İÇİNDEKİLER 1. YAZILIM NEDİR? 1.1. Bilgisayar Yazılımı Nedir? 1.1.1. Sistem Yazılımı 1.1.1.1. Bios 1.1.1.2. İşletim sistemi 1.1.1.3. Sürücüler 1.1.2. Uygulama Yazılımları 1.1.2.1. Veritabanı Programları 1.1.2.2. CAD/CAM Programları 1.1.2.3. İstatiksel Programlar 1.1.2.4. Benzetim Programları 1.1.2.5. Destek Yazılımları 1.1.2.6. Antivirüs Programları 1.1.2.7. Android 1.1.2.8. Web Tarayıcıları 1.1.2.9. Windows Media Player 1.1.2.10. Microsoft Office Programları 1.2. Programalama Dilleri 1.2.1. Alt Düzey Programlama Dilleri 1.2.2. Üst Düzey Programlama Dilleri 1.3. Programlar 1.3.1. Kelime İşlemci Programları 1.3.2. Hesaplama Tabloları 1.3.3. Veri Tabanı Programalrı 1.3.4. Sunu Programları 1.3.5. Sıkıştırma Programları 1.3.6. Multimedya Programalar 1.3.7. İnternet Programları 2. HİZMET YAZILIMLARI 3. ZARARLI YAZIMLAR 4. CASUS YAZILIMLARI 5. KULLANIM HAKLARINA GÖRE YAZILIM ÇEŞİTLERİ 5.1. Lisanslı yazılımlar 5.2. Demo yazlımlar 5.3. Frewael(bedava ) yazlımlar 5.4. Beta yazlımlar 6. YAZILIM KURMA KALDIRMA
1. Yazılım Nedir? Tüm programlara verilen genel isimidir. 1.1. Bilgisayar Yazılım Nedir? Yazılım, bilgisayarda istediğimiz işlemleri yapmamızı sağlayan komutlardır. Yazılımları iki bölümde inceleriz. 1.1.1. Sistem Yazılımı: Temelde bilgisayarı çalıştıran ve donanımların birbirleriyle haberleşmesini sağlayan yazılımlardır. Bu tür yazılımlar olmadan bilgisayarı çalıştırabilmek mümkün değildir. Sistem yazılımlarını 3 gruba ayırabiliriz. 1.1.1.1. BIOS: Bilgisayarın açılışında çalışma ortamlarını ve bilgisayarı testten geçirir. Kendisine daha önceden yapılmış olan ayarlarıyla bilgisayarın donanımlarını testten geçirir. 1.1.1.2. İşletim Sistemi: Bilgisayarın çalışmasını düzenleyen tüm programlara İşletim sistemi denir. İşletim sistemi, bilgisayarın açılışı esnasında hafızaya yüklenen ve yüklendikten sonra diğer yazılımların çalışması için bir temel görevi gören bir yazılımdır. Diğer yazılımlara genel olarak "uygulama" yazılımları adı verilir. Uygulama yazılımları, işletim sistemi tarafından sağlanan temel uygulama parçacıklarını çeşitli şekillerde kullanarak değişik gereksinimlere cevap vermektedirler. Sade bir ifadeyle, işletim sistemini alfabeye benzetebiliriz. Uygulama yazılımları da işletim sisteminin ortaya koyduğu bu alfabeyle yazılan kitapçıklar, kitaplar ve ansiklopediler olarak düşünülebilir. İşletim sistemleri arasında ne fark vardır? Farklı işletim sistemleri farklı kullanıcılara ve farklı gereksinimlere hitap ederler. Bir nükleer reaktörün kontrolünde kullanılan bilgisayarlardan beklenenler ile 13 yaşında bir çocuğun evinde kullanacağı bilgisayardan beklenenler çok farklıdır. Ev kullanıcıları için görsel kullanıcı ara yüzü daha gelişmiş işletim sistemleri geliştirilirken, iş ile ilgili gereksinimleri karşılamak üzere tasarlanan işletim sistemlerinde sistem kaynaklarını görsel estetik ile harcamak yerine metin temelli ara yüzler kullanılarak bilgisayarların işlem gücünün yüksek düzeyde korunması hedef alınmıştır. 1.1.1.3. Sürücüler: Bir anlamda donanımların kendilerini işletim sistemine tanıtmak için kullandıkları kimlikleridir. Her donanımın kendisini Windows ortamında çalıştırabilmek için Windows altındaki Drivers klasörüne kopyalamak zorunda olduğu sürücüleri vardır. Bu sürücüler ilgili donanımın kutusunun içindeki bir Disket veya CD içersinden bilgisayara yüklenir. Sürücüler yüklenmezse o donanım çalışmaz. 1.1.2. Uygulama Yazılımları: Bilgisayarda işlediğimiz işleri yapmamızı sağlar. Yazı yazmak, resim yapmak, oyun oynamak gibi. Örneği Word, Excel, Powerpoint programları gibi yazılımlar farklı amaçlar için kullanılır.
1.1.2.1. Veritabanı Programları: Verilerin, bilgisayar ortamında belirli bir düzen içinde, az yer kaplayacak şekilde saklanması, kolaylıkla düzeltilebilmesi ve gerektiğinde bu verilerden kolaylıkla raporlar alınabilmesi amacına yönelik olarak hazırlanırlar. örn. MS Access, MS SQL, DBase 1.1.2.2. CAD/CAM Programları: Bir bina ya da ürünün modelleri bilgisayar ortamında oluşturulur, ekrandaki görüntü gerektiğinde döndürülerek incelenebilir, kesitleri alınabilir, üzerinde testler yapılabilir. AutoCad gibi. 1.1.2.3. İstatistiksel Programları: Çeşitli yollarla toplanmış veriler üzerinde istatistiksel analizler yapmak, grafikler çizmek vb. işlemler yapmak üzere hazırlanmışlardır. Bunlardan başka daha özel alanlara yönelik pek çok hazır yazılım bulunabilir. SPSS 1.1.2.4. Benzetim Programları: Gerçek hayatta denenmesi mümkün olmayan koşulların bilgisayar ortamında oluşturularak, konu ile ilgili bilgiler edinilmesine ya da kararlar alınmasına yardımcı olan yazılımlardır. 1.1.2.5. Destek Yazılımları: İşletim sistemini en verimli şekilde kullanmak, yedekleme yapmak, dosya sıkıştırmak, dosya transferi yapmak, sabit diski bölümlemek gibi işlemleri yapabilmek için destek programlarına ihtiyaç duyarız. Norton System Works, Winrar 1.1.2.6. Antivirüs Programları: Antivirüs; virüslere tespit etmek ve temizlemek amacıyla yazılmış koruyucu yazılımlardır. Antivirüs programları bellekte sürekli aktif bulunarak dosya alışverişini denetlerler. Virüs bulaşmış bir dosya tespit edildiğinde kullanıcıyı uyararak dosyaya erişimi engellerler. 1.1.2.7. Android: Cep telefonlarında veya tablet PC'lerde kullandığımız bir işletim sistemi yazılımıdır. 1.1.2.8. Web Tarayıcıları: Google Chrome, Internet Explorer, Mozilla Firefox bir web tarayıcısıdır. 1.1.2.9. Windows Media Player: Bilgisayarımızda herhangi bir video izlememiz için kullandığımız yazılımdır. 1.1.2.10. Microsoft Office Programları: Word; Kelime İşlem Programıdır.
Excel; Hesaplama Yapma Programıdır. PowerPoint; Sunu Hazırlama Programıdır. Paint; Resim Çizim Programıdır.
1.2. Programlama Dilleri: İki kısma ayırıyoruz: 1.2.1. Alt düzey programlama dilleri: Assembley, Makine dili gibi programlama dilleridir. İleri düzey bilgisayar kullanıcıları ve programcılar tarafından kullanılan programlama dili olup sistem yazılımlarında kullanılır. 1.2.2. Üst düzey programlama dilleri: COBOL, FORTRAN, Ada, BASIC, C, Pascal, vb. programcılar tarafından kullanılır. İşyerlerinde kullandığımız programlar, oyunlar vs. bu programlama dilleri ile programcılar tarafından yazılır 1.3. Programlar: 1.3.1. Kelime işlemci programlar: Düşünelim elimizde bir dosya kâğıdı var ve bunun üzerine yazı yazmak istiyoruz. İstediğimiz yazıları yazar çizer biçimlendiririz. Hatalar yapmışsak siler düzeltiriz. İhtiyaç duyduğumuzda biçimlendirir renklendirir resim ekleriz. Kullanmak için kaydedip saklarız. En gelişmiş örnek olarak Microsoft Word gösterilebilir. 1.3.2. Hesaplama tabloları: Her türlü hesaplama işleri için kullanacağımız programlardır. Dört işlem, faiz, geometri veya şartlı hesaplamalar için misal şu şundan büyükse bunu buradan al gibi hesaplama işlemlerinde kullandığımız programlar, ayrıca grafik çizmek gibi. En gelişmiş örneği Excel dir ileride Excel i anlatırken daha geniş olarak açıklayacağız. 1.3.3. Veri tabanı programları: Eldeki verileri saymamızı onlar hakkında sağlıklı bilgilere ulaşmamızı sağlayan programlardır. Örnek olarak bir okulu düşünelim her yıl yeni kayıt olan öğrenciler var mezun olanlar var nakil gelenler, nakil gidenler var yaş guruplarına göre cinsiyetlerine göre öğrencileri gruplara ayırmamız ve kesin sayıları çıkarmamız gerekiyor. Bu işlemi yapabileceğimiz programlara veritabanı programları diyoruz. En gelişmiş örneği Access tir. Ama şunu düşünelim bir sınıfta bulunan öğrencilerin sayılarını gösteren bir sınıf listesi de bir veritabanıdır. Bu listeye baktığımızda biz sınıf mevcudunu öğrencilerin numaralarını cinsiyetlerini görebiliyoruz kısaca bilgileri sayabiliyoruz. İşte verilere en kolay şekilde ulaşmamızı sağlayan programlara veritabanı diyoruz. İlerde Access in kullanımını anlatırken daha geniş olarak açıklamalarda bulunacağız. 1.3.4. Sunu programları: Anlatılanın dinleyenler tarafından daha kolay anlaşılması, etkili bir tanıtım amacıyla yapılan çalışmaların gerçekleştirildiği programlara sunu programları diyoruz. Şöyle düşünelim biz bir pazarlamacıyız. Pazarlamasını yapacağımız ürünün tanıtımı için müşterilerimizi bir salonda topladık ardından onlara ürünü anlatırken daha etkili olması için bir sunu cihazı ile bilgisayarımızdaki görüntüleri ekrana yansıttık Ekranda rahatlıkla görülebilen efektlerle süslenen ve müzikle desteklenen bir anlatım mutlaka izleyiciler üzerinde daha fazla etki bırakacaktır. İşte bu tür programlara sunu programları diyoruz. En tanınmış örneği de Powerpoint tir.
1.3.5. Sıkıştırma Programları: Bilgisayarımıza yüklediğimiz veriler ilk halleri ile çok geniş yer kaplarlar buda bilgisayarımız belleğinin çok kolay dolmasına sebep olur. Hâlbuki bize geniş bellek alanları lazımdır. Tüm verilerimizi saklayabilmek için bellek alanlarında boşluklar açmalıyız. Bu iş için verileri sıkıştırmak ve 1000 kb lık bir dosyayı 300 kilobayta indirmek bizim işimizi kolaylaştırır. Özellikle sık sık kullanılmayan verilerin fazla yer kaplamaması için verileri sıkıştırıp öylece belleklerde saklarız. Hem virüs bulaşma riski azalır hem de daha az yer kaplarlar işte bu gibi verileri sıkıştıran programlara sıkıştırma programları diyoruz. Winzip, Winrar gibi. 1.3.6. Multimedya Programlar: Müzik dinlemek, film izlemek televizyon radyo dinlemek gibi işlemleri gerçekleştirebileceğimiz programlardır. Örnek Winamp, Win Media Player vs gibi. 1.3.7. Internet programları: İnternete gezinmemizi ve değişik işlemler yapmamızı sağlayan programlardır. Örnek dosya indirme (Download yapma) Dosya yükleme (Upload) işlemleri tarayıcı programlar bunlara da kısaca Internet programları diye sayabiliriz. 2. HİZMET YAZILIMLARI NEDİR? Genel sistem destek işlemlerini yapmak için kullanılan programlardır. Diskleri biçimlendirmek, dosyaları kopyalamak, disklerdeki programları yedeklemek, dosya sıkıştırma, dosya transfer (ftp), klavye düzenleme, disk yüzeyini düzenleme, virüs temizleme gibi işlemleri yaparlar. 3. ZARARLI YAZILIM NEDİR? Bilgisayarlara, faydalı yazılımlara zarar veren, kullanıcı dosyaları üzerinde tahribat yapan, kullanıcı bilgilerini çalan yazılımlara zararlı yazılımlar denilmektedir. 4. CASUS YAZILIM NEDİR? Casus yazılım tanıtım kişisel bilgi toplama veya onayınızı almadan bilgisayarınızın yapılandırmasını değiştirme gibi belirli davranışları gerçekleştiren yazılımlar için kullanılan genel bir terimdir. 5. KULLANIM HAKLARINA GÖRE YAZILIM ÇEŞİTLERİ 5.1. Lisanslı Yazılım: Kullanabilmek için lisans hakkının satın alınması gereken programlardır. Örnek: Office Programları, Windows Xp vs. 5.2. Demo Yazılım: Tanıtım amaçlı bir süreliğine ücretsiz kullanılabilen, süre bitiminde lisans hakları satın alınmak koşuluyla kullanılabilen yazılım türüdür. Çeşitli antivirüs programları vb.
5.3. Freeware (Bedava) Yazılımlar: Kullanıcıdan ücret talep etmeksizin cd, disket, internet vasıtasıyla dağıtılarak kullanılan programlardır. Örnek: Msn, Winrar. 5.4. Beta (Beta Sürüm): Yazılımın ilk sürümündeki sistem testlerinden ve eksiklik testlerinden geçirilmeyi belirtir. 6. YAZILIM KURMA VE KALDIRMA Bir bilgisayara yazılım kurmak için o yazılımın kurulum dosyası olması gerekmektedir. Yazılımlar bilgisayarınızın genellikle "C" sürücüsüne kurulur. Bu isteğe bağlı olarak diğer sürücülere de kurulabilir.
KAYNAKÇA (http://www.pcnet.com.tr/forum/yazilim/256080-yazilim-software-nedir.html) (http://www.okulyolu.org/index.php/yazlm-ve-donanm.html) (http://www.maxicep.com/forum/konu/bilgisayar-donanim-yazilim-internet-hakkindayararli-bilgiler.170052/) (http://www.dersimiz.com/ders_notlari/yazilim-nedir-cesitleri-nelerdir-oku- 21504.html#.Uyy3dR8fwXZ) (http://www.dersimiz.com/ders_notlari/yazilim-nedir-cesitleri-nelerdir-oku- 21504.html#.Uyy3dR8fwXZ)