Dershane Algısı Araştırması Mayıs 2012
KÜNYE Proje Adı Araştırma Sahibi Araştırma Evreni Adayların Dershane Algısı Araştırması İKSara A.Ş. Toplumsal Gündem Araştırmaları Nisan 2012 Türkiye de üniversiteye girmeye aday 11. 12. sınıf lise öğrencileri ve lise mezunları Örneklem Sayısı 1209 Saha Araştırması tarihi 30 Mart-2 Nisan 2012 Hata Payı %3
Rapor Düzeni 1. Özet 2. Örneklem Yapısı 3. Dershaneye Kimler Gidiyor? 4. Adaylar Sınav Sistemlerine Nasıl Değerlendiriyor? 5. Adaylar Dershanelerin Kapatılmasına Nasıl Bakıyor? 6. Adaylar Dershanelere Nasıl Değerlendiriyor? 7. Okul mu Dershane mi? 8. İKSara Tanıtım ve İletişim Bilgileri
Örneklemin Eğitim Dağılımı 14% 11. Sınıf 26% 12. Sınıf 31% Mezun 29% Üniversite öğrencisi Örneklem bu yıl sınava girecek 12. Sınıf, Mezun ve Üniversite öğrencisi adayları ve 11. Sınıf öğrencilerini kapsamaktadır.
Örneklemin Aile Gelir Durumu Dağılımı Düşük Orta Yüksek 17% 29% 54% Sınava girecek adayların çoğunluğu kendisini orta gelir durumunda görüyor. Dar gelirli adaylar yaklaşık adaylar % 29.
Örneklemin Okul Türü Dağılımı Düz L. Anadolu L Meslek L. Fen L. Özel L. 3% 6% 24% 41% 26% Düz lise mezunları adaylar arasında en büyük grup. Özel liselerden mezun olan adayların oranı % 3.
Dershaneye Kimler Gidiyor?
Örneklemde dershaneye gidenlerin oranı: Dershaneye gidenler Dershaneye gitmeyenler 48% 52% Araştırmaya katılanların yarıya yakını halen bir dershaneye devam edıyor.
Okul türüne göre dershaneye gitme oranı Dershaneye gidenler Dershaneye gitmeyenler 41% 59% 69% 31% 45% 55% 66% 34% 74% 26% 52% 48% Düz L. Anadolu L Meslek L. Fen L. Özel L. Toplam Dersaneye en çok rağbet eden öğrenciler sırasıyla Özel lise, Anadolu lisesi ve Fen lisesi öğrencileri. Dersaneye katılım yalnızca düz ve meslek liselerinde yüzde 50 nin altına düşüyor.
Adaylar Sınav Sistemlerine Nasıl Değerlendiriyor?
Okul türüne göre «Sizce ülkemizde üniversiteye giriş sınavları kaldırılmalı mı?» 76% 58% Evet, kaldırılmalı Hayır, kaldırılmamalı 67% 66% 60% 68% 24% 42% 33% 34% 40% 32% Düz L. Anadolu L Meslek L. Fen L. Özel L. Toplam Adayların % 68 i sınavların kaldırılmasını destekliyor. Sınavlara destek Anadolu ve Özel liselerde en yüksek boyutta.
«Üniversiteye, merkezi sistemle mi yoksa tek tek her bir üniversiteye başvurularak mı girilmeli?» Merkezi seçme sistemi Tek tek başvuru yöntemi 58% 43% 49% 51% 61% 39% 63% 37% 41% 59% 56% 44% Düz L. Anadolu L Meslek L. Fen L. Özel L. Toplam Adayların çoğunluğu tek tek üniversitelere başvurmak yerine merkezi sınavı tercih ediyor. Tek tek üniversitelere başvurma yöntemini bir tek özel liselileri çoğunluk olarak destekliyor.
Merkezi giriş sistemi yerine (YGS sınavı) üniversitelerin kendi belirleyecekleri kriterlerle yapacakları giriş sistemi sizce taraflı bir sistem mi olur yoksa tarafsız bir sistem mi olur? 50,7% 49,3% Tarafsız bir sistem olur 44,1% Taraflı bir sistem olur 55,9% 48,2% 51,8% Erkek Kadın Toplam Adayların yarıdan fazlası merkezi sistem yerine üniversitelerin belirleyecekleri kriterlerlerle yapılacak giriş sisteminin yanlı olacağını düşünüyor.
Gelire göre «Merkezi sınavlar kalkarsa yerine gelecek sistem sizce adaletli olur mu?» Evet, adaletli olur Hayır, adaletli olmaz 47% 53% 44% 56% 40% 60% 44% 56% Düşük Orta Yüksek Toplam Adayların çoğunluğu merkezi sistem yerine geçecek sistemin adaletli olacağına inanmıyor. Merkezi sınavların yerine gelecek sistemi adaletli bulmayanların oranı gelir seviyesiyle birlikte artıyor.
Dershaneye gitme durumuna göre «Merkezi sınavlar kalkarsa yerine gelecek sistem sizce adaletli olur mu?» Evet, adaletli olur Hayır, adaletli olmaz 40% 60% 50% 50% 45% 55% Dershaneye gidenler Dershaneye gitmeyenler Toplam Dershaneye gidenlerin önemli bir çoğunluğu ve gidenlerin de yarısı merkezi sistem yerine gelecek sistemin adaletli olmayacağı yönünde bir kanaat var.
Sizce gelişmiş ülkelerde üniversiteye giriş sınavı yapılıyor mu? Evet, sınav yapılıyor Hayır, üniversiteye sınavsız giriliyor Bilmiyorum 43,1% 45,4% 44,0% 39,5% 41,4% 40,2% 17,4% 13,1% 15,8% Erkek Kadın Toplam Adayların yalnızca % 16 sı gelişmiş ülkelerde üniversiteye giriş sınavı yapıldığına inanıyor. Adayların %44 ü gelişmiş ülkelerde dershane olmadığına düşünüyor.
Adaylar Dershanelerin Kapatılmasına Nasıl Bakıyor?
Sizce dershanelerin kapatılmak yerine özel okula dönüştürülmesi iyi bir fikir midir? Evet Hayır 60,5% 61,0% 60,7% 39,5% 39,0% 39,3% Erkek Kadın Toplam Adayların yaklaşık % 40 ı dershanelerin özel liseye dönüştürülmesi fikrini olumlu buluyor.
Gelire göre «Size iki tercihten birini seçin deseler, ikisi de ücretsiz olsa, hangisine devam edersiniz?» (Yalnızca dershaneye giden öğrencilere soruldu) Okulda Dershanede 59% 60% 59% 60% 41% 39% 41% 40% Düşük Orta Yüksek Toplam Dershaneye devam eden öğrencilere okul ya da dershane eşit koşullarda bir seçenek olarak sunulduğunda adayların büyük bir çoğunluğu dershaneyi okula tercih ediyor. Öğrencilerin dershane tercihi gelir grupları arasında bir farklılık arzetmiyor.
Okul türüne göre «Size iki tercihten birini seçin deseler, ikisi de ücretsiz olsa, hangisine devam edersiniz?» (Yalnızca dershaneye giden öğrencilere soruldu) Okulda Dershanede 61% 63% 58% 55% 59% 60% 39% 37% 41% 45% 41% 40% Düz L. Anadolu L Meslek L. Fen L. Özel L. Toplam Dershanelerin ücretsiz bir seçenek olarka okullara alternatif sunulması durumunda bir tek halen özel liselerden okuyan öğrenciler kendi okullarını dershaneye tercih ediyor. Dershanenin varolan okullara nazaran en çok tercih edildiği okul türleri sırasıyla: Anadolu liseleri, Düz liseler ve meslek liseleri.
Adaylar Dershanelere Nasıl Değerlendiriyor?
Gelir düzeyine göre «Sizce üniversite sınavında başarılı olabilmek için dershaneye gitmek gerekli midir, değil midir?» Evet, gereklidir Hayır, gerekli değildir 60% 67% 79% 67% 40% 33% 21% 33% Düşük Orta Yüksek Toplam Her 3 adaydan 2 si sınavda başarılı olmak için dershanelerin gerekli olduğuna inanıyor. Dar gelirli ailelerden gelen adayların % 60 dershanelerin gerekli olduğuna inanıyor.
Okul türüne göre «Sizce üniversite sınavında başarılı olabilmek için dershaneye gitmek gerekli midir, değil midir?» Evet, gereklidir Hayır, gerekli değildir 88% 65% 71% 65% 60% 67% 35% 29% 35% 40% 33% 12% Düz L. Anadolu L Meslek L. Fen L. Özel L. Toplam Sınavda başarılı olabilmek için dershanelerin gerekli olduğunu düşünenlerin oranı okul türleri arasında değişse de bu oran Fen lisesinde dahi % 60 ın altına düşmüyor.
Dershaneye gitme durumuna göre «Sizce üniversite sınavında başarılı olabilmek için dershaneye gitmek gerekli midir, değil midir?» Evet, gereklidir Hayır, gerekli değildir 78% 22% 54% 46% 67% 33% Dershaneye gidenler Dershaneye gitmeyenler Toplam Dershaneye gitmeyen adayların yarıdan fazlası başarılı olabilmek için dershanenin gerekli olduğunu düşünüyor. Bu oran dershaneye gidenlerde % 78!
Okul türüne göre «Dershaneye gitmemeniz durumunda sınavı kazanabileceğinize inanıyor musunuz? (Yalnızca dershaneye giden öğrencilere soruldu)» 39% 61% 46% 53% 34% Evet 66% Hayır 55% 45% 48% 52% 42% 58% Düz L. Anadolu L Meslek L. Fen L. Özel L. Toplam Derhaneye devam eden adayların yarıdan fazlası dershane olmadan sınavı kazanabileceklerine inanmıyor. Dershanelerin sınavda başarıya en fazla etkiyi meslek ve düz liselerde en az etkiyi ise Fen ve Özel liselerde yapıyor.
Sizce gelişmiş ülkelerde dershane var mı? Evet Hayır Bilmiyorum 46,7% 50,7% 48,2% 21,3% 32,0% 14,1% 35,3% 33,2% 18,6% Erkek Kadın Toplam Adayların çoğunluğu gelişmiş ülkelerde dershane olup olmadığını bilmiyor. Ancak bu konuda görüş sahibi olanların çoğunluğu gelişmiş ülkelerde dershane olduğuna inanmıyor.
Dershanenin, hedef belirleme, sosyal ilişkilerde gelişme sağlama, zamanı verimli kullanma vs. konularda yarar sağladığını düşünüyor musunuz? Evet Hayır 75,5% 76,1% 75,7% 24,5% 23,9% 24,3% Erkek Kadın Toplam Adayların ezici bir çoğunluğu dershanelerin sınavın ötesinde hedef belirleme, zaman kullanımı ve sosyal ilikiler gibi alanlarda da kendilerine yarar sağladığına inanıyor.
Gelire göre «Üniversiteye hazırlıkta rehberlik hizmetini okulunuzdan mı yoksa dershaneden mi alıyorsunuz? (Yalnızca dershaneye giden öğrencilere soruldu)» Okuldan Dershaneden Her ikisinden Hiçbirinden 60% 55% 44% 45% 53% 32% 32% 19% 17% 9% 9% 11% 4% 5% 3% 4% Düşük Orta Yüksek Toplam Adayların yarıdan fazlası rehberlik hizmetlerini okul yerine dershaneden aldığını ifade ediyor. Bu hizmeti dershaneden alanların oranı okuldan alanların oranından 5 kat daha fazlaç Gelir seviyesi düştükçe rehberlik hizmetlerini dershaneden alanların oranı da artıyor.
Okul türüne göre «Üniversiteye hazırlıkta rehberlik hizmetini okulunuzdan mı yoksa dershaneden mi alıyorsunuz? (Yalnızca dershaneye giden öğrencilere soruldu)» Okuldan Dershaneden Her ikisinden Hiçbirinden 63% 62% 62% 53% 46% 45% 43% 40% 32% 22% 23% 21% 11% 13% 9% 10% 10% 4% 5% 7% 2% 5% 7% 4% Düz L. Anadolu L Meslek L. Fen L. Özel L. Toplam Özellikle düz ve meslek liselerinde okuyan öğrencilerin ezici bir çoğunluğu rehberlik hizmetini dershaneden alıyor.
Okul türüne göre «Bir öğrenci olarak, sizinle ilgilenildiği duygusunu en çok nerede yaşadınız?» (Yalnızca dershaneye giden öğrencilere soruldu) Okulda Dershanede 75% 82% 72% 64% 59% 75% 25% 18% 28% 36% 41% 25% Düz L. Anadolu L Meslek L. Fen L. Özel L. Toplam Dershaneye giden adayların önemli bir çoğunluğu (her 4 adaydan 3 ü) kendileriyle bir öğrenci olarak dershanede daha fazla ilgi gösterildiğini ifade ediyor. Fen ve Özel lise öğrencilerinin yaklaşık %40 ı okullarında kendileriyle daha fazla ilgilenildiğini hissediyor; fakat tüm okul türleri için, öğrenciler dershanede kendileriyle daha fazla ilgilenildiğini görüşü hakim.,
Ebeveynleriniz, akademik başarı takibinizi yaparken dershane ile iletişim kuruyorlar mı? (Yalnızca dershaneye giden öğrencilere soruldu) Evet, kuruyorlar Hayır, kurmuyorlar 78,1% 85,9% 81,3% 21,9% 14,1% 18,7% Erkek Kadın Toplam Dershane velilerinin önemli bir kısmı akademik takip için dershane ile iletişim halinde.
Okul mu Dershane mi?
Gelire göre «Birbirleri ile karşılaştırıldığında sizce okulda mı dershanede mi daha kaliteli eğitim sunuluyor?» Okulda Dershanede Fark yok 52% 57% 60% 56% 31% 24% 25% 17% 19% 21% 18% 19% Düşük Orta Yüksek Toplam Adayların yarıdan fazlası dershanenin okuldan daha kaliteli eğitim sunduğuna inanıyor. Dar gelirli adaylar da dahil tüm gelir guruplarında adayların ezici bir çoğunluğu dershaneyi okuldan daha kaliteli buluyor.
Okul türüne göre «Birbirleri ile karşılaştırıldığında sizce okulda mı dershanede mi daha kaliteli eğitim sunuluyor?» Okulda Dershanede Fark yok 54% 60% 55% 62% 51% 56% 28% 21% 24% 22% 18% 19% 21% 32% 25% 16% 17% 19% Düz L. Anadolu L Meslek L. Fen L. Özel L. Toplam Fen ve Anadolu liseleri dahil tüm okul türlerinde adayların çoğunluğu dershanelerin kendi okullarından daha kaliteli eğitim verdiğini düşünüyor. Okulları daha kaliteli bulanların oranı özel liselerde en yüksek.
Dershaneye gitme durumuna göre «Birbirleri ile karşılaştırıldığında sizce okulda mı dershanede mi daha kaliteli eğitim sunuluyor?» 65% Okulda Dershanede Fark yok 47% 56% 17% 18% 33% 25% 21% 19% Dershaneye gidenler Dershaneye gitmeyenler Toplam Dershaneye giden her 3 adaydan 2 si dershanede aldığı eğitimi okuldaki eğitimden daha kaliteli buluyor. Dershaneye gitmeyen adayların da çoğunluğu dershanede daha iyi eğitim verildiğine inanıyor.
Okulunuzda size aktarılan dersler üniversiteye giriş sınavı ile uyumlu mu? Evet, uyumlu Hayır, uyumsuz 57,3% 55,4% 56,6% 42,7% 44,6% 43,4% Erkek Kadın Toplam Adayların % 43 ü okulda verilen derslerin üniversiteye giriş sınavına uyumlu olmadığını düşünüyor.
Sizce sınavlara hazırlık tekniği okullarda mı, dershaneler de mi daha iyi veriliyor? Okullarda daha iyi veriliyor Dershanelerde daha iyi veriliyor 71,8% 73,9% 72,6% 28,2% 26,1% 27,4% Erkek Kadın Toplam Adayların ezici bir çoğunluğu (%73) dershanelerin kendilerini sınavlara daha iyi hazırladığını ifade ediyor.
Gelire göre «Dershane programının, okul derslerinize katkı sağladığını düşünüyor musunuz? (Yalnızca dershaneye giden öğrencilere soruldu)» 74% Evet Hayır 86% 83% 83% 27% 14% 17% 17% Düşük Orta Yüksek Toplam Halen dershaneye devam eden adayların %83 gibi büyük bir çoğunluğu dershanede aldığı eğitimin okullarındaki derslere faydası olduğunu düşünyor. Dar gelirli aile çocukları arasında dershanenin okulda başarıya katkısı olduğunu ifade edenlerin oranı % 74.
Okul türüne göre «Okuldaki öğretmenlerinizi mi yoksa dershanedeki öğretmenlerinizi mi daha donanımlı buluyorsunuz? (Yalnızca dershaneye giden öğrencilere soruldu)» Okuldaki öğretmenler Dershanedeki öğretmenler 77% 73% 75% 73% 61% 59% 23% 27% 25% 39% 41% 27% Düz L. Anadolu L Meslek L. Fen L. Özel L. Toplam Tüm okul türleri için, dershane öğretmenleri okuldaki öğretmenlerden daha donanımlı algılanıyor. Fen ve Özel lise öğrencileri, okuldaki öğretmenlerini daha donanımlı bulma oranları %40 civarında olsa da, genel olarak o okullarda da dershane öğretnmenleri daha donanımlı görülüyor.
Gelire göre «Okuldaki öğretmenlerinizi mi yoksa dershanedeki öğretmenlerinizi mi daha donanımlı buluyorsunuz? (Yalnızca dershaneye giden öğrencilere soruldu)» Okuldaki öğretmenler Dershanedeki öğretmenler 78% 72% 71% 73% 22% 28% 29% 27% Düşük Orta Yüksek Toplam Halen dershaneye devam eden adayların % 73 gibi önemli bir kısmı dershanedeki öğretmenleri okuldaki öğretmenlerinden daha donanımlı buluyor. Gelir seviyesi düştükçe okuldaki öğretmenlerin donanımı azalıyor ve dershanedeki öğretmenlerin donanımı artıyor.
İletişim Bilgileri: Yeliz Düşkün/ Proje Koordinatörü - 0530 280 2014 - yduskun@iksara.com Büyükdere Cad. No: 241, Kat: 3, Maslak, İstanbul Faks: 0212 355 35 35 bilgi@iksara.com www.iksara.com