Türkiye Yaş Meyve Sebze Sektörü 2016 yılı Ocak-Ekim döneminde Finlandiya ya 88 bin dolarlık mandarin ihracatı gerçekleştirmiş olup, söz konusu ülkeye 2017 yılı aynı döneminde ihracat yapılmamıştır (Tablo 9). UYMSİB in Finlandiya ya Ocak-Ekim 2016/17 döneminde ihracatı bulunmamaktadır. FİNLANDİYA TARIM VE GIDA SANAYİ ÜRÜNLERİ İHRAÇ POTANSİYELİMİZ Potansiyel Ürün Taze veya soğutulmuş domates Ülkenin Toplam İthalatı 2016 (bin $) Türkiye'nin Ülkeye İhracatı 2016 (bin $) Türkiye'nin Toplam İhracatı 2016 (milyon $) Dünya İthalatında Ülkenin Payı 2016 (%) Ülkenin Toplam İthalatında Değişim 2015-2016 (%) 57.048-239.880 0,7 0,2 Ülke İthalatında İlk 5 Ülke ve Pazar Payları 2016 (%) Hollanda(48,3) İspanya(39,3) Almanya (10,3) Polonya(1,4) İngiltere(0,3) İspanya(62,3) Ülkenin Türkiye'ye ve Rakip Ülkelere Uyguladığı Gümrük Oranları Türkiye % 18,7, diğer ülkeler % 22,2-27,6 Turunçgiller, mandarin 44.118 77,8 322.102 1-1,8 Kaynak: Ekonomi Bakanlığı Ülke Masaları Hollanda(13,7) İsrail(9,3) Almanya (6,5) Fas(3,3) Türkiye(0,4) 9. sırada Türkiye % 0, diğer ülkeler % 4,8-12,5 11
5. İŞADAMLARININ PAZARDA DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR Para Kullanımı Para birimi olarak, AB ortak para birimi Avro kullanılmaktadır. Kredi kartları genellikle alışveriş merkezi ve restoranlarda geçerlidir. Pasaport ve Vize Uygulaması Umuma Mahsus Pasaport hamilleri vizeye tabidir. Diplomatik, Hizmet ve Hususi Pasaport hamilleri ise, 180 gün içinde 90 günü aşmamak kaydıyla, Finlandiya ya yapacakları seyahatlerinde vizeden muaftır. (www.mfa.gov.tr ) Finlandiya, Schengen e üye bir ülkedir. Kullanılan Lisan Finlandiya da Fince konuşulmaktadır. Ülkenin diğer resmi dili İsveççedir. Halkın büyük kısmı başta İngilizce olmak üzere birkaç yabancı dili konuşabilmektedir. Ulaşım THY, İstanbul-Helsinki-İstanbul doğrudan tarifeli uçuşları 19 Mart 2006 tarihinde başlamıştır. Daha önce haftada 3 gün olan uçuşlar halen haftada 18 sefer olarak yapılmaktadır. Bu kapsamda haftanın bazı günleri günde 3 kere sefer düzenlenmektedir. 2009 yılının Mayıs ayında Finnair de Türkiye uçuşlarını başlatmıştır. Finnair'in Antalya ve Gazipaşa Havalimanlarına tarifeli uçuşları mevcuttur. Yerel Saat Finlandiya, Greenwich e göre 2 saat ileridedir (GMT + 2). Finlandiya ile Türkiye aynı zaman diliminde bulunduğundan iki ülke arası zaman farkı bulunmamaktadır. Telefon Kodları Finlandiya ile telefon ya da faks yoluyla iletişim kurmak için uluslararası telefon kodu +358 dir. Başkent Helsinki nin telefon kodu 9 d ur. 12
KAYNAKLAR 1. Ekonomi Bakanlığı Ülke Masaları (www.ekonomi.gov.tr) 2. Türkiye İhracatçılar Meclisi (www.tim.org.tr) 3. Uludağ İhracatçılar Birliği (www.uib.org.tr) YASAL UYARI Bu rapor Birliğimiz uzmanları tarafından güvenilir olduğuna inanılan kamuya açık kaynaklardan elde edilen bilgiler kullanılmak suretiyle, sadece bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Bu rapor ve içindeki bilgilerin kullanılması nedeniyle doğrudan veya dolaylı olarak oluşacak zararlardan Birliğimiz hiçbir şekilde sorumluluk kabul etmemektedir. Birliğimizin yazılı izni alınmaksızın herhangi bir kişi tarafından, herhangi bir amaçla, kısmen veya tamamen çoğaltılamaz, dağıtılamaz veya yayımlanamaz. Tüm haklarımız saklıdır. 13