EDİRNE DEKİ TARİHİ KÖPRÜLER VE 1943 METRE UZUNLUĞUNDA 53 AÇIKLIKLI MERİÇ KÖPRÜSÜNUN YAPIMI Süleyman Uluöz Selahattin Düzbasan Erol Yakıt Tolga Uluöz Umut Akyazı 08-10/05/2015-Bursa Yolu Projesi 1
Süleyman Uluöz uluozsuleyman@hotmail.com DSİ Kalite Kontrol ve Lab. Şube Md.(1976-2003) TSE Davetli Uzman mühendis ( 1984-2009 ) Laboratuar Denetçisi ( 4761 ) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Kalite Kontrol Kilit Personeli ( 195 ) DSİ Genel Müdürlüğü Kalite Kontrol-Ar-Ge Md./ Ilgaz İnş ( 2003- ) Kalite Kontrol-Ar-Ge Md./ Fil İnş ( 2003- ) Kalite Yönetim Temsilcisi/Railone Ilgaz (2009- ) Yolu Projesi 2
EDİRNE DEKİ TARİHİ KÖPRÜLER VE 1943 METRE UZUNLUĞUNDA 53 AÇIKLIKLI MERİÇ KÖPRÜSÜNUN YAPIMI Edirne deki tarihi köprüler. Yolu Projesi Yolu Projesi 3
Edirne nin Tarihçesi İlkçağlarda Orta Asya dan göç ederek buraya yerleşen Traklar tarafından kurulmuştur. İlerleyen tarihlerde Makedonya İmparatorluğu na daha sonra Romalıların hakimiyetine girmiş. Sultan I. Murat döneminde Osmanlı imparatorluğuna dahil olmuştur. Su ve köprüler şehri olarak anılan Edirne den geçen; Meriç, Tunca ve Arda nehirleri belli dönemlerde taştığından, tarihi köprüler kullanılamamakta ve tarihi yapılar risk altına girmektedir. Yolu Projesi 4
EDİRNE DEKİ TARİHİ KÖPRÜLER Yolu Projesi 5
Gazi Mihal Köprüsü (Hamidiye Köprüsü) Tunca Nehri üzerinde 184 m uzunluğunda ve 16 gözlüdür. Bizans döneminde Mikhael Palaiologos tarafından 1261 1282 yıllarında yaptırılmıştır. Osmanlı döneminde 1402 yılında Gazi Mihal Bey tarafından onarılmış. 1900 yılında II. Abdülhamit tarafından İtalyan ustalara yeniden yaptırılmıştır. Yolu Projesi 6
Meriç Köprüsü Meriç Nehri üzerinde 222 m. uzunluğunda 12 gözlü olarak inşa edilmiştir. Köprü 1842 yılında Sultan Abdülmecit döneminde onarılmıştır. Yolu Projesi 7
Saraçhane Köprüsü (Şahabettin Paşa-Sultan Mustafa) Tunca Nehri üzerinde 150,16 metre uzunluğunda 10 gözlüdür. Osmanlı Padişahı Sultan II. Murat döneminde 1451 de Şahabettin Paşa tarafından inşa ettirilmiştir. Sultan II. Mustafa ve Sultan II. Abdülhamit döneminde onarılmıştır. Yolu Projesi 8
Kanuni Köprüsü (Saray Köprüsü) Tunca Nehri üzerinde; 67,3 metre uzunluğunda, 4,5 m. genişliğinde ve 4 gözlüdür. Kanuni Sultan Süleyman döneminde 1553 1554 yılları arasında Mimar Sinan tarafından yapılmıştır Yolu Projesi 9
Tunca Köprüsü ( Ekmekçi zade Ahmet Paşa ) Tunca Nehri üzerinde; 136,3 metre uzunluğunda, 11 ayaklı ve 10 kemerli olarak inşa edilmiştir. Fatih Sultan Mehmet döneminde defterdarlık yapan Ekmekçizade Ahmet Bey tarafından 1608 1615 yılları arasında yaptırılmıştır. Sultan Reşat döneminde granit parke taşlarla kaplanmıştır. Yolu Projesi 10
Yalnız Göz Köprüsü Tunca Nehri üzerinde bulunan köprü 91,14m. uzunluğunda 6 gözlüdür. 1570 yılında Sultan II. Selim tarafından Mimar Sinan a yaptırılmıştır. Yolu Projesi 11
Yıldırım Köprüsü Tunca Nehri üzerinde 120 metre uzunluğunda ve 9 gözlü olarak inşa edilmiştir. Kitabesinde 1544 yılında onarımı yapıldığı belirtilen köprü, Karayolları tarafından 1987 89 yılları arasında onarılmıştır. Yolu Projesi 12
Fatih (Bönce) Köprüsü Tunca Nehri üzerinde; 40,75 metre uzunluğunda 3 gözlü olarak kesme taştan inşa edilmiştir. Sarayiçi nde bulunan köprünün ne zaman yapıldığı bilinmemesine rağmen, 1452 yılında Fatih Sultan Mehmet döneminde yapıldığı kabul edilmektedir. Yolu Projesi 13
Ergene Köprüsü Ergene Nehri üzerinde 1200 metre uzunluğunda 174 gözlü olarak inşa edilmiştir. Edirne nin Uzunköprü İlçesinde, Sultan II. Murat döneminde inşaatına başlanılan ve 18 yıl süren köprünün yapımı 1443 yılında tamamlanmıştır. Yolu Projesi 14
TEM Edirne Karaağaç Bağlantı Yolu Projesi Yolu Projesi 15
Pazarkule Sınır Kapısının Yunanistan tarafındaki E 85 Karayolu ile TEM Otoyolu nun bir bölümünü oluşturan Edirne Çevre Otoyolu arasında bağlantı sağlamak amacıyla yapılmaktadır. Yolu Projesi 16
TEM Edirne Karaağaç bağlantı yolu Projesi 5,6 km uzunluğundadır. Pazarkule Sınır Kapısını Edirne Çevre Yoluna bağlayacak yüksek standartlı yol projesidir. Yolu Projesi 17
Proje kapsamında; 123.534,53 m³ beton 18.324 ton demir 1.173 ton öngerme halatı 841 ton profil demir kullanılacaktır. Yolu Projesi 18
Meriç Köprüsü Proje kapsamında; 10 adet köprü mevcut olup bunlardan en uzunu 1943 metre uzunluğunda 2*2 otoyol standardında inşa edilen 53 açıklıklı Meriç köprüsüdür. Yolu Projesi 19
14 05 20 5
Edirne de meydana gelen taşkınlar Meriç, Tunca ve Arda Nehirlerinde belli dönemlerde meydana gelen taşkınlardan dolayı Karaağaç yerleşim birimiyle ulaşım kesilmektedir. Bu taşkınlara; 26.10.2014-04.12.2014-03.02.2015 tarihlerinde meydana gelen taşkınları örnek olarak verebiliriz. Yolu Projesi 21
Edirne de 2014-2015 yıllarında meydana gelen taşkınlardan görüntüler Yolu Projesi 22
Yolu Projesi 23
TEM Edirne-Karaağaç Projesinin Faydaları Edirne ili çevresindeki yerleşim alanlarının Meriç, Tunca ve Arda Nehirlerinde meydana gelen taşkınlardan kaynaklanan ulaşım problemi önlenecektir. Yolu Projesi 24
Pazarkule Sınır Kapısı daha aktif duruma gelecek, Karaağaç-Edirne arasındaki tarihi köprülerin korunması amacıyla izin verilmeyen ağır taşıt trafiğinin geçişi sağlanacak, Yunanistan ile yapılacak sınır ticareti gelişecek, Sınır kapısından giren araçlar, doğrudan Edirne Çevre Otoyoluna gireceğinden dolayı şehir trafiği rahatlayacak, Yolu Projesi 25
Edirne civarındaki sanayi tesislerin ihracat ve ithalat imkanları kolaylaşacak, Edirne merkezindeki ticari ve turizm faaliyetleri artacak, Yunanistan ile Rusya, Ukrayna gibi ülkeler arasındaki ulaşımın İstanbul üzerinden geçmesi, ülkemize önemli avantajlar sağlayacaktır. Yolu Projesi 26
TEM Edirne Karaağaç Bağlantı Yolu Yapım İşinin, planlandığı tarihte bitirilmesi için; Ilgaz İnşaatın teknik eleman, formen ve kalifiye işçileri ; Kontrollük Teşkilatı teknik elemanlarının denetiminde, vardiya sistemiyle 24 saat kesintisiz şekilde çalışmaktadır. Yolu Projesi 27
Projede Kullanılan Betonun Üretimi TEM Edirne Karaağaç Bağlantı Yolu Projesi kapsamında kullanılacak 123.534, 53 m³ betonun üretimi; Şantiye Sahasında kurulan 100 ve 120 m³/saat kapasiteli 2 adet beton santralinden temin edilmektedir. Yolu Projesi 28
Beton Bileşenleri Çimento; Beton üretimlerinde TS EN 197-1 standardına uygun CEM I PÇ 42,5 R sınıfında çimento kullanılmaktadır. Çimentodaki Na2O, K2O ve SO3 miktarları laboratuar testleriyle kontrol edilmektedir. Agrega; TS 706 EN 12620 standardına uygun 4 farklı gradasyonda agrega kullanılmaktadır. Doğal kumdaki aktif silis dikkate alındığından, beton üretiminde en fazla % 15 kullanılmaktadır. Yolu Projesi 29
Beton Bileşenleri Beton kimyasalı * C 45/55 sınıfı betonda poli karboksil eter. * C 25/30 sınıfı betonda lignin sülfonat beton katkısı kullanılmaktadır. Beton üretimi ve kür suyu TS EN 1008 standardı kriterlerine uygun olan su; Beton karışım suyu olarak kullanılmaktadır. Yolu Projesi 30
Beton Tasarımlarının Tespiti Edirne ve çevresinde son 5 yıldaki meteorolojik raporlar incelenerek beton imalatları sırasında meydana gelebilecek olumsuz hava koşullarına karşı alınacak tedbirler belirlenmiştir. Laboratuar ortamında üretilen betondan alınan numuneler farklı ortam ve farklı sıcaklıklarda bekletilip basınç dayanımları tespit edilerek, olumsuz hava koşullarının beton kalitesine yapabileceği etki tespit edilmiştir. Yolu Projesi 31
Beton Tasarımları 1 m³ beton üretimi ( kg ) Beton bileşenleri C 25/30 C 45/55 Nehir kumu (0 3) 296 285 Kırma kum (0 5) 658 752 Kırma agrega (5 12) 791 752 Kırma agrega (12 22) 263 272 Çimento ( CEM I PÇ 42,5 R ) 290 450 Lignin sülfonat 3,77 - Poli karboksil eter - 4,50 Karma suyu 165 141 Yolu Projesi 32
Betonarme Yapılar Meriç Köprüsünün yapımında yapımında kullanılacak 112.313,32 m³ betondan; Öngermeli kiriş üretiminde 24.924,32 m³ Fore kazık, temel, elevasyon,. vb yapımında 87.389 m³ beton kullanılmaktadır. Yolu Projesi 33
Betonarme yapılarda beton ve yapı çeliği Yapının Adı Projedeki miktarlar Beton hacmi ( m³) Yapı Çeliği (Ton ) Fore kazık 29.650 4.100 Temel 19.604 2.165 Elevasyon 9.963 1.371 Başlık kirişi 11.225 1.636 Döşeme betonu 13.430 1.782 Yolu Projesi 34
06.05.2015 tarihi itibariyle mevcut durumu Projede Tamamlanan kısmı Yapının Adı adet adet % Fore kazık 1381 1344 97,32 Temel 106 75 70,75 Elevasyon 216 151 69,91 Başlık kirişi 104 69 66,35 Döşeme betonu 106 29 27,36 Yolu Projesi 35
Proje kapsamında yapılan çalışmalardan görüntüler Yolu Projesi 36
Proje kapsamında yapılan çalışmalardan görüntüler Yolu Projesi 37
Proje kapsamında yapılan çalışmalardan görüntüler Yolu Projesi 38
Öngermeli kiriş üretimi (Tamamlanan ; % 56,58 ) I 150 ve I 90 tiplerindeki 1232 adet öngermeli kirişin üretiminde; C 45/55 sınıfında 24.924,32 m³ beton 5.898, 91 ton yapı çeliği, 1.173 ton öngermeli halat kullanılmaktadır. Öngermeli kirişler prekast sahasındaki 6 farklı noktada kurulan, hidrolik sistemle açılıp kapanabilen özel kalıplar içerisinde yapılmaktadır. Yolu Projesi 39
06.05.2015 tarihi itibariyle Proje kapsamında kullanılmak üzere; 697 adet Tip 150 ve Tip 90 lık öngermeli kirişin üretimi tamamlanmıştır. Yolu Projesi 40
Öngermeli kiriş üretimi 1. Aşama; Öngerme halatlarına kademeli olarak 110, 210 ve 278 barlık germe yapılmaktadır. 2. Aşama; Beton kalıp içerisine yerleştirilmekte, 3. Aşama; 2 saat dinlendirilen betona 10-12 saatlik buhar kür uygulanmakta, Kiriş betonuyla aynı şartlarda buhar kürüne tabi tutulan numunelerdeki basınç dayanımı 41,25 N/mm² e geldiğinde öngerme halatları kesilen kirişler kalıptan çıkarılmaktadır. Yolu Projesi 41
Yolu Projesi 42
Öngermeli kiriş montajı Ilgaz İnşaat makine parkında kiriş montajında kullanılan launching girderler mevcuttur. Fakat kiriş montajının yapılacağı yerin konumu dikkate alındığından dolayı kiriş montajında 200 ton kapasiteli teleskopik bomlu mobil vinç kullanılmaktadır. Yolu Projesi 43
14 05.20 5
Beton Kalitesi ve Ar&Ge Çalışmaları Beton imalatların kalitesini tespit etmek ve meydana gelen kalite problemleriyle ilgili Ar&Ge çalışmalarının yapılması amacıyla Şantiyede laboratuar kurulmuştur. Laboratuarda görevli teknik eleman ve araştırma teknisyenleri şantiye çalışmalarına paralel olarak vardiya sistemiyle 24 saat kesintisiz çalışmaktadır. Yolu Projesi 45
Beton İmalatların Kalitesi Fore kazık, temel, elevasyon, başlık kirişi gibi betonarme yapılarda kullanılan betondan alınan numunelerde 7 ve 28 gün bekletilip basınç dayanımları tespit edilmektedir. Projenin başladığı 14 Temmuz 2013 den 05.05.2015 tarihinde kadar geçen sürede 14.820 adet numune alınarak basınç dayanımı tespit edilmiştir. Yolu Projesi 46
Fore kazık Betonlarında 28 Günlük Basınç Dayanımlarının İstatistiki Değerlendirilmesi (S = 3,16) Yolu Projesi 47
Temel Betonlarında 28 Günlük Basınç Dayanımlarının İstatistiki Değerlendirilmesi (S= 3,28) Yolu Projesi 48
Elevasyon Betonlarında 28 Günlük Basınç Dayanımlarının İstatistiki Değerlendirmesi (S= 2,43) Yolu Projesi 49
Başlık kirişi Betonlarında 28 Günlük Basınç Dayanımlarının İstatistiki Değerlendirilmesi (S= 2,86) Yolu Projesi 50
Öngermeli Kiriş Üretiminde Beton Kalitesi Öngermeli kiriş üretiminde betondan 10 adet 15 cm lik küp numuneden; 4 adedine kirişlerle birlikte buhar kürü uygulandıktan sonra transfer dayanımı tespit edilmekte. 3 er adet numune 7 ve 28 günlük iken basınç dayanımları tespit edilmektedir. Kiriş üretimi ve bu konuyla ilgili olarak yapılan Ar&Ge çalışması kapsamında 8.400 adet beton numune alınarak basınç dayanımları tespit edilmiştir. Yolu Projesi 51
Öngermeli kirişi Betonlarında Transfer Dayanımlarının İstatistiki Değerlendirmesi ( S= 1,79 ) Yolu Projesi 52
Öngermeli kirişi Betonlarında 28 Günlük Basınç Dayanımlarının İstatistiki Değerlendirmesi ( S= 3,79 ) Yolu Projesi 53
Ar-Ge Çalışmaları Şantiye Laboratuarında görevli teknik elemanlar, rutin görevlerinin yanı sıra; Beton kalitesinde meydana gelen problemlerin nedenlerini belirleyip çözüm yollarını tespit amacıyla Ar-Ge çalışmaları da yapmaktadır. Yolu Projesi 54
Üretilen kirişlerde renk farklılıkları Yolu Projesi 55
Çimento sevkiyatında yapılan hatalar CEM? CEM? CEM I PÇ 42,5 R Yolu Projesi 56
Çimento sınıfı ve kırma kumda kalite değişmesi CEM? kırma agregada ince madde artışı CEM I PÇ 42,5 R Yolu Projesi 57
Ongenneli Kiri Betonunda Transfer Dayan1mlann111istastlkiDegerlendinnesi ( 05.02.2015-20.03.2015 ) 47 48 45 44 41 40.. 30 38 limit \ 11 / - - / ' 1' "' - - - - - - - - - - - - - 2 4 6 8 10 14 18 20 22 Oretlm siras1
Kimyasal katkılarda bakteri Yolu Projesi 59
Kimyasal katkıların betona etkisi Katkılar çimentonun etrafını sararak çimentoya yaklaşan su moleküllerini itmekte böylece betondaki su/çimento miktarını azalmasını sağlamaktadır. Yolu Projesi 60
Kimyasal katkılarda bakteri Poli karboksil eter içeren katkılarda olması muhtemel 1 adet bakteri katkı içerisindeki hidrokarbonlarla beslenerek 48 saat sonunda 29,0*10¹³ adet bakteri oluşmaktadır. Bakteri oluşumunda hidrojen sülfür kokusu vardır. Katkıda köpürme meydana gelir. ph düşer. Sıcak hava bakteri oluşumunu hızlandırır. Yolu Projesi 61
Kimyasal katkılarda bakteri üremesi 20 28.08.2014 tarihleri arasında üretilen C 25/30 betonda % 15, C 45/55 betonda % 20 basınç dayanım azalması meydana gelmiştir. Yapılan çalışmalar sonunda; Lignin sülfonat ve poli karboksil eter içeren kimyasal katkılarda bakteri ürediği tespit edilmiştir. Bakteri; katkının performansını azalttığından su/çimento oranını yükselmesine neden olmakta bundan dolayı da basınç dayanımları azalmaktadır. Yolu Projesi 62
Katkıdaki bakteriye karşı alınan tedbirler 1 tonluk kübiterlerle getirilen katkılar kullanılmaya başlanmıştır. 7.600 kg katkı iade edilmiştir. Katkı tankının iç cidarında meydana gelen korozyonu nedeniyle pürüzlü bir yüzey oluştuğu tespit edildiğinden, pürüzlü yüzeyde kalacak 1 adet bakteri dahi 48 saat sonunda aşılama yaparak 29,0*10¹³ adet bakteri üreteceğinden KATKI TANKI değiştirilmiştir. Yolu Projesi 63
Yolu Projesi 64
Öngermeli Kiriş Üretiminin Hızlandırılması Amacıyla Alınan Tedbirler Üretimde kullanılan poli karboksil eter beton katkısı yerine aynı kimyasal grubu içeren daha konsantre beton kimyasalı kullanılmaya başlanılmıştır. Beton santralindeki mikser çalıştırma süresi % 50 oranında artırılmıştır. Hazırlanan betonun trans mikser içerisine rahat şekilde boşalmasını sağlamak için beton santrali boşaltım kovasına satıh vibratörü monte edilmiştir. Yolu Projesi 65
Yapılan çalışması sonunda taze betondaki su/çimento 0,34 den 0,30 a düştüğünden, beton birim hacım ağırlığı 2450 kg/m³ den 2.590 2.650 kg/m³ e yükselmiştir. Transmikserlerin olukları birim hacım ağırlıkları 2.590 2.650 kg/m³ olan betona göre dizayn edilmediğinden trans mikserlerin boşaltım olukları kırılarak deforme olmaya başlamıştır. Buna tedbir amacıyla mevcut sac oluklar iptal edilerek yerine 3 mm lik sacdan özel olarak imal edilen oluklar kullanılmaya başlanılmıştır. Yolu Projesi 66
Transfer dayanımları 8-10 saatte elde edilmeye başlanılmış. 28 günlük basınç dayanımlarında % 20-25 arasında artış meydana gelmiştir. Yolu Projesi 67
c Ẹ...,,...... =,. CD HI 't
Yolu Projesi 69
Sonuç Yolu Projesinin yapımı sırasında; Agrega, çimento, beton katkısı, karışım suyu, yapı çeliğinden periyodik olarak alınan numuneler test edilerek standardın kriterlerine uygunluğu kontrol edilmekte, Proje kapsamındaki her türlü sanat yapısı ile öngermeli kirişlerin üretimleri proje ve sözleşme kriterlerine uygun olarak yapılmakta ve kontrollük teşkilatı tarafından vardiya sistemiyle 24 saat denetimleri yapılmaktadır. Projenin yapımında meydana gelen kalite problemlerine anında müdahale edilmek suretiyle Proje kapsamındaki her türlü yapının işletmedeki servis ömrünün uzun olmasına çalışılmaktadır. Yolu Projesi 70
Ilgaz İnşaat ve Tic. Ltd.Şti Kalite Kontrol ve Ar-Ge Müdürlüğü Teşekkürler Yolu Projesi 71