Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü Özel Yeteneklerin Geliştirilmesi Grup Başkanlığı Necati BİLGİÇ Grup Başkanı bilgicnecati@meb.gov.tr 1
SUNUM Sunu 4 bölümden oluşmaktadır. 1) Yeniden Yapılanma. 2) Üstün Yeteneklilerin Eğitimde Bazı MİT ler. 3) Ülkemizdeki Üstün Yeteneklilerin Eğitimi. 4) Üstün Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı nın Hazırlanması (2012-2016). 2
YENİDEN YAPILANMA 1) Yeniden Yapılanma 652 Sayılı Milli Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname. (14 Eylül 2011 tarih ve 28054 sayılı Resmi Gazete) 3
YENİDEN YAPILANMA a) İlgili bakanlıklarla işbirliği içinde, özel eğitim sınıfları, özel eğitim okulları, rehberlik ve araştırma merkezleri, iş okulları ve iş eğitim merkezleri ile aynı seviye ve türdeki benzeri okul ve kurumların yönetimine ve öğrencilerin eğitim ve öğretimine yönelik politikalar belirlemek ve uygulamak. b) İlgili bakanlıklarla işbirliği içinde, özel eğitim okul ve kurumlarının eğitim ve öğretim programlarını, ders kitaplarını, eğitim araç-gereçlerini hazırlamak veya hazırlatmak ve Talim ve Terbiye Kuruluna sunmak. c) Bakan tarafından verilen benzeri görevleri yapmak. 4
GENEL MÜDÜR ÖZEL BÜRO İNSAN KAYNAKLARI, İDARİ VE DESTEK HİZMETLERİ GRUBU BÜTÇE, YATIRIM VE DONATIM HİZMETLERİ GRUBU EĞİTİM POLİTİKALARI GRUP BAŞKANLIĞI EĞİTİM, REHBERLİK VE KAYNAŞTIRMA GRUP BAŞKANLIĞI PROGRAMLAR VE ÖĞRETİM MATERYALLERİ GRUP BAŞKANLIĞI REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZLERİ GRUP BAŞKANLIĞI ÖZEL YETENEKLERİN GELİŞTİRİLMESİ GRUP BAŞKANLIĞI İZLEME VE DEĞERLENDİRME GRUP BAŞKANLIĞI STRATEJİ GELİŞTİRME GRUBU EĞİTİM VE KAYNAŞTIRMA GRUBU ÖĞRETİM PROGRAMLARI, DERS KİTAPLI VE ÖĞRETİM MATERYALLERİ GRUBU REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZLERİ GRUBU ÖZEL YETENEKLERİN GELİŞTİRİLMESİ GRUBU İZLEME, İNCELEME VE DEĞERLENDİRME GRUBU STRATEJİK PLANLAMA GRUBU REHBERLİK HİZMETLERİ GRUBU DERS KİTAPLARI VE EĞİTİM ARAÇ-GEREÇLERİ ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME GRUBU PSİKO SOSYAL HİZMETLER GRUBU PROJELER GRUBU MEVZUAT GRUBU BİLİŞİM HİZMETLERİ VE İSTATİSTİK GRUBU Ö Z E L E Ğ I T I M V E R E H B E R L I K H I Z M E T L E R I G E N E L M Ü D Ü R L Ü Ğ Ü 7.6.2013
YENİDEN YAPILANMA Özel Yeteneklerin Geliştirilmesi Grup Başkanlığının Görevleri a) Özel yetenekli bireylerin tespit edilmesi, tanılanması, yönlendirilmesi ve yerleştirilmeleriyle ilgili iş ve işlemleri yürütmek ve politikalar geliştirmek, b) Özel yetenekli bireylerin eğitimini yaygınlaştırmak ve eğitime erişimlerini artırmaya yönelik stratejiler hazırlamak, geliştirmek ve uygulanmasını sağlamak, c) Özel yetenekli bireylerin eğitimi ile ilgili eğitim modelleri geliştirmek, değerlendirmek ve yaygınlaştırmak, 6
ÖZEL YETENEKLERİN GELİŞTİRİLMESİ GRUP BAŞKANLIĞI ç) Özel yetenekli bireylerin eğitiminde görev alan öğretmen ve personele yönelik verilecek eğitimleri tespit etmek, planlamak ve uygulamak, d) Özel yetenekli bireylerin eğitimine yönelik ihtiyaç ve beklentileri karşılamak üzere araştırma, geliştirme ve planlama çalışmalarında bulunmak, 7
YENİDEN YAPILANMA e) İlgili sektör ve sivil toplum örgütleriyle işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, f) Genel Müdürlüğün işleyişi ile ilgili verilecek diğer görevleri yapmak. 8
ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİNDE BAZI MİT LER 2) Üstün Yeteneklilerin Eğitimde Bazı MİT ler MİT: Geleneksel olarak yayılan veya toplumun hayal gücü etkisiyle biçim değiştiren alegorik bir anlatımı olan halk hikâyesi, mitos. (Türk Dil Kurumu Genel Türkçe Sözlük) 9
ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİNDE BAZI MİT LER Aileler ve öğretmenler bir bireyin üstün yetenekli olup olmadığını belirleyebilmektedir. Üstün yetenekli bireyler okul başarılarından tanılanabilmektedir. Üstün yetenekli bireyler okulda sıkılmakta ve bu yüzden asi ve olumsuz davranışlar sergilemektedirler. 10
ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİNDE BAZI MİT LER Üstün yetenekli bireyler erken yaşta tespit edilmelidir. Üstün yetenekli bireylere yönelik normal sınıflardan ziyade özel sınıflarda eğitim verilmelidir. Üstün yetenekli bireyler yaratıcı ve orijinal fikirlere sahiptirler. 11
ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİNDE BAZI MİT LER Üstün yetenekli çocuklar delidir. Delilik ile dâhilik birbirine yakın kavramlardır. Üstün yetenekli çocukların sosyal becerileri zayıftır ve yalnızdırlar. Üstün yetenekli çocukların kendi yaş düzeylerinin üstünde ilgileri vardır. Astronomi, satranç vb konularda. 12
ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİNDE BAZI MİT LER Üstün yetenekli bireyler normal akranlarına nazaran daha az uyumaktadır. Üstün yetenekli bireyler sınıf atlatıldığında veya okula erken yaşta başlatıldıklarında üst yaşlarla sosyal problemler yaşamaktadırlar.. 13
ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİNDE BAZI MİT LER Üstün yetenekli bireyler zaten ayrıcalıklı çocuklardır. Bu yüzden desteklenmelerine gerek yoktur. Yaramaz ve hareketli çocuklar tırnak içinde hiperaktif çocuklar üstün yeteneklidir. Bu çocukları özel okullarda eğitilmelidir. Üstün yeteneklilerin tanımı.. 14
ÜLKEMİZDE ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİ 3) Ülkemizdeki Üstün Yeteneklilerin Eğitimi Ülkemizde ve dünyada üstün yetenekli bireylerin eğitimlerine yönelik hızlandırma ve zenginleştirme modeli uygulanmaktadır. Ülkemizde üstün yetenekli bireylerin eğitimlerine yönelik; 15
ÜLKEMİZDE ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİ 1. Bilim ve Sanat Merkezleri, 2. Fen Liseleri, 3. Sosyal Bilimler Liseleri, 4. Anadolu Güzel Sanatlar ve Spor Liseleri, 5. Müzik ve Bale İlköğretim Okulları ve, 16
ÜLKEMİZDE ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİ 6. Resmi ve Özel İlköğretim ve Ortaöğretim Okullarında Uygulanan Eğitim Modelleri 7. Üniversiteler 8. 17
ÜLKEMİZDE ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİ Ülkemizde Üstün yetenekli bireylerin eğitimlerinde hızlandırma modeli uygulamaları; 18
ÜLKEMİZDE ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİ İlköğretim Kurumları Yönetmeliği Sınıf Yükseltme Madde 49 (Değişik: 20.8.2007/26619 RG) İlköğretimde 1-5 inci sınıflara devam eden öğrencilerden beden ve zihince gelişmiş olup bilgi ve beceri bakımından sınıf düzeyinin üstünde olanlar, sınıf/şube rehber öğretmeni ve varsa okul rehber öğretmeninin önerisi ile velinin görüşü alınarak öğretim yılının ilk ayı içinde sınıf yükseltme sınavına alınırlar. Başarılı olanlar bir üst sınıfa yükseltilirler. 19
ÜLKEMİZDE ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİ Bu sınav, okul müdürünün başkanlığında sınıf öğretmeni ve bir üst sınıfın öğretmeniyle varsa okul rehber öğretmeninden oluşan komisyon tarafından yapılır. Okulda bu komisyonu oluşturacak sayıda öğretmen bulunmaması durumunda, sınavın yapılacağı yer ile sınav komisyonu, okulun bağlı bulunduğu il/ilçe millî eğitim müdürlüğünce belirlenir. (Değişik üçüncü fıkra: 24.12.2008/27090 RG) Sınav sonucu tutanakla tespit edilir. Bu tutanak, okul yönetimince öğrenci işleri dosyasında saklanır. Başarılı olanların durumu e-okul sistemine işlenir. Sınıf yükseltme sınavına değişik sınıflarda olmak üzere birden fazla da girilebilir. Ancak sınıf yükseltme bir kez yapılır. 20
ÜLKEMİZDE ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİ OGR_YILI ONCEKI_SINIF SONRAKI_SINIF SAYISI ÖĞRENCİ SAYISI(*) 2011-2012 1 2 3.565 1.304.650 2011-2012 2 3 1.769 1.211.867 2011-2012 3 4 1.013 1.227.809 2011-2012 4 5 763 1.210.119 2011-2012 5 6 879 1.316.014 7989 21
ÜLKEMİZDE ÜSTÜN YETENEKLİLERİN EĞİTİMİ 22
STRATEJİ PLAN 4) Üstün Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı nın Hazırlanması (2012-2016) 1. Tanılama ile ilgili amaç/hedefler 2. Eğitim modelleri ile ilgili amaç/hedefler 3. İnsan Kaynakları ile ilgili amaç/hedefler 4. Sürdürebilirlik ile ilgili amaç/hedefler 23
STRATEJİ PLAN 1. Tanılama ile ilgili amaç/hedefler AMAÇ: Ülkemizdeki üstün yetenekli bireyleri erken çocukluk döneminden itibaren etkin yöntemlerle tanılamak ve değerlendirmek, Hedef 1: Üstün yetenekli bireylerin eğitsel değerlendirilmesi ve tanılanması için çoklu tanılama modelleri geliştirmek, Hedef 2: Her yaş düzeyindeki üstün yetenekli bireylerin eğitsel tanılama ve değerlendirilmesi için farklı ölçme değerlendirme araçları geliştirmek/ standardizasyonunu yapmak, Hedef 3: Eğitsel tanılama ve değerlendirme sürecine ilişkin izleme ve değerlendirme sistemini oluşturmaktır. 24
STRATEJİ PLAN 2. Eğitim modelleri ile ilgili amaç/hedefler AMAÇ: Üstün yetenekli bireylerin eğitimine yönelik hizmetlerin çeşitliliğini ve niteliğini arttırmak. Hedef 1: Etkililiği kanıta dayalı veri ve yöntemlerle test edilmiş eğitim modelleri geliştirmek ve var olanları iyileştirmek, Hedef 2: Üstün yetenekli bireylerin eğitiminde mentörlük uygulamalarını geliştirmek ve yaygınlaştırmaktır. 25
STRATEJİ PLAN 3. İnsan Kaynakları ile ilgili amaç/hedefler AMAÇ: Üstün yetenekli bireylere hizmet sunan personelin yeterliklerini geliştirmek ve niteliklerini artırmak. Hedef 1: Üstün yeteneklilere hizmet sunan personel ihtiyacını belirlemek, Hedef 2: Üstün yeteneklilerin eğitiminde görev alacak personeli yetiştirmek ve niteliğini artırmak, Hedef 3: Mentörlük uygulamalarında çalışacak personeli eğitmektir. 26
STRATEJİ PLAN 4. Sürdürebilirlik ile ilgili amaç/hedefler AMAÇ: Üstün yetenekli bireylere sunulan hizmetlerin sürekliliğini sağlamak. Hedef 1: Üstün yetenekli bireylere sunulan hizmetlerin geliştirilmesi ve değerlendirilmesine yönelik kurumsal yapıları güçlendirmek, Hedef 2: Üstün yetenekli bireylere sunulan eğitim hizmetlerini Bilgi İletişim Teknolojisi ile desteklemek, 27
STRATEJİ PLAN 4. Sürdürebilirlik ile ilgili amaç/hedefler Hedef 3: Tanılama, Eğitim Modelleri ve İnsan Kaynaklarında sunulan hizmetlerin sürdürülebilirliğini sağlamak için denetim mekanizması oluşturmak, Hedef 4: Üstün yetenekli bireylere ilişkin toplumsal kültürü ve farkındalığı yaygınlaştırmaktır. 28
MECLİS ARAŞTIRMA KOMİSYONU 13 Mart 2012 SALI Resmî Gazete Sayı : 28232 TBMM KARARI ÜSTÜN YETENEKLİ ÇOCUKLARIN KEŞFİ, EĞİTİMLERİYLE İLGİLİ SORUNLARIN TESPİTİ VE ÜLKEMİZİN GELİŞİMİNE KATKI SAĞLAYACAK ETKİN İSTİHDAMLARININ SAĞLANMASI AMACIYLA BİR MECLİS ARAŞTIRMASI KOMİSYONU KURULMASINA İLİŞKİN KARAR Karar No. 1010 Karar Tarihi: 6/3/2012 Üstün yetenekli çocukların keşfi, eğitimleriyle ilgili sorunların tespiti ve ülkemizin gelişimine katkı sağlayacak etkin istihdamlarının sağlanması amacıyla Anayasanın 98 inci, İçtüğüzün 104 ve 105 inci maddeleri uyarınca bir Meclis araştırması açılmasına, bu araştırmayı yapacak Komisyonun 17 üyeden kurulmasına, Komisyonun çalışma süresinin Başkan, Başkanvekili, Sözcü ve Kâtip Üye seçimi tarihinden başlamak üzere 3 ay olmasına ve gerektiğinde Ankara dışında da çalışmasına, Genel Kurulun 6/3/2012 tarihli 74 üncü Birleşiminde karar verilmiştir. 29
TEŞEKKÜR EDERİZ 30