T.C. İÇİŞLERİ BAKANLIĞI Mülkiye Müfettişliği Sayı: 185/100 TEFTİŞ RAPORU YILI: 2012 TEFTİŞ YERİ İLİ : SİNOP İLÇESİ : - TEFTİŞ EDEN Mülkiye Müfettişi : Halil BERK TEFTİŞ EDİLEN Daire : Sinop Belediyesi İşler : Genel İş ve Yürütümü Yıllar : 13.08.2009-12.10.2012 Görevli : Belediye Başkanı Baki ERGÜL TEFTİŞ TARİHLERİ Teftişe Başlama Tarihi : 24.09.2012 Teftişi Bitirme Tarihi : 12.10.2012 Eski Teftişin Tarihi : 13.08.2009 Mühür ve İmza
İÇİNDEKİLER ÖNCEKİ TEFTİŞ VE SONUCU: -------------------------------------------------------------------------------------------- 2 İMAR HİZMETLERİ İLE İLGİLİ İŞ VE İŞLEMLER: ---------------------------------------------------------------- 2 İMAR PLANI VE İMAR PLANI TADİLATLARI: ----------------------------------------------------------------------------------- 2 İFRAZ VE TEVHİT İŞLEMLERİ İLE İMAR KANUNU 18. MADDE İŞLEMLERİ: ------------------------------------------------ 8 YAPI RUHSATI VE YAPI KULLANMA İZİN BELGELERİ: ----------------------------------------------------------------------- 9 KAÇAK VEYA RUHSATA AYKIRI YAPILAR İLE İMAR KANUNU KAPSAMINDA YAPILAN DİĞER ÇALIŞMALAR: ---- 13 KIYILARDA YAPILAŞMAYA İLİŞKİN İŞ VE İŞLEMLER: ----------------------------------------------------------------------- 15 OTOPARK İŞ VE İŞLEMLERİ ------------------------------------------------------------------------------------------------------ 16 İHALE İŞ VE İŞLEMLERİ: ------------------------------------------------------------------------------------------------- 18 4734 SAYILI KANUNA GÖRE YAPILAN İHALE İŞ VE İŞLEMLERİ: ---------------------------------------------------------- 18 TAŞINMAZ MAL KAYITLARI VE 2886 SAYILI KANUNA GÖRE YAPILAN İHALE İŞ VE İŞLEMLERİ: ------------------- 25 İŞYERİ AÇMA VE ÇALIŞMA RUHSATLARINA İLİŞKİN İŞ VE İŞLEMLER: ------------------------------ 29 ZABITA HİZMETLERİ: ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 37 İTFAİYE HİZMETLERİ İŞ VE İŞLEMLERİ: -------------------------------------------------------------------------- 46 İNSAN KAYNAKLARI İLE İLGİLİ İŞLEMLER VE TEŞKİLATLANMA: ------------------------------------- 51 ATIK YÖNETİMİ ------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 57 HAFRİYAT İŞLERİ ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 63 ATIKSU İŞLERİ --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 64 BELEDİYE AİT MOTORLU TAŞIT VE İŞ MAKİNELERİ: -------------------------------------------------------- 67 HAL YÖNETİMİ VE PAZAR YERLERİ İŞLEMLERİ --------------------------------------------------------------- 68 BELEDİYE MECLİSİ İLE İLGİLİ İŞ VE İŞLEMLER: -------------------------------------------------------------- 70 BELEDİYE ENCÜMENİ İLE İLGİLİ İŞ VE İŞLEMLER: ---------------------------------------------------------- 74 BELEDİYE BAŞKANI GÖREV VE HİZMETLERİ: ------------------------------------------------------------------ 76 STARATEJİK PLAN, PERFROMANS PLANI, BÜTÇE, KESİN HESAP VE FAALİYET RAPORLARI 77 EVLENDİRME MEMURLUĞU İLE İLGİLİ İŞ VE İŞLEMLER: ------------------------------------------------- 78 KAMU HİZMETLERİNİN KOLAYLAŞTIRILMASINA İLİŞKİN İŞ VE İŞLEMLER: ---------------------- 80 HUKUK İŞLERİ VE İÇ DENETİM: -------------------------------------------------------------------------------------- 82 KENT KONSEYİ, GÖNÜLLÜ KATILIM VE MAHALLE YÖNETİMİ: ----------------------------------------- 84 ULAŞIM HİZMETLERİ ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 86 TERMİNAL İŞ VE İŞLEMLERİ ----------------------------------------------------------------------------------------------------- 86 KÜLTÜREL VE SOSYAL İŞLER VE İŞLEMLER: ------------------------------------------------------------------- 88 VETERİNERLİK İŞ VE İŞLEMLERİ: ----------------------------------------------------------------------------------- 89 PARK VE BAHÇE İŞLERİ: ------------------------------------------------------------------------------------------------- 92 MEZARLIKLAR İŞ VE İŞLEMLERİ: ------------------------------------------------------------------------------------ 92 SU YÖNETİMİ ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 93 DİĞER İŞ VE İŞLEMLER --------------------------------------------------------------------------------------------------- 95 OTO GALERİLER: ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 96 BİLGİ EDİNME VE DİLEKÇE HAKKI: -------------------------------------------------------------------------------------------- 97 ÖZÜRLÜLERİN ERİŞEBİLİRLİĞİNE İLİŞKİN İŞ VE İŞLEMLER: ---------------------------------------------------------------- 98 GENEL DEĞERLENDİRME: ---------------------------------------------------------------------------------------------- 98 İNCELEMEYE ALINAN KONULAR: -----------------------------------------------------------------------------------101 GÖREV VE SONUÇ: --------------------------------------------------------------------------------------------------------101
Sayfa (2) Sinop Belediye Başkanlığı Genel İş ve Yürütümünün tarafımdan teftişi sonucunda görülebilen hata ve noksanlıklar ile tenkit ve tavsiyeye değer görülen hususlar aşağıda maddeler halinde açıklanmıştır. ÖNCEKİ TEFTİŞ VE SONUCU: 1-Sinop Belediye Başkanlığı Genel İş ve Yürütümününün bundan önce Mülkiye Müfettişi Ömer Faruk COŞKUN tarafından teftiş edildiği dairesinde mevcut 13.08.2009 tarih ve 174/44 sayılı Teftiş Raporunun incelenmesinden anlaşılmıştır. Anılan Raporda tenkit edildiği halde henüz düzeltilmeyen veya tamamlanmayan hususlara rastlandığında bu Raporun ilgili bölüm ve maddelerinde ayrıca değinilecektir. 2-Teftiş defterinin mevcut olduğu ve defterin ilgili bölümüne önceki teftiş raporu ile ilgili olarak gelen emir ve yazıların kaydedildiği görülmüştür. Mülkiye Teftiş Kurulu Tüzüğü nün 55. maddesi gereğince Sinop Belediyesinin teftiş edilmesinden sonra tespit edilen hata ve noksanlıkların giderilmesi ile ilgili olarak üst makam ve mercilerden gelen emir ve talimatların yerine getirilmesinin yanında bu emir ve talimatların teftiş defterinin ilgili bölümüne kaydedilmesinin devamı sağlanmalıdır. 3-Teftiş raporlarının ve bunlarla ilgili yazışmaların özel bir dosyada saklandığı incelenmiştir. İçişleri Bakanlığı Mülkiye Teftiş Kurulu Tüzüğü nün 50. maddesi, Layiha ve raporlar, teftiş olunan yerlerde, Bakanlıktan ve diğer mercilerden bunlarla ilgili olarak verilen emir ve yazılarla birlikte, özel bir dosyada saklanır. Bunların saklanmasından ve devir ve tesliminden ilgili birim ve kuruluşun amir ve memurları sorumludurlar. hükmü doğrultusunda işlem tesisine devam olunmalıdır. 4-Teftiş raporlarının değerlendirilmesi, takibi ve sonuçlandırılması konusunda yapılacak işlerle ilgili olarak, İçişleri Bakanının 18.04.2011 tarih ve 2426 sayılı Olur u ile yürürlüğe giren Mülkiye Müfettişlerince Düzenlenen Raporların Değerlendirilmesi, Takibi ve Sonuçlandırılması Hakkında Yönerge hakkında görevlilere bilgilendirme yapılmıştır. İçişleri Bakanının 18.04.2011 tarih ve 2426 sayılı Olur u ile yürürlüğe giren Mülkiye Müfettişlerince Düzenlenen Raporların Değerlendirilmesi, Takibi ve Sonuçlandırılması Hakkında Yönerge gereğince, raporların değerlendirilmesi, takibi ve sonuçlandırılması sağlanmalıdır. İMAR HİZMETLERİ İLE İLGİLİ İŞ VE İŞLEMLER: İmar Planı ve İmar Planı Tadilatları: 5- İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün plan değişikliğine esas olarak hazırlanan raporlarında sadece mevcut durum ve vatandaş taleplerinin yer aldığı, konu hakkında Kanun ve Yönetmelik Hükümleri ile ilgili olumlu ya da olumsuz anlamda herhangi bir öneriye yer verilmediği incelenmiştir. İmar ve Şehircilik Müdürlüğünün plan değişiklikleri ile ilgili hazırladığı görüşünde yapılan plan değişikliğinin imar mevzuatına uygun olup olmadığının açıkça belirtilmesi sağlanmalıdır. 6- Yapılan incelemede İmar Komisyonu kararlarında karar tarihi ve numarası bulunmadığı, kararların meclis kararlarına yön gösterici ve esas teşkil edici şekilde olmadığı,
Sayfa (3) yüzeysel alınmış kararlar olduğu, kararlarda elle düzeltmeler yapıldığı ve gerekli özenin gösterilmediği ve imar komisyon raporlarında ret oyu veren komisyon üyelerinin gerekçelerinin belirtilmediği tespit edilmiştir. Uygulama geneldir. 5393 Sayılı Belediye Kanununun İhtisas komisyonlarının oluşumu ile ilgili 21. Maddesinde İmar ve bütçeye ilişkin konular hakkında meclis tarafından karar alınmadan önce ilgili komisyonlarda görüşülmesi zorunludur. İhtisas komisyonları toplantılarını, meclisin toplantı süresinde veya müteakip günlerde yapar. İmar ve bayındırlık komisyonu en fazla on iş günü, diğer komisyonlar ise beş iş günü toplanarak kendisine havale edilen işleri sonuçlandırır ve raporunu meclise sunar denildiğinden imar komisyonu kendisine havale edilen imar plan tadilatlarını inceleyerek hazırladığı raporları daha dikkatli ve titizce hazırlamalı, usulü ve esasa ilişkin hataların düzeltilmesi sağlanmalıdır. 7- İmar planı tadilatlarında yapı ve nüfus yoğunluğunu arttıracak şekilde Kat Alan Katsayısının (KAKS, Emsal) arttırılmasına rağmen, yeşil alan ve sosyal donatıların plan değişikliğinde değerlendirilmediği ve arttırılmadığı tespit edilmiştir. 05.07.2010 tarih ve 137 sayılı meclis kararı ile Ada Mahallesi, 25/1 pafta, 261 ada yapılan değişiklik ile 08.03.2011 tarih ve 52 sayılı belediye Meclis kararı ile Ada Mahallesi, 100 ada, 82 nolu parselde yapılan plan tadilatları örnektir. Yapılan plan değişikliğinin; Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3.maddesindeki Plan Değişikliği: Plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan plan düzenlemeleridir hükmüne istinaden yapılan plan tadilatlarında kamu yararı aranmalı, bireysel menfaate yönelik talepler değerlendirilmemeli, yine aynı Yönetmeliğin 28.maddesindeki İmar planında verilmiş olan inşaat emsalinin, kat adedinin, ifraz şartlarının değiştirilmesi sonucu nüfus yoğunluğunun arttırılmasına dair imar planı değişikliklerinde: 1- Artan nüfusun ihtiyacı olan sosyal ve teknik altyapı alanları EK-1 de belirtilen standartlara uygun olarak plan değişikliğine konu alana hizmet vermek üzere ayrılır ve/veya artırılır hükmüne uygun olarak da kamu yararı görülen plan tadilatlarında ise yapı ve nüfus yoğunluğu artışa uygun yeşil alan ve sosyal donatı alanları da arttırılmalıdır. 8-06.07.2010 tarih ve 142 sayılı meclis kararı ile Merkez Korucuk Köyü Denizler Mevkii, 8 pafta, 249 ada, 1 ve 2 nolu parseller ile 1103 ve 1104 nolu parsel ile Belediyeye terki yapılmış tescil dışı alanda hazırlanan 1/5000 Nazım İmar Planı değişikliği ve 1/1000 Uygulama İmar Planı değişikliği esnasında; 10 metre yola cepheli alanda ayrık nizam 2 katlı TAKS:0.20 KAKS: 0.40 konut adası olarak planlandığı, fakat yapılan plan değişikliği konut adasının genişletilerek yeşil alan miktarının azaltıldığı ve yakın bir bölgede azalan yeşil alan ve ilave nüfusun ihtiyacı olan yeşil alan bırakılmadığı incelenmiştir. Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliği nin 27. maddesi (b) bendinde İmar planındaki bir sosyal ve teknik alt yapı alanının kaldırılabilmesi ancak bu tesisin hizmet götürdüğü bölge içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabilir. Hükmüne uygun olarak işlem tesis edilmeli, mevzuat hükümlerinin titizlikle uygulanması sağlanmalı, Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3.maddesinde plan değişikliği tanımında Plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan plan düzenlemeleridir. denildiğinden ve yine aynı Yönetmeliğin 28.maddesinde İmar planında verilmiş olan inşaat emsalinin, kat adedinin,
Sayfa (4) ifraz şartlarının değiştirilmesi sonucu nüfus yoğunluğunun arttırılmasına dair imar planı değişikliklerinde: 1- Artan nüfusun ihtiyacı olan sosyal ve teknik altyapı alanları EK-1 de belirtilen standartlara uygun olarak plan değişikliğine konu alana hizmet vermek üzere ayrılır ve/veya artırılır denildiğinden, Belediye meclisi plan tadilatı kararı vermeden önce, özellikle bireysel taleplerin değerlendirilmesinde kamu yararı olup olmadığını irdelemeli, talebin teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanması hususuna dikkat edilmeli ve karar titiz bir inceleme ve değerlendirme sonrası verilmelidir. 9- Bazı imar plan tadilatlarında çekme mesafelerinin kaldırıldığı veya yasal sınırın altına indirildiği tespit edilmiştir. 05.10.2009 tarih ve 130 ve 131 sayılı, 04.01.2010 tarih ve 9 sayılı, 02.02.2010 tarih ve 46 ve 49 sayılı ve 04.06.2012 tarih ve 100 sayılı meclis kararları örnektir. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 18.maddesinde Ön bahçe mesafeleri: İskân alanlarında yapılacak binaların ön bahçe ve yol kenarına rastlayan bahçe mesafeleri en az (5.00) m. dir. Yan bahçe mesafeleri: Bodrum katlarda iskân edilen katlar da dahil, 4 kata kadar (4 kat dahil) olan binalarda yan bahçe mesafeleri en az (3.00) m.dir. Fazla her kat için yan bahçe mesafeleri (0.50) m. Artırılır. Hükmü ile Aynı yönetmeliğin 24.maddesinde Genel olarak parsel büyüklükleri hakkındaki hükümlere uymayan arsalarda, yeni inşaat veya ilaveler yapılmasına veya mevcut yapıların esaslı tadillerine izin verilmez. Bu gibi arsalar, Îmar Kanunu hükümlerine göre yapı yapılmasına müsait hale getirilinceye kadar veya bu mümkün olmadığı takdirde kamulaştırılıncaya kadar sahiplerince eskiden olduğu gibi kullanılmasına devam olunur. Ancak, iki tarafında imar planı ve mevzuatına aykırı olmamak şartı ile yapılmış bina veya bir tarafında böyle bir bina ile diğer tarafında plana göre tespit edilmiş bir yol bulunan arsalardan, plan ve yönetmeliğin diğer şartlarına aykırı olmamak kaydı ile, bu Yönetmelikteki parsel büyüklükleri ile ilgili hükümlere uymaksızın yapı yapılmasına izin verilir. Hükmüne uygun hareket edilerek, asgari çekme mesafeleri korunmalı, yönetmeliğe aykırı olarak çekme mesafelerinin kaldırılmasının hukuki sorumluluk doğuracağı bilinerek işlem tesisi gerçekleştirilmeli, Ayrıca İmar ve Şehircilik Müdürlüğünce Belediye Meclisine sunulan plan tadilatı veya imar işlerine ait hazırlanan raporlarda eğer İmar Kanuna veya imar ile ilgili diğer mevzuata aykırı bir durum olması halinde bunun belirtilmesi sağlanmalı, hazırlanan raporda durum tespiti ile yetinilmemeli, rapor meclise yol gösterici olmalı ve meclisin hukuka aykırı işlem tesisine mahal vermeyecek kadar açık olmalı, raporun net ve açık olmaması ve hukuka aykırı durumun raporda belirtilmemesinin İmar ve Şehircilik Müdürü ve diğer çalışanları için hukuki sorumluluk doğuracağı bilinerek işlem tesisi gerçekleştirilmelidir. 10-14.11.2011 tarih ve 160 sayılı Belediye Meclis Kararı ile 1/5000 Nazım İmar Planında ve 1/1000 Uygulama İmar Planında değişiklik yapılarak cami alanının kaldırılarak yerine Ayrık Nizam 2 kat, TAKS:0.30, KAKS:0.60 konut alanı olarak planlandığı incelenmiştir. Her ne kadar İl Müftülüğünün cami alanının kaldırılması ile ilgili olumlu görüşü olmasına rağmen; Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 28.maddesindeki İmar planında verilmiş olan inşaat emsalinin, kat adedinin, ifraz şartlarının değiştirilmesi sonucu nüfus
Sayfa (5) yoğunluğunun arttırılmasına dair imar planı değişikliklerinde: 1- Artan nüfusun ihtiyacı olan sosyal ve teknik altyapı alanları EK-1 de belirtilen standartlara uygun olarak plan değişikliğine konu alana hizmet vermek üzere ayrılır ve/veya artırılır hükmüne uygun olarak imar planları uzun soluklu planlar olduğundan, bölgede ileride ihtiyaç olacak sosyal ve teknik altyapı alanının (dini tesis) kaldırılan bölgenin yakın çevresinde ayrılması şartı ile plan değişikliği yapılması sağlanmalıdır. 11-1/5000 ölçekli Nazım İmar Planında değişiklik yapmadan bu plana aykırı olarak 1/1000 ölçekli uygulama imar planında değişikliğe gidildiği, bu sebeple planlar arası uyumsuzluklar oluştuğu incelenmiştir. Merkez Meydankapı Mahallesi, 6 pafta, 83 adanın 1/5000 Nazım İmar Planında bitişik nizam 4 kat olmasına rağmen, 04.09.2012 tarih ve 135 sayılı Belediye Meclis Kararı ile belirtilen adanın bir kısmının 1/1000 uygulama imar planında yapılan değişiklikle bitişik nizam 5 kat olarak düzenlenmesi örnektir. Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3.maddesinde 1) Nazım İmar Planı: Onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan, varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak hazırlanan ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere 1/2000 veya 1/5000 ölçekte düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporu ile bir bütün olan plandır. 2) Uygulama İmar Planı: Onaylı halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olan ve nazım imar planına uygun olarak hazırlanan ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve esaslarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren ve 1/1000 ölçekte düzenlenen raporuyla bir bütün olan plandır. Hükmü yer aldığından, belirtilen hükme uygun olarak uygulama imar planlarının nazım imar planına uygunluğuna dikkat edilmelidir. 12- Akaryakıt ve LPG istasyonlarına yönelik olarak yapılan bazı mevzi imar planları ve imar tadilatlarında asgari mesafe tespit tutanağı hazırlanmadığı ve asgari mesafe şartına uyulmadığı anlaşılmıştır. Merkez Ordu Köyü, 8 pafta, 246 ve 247 parsellerde Akaryakıt ve LPG İkmal İstasyonuna yönelik olarak yapılan mevzi imar planında asgari mesafe tespit tutanağının hazırlanmaması ve Merkez Gelincik Mahallesi, 22 pafta, 7 ada, 37 nolu parsele yönelik LPG ruhsatı verilirken asgari mesafe şartı aranmaması örnektir. Akaryakıt ve LPG istasyonlarına yönelik yapılan mevzi imar planları ve imar tadilatlarında; 5015 sayılı Petrol Piyasası Kanunun 8.maddesinin son fıkrasındaki Akaryakıt ve LPG istasyonları arasındaki mesafeler, aynı yönde olmak üzere, şehirlerarası yollarda on kilometreden, şehir içi yollarda bir kilometreden az olmamak üzere Kurul tarafından çıkarılacak ve 1.1.2005 tarihinde yürürlüğe girecek yönetmelikle düzenlenir. Hükmü ile Sıvılaştırılmış Petrol Gazları (LPG) Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 37.maddesindeki Şehir içi veya şehirlerarası trafiğe açık yollarda aynı istikamette iki akaryakıt ve/veya otogaz istasyonu arasındaki mesafe, Şehirlerarası yollarda on, şehir içi yollarda bir kilometreden az olamaz hükmüne uygun olarak akaryakıt ve/veya LPG istasyonu arasındaki mesafenin şehirlerarası yollarda on, şehir içi yollarda bir kilometreden az olmamasına dikkat edilmeli, ayrıca asgari mesafe tespit tutanağı hazırlanmalıdır.
Sayfa (6) 13- Bazı plan tadilatlarının onaylı hâlihazır harita üzerine çizilmediği tespit edilmiştir. Uygulama geneldir. 3194 sayılı İmar Kanununun 5.maddesi ve Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3.maddesinde yer alan plan tanımlarında belirtildiği şekilde yapılan plan değişiklikleri de onaylı hâlihazır haritalar üzerinde yapılmalıdır. 14- Sinop Belediyesi tarafından Sinop Kalesi ve Sinop Cezaevi kentsel arkeolojik sit alanı ve koruma amaçlı imar planı hazırlanmadığı incelenmiştir. Sinop Kalesi ve Sinop Cezaevi başta olmak üzere şehir merkezinde bulunan tarihi kültürel yerlerin muhafazasını sağlamak ve yapılaşmayı kontrol altına almak ve yönlendirmek amacıyla 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu 3.maddesi "Koruma amaçlı imar plânı"; bu Kanun uyarınca belirlenen sit alanlarında, alanın etkileşim-geçiş sahasını da göz önünde bulundurarak, kültür ve tabiat varlıklarının sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda korunması amacıyla arkeolojik, tarihi, doğal, mimarî, demografik, kültürel, sosyo-ekonomik, mülkiyet ve yapılaşma verilerini içeren alan araştırmasına dayalı olarak; hali hazır haritalar üzerine, koruma alanı içinde yaşayan hane halkları ve faaliyet gösteren iş yerlerinin sosyal ve ekonomik yapılarını iyileştiren, istihdam ve katma değer yaratan stratejileri, koruma esasları ve kullanma şartları ile yapılaşma sınırlamalarını, sağlıklaştırma, yenileme alan ve projelerini, uygulama etap ve programlarını, açık alan sistemini, yaya dolaşımı ve taşıt ulaşımını, alt yapı tesislerinin tasarım esasları, yoğunluklar ve parsel tasarımlarını, yerel sahiplilik, uygulamanın finansmanı ilkeleri uyarınca katılımcı alan yönetimi modellerini de içerecek şekilde hazırlanan, hedefler, araçlar, stratejiler ile plânlama kararları, tutumları, plân notları ve açıklama raporu ile bir bütün olan nazım ve uygulama imar plânlarının gerektirdiği ölçekteki plânlardır. denildiğinden 15.maddesinde c) Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının korunma alanları, imar planında yola, otoparka, yeşil sahaya rastlıyorsa bunların belediyelerce; sair kamu kurum ve kuruluşlarının bakım ve onarım ile görevli oldukları veya kullandıkları bu gibi kültür varlıklarının korunma olanlarının ise, bu kurum ve kuruluşlarca, kamulaştırılması esastır. f) Sit alanı ilan edilen ve 1/1000 ölçekli onanlı koruma amaçlı imar planında kesin inşaat yasağı getirilen korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıklarının bulunduğu parseller, aynı ada içerisindeki bütün parsel maliklerinin başvurusu ve karşılığında önerilen parsellerin tamamının kabulü koşuluyla, başka Hazine arsa veya arazileri ile müstakil veya hisseli olarak değiştirilebilir. Sit alanı ilan edildiği tapu kütüğüne şerh edilen taşınmazları, miras ve ölüme bağlı tasarruflar dışında, sonradan edinenlerin talepleri değerlendirilmez. Ancak, Bakanlık izniyle gerçekleştirilen kazıların yapıldığı alanlarda bulunan parsellerde, maliklerin başvurusu ve kabulüne ilişkin koşul parsele yönelik uygulanır ve 1/1000 ölçekli onaylı koruma amaçlı imar planı şartı aranmaz. Bu parsellerin üzerinde bina veya tesis varsa malikinin başvurusu üzerine rayiç bedeli, 2942 sayılı Kanunun 11 inci maddesi hükümlerine göre belirlenerek ödenir. Bu bentle ilgili usul ve esaslar Maliye Bakanlığının uygun görüşü alınarak Bakanlıkça çıkarılan yönetmelikle belirlenir. denildiğinden 16.maddesi Korunması gerekli taşınmaz kültür ve tabiat varlıkları ile bunların korunma alanlarında ruhsatsız olarak inşaat yapmak yasaktır. Buralarda ruhsatsız olarak yapılacak inşaatlar ile koruma amaçlı imar planlarında, plana; sitlerde, sit şartlarına aykırı olarak inşa edilen yapılar hakkında imar mevzuatına göre işlem yapılır. denildiğinden 17.maddesi İlgili idareler, koruma amaçlı imar planını en geç iki ay içinde görüşür ve varsa değişmesini istediği hususları koruma bölge kuruluna bildirir. Koruma bölge kurulunda bu hususlar değerlendirilir ve kurul tarafından uygun görülen haliyle planlar ilgili
Sayfa (7) idarelere onaylanmak üzere gönderilir. Planlar koruma bölge kurulunun uygun gördüğü şekliyle ilgili idarelerce altmış gün içinde onaylanmak zorundadır. Bu süre içinde görüşülmeyen ya da onaylanmayan planlar kesinleşerek yürürlüğe girer. Koruma amaçlı imar planının yürürlüğe girmesiyle geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartları ayrıca karar almaya gerek kalmadan ortadan kalkar. denildiğinden Madde hükümlerine ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu alt mevzuatına göre işlem tesisi gerçekleştirilmelidir. 15-Teftişe tabi dönemde, Sinop Belediye Meclisince toplam (121) adet 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı ve 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı değişikliğinin yapılarak onaylandığı, ayrıca (9) adet mevzi imar planı kabul edildiği incelenmiştir. Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3.maddesi Plan değişikliği; Plan ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü, teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak nitelikte, bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanan, kamu yararının zorunlu kılması halinde yapılan plan düzenlemeleridir. hükmü gereğince, zorunluluk olmadıkça plan değişikliklerine gidilmemeli, aksi durumun sorumluluk doğuracağı unutulmamalı, kamu yararının gerektirdiği durumda ise teknik ve sosyal donatı dengesini bozmayacak ve bilimsel, nesnel ve teknik gerekçelere dayanacak şekilde planlarda değişiklik yapılmalıdır. 16-Teftişe tabi dönemde, onaylanan imar planları ile imar planı değişikliklerinin bir kopyasının onamaya esas meclis kararıyla birlikte Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne ve İller Bankası Genel Müdürlüğüne zamanında gönderilmediği incelenmiştir. Uygulama geneldir. Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 22.maddesi, Onaylanan imar planı ve eklerinden birer takım onaylamaya esas olan karar ile birlikte Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile İller Bankası Genel Müdürlüğüne muhafaza edilmek üzere gönderilir. hükmü ile, Bayındırlık ve İskan Bakanlığının 05.06.2008 tarih ve 2008/6 sayılı Genelgesi nin İl Özel İdareleri ve Belediyelerce onaylanan planların kesinleşme tarihinden itibaren en fazla 7 (yedi) gün içerisinde belirtilen şekil ve şartlarda İl Müdürlüklerine intikalinin sağlanması hükmüne uygun işlem yapılarak, imar planı değişikliğine ait imar planlarının bir nüshasının onamaya esas meclis kararıyla birlikte Bayındırlık ve İskan Bakanlığının(Çevre ve Şehircilik Bakanlığının) 05.06.2008 tarih ve 2008/6 sayılı Genelgesi gereğince Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne ve İller Bankası Genel Müdürlüğüne gönderilmesi sağlanmalıdır. 17- İmar ve Şehircilik Müdürlüğünde şehir plancısı ve harita mühendisi istihdamı yapılmadığı, planlama, ifraz, tevhit, 18.maddesi uygulamaları gibi şehir plancısı ve harita mühendisinin bilgi ve tecrübesini gerektirecek tüm iş ve işlemlerin inşaat teknikeri ve diğer personel eliyle yürütüldüğü incelenmiştir. İmkanlar dahilinde İmar ve Şehircilik Müdürlüğünde şehir plancısı ve harita mühendisi istihdamı sağlanmalıdır. 18- İmar planının belediye tarafından kitapçık haline getirilmediği incelenmiştir. İmar Kanunun 8.maddesinin son fıkrasında İmar planları alenidir. Bu aleniyeti sağlamak ilgili idarelerin görevidir. Belediye Başkanlığı ve mülki amirlikler, imar planının tamamını veya bir kısmını kopyalar veya kitapçıklar haline getirip çoğaltarak tespit edilecek ücret karşılığında isteyenlere verir. denildiğinden, belediye imar planlarına aleniyet kazandırmak için planlar ya kitapçık haline getirilmeli, ya da isteyene planın ilgili kopyası ücret mukabilinde verilmelidir.
Sayfa (8) İfraz ve Tevhit İşlemleri ile İmar Kanunu 18. Madde İşlemleri: 19- İfrazı yapılan bazı parsellerin cinsi tarla olduğu halde Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğüne görüş sorulmadığı anlaşılmıştır. 09.09.2009 tarih ve 406 sayılı Encümen kararı ile Ordu köyü 13 pafta 365 nolu taşınmazda yapılan ifraz işlemi örnektir. 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununun 8.maddesindeki Belirlenen parsel büyüklüğü; mutlak tarım arazileri ve özel ürün arazilerinde 2 hektar, dikili tarım arazilerinde 0,5 hektar, örtü altı tarımı yapılan arazilerde 0,3 hektar ve marjinal tarım arazilerinde 2 hektardan küçük olamaz. Tarım arazileri bu büyüklüklerin altında ifraz edilemez, bölünemez veya küçük parsellere ayrılamaz. Hükmünün yerine getirilip getirilmediğinin tespiti amacıyla tapuda tarla olarak belirtilen yerlerin vasfının belirlenebilmesi ve ifrazının yapılabilmesi için Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğünün görüşü alınmalıdır. 20- Bazı Encümen kararlarında eksiklikler olduğu, kararlarda yapılan ifraz ve tevhitlerde planlarda yer alan KAKS ve TAKS oranlarının ve yapılan işlemlerin dayanağı mevzuatın kararlarda belirtilmediği, bazı ada numaralarının belirtilmediği incelenmiştir. 07.03.2012 tarih ve 86 nolu Encümen Kararında ada numarasının belirtilmemesi, 27.01.2010 tarih ve 36 sayılı Encümen Kararında KAKS ve TAKS ın eksik yazılması, 10.03.2010 tarih ve 110 sayılı Encümen Kararında ilgili mevzuatın belirtilmemesi örnektir. İfraz ve tevhitlere yönelik alınan encümen kararların eksiksiz olmasına dikkat edilmelidir. 21- Planlı alanlarda yapılan bazı ifrazlarda çekme mesafelerinin gözetilmediği incelenmiştir. 13.10.2010 tarih ve 496 sayılı ve 01.12.2010 tarih ve 566 sayılı Encümen Kararları örnektir. İfraz ve tevhitlerin 3194 sayılı İmar Kanununun 16.maddesindeki İmar planlarında parsel cepheleri tayin edilmeyen yerlerde yapılacak ifrazların, asgari cephe genişlikleri ve büyüklükleri yönetmelikte belirtilen esaslara göre tespit edilir. Hükmü doğrultusunda Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde belirtilen cephe genişlik ve büyüklüklerine ve aynı Yönetmeliğinin 28.maddesindeki çekme mesafelerine uygun olarak yapılması sağlanmalıdır. 22- Plansız alanlarda yapılan bazı ifrazlarda asgari cephe genişlikleri ve büyüklüklerine dikkat edilmediği incelenmiştir. 06.10.2010 tarih ve 478 nolu Encümen Kararı ile Sinop Belediyesi Osmaniye köyü 2 pafta 719 nolu parselde yapılan ifraz örnektir. Planı bulunmayan alanlarda yapılan ifrazlarda Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin 13.maddesindeki İfraz suretiyle elde edilecek parsellerin genişlikleri (20) m.den, parsel derinlikleri (30) m.den az olamaz. Bina cephesi konutlarda ve işyerlerinde minimum (6.00) m. olup blok uygulamalarında (40.00) m.yi aşamaz. Konut dışı kentsel çalışma alanlarındaki uygulamaların plan kararıyla yapılması zorunludur. Hükmüne uygun olarak asgari parsel genişlikleri ve büyüklükleri gözetilmelidir. 23- Planlı alanlarda yapılan bazı ifrazlarda cephe büyüklük ve genişliklerinin gözetilmediği incelenmiştir. 2012 yılı 115 nolu Encümen Kararı ile Gelincik Mahallesi 247 ada 259 nolu parselde yapılan ifraz örnektir.
Sayfa (9) Planlı alanlarda yapılan ifrazın 3194 sayılı İmar Kanununun 16.maddesindeki İmar planlarında parsel cepheleri tayin edilmeyen yerlerde yapılacak ifrazların, asgari cephe genişlikleri ve büyüklükleri yönetmelikte belirtilen esaslara göre tespit edilir. Hükmü doğrultusunda Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 17.maddesinde belirtilen cephe genişlik ve büyüklüklerine uygun olarak yapılması sağlanmalıdır. 24- Belediye sınırları içinde daha önce 18.maddesi uygulaması yapılmadığından mevcut meskûn alanlarda 18.maddesi uygulamasının yapılmasının zor olduğu ifade edilmiştir. Meskûn alanlarda 18.maddesi uygulamasının yapılmasının zor olduğu anlaşılmakla birlikte yeni planlanan sahalarda 3194 sayılı İmar Kanunun 18.maddesi ve 3194 Sayılı İmar Kanununun 18.maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğine uygun olarak uygulamanın yapılması sağlanmalıdır. 25-Teftişe tabi dönem içerisindeki 18.madde uygulamalarında görülebildiği kadarıyla genel olarak parsellerin yerini koruduğu incelenmiştir. 3194 Sayılı İmar Kanununun 18.maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10.maddesi (a) fıkrası Düzenlemeyle oluşacak imar parsellerinin mümkün mertebe aynı yerdeki veya yakınındaki eski parsellere tahsisi sağlanır hükmü gereğince işlem yapılması sağlanmalı, aksi uygulamaların sorumluluk doğuracağı bilinmelidir. 26-Teftişe tabi dönem içerisindeki İmar Kanunu 18.madde uygulamalarına ait parselasyon plânının Kadastro ve Tapu Müdürlüklerine yönetmeliğin 39.maddesinde belirtilen bilgi ve belgelerle gönderildiği anlaşılmıştır. 3194 sayılı İmar Kanunu nun 18. ve 19.maddeleri hükmü ile İmar Kanununun 18.Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 39.maddesi, Parselasyon plânları, düzenleme işlerine ait belgelerle beraber belediye ve mücavir alan içinde belediye encümeni, dışında ise il idare kurulunun onayından sonra yürürlüğe girer. Bu plânlar bir ay müddetle ilgili idarede asılır. Ayrıca, mutat vasıtalarla duyurulur. Bu sürenin sonunda plânlar kesinleşir. Kesinleşen parselasyon plânlarının tescili için, mahalli tapu ve kadastro teşkilatına aşağıdaki bilgi ve belgelerin gönderilmesi gerekir: a) Parselasyon plânının onaylandığı ve ilan edilerek kesinleştiğini bildiren ve tapuya tescilini isteyen yazı, b) Parselasyonun dayandığı (ilgili idarece onaylı) ve halen yürürlükteki imar plânının onay tarihi ve numarası ile pafta numarası veya numaraları, c) Parselasyon plânının onaylandığına dair belediye encümeni veya il idare kurulu kararı örneği, d) Kadastro standartlarına göre düzenlenmiş parselasyon plânının boyut değiştirmeyen şeffaf altlığa çizilmiş aslı ile üç kopyası, e) Nirengi ve poligon koordinat değerleri, kanavaları, röper krokiyeri, ölçü krokileri, dağıtım ve yüzölçümü hesapları ile cetvellerden ikişer onaylı örnek. hükmü gereğince işlem yapılmasına devam edilmelidir. Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzin Belgeleri: 27- Sinop Belediye Meclisinin 06.04.2006 tarih ve 51 sayılı kapalı çıkmaların KAKS (Emsal) dışına çıkarılmasına yönelik kararı ile 15.11.2011 tarih ve 178 sayılı iskana açılmış bodrum katların KAKS (Emsal) dışına çıkarılmasına yönelik kararının Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 16.maddesindeki Kat Alanı Kat Sayısı (KAKS) (Emsal) tanımına aykırı olarak alındığı ve alınan bu kararın hukuka aykırı olduğu anlaşılmıştır. Her ne kadar Belediye Meclisi tarafından alınan bu karar tüm vatandaş için eşit olarak ayrım yapılmaksızın uygulanmış olsa da, alınan bu kararların; Planlı Alanlar Tip İmar
Sayfa (10) Yönetmeliğinin 16.maddesindeki Kat Alanı Kat Sayısı (KAKS) (Emsal): Yapının bütün katlardaki alanları toplamının parsel alanına oranından elde edilen sayıdır. Katlar alanı bodrum kat, asma kat, çekme ve çatı katı ve kapalı çıkmalar dahil kullanılabilen bütün katların ışıklıklar çıktıktan sonraki alanları toplamıdır. Açık çıkmalar, iç yüksekliği 1.80 m.yi aşmayan ve yalnızca tesisatın geçirildiği tesisat galerileri ve katları, ticari amacı olmayan ve yapının kendi ihtiyacı için otopark olarak kullanılan bölüm ve katlar, yangın merdivenleri, asansörler, kalorifer dairesi, kömürlük, sığınak, su deposu ve hidrofor bu alana katılmazlar. Kullanılabilen katlar deyiminden konut, işyeri, eğlenme ve dinlenme yerleri gibi oturmaya, çalışmaya, eğlenmeye ve dinlenmeye ayrılmak üzere yapılan bölümler ile bunlara hizmet veren depo ve benzeri alanlar anlaşılır. Hükmüne açıkça aykırı olduğu, tanımda; kapalı çıkmalar ile konut olarak kullanılan bodrum katlarının KAKS a dahil edileceği belirtildiği için Sinop Belediye Meclisinin 06.04.2006 tarih ve 51 sayılı kapalı çıkmaların KAKS (Emsal) dışına çıkarılmasına yönelik kararı ile 15.11.2011 tarih ve 178 sayılı iskana açılmış bodrum katların KAKS (Emsal) dışına çıkarılmasına yönelik kararının iptali sağlanmalı, KAKS a artırıma yönelik ihtiyaç hasıl olması durumunda imar mevzuatına uygun Uygulama İmar Planı değişikliği ile bu husus gerçekleştirilmeli, yapılan yanlış uygulamadan acilen dönülmeli, aksi takdirde kararı alanlar ve bu kararı uygulayanlar için hukuki sorumluluk doğacağı bilinmelidir. 28- Yapı ruhsatı ve yapı kullanım izni verilirken uygulama imar planında belirtilen Kat Alan Katsayısı (KAKS) (Emsal) hesabının usulüne uygun olarak yapılamadığı, KAKS hesaplamalarının Sinop Belediye Meclisinin mevzuata aykırı olarak aldığı 06.04.2006 tarih ve 51 sayılı ve 15.11.2011 tarih ve 178 sayılı kararlarına istinaden bodrum kat ve kapalı çıkmalar çıkarılarak hesaplandığı, bu hesaplamaların ise tam olarak yapılamadığı veya hesap yaparken yanlışlıkların yer aldığı, ayrıca bu hesapların yapıldığını gösterir belgenin de dosya içinde yer almadığı tespit edilmiştir. Uygulama geneldir. Bir önceki maddede de eleştirildiği gibi, Sinop Belediye Meclisinin 06.04.2006 tarih ve 51 sayılı kapalı çıkmaların KAKS (Emsal) dışına çıkarılmasına yönelik kararı ile 15.11.2011 tarih ve 178 sayılı iskana açılmış bodrum katların KAKS (Emsal) dışına çıkarılmasına yönelik kararının açıkça Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 16.maddesindeki KAKS tanımına aykırı olarak alınması hem uygulamanın yanlış yapılmasına sebep olduğu, hem de İmar ve Şehircilik Müdürlüğü çalışanlarının KAKS hesaplamasını güç duruma soktuğu anlaşıldığından, bu kararın acilen iptal edilerek KAKS hesaplamalarının Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği hükümlerine uygun hale getirilmesi sağlanmalı, bunun gerçekleştirilmemesi durumunda, karar alanlar ve bu kararı uygulayanlar için hukuki sorumluluk doğacağı bilinmelidir. 29- Bazı yapı ruhsatlarının İmar Kanununda belirtilen süre içerisinde verilmediği incelenmiştir. 12.09.2011 tarih ve 166/1 nolu 292 ada 62 parsele ait yapı ruhsatının başvuru tarihinden itibaren hiçbir yazışma yapılmadan yaklaşık 2 ay sonra verilmesi örnektir. Belediye tarafından ruhsat ve ekleri incelenerek eksik ve yanlış bulunmuyorsa müracaat tarihinden itibaren en geç (30) gün içinde yapı ruhsatının verilmesi, eksik veya yanlış olduğu takdirde; müracaat tarihinden itibaren (15) gün içinde müracaatçıya ilgili bütün eksik ve yanlışları yazı ile bildirilmesi, eksik ve yanlışlar giderildikten sonra yapılacak müracaattan itibaren en geç (15) gün içinde yapı ruhsatının düzenlenmesi sağlanmalı, hiçbir sebep belirtmeden ruhsat verme süresi aşımının önüne geçilmelidir. 30- Tersane Caddesi üzerindeki gemilerin tamiratın yapıldığı gemi çekek yerinin halkın sahilden yararlanmasını engellediği ve şehirde görüntü kirliliği oluşturduğu gözlemlenmiştir.
Sayfa (11) Tekneler için nizami çekek yeri ve vatandaşın kullanımına yönelik şehir parkı olarak planlanan alanın biran önce hayat geçirilmesi sağlanmalıdır. 31- Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin dosyalarında aplikasyon krokisinin ve yüklenici taahhütnamesinin ve şantiye şefi evraklarının yer almaması gibi eksikliklerin olduğu incelenmiştir. 164/23 nolu ruhsatlı 258 ada 77 parsele ait ve 21.10.2012 tarih ve 166/16 nolu ruhsatlı 225 ada 172 parsele ait ruhsat dosyaları örnektir. Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi düzenlenirken, bunların Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak hazırlanması, eksik bilgi ve belgelerinin tekemmül ettirilerek ruhsat verilmesi sağlanmalıdır. 32- Yapı ruhsatı eki projelerin incelenmesinde statik projelerin imzasız ve onaysız olduğu, onaysız statik projelerin mimari proje ile uyumsuzluklar doğurabileceği değerlendirilmiştir. Sinop Merkez 31.12.2012 tarih ve 162/50 sayılı 422 ada 7 parseldeki ve 26.11.2010 tarih ve 160/37 sayılı 316 ada 306 parseldeki ruhsat eki statik projeler örnektir. Yapı ruhsatı eki projelerinin 3194 sayılı İmar Kanununun 22.maddesi ve Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 57.maddesinin 2.fıkrasının b bendinde Statik proje; mimarî projeye ve zemin etüdü raporuna uygun olarak, inşaat mühendislerince hazırlanan, ölçekleri yapının büyüklüğüne ve özelliğine göre belirlenen, betonarme, yığma, çelik ve benzeri yapıların türlerine göre taşıyıcı sistemlerini gösteren, bodrum kat dâhil olmak üzere bütün kat plânları, çatı plânları, bunların kesitleri, detayları ve hesaplarıdır hükmüne göre uygulamanın gerçekleştirilmesi sağlanmalı, statik projelerin onaylı ve mimari proje ile uyumlu olması hususuna dikkat edilmelidir. 33- Yapı denetim kuruluşlarınca hazırlanması gereken proje kontrol formlarının bazı ruhsat dosyalarında mevcut olmadığı görülmüştür. 164/23 nolu ruhsat ile 258 ada 77 parsele ait yapı ruhsatı dosyası örnektir. Yapı denetim kuruluşlarının Yapı Denetim Kanunu 2.maddesi ve Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği 5.maddesi b bendindeki Proje ve uygulama denetçisi mimar ve mühendisler aracılığıyla, proje müelliflerince hazırlanan uygulama projelerinin ve hesaplarının, mühendislik ve mimarlık proje düzenleme esaslarına, imar planına, imar yönetmeliklerine ve diğer mevzuata, şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol eder, proje müelliflerinin ilgili meslek odasına üyeliğinin devam ettiğine dair taahhütnamesi ile mesleki kısıtlılığının olmadığına dair taahhütnamesinin olup olmadığını kontrol eder. Hükmüne uygun olarak proje müelliflerince hazırlanan uygulama projelerinin ve hesaplarının, mühendislik ve mimarlık proje düzenleme esasları, imar planı, ilgili idarenin imar yönetmelikleri ile yürürlükte bulunan diğer yönetmelik, genelge, şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol etmesi sağlanmalıdır. 34- Yapı ruhsatlarının bazılarında yan bahçe mesafelerinin gözetilmediği tespit edilmiştir. 469 ada 2 nolu parselde yapılan zemin artı 4 katlı binaya ait 26.07.2011 tarih ve 165/26 numaralı ruhsat dosyası örnektir. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 18.maddesi Ön bahçe mesafeleri: İskan alanlarında yapılacak binaların ön bahçe ve yol kenarına rastlayan bahçe mesafeleri en az (5.00) m. dir.
Sayfa (12) Yan bahçe mesafeleri: Bodrum katlarda iskan edilen katlar da dahil, 4 kata kadar (4 kat dahil) olan binalarda yan bahçe mesafeleri en az (3.00) m.dir. Fazla her kat için yan bahçe mesafeleri (0.50) m. artırılır. Yan bahçe mesafelerinin hesabında dikkate alınacak kat adedi: Bodrumlarda iskan edilen katlar da dahil, binada yer alan iskan edilen katların toplam yüksekliğinin üçe bölünmesi ile bulunacak sayıdır. (2.50) m.yi aşan artık değerler 1 kat adedine tekabül eder. Bina yüksekliği hesabında, arkasında kullanılan hacim oluşturulmamış istinat duvarların yükseklik hesabına dahil edilmez hükmüne uygun olarak, yapılacak binaların ön, arka ve yan bahçe mesafelerine titizlikle uyması sağlanmalıdır. 35- Mahallinde yapılan (5) adet inşaatın incelemesinde, görülebildiği kadarıyla devam eden inşaatların ruhsatlı olduğu ve ruhsat ve projelerine uygun olarak yapıldığı tespit edilmiştir. Belediye tarafından yapılan denetimlerde ruhsat alınmadan yapıya başlandığının veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığının tespiti halinde; o andaki inşaat durumu tespiti sonrası yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulmalı, 3194 sayılı İmar Kanunun 32.maddesi ile 42.maddesine uygun olarak işlem tesisi gerçekleştirilmelidir. 36- Bazı yapı kullanma izni dosyasında yapılan incelemede; yapının ruhsat ve eki projesine uygun olarak yapıldığının ve yapımında TSE standartlarına uygun malzeme kullanıldığına dair elektrik tesisat fenni mesulünün raporunun olmadığı tespit edilmiştir. Uygulama geneldir. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 64.maddesi Yapı tamamlandığında tamamının veya kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığında bu kısımlarının kullanılabilmesi için, inşaat ruhsatını veren belediye veya valilikten izin alınması zorunludur. Bu iznin alınması için ilgili idareye yapılan başvuru dilekçesi ekinde, fenni mesullerin veya yapı denetim kuruluşlarının yapının projelerine, fen ve sağlık kurallarına uygun olarak yapılıp yapılmadığını ve ilgili standartlara uygun malzeme kullanılıp kullanılmadığını belirten raporları ile yapıya ilişkin fotoğrafları yer alır. Mal sahibinin müracaatı üzerine belediye veya valilik, yapının ruhsat ve eklerine, fen ve sağlık kurallarına uygun olarak tamamlanıp tamamlanmadığını, Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uygun malzeme kullanılıp kullanılmadığını belirler. Hükmüne uygun olarak, fenni mesullerin veya yapı denetim kuruluşlarının yapının projelerine, fen ve sağlık kurallarına uygun olarak yapıldığını ve Türk Standartları Enstitüsü standartlarına uygun malzeme kullanıldığını belirten raporları yapı kullanma izin belgesi dosyasında bulunmalıdır. 37- Yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgelerinin meslek odalarına gönderildiğine dair bir belge ibraz edilemediği görülmüştür. Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinin 58.maddesinin 6.fıkrası İlgili idareler fenni mesuliyet üstlenen mimar ve mühendislerin bir önceki ayda yaptıkları işlemlere ilişkin bilgileri her ayın ilk haftası içinde ilgili meslek odalarına bir liste halinde topluca bildirir. düzenlemesine uygun olarak her ayın ilk haftası listenin ilgili meslek odalarına gönderilmesi sağlanmalıdır. 38-Yapı kullanma izin belgesi olmayan yapılarda elektrik, su ve kanalizasyon abonelikleri hususunda gerekli özenin gösterildiği ifade edilmiştir. 3194 sayılı İmar Kanunu nun 31.maddesi, İnşaatın bitme günü, kullanma izninin verildiği tarihtir. Kullanma izni verilmeyen ve alınmayan yapılarda izin alınıncaya kadar elektrik, su ve kanalizasyon hizmetlerinden ve tesislerinden faydalandırılmazlar.
Sayfa (13) Ancak, kullanma izni alan bağımsız bölümler bu hizmetlerden istifade ettirilir. hükmü ile 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu nun İmar kirliliğine neden olma başlıklı 184.maddesi, Yapı ruhsatiyesi alınmadan veya ruhsata aykırı olarak bina yapan veya yaptıran kişi, bir yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Yapı ruhsatiyesi olmadan başlatılan inşaatlar dolayısıyla kurulan şantiyelere elektrik, su veya telefon bağlantısı yapılmasına müsaade eden kişi, yukarıdaki fıkra hükmüne göre cezalandırılır. Yapı kullanma izni alınmamış binalarda herhangi bir sınai faaliyetin icrasına müsaade eden kişi iki yıldan beş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Üçüncü fıkra hariç, bu madde hükümleri ancak belediye sınırları içinde veya özel imar rejimine tabi yerlerde uygulanır. Kişinin, ruhsatsız ya da ruhsata aykırı olarak yaptığı veya yaptırdığı binayı imar planına ve ruhsatına uygun hale getirmesi halinde, bir ve ikinci fıkra hükümleri gereğince kamu davası açılmaz, açılmış olan kamu davası düşer, mahkum olunan ceza bütün sonuçlarıyla ortadan kalkar. hükmü gereğince yapı kullanma izni olmayan yapıların, elektrik, su, kanalizasyon, telefon gibi hizmetlerden yararlanmamasını ilgili idarelere bildirilmesi, buna rağmen bu hizmetleri sunanlar hakkında suç duyurusunda bulunulması, aksi durumların idari ve cezai sorumluluk doğuracağı unutulmamalıdır. 39- Yapı ruhsatının alınmasından sonra işyeri teslim tutanağının düzenlendiği incelenmiştir. Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinin 3.maddesindeki; inşaatın fiilen başladığını belgelemek üzere, yapı ruhsatının alınmasını takiben yapı sahibi, yapı denetim kuruluşu, yapı müteahhidi veya yapı müteahhidi adına şantiye şefi tarafından imza altına alınan İşyeri Teslim Tutanağının aynı kanunun 5. ve 6.maddelerine göre; üç iş günü içerisinde ilgili idarenin onayına sunulmasına devam edilmelidir. 40- Yapı ruhsatı alındıktan sonra inşaatın seyrine göre yapı ruhsatında belirtilen vizelerin ruhsata işlenmediği anlaşılmıştır. Uygulama geneldir. İnşaatın başlamasından bitimine kadar yapılması gereken aplikasyon, temel, bodrum, su basmanı, kat, çatı ve tesisat vizelerinin Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği 4.maddesi dördüncü bendi gereği, yapı ruhsatının vizeler bölümüne yapı denetim kuruluşunun denetçilerinin imzalarının alınması ve belediyenin ilgili bölümü onaylaması sağlanmalıdır. 41-Sinop Belediyesi tarafından teftişe tabi dönem içerisinde (837) yapı ruhsatı ve (798) adet yapı kullanma izin belgesi düzenlendiği incelenmiştir. Teftişe tabi dönemde 2011 yılı başından itibaren düzenlenen (53) adet yapı ruhsatının 4708 sayılı Yapı Denetim Kanunu ve bu kanunun Uygulama Yönetmeliği kapsamında verildiği incelenmiştir. Kaçak veya Ruhsata Aykırı Yapılar ile İmar Kanunu Kapsamında Yapılan Diğer Çalışmalar: 42-Teftişe tabii dönem içerisinde belediye tarafından ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapılara yönelik denetimler veya ihbarlar sonucu, İmar Kanunun 32.maddesi hükmü doğrultusunda kaçak yapıların tespit edilerek (35) adet yapı tatil zaptı tutulduğu ve bunlardan (21) adetinin yıkıldığı, İmar Kanunun 42.maddesine göre ceza verilmek üzere Belediye
Sayfa (14) Encümenine gönderildiği, ruhsat alan veya ruhsata uygun hale getirenlere yapı ruhsatı verildiği anlaşılmıştır. 3194 sayılı İmar Kanunu nun 32.maddesi, Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce (...) tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mührün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir. Hükmü kapsamında kaçak veya ruhsata aykırı yapılarla ilgili olarak Belediyece etkin denetim faaliyetleri sürdürülmeli, ruhsat almadan veya ruhsata aykırı şekilde yapı yapıldığı tespit edildiğinde madde hükümlerine göre hareket edilmeli ve gerektiğinde aynı kanunun 42.maddesine göre de cezai işlem uygulanmalı, ayrıca 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 184.maddesi uyarınca imar kirliliğine neden olanlar hakkında yetkili Cumhuriyet Savcılıklarına suç duyurusunda bulunulmalıdır. 43- Gecekondu Kanununa aykırı yapılaşma olup olmadığının tespiti amacıyla yapılmış bir çalışma olmadığı ifade edilmiştir. 775 sayılı Gecekondu Kanunun 18.maddesi Bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra, belediye sınırları içinde veya dışında, belediyelere, Hazineye, özel idarelere, katma bütçeli dairelere ait arazi ve arsalarda veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak, daimi veya geçici bütün izinsiz yapılar, inşa sırasında olsun veya iskan edilmiş bulunsun, hiçbir karar alınmasına lüzum kalmaksızın, belediye veya Devlet zabıtası tarafından derhal yıktırılır. Yıkım sırasında lüzum hasıl olduğunda, belediyeler ilgili mülkiye amirlerine başvurarak yardım isteyebilirler. Mülkiye amirleri, Devlet zabıtası ve imkanlarından faydalanmak suretiyle, izinsiz yapıların yıkım konusunda yükümlüdürler. Hükmü doğrultusunda belediyelere, Hazineye, özel idarelere, katma bütçeli dairelere ait arazi ve arsalarda veya Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerde yapılacak, daimi veya geçici bütün izinsiz yapıların, inşa sırasında olsun veya iskan edilmiş bulunsun, hiçbir karar alınmasına gerek olmaksızın, belediye zabıtası tarafından derhal yıktırılması gerektiği bilinmelidir. 44-Teftişe tabi dönem içerisinde Belediye sınırları içerisinde yıkılacak derecede tehlikeli yapı tespiti yapılmadığı incelenmiştir. 3194 sayılı Kanun un 39.maddesi, Bir kısmı veya tamamının yıkılacak derecede tehlikeli olduğu belediye veya valilik tarafından tespit edilen yapıların sahiplerine tehlike derecesine göre bunun izalesi için belediye veya valilikçe on gün içinde tebligat yapılır. Yapı sahibinin bulunmaması halinde binanın içindekilere tebligat yapılır. Onlar da bulunmazsa tebligat varakası tebliğ yerine kaim olmak üzere tehlikeli yapıya asılır ve keyfiyet muhtarla birlikte bir zabıtla tespit edilir.
Sayfa (15) Tebligatı müteakip süresi içinde yapı sahibi tarafından tamir edilerek veya yıktırılarak tehlike ortadan kaldırılmazsa bu işler belediye veya valilikçe yapılır ve masrafı % 20 fazlası ile yapı sahibinden tahsil edilir. Alakalının fakruhali tevsik olunursa masraf belediye veya valilikçe bütçesinden karşılanır. Tehlike durumu o yapı ve civarının boşaltılmasını icabettiriyorsa mahkeme kararına lüzum kalmaksızın zabıta marifetiyle derhal tahliye ettirilir. hükmü gereğince belediye sınırları içerisinde bulunan bir kısmı veya tamamı yıkılacak derecede tehlikeli olan yapıların tespit edilerek gerektiğinde tamir ve yıkımlarının yapılması sağlanmalıdır. 45-Sinop Belediyesi sınırlarında yapılar arasında uyum sağlamak, güzel görünüm elde etmek amacı ile herhangi bir çalışma yapılmadığı ifade edilmiş ve incelenmiştir. 3194 sayılı İmar Kanunu nun 21.maddesi son fıkrasında Belediyeler veya Valilikler, mahallin ve çevrenin özelliklerine göre, yapılar arasında uyum sağlamak, güzel bir görünüm elde etmek amacı ile dış cephe boya ve kaplamaları ile çatının malzemesini ve rengini tayin etmeye yetkilidir. Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce yapılmış olan yapılar da bu hükme tabidir denildiğinden, bu hükme uygun olarak görsel kirliliğin önlenmesi konusunda belediye sınırları içerisinde belediyenin yetkili ve sorumlu olduğu bilinerek hareket edilmelidir. Kıyılarda Yapılaşmaya İlişkin İş ve İşlemler: 46- Belediye mücavir alan sınırları içinde 3621 sayılı Kıyı Kanununa aykırı olarak tespit edilen yapı sayısının 30 adet olduğu, 3194 sayılı İmar Kanunun 32.maddesine göre mühürlenen ve yıkılan yapı olmadığı, ayrıca İmar Kanunun 42.maddesine göre yapı sahiplerine para cezası kesilmediği ve Türk Ceza Kanunun 184.maddesine göre de yapı sahipleri hakkında suç duyurusunda bulunulmadığı incelenmiştir. 3621 sayılı Kıyı Kanununun 14. maddesi Bu kanun kapsamında kalan alanlarda ruhsatsız yapılar ile ruhsat ve eklerine aykırı yapılar hakkında 3194 sayılı İmar Kanununun ilgili hükümleri uygulanır hükmü gereğince Kıyı Kanununa aykırı yapılaşmaların İmar Kanunun 32.maddesine göre mühürlenip yıktırılması ve aynı Kanunun 42.maddesine göre de para cezası kesilmesi sağlanmalı, ayrıca Türk Ceza Kanunun 184.maddesine göre de suç duyurusunda bulunulmalıdır. 47- Bazı sahillerin, sahil kenarında bulunan otel ve diğer işletmeler tarafından işletildiği, ücretsiz olarak herkes tarafından kullanılması gerekirken usulsüz bir şekilde ücrete bağlandığı incelenmiştir. Antik Otel ve Öztürkler Aile Kampı örnektir. 3621 sayılı Kıyı Kanununun 6.maddesindeki Kıyı herkesin eşitlik ve serbestlikle yararlanmasına açık olup, buralarda hiçbir yapı yapılamaz, duvar, çit, parmaklık, tel örgü, kazık ve benzeri engeller oluşturulamaz. Kıyı kenar çizgisi kıyı çizgisi arasındaki kıyıda uygulama imar planı kararı ile kıyı çizgisi önünden denize doğru vatandaşlar ve kamu kurumları tarafından yapılan beton dolgu, iskele, yanaşma yeri, rıhtım, kayık çekek yeri vb. gibi tesislerin kıyının kamu yararına kullanımı ve kıyıyı korumak amacına yönelik olmalıdır. Uygulama imar planı bulunan yerlerde duvar, çit, parmaklık, tel örgü, kazık ve benzeri engeller oluşturulamaz. Ancak bu alanlarda uygulama imar planı kararıyla toplum yararına açık olmak şartıyla konaklama hariç günü birlik turizm yapı ve tesisleri yapılabilir. hükmü ve aynı Kanunun 13.maddesindeki Bu kanun kapsamında kalan alanlardaki uygulamaların kontrolü; belediye ve mücavir alan sınırları içerisinde belediye, dışında valiliklerce yürütülür.
Sayfa (16) İlgili bakanlıkların teftiş ve kontrol yetkileri saklıdır. hükmü gereğince denetim ve kontrollerin yapılarak kıyılardan herkesin eşitlik ve serbestlikle yararlanması sağlanmalıdır. 48- Uygulama İmar Planı ve Mevzi İmar Planları incelenmiş olup paftalara kıyı kenar çizgisi tespitlerinin bir kısmının işlendiği bir kısmının ise işlenmediği, kıyı kenar çizgisi işlenen paftalarda çizginin pafta bütününde geçirilmediği, Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik in 7.maddesinde belirtildiği şekilde aktarım işlemlerinin paftalar üzerine yapılmadığı ve aktarımların Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca onaylı olmadığı tespit edilmiştir. Uygulama geneldir. Kıyı Kanunu nun 5.maddesinde Kıyıda ve sahil şeridinde planlama ve uygulama yapılabilmesi için kıyı kenar çizgisinin tespiti zorunludur hükmü ve Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik in 5.maddesindeki Kıyıda ve sahil şeridinde planlama ve uygulama yapılabilmesi için onaylı kıyı kenar çizgisinin bulunması zorunludur. Hükmü gereğince kıyıda ve sahil şeridinde planlama ve uygulama yapılabilmesi için onaylı kıyı kenar çizgisinin bulunması sağlanmalıdır. 49- Kıyı Kanununun uygulanmasına yönelik olarak onaylanmış uygulama imar planlarının kısmi yapılaşma bulunmayan alanları ile ilgili gerekli revizyonların yapılmadığı, kısmi yapılaşma alanlarının da belirlenmediği incelenmiştir. Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmeliğin 16.maddesindeki 11 Temmuz 1992 tarihinden önce onaylanmış uygulama imar planlarının kısmi yapılaşma bulunmayan alanları ile ilgili gerekli revizyonlar en çok 1 yıl içinde Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine göre yapılır. Boş ve kısmi yapılaşma bulunmayan alanlarda bu işlemler yapılmadan yapı ruhsatı verilmez. Hükmünde kısmi yapılaşma bulunmayan alanların tespitinin en çok bir yıl içinde yapılması gerektiği belirtilmiş olsa da, Danıştay ın 29.2.1996 tarih ve E:1996/16, K:1996/47 sayılı Kararında; 3621 sayılı Kıyı Kanununda 1992 yılında 3830 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle ilgili idarelere revizyon yapmaları için tanınan 1 yıllık süre, sahil şeritlerindeki imar planlarının Kanuna uyumunu sağlamak için plan revizyonlarının bir an önce tamamlanması amacına yönelik olduğundan, sınırlayıcı bir nitelik taşımadığı, bu 1 yıllık süreden sonra yapılan revizyon planlarının da geçerli olduğu belirtildiğinden kısmi yapılaşma bulunmayan alanları ile ilgili gerekli revizyonların en kısa sürede tamamlanması sağlanmalıdır. 50- Akliman mevkiinde mahallinde yapılan arazi incelemelerinde; kıyı alanlarında ve kıyı kenar çizgisinin 100 m kara tarafında kalan alanlarda binalar bulunduğu, bu binaların bulunduğu alanların bazıları mevzii imar planlı bazılarının ise plansız durumda olduğu görülmüştür. 3621 sayılı Kıyı Kanunu ve Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uygun olarak; söz konusu bölgedeki plansız alanların plan dâhiline alınması ile bu binaların 100 metrelik sahil şeridi olarak planlanacak günübirlik tesis ve rekreaktif alan içerisinde kalacağı düşünüldüğünde, bu alanlarda kentsel dönüşüm uygulamaları yapılmak sureti ile mevzuata ve şehircilik ilkelerine uygun alanlar gerçekleştirilebileceği değerlendirildiğinden bu kapsamda çalışmaların yapılması tavsiyeye değer görülmüştür. Otopark İş ve İşlemleri 51- Bazı yapı ruhsatlarında otopark yeri olarak gösterilen yerlerin başka amaçla kullanıldığı tespit edilmiştir.
Sayfa (17) 439 ada 13 parsel üzerine 17.09.2011 tarih ve 217/40-41sayılı yapı kullanma izin belgeli ve 316 ada 299 parsel üzerine 16.08.2012 tarih ve 221/38 sayılı yapı kullanma izin belgeli bina örnektir. 3194 sayılı İmar Kanunun 37.maddesi İmar planlarının tanziminde planlanan beldenin ve bölgenin şartları ile müstakbel ihtiyaçlar göz önünde tutularak lüzumlu otopark yerleri ayrılır. Otopark ihtiyacı bulunan bina ve tesislere lüzumlu otopark yeri tefrik edilmedikçe yapı izni, otopark tesis edilmedikçe de kullanma izni verilmez. Kullanma izni alındıktan sonra otopark yeri, plana ve yönetmelik hükümlerine aykırı olarak başka maksatlara tahsis edilemez. Bu fıkra hükmüne aykırı hareket edildiği takdirde ilgili idarece yapılacak tebligat üzerine en geç üç ay içerisinde bu aykırılık giderilir. Mülk sahibi tebligata rağmen müddeti içerisinde gerekli düzeltmeyi yapmaz ise, belediye encümeni veya il idare kurulu kararı ile bu hizmet ilgili idarece yapılır ve masrafı mal sahibinden tahsil edilir. Düzenlemesi ile Otopark Yönetmeliğinin Otoparkların Amacı Dışında Kullanılamayacağı başlıklı 8.maddesi Yapı kullanma izni alındıktan sonra otopark yerleri plan ve yönetmelik hükümlerine aykırı olarak başka amaçlara tahsis edilemez. Belediyeler, bina otoparklarının kullanımını engelleyici her türlü ihlalleri önlemekle yetkili ve görevlidirler. Aksi uygulamalarda İmar Kanununun ilgili hükümleri uygulanır. hükmüne uygun olarak, otopark ihtiyacı bulunan bina ve tesislere lüzumlu otopark yeri ayrılmadıkça yapı ruhsatı, ruhsatta gösterildiği şekliyle otopark tesis edilmedikçe de kullanma izni verilmemeli, eğer kullanma izni alındıktan sonra otopark yeri, plana ve yönetmelik hükümlerine aykırı olarak başka maksatlara tahsis edilmişse de üç ay içerisinde bu aykırılık madde hükmü doğrultusunda giderilmelidir. 52- Parselinde otopark yeri bulunmayan binalar için, yapı ruhsatı aşamasında otopark bedeli alındığı ancak Otopark Yönetmeliği kapsamında bu binalar için otopark yeri gösterilmediği ve herhangi bir çözüm sunulmadığı incelenmiştir. Uygulama geneldir. Otopark Yönetmeliğinin 9.maddesi Bina içinde veya parselinde otopark yapılması mümkün olmayan yapıların durumu belediyece imar durumu ile ilgili ilk müracaat tarihinden başlayarak 30 gün içinde ilgilisine gerekçeleri ile birlikte bildirilir. Belediyeler bina otoparkı yerine otopark sorununun nasıl çözümleneceğini, binanın hangi bölge veya genel otoparkından yararlanacağını da bildirmekle ve bu otoparkları tesis etmekle yükümlüdür. Bu durumda bölge veya genel otoparktan yararlananlardan ayrıca kullanım ücreti alınmaz. Hükmüne uygun olarak parselinde otopark yeri bulunmayan binalar için otopark sorununun nasıl çözümleneceği, binanın hangi bölge veya genel otoparktan yararlanacağı belirtmelidir. 53- Parselinde otopark ihtiyacı karşılanamayan yapılardan Belediyece otopark bedeli alındığı, 2010 yılında 99.250.00 TL TL, 2011 yılında 58.276.00 TL, 2012 yılında 95.830.30 TL tutarında otopark bedeli tahsil edildiği incelenmiştir. Otopark Yönetmeliğinin 4.maddesi Otopark bedeli alınan parsellerin otopark ihtiyacının belediye veya valilikçe karşılanması zorunludur. Otopark ihtiyacı parselinde karşılanamayan ve idaresince İmar Kanununun 37 nci maddesine göre otopark tesis edilemeyen alanlarda otopark bedelinin arsa payı hariç %25 i yapı ruhsatının verilmesi sırasında nakden, kalan %75 i ve arsa payı ise belediyesince veya il özel idaresince parselin otopark ihtiyacı karşılandıktan en geç doksan gün sonra o yıla ait miktarlara göre değerlendirilerek tahsil edilir. Yapı ruhsatı düzenleme aşamasında ödemelere ilişkin taahhütname alınır ve tapu kütüğüne bu hususta şerh düşülür. Plansız alanlarda otoparkın
Sayfa (18) parselinde veya yapıda karşılanması zorunludur hükmüne uygun olarak otopark ihtiyacı parselinde karşılanamayan alanlarda otopark bedelinin tahsiline devam edilmelidir. 54- Otopark bedellerinin otopark hesabında toplandığı, toplanan meblağın 55.484.18 TL sinin 2010 yılında Belediyenin vergi borçları dolayısıyla Vergi Dairesince alıkonulduğu, 36.062.06 TL sinin otopark dışı yol ve kaldırım yapım amacıyla kilitli parke bordür taş alımında kullanıldığı, kalan 186.294,24 TL nin banka hesabında bulunduğu incelenmiştir. Sinop il merkezinde otopark sıkıntısının olduğu da göz önünde bulundurulursa, Otopark Yönetmeliğinin 11.maddesi Otopark hesabında toplanan meblağ, belediyelerin kendi kaynaklarından ayıracağı tahsisatla birlikte, tasdikli plan ve beş yıllık imar programına göre hazırlanan kamulaştırma projesi karşılığında otopark tesisi için gerekli arsa alımları ile bölge ve genel otoparkların inşasında kullanılır. Otopark hesabında toplanan meblağ otopark tesisi dışında başka bir amaçla kullanılamaz. Otopark hesabında toplanan meblağ, belediyelerce hazırlanacak sarf belgesi, verile emri ve hakediş raporuna göre belediyesinin yazılı talimatı üzerine ilgili bankaca hak sahibine ödenir düzenlemesi doğrultusunda otopark hesabında toplanan meblağın otopark tesisi için gerekli arsa alımları ile bölge ve genel otoparkların inşasında kullanılması sağlanmalı, amaç dışı kullanımın önüne geçilmelidir. 55- İmar iş ve işlemlerine ait dosyalar müfettişliğimin talebi üzerine Sinop Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünde görevli Harita Mühendisi Cem Levent YÜKSEL, Şehir Plancısı Fatma BİLGE ve Mimar Murat BAYRAK ile Sinop İl Özel İdaresinde görevli Çevre Mühendisi Murat ERSOY, Sinop Kadastro İl Müdürlüğünde görevli Harita Mühendisi Hikmet YİĞİT, İl Milli Eğitim Müdürlüğünde görevli İnşaat Teknikeri Nezaket TUNÇ ve İl Afet Acil Durum Müdürlüğünde görevli Şehir Plancısı Kürşat VERAL tarafından kontrol edilmiş, hazırlanan raporlar görevlilerinin yararlanması ve bir sonraki teftişe kadar saklanması amacıyla Belediye Yazı İşleri Müdürüne teslim edilmiş ve raporun gerek görülen bölümleri teftiş raporunun ilgili kısımlarında değerlendirilmiştir. İHALE İŞ VE İŞLEMLERİ: 4734 Sayılı Kanuna Göre Yapılan İhale İş ve İşlemleri: 56- Yapılan bazı ihalelerde yükleniciden sözleşmeden önce istenen kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu ve kesinleşmiş vergi borcu olmadığını gösterir belgelerin ihale tarihi itibariyle olmadığı anlaşılmıştır. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun10.maddesi ve Kamu İhale Genel Tebliğinin 17.maddesi gereği alınan kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu ve kesinleşmiş vergi borcu olmadığını gösterir belgelerin ihale tarihi itibariyle olması sağlanmalıdır. 57- Yapılan bazı ihalelerde yükleniciden sözleşmeden önce istenen belgelerden olan bağlı olduğu oda tarafından mesleki faaliyetten men edilmediğine dair belgelerin dosyasında bulunmadığı incelenmiştir. 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun10.maddesi ve Kamu İhale Genel Tebliğinin 17.maddesi gereği yükleniciden sözleşmeden önce bağlı olduğu oda tarafından mesleki faaliyetten men edilmediğine dair belgenin istenmesi sağlanmalıdır. 58- Yapılan bazı hizmet alımı ihalelerinde kontrol ve denetimde görevli bulunan personele muayene ve kabul komisyonunda da yer verildiği anlaşılmıştır. 2010/565876 ihale kayıt nolu yemek alımı işinde kontrolde görevli Birol TABAK ın muayene ve kabul tutanağını imzalaması örnektir.
Sayfa (19) Hizmet Alımları Muayene ve Kabul Yönetmeliğinin 5.maddesindeki Muayene ve kabul komisyonları, yetkili makam tarafından, biri başkan olmak üzere en az üç (3) kişiden oluşturulur. İşin önemi ve özelliği dikkate alınarak komisyonun üye sayısı, toplam sayı tek olmak üzere yeteri kadar arttırılabilir. Bu komisyonlarda görevlendirilecek olanların tamamının işin uzmanı olması zorunludur. Ancak, ilgili idarede yeterli sayıda veya işin özelliğine uygun nitelikte uzman personel bulunmaması durumunda, 4734 sayılı Kanuna tabi idarelerden uzman personel görevlendirilebilir. İşin denetiminde bulunan kontrol teşkilatı üyeleri, muayene ve kabul komisyonlarında üye olarak görev alamaz. Ancak, kontrol teşkilatı üyelerinin muayene ve kabul komisyonu ile birlikte işyerinde, işyeri öngörülmeyen işlerde ise sözleşmesinde işin kabulü için belirlenen yerde hazır bulunması zorunludur. Hükmü uyarınca işin denetiminde bulunan kontrol teşkilatı üyelerinin muayene ve kabul komisyonlarında üye olarak görevlendirilmemesi sağlanmalıdır. 59- Yapılan bazı yapım işleri ihalelerinde gerçek kişilere yönelik yapılan işlere ilişkin iş deneyim belgesinin usulüne uygun olarak düzenlenmediği, belediye sınırları içinde Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce onaylanması gerekirken belgenin ihaleye katılan firma tarafından onaylandığı incelenmiştir. 2011/28179 ihale kayıt numaralı kapalı pazar yeri yapım işi için ikinci ekonomik teklif sahibi Biryapı Firmasının iş deneyimleri örnektir. İş deneyim belgelerinin Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliğin 43.maddesindeki İş deneyim belgeleri; yapılan iş karşılığı bedel içeren tek bir sözleşmeye dayalı olarak, Kanun kapsamındaki idareler ile Kanun kapsamı dışındaki diğer kamu kurum ve kuruluşlarına (kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve vakıf yükseköğretim kurumları hariç) gerçekleştirilen işler için, iş sahibi tarafından düzenlenir ve sözleşmeyi yapan yetkili makam tarafından onaylanır. Gerçek kişilere veya yukarıda belirtilenler dışındaki tüzel kişilere gerçekleştirilen işler için, belediye sınırları veya mücavir alan içinde ilgili belediye tarafından, belediye sınırları veya mücavir alan dışında ilgili bayındırlık ve iskan il müdürlüğü tarafından, ilgili mevzuatı uyarınca yapı denetimi veya kabulü bunların dışındaki kuruluşlar tarafından yapılan işlerde ise bu mevzuat uyarınca yetkilendirilmiş kurumlar tarafından düzenlenir. Belediyenin ilgili birimi tarafından düzenlenen iş deneyim belgeleri belediye başkanı veya yetkili birim amiri tarafından, bayındırlık ve iskan il müdürlüğünce düzenlenenler ise, valilik tarafından onaylanır. hükmüne uygun olarak düzenlenmesi ve belediye sınırları içinde yapılan işlere ait deneyim belgelerinin Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne onaylı olmasına dikkat edilmelidir. 60- Belediye tarafından gerçekleştirilen bazı yapım işlerinde mevzuata aykırı bir şekilde süre uzatımına gidildiği anlaşılmıştır. Hizmet İşleri Genel Şartnamesinin 35.maddesi İhale edilen işin, sözleşmesinde belirlenen zamanda tamamlanıp kabule elverişli bir durumda teslim edilmesi esastır. Yüklenici bu esasa herhangi bir şekilde uymazsa sözleşmede gösterilen cezalar uygulanır. Bu Genel Şartnamede öngörülen diğer haller saklı kalmak kaydıyla, 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanununun 10 uncu maddesindeki hükümler çerçevesinde sözleşmesinde belirtilen ve sorumluluğu yükleniciye ait olmayan zorunlu gecikme nedenlerinin doğuşunda, durum idarece incelenerek işi engelleyici nedenlere ve yapılacak işin niteliğine göre işin bir kısmına veya tamamına ait süre gecikmeyi karşılayacak kadar uzatılır.