Uyanı s! EYL UL 2013 Cadılar Bayramının Ardındaki Gercekler
Uyanı s! BU SAYIDA s DAHA FAZLASI IC IN www.jw.org GENCLER KAPAK KONUSU Cadılar Bayramının Ardındaki Gercekler SAYFA 6-9 r Genclerin merak ettigi onlarca sorunun Kutsal Kitaba dayalı cevaplarını buradan ogrenebilirsiniz. Bazı makalelerin başlıgı şoyle: Cinsel Tacize Ugradı gımda Ne Yapabilirim? Mesajlaşmakla Ilgili Neleri Bilmeliyim? Hastalıgımla Nasıl Başa Cıkabilirim? Karşılaştıkları zorluklarda Kutsal Kitabın genclere nasıl yardım ettigini web sitemizden o grenebilirsiniz. (KUTSAL KITABIN O GRETT IKLER I GENCLER kısmına bakın) 3 DUNYAYA BAKIŞ 4 KUTSAL K ITABIN GOR UŞ U Evlilik Oncesi Cinsel Ilişki 10 AILELER I C IN YARDIM Bagışlayıcı Olmanın Yolları 12 SOYLEŞ I Bir Bobrek Uzmanı Yaratıcıya Nasıl Inandıgını Anlatıyor 14 GECM IŞTEN PORTRELER Zheng He 16 TASARIM UR UN UM U? Imparator Penguenin Tuy Paltosu COCUKLAR r Resimli Kutsal Kitap hikayelerini ˆ sitemizden okuyabilirsiniz. Bu etkinlik sayfalarını kullanarak cocugunuzun Kutsal Kitapta adı gecen kişileri daha yakından tanımasını ve ahlaksal ilkeleri ogrenmesini saglayabilirsiniz. (KUTSAL KITABIN O GRETT IKLER I COCUKLAR kısmına bakın) Vol. 24, No. 9 / Monthly / TURKISH Her Sayının Ortalama Tirajı: 99 Dilde, 43.524.000 Adet Bu yayın parayla satılmaz. Gon ull uba gıslarla desteklenen, dunya capındaki Kutsal Kitap egitim programının bir kısmıdır. Aksi belirtilmedikce, ayet alıntıları Kutsal Kitap Yeni Dunya Çevirisi ndendir. Awake! (ISSN 0005-237X) Druck und Verlag: Wachtturm Bibel und Traktat-Gesellschaft der Zeugen Jehovas, e. V., Selters/Taunus. Verantwortliche Redaktion: Ramon Templeton, Selters/Taunus. Bu yayının Turk cesinin hazırlanmasından Yehova nın Sahitlerini Destekleme Dernegi sorumludur. 2013 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania. Her hakkı saklıdır. Printed in Germany. Dahafazlabilgialmakyadahi cbir ucret odemeden Kutsal Kitabı incelemek ister misiniz? www.jw.org sitesini ziyaret edebilir ya da aşagıdaki adrese yazabilirsiniz. YEHOVA NIN SAH ITLERI: PK 23 Ferikoy 34378 Istanbul-T URK IYE. Tel. 0 212 249 04 17. Adreslerin tam listesi icin su siteye bakın: www.jw.org/iletisim
D UNYAYA BAKIŞ KUZEY KUTBU Cambridge Univesitesi nde (Britanya) okyanus fizigi profesor u olan Peter Wadhams şoyle diyor: Yazın burada bulunan buz kutlesinin hacmi, 30 yıl oncesinin dortte birine duşm uştur. Boylece 2012 yılında 50 gemi kuresel ısınma sonucu acılmışkuzeykutupge cidini kullandı. DUNYA Bebeklerin dunyaya gelmesinden sonra beslendigi anne sut unde, 700 den fazla bakteri ceşidinin bulundugu saptandı. Bu, uzmanların tahmininden cok daha fazlaydı. Araştırmacılar bu bakterilerin yeni dogmuş bebeklerin sindirim ve bagışıklık sistemine ne gibi yararları oldugunu saptamakuzere calışmalarını surd ur uyor. Kuzey Kutup B olgesi: NASA/Kathryn Hansen; uk Set Resifi: Roberto Rinaldi/age fotostock; filler: Guido Alberto Rossi/age fotostock B uy BRITANYA Ingiliz bilim insanları tarafından yur ut ulen simulat orl u sur uş calışmalarında, soguk algınlıgına yakalanmış s uru- culerin alkolun etkisindeki sur uc ulere gore daha yavaş tepki verdikleri gor uld u. KONGO DEMOKRATIK CUMHURIYET I Afrika gor ulmemiş bir katliama tanık oluyor ve her yıl on binlerce fil, dişleri icin old ur ul uyor. Bir keresinde buy uk ihtimalle helikopter kullanılarak, bircok fil başından vurulup old ur uld u. AVUSTRALYA Son 27 yılda Buy uk Set Resifi ndeki canlı mercanların yarısı yok oldu. Bilim insanları bu faciayı, buy uk oranda tropikal siklonlara, zehirli ve dikenli bir denizyıldızı tur un un [Acanthaster planci] istilasına ve okyanus sıcaklıgının yuk- selmesiyle oluşan mercan beyazlaşmasına baglıyor. 3
KUTSAL K ITABIN G OR U Ş U EVL IL IK ONCES I CINSEL IL I ŞK I EVL IL IK ONCES IC INSEL IL IŞK I Evlilik oncesi cinsel ilişki yanlış mı? Tanrı nın iste gi, cinsel ahlaksızlıktan sakınmanızdır (1. Selanikliler 4:3). INSANLAR NE DIYOR? Bazı kult urlerde iki tarafın da rızası varsa, evli olmayan kişiler arasındaki cinsel ilişkiye hoşgor uyle bakılır. Bazı yorelerde, ergenlik ca gındaki bekar ˆ genclerin cinsel acı- dan yakınlaşması da olagan kabul edilir. KUTSAL KITAP NE DIYOR? Kutsal Kitap cinsel ahlaksızlık ifadesini evlilik dışı cinsel ilişki icin kullanır. Tanrı Kendisine hizmet eden kişilerin cinsel ahlaksızlıktan sakınmasını ister (1. Selanikliler 4:3). Cinsel ahlaksızlık, bazı ciddi gunahlarla bir sayılır. Bu gunahlardan bazıları ruhculuk, ickicilik, putperestlik, adam oldurme ve hırsızlıktır (1. Korintoslular 6:9, 10; Vahiy 21:8). BU NEDEN SIZ I ILG ILEND IRMEL I? Oncelikle Kutsal Kitap bizi şoyle uyarır: Cinsel ahlaksızlık yapanları Tanrı yargılayacak ( Ibraniler 13:4). Daha onemlisi, Tanrı nın cinsel ahlak konusundaki kanunlarına itaat ederek, O nu sevdigimizi gosteririz (1. Yuhanna 5:3). Tanrımız da Kendi emirlerine uyanlara nimetler verir ( Işaya 48:18). r Kutsal Kitapla ilgili başka sorularınıza cevap almak icin www.jw.org adresine bakabilirsiniz.
Evli olmayan kişiler arasındaki cinsel yakınlaşma ahlaksızlık sayılır mı? INSANLAR NE DIYOR? Bircokları, evli olmayan kişiler arasında cinsel ilişki olmadıgı surece, fiziksel yakınlaşmaların hicbir mahsuru olmadıgına inanıyor. KUTSAL KITAP NE DIYOR? Kutsal Kitap ahlaksızlık konusunu ele alırken, cinsel pisliklerden ve edepsiz davranışlardan da soz etmişti (2. Korintoslular 12:21). Acık ca anlaşıldıgı gibi, cinsel ilişkinin soz konusu olmadıgı durumlarda bile, evli olmayan kişiler arasında gor ulen uygunsuz yakınlaşmalar Tanrı nın goz unde igren ctir. Cinsel ilişki konusunda Kutsal Kitabın but un une baktıgımızda, bu tur yakınlaşmaların yalnızca evli eşler arasında olması gerektigini gor ur uz. Aynı zamanda Kutsal Kitap doymak bilmez bir şehvetin esiri olmanın da uygun olmadıgını belirtir (1. Selanikliler 4:5). Bunun anlamı nedir? Şoyle bir ornek duş unelim: Evli olmayan bir cift cinsel ilişkiye girmemek konusunda kararlı olabilir. Fakat yine de birbirlerine yakınlaşmak icin uygunsuz davranışlarda bulunuyorlarsa, aslında hakları olmayan bir şeye goz dikmiş ya da boyle bir şeyi şehvetle arzuluyorlar demektir. Dolayısıyla doymak bilmez bir şehvetin esiri olduklarından sucludurlar. Kutsal Kitapta boyle bir cinsel acg ozl ul uk mahkum ˆ edilir (Efesoslular 5:3-5). BU NEDEN SIZ I ILG ILEND IRMEL I? Kutsal Kitaba gore, evlilik oncesi cinsel ilişkiye girenler Tanrı yla dostluklarını kaybetme tehli- kesiyle karşı karşıyadır (Koloseliler 3:5, 6). KUTSAL KITAP NE DIYOR? Kutsal Kitap bize cinsel ahlaksızlıktan kacmamızı o g utler (1. Korintoslular 6:18). Bu sozler, bizi cinsel ahlaksızlıga sur ukleyebilecek her şeyden mumk un oldugun- ca uzak durmamız gerektigi anlamına gelir. ( Ozdeyişler 22:3). Ornegin, ahlaksal acıdan temiz kalmak icin cinsel ilişki konusunda Tanrı nın ilkelerini onemsemeyen kişilerle yakın arkadaşlıktan kacınmak onemlidir. Kutsal Kitap şoyle uyarır: Hikmetlilerle aynı yolda giden hikmetli olur; akılsızlarla ilişkide olan ise zarar gor ur ( Ozdeyişler 13:20). Ayrıca zihnimizi ahlaksız duş uncelerle doldurmak da bizi boyle davranışlara yoneltebilir (Romalılar 8:5, 6). Bu nedenle cinsel ilişkinin uygun olmayan şekilde sergilendigi ya da Tanrı nın ig- rencbuldu gu cinsel davranışları oven her tur muzik, video, basılımalzemeyadabunabenzerşeylerdenuzakdurmakdo gru olur (Mezmur 101:3). Aranızda cinsel ahlaksızlıgın, hiçbir pisligin ve açgozl ul u g un soz u bile edilmesin (Efesoslular 5:3). Cinsel ahlaksızlıktan nasıl uzak durabilirsiniz? Cinsel ahlaksızlıktan kaçın (1. Korintoslular 6:18). Uyanış! Eyl ul 2013 5
KAPAK KONUSU Cadılar Bayramının Ardındaki Gercekler Yaşadıgınız ulkede Cadılar Bayramı (Halloween) kutlanıyor mu? Bu, Amerika Birleşik Devletleri nde ve Kanada da yaygın olan ve her yıl 31 Ekim de kutlanan bir bayramdır. Fakat Cadılar Bayramına ozgu adetler ˆ dunyanın başka bircok yerinde de gor ulebiliyor. Bazı yerlerde isimleri farklı olsa da kutlanan bayramların iceri gi aynı: Olulerin ruhlarıyla, perilerle, cadılarla hatta Şeytan ve cinleriyle iletişim kurmak. ( Cadılar Bayramına Benzer Kutlamalar başlıklı cer ceveye bakın.) D OGAUST UG UCLERE inanmıyor olabilirsiniz. Bugun dunya capında bircok insan Cadılar Bayramına ve benzer kutlamalara katılmayı sadece bir eglence ya da cocuklarının hayal guc un ugeliştirmesi icin bir fırsat olarak gor uyor. Fakat bazıları aşagıdaki nedenlerden dolayı bu kutlamaların zararlı oldugunu duş un uyor: 1. Bir ansiklopedide şu acıklama yer alıyor: Cadılar Bayramı insanları tehdit eden ya da korkutan ruhi gu clerle iletişim kurmayı icerir (Encyclopedia of American CADILAR BAYRAMINA BENZER KUTLAMALAR Cadılar Bayramı genellikle bir Amerikan bayramı olarak bilinir. Ancak dunyanın başka bircok yerinde de bu bayram populer hale gelmiştir. Ayrıca Cadılar Bayramına benzeyen farklı kutlamalar da var; bu kutlamalarda ruhi varlıklar ve onların faaliyetleri yuceltilir. Şemada, dun- yanın farklı yerlerinde Cadılar Bay- ramı gibi yaygın olarak kutlanan bayramlardan bazıları yer alıyor: Kuzey Amerika Oluler Gun u G uney Amerika Kawsasqanchis Avrupa Oluler Bayramı ve farklı şekillerde kutlanan Cadılar Bayramı Afrika Kukuletalı Egugunlar Dansı Asya Bon Festivali
ˆ CADILAR BAYRAMININ K OKEN I Cadılar Bayramıyla Ilgili Bazı Adetlerin ve Simgelerin Kokeni VAMPIRLER, KURT ADAMLAR, CADILAR, ZOMB ILER: Bu yaratıkların uzun zamandır kot u ruhlarla baglantılı oldugu duş un ul ur. KOSTUMLER: Keltler kot u ruhları yanıltmak ve kacırmak icin korkutucu maskeler takardı. Kilise zamanla bu putperest adetleri, Tum Ruhlar Gun uve Azizler Yortusuyla birleştirdi. Sonradabukutlamaya katılanlar aziz, melek ve şeytan kostumleri giyerek evden eve dolaşmaya başladı. ŞEKERLEMELER: Eski zamanlarda Keltler kot u ruhları tatlılarla sakinleştirmeye calışırdı. Kilise sonradan bu kutlamaya katılan kişileri, Azizler Yortusunun arife gun unde evden eve dolaşmaya teşvik etti. Gittikleri evlerde yiyecek isteyip bunun karşılıgında ol uler icin dua edeceklerini soyleyeceklerdi. Gun u- muzde cocukların Cadılar Bayramında evden eve dolaşıp Şeker mi, şaka mı? diyerek kapı calması bu adete ˆ dayanır. BALKABAKLARI: Onceleri kot uruhları kacırmak icin turplar oyulur ve icine mum konulurdu. Turpların icindeki mum, bazılarına gore Arafta tutsak kalmış bir ruhu temsil eder. Zamanla, oyulmuş balkabakları daha yaygın olarak kullanılmaya başlandı. Uyanış! Eyl ul 2013 7
ˆ Hıristiyanlar farkında olmasalar da, bizim bayramımızı kutluyorlar..... Bu cok hosumuza gidiyor (USA Today gazetesi, bir cadının sozleri). Folklore; Ge cmişten Gun um uze Cadılar Bayramı başlıklı cer ceveye bakın). Cadılar Bayramına benzeyen bircok kutlamanın kokeni putperestlige dayanır ve ol ulere danışmakla yakından baglantılıdır. Gun um uzde bile, dunya capında bircok insan boyle gunlerde ol ulerin ruhlarıyla iletişim kurduklarını zannediyor. 2. Cadılar Bayramı bir Amerikan bayramı olarak gor ulse de, her yıl daha cok ulkede daha fazla insan bu kutlamaya katılıyor. Fakat bu kutlamaya katılanlar aslında Cadılar Bayramındaki sembollerin, suslerin ve adetlerin ˆ co gunun doga ust ug uclerle baglantılı oldugunun ve kokenlerinin putperestlige dayandıgının farkında degildir. ( Cadılar Bayramının Kokeni başlıklı cer- ceveye bakın.) 3. Cadılık uygulamasını iceren ve eski Kelt adetlerini ˆ izleyen Vika dininden binlerce kişi, Cadılar Bayramını hal ˆ asamhain ismiyle kutluyor ve bunu yılın en kutsal ˆ gecesi olarak gor uyor. Bir gazete kendini cadı olarak tanıtan birinin şu sozlerine yer verdi: Hıristiyanlar farkında olmasalar GECM I STEN GUN UM UZE CADILAR BAYRAMI MOBEŞ INC IY UZYIL Keltler Ekim ayının sonunda Samhain şenligini kutlardı. Onlar hayaletlerin ve cinlerin dunyada bu donemde daha cok dolaştıgına inanırdı. MS BIR INC IY UZYIL Romalılar Keltleri egemenlikleri altına aldı ve onların Samhain şenliklerinde uyguladıgı ruhculukla baglantılı adetlerini benimsediler. MS YED INCIY UZYIL Papa IV. Bonifatius un dini icin şehit olanlar onuruna Azizler Yortusu nu başlattıgı soylenir. Ingilizcede aziz sozc u g u icin eskiden hallow ifadesi kullanılırdı. Gun um uzde olm uş azizlerin onuruna kutlanan Azizler Yortusu Ingilizcede All Hallows Day olarak da bilinir. Og un un All Hallow Even diye adlandırılan arife gecesi zamanla Halloween olarak kısaltılmıştır. MS ONBIR INC I YUZYIL 2 Kasım tarihi oluleri anmak amacıyla Tum Ruhlar Gun uolarak belirlendi. r Kutsal Kitapla ilgili başka sorularınıza cevap almak icin www.jw.org adresine bakabilirsiniz.
ˆ da, bizim bayramımızı kutluyorlar..... Bu cok hoşumuza gidiyor (USA Today). 4. Cadılar Bayramına benzer kutlamalar Kutsal Kitaptaki ogretilerle celişir. C unk u Kutsal Kitapta şu uyarı yer alır: Aranızda...falcı,b uyuc u, muskacı, medyum, ruh cagıran ya da ol ulerin ruhlarına danışan kimse olmasın (Tekrar 18:10, 11, Yeni Çeviri; ayrıca Leviogulları 19:31 ve Galatyalılar 5:19-21 e bakın). Bu nedenleri duş und u g um uzde Cadılar Bayramının ve benzer kutlamaların ko- kenini ogrenmekten yarar goreceksiniz. Bu konuda daha cok bilgi sahibi olursanız, başka bircok kişi gibi belki siz de onlara katılmamayı tercih edeceksiniz. Ailenizle şupheli kutlamalara katılmadan da guzel vakit gecirebilirsiniz MS ON SEKIZ INC I YUZYIL Bir kitabın sayfasında Cadılar Bayramının diger adı olan Halloween (Kutsal Gece) ifadesi gor ul uyor. MS ON DOKUZUNCU YUZYIL Irlanda dan Amerika Birleşik Devletleri ne go c eden binlerce insan, beraberinde Cadılar Bayramı adetini de getirdi. Zamanla Ingiltere, Almanya, Afrika ve dunyanın diger yerlerinden gelen go cmenlerin adetleriyle ˆ bu bayramın adetleri ˆ birleşti. YIRM INC I YUZYIL Cadılar Bayramı tum ABD de yaygın olarak kutlanan bir bayram haline geldi. YIRM IB IRINC I YUZYIL Cadılar Bayramı sayesinde ticaret dunyası milyarlarca dolar gelir elde ediyor. Kelt savaşcı: 2d Alan King/Alamy; Roma askeri: North Wind Picture Archives; Papa IV. Bonifatius: DeAgostini/SuperStock; Azizler Yortusu: The Bridgeman Art Library Ltd./Alamy; şiir: Courtesy University of Michigan Library and Google; digerleri: Gavin Graham Gallery, London, UK/The Bridgeman Art Library Uyanış! Eyl ul 2013 9
A ILELER I C IN YARDIM EVLIL IK Ba gışlayıcı Olmanın Yolları ZORLUK Eşinizle tartıştıgınızda, cok onceden c ozm uş olmanız gereken eski problemleri sık sık gundeme getiriyor musunuz? Sorunun nedeni sizin ya da her ikinizin de bagışlamayı bilmemesi olabilir. Fakat bagışlamayı ogre- nebilirsiniz. Oncelikle eşle- rin birbirini bagışlamasının neden zor olabilecegini ele alalım. SORUNA YOL ACAN NEDENLER Ustunl uk saglamak. Bazı kişiler eşine karşı ustunl uk saglamak icin onu bagışlamaktan kacınıyor. Bir anlaşmazlık cıktı gındadage cmişte yaşanmış bir olayı koz olarak kullanıyor. Kusk unl uk beslemek. Gecmişte yaşanan bir kırgınlık kişide silinmesi zor izler bırakabilir. Seni affettim diyen bir eşhˆ alak ˆ uskunl uk besliyor, hatta odeşmek icin fırsat kolluyor olabilir. Hayal kırıklıgı yasamak. Bazı insanlar, evlilige adım atarken hayatlarının bir masal gibi olacagına inanıyor. Fakat evliliklerinde bir anlaşmazlıga duşt uklerinde kendi duş uncelerinde ısrar ediyor ve mukemmel gord ukleri eşlerinin nasıl farklı duş unebildi gine hayret ediyorlar. Bir kişi gercek ci olmayan beklentilere sahipse kusurlara daha cok odaklanır ve affetmeye daha az egilimli olur. Yanlısbird us un u se sahip olmak. Pek cok kişi bagışla- mak konusundaki duş un uş udo gru olmadıgı icin eşini af- fetmekten kacınıyor. Ornegin şoyle duş un uyorlar: Eger onu bagışlarsam bu hatayı onemsememişolurum. Eger onu bagışlarsam olanları unutmak zorunda kalırım. Eger onu bagışlarsam daha kot u şeylere maruz kalırım. Aslında bagışlamak bunlardan hiçbirini icermez. Yine de birkarıkocai cin bunu başarmak zor olabilir. r Ailelere yardımcı olabilecek başka makaleler icin www.jw.org adresine bakabilirsiniz.
SIZ NE YAPABIL IRS IN IZ? Bagı slamanın neleri icerdi gini kavrayın. Kutsal Kitapta gecen bagışlamak ifadesi bazı baglamlarda bırakmak anlamında kullanılır. Dolayısıyla bagışlamak, her zaman olanları onemsememek ya da unutmak anlamına gelmez; hem sizin hem de evliliginizin iyiligi icin bazen kırgınlıgı bırakmak anlamına da gelir. Bagı slamamanın yol acaca gı sonucları du s un un. Bazı uzmanlar kusk unl uk beslemenin depresyon ve yuk- sek tansiyon gibi ceşitli fiziksel ve duygusal problemle- re yol acabilece gini soyl uyor. Bunun bir de evliliginize verecegi zararı duş un un! Kutsal Kitap yerinde olarak şoyle der: Birbirinize karşı iyi ve şefkatli davranın;.... birbirinizi gon ulden bagışlayın (Efesoslular 4:32). Bagı slayıcı olmanın yararlarını du s un un. Bagışlayıcı olmak, eşinizin hatalarının kaydını tutmaktansa birbiriniz hakkında olumlu duş unmenizi saglar. Bunun sonucunda kusk unl uk beslemekten kacınır ve aranızdaki sevginin gelişmesine katkıda bulunursunuz. Kutsal Kitaptaki ilke: Koloseliler 3:13. Gercek ci olun. Eşinizi kusurlarına ragmen, oldugu gibi kabul ederseniz onu bagışlamanız daha kolay olur. Evlilikle ilgili bir kitapta şu sozler yer alıyor: Sahip olmadıgı- nız şeylere odaklandıgınızda, sahip olduklarınızı daha kolay unutursunuz. Siz hayatınızda hangisine odaklanıyorsunuz? (Fighting for Your Marriage). Unutmayın ki kimse kusursuz degildir; buna siz de dahilsiniz. Kutsal Kitaptaki ilke: Yakup 3:2. Makul olun. Eşinizin soyledi gi ya da yaptıgı bir şey yuz unden kırıldıgınızda kendinize şunu sorun: Durum gercek- ten o kadar onemli mi? Benden oz ur dilemesi mutlaka gerekli mi? Olanları gormezden gelip bu meseleyi unutamaz mıyım? Kutsal Kitaptaki ilke: 1. Petrus 4:8. Gerekiyorsa meseleyi konusun. Sizi neyin kırdıgını ve neden boyle hissettiginizi eşinize sakince acıklayın. Ona kot uniyetlery uklemeyinyadaeleştirici şekilde konuşmayın, c unk ub oyle davranmanız onun savunmaya gec- mesine sebep olur. Bunun yerine eşinize davranışlarının sizi nasıl etkiledigini anlatın. TEMEL AYETLER I cinizden birinin digerinden yakınmak icin bir nedeni olsa bile, birbirinize katlanmaya ve birbirinizi gon ulden bagışlamaya devam edin (Koloseliler 3:13). Hepimiz bircok kez hata yaparız (Yakup 3:2). Sevgi bircok gunahı orter (1. Petrus 4:8). OZUR DILEMEN IZ GEREKTI G INDE Eşinizi bir şekilde kırdıysanız ictenlikle oz ur dileyin. Onunla aynı gor uşte olmasanız bile, incinmesine sebep oldugunuz icin sizi bagışlamasını isteyebilirsiniz. Aynı hatayı tekrarlamamak icin caba harcarsanız gercekten uzgun oldugunuzu eşinize gostermiş olacaksınız. Uyanış! Eyl ul 2013 11
S OYLEŞ I C ELINE GRANOLLERAS Bir Bobrek Uzmanı Yaratıcıya Nasıl Inandı gını Anlatıyor Fransa da yaşayan C eline Granolleras bobrek hastalıkları konusunda uzman bir doktor. O, doktor olmasından 20 yılı aşkın bir sure sonra Yaratıcının var oldugu sonucuna vardı. Dr. C eline Granolleras meslegi ve inanclarıyla ilgili Uyanış! dergisinin sorularını cevapladı. Bize cocuklu gunuzdan bahseder misiniz? Ben dokuz yaşındayken ailem Ispanya dan Fransa ya taşındı. Anne babam Katolikti ama ben 16 yaşında Tanrı ya inanmaktan vazgectim. Bana gore dinler gerceklere dayanmıyordu. Biri Tanrı yoksa hayat nasıl başladı? diye sordugunda, Şimdilik bilim insanları bunu acıklayama- sa da, bir gun mutlaka acıklaya- caklar diye cevap verirdim. Neden bobrek hastalıkları alanını sectiniz? Fransa nın Montpellier şehrinde, bir tıp fakultesinde okudum. Orada bir profesor, bana bob- reklerle ilgili bir tıp dalı olan nef- roloji alanındaki calışmalardan soz etti. Bu alandaki araştırmalar hastaların tedavisiyle bir arada yur ut ul uyordu. Benim de istedigim tam buydu. 1990 da, kemiklerdeki alyuvarların uretimini kontrol etmek icin hastalarda sentetik eritropoetinin (EPO) kullanımıyla ilgili araştırmalara katılmaya başladım. O zamanlar bu nispeten yeni bir araştırma alanıydı. Sizi Tanrı hakkında duş unmeye yonelten neydi? Kocam 1979 da Yehova nın Şahitleriyle Kutsal Kitabı incelemeye başladı. Ama ben ilgilenmedim. Cocuklu gumda dinden bıkmıştım. Fakat kocam ve cocuklarım Yehova nın Şahidi oldu ve kısa sure sonra neredeyse tum arkadaşlarımızın Şahitlerden oluştugunu fark ettim. Onlardan biri olan Patricia dua etmemi tavsiye ederdi. Bana şoyle derdi: Eger gokte kimse yoksa bir şey kaybetmiş olmaz-
Tarih kitaplarından araştırma yaptım.... Sonunda, Kutsal Kitabın onceden bildirdigi bu sozlerin tam zamanında gercekleşti gine ikna oldum sın. Ama eger varsa neler olacagını goreceksin. Yıllar sonra hayatın anlamını merak etmeye başladım ve Patricia nın soz- lerini hatırladım. Bu konuda an- layış kazanmak icin dua etmeye karar verdim. Hayatın anlamını duş unmenize ne sebep oldu? New York taki Dunya Ticaret Merkezi ne yapılan teror saldırısı, insanların neden bu kadar kot uoldu gunu sorgulamama yol actı. Şoyle duş und um: Dinsel fanatizm gelecegimizi tehlikeye atıyor. Oysa tanıdıgım tum Yehova nın Şahitleri barışcı insanlar. Onlar fanatik degil. Hayatlarında Kutsal Kitabı uyguluyorlar. Belki ben de bu kitabın ne yazdıgına bir bakmalıyım. Bu nedenle Kutsal Kitabı okumaya başladım. Doktor olarak bir Yaratıcının varlıgına inanmanız zor oldu mu? Hayır olmadı. Insan vucudunun karmaşık tasarımına zaten derin bir hayranlık duyuyordum. Ornegin, bobreklerimizin kanımızdaki alyuvarların miktarını kontrol etme sureci gercekten buy uleyicidir. Bunu biraz daha acıklar mısınız? Bildiginiz gibi alyuvarlar oksijen taşır. Eger cok kan kaybederseniz ya da yuksek rakımlı bir yere cıkarsanız vucudunuz oksijensiz kalır. Bobreklerimizde oksijen sensorleri bulunur. Bu sensorler kandaki oksijen eksikligini algıladıklarında EPO uretimini harekete gecirir, boylece kandaki EPO seviyesi bin katı kadar yuk- selebilir. EPO, kemik iligini daha fazla alyuvar uretmesi icin uyarır, bu sayede vucuda daha cok oksijen taşınmışolur.bumuaz- zam bir şey! Ilgin c olarak, bu su- rec uzerinde ancak on yıl boyunca araştırma yaptıktan sonra boyle mukemmel bir sistemi tasarlayanın Tanrı olduguna ikna oldum. Kutsal Kitapta nelerden etkilendiniz? Pek cok tarih kitabı ve roman okumuştum ama Kutsal Kitabın farklı oldugunu hemen kavradım. I cindeki yararlı og utlerin insanust ubirkaynaktangeldi gi cok acıktı. Isa peygamberin karakteri de beni cok etkiledi. Onun gercekten yaşamış bir insan oldugunu anladım. O da bizim gibi duygulara sahip, dostları olan biriydi. Sorularıma cevap bulmak icin Yehova nın Şahitlerinin yayınlarını kullanmak istemiyordum, bu nedenle ansiklopedilerden ve diger başvuru kaynaklarından araştırma yaptım. Hangi konularda araştırma yaptınız? Başka şeylerin yanı sıra, Kutsal Kitabın Isa nın vaftiz yılını cok onceden bildirmesi beni hayrete duş urd u. Kutsal Kitap, Pers huk umdarı Artakserkses in 20. yılından Isa nın Mesih olarak ortaya cıkışına dek gececek sureyi tam olarak bildiriyor. Işim geregi araştırma yapmaya alışkındım. Bu nedenle Artakserkses in huk um surd u g uve Isa nın hizmet ettigi yılları saptamak icin tarih kitaplarından araştırma yaptım. Sonunda, Kutsal Kitabın onceden bildirdigi bu sozlerin tam zamanında gercek- leştigine ve bu kitabın Tanrı ilha- mı olduguna ikna oldum. Yehova nın Şahitleri tarafından yayımlanan Kutsal Kitap Aslında Ne O gretiyor? kitabının 197-199. sayfalarına bakın. Boyle mukemmel bir sistemi tasarlayanın Tanrı olduguna ikna oldum Uyanış! Eyl ul 2013 13
GECM I ŞTEN PORTRELER ZHENG HE ZHENG HE Yelkenlerimiz gece ve gund uz bulutlar gibi gururla acılırken ucsuz bucaksız sularda yuz bin li den fazla yol kat ettik, okyanusta goky uz une kadar yukselen daglar gibi devasa dalgalar gord uk ve gozlerimizi uzaklardaki,.... barbar bolgelere diktik. Gemilerimiz bir yıldız gibi (hızla) rotasını izliyordu ve sanki işlek bir caddede gidiyormuşuz gibi vahşi dalgalar arasında yol alıyorduk ( Cin in Fujian eyaletinin Changle şehrinde bulunan ve Zheng He ye atfedilen, on beşinci yuzyıla ait bir yazıt). KISA B ILG ILER ) Zheng He komutasındaki Ming filosu 1405 ile 1433 yılları arasında yedi destansı yolculuk yaptı. ) Bu filoda muhtemelen 200 ya da daha fazla gemi bulunuyordu: savaş gemileri, ikmal gemileri, su tankerleri, atları taşıyan gemiler ve başka gemiler. Gemilerde 27.000 den fazla denizci, devlet yetkilileri, askeri birlikler, tuccar- lar, bakım işcileri ve başka kişiler yolculuk etti. ) I. Dunya Savaşı na kadar hicbir millet Zheng He nin filosuna benzer bir filo oluşturamadı. Bu filo Uzakdogu ve Hint Okyanusu ndaki limanları ziyaret etti ve Dogu Afrika ya kadar ilerledi. ) Zheng He nin emrindeki adamlardan u c un un ayrı ayrı tuttugu kayıtlardan onun yolculukları hakkında bircok bilgi edinebiliriz. Resim: Hong Nian Zhang/National Geographic Stock IN C buy uk başarıların yaşandıgı bir ulkedir. Yuz ol c um u en geniş ulkelerden biri olan Cin, dunyadaki en fazla nufusa sahip ulkedir. Halkı, tarihteki en iddialı yapı projelerinden biri olan Cin Seddi niinşa etmiştir. Cin in Ming imparatorları Yongle ve Xuande devasa gemiler yaptırıp bir filo oluşturmuştur. Bu filo, sonraki beş y uz yıl boyunca oluşturulmuşt um filolardan daha buy ukt ur. Filonun amirali ise Cin in guneybatısından Musl uman bir adam olan Zheng He ydi. GU C, TICARET VE VERGI Makalenin başında bir kısmı alıntılanan yazıta gore Zheng He nin gorevi, [imparatorluk] erdeminin don uşt ur u- cug ucun ug ostermek ve uzaktaki halklara nezaketle yaklaşmaktı. Bu seferler sonucunda ufkun otesinde, dunya- nın ob ur ucundaki ulkeler [ Cin e]tabioldu...denizlerin otesindeki Barbarlar ise.... [imparatorluk sarayında] huzura kabul edilerek degerli eşyalar ve hediyeler getirdiler. Ming imparatorlarının bu seferleri yapmaktaki amacı tartışma konusu olmuştur. Bazıları Zheng He nin gu cl ufakat barışcı bir milletin kult ur ve iyi niyet elcisi oldugunu du- Li,y uzyıllar icinde uzunlugu degişmiş bircin ol c u birimidir. Zheng He nin doneminde bir li nin aşagı yukarı bir milin u cte birine, yani yarım kilometreye eşit oldugu duş un ul uyor.
H urm uz C IN Cidde H IND ISTAN Cittagong Aden Umman Denizi Kalikut Bengal K orfezi Qui Nhon Malindi MOGAD ISU H INT OKYANUSU Zheng He nin filosunun ulastı gı bazı limanlar Melaka Surabaya şun ur. Başkaları ise onu, imparatorluga baglı ulkeler uzerinde baskıcı bir egemenlik politikası uygulamakla gorevli biri olarak gor ur. Gercekten de, Zheng He kendisini kabul eden huk umdarlara muhteşem hediyeler ve politik destek vermiş, fakat Ming imparatorluguna boyun egmeyen ve vergi vermeyi reddedenleri zorla hakimiyeti ˆ altına alarak esir etmiştir. Zheng He nin etkili seferleri sonucunda Hint Okyanusu cevresinden onlarca huk umdar, imparatora bag- lılıklarını bildirmek icin Cin e elciler gonderdi. Zheng He nin filosu ayrıca, ticaret icin uzak limanlara Ming zanaatkarları ˆ tarafından yapılmış, eşine az rastlanır vernikli eşyalar, porselenler ve ipekler taşıdı. Filo geri donerken de mucevher, fildişi, baharat, tropikal aga c- lar ve Cinlilerin deger verdigi başka luks eşyalar getirdi. Hatta filonun Cin e bir zurafa getirdigi ve bunun buy uk kargaşaya yol actı gı anlatılır. Bu eşya ve fikir alışverişleri, Cin in 15. yuzyılda sahip oldugu etkileyici uygarlıgın dunya tarafından az da olsa tanınmasını sagladı. Fakat bu olagan ust u seferlere devam edilmedi. Zheng He nin seferlerinin uzerinden yirmi yıl gecmişti ki, Cin dış ticarete ve uluslararası ilişkilere son verdi. Ulke sınırlarının otesine gecmeye gerek olmadıgını duş unen yeni imparator ve onun Konfu cy us c udanışmanları, Cin i dış etkilereka- palı duruma getirmeye calıştı. Anlaşılan destansı seferlerin kayıtlarını da, gemileri de yok ederek hazine degerindeki filoyu gecmişe gomd uler. Cin de ve başka ulkelerde yaşayan insanlar, Zheng He nin devasa filosuyla denizlerde yol aldıgı bu muhteşem donem hakkında ancak son yıllarda bilgi sahibi oldu. Chris Hellier/Corbis Zheng He nin Hazine Gemilerinin Genişligi ve Sayısı Ming hanedanı hakkındaki tarihsel kayıtlara gore Zheng He nin hazine gemilerinin ol c us u şoyle- dir: uzunlugu 136 metre ve geniş- ligi 56 metre. Uzunlugu 90 metreyi gecen ahşap yelkenliler yeterince saglam olmadıgından, bilginler bu sıra dışı olc ulerin gercekci gor unmedi gini ileri sur uyor. Bu konuda yazılmış birmakaleye gore but un kanıtlara bakıldıgın- da, kayıtlarda gemilerin ol c uleriyle ilgili abartı yapıldıgı anlaşılıyor....birgeminin135metreuzunlugunda olmasındansa 60 ila 75 metre uzunlugunda olması daha makul gor un uyor. Ne olursa olsun, 15. yuzyılda uzunlugu 60 metreyi gecen boyle gemilerin olması ve Zheng He nin filosunda bu gemilerden 62 tane bulunması kesinlikle olagan ust ubirşeydi! Uyanış! Eyl ul 2013 15
TASARIM UR UN U MU? Imparator Penguenin Tuy Paltosu Imparator penguenin tuy u IMPARATOR PENGUEN suda jet hızıyla yuzebilir ve buz kutleleri- nin uzerine inanılmaz bir hızla fır- layabilir. Peki bunu nasıl başarır? Şunu du s un un: Imparator penguenler tuylerinin arasına havayı hapseder. Boylece bu kuşları aşırı soguklardan koruyan bir yalıtım tabakası oluşur ve normalden iki uc kat hızlı hareket edebilirler. Deniz biyologları penguenlerin bunu, tuylerinin arasından bıraktıkları ku c uk hava kabarcıkları sayesinde başardıgını ileri sur uyor. Boyle- ce tuylerinin yuzeyindeki surt un- me azalıyor ve penguen hız kazanıyor. Muhendisler de gemilerin daha hızlı gitmesi icin hava kabarcıklarından yararlanarak govdedeki surt unmeyi azaltmanın yollarını arıyor. Fakat araştırmacılar, penguenlerin tuy yapısı cok karmaşık oldugundan insan yapımı goze- nekli bir zar ya da ag tabakasına bunu kopyalamanın cok zor oldugunu duş un uyor. Dolayısıyla bu konuda daha fazla araştırma yapmanın da caba gerektirdigini kabul ediyorlar. Siz ne du s un uyorsunuz? Imparator penguenin tuy paltosu ev- rimle mi oluştu? Yoksa tasarlandı mı? Penguen: Paul Nicklen/National Geographic Stock; tuy: Division of Vertebrate Zoology, the Peabody Museum of Natural History nin izniyle, Yale Universitesi, New Haven, Connecticut, ABD s n o Bu dergiyi ve onceki sayılarını ucretsiz olarak indirebilirsiniz p Sitemizde Kutsal Kitabı yaklaşık 50 dilde okuyabilirsiniz www.jw.org sitesini ziyaret edin ya da kodu okutun g13 09-TK 130605