1 Sport Expert MPS 501 Kullanım kılavuzu Türkçe V:1.00 Ankara 2007
2 TÜMER MÜH.LTD.ŞTİ. Her türlü hakkı TÜMER MÜH.LTD.ŞTİ. ne aittir. İzinsiz olarak kopyalanamaz kısmi olarak çoğaltılamaz ve alıntı yapılamaz. Bilgiler haber vermeksizin değiştirlebilir. Teknik özellikler versiyona göre farklılık gösterebilir. www.tumer.com www.sportexpert.biz
3 CİHAZIN ÖN PANELİNDEKİ TUŞLARIN TANIMLARI, Sport Expert TM Değiştirilmek üzere seçilen parametrelerin ayarları için kullanılan tuşlar ENTER CLEAR Testler ile ilgili fonksiyon seçme tuşları (Bazı fonksiyonlar satın alınan sisteminözellikleri kapsıyorsa aktiftir) MPS-501 MULTI PURPOSE MEASUREMENT SYSTEM F1 F2 F3 F4 Ayarlar ile ilgili fonksiyon seçme tuşları (O an için neyi temsil ettiği üst taraftaki grafik ekranda okunur) CİHAZIN ARKA PANELİNDEKİ KONNEKTÖRLERİN TANIMLARI, RS232 bilgisayar bağlantısı ve printer bağlantı konnektörü Manual START/STOP butonu ve telsiz kapıların kablolu çalışma ve şarj konnektörü Skorbord bağlantı konnektörü 90-240V AC şebeke girişi, üzerinde sigortası mevcuttur Klavye ve barkod okuyucu bağlantı konnektörü Antropometri seti bağlantı konnektörü Cihaz ana açma ve kapatma anahtarı Jumping stick ve reaksiyon butonları bağlantı kutusu (JB103) bağlantı konnektörü Stimulus jeneratörü bağlantı konnektörü Ses ünitesi bağlantı konnektörü Telsiz kapıların START ve STOP kod ayarları
4 Grafik ekranın genel yapısı; Sisteme ait bilgilerin izlendiği ve ayarların yapıldığı grafik ekranın bölümleri ve özellikleri aşağıdaki gibidir; Aktif fonksiyon gösterme bölümü Günün saati Günün tarihi Ortam sıcaklığı 01/01/03 25 C 16:30 BAT 000000000000000000 000000000000000000 000000000000000000 000000000000000000 Dahili akü durumu göstergesi Test sonuçları ve parametreleri gösterge bölümü F1 F2 F3 F4 Değişken fonksiyon tuşları bölümü F1, F2, F3 ve F4 tuşlarına basılarak kullanılır
5 CHRONO : KRONOMETRE FONKSİYONU İÇİN GEREKLİ PARÇALAR ; 1. MPS 501 Ana sistem 2. SE TX 01 telsiz kapılar (İsteğe bağlı) 3. Manual START/STOP butonu (İsteğe bağlı) 4. Ses ünitesi (İsteğe bağlı) 5. Skorbord (İsteğe bağlı) SİSTEMİN KURULMASI; Kullanılacak olan parçalar MPS 501 in arkasına aşağıda görüldüğü şekilde bağlanır. Telsiz kapılar için herhangi bir bağlantı yapmaya gerek yoktur. Ancak telsiz kapılar ile MPS 501 in kod ayarlarının aynı olması gerekir. Manual START/STOP butonu Skorbord 1 Skorbord 2 Telsiz haberleşmeli SE TX 01 kapılar Skorbord bağlantı kutusu 90-240V AC şebeke MPS 501 ana sistem arka panel
6 TELSİZ FOTESELLİ KAPILAR: Her sistemde standart olarak üç adet telsiz fotosel kapı mevcuttur. Bunlardan bir tanesi START olup sistemi başlatır, diğeri ise STOP olup sistemi durdurur veya ara değer alır. Kapıların arkasında yanyana iki adet LED lamba vardır. Bu lambalar kapıların açılmasını takiben yanıp sönmeye başlarlar. Bu LED lambaların renklerine göre kapının içindeki akülerin şarj durumları izlenebilir. Bu lambaların renkleri ve anlamları kapıların arkasındaki panelde baskılı olarak mevcuttur ve aşağıdaki şekilde çalışmaktadırlar; Led 1 Led 2 Açıklama Yeşil Yeşil Akü tam şarjlı Kırmızı Yeşil Akünün şarjı iyi Kırmızı Kırmızı Akünün şarjı az Kapalı Kırmızı Akünün şarjı çok az, kapı bu konumda çalışmaz Akülerin şarj etme süresi akünün durumuna göre değişmektedir. Kapıların şarjı ana sistemin arkasındaki konnektörden yapılır. Kapıların ve ana sistemin şarj edilebilmesi için ana sistemin açık ve 220V elektriğe takılı olması gerekir. Şarj sırasında kapıların açık veya kapalı olması önemli değildir. Kapıların şarj olup olmadığını anlamak için eğer kapı kapalı durumda ise açılır ve arkadaki iki LED lambanın renkleri kontrol edilir. Eğer bir süre bekledikten sonra ikisi de yeşil yanmaya devam ediyorsa akülerin şarjı tam demektir. Uzun süre kullanılan (yaklaşık 1 yıl) kapıların LED lambaları bir süre 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C DIP SW SETTING 1-9 H CODE SETTING L H START CABLE A L STOP CABLE B H CABLE L TELEMETRY H SENSORS (OR) C L SENSORS (AND) BATTERY MONITOR Üst fotosel Kod ve çalışma ayarları için anahtarlar Akü şarj durumu göstergeleri Harici kablo çalışma ve şarj konnektörleri Açma kapama anahtarı Alt fotosel 1 2 3 4 5 6 7 8 9 A B C DIP SW SETTING 1-9 H CODE SETTING L H A START CABLE L STOP CABLE B H CABLE L TELEMETRY C H SENSORS (OR) L SENSORS (AND) BATTERY MONITOR sonra ne kadar şarj edilirse edilsin ikisi de yeşil yanmayabilir. Bu bir problem olmayıp akünün normal ömründen kaynaklanan bir durumdur. Düzenli şarj edilen ve kullanılmadığı zaman kapalı tutulan kapıların akülerinin ömürleri 3-4 yıl arasındadır. Kapılar açık unutulma ihtimaline karşı veya uzun süre bir aradan geçme olmazsa otomatik olarak kendilerini kapatırlar. Otomatik kapanma süresi kurulu halde iken aradan bir geçiş olmaz ise 20 dakika, kurulu değilken ise 2 dakikadır. Bu durumda kapıların arkasındaki açma kapama anahtarından kapatılıp açılarak cihaz tekrar çalışma durumuna getirilir.
7 KAPILAR VE REFLEKTÖRLERİN YERLEŞTİRİLMESİ; Telsiz fotosel kapılar ve reflektörler tripodlara takıldıktan sonra reflektörün üzerindeki iki yansıtıcı ile kapıların üzerindeki fotosellerin karşılıklı olarak birbirlerini görecek şekilde yerleştirilmesi gereklidir. Bu işlemin doğru olarak yapılıp yapılmadığını anlamak için kapıların arkasındaki fotosel hizasına gelen iki adet kavuniçi lambanın sönük olması gereklidir. (Kapılar açıkken) Kapıların ayarı bittikten sonra kapı ve fotosel arasını sırayla (alt ve üst) bir cisimle kapatarak arkadaki kavuniçi lambaların yanıp yanmadığı kontrol edilir. KAPILARIN KOD AYARLARI: MPS 501 ARKA PANEL START STOP 8 7 6 5 4 3 2 1 8 7 6 5 4 3 2 1 H L H L 1 ile 9 arası anahtarlar: Kapılar üzerindeki arka panel üzerindeki 1 den 9 no ya kadar olan anahtarlar vericinin kod ayarlarıdır. Ana sistemin arka panelinde yer alan aynı tipteki 8 anahtarlı 2 adet kod ayar anahtarı (START ve STOP) ayarları ile kapı üzerindeki 1 ila 9 arasındaki kodlar H (yukarı) veya L(aşağı) olarak aynı olacak şekilde ayarlanır. A anahtarı : Bu anahtar sadece, sistemin kablolu çalışması sırasında bu kapının üreteceği sinyalin START veya STOP olmasını ayarlar. Anahtar yukarı (H) konumda iken kapı START olarak sinyal gönderir, anahtar aşağı (L) konumda iken kapı STOP olarak sinyal gönderir. B anahtarı : Bu anahtar sistemin kablolu mu, yoksa telsiz olarak mı sinyal göndereceğini seçer. Anahtar yukarı (H) konumunda iken kapı kablo üzerinden sinyal göderir. Bu konumda iken sistem kablo bağlantısı olmadan çalışmaz. Anahtar aşağı (L) konumda iken kapı telsiz olarak sinyal gönderir. Bu konumda iken kapı 1 ile 9 no lar arasındaki anahtarların ayar durumlarına göre telsiz sinyal üreterek ana sisteme gönderir. C anahtarı : Bu anahtar iki adet fotoselin çalışma şeklini belirler. Anahtar yukarı (H) konumda iken iki fotoselden herhangi birinin kapanması durumunda sistem sinyal üretir. Anahtar aşağı (L) konumda iken yalnızca iki fotosel aynı anda kapandığı durumda sinyal gönderir. Bu
8 durum kapılara ulaşmadan önce el ve bacak uzatarak sistemin daha erkenden sinyal göndermesini engellemek içindir. Bu konumda sistemin sinyal göndermesi için kapılardan vücudun tamamının geçmesi gerekir. 0-6m Kapılar ve yansıtıcılar arası mesafe 0 ile 6m arasında ayarlanabilir. Mesafe uzadıkça kapıların ayarlanması zorlaşır. Kapıların akülerinin şarj durumu da kapılar arasındaki maksimum mesafeyi etkiler.
9 SİSTEMİN AYARI VE ÇALIŞTIRILMASI; Sistem ilk açıldığında (Arkadaki ana düğmeden) doğrudan CHRONO fonksiyonunda çalışmaya başlar. Açılıştaki ekrandakiler ve özellikleri, I 01/01/03 25 C 16:30 BAT TIME 1= 0:00:00.000 TIME 2= 0:00:00.000 TIME 3= 0:00:00.000 TIME 4= 0:00:00.000 CDTM PAGE 00:00 1 CONF SET Time 1,... Time 4 Ayar ekranından tanımlanan kapı sayısına göre alınabilecek zamanlar ekranda gözükür. Eğer kapı sayısı 4 den fazla ayarlanmış ise F2 fonksiyon tuşuna basılarak diğer değerlerin yer aldığı (max 16 değer) sayfalara geçiş yapılır. Aktif olan kapı sayısı kadar ekran görüntülenince tekrar 1. sayfaya geri dönülür (max 4 sayfa ve 16 kapı). Ekrandaki değerleri silip tekrar cihazı sıfırlamak için CLEAR butonuna 2 kere basmak gereklidir. KRONOMETRE FONKSİYONU İLE İLGİLİ AYAR EKRANLARI VE AYARLAR; Sistem CHRONO modunda iken F3 (CONF/SET) tuşuna basıldığında ekrana kronometrenin ayar sayfası gelir. TIMER ayarı: Bu sayfada, TIMER, sistemin geri sayıcısının ayarlanmış olduğu zamanı gösterir. Başlangıçta bu zaman 00:00 olarak ayarlıdır. İlk iki karakter dakikayı, son iki karakterde saniyeyi gösterir. Timer in birinci karakteri siyah zemin üzerinde görünür. Bu o karakterin değiştirilebileceği anlamına gelir. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. İstenen değere ulaşıldığında bir sonraki karaktere geçmek için F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılır. Bu durumda Timer in 2. karakteri siyah zemin üzerinde görünmeye başlar. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. Bu işlemi bütün karakterler için tekrarlayarak 4 karakterinde ayarı yapılır.
10 CD.T.MODE ayarı: Timer in ayarı bitince bir kez daha F2 (NEXT/PARM) tuşuna basıldığında bu sefer alt satırdaki CD.T.MODE karşısındaki SALN siyah zemin üzerinde görünür İki ayar vardır, birincisi SALN, ikincisi ise REST modudur. SALN ayarlandığı zaman, geri sayıcı START ile beraber geri saymaya başlar. Ayarlanan zaman sıfıra ulaşınca siren çalar. Sistem sıfırlandığında ayarlanan zaman tekrar yüklenir ve START ile beraber tekrar saymaya başlar. CHRONO ekranında sol alt köşede F1 tuşunun üstünde geri sayıcının anlık olarak değeri izlenebilir. REST ayarlandığı zaman, (Bu durumda TIME TYPE ayarı SPLIT olmalıdır) geri sayıcı STOP sinyali geldiği zaman geri saymaya başlar ve sfıra ulaşınca siren çalar. Bu durum ayarlanan sonuç sayısı (RESLT) kadar tekrar eder. TIME TYPE ayarı: CD.T.MODE ayarı bitince bir kez daha F2 (NEXT/PARM) tuşuna basıldığında bu sefer alt satırdaki TIME TYPE karşısındaki LAP siyah zemin üzerinde görünür. İki ayar vardır, birincisi LAP, ikincisi ise SPLIT modudur. LAP ayarlandığı zaman, ara değerler ilk START zamanı başlangıç alınarak ölçülür. SPLIT modunda ise her sonuç geldiğinde zaman sıfırlanır ve diğer sonuç bir önceki sonuçtan itibaren geçen zaman olarak ölçülür. LAP ile SPLIT arasındaki fark START TIME1 TIME1 TIME2 TIME2 TIME3 TIME3 TIME4 TIME4 TIME5 TIME5 TIME6 TIME6 TIME7 TIME7 Aynı ölçümün SPLIT sonuçları Aynı ölçümün LAP sonuçları SPLIT MODE LAP MODE Time1 Time2 Time3 Time4 Time5 Time6 Time7 0:00:03.00 0:00:05.00 0:00:06.00 0:00:05.00 0:00:07.00 0:00:08.00 0:00:12.00 0 0 0 0 0 0 0 0:00:03.00 0:00:08.00 0:00:14.00 0:00:19.00 0:00:26.00 0:00:34.00 0:00:46.00 0 0 0 0 0 0 0
11 SOUND START, SOUND STOP (SO.STA/STO) ayarı: TIME TYPE ayarı bitince bir kez daha F2 (NEXT/PARM) tuşuna basıldığında bu sefer alt satırdaki SO.STA/STO nun karşısındaki ilk Y harfi siyah zemin üzerinde görünür. Bu ayar herhangi bir test sırasında testin başlama anında ses ünitesinin çalışıp çalışmayacağının ayarıdır. Yukarı ok tuşuna basıldığında Y harfi N harfi haline gelir ve test başlangıcındaki ses ünitesinin çalışması iptal edilmiş olur. Bir kez daha F2 (NEXT/PARM) tuşuna basıldığında bu sefer sağ taraftaki Y harfi siyah zemin üzerinde görünür. Bu ayar herhangi bir test sırasında testin bitiş anında ses ünitesinin çalışıp çalışmayacağının ayarıdır. Yukarı ok tuşuna basıldığında Y harfi N harfi haline gelir ve test sonundaki ses ünitesinin çalışması iptal edilmiş olur. RESLT/DELYayarı: Bir kez daha F2 (NEXT/PARM) tuşuna basıldığında bu sefer alt taraftaki RESLT/DELY in karşısındaki 00 dan sol taraftaki 0 siyah zemin üzerinde görünür, bu ayar kronometrede kullanılacak olan start hariç kapı sayısını veya toplam okunacak zaman sayısını gösterir. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. İstenen değere ulaşıldığında bir sonraki karaktere geçmek için F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılır. Bu durumda 2. karakteri siyah zemin üzerinde görünmeye başlar. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. Kronometrede kullanılabilecek kapı sayısı veya bir seferde okunabilecek değer sayısı maksimum 16 dır. Bir kez daha F2 (NEXT/PARM) tuşuna basıldığında bu sefer alt taraftaki RESLT/DELY in karşısındaki 00.0 dan sol taraftaki 0 siyah zemin üzerinde görünür, bu ayar kronometrede bir sonraki değer için gecikme süresini ayarlar. Bu süre ayarlandığında START kapısından itibaren ayarlana süre kadar zaman geçmeden bir sonraki kapıdan geçen zaman dikkate alınmaz. Bu özellik tek kapı kullanılarak birden fazla git-gel şeklindeki hareketlerin ölçümünde fazla değerlerin elenmesini sağlar. GATE CODE ayarı: İki ayarı vardır, birincisi SINGLE, ikincisi ise DUAL. DUAL ayarlandığı zaman sistemi başlatmak için birer adet START ve STOP kapısına ihtiyaç vardır. START kapısından geçildiğinde zaman saymaya başlar STOP kapılarından geçildikçe sırayla zamanlar kaydedilir. START kapısı sistemi durdurmaz, STOP kapısı ise başlatmaz. SINGLE ayarlandığı zaman ise, STOP kapısı olarak ayarlanan kapı sistemi hem durdurur hem de başlatır. Bu sayede hazırlana parkur iki taraftan Giriş ve çıkış olarak kullanılabilir.
2 3 1 12 JUMP : SIÇRAMA ÖLÇER FONKSİYONU İÇİN GEREKLİ PARÇALAR ; 1. MPS 501 Ana sistem 2. OMR8 optik temassız sıçrama ölçer alıcı sensör 3. OT1B optik temassız sıçrama ölçer verici sensör 4. Manual START/STOP butonu (İsteğe bağlı) 5. Ses ünitesi (İsteğe bağlı) 6. Skorbord (İsteğe bağlı) SİSTEMİN KURULMASI; Kullanılacak olan parçalar MPS 501 in arkasına aşağıda görüldüğü şekilde bağlanır. Manu el S TAR T / S TO P butonu S korbo rd 1 8 8 8 8 Skorbo rd 2 8 8 8 8 S ko rb ord Ba ğlantı kutusu SB J B J B 10 3 B AĞ LA NT I K UT U S U Ana b esleme girişi 90-240 VA C MPS 501 in Ana sisteminin arka paneli O R 8D O PT IK SIÇRAMA SEN SÖRÜ O T 1B O P TİK VER İCİ Ana sistem kapalı iken önce JB103 bağlantı kutusu nun kablusunun ucundaki konnektör MPS501 in arkasında yukarıdaki resimde gözüken yere zorlamadan içindeki tırnaklara dikkat edilerek takılır. Daha sonra ORD8D optik sıçrama sensörünün kablosunun ucundaki konnektör JB103 ün üzerinde yukarıdaki resimde gözüken yere zorlamadan içindeki tırnaklara dikkat edilerek takılır. Ana sistem açılır, ana sistem ilk açıldığında kronometre modunda açıldığı için, MPS501 in ön yüzünde sağ tarafta yer alan fonksiyon tuşlarından üzerinde JUMP
13 yazana basılır. Bu andan itibaren ekranda sol üstte JUMP yazar ve sıçrama ölçer moduna girilmiş olur. MODE 1 01/01/03 25 C 16:30 BAT:12.5V P.TI./T.JU.=00:00 / 000 TO./AVG.=0000 / 000 MIN. H.=000 @ 000 MAX. H.=000 @ 000 PAGE CONF SET Sıçrama ölçer moduna ilk girildiğinde ana ekran yandaki gibidir. Bu mod önceden ayarlanmış belli bir zaman süresince sürekli sıçrama şeklinde çalışır. Ayarlanan zaman sona erince sıçrama da sona erer ve ekranda yapılan sıçramalar ile ilgili sonuçlar görünür. MODE 2 01/01/03 25 C 16:30 BAT:12.5V P.TI./T.JU.=0:00.0 / 000 TO./AVG.=0000 / 000 MIN. H.=000 @ 000 MAX. H.=000 @ 000 PAGE CONF SET F1 tuşuna bir kez basıldığında ana ekran yandaki gibi değişir. Bu mod önceden ayarlanmış belli sayıda sıçrama tamamlanana kadar devam eder. Ayarlanan sıçrama sayısına ulaşılınca ölçüm sona erer ve ekranda yapılan sıçramalar ile ilgili sonuçlar görünür. 01/01/03 25 C 16:30 BAT:12.5V F1 tuşuna bir kez basıldığında ana ekran yandaki gibi değişir. Bu mod tek sıçramaların ölçümü için kullanılır. HEIGHT = 000 CM MODE 3 PAGE CONF SET
14 BÜTÜN FONKSİYONLAR İÇİN ORTAK AYARLANAN ÖZELLİKLER; Sistemde ayar ekranına girildiğinde (F3, CONF/SET e ilk defa basıldığında) ekrana ilk gelen ayar sayfası sistemin o anda kullanılan fonksiyonuna ait olan ayarlardır. Örneğin CHRONO için Timer, Sound start/stop, number of gates vb. F3, CONF/SET e arka arkaya her basıldığında bütün fonksiyonlar için ortak olan özellikler ile ilgili ayar ekranları gelir (toplam 4 sayfa). Bu ekranlardan ilki tarih, zaman ve ölçüm sistemi ayar ekranıdır. Yukarıda anlatıldığı gibi yine yukarı ok ve (F2, NEXT/PARM) tuşları kullanılarak günlük tarih, zaman ve ölçüm birimi (METRIC veya US) ayarlanır. Bu ekranda iken tekrar F3, CONF/SET e basıldığında bu sefer sistem ses ünitesinden çıkacak olan sesler ile ilgili tanımların yapıldığı ses tanımlama ayar ekranı gelir. Sistemin ses ünitesi üç ayrı tonda ve her ton için AUDIO 1= 0 / 0.0 AUDIO 2= 0 / 0.0 AUDIO 3= 0 / 0.0 NEXT PARM CONF SET ayrı tanımlanan zaman genişliklerinde ses üretebilir. Ekranda tanımlanan ilk parametre ses tonudur. Sistemde 5 adet ses tonu tanımlıdır. Bu ses tonları inceden kalına doğru değişirler (1 en ince, 5 en kalın). Yukarıda anlatıldığı gibi yine yukarı ok tuşu kullanılarak AUDIO 1 için ses tonu seçimi yapılır. F2, (NEXT/PARM) tuşuna tekrar basıldığında sağ taraftaki parametrenin ilk karakteri siyah zemin üzerinde görünür, bu parametre AUDIO1 için seçilen ses tonunun kaç saniye süre ile süreceğini belirtir. Bu zaman 0.1 sn lik aralarla 3.0 saniyeye kadar arttırılabilir. Yine yukarı ok ve (F2, NEXT/PARM) tuşları kullanılarak bu zaman parametresi ayarlanır. F2, (NEXT/PARM) tuşu ve yukarı ok tuşu kullanılarak AUDIO 2 ve AUDIO 3 için ses tonu ve zaman parametreleri ayarlanır. Zaman parametresi 0.0 ayarlandığında sistem ilgili ses tonunu çalmadan atlar ve diğer tonu çalar. Ses tonlarının çalma sırası AUDIO 1, AUDIO 2 ve AUDIO 3 sırasıyla gerçekleşir. Bu ekranda iken tekrar F3, CONF/SET e basıldığında bu sefer sistem arkadan aydınlatma süresi, yazıcı baskı yöntemi ve bilgisayar veri aktarma yönteminin ayarlandığı ekrana geçer. Bu ekranda BACKLIT parametresi sistemin ekranının arkadan aydınlatma özelliğinin bir tuşa basıldıktan sonra ne kadar süre ile yanık
15 kalacağını belirler. 0 ile 99 sn arasında ayarlanabilir. 0 seçildiğinde arkadan aydınlatma iptal edilmiş olur. Bu parametrenin kısa tutulması sistemin kendi aküsünden çalışması durumunda enerji tasarrufu yapmasını sağlar. Sistem şebekeye direk bağlı iken arkadan BACKLIT= 00 PRINT= AUTO RS232= AUTO NEXT PARM CONF SET aydınlatma sürekli olarak yanık durumdadır. Yukarı ok ve (F2, NEXT/PARM) tuşları kullanılarak BACKLIT parametresi 00 ile 99 arasında ayarlanır. PRINT, sisteme bağlı yazıcının (ayrı olarak satılmaktadır) test sonucu ekrana geldiğindeki baskı şeklini ayarlar. AUTO seçildiğinde, herhangi bir test sonucu ekrana gelir gelmez aynı anda yazıcıdan da basılır. MANUAL seçildiğinde ise test sonucu geldiğinde printerden çıktı almak için ENTER tuşuna basmak gereklidir. Yukarı ok ve (F2, NEXT/PARM) tuşları kullanılarak bu parametre de ayarlanır. RS232 parametresi sisteme bağlı bilgisayara (sistemden ayrı olarak satılmaktadır) test sonucu ekrana geldiğindeki veri gönderme şeklini ayarlar. AUTO seçildiğinde, herhangi bir test sonucu ekrana gelir gelmez aynı anda bilgisayara da gönderilir. MANUAL seçildiğinde ise test sonucu geldiğinde bilgisayara göndermek için ENTER tuşuna basmak gereklidir. Bu ekranda iken tekrar F3, CONF/SET e basıldığında bu sefer sistem ekrana harici skorborlarda gösterilen bilgilerin ve ses ünitesinin volumünün ayarlandığı ayar ekranını getirir. Bu bölümde SB 1 OUT ve SB 2 OUT SB 1 OUT = 0 parametreleri ile ana sisteme (MPS-501) bağlı olan skorbordların göstereceği veriler seçilir. Bu verilerin SB 2 OUT = 0 tanımları ilgili cihaz fonksiyonlarına göre aşağıdaki tabloda verilmiştir. AUDIO VOL= 00 NEXT PARM CONF SET
16 SB 1 OUT SB 2 OUT CHRONO REACT TIMER JUMP 0 Time 1 Geçen zaman Toplam koşulan mekik sayısı Toplam sıçrama yüksekliği 1 Time 2 Deneme sayısı Toplam koşulan mesafe Yapılan toplam sıçramalar 2 Time 3 Deneme sayısı ve hatalar (2+2) hane 3 Time 4 Geri sayıcı ve hatalar (2+2) hane 4 Time1 & Time 2 değişmeli Aktif değil Toplam geçen zaman Toplam mesafe & mekik için kalan zaman (değişmeli) Toplam mekik sayısı ve mekik için kalan zaman (değişmeli) En düşük sıçrama ve kaçıncı sıçrama olduğu (2+2) hane En yükseksıçrama ve kaçıncı sıçrama olduğu (2+2) hane Geri sayıcı ve toplam sıçrama (2+2) hane 5 Aktif değil Aktif değil Aktif değil Toplam sıçrama sayısı ve son sıçrama yüksekliği (2+2) hane 6 Geri sayıcı Geri sayıcı Geri sayıcı Geri sayıcı 7 Tarih Tarih Tarih Tarih 8 Sıcaklık (Sensör bağlı ise) 9 Tarih ve sıcaklık değişmeli Sıcaklık (Sensör bağlı ise) Tarih ve sıcaklık değişmeli Sıcaklık (Sensör bağlı ise) Tarih ve sıcaklık değişmeli Sıcaklık (Sensör bağlı ise) Tarih ve sıcaklık değişmeli
17 TIMER : TIMER FONKSİYONUNUN ÇALIŞMA ŞEKLİ ; TIMER fonksiyonu temel olarak Programlanabilen sesli tempo üretecidir. Bilindiği üzere günümüzde sporcunun Maximal Oksijen tüketiminin (Max VO 2 ) tahmini olarak belirlenmesi (Shuttle Run Test) ile Anaerobic Eşik (Anaerobic Treshold, AT, Lactate Treshold) tespitine (Conconi Test) yarayan testler, belli bir mesafe arasını artan hızla gidip gelme şeklinde veya belirli bir parkur üzerinde parkurun artan hızla tekrarı esasına dayanmaktadır. TIMER fonksiyonu bu tesler için gerekli sinyallerin üretilmesinde kullanılan eski yöntemlerdeki sakıncaları (Teyp kasedi ile olan yöntem) ortadan kaldırır ve farklı fizyolojik gruplardaki sporcuların (Çocuk, genç, yetişkin, milli ve farklı branşlar) testleri sırasında kendi fizyolojik durumlarına göre test tasarlanmasına imkan verir. Ayrıca yine programlanabilir olması sayesinde, sistem aslında saha içinde değişken hızlarda tempo programı gerektiren antrenmanlarda da çok verimli bir şekilde kullanılabilir. Bu fonksiyonda temel olarak programlanabilen parametreler şunlardır; Tekrar eden mekik mesafesi veya parkur mesafesi (5-250m arasında) Sporcunun koşacağı hız (0.1-25.0 km/saat arasında) Bu hızda ne kadar süre ile koşacağı (00:01 sn ile 59:59 dakika arası) Hız km/saat 15 Örnek program, PRG, 0 12 10 8 7 4 Koni mesafesi 20m Hız 8km/saat Süre 01:00 dakika Koni mesafesi 20m Hız 10km/saat Süre 01:00 dakika Koni mesafesi 20m Hız 12km/saat Süre 02:00 dakika Koni mesafesi 20m Hız 7km/saat Süre 02:00 dakika Koni m. 20m Hız 15km/st Süre 00:30 dk. Koni mesafesi 20m Hız 4km/saat Süre 04:00 dakika SEVİYE 1 SEVİYE 2 SEVİYE 3 SEVİYE 4 S. 5 SEVİYE 6 1.0 2.0 4.0 6 6.5 10.5 Zaman (Dakika) Yukarıdaki üç değişken bir seviyeyi (LEVEL) tanımlamaktadır. Fonksiyon içinde bu seviyelerden ardışık olarak birbirini takip eden 20 tanesi tanımlanabilir. Her seviye için yukarıdaki değişkenler ayrı ayrı ve birbirinden bağımsız olarak tanımlanabilir. Bu şekilde standart mekik ve conconi testlerinin tersine, test sırasında artan ve azalan hızlarla ve her seviye için değişik zaman aralıkları ile uygulanabilen özel testler oluşturulabilir.
18 20m mekik testi örneği Seviye 1 Mekik mesafesi (20m) Koşulan seviyenin hızı (8km/s) Seviyenin toplam süresi (01:00 dak.) Seviye 2 Mekik mesafesi (20m) Koşulan seviyenin hızı (8.5km/s) Seviyenin toplam süresi (01:00 dak.) Seviye 3 Mekik mesafesi (20m) Koşulan seviyenin hızı (9.0km/s) Seviyenin toplam süresi (01:00 dak.) Seviye 20 Mekik mesafesi (20m) Koşulan seviyenin hızı (18.0km/s) Seviyenin toplam süresi (01:00 dak.) Yukarıdaki seviyeler için tanımlanan hız ve zaman bilgileri örnek olup istenen şekilde değiştirilebilir. 200m mekik testi örneği 20m 20m 20m Koni mesafesi 20m Her seviye için 2 tur, 200m mesafe (Mesafe sabit) Toplam seviye süresi hesaplanarak girilir. Toplam Seviye zamanı = Toplam seviye mesafesi Seviye X0.278 hızı saniye 20m Yukarıdaki seviyeler için tanımlanan hız ve zaman bilgileri örnek olup istenen şekilde değiştirilebilir. 20m
19 PRG 00 HIZ (SPEED) 00.0 km/hr SÜRE (DUR) 00:00 MEKİK/KONİ MESAFESİ (CONI DIST.) 000m SEVİYE 1 (LEVEL 00) 08.0 01:00 20 SEVİYE 2 (LEVEL 01) 10.0 01:00 20 SEVİYE 3 (LEVEL 02) 12.0 02:00 20 SEVİYE 4 (LEVEL 03) 07.0 02:00 20 SEVİYE 5 (LEVEL 04) 15.0 00:30 20 SEVİYE 6 (LEVEL 05) 04.0 04:00 20
20 TIMER FONKSİYONU İÇİN GEREKLİ PARÇALAR ; 1. MPS 501 Ana sistem 2. Manual START/STOP butonu 3. Ses ünitesi 4. Skorbord (İsteğe bağlı) SİSTEMİN KURULMASI ; Kullanılacak olan parçalar MPS 501 in arkasına aşağıda görüldüğü şekilde bağlanır. Manual START/STOP butonu Skorbord 1 Skorbord 2 Skorbord bağlantı kutusu 90-240V AC şebeke MPS 501 ana sistem arka panel SİSTEMİN ÇALIŞTIRILMASI; Sistem TIMER tuşuna basılarak TIMER moduna getirilir. Gerekiyorsa F3 (CONF/SET) tuşuna basılarak istenilen program ve seviye ayarları seçilir. (Daha önceden programlanmış olması gerekir) Tekrar F3 (CONF/SET) tuşuna ana ekrana dönene kadar basılarak ayar ekranlarından çıkılır. Manual Start/Stop butonundan Start tuşuna basıldığında sistemin ses ünitesinden 3 farklı tonda ses duyulur ve ilgili program çalışmaya başlar. Her mekik/tur sonunda kısa ve tek sinyal sesi duyulur. Seviye değişimlerinde ise 2 tonlu daha uzun sinyal sesi duyulur. Test sona erdirilmek veya başa alınmak istendiğinde ön paneldeki CLEAR tuşuna 2 defa basılarak program başlangıç ayarlarına döndürülür.
21 SİSTEMİN AYARI VE EKRANLARIN TANIMLARI; Sistem ilk açıldığında (Arkadaki ana düğmeden) doğrudan CHRONO fonksiyonunda çalışmaya başlar. TIMER moduna geçmek için ön panelin sağ tarafıda yer alan TIMER butonuna basmak gereklidir. Bu butona basıldığında ekran aşağıdaki şekilde değişir. TIMER ekrandakiler ve özellikleri, 01/01/03 25 C 16:30 BAT PRG./LEV.= 00 / 00 SPD./SHR.= 00.0 / 000 TDI./TSH.= 00000 / 000 T.TIME= 0:00:00 CONF SET PRG. (Program), Kayıtlı test protokolünün hafızadaki numarasını gösterir. 00 dan başlayarak 29 a kadar, yani 30 adet test protokolü hafızaya yüklenebilir. LEV. (Level), aktif olan test protokolünün (PRG, 00-29 arası) aktif olan seviye numarasını gösterir. Her protokol için 00 dan başlayarak 29 a kadar, yani 30 adet seviye tanımlanabilir. SPD. (Speed), aktif olan seviye için programlanan hız (km/saat) değerini gösterir. 00.1 ile 25.5 km/saat arasında 0.1 km/saat lik değerlerle ayarlanabilir. SHR., (Shuttle run) Aktif olan seviye için koşulmakta olan mekik veya tur sayısını gösterir. Sistem tarafından hesaplanır. Tanımlanan koni/tur mesafesi, seviyenin hızı ve seviyenin süresine göre değişir. Her seviye sonunda bir sonraki seviyenin mekik/tur sayısını göstermek üzere sıfırlanır. TDI. (Total distance), Protokolün başından itibaren o ana kadar koşulmuş olan toplam mesafeyi (metre) gösterir. Test bittikten sonra cihazı üzerindeki CLEAR tuşuna basıldığında diğer bütün parametrelerle beraber sıfırlanarak başa döner. TSH. (Total shuttle), Protokolün başından itibaren koşulan toplam mekik/tur sayısını gösterir. Test bittikten sonra cihazı üzerindeki CLEAR tuşuna basıldığında diğer bütün parametrelerle beraber sıfırlanarak başa döner. T.TIME (Total time), Protokolün başından itibaren koşulan toplam zamanı (saat,dakika,saniye) gösterir. Test bittikten sonra cihazı üzerindeki CLEAR tuşuna basıldığında diğer bütün parametrelerle beraber sıfırlanarak başa döner.
22 TIMER FONKSİYONU İLE İLGİLİ AYAR EKRANLARI VE AYARLAR; Sistem TIMER modunda iken F3 (CONF/SET) tuşuna basıldığında ekrana timer in ayar sayfası gelir. PRG./LEVEL= 00 / 00 SPEED/DUR..= 00.0 / 00:00 CONI DIST.= 000 NEXT PARM CONF SET TIMER ayarları: PRG. (Program), Test protokolünün hafızadaki numarasını ayarlamaya yarar. Yeni bir protokol kaydetmek için veya hafızada daha önceden kaydedilmiş bir protokolü çağırmak için veya daha önceden kaydedilmiş bir protokol üzerinde değişiklik yapmak için kullanılır. 00 dan başlayarak 29 a kadar, yani 30 adet test protokolü hafızaya yüklenebilir. İlk bu ekran gözüktüğünde, PRG. Parametresinin (00) ilk karakteri siyah zemin üzerinde belirir. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. İstenen değere ulaşıldığında bir sonraki karaktere geçmek için F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılır. Bu durumda PRG nin 2. karakteri siyah zemin üzerinde görünmeye başlar. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. LEV. (Level), aktif olan test protokolünün (PRG, 00-29 arası) aktif olan seviye numarasını girmeye veya değiştirmeye yarar. Yeni bir seviye kaydetmek için veya hafızada daha önceden kaydedilmiş bir seviyeyi çağırmak için veya daha önceden kaydedilmiş bir seviyenin parametrelerini (Hız, süre ve koni/tur mesafesi) değiştirmek için kullanılır. Her protokol için ayrı ayrı olmak üzere, 00 dan başlayarak 29 a kadar, yani 30 adet seviye hafızaya yüklenebilir. PRG. Parametresinin 2. karakterini ayarladıktan sonra F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılıdığında LEV. Parametresinin (00) ilk karakteri siyah zemin üzerinde belirir. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. İstenen değere ulaşıldığında bir sonraki karaktere geçmek için F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılır. Bu durumda LEV in 2. karakteri siyah zemin üzerinde görünmeye başlar. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. LEV. Parametresinin değiştirilmesi sırasında, her değişiklik yapıldığında o seviyeye ait SPD. (hız), DUR (süre) ve CONI DIS. (koni/tur mesafesi) ekranın alt tarafında izlenebilir ve değiştirilebilir. SPD. (Speed), aktif olan seviye için programlanan hız (km/saat) değerini değiştirmeye yarar. Bu parametre 00.1 ile 25.5 km/saat arasında 0.1 km/saat lik değerlerle ayarlanabilir. LEV. Parametresinin 2. karakterini ayarladıktan sonra F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılıdığında SPD. Parametresinin (00.0) ilk karakteri siyah zemin üzerinde belirir. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. İstenen değere ulaşıldığında bir sonraki karaktere geçmek için F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılır. Bu durumda SPD. nin 2. karakteri siyah zemin üzerinde görünmeye başlar. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. İstenen değere ulaşıldığında bir sonraki karaktere
23 geçmek için F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılır. Bu durumda SPD. nin 3. karakteri siyah zemin üzerinde görünmeye başlar. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. DUR. (Level Duration), aktif olan seviye için programlanan süre (dakika:saniye) değerini değiştirmeye yarar. Bu parametre 00:00 ile 59:59 dakika arasında 1 saniyelik değerlerle ayarlanabilir. SPD. Parametresinin 3. karakterini ayarladıktan sonra F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılıdığında DUR. Parametresinin (00:00) ilk karakteri siyah zemin üzerinde belirir. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. İstenen değere ulaşıldığında bir sonraki karaktere geçmek için F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılır. Bu durumda DUR. un 2. karakteri siyah zemin üzerinde görünmeye başlar. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. İstenen değere ulaşıldığında bir sonraki karaktere geçmek için F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılır. Bu durumda DUR. un 3. karakteri siyah zemin üzerinde görünmeye başlar. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. İstenen değere ulaşıldığında bir sonraki karaktere geçmek için F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılır. Bu durumda DUR. un 4. karakteri siyah zemin üzerinde görünmeye başlar. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. CONI DIST. (Cone/Shuttle Distance), aktif olan seviye için programlanan mekik/coni mesafesinin (metre) değerini değiştirmeye yarar. Bu parametre 000 ile 255 metre arasında 1 metrelik değerlerle ayarlanabilir. DUR. Parametresinin 4. karakterini ayarladıktan sonra F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılıdığında CONI DIST. Parametresinin (000) ilk karakteri siyah zemin üzerinde belirir. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. İstenen değere ulaşıldığında bir sonraki karaktere geçmek için F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılır. Bu durumda CONI DIST. in 2. karakteri siyah zemin üzerinde görünmeye başlar. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. İstenen değere ulaşıldığında bir sonraki karaktere geçmek için F2 (NEXT/PARM) tuşuna basılır. Bu durumda CONI DIST. in 3. karakteri siyah zemin üzerinde görünmeye başlar. Karakteri değiştirmek için yukarı ok tuşuna basılır, istenen değere ulaşana kadar bu tuşa basılır. İstenen değere ulaşıldığında bu seviye için ayar tamamlanmış demektir. F2 (NEXT/PARM) tuşuna bir kez daha basıldığında PRG. nin ilk karakteri tekrar siyah zemin üzerinde görünmeye başlar. Eğer yani bir seviye girilmek isteniyorsa F2 (NEXT/PARM) tuşuna LEV in ilk karakterinin üzerine gelene kadar basılır. Burada bir önce kaydedilen seviye numarası bir arttırılır ve SPD., DUR. Ve CONI DIST. Parametreleri bu seviye için ayarlanır. Bu işlem protokolün bütün seviyeleri tanımlanana kadar devam eder. Protokolün bütün seviye tanımlamaları bittiğinde ) Tekrar F3 (CONF/SET) tuşuna ana ekrana dönene kadar basılarak ayar ekranlarından çıkılır.
24 ÖRNEK PROGRAMLAMA; T I M E 01/ 01/ 03 25 C 16:30 BAT PRG./ LEV.= 00 / 00 SPD./ SHR.= 00.0 / 000 TDI./ TSH.= 00000 / 000 T.TI ME= 0:00:00 CONF SET TIMER moduna girdikten sonra F3 (CONF/SET) tuşuna basın, bu tuşa basınca ekran ayar ekranına geçer. PRESS 2 times F1 F2 F3 F4 PRESS PRG./ LEVEL= 00 / 00 SPEED/ DUR..= 00.0 / 00:00 CONI DIST.= 000 00 nolu programın birinci karakterini (0) yazmak (PRG.=00) için yukarı ok tuşuna değer sıfıra gelene kadar basın, siyah zemin üstündeki karakter yukarı ok tuşuna her basışta bir artar. NEXT PARM CONF SET PRG./LEVEL= 00 / 00 SPEED/DUR..= 00.0 / 00:00 CONI DIST.= 000 NEXT PARM CONF SET Programın birinci karakteri 0 olunca F2 (NEXT/PARM) tuşuna basın. Birinci karakter ayarlandıktan sonra F2 tuşuna basılınca bir yandaki karakter siyah zemin üzerinde görünmeye başlar ve ayarlanmaya hazır hale gelir. F1 F2 F3 F4 PRESS
25 PRESS 5 times PRG./LEVEL= 00 / 00 SPEED/DUR..= 00.0 / 00:00 CONI DIST.= 000 NEXT PARM CONF SET 00 nolu programın ikinci karakterini (0) yazmak (PRG.=00) için yukarı ok tuşuna değer sıfıra gelene kadar basın, siyah zemin üstündeki karakter yukarı ok tuşuna her basışta bir artar. PRG./LEVEL= 00 / 00 SPEED/DUR..= 00.0 / 00:00 CONI DIST.= 000 NEXT PARM CONF SET F1 F2 F3 F4 PRESS Programın ikinci karakteri 0 olunca F2 (NEXT/PARM) tuşuna basın. İkinci karakter ayarlandıktan sonra F2 tuşuna basılınca bir yandaki karakter olan LEVEL in ilk karakteri siyah zemin üzerinde görünmeye başlar ve ayarlanmaya hazır hale gelir. PRESS 2 times PRG./LEVEL= 00 / 00 SPEED/DUR..= 00.0 / 00:00 CONI DIST.= 000 NEXT PARM CONF SET 00 nolu programın birinci seviyesini ayarlamak için (LEVEL=00) için yukarı ok tuşuna değer sıfıra gelene kadar basın, siyah zemin üstündeki karakter yukarı ok tuşuna her basışta bir artar.
26 PRG./LEVEL= 00 / 00 SPEED/DUR..= 00.0 / 00:00 CONI DIST.= 000 NEXT PARM CONF SET F1 F2 F3 F4 PRESS LEVEL i 00 yapınca F2 (NEXT/PARM) tuşuna basın. SPEED/DUR un ilk karakteri ayarlandıktan sonra F2 tuşuna basılınca bir yandaki karakter olan SPEED/DURun ikinci karakteri siyah zemin üzerinde görünmeye başlar ve ayarlanmaya hazır hale gelir. Burada ilk üç karakter hızı (00.0 Km/saat) ikinci bölümdeki dört karakter de seviyenin toplam süresini gösterir. (00:00 dak ve sn.) En alttaki CONI DIST.= ise koniler arası mesafeyi veya mekik mesafesini gösterir (000 metre)
27 ÖRNEK MEKİK KOŞUSU PROGRAMI: Başlangıç hızı Seviye artışı Mekik mesafesi Seviye süresi : 8km/sa : 0.5 km/sa : 20m : 1 dakika Aşağıdaki listeyi yukarıda anlatılan şekli ile LEVEL i her seferinde 1 arttırarak 18. seviyeye kadar girin. Programlama bittikten sonra tekrara LEVEL i 00 a ayarlayın. Daha sonra F3 tuşuna basarak ana ekrana gelin. Manual START/STOP butonundan START a basınca sinyal sesi ile beraber program çalışmaya başlar. PROGRAM LEVEL SPEED DUR CONI DIST 00 00 08.0 01:00 020 00 01 08.5 01:00 020 00 02 09.0 01:00 020 00 03 09.5 01:00 020 00 04 10.0 01:00 020 00 05 10.5 01:00 020 00 06 11.0 01:00 020 00 07 11.5 01:00 020 00 08 12.0 01:00 020 00 09 12.5 01:00 020 00 10 13.0 01:00 020 00 11 13.5 01:00 020 00 12 14.0 01:00 020 00 13 14.5 01:00 020 00 14 15.0 01:00 020 00 15 15.5 01:00 020 00 16 16.0 01:00 020 00 17 16.5 01:00 020 00 18 17.0 01:00 020 00 19 17.5 01:00 020