İPEKYOLU KALKINMA AJANSI (İKA) KALKINMA KURULU İL BAZLI ATÖLYE ÇALIŞMALARI

İPEKYOLU KALKINMA AJANSI (İKA) KALKINMA KURULU İL BAZLI ATÖLYE ÇALIŞMALARI ve GAZİANTEP-ADIYAMAN-KİLİS İL ÇALIŞTAYLARI RAPORU Ekim, 2012 1

GAZİANTEP 2

GAZİANTEP İLİ ÇALIŞTAY NOTLARI Onuncu Kalkınma Planı ve Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi çalışmaları kapsamında 9 Ekim 2012 Salı günü Gaziantep Grand Otel de gerçekleştirilen Kalkınma Kurulu Toplantısı nda açılış oturumunu izleyen arama toplantıları iller bazında gerçekleştirilmiştir. İlk oturuma katılan katılımcılar ile Grand Salonu nda yuvarlak masa düzeninde yapılan toplantıda Ajans Kalkınma Kurulu üyeleri ulusal ve bölgesel düzeyde değerli katkılarını sunmuşlardır. Bununla birlikte, 17 Ekim 2012 Çarşamba günü yapılan ikinci toplantı Gaziantep İl Çalıştayı olmuştur. İpekyolu Kalkınma Ajansı 1. Kat Eğitim Salonu nda yapılan çalıştayda katılımcılar, ilgili çalışmalar kapsamında katkılarını sunmuşlardır. Gerçekleştirilen her iki toplantıdan çıkan ortak sonuç aşağıdaki gibidir: Yapılan çalıştaylarda Türkiye nin ve TRC1 Bölgesi nin kalkınması için belirlenen tematik alanlar öncelik sırasına göre aşağıda belirtilmiştir. - Türkiye nin Kalkınmasında Öncelikli 5 Tematik Alan 1. ARGE ve yenilikçilik 2. Eğitim-beşeri kaynaklar, üniversiteler, mesleki eğitim 3. Enerji 4. Tarım 5. Kırsal kalkınma - TRC1 Bölgesi nin Kalkınmasında Öncelikli 5 Tematik Alan 1. Eğitim-Beşeri kaynaklar, Üniversiteler, Mesleki Eğitim 2. Turizm 3. Tarım ve hayvancılık 4. Çevre politikaları ve yeşil büyüme 5. Ulaşım ve lojistik Türkiye nin Kalkınmasında Öncelikli 5 Tematik Alan a İlişkin Hedef ve Stratejiler 1. ARGE ve Yenilikçilik Katılımcılar ülkenin kalkınmasında en mühim mevzunun ARGE ve Yenilikçilik olduğunu ifade etmiş ve ulusal bütçeden ARGE ye ayrılan payın artırılması gerektiğini vurgulamışlardır. Ülkede ARGE faaliyetlerinin gelişmesi için toplumsal/kültürel değişiminin gerekli olduğu ve bu kapsamda ilkokuldan üniversiteye kadar eğitimin bütün aşamalarında konu hakkında bilinçlendirme faaliyetleri yapılması gerektiği ifade edilmiştir. Ulusal ARGE ve inovasyon kapasitesinin geliştirilmesi adına en önemli kurumların üniversiteler olduğu ve bu kurumların daha aktif rol üstlenmeleri gerektiği çalıştay süresince tüm katılımcılarca desteklenmiştir. 3

Başarılı ARGE faaliyetlerinin ancak kurum ve kuruluşlar, işletmeler ve akademisyenlerin ortak çalışması ile ortaya çıkabileceği ve bu vesileyle üniversite-sanayi işbirliğinin geliştirilmesi gerektiği çalıştay kapsamında dile getirilmiştir. Akademisyenlerin üniversitede derslere girmelerinden çok ARGE çalışmaları yapmaları hususunda desteklenmeleri gerektiği ve bu kapsamda mevcut YÖK mevzuatının değiştirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Bununla birlikte, ARGE projesi üreten işletmelere vergi indirimi gibi uygulamalarla teşvik verilebileceği belirtilmiştir. Üniversite-sanayi işbirliğinin, firmalarla akademi camiasının ortak iş yapma kültürünün geliştirilmesi adına somut adımlar atılabilmesi için iyi bir araç olabileceği ve bu kapsamda akademisyenlerin, ortalama 4 5 firmaya koç luk yapması modeli geliştirilebileceği çalıştayda örnek olarak verilirken, üniversitelerde belirlenen tez konularının da sanayinin ihtiyaç duyduğu alanlardan seçilmesi ile birlikte akademi camiası ile sanayinin ortak bir paydada buluşabileceği ifade edilmiştir. Son olarak, ülkenin ARGE ve inovasyon kapasitesinin artırılması amacıyla, üniversiteler tarafından finanse edilip yüksek lisans/doktora için yurt dışına gönderilen akademisyenlerin döndüklerinde sadece ders vermek yerine, kazandıkları bilgiyi etkin biçimde kullanıp, uygulayabilecekleri çalışmalara yönlendirilmeleri gerektiği vurgulanmıştır. 2. Eğitim- Beşeri Kaynaklar,Üniversiteler ve Mesleki Eğitim Ulusal kalkınmada öncelikli ikinci tema olarak seçilen Eğitim- Beşeri Kaynaklar,Üniversiteler ve Mesleki Eğitim konusu birçok açıdan ele alınarak örnekler üzerinden gelişme öncelikleri tespit edilmeye çalışılmıştır. Katılımcılara göre beşeri sermayenin ülkenin ihtiyaçları doğrultusunda geliştirilmesi, kadınların eğitimine önem verilmesi ve kadınların ekonomiye katılımlarının teşvik edilmesi amacıyla kadınlara yönelik meslek edindirme kursları ile girişimcilik kurslarının yaygınlaştırılması gerektiği ifade edilmiştir. Sektörlerin ve ülke ekonomisinin gelişmesine oldukça katkısı olduğu belirtilen mesleki eğitimin yeniden ele alınması ve mesleki eğitim programlarının revize edilmesi gerektiği vurgulanmakla birlikte, gençlerin mesleki eğitim almaları hususunda teşvik edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bu kapsamda toplumda mesleki eğitimle ilgili mevcut olumsuz algının düzeltilmesi gerektiği ve eğitimli insanın sadece örgün eğitim almış üniversite mezunun dan ibaret olmadığı, herhangi bir alanda hizmet üretme veya ürün meydana getirme becerisine sahip her insanın alanında eğitimli kabul edildiği algısının toplumda yaygınlaştırılması gerektiği vurgulanmıştır. Bununla birlikte, ülkemizdeki meslek algısının meslek liselerine başvuran öğrencilerin en düşük eğitim seviyesinden gelmesine sebep olduğu, bu okullarda öğrenci kalitesinin iyileştirilmesi için öncelikle örgün/mesleki eğitim sisteminin baştan ele alınması ve meslek liseleri politikalarının daha etkin yapılması gerektiği belirtilmiştir. Konu 4

hakkında başta ebeveynler olmak üzere toplumun tüm kesinlerinin algısını yenilemek amacıyla çocuğunun, kapasitesi ne olursa olsun doktorluk, avukatlık, öğretmenlik gibi popüler mesleklere yönelmesini isteyen ebeveynlerin mesleki eğitim ile ilgili temel bilgileri alabilecekleri reklam filmlerinin/ kamu spotlarının medya araçları ile kamuoyu ile paylaşılmasının etkili olacağı katılımcılarca ifade edilmiştir. Ülkedeki temel eğitim sisteminin ve tüm sınav sistemlerinin revize edilmesi gerektiği ifade edilirken, sürdürülebilir bir eğitim politikasına sahip olunması amacıyla, ilgili kurumların katkılarıyla bir ulusal eğitim strateji belgesi hazırlanmasına ihtiyaç olduğu belirtilmiştir. Bununla birlikte, ülkede bulunan üstün zekalı çocukların tespit edilmesi ve bu çocukların eğitimine ilişkin özel okullar açılması gerektiği söylenerek, üstün zekalı çocukların eğitimi ile ilgili Milli Eğitim Bakanlığınca bir mevzuat oluşturulması ve bu kişilerin ülkeye üst düzeyde katkı sağlamaları adına ayrıcalıklara sahip olmaları gerektiği savunulmuştur. Örnek olarak üstün zekaya sahip çocukların potansiyellerini değerlendirebilecekleri çocuk üniversiteleri projesi ulusal düzeyde uygulanabileceği ve ülkede milli servet olarak değerlendirilebilecek bu kişilerin ülkenin kalkınmasına uzun vadede katkı sağlayabilecekleri belirtilmiştir. Söz konusu çalışmaya ek olarak, ülkede üstün başarılı konumda olan uzmanlara/ yeni mezunlara devlet eliyle istihdam edilip iyi iş olanakları sağlanarak, beyin göçünün engellenmesi sağlanmalıdır. Son olarak, üniversitelerin kalitelerinin artırılması ve üniversitelerde ARGE yapabilecek öğretim görevlilerinin istihdam edilmesi gerektiği ifade edilmiştir. 3. Enerji Çalıştaylar kapsamında enerjinin üretim ve tüketim olmak üzere iki yönlü olduğu ifade edilerek üretim yönünden kolay, ucuz üretim, kolay transfer ve temiz enerji önemliyken tüketim yönünde ise kayıpsız, tasarruflu kullanımın önem teşkil ettiği vurgulanmıştır. Ülkemizin kalkınmasında önemli olan bu tema tartışılırken özellikle enerjinin üretim boyutu ele alınmıştır. Türkiye için ucuz enerji üretmenin en öncelikli enerji politikası olması ve üretim için elzem olan bu girdi maliyetinin sektörlerin rekabetini artırmak amacıyla asgari düzeye devlet eliyle çekilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Bu kapsamda, nükleer enerji gibi kısa ve orta vadede ucuz enerji sağlayacak sistemlerin geliştirilebileceği örnek olarak verilmiştir. Bununla birlikte enerji kaynaklarının çeşitlendirilmesi gerektiği, hem karbon hem yeşil enerji çeşitlerinin çoğaltılmasına ihtiyaç olduğu ifade edilmiştir. Rüzgar santrallerinde kullanılan zenginleştirilmiş uranyum ve rüzgar gülü direkleri gibi enerji elde etmek için halihazırda dışarıdan alınan teknolojinin ülke içinde üretilmesi gerektiği ve bu amaçla teknoloji üretim yatırımlarına azami düzeyde teşvik verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Ülkenin dışa bağımlı enerji politikasının değişmesi gerektiği belirtilirken, halihazırda ithal edilen doğalgaz, petrol gibi enerjilerin, diplomatik problemlerin daha az olacağı Türki Cumhuriyetlerden alınabileceği önerilmiştir. Bununla birlikte, ülkede güneş enerjisi, rüzgar 5

enerjisi gibi yenilenebilir enerji kaynakları yatırımlarının ulusal düzeyde koordine edilerek, bölgesel düzeyde yapılmasının sağlanması ve bireysel enerji üretiminin kolaylaştırılması adına mevcut bürokratik engellerin ortadan kaldırılması gerektiği ifade edilmiştir. Enerji tüketimi hususunda ulusal düzeyde tasarruf önlemlerinin alınması ve enerji nakilleri sırasında oluşan kayıp/kaçakların engellenmesi için enerji altyapısının iyileştirilmesi gerektiği ve tasarrufa yönelik bilinçlendirme çalışmalarının yapılması gerektiği paylaşılmıştır. Son olarak, Hidro-elektrik santralleri yatırımlarının fizibilitelerinin doğru yapılması gerektiği ve sadece ekonomik etki analizlerinin değil, çevresel etki değerlendirmelerinin ve sosyal etki analizlerinin yapıldıktan sonra yatırımlara onay verilmesi gerektiği ifade edilmiştir. 4. Tarım Ülkenin kalkınması için öncelikli tematik alanlardan seçilen tarım sektöründe uygulanabilir ve etkili bir tarım politikasının tasarlanması gerektiği ilk olarak vurgulanmıştır. Ülkemizin tarım potansiyelinin çok iyi olduğu, her türlü ürünün yetişebildiği bir ülke olmasına rağmen buğday ve büyük baş hayvan ihtiyacının bile artık ithalatla sağlandığı bir konuma geldiğinin altını çizen katılımcılar, ülkenin ulusal üretim planlamasının yapılması gerektiğini ifade ederek, ithal ürünlerin ülke içinde üretilmesine yönelik teşvik mekanizmalarının geliştirilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Sektörün öncelikli sorunlarından biri olan sulama probleminin gerekli altyapı çalışmalarının hızlandırılması ile birlikte en kısa sürede çözülmesi ve bölgelere özgü ürünlerin üretimi hususunda teşviklerin verilmesi gerektiği tartışmalar kapsamında ifade edilmiştir. Bununla birlikte, sektörün ulusal kalkınmada aktif rol oynayabilmesi amacıyla, miras kanununun düzenlenerek tarım arazisinin parçalanmasını önleyici tedbirlerin geliştirilmesi, toprak toplulaştırılması uygulamasının ülke genelinde yaygınlaştırılması, tarımsal işletmelerin büyüklüklerinin standartlaştırılması ve çiftçi modellerinin geliştirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Tarım faaliyetlerini sürdüren çiftçilerin bilinçli uygulamalar yapmaları amacıyla eğitilmeleri ve sağlıklı gıda arzının gerçekleştirilmesi konusunda önlemlerin alınması gerektiği katılımcılar tarafından ifade edilmiştir. Öte yandan tarım alanında faaliyet gösteren kamu kurumları ve özel sektör arasındaki koordinasyon eksikliğinin giderilmesine yönelik çalışmalar yapılması gerektiği vurgulanırken, tarımda ARGE faaliyetlerine ve yenilikçi uygulamalara (güneş enerjisi ile sulama yapılması) ihtiyaç duyulduğu ve endüstriyel ürünlerin üretiminin desteklenmesi gerektiği belirtilmiştir. Son olarak, tarımsal ürünlerin pazarlama stratejilerinin geliştirilmesi, markalaşma ve tanıtım faaliyetlerinin desteklenmesi ve hasat sonrası sürecin her tarım ürünü için iyi tasarlanması gerektiği belirtilirken, çiftçilerin üreteceği ürününün anlaşmalı tarım politikası uygulamaları ile belirlemesinin önünü açan yasal prosedürlerin geliştirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. 6

5. Kırsal Kalkınma Ülkenin kalkınma adına sadece sanayi ve kentsel alan politikalarının değil, kırsal alan politikalarının da göz önünde bulundurulması gerektiğini vurgulayan katılımcılar, ülkedeki nüfusun önemli bir çoğunluğunun hala kırsal alanda yaşadığını belirterek, bu alanlarda kalkınmaya dönük stratejilerin oluşturulması gerektiğine dikkat çekmişlerdir. Bu kapsamda, kırsal alanda yaşayan ve ekonomik faaliyette söz sahibi olan çiftçiye, makine ve ekipman desteklerinin artırılmasının yanında bilinçli üretim yapması amacıyla eğitilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Kırsal alanda ihtiyaç duyulan sağlık ve eğitim gibi sosyal donatı altyapılarının tamamlanması, ürünün kolay yetişmesi ve çiftçinin kazancının yükselmesi amacıyla toprak ve tohum ıslahı çalışmalarının desteklenmesi, sulu tarımın ve organik tarım uygulamalarının yaygınlaştırılması, hazineye ait kullanılmayan engebeli fakat dikime elverişli arazilerin meyve ağacı dikilerek tarıma kazandırılması, bölgelere özgü tarımsal ürünlerin üretiminin azami düzeyde desteklenmesi ve mahsullerin korunması için soğuk hava depoları nın ulusal ölçekte yaygınlaştırılması gibi stratejilerin, kırsal kalkınma açısından öncelikli olarak ele alınmaları gerektiği çalıştay kapsamında belirtilmiştir. Bununla birlikte, entegre tesislerin kurulumuna ve yerli damızlık hayvan üretimine teşvik verilmesi ve kaliteli hayvan üretiminin sağlanmasına ilişkin önlemlerin alınması gerektiği ifade edilmiştir. Son olarak, kırsal alanda bulunan doğal ve kültürel değerlerin turizme kazandırılması sağlanarak, çiftlik turizmi, doğa turizmi, eko-turizm gibi alternatif turizm türlerinin geliştirilmesiyle birlikte kırsalda tarım dışı ekonomik faaliyetlerin üretileceği ve kırsal alanda yaşayan nüfusun yaşadığı itici göç baskısının asgariye çekileceği vurgulanmıştır. NOT: Katılımcılar, tematik alanlar hususunda her ne kadar ilk beşte yer almayacak olsa da Verimlilik konusunun ulusal ve bölgesel kalkınma için son derece önemli bir konu olduğunu vurgulayarak, bu konunun, ülke ve bölge öncelikleri listesine 20. madde olarak eklenmesi önerisinde bulunmuşlardır. TRC1 Bölgesi nin Kalkınmasında Öncelikli 5 Tematik Alan a İlişkin Hedef ve Stratejiler 1. Eğitim- Beşeri Kaynaklar, Üniversiteler ve Mesleki Eğitim Bölgenin ana sorunlarından biri olan eğitimdeki problemlerin aşılması ile birlikte bölgenin kalkınmasının ivme alacağı ifade edilerek, bölgenin bir Eğitim Master Planı nın yapılması gerektiği belirtilmiştir. Bu kapsamda, okul öncesi eğitim yaygınlaştırılması, göçle gelen ailelerin eğitimi, eğitimcilerin eğitimi ve hayat boyu öğrenme ilkesi çerçevesinde örgün eğitime dahil olmayan yetişkinlerin eğitilmesine yönelik projelerin geliştirilmesi gerektiği vurgulanmıştır. Bununla 7

birlikte, beşeri sermayenin geliştirilmesi adına kurumların hizmet içi eğitimlerinin etkinleştirilmesi ve bölgede mesleki eğitimin kalitesinin artırılarak yaygınlaştırılmasına ihtiyaç duyulduğu ifade edilmiştir. Bununla birlikte, birçok yetki ile donatılmış İl İstihdam Kurulları nın yetkilerini daha etkin kullanmaları doğrultusunda ilgili diğer kurumlarla ortak çalışmalar yapılması ve bölge sanayisinin teknik eleman ihtiyacına göre meslek lisesi müfredatlarının şekillendirilip kalifiye ara eleman istihdamının sağlanması gerektiğinin altı çizilmiştir. Son olarak, ilköğretim okullarını dahi kapsayan ve derslikler, eğitim laboratuarları ile sosyal tesislere sahip il bazlı eğitim kampuslarının tasarlanmasının enteraktif bir öğrenme ortamı yaratacağı ifade edilerek bu şekilde bölgede eğitime ilişkin asgari düzeyde olan ilginin artırılacağı belirtilmiştir. 2. Turizm Çalıştay kapsamında turizm sektörünün TRC1 Bölgesi nin kalkınması için son derece mühim bir önemi olduğu ifade edilerek bölgenin, Turizm Master Planı ve Eylem Planı nın hızlıca hazırlanması gerektiği ve böylece sektörün bölgesel kalkınmaya katkısını artıracak stratejilerin üretilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bölgeye özgü üretilecek politikaların başında; Nemrut Dağı, Zeugma Antik Şehri, Yesemek, Dülük Antik Kenti, Tilmen Höyük, Rum Kale, Ravanda Kalesi, Kahta Kalesi, Cendere Köprüsü, Perre ve Arsemia Antik Kentleri, Karakuş Tümülüsü, Gaziantep İslâhiye Huzurlu Yaylası Turizm Merkezî, Selçuklu ve Osmanlı dan kalma kasteller, hamamlar, camiler gibi bölgedeki değerli tarihi, kültürel ve doğal varlıklar turizme kazandırılmasının geldiği katılımcılar tarafından ifade edilmiştir. Bu kapsamda, tarihi mekanların aslına uygun olarak restore edilerek turizme kazandırılması, bölgede inanç turizmi, kültür turizmi, tarih turizmi, eko-turizm ve sağlık turizmi gibi katma değeri yüksek turizm türlerine yatırım yapılarak, bölgede alternatif turizm çeşitleri geliştirilmesi ve sektörün 12 aya yaygınlaştırılması, butik otelciliği geliştirilmesi, konaklama tesislerinin sayısı ve niteliğinin artırılması, bölgedeki turizm değeri yüksek alanlara erişilebilirliğin artırılması, müze ve sergileme alanlarının altyapılarının iyileştirilmesi, tarihi ve kültürel zenginlikleri tanıtmaya yönelik broşür, film, reklam panosu ve diğer medya araçları etkin olarak kullanılması, yıl içinde birden çok ulusal ve uluslar arası arenada tanıtım faaliyetlerinin icra edilmesi, yöreye özgü bölgesel ve ulusal festivallerin düzenlenmesi ve bölgenin turizm tanıtım günlerinin yapılması gibi stratejiler sektörün bölgesel kalkınmada rol alabilmesi açısından öncelikli olarak sıralanmışlardır. Son olarak, bölgedeki insan sermayesinin gelişimine ilişkin eğitim faaliyetlerinin geliştirilmesi ile hizmet sektörünün iyileştirilmesi ve ilgili kurumların işbirliği ile bölgede önemli noktalarda turizm ofislerinin kurulması gerektiği belirtilmiştir. 8

3. Tarım ve Hayvancılık TRC1 Bölgesi nin kalkınmasında öncelikli temalardan olan tarım ve hayvancılık konusunda üretimi teşvik eden politikaların geliştirilmesi, bölgesel teşviklerin uygulanması, tarımsal üretimde verimin artırılması, katma değeri yüksek tarımsal ürünlerin üretiminin teşvik edilmesi, üniversiteler ile işbirliğinin tesis edilmesi ve hayvancılığın geliştirilmesi gibi öncelikli alanlarda politika üretilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Yerel ürünlerin kullanımını artırıcı mevcut tedbirlerin uygulanması, bölgedeki üretimi yüksek olan ürünlerin ithalatının azaltılması, bölgede yoğun olarak üretilen ürünler için üretici birliklerinin kurulması, bölgeye özgü tarımsal ürünlerin (antep fıstığı, zeytin, zeytinyağı, üzüm, biber) işlenmesine, markalaşmasına ve pazarlanmasına yönelik uygulamaların desteklenmesi, katma değeri yüksek ürünlerin üretilmesinin teşvik edilmesi, çiftçilerin gıda güvenliğini sağlayacak şekilde üretim yapmasını hedefleyen eğitim faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi, sulu tarım, basınçlı sulama, damla sulama sistemi gibi modern sulama yöntemlerine geçişin, seracılık faaliyetlerinin ve organik tarım uygulamalarının teşvik edilmesi, kurulması planlanan barajların hayata geçirilmesi, Fırat Havzası ile Barak Ovası sulama kanallarının yapımının hızlandırılması, bölgede yetişen endüstriyel ürünlerin bölgede işlenmesi için destek sağlanması ve tarıma dayalı sanayinin desteklenmesi gerektiği, çalıştaydaki tartışmalar kapsamında ifade edilmiştir. Bununla birlikte, bölgedeki üniversiteler ile tarım sektöründe faaliyet gösteren aktörlerin ARGE faaliyetleri ve bilinçli tarım uygulamalarının artırılması hususlarındaki ortak çalışmalarının desteklenmesi vurgulanırken, üniversitelerde toprak analizleri, uygun tür araştırmalarının yapılması, suni tohumlama, ırk ıslahı gibi çalışmaların yürütülmesi konusunda ise teşvik stratejilerinin geliştirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Son olarak, Adıyaman başta olmak üzere bölgedeki üniversitelerde Veterinerlik Fakültesi açılması ve kırsal alanlarda istihdam edilecek veterinerlerin bölgede yetiştirilmesi, Kilis keçisi gibi bölgeye özgü hayvan türlerinin geliştirilmesi, arıcılık ve kültür balıkçılığı gibi faaliyetlerin desteklenmesi, hayvancılıkla ilgili entegre tesislerin (et entegre tesisi, süt ürünleri entegre tesisi) kurulması ve modern hayvancılık işletmelerinin bölgede desteklenmesinin hayvancılığın geliştirilmesi adına önemli stratejiler olduğu ifade edilmiştir. 4. Çevre Politikaları ve Yeşil Büyüme Gaziantep çalıştayında yer alan katılımcılar, çevre politikaları ve yeşil büyüme temasının bölgenin kalkınması açısından öncelikli bir alan olduğunu ifade etmekle birlikte, kirlilik sorunsalının kalkınma boyutu ile ele alınması gerektiğinin altını çizmişlerdir. Çevre politikalarının bölgeselden çok ulusal ölçekte ele alınması gerektiği fakat bölge olarak da kalkınmaya katkı sağlayacağı düşünüldüğü için bu temaya vurgu yapıldığını ifade eden 9

katılımcılar, konu kapsamında etkili bir yasal mevzuatın hazırlanması gerektiğini belirtmişlerdir. Tartışmalar kapsamında sürdürülebilir kentleşme uygulamalarının yapılması ve bu amaçla da çevre dostu imar planlarının üretilmesi gerektiği ele alınmıştır. Bölgedeki yerel halkın çevrenin kullanımına ilişkin farkındalık seviyesinin düşük olması, kalkınmanın önündeki temel problemlerden biri olarak belirtilmekle birlikte, çevre kirliliği hususunda hem yerel halkın hem de sanayicilerin bilinçlendirilmesine yönelik faaliyetlerin üretilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Ayrıca, hava kirliliği başta olmak üzere özellikle kentsel alanda bulunan çevre kirliliğinin azaltılması, doğalgaz kullanımının yaygınlaştırılması, atık arıtma tesislerinin tam kapasite ile çalıştırılması, bölgede ihtiyaç duyulan yeni tesislerin yapılması, karbon ayak izinin azaltılmasına yönelik uygulamaların hızlandırılması ve geri dönüşümün desteklenmesi stratejileri ile çevre kirliliğinin azaltılabileceği ifade edilmiştir. 5. Ulaşım ve Lojistik Ulaşım ve lojistik konusu, başta Gaziantep olmak üzere bölgenin kalkınması konusunda öncelikli alanlardan biri olarak kabul edilmiş ve bu tematik alanın bölgesel gelişmeye katkısını sağlamak amacıyla bölgede lojistik merkezinin kurulması ve bölgenin ulaşım altyapısının güçlendirilmesi gerektiğinin altı çizilmiştir. Söz konusu temanın bölgenin kalkınmasına katkı sağlaması adına bölgede, lojistik merkezin kurulmasına ilişkin resmi sürecin bir an önce başlatılması gerektiğine vurgu yapan katılımcılar, söz konusu merkezin kurulumuna ilişkin bir fizibilite çalışmasının da paralel olarak yürütülmesi gerektiğini beyan etmişlerdir. Bu kapsamda, merkezin yer seçimin yapılması ve alan belirlenir belirlenmez bu alana ilişkin başta ulaşım olmak üzere tüm altyapı çalışmalarının eksiksiz tamamlanması gerektiği ifade edilmiştir. Söz konusu merkezin ulaşım altyapısının taşımacılıkta kullanılan önemli bağlantı yollarına entegre edilmesinin merkezin en önemli plan kararı olduğunun altı çizilmekle birlikte merkezde yer alacak ihracat kapasitesi yüksek firmaların da tespit edilmesinin ve bu firmalara yönelik bilgi ve iletişim teknolojileri geliştirilmesinin önemli olduğu, konu ile ilgili katılımcılar tarafından belirtilmiştir. Bölgede başta ihracat yapan firmalar olmak üzere sanayicilerin de heyecanla beklediği ulaşım yatırımlarının hızlandırılmasının ve demiryolu ağlarının teknolojisinin geliştirilerek bölgede demiryolu taşımacılığının önünün açılmasının elzem olduğu belirtilerek ihracatın, bölgede etkin bir şekilde gerçekleştirilmesi adına havayolu, karayolu ve demiryolu taşımacılığı gibi farklı ulaşım modlarının entegre bir şekilde kullanılmasının sağlanması gerektiği ifade edilmiştir. 10

ADIYAMAN 11

ADIYAMAN İLİ ÇALIŞTAY NOTLARI Onuncu Kalkınma Planı (OKP) ve Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi (BGUS) hazırlık çalışmaları gündemiyle 09.10.2012 tarihinde Gaziantep Grand Hotel de toplanan İpekyolu Kalkınma Ajansı 2012 Yılı II. Kalkınma Kurulu Toplantısı nda düzenlenen Adıyaman İl Çalıştayı ile 17 Ekim 2012 tarihinde Adıyaman İl Özel İdaresi Toplantı Salonu nda yapılan Adıyaman İl Çalıştayı kapsamında Türkiye nin ve TRC1 Bölgesi nin kalkınması için ortaya çıkan sonuçlar aşağıda paylaşılmaktadır. Yapılan çalıştaylarda Türkiye nin ve TRC1 Bölgesi nin kalkınması için belirlenen tematik alanlar aşağıda belirtilmiştir. - Türkiye nin Kalkınmasında Öncelikli 5 Tematik Alan 1. Beşeri Kaynaklar, Üniversiteler ve Mesleki Eğitim 2. AR-GE ve Yenilikçilik 3. Sanayi Politikası 4. Enerji 5. Tarım & Kırsal Kalkınma - TRC1 Bölgesi nin Kalkınmasında Öncelikli 5 Tematik Alan 1. Turizm 2. Girişimcilik 3. Tarım & Kırsal Kalkınma 4. Sanayi Politikaları 5. Beşeri Kaynaklar, Üniversiteler ve Mesleki Eğitim Türkiye nin Kalkınmasında Öncelikli 5 Tematik Alan a İlişkin Hedef ve Stratejiler 1. Eğitim-Beşeri Kaynaklar, Üniversiteler ve Mesleki Eğitim Türkiye nin kalkınmasında en öncelikli görülen tematik alan Beşeri Kaynaklar, Üniversiteler ve Mesleki Eğitim olarak ortaya çıkmıştır. Katılımcılar tarafından beşeri kaynaklarımızın geliştirilmesi için üniversitelerin güçlendirilmesi, mesleki eğitimin yaygınlaştırılması ve hayatboyu öğrenme faaliyetlerinin artırılması gerektiği ifade edilmiştir. Bu tematik alan için belirlenen hedefler; tüm sektörlerin ihtiyacı olan, toplum ve iş kurallarına saygılı nitelikli insan gücü yetiştirmek, üniversiteleri nicelik ve nitelik yönünden yeterli hale getirmek, vizyon sahibi insan yetiştirmek ve mesleki eğitimi yaygınlaştırmak olarak ortaya çıkmıştır. Beşeri Kaynaklar, Üniversiteler ve Mesleki Eğitim tematik alanı için ortaya koyulan stratejiler kapsamında eğitimin uygulamalı hale getirilmesi, eğitimde strateji dersleri ve problem çözme becerisi verilmesi, kaynak araştırma ve yönetim konularında eğitim verilmesi, 12

teknolojik ilerlemelerin topluma yansıtılması gibi stratejiler geliştirilmiştir. Ayrıca, hayat boyu öğrenmeye gereken önemin verilmesi ve bu anlayışın yaygınlaştırılması gerektiği ifade edilerek üniversitelerin ve sürekli eğitim merkezlerinin bu alanda çeşitli çalışmalar yürütmesi, hizmet içi eğitim faaliyetlerinin artırılması ve kurumların ARGE birimlerine destek olunması, ulusal eğitim politikalarına doğru ihtiyaç analizleri yapılması, beyin göçünün engellenmesi ve tersine çevrilmesi için uygun şartların sağlanması, okullaşmanın sektörlerden alınacak talep analizleri sonucu yapılması gibi stratejiler ileri sürülmüştür. Son olarak, mesleki eğitim konusunda eğitim verilecek alanların sayısının artırılması ve bu alanların özel sektör işbirliği ile belirlenmesi, mesleki eğitime ağırlık verilmesi, mesleki eğitimin toplumun her kesimine yaygınlaştırılması, ders müfredatların özel sektörün ihtiyaçları göz önüne alınarak hazırlanması, uygulamalı eğitimlere daha fazla ağırlık verilmesi gibi stratejiler geliştirilmiştir. 2. ARGE ve Yenilikçilik Türkiye nin kalkınmasında 2. öncelikli görülen tematik alan ARGE ve Yenilikçilik olarak ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, ülkemizin hedefinin katma değeri yüksek yenilikçi ürünleri üreten ve pazarlayan ülke konumuna yükselmek olması ifade edilmiştir. ARGE ve Yenilikçilik tematik alanı için ortaya koyulan stratejiler kapsamında ARGE ye daha fazla mali kaynak ayrılması, çeşitli vergi indirimi uygulamaları yürütülmesinin özel sektörün ARGE ye olan ilgisini artırması ve ARGE için gerekli olan fiziki ve beşeri altyapının güçlendirilmesi öne çıkmıştır. Firmaların markalaşma faaliyetlerini desteklenmesi ve katma değeri yüksek yenilikçi ürünler üreten firmalara devlet desteğinin sağlanması sanayinin AR-GE yapmasını özendirecek stratejiler olarak ortaya çıkmıştır. Üniversite-sanayi işbirliğinin desteklenmesi, bu işbirliğini sağlayacak platformların oluşturulması bir diğer strateji ayağının oluşturmaktadır. Bu bağlamda, bölgesel fikir üretme kuruluşlarının oluşturulması ve yönetim organizasyonlarının tesis edilmesi önemli bir faaliyet olarak gösterilmiştir. Ortak kullanım alanlarının oluşturulması yoluyla devletin ARGE faaliyetlerinden esnaf ve sanayicilerin faydalandırılmasının önünün açılacağı ve kurumlar arası diyalogun artırılabileceği ileri sürülmüştür. Bu tematik alan için önem arz eden bir diğer strateji önerisi ise savunma sanayi konusunda ciddi çalışmaların yapılmasıdır. 3. Sanayi Politikası Türkiye nin kalkınmasında 3. öncelikli görülen tematik alan Sanayi Politikası olarak ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, uluslararası rekabet gücü yüksek bir sanayiye sahip olmak ve ithalatı azaltırken, ihracatı yüksek bir ülke konumuna gelmek ifade edilen hedeflerdir. Sanayi Politikası tematik alanı için ortaya koyulan stratejiler kapsamında sanayi altyapısındaki eksikliklerin giderilmesi en önemli strateji olarak öne çıkmıştır. Özellikle Organize Sanayi Bölgeleri ve Küçük Sanayi Siteleri nin altyapısal sorunlarının giderilmesi, 13

sanayi bölgelerinin oluşumuna destekler sağlanması, sanayi tesisi kurma aşamasında karşılaşılan bürokrasinin azaltılması, sigorta primleri ve vergilerin azaltılması öncelikli stratejiler olarak ifade edilmişlerdir. Rekabet gücünü artırılması için ise, öncü sektörlerde kalite standartlarının belirlenmesi ve mevcut standartlara uygun üretim yapılması belirtilen önemli stratejilerdir. Benzer şekilde hibe programları yoluyla sanayinin güçlendirilmesi, ihracata yönelik sanayinin yaygınlaştırılması için destek verilmesi, kalite ve markalaşmaya önem verilmesi, iş ve yatırım ortamının iyileştirilerek yatırımcılara cazip ortamlar sunulması da bu tematik alan altında ifade edilen diğer stratejilerdir. 4. Enerji Türkiye nin kalkınmasında 4. öncelikli görülen tematik alan Enerji olarak ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, enerjide dışa bağımlılığı ortadan kaldırmak ve yenilenebilir enerji kaynaklarını etkin kullanmak ifade edilen hedefler olarak ortaya çıkmıştır. Enerji tematik alanı için ortaya koyulan stratejiler kapsamında enerji tasarrufu ve verimlilik konusu ön plana çıkmıştır. Katılımcılar tarafından enerji tasarrufu ve verimlilik tedbirlerinin alınması ve halkın bu konularda bilinçlendirilmesi, verimlilik sertifikalarının zorunlu hale getirilmesi, geri dönüşümün teşvik edilmesi gibi stratejiler ortaya konmuştur. Yenilenebilir enerji konusunda ise, özellikle güneş ve rüzgâr enerjileri ile bor kaynakları gibi ülkemizin sahip olduğu zenginliklerin değerlendirilmesi için çalışmalar yürütülmesi en önemli strateji olarak ifade edilmiştir. 5. Tarım ve Kırsal Kalkınma Türkiye nin kalkınmasında 5. öncelikli görülen tematik alan Tarım ve Kırsal Kalkınma olarak ortaya çıkmıştır. Katılımcılar bu iki konunun birlikte ele alınması gerektiğini ifade ederek tek bir kalem altında hedef ve strateji önerileri geliştirmişlerdir. Bu başlıkta, dünya tarım piyasasında söz sahibi olmak ve tarımda verimliliği artırmak ifade edilen hedeflerdir. Tarım ve Kırsal Kalkınma tematik alanı için ortaya koyulan stratejiler kapsamında tarımsal sulama ile ilgili stratejiler ağırlıkla ifade edilmiştir. Sulu tarım ve basınçlı sulama sistemlerine geçişin sağlanması bu anlamda belirtilen en önemli stratejidir. Çiftçilerin eğitilmesi ve bilinçli tarım için danışmanlık hizmetleri sunulması, tarımsal ürünlerin çeşitlendirilmesi, çiftçilere tohum, ekipman ve sulama desteği verilmesi, mazot ve gübredeki vergilerin kaldırılması, zirai ARGE faaliyetlerinin devlet politikası olarak yürütülmesi, organik tarım için gerekli yasal düzenlemelerin yapılması ifade edilen diğer stratejilerdir. Hayvancılık alanında ise, cins hayvan besiciliği ve üretimine önem verilmesi ve devlet tarafından örnek hayvan çiftliklerinin kurulması, atıl vaziyetteki meraların kullanılır hale getirilmesi yoluyla hayvancılığın desteklenmesi gibi stratejiler geliştirilmiştir. Büyükbaş ve 14

küçükbaş hayvancılığın yanı sıra arıcılık ve balıkçılık gibi hayvansal faaliyetlerin de desteklenmesi gerektiği önerilen stratejiler arasındadır. Kırsal kalkınma konusunda ise, kırsal alanda küçük sanayi kollarının teşvik edilmesi ve teknik altyapının desteklenmesi, tarımsal ürünler için ihracat pazarları yaratılması/bulunması için araştırmalar yapılması gibi stratejiler ifade edilmiştir. TRC1 Bölgesi nin Kalkınmasında Öncelikli 5 Tematik Alan a İlişkin Hedef ve Stratejiler 1. Turizm TRC1 Bölgesi nin kalkınmasında en öncelikli görülen tematik alan Turizm olarak ortaya çıkmıştır. Bu başlıkta, TRC1 Bölgesi ni turizmde marka haline getirerek bu durumu sürdürülebilir kılmak ve Bölgeyi ziyaret eden turistlerin memnuniyet düzeyini yükseltmek olmak üzere 2 adet hedef ortaya konmuştur. Birinci hedef bağlamında belirtilen stratejiler, turistik değerlerin gün yüzüne çıkarılması, inanç turizminin geliştirilmesi için çalışmalar yapılması, turizm alanlarına ulaşım imkânlarının artırılması, turizm altyapısına ağırlık verilmesi, tanıtım faaliyetlerinin ulusal ve uluslararası düzeye taşınması olarak ifade edilmiştir. İkinci hedefe ilişkin ise, eğitim faaliyetleri hizmet sektörünün geliştirilmesi, konaklama imkânlarının sayısının ve niteliğinin artırılması, turistik hizmetlerde kalitenin ve kapasitenin artırılması gibi stratejiler geliştirilmiştir. 2. Girişimcilik TRC1 Bölgesi nin kalkınmasında 2. öncelikli görülen tematik alan Girişimcilik olarak ortaya çıkmıştır. Bu başlıkta, özgüveni yüksek ve girişimci ruha sahip bireyler yetiştirmek ve yeni iş olanakları sunmak olmak üzere 2 adet hedef ortaya konmuştur. Girişimcilik tematik alanı için ortaya koyulan stratejiler kapsamında bölgede girişimcilik kültürünün geliştirilmesi, yeni girişimciler için finansal araçların geliştirilmesi, girişimcilerin finansmana erişimlerinin kolaylaştırılması, bölgedeki mevcut sermayenin yatırıma dönüşmesinin desteklenmesi gibi faaaliyetler önerilmiştir. 3. Tarım TRC1 Bölgesi nin kalkınmasında 3. öncelikli görülen tematik alan Tarım ve Kırsal Kalkınma olarak ortaya çıkmıştır. Bu başlıkta, tarım sektörünün rekabetçiliğini artırmak, tarımsal üretimde verimliliği artırmak ve katma değeri yüksek ürünlerin üretimini özendirmek katılımcılar tarafından ileri sürülen hedeflerdir. Tarım ve Kırsal Kalkınma tematik alanı için ise, bölgede yetişen endüstriyel ürünlerin bölgede işlenmesi için desteklerin sunulması, özellikle sulama konusunda tarımsal altyapının 15

iyileştirilmesi, çiftçilerin eğitimi yoluyla bilinçli tarım uygulamalarının yürütülmesi, bölgeye uygun ürünlerin belirlenmesi için üniversite ile işbirliği yapılarak araştırma ve analizlerin yapılması, modern tarım yöntemleri uygulanarak verimliliğin artırılması, alternatif ürün desteği verilmesi, verimliliği artırıcı yönde çalışmalar yapılması ve çiftçilerin bu konuda eğitilmesi, meyvecilik ve bağcılığın desteklenmesi, tarımda dayalı sanayide markalaşma faaliyetlerinin özendirilmesi gibi stratejiler geliştirilmiştir. 4. Sanayi Politikası TRC1 Bölgesi nin kalkınmasında 4. öncelikli görülen tematik alan Sanayi Politikası olarak ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, bölgesel kaynaklara dayalı bir sanayi politikası geliştirmek ve KOBİ lerin kurumsal kapasitelerini artırmak öne çıkan hedeflerdir. Sanayi Politikası tematik alanı için ortaya koyulan stratejiler kapsamında bölgesel sanayinin bölgenin potansiyeli doğrultusunda oluşturulması, bölgedeki üniversitelerin altyapısının geliştirilerek üretim ve sanayide faydalanılması, Organize Sanayi Bölgelerinin genişletilmesi, tanıtım, e-ticaret, pazarlama, markalaşma gibi konularda eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarının yapılması KOBİ lere uygulanacak eğitim faaliyetleri yoluyla kurumsallaşma seviyelerinin artırılması gibi öneriler getirilmiştir. 5. Beşeri Kaynaklar, Üniversite ve Mesleki Eğitim TRC1 Bölgesi nin kalkınmasında 5. öncelikli görülen tematik alan Beşeri Kaynaklar, Üniversiteler ve Mesleki Eğitim olarak ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda, bölgede yer alan üniversitelerin bölgesel ilerleme yolunda lokomotif rolünü üstlenmesi öne çıkan en önemli hedeftir. Beşeri Kaynaklar, Üniversiteler ve Mesleki Eğitim tematik alanı için ortaya koyulan stratejiler kapsamında, üniversitelerin altyapı eksikliklerinin tamamlanması, bölgenin sosyal, ekonomik ve kültürel ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde eğitim verilmesi, mesleki eğitim konusunda özel sektör ve sanayi ile işbirliği yapılması, mesleki eğitimin öğrenciler için cazip hale getirilmesi ve mesleki eğitim alınmadan iş yeri açılmasının engellenmesi için yasal düzenlemelerin yapılması önerileri sunulmuştur. 16

KİLİS 17

KİLİS İL ÇALIŞTAYLARI SONUÇ RAPORU Onuncu Kalkınma Planı ve Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi çalışmaları kapsamında 9 Ekim 2012 Salı günü Gaziantep Grand Otel de gerçekleştirilen Kalkınma Kurulu Toplantısı nda açılış oturumunu izleyen arama toplantıları iller bazında gerçekleştirilmiştir.ilk oturuma katılan katılımcılar ile Pırlant2 Salonu nda yuvarlak masa düzeninde yapılan toplantıda katılımcılar ulusal ve bölgesel düzeyde değerli katkılarını sunmuşlardır. Bu kapsamda 17 Ekim 2012 Çarşamba günü yapılan ikinci toplantı Kilis İl Çalıştayı olmuştur. Kilis Ticaret ve Sanayi Odası Toplantı Salonu nda yapılan çalıştayda katılımcılar ulusal ve bölgesel gelişme çerçevesinde değerli katkılarını sunmuşlardır. Gerçekleştirilen her iki toplantıdan çıkan ortak sonuç aşağıdaki gibidir: Onuncu Kalkınma Planı ve Bölgesel Gelişme Ulusal Stratejisi çalışmaları kapsamında yapılan Kilis ili toplantı ve çalıştaylarında ulusal gelişme çerçevesinde 5 tematik alan öncelik sırasına göre değerlendirilmiş ve ulusal düzeyde stratejiler belirlenmiştir. Türkiye nin Kalkınmasında Öncelikli 5 Tematik Alan a İlişkin Hedef ve Stratejiler 1. Beşeri kaynaklar, Üniversiteler, Mesleki Eğitim Beşeri kaynakların geliştirilmesi konusunda öne çıkan hedefler üniversitelerin niteleğinin artırılması ve nitelikli mesleki eğitimin yaygınlaştırılması konuları olmuştur. Söz konusu hedeflere ulaşmakta izlenecek stratejiler ise şu şekilde belirlenmiştir: Üniversitelerin mesleki eğitimin devamı niteliğinde olması gerektiği belirtilerek bu devamlılığı sağlamak için örneğin tarım, sağlık, ekonomi gibi alanlara yoğunlaşmış ihtisas üniversiteleri kurulmasının önemi vurgulanmıştır. Söz konusu ihtisas üniversitelerinin bir çok alanda eğitim veren mevcut üniversitelereden özellikle mesleki eğitim konusunda daha etkin olacağı ifade edilmiştir.üniversitelerin, dünyanın çeşitli ülkelerinden üniversitelerle kuracakları ortaklıklar çerçevesinde yürütülecek çalışma ve uygulamalar artırılması gerektiği ve bilhassa gelişmiş ülkelerin üniversiteleriyle bağlantı sağlanması önerilmiştir.mesleki eğitimin ülke için yüksek önem taşıdığı belirtilerek meslek liselerinin yaygınlaştırılması konusu üzerinde durulmuştur.mesleki eğitim müfredatının uygulamaya yönelik olarak yenilenmesi ve böylece daha etkin ve nitelikli hale getirilmesi fikri savunulmuştur. İlkokuldan başlanarak mesleki eğitime kademeli yönlendirme yapılması gerektiği aktarılarak Anadolu ve Fen Liselerinin sayısının artırılması yerine mevcut liselerin nitelikli hale getirilmesi gerektiği belirtilmiştir. 18

2. Tarım ve Kırsal Kalkınma Tarım ve kırsal kalkınma tematik alanlarınn Türkiye için önemi göz önünde bulundurularak bu iki alanın tek başlıkta incelenmesi önerilmiştir. Ülkede kırsal kalkınmanın sağlanması ve tarımın gelişmesi çin tarımda üretim kapasitesini ve verimi artırıcı stratejiler izlenmesi,sağlıklı gıda arzı sağlanması,tarıma dayalı sanayileşmenin gerçekleştirilmesi, kırsal nüfüsun eğitimine yönelik projeler geliştirilmesi hedefleri belirlenmiştir. Bu hedefler doğrultusunda ortaya koyulan stratejiler ise şu şekilde sıralanmıştır: Sulama projeleri geliştirilmesi ve uygulamaya konulmasının öncelikli olduğu belirtilerek tarımda bölgelere göre ürün çeşitlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir. Tarımda üretici örgütlenmesi sağlanarak işletme ölçekleri ideal ölçeğe çekilmesi grektiği vurgulanmıştır.gıda denetimi konularının da ülkemizin adım atması gerektiği ifade edilmiştir.kırsal kalkınmada insan faktörü birincil önem teşkil ettiğinden ülkenin kırsaldaki nüfusun eğitimi konusuna eğilmesi gerektiği belirtilmiştir. 3. Enerji Enerji önceliği için belirlenen hedefler enerji kaynaklarının ülke çapında çeşitlendirilmesi, girişimcilerin enerji yatırımlarına özendirilmesi ve enerji tasarruf tedbirleri konusunda toplumun bilinçlendirilmesi olmuştur. Bu konuda belirlenen stratejiler kapsamında, Türkiye nin enerji problemini aşması için yenilenebilir enerji kaynaklarına yönelmesi gerektiği aktarılmıştır. Nükleer enerji santrallerinin ülkenin enerji politikası açısından önem teşkil ettiği vurgulanmıştır. 4. Bilgi Toplumu Yapılan tartışmalar sonucu bilgi toplumu önceliği için öne çıkan hedefler; internet ve görsel medyanın eğitim alanında kullanılması, okuma yazma oranının artırılması ve hayat boyu öğrenme kültürünün yerleşmesi, yabancı dil eğitiminin yaygınlaştırılması olmuştur. Söz konusu hedefler doğrultusunda belirlenen stratejiler şu şekilde sıralanmıştır: İnternet kullanım oranının ülke çapında artırılarak her bireyin internete ulaşması gerektiği belirtilmiştir. İnternetin doğru bilgiye ulaşmak için kullanımı konusunda bilinçlendirme yapılması gerektiği ifade edilmiştir. Kamu spotu gibi araçlarla toplumun çeşitli konularda eğitimi ve bilinçlendirilmesi önerilmiştir. Örgün eğitim dışında okuma-yazma kurslarının sayısı artırılarak üniversiteler hayat boyu öğrenme faaliyetlerine ön ayak olması aktarılmıştır. Yabancı dil eğitiminin pratik konuşma yetisi kazandırmaya yoğunlaşması gerektiği dile getirilmiştir. 19

5. Sanayi Politikaları Sanayi politikaları önceliği için belirlenen hedefler, Firmaların üretim ve teknoloji kapasitesinin artırılması, sanayi yatırımlarının belli bir plan çerçevesinde yapılması ve girdi maliyetlerinin düşürülmesi olmuştur. Bu hedefler kapsamında öne çıkan stratejiler şu şekildedir: İşletmelerin üretimlerini hedef pazarlarının taleplerine göre planlamaları ve inovasyon ve Ar-Ge çalışmalarına ayırdıkları bütçeyi artırmaları gerektiği kaydedilmiştir. İlgili kurumların sanayinin ihtiyaçalarına paralel kalifiye ara eleman yetiştirmesi dile getirilmiştir. Sanayi yatırımlarının bölgesel farklar dikkate alarak yapılması ve ihtisas organize sanayi bölgeleri kurulması önerilmiştir. Sanayinin gelişebilmesi ve sanayicinin kar payının artması için enerji,sigorta ve vergi maliyetleri en aza indirilmesi gerektiği vurgulanmıştır. TRC1 bölgesi için 5 tematik alan,yerel ve bölgesel öncelik sırasına göre değerlendirilmiş ve stratejiler belirlenmiştir. 1. Mekansal yapının Etkinleştirilmesi Mekansal yapının etkinleştirilmesi önceliği için belirlenen hedefler sıralaması; şehir planlamasının konusunda uzman ekiplerce bilimsel olarak yapılması, çevre düzenlemeleri, tarihi dokunun korunması ve canlandırılması olmuştur. Söz konusu öncelikler kapsamında belirlenen stratejiler şu şekildedir: Yapılacak her türlü bina inşaatının şehrin dokusuna uygun mimaride inşaa edilmesi için uzmanlardan oluşan bağımsız bir kurul oluşturulması ve yapım işlerinin bu kurulun inisiyatifinde olması ifade edilmiştir. Mevcut imar planı uzmanlarca modern şehirciliğe göre yeniden tasarlanması aktarılmıştır. Şehir içinde kalan fabrikaların yerleşim alanının dışına çıkarılması ve tarıma elverişli arazilere konut yapımı için imar izni verilmemesi önerilmiştir.yeşil alanlar,parklar ve rekreasyon alanlarının sayısı artırılarak şehir alt yapısının yenilenmesi için ilgili kuruluşlardan/üniversitelerden bilimsel destek alınması dile getirilmiştir. Sokaklara,parklara ve okul bahçelerine geri dönüşüm kutuları koyulması ifade edilmiştir. Tarihi dokunun korunmasına ve tanıtımına yönelik TV reklamları ve kamu spotları gibi medya araçları kullanılarak, kullanımda olan tarihi mekanların korunması için denetim mekanizmasının etkinleştirilmesi öne çıkmıştır. 20

2. Tarım ve Kırsal Kalkınma Tarım ve kırsal kalkınma kapsamında belirlenen hedefler, yöreye özgü tarımsal ürünlerin üretim,tanıtım ve pazarlama faaliyetlerinin geliştirilmesi ve tarımsal kapasitenin ve verimin artırılması olmuştur. Söz konusu hedefler çerçevesinde belirlenen stratejiler şu şekilde sıralanmıştır: Bölgede yoğun olarak üretilen ürünler için üretici birlikleri kurulması ve var olanların etkinleştirilmesi dile getirilerek yöresel ürünler ve hayvancılıkla ilgili entegre tesislerin kurulması (et entegre tesisi, süt ürünleri entegre tesisi,zeytin işleme tesisi vs.) önerilmiştir. Yörede organik tarıma elverişli araziler ve yetiştirilebilecek ürünler tespit ve teşvik edilmesi dile getirilmiştir. Tarımda modern sulama yöntemleri uygulanarak yapımı devam eden sulama göletleri ve barajların tamamlanmasına hız verilmesi ifade edilmiştir. 3. Sağlık Sağlık önceliği için koyulan hedefler, hastane ve sağlık ocaklarının geliştirlmesi ve yeterli donanıma sahip olması ve hastane ve sağlık ocaklarının personel sorunlarının giderilmesi olmuştur. Hedefler doğrultusunda belirlenen stratejilerin sıralaması şu şekildedir: mevcut hastanelerin hizmet kapasitesi artırılarak hastanelerin teknolojik cihazlarla donatılması ifade edilmiştir. Yeni hastanelerin kurulması teşvik edilmesi ve alınan vergilerin en aza indirilmesi dile getirilmiştir. Hastanelere koruyucu hekimlik ve alternatif tıp bölümleri önerilmiştir. Hastanelere yeterli sayıda personel ve doktor istihdam edilerek doktor seçme hakkı tanınması ve sağlık sektöründe çalışan personellerin iletişim yönü güçlü kişilerden oluşturularak daha kaliteli bir sağlık hizmeti sunulması belirtilmiştir. Ayrıca, sağlık ve sağlık hizmetleri konusunda kitle iletişim araçları aracılığıyla bilinçlendirme çalışmalarının artırılması önerilmiştir. 4. Turizm Yapılan tartışmalar sonucu turzim önceliği için öne çıkan hedefler, yörenin sahip olduğu tarihi dokunun ön plana çıkarılması, il için alternatif turizm alanlarının belirlenmesi, yörenin turistik açıdan tanıtım faaliyetlerinin artırılması ve turizm altyapısının iyileştirilmesi olmuştur. Söz konusu hedefler kapsamında belirlenen stratejiler şu şekilde sıralanabilir: Tarihi mekanların aslına uygun restorasyonu tamamlanarak turizme kazandırılması ve eski Kilis evlerinin restore edilerek butik otellere dönüştürülmesi ifade edilmiştir. Saklı tarihi ve antik yapılar/kalıntılar gün yüzüne çıkartılarak yörenin turizm potansiyelinin artırılması önerisinin öne çıktığı tartışmalarda eko-turizm ve inanç turizmi olanaklarının geliştirilmesi ve gerekli 21

altyapının sağlanması konusunda fikir beyan edilmiştir. Tarihi ve kültürel zenginlikleri tanıtmaya yönelik broşür, film, reklam panosu ve diğer medya araçlarının etkin olarak kullanılması,turizm ofislerinin kurulması ve her yıl farklı bir ilde Kilis Günleri düzenlenmesinin yöre için önem teşkil ettiği vurgulanmıştır.ayrıca ilde yeterli donanıma sahip oteller inşa edilmesi gerektiği belirtilmiştir. 5. Sosyal politika: Kadın, Gençlik, Yaşlılar, Dezavantajlı Gruplar, Yoksulluk Sosyal politika: kadın, gençlik, yaşlılar, dezavantajlı gruplar, yoksulluk önceliği kapsamında belirlenen hedefler, modern yaşlı bakım evlerinin iyileştilmesi ve sayısının artırılması, dezavantajlı grupların sosyal olanaklarının geliştirilmesi olmuştur. Bu hedefler kapsamında belirlenen stratejiler şu şekilde sıralanmıştır: Yaşlı bakımevlerinin bir veya iki kişilik odalar halinde mümkünse müstakil evler şeklinde oluşturulması ve tam donanımlı olması ifade edilmiştir. Kadın bakım evlerinin, kadınlar için sadece barınma olanağı değil hayata tutunabilmeleri için iş olanakları da sunması gerektiği dile getirilmiştir. Dezavantajlı gruplara yönelik kültür evleri,sinema ve tiyatro salonları ve spor tesisleri açılması önerilmiştir. Sokak çocuklarının eğitimi ve topluma kazandırılması için özel bir kurum oluşturulması ve yardıma muhtaç ailelerle iletişime geçilerek sürekli destek sağlanması konularının bölge için önem teşkil ettiği vurgulanmıştır. Özellikle ev kadınlarının sosyalleşmesi için çeşitli kurslar açılmasının ve sokak,kaldırım ve binaların engelliler düşünülerek dizayn edilmesinin söz konusu gruplara yönelik başarılı bir sosyal politika için önemli adımlar olacağı ifade edilmiştir. -----SON---- 22