9. ANADOLU ODALARI EĞİTİM SEMİNERİ KOBİ FİNANSAL RAPORLAMA STANDARDINA İLİŞKİN UYGULAMA ÖRNEĞİ Dr. Tuba Şavlı Serbest Muhasebeci Mali Müşavir 17 Ekim 2009
UFRS 2,880 sayfa Karmaşık işlemler Uzun cümleler Anlaşılması zor Uygulanması zor Küçük ve orta ölçekli işletmeler için bu detay gerekli mi? Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 1
KOBİ UFRS Projesi Temmuz 2003 de IASB gündemine geldi Haziran 2004 de tartışma dokümanı yayınlandı Şubat 2007 de taslak yayınlandı Haziran 2007 de saha testleri yapıldı Temmuz 2009 da yayınlandı Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 2
IFRS for SMEs 9 Temmuz 2009 35 bölüm 230 sayfa Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 3
KOBİ UFRS Şirketlerin %95 inden fazlasına hitap edecek (OECD 2004) Karşılaştırılabilirliği sağlayacak KOBİ hesaplarına güveni artıracak Ulusal bazda standart hazırlama maliyetini azaltacak Değişiklikler 3 yılda bir yapılacak ve 1 yıllık geçiş süresi tanınacak Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 4
KOBİ TUİK 2002 araştırma sonuçları Şirketlerin %99.5 i KOBİ Üretim Sektöründe %27.3 katma değer yaratıyorlar İşgücünün %61.1 i KOBİ lerde Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 5
Taslak TTK İKİNCİ BÖLÜM Ticarî İşletme D) Ticarî defterler I- Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulanması (2) a) Türkiye Muhasebe Standartları Kurulu, küçük ölçekli sermaye şirketleri ile her ölçekteki şahıs şirketleri, adi şirketler ve gerçek kişi tacirlere ait işletmeler için veya sektörler itibarıyla geçerli olacak uluslararası finansal raporlama standartları ile uyumlu özel Türkiye Muhasebe Standartları yayımlayabilir. Bu halde anılan şirketler ve işletmeler mezkûr özel standartları uygular. Ancak, bu şirket ve işletmelerden dileyenler, özel standartlar yerine, uluslararası finansal raporlara standartlarıyla tam uyumlu Türkiye Muhasebe Standartlarını uygulayabilir. b) Yukarıda belirtilen küçük sermaye şirketleri ile her ölçekteki şahıs şirketleri ve işletmeler de yayımlanacak özel standartların gereklerine göre bilânçolarını düzeltirler. Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 6
UFRS KOBİ UFRS UFRS deki bazı konular KOBİ lerle ilgili olmadığı için dahil edilmedi Hisse başına kar Ara dönem finansal raporlama Bölümlere göre raporlama Satış amaçlı elde tutulan finansal varlıkların muhasebesi Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 7
UFRS KOBİ UFRS UFRS deki bazı alternatif yöntemler KOBİ lere daha basit yöntemler sunulduğu için dahil edilmedi Finansal araçların sınıflandırılması Maddi ve maddi olmayan duran varlıkların değerlenmesi İş ortaklıklarında oransal konsolidasyon yöntemi Yatırım amaçlı gayrimenkuller için değerleme yönteminin seçime bağlı olması Devlet yardımları için tanınan alternatifler Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 8
UFRS KOBİ UFRS Muhasebeleştirme ve Ölçme kolaylıkları sağlandı Finansal araçlar Şerefiye ve belirsiz ömre sahip maddi olmayan duran varlıklar İştirak -işortaklıklarındaki yatırımlar Araştırma ve geliştirme giderleri Borçlanma maliyetleri Maddi ve maddi olmayan duran varlıklar Çalışanlara sağlanan belirlenmiş fayda planları Gelir vergisi Satış amaçlı elde tutulan ayrımının olmaması Biyolojik varlıklar Özkaynaktan karşılanan hisse bazlı ödeme Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 9
UFRS KOBİ UFRS Bölüm UFRS Kaynak 1 2 3 4 5 6 7 Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Kavram ve Temel Prensipler Finansal Tabloların Sunuluşu Finansal Durum Tablosu -Bilanço Kapsamlı Gelir Tablosu ve Gelir Tablosu Özkaynak Değişim Tablosu ve Gelir ve Dağıtılmamış Karlar Tablosu Nakit Akış Tablosu - UMS 1 Kavramsal Çerçeve UMS 1 UMS 1 UMS 1 UMS 1 UMS 7 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 10
UFRS KOBİ UFRS Bölüm UFRS Kaynak 8 Finansal Tablo Dipnotları UMS 1 9 Konsolide ve Bireysel Finansal Tablolar UMS 27 10 Muhasebe Politikaları, Tahminler ve Hatalar UMS 8 11 Basit Finansal Araçlar 12 Diğer Finansal Araçlar UMS 32-39, UFRS 7 UMS 32-39, UFRS 7 13 Stoklar UMS 2 14 İştiraklerdeki Yatırımlar UMS 28 15 İş Ortaklıklarındaki Yatırımlar UMS 31 16 Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller UMS 40 17 Maddi Duran Varlıklar UMS 16 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 11
UFRS KOBİ UFRS Bölüm 18 19 20 21 22 23 24 25 26 Maddi Olmayan Duran Varlıklar İşletme Birleşmeleri ve Şerefiye Kiralamalar Karşılıklar ve Şarta Bağlı Hususlar Yükümlülükler ve Özkaynaklar Hasılat Devlet Yardımları Borçlanma Maliyetleri Hisse Bazlı Ödemeler UFRS Kaynak UMS 38 UFRS 3 UMS 17 UMS 37 UMS 1 -UMS32 UMS 18 UMS 20 UMS 23 UFRS 2 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 12
UFRS KOBİ UFRS Bölüm 27 28 29 30 31 32 33 34 35 Varlıklarda Değer Kaybı Çalışanlara Sağlanan Faydalar Gelir Vergisi Yabancı Paraya Çevrim Yüksek Enflasyon Bilanço Tarihinden Sonraki Olaylar İlişkili Kuruluş Açıklamaları Özellikli Faaliyetler KOBİ UFRS yegeçiş UFRS Kaynak UMS 36 UMS 19 UMS 12 UMS 21 UMS 29 UMS 10 UMS 24 UMS 41 UFRS 6 UFRS 1 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 13
KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ İŞLETMELER Kamuya karşı sorumluluğu olmamalı Kamuya karşı sorumluluk Hisse senetleri veya borçlanma araçları görüyor ise borsada işlem Banka ve diğer kredi kuruluşları, sigorta şirketleri, aracı kurumlar, yatırım fonları, yatırım bankaları gibi esas faaliyet konusu başkaları adına fon yönetmek olan kuruluşlar Dış kullanıcılar için genel amaçlı tam set finansal tablo yayınlıyor olmalı Dış kullanıcılar Yönetime katılmayan şirket ortakları Mevcut veya potansiyel kredi verenler Kredi değerlendirme kuruluşları, vb. Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 14
Örnek Şirkete Etkisi Olan Konular Menkul Kıymetler Ticari Alacaklar Stoklar Maddi Duran Varlıklar Karşılıklar Kıdem Tazminatı Hasılat Gelir Vergisi Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 15
Örnek KOBİ A.Ş. 2009 2008 VARLIKLAR Dönen Varlıklar Hazır Değerler 26,250 20,000 Menkul Kıymetler 13,000 15,500 Ticari Alacaklar 554,000 350,000 Stoklar 63,850 60,000 657,100 445,500 Duran Varlıklar Mali Duran Varlıklar 107,500 57,500 Maddi Duran Varlıklar 2,683,340 2,401,400 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 860 1,000 2,791,700 2,459,900 Varlıklar Toplamı 3,448,800 2,905,400 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 16
Örnek KOBİ A.Ş. 2009 2008 KAYNAKLAR Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Banka Kredileri 83,600 83,600 Ticari Borçlar 436,000 434,800 Ödenecek Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülükler 277,400 250,000 Borç ve Gider Karşılıkları 6,300 5,000 803,300 773,400 Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Banka Kredileri 50,000-50,000 - Özkaynaklar Sermaye 30,000 30,000 Geçmiş Yıllar Karları 2,102,000 1,700,000 Net Dönem Karı 463,500 402,000 2,595,500 2,132,000 Özkaynaklar ve Yabancı Kaynaklar Toplamı 3,448,800 2,905,400 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 17
Örnek KOBİ A.Ş. 2009 Satışlar 6,879,000 Satışların Maliyeti (5,177,700) Büt Satış Karı 1,701,300 Genel Yönetim Giderleri (762,000) Satış ve Pazarlama Giderleri (175,550) Diğer Faaliyetlerden Gelir ve Karlar 88,850 Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (75,600) Faiz Gelirleri 1,500 Finansman Giderleri (26,500) Vergi Öncesi Dönem Karı 752,000 Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülükler (288,500) Dönem Net Karı 463,500 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 18
11. Kısım Temel Finansal Araçlar Nakit Banka hesapları Vadeli / vadesiz Menkul kıymetler Hisse senedi / devlet tahvili / hazine bonosu Alacaklar Ticari alacaklar / senetli alacaklar / vadeli çekler / diğer Krediler Alınan / verilen Borçlar Ticari borçlar / diğer borçlar Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 19
11. Kısım Temel Finansal Araçlar İlk kayda alış Maliyet + işlem maliyetleri Sonraki değerleme UMS 39 veya: Borçlanma araçları İskontoedilmiş maliyet Özkaynak araçları Gerçeğe uygun değer (tespit edilebiliyorsa) Maliyet değer düşüklüğükarşılığı Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 20
Menkul Kıymetler 11.Kısım Borsada işlem gören hisse senetleri Gerçeğe uygun değer Borsada işlem görmeyen ve gerçeğe uygun değeri tespit edilemeyen hisse senetleri Maliyet eksi değer düşüklüğü karşılığı Sabit getirili menkul kıymetler (hazine bonosu, devlet tahvili, özel kesim bonoları, vb.) İskonto edilmiş maliyet Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 21
Kobi A.Ş. -Menkul Kıymetler 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle Şirket'in menkul kıymet portföyü aşağıdaki gibidir: Defter değeri KOBİ MS'na göre değerleme Atlas A.Ş. hisse senedi 5,000 maliyet 8,500 borsa değeri Mart 2010 vadeli DT 8,000 borsa değeri 7,900 iskonto edilmiş maliyet 13,000 16,400 3,400 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 22
Kobi A.Ş. -Menkul Kıymetler 31 Aralık 2008 tarihi itibariyle Şirket'in menkul kıymet portföyü aşağıdaki gibidir: Defter değeri KOBİ MS'na göre değerleme Atlas A.Ş. hisse senedi 5,000 maliyet 8,000 borsa değeri Nisan 2009 vadeli HB 3,000 borsa değeri 2,900 iskonto edilmiş maliyet Mart 2010 vadeli DT 7,500 borsa değeri 7,250 iskonto edilmiş maliyet 15,500 18,150 2,650 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 23
Kobi A.Ş. -Menkul Kıymetler Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 24
Kobi A.Ş. -Menkul Kıymetler Menkul kıymetlerin KOBİ UFRS'ye uygun gösterilmesi için gerekli düzeltme kaydı Borç Menkul Kıymetler 3,400 Alacak Geçmiş Yıllar Karları 2,650 Alacak Faiz Geliri 750 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 25
Ticari Alacaklar / Borçlar 11. Kısım Ticari Alacaklar / Ticari Borçlar Kısa vadeli Fatura değeri (iskontoedilmemiş) Uzun vadeli İskontoedilmiş maliyet Şüpheli alacak karşılığı Ticari alacaklar Diğer alacaklar Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 26
Kobi A.Ş. -Alacaklar 31.12.2009 İtibariyle alacakların yaşlandırma çalışması toplam alacak vadesini.gün geçmiş vadesi gelmemiş 1-30 gün 31-60 gün 61-90 gün 91-120 gün 120 günden fazla Maşa A.Ş. 85,000 50,000 35,000 - - - - Kardeşler A.Ş. 25,000 - - - - - 25,000 Eskici A.Ş. 34,000 24,000 5,000 5,000 - - - Kuzguncuk A.Ş. 40,000 - - - - - 40,000 Koşan A.Ş. 120,000 70,000 35,000 10,000 5,000 - - Diğer müşteriler 250,000 200,000 20,000 15,000 10,000 5,000-554,000 344,000 95,000 30,000 15,000 5,000 65,000 Öngörülen tahsil edilemeyecek bölüm 25% 50% 75% 100% Ayrılması gereken karşılık 83,750 - - 7,500 7,500 3,750 65,000 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 27
Kobi A.Ş. -Alacaklar 31.12.2008 İtibariyle alacakların yaşlandırma çalışması toplam alacak vadesini.gün geçmiş vadesi gelmemiş 1-30 gün 31-60 gün 61-90 gün 91-120 gün 120 günden fazla Topuz A.Ş. 50,000 40,000 10,000 - - - - Kardeşler A.Ş. 25,000 - - - - 15,000 10,000 Yeni Çağ A.Ş. 75,000 50,000 5,000 15,000 5,000 - - Kuzguncuk A.Ş. 40,000 30,000-2,500 5,000 2,500 Kaçan A.Ş. 90,000 70,000 5,000 10,000 5,000 - - Diğer müşteriler 70,000 15,000 55,000 - - - - 350,000 205,000 75,000 27,500 15,000 17,500 10,000 Öngörülen tahsil edilemeyecek bölüm 25% 50% 75% 100% Ayrılması gereken karşılık 37,500 - - 6,875 7,500 13,125 10,000 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 28
Kobi A.Ş. -Alacaklar Şüpheli alacaklar karşılığına ilişkin düzeltme kaydı Borç Genel Yönetim Giderleri 46,250 Borç Geçmiş Yıllar Karları 37, 500 Alacak Şüpheli Alacaklar Karşılığı 83,750 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 29
Banka Kredileri 11. Kısım Finansman işlemi içeren finansal araçlar Banka Kredileri İskonto edilmiş maliyet İç verim oranı Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 30
Kobi A.Ş. Banka Kredileri Kredi tutarı 50,000 ödeme tarih gün Yılda bir faiz ödemeli 15.00% (50,000) 31 Mart 07 Alım tarihi 31 Mart 07 7,500 30 Mart 08 Vade 31 Mart 17 7,500 30 Mart 09 iskonto edilmiş maliyet Bilanço Tarihi 31 Aralık 09 7,500 31 Mart 10 91 7,243 7,243 7,500 31 Mart 11 456 6,298 IRR 15.00% 7,500 30 Mart 12 821 5,477 7,500 30 Mart 13 1,186 4,762 7,500 31 Mart 14 1,552 4,140 48,276 7,500 31 Mart 15 1,917 3,600 7,500 30 Mart 16 2,282 3,130 57,500 30 Mart 17 2,647 20,868 TOPLAM 55,519 Kayıtlardaki - Anapara 50,000 Kayıtlardaki - Faiz 5,651 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 31
Kobi A.Ş. -Krediler Kredilerin iskonto edilmiş maliyet değeriyle yansıtılması için gerekli düzeltme kaydı Borç Borçve Gider Karşılıkları 5,651 Borç UV Banka Kredileri 1,724 Alacak KV Banka Kredileri 7,243 Alacak Faiz Gideri 132 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 32
13. Kısım Stoklar Maliyete dahil edilecek unsurlar Satın alma maliyeti Ticari mallar / ilk madde malzeme Dönüştürme maliyeti İşçilik / genel üretim gideri Maliyete dahil edilmeyecek unsurlar Normalin dışındaki fire, işçilik ve üretim gideri Depolama maliyeti (üretim sürecindeki zorunlu depolama hariç) İdari giderler Satış giderleri Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 33
13. Kısım Stoklar Stok değerleme metotları Özel Maliyet Ortalama Maliyet İlk Giren İlk Çıkar Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 34
27. Kısım Varlıklarda Değer Kaybı Stoklarda Değer Düşüklüğü Satış fiyatı eksi satışa hazır hale getirmek için gerekli masraflar ve Maliyetin düşük olanı Net gerçekleşebilir değer analizi Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 35
Kobi A.Ş. -Stoklar 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle eldeki stoklar İlk madde malzeme 42,470 Yarı mamul 1,137 Mamul 20,243 63,850 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle mamul stoklar A ürünü 5,500 B ürünü 6,243 C ürünü 8,500 20,243 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 36
Kobi A.Ş. -Stoklar Maliyet A ürünü 5,500 B ürünü 6,243 C ürünü 8,500 Satış fiyatı 7,500 9,500 5,000 Satışa hazır hale getirmek için yapılacak masraflar - 500 1,500 Net gerçekleşebilir değer 7,500 9,000 3,500 Değer düşüklüğü karşılığı - - 5,000 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 37
Kobi A.Ş. -Stoklar Stok değer düşüklüğü karşılığına ilişkin düzeltme kaydı Borç Satışların Maliyeti 5,000 Alacak Stoklar 5,000 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 38
17. Kısım Maddi Duran Varlıklar Maliyete dahil edilecek unsurlar Satın alma maliyeti gümrük, vergi, komisyon, vb. MDV kullanıma hazır hale getirinceye kadar katlanılan direk maliyetler yer düzenlemesi, ilk nakliye, montaj, test, vb. Zorunluluk olması durumunda tahmini söküm ve düzenleme maliyetleri Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 39
17. Kısım Maddi Duran Varlıklar Maliyete dahil edilmeyecek unsurlar Yeni tesis açma maliyetleri Yeni hizmet veya ürün tanıtma maliyetleri Yeni bir işyerinde faaliyete geçme maliyetleri personel eğitim giderleri dahil İdari giderler Borçlanma giderleri Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 40
17. Kısım Maddi Duran Varlıklar Değerleme yöntemi Maliyet Amortisman yöntemi Ekonomik ömür Normal amortisman Azalan bakiyeler Üretim miktarına göre Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 41
27. Kısım Varlıklarda Değer Kaybı Stoklar Dışındaki Varlıklar Değer düşüklüğü belirtileri Dış Faktörler Varlığın piyasa fiyatı azalmıştır. İşletmenin faaliyette bulunduğu teknolojik, ekonomik veya hukuki çevrede olumsuz etkisi olan değişiklikler meydana gelmiştir. Faiz oranları ve diğer yatırım karlılığı ile ilgili piyasa oranları artmıştır. İşletmenin net varlıklarının defter değeri piyasa değerinden daha yüksektir. Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 42
27. Kısım Varlıklarda Değer Kaybı Stoklar Dışındaki Varlıklar Değer düşüklüğü belirtileri Dahili Faktörler Varlığın fiziksel hasar görmüş olması veya değerini yitirmiş olması. İşletme içinde önemli olumsuz değişiklikler meydana gelmiştir. Varlık kullanım dışıdır, varlığın dahil olduğu faaliyetin sona erdirilmesi planları vardır, varlığın beklenen tarihten önce elden çıkarılması planlanmaktadır, varlığın yararlı ömrünün sınırsız değil, sınırlı olduğu sonucuna varılmıştır. Varlığın ekonomik performansı beklenenden daha kötüdür. Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 43
27. Kısım Varlıklarda Değer Kaybı Geri Kazanılabilir Değer Net Defter Değeri Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 44
27. Kısım Varlıklarda Değer Kaybı Geri kazanılabilir değer Net Satış Fiyatı Bir varlık veya nakit yaratan birimin karşılıklı pazarlık ortamında, bilgili ve istekli gruplar arasında gerçekleştirilen satışı sonucunda elde edilmesi gereken tutardan, elden çıkarma maliyetlerinin düşülmesi suretiyle bulunan değer Kullanım Değeri Hangisi büyükse Bir varlık veya nakit yaratan birimden elde edilmesi beklenen gelecekteki nakit akışlarının bugünküdeğeri Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 45
Kobi A.Ş. -Maddi Duran Varlıklar Maliyet 31.12.08 Alımlar Satışlar 31.12.09 Arsa ve Binalar 1,960,000 - - 1,960,000 Makine ve Ekipman 1,102,000 590,000 (242,550) 1,449,450 3,062,000 590,000 (242,550) 3,409,450 Birikmiş Amortisman 31.12.08 Cari yıl amortismanı Satışlar 31.12.09 Arsa ve Binalar 390,000 30,000-420,000 Makine ve Ekipman 270,600 240,360 (204,850) 306,110 660,600 270,360 (204,850) 726,110 Maddi Duran Varlıklar, net 2,401,400 2,683,340 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 46
Kobi A.Ş. -Maddi Duran Varlıklar A Makinesi - değer düşüklüğü analizi 31.12.2009 tarihi itibariyle defter değeri 140,000 Gerçeğe uygun değer 120,000 Satışa hazır hale getirmek için yapılması gereken masraflar 10,000 Gerçeğe uygun değer eksi satış masrafları 110,000 Kullanımdan elde edilecek faydalar 100,000 Geri kazanılabilir değer 110,000 Ayrılması gereken değer düşüklüğü karşılığı 30,000 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 47
Kobi A.Ş. -Maddi Duran Varlıklar Maddi Duran Varlıklar değer düşüklüğü karşılığına ilişkin düzeltme kaydı Borç Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar 30,000 Alacak Maddi Duran Varlıklar 30,000 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 48
Kobi A.Ş. -Maddi Duran Varlıklar Arsa ve Binalar Arsa 460,000 Bina 1,500,000 1,960,000 Binaların ekonomik ömrü vergi bilançosundaki amortisman süresi binanın ekonomik ömrü 50 yıl 40 yıl satın alma tarihi 01.01.96 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 49
Kobi A.Ş. -Maddi Duran Varlıklar vergi bilançosu UFRS düzeltme gereken fark 31.12.2008 tarihi itibariyle birikmiş amortisman 390,000 487,500 (97,500) 31.12.2009 tarihi itibariyle birikmiş amortisman 420,000 525,000 (105,000) 2009 yılı amortisman gideri 30,000 37,500 (7,500) Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 50
Kobi A.Ş. -Maddi Duran Varlıklar Amortisman farkına ilişkin düzeltme kaydı Borç Satışların Maliyeti 7,500* Borç Geçmiş Yıllar Karları 97,500 Alacak Maddi Duran Varlıklar 105,000 * Stok payı ihmal edilmiştir. Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 51
21. Kısım Karşılıklar Karşılık Geçmişteki bir olaydan kaynaklanan mevcut bir yükümlülük Ekonomik fayda içeren kaynakların olası çıkışı Yükümlülük tutarının güvenilir tahmini Kaynak çıkışı bir yıldan uzun bir sürede gerçekleşecek ise yükümlülük tutarı iskonto edilerek yansıtılır. Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 52
21. Kısım Karşılıklar Operasyon zararları Zarar doğuran sözleşmeler Yeniden yapılanma Garanti karşılıkları İade politikası Devam eden davalar.. Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 53
Kobi A.Ş. -Karşılıklar Garanti Karşılıkları Şirket yapmış olduğu satışlar için müşterilerine 1 yıllık bir garanti vermektedir. Şirket geçmiş tecrübelerine dayanarak satışların %2'si tutarında garanti masrafları oluşacağını tahmin etmektedir. Garanti kapsamındaki satış tutarı 2009 için 5,000,000 TL; 2008 için 4,000,000 TL dir. Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 54
Kobi A.Ş. -Karşılıklar Garanti Karşılıkları 2009 2008 Garanti kapsamındaki satışlar 5,000,000 4,000,000 Tahmin edilen gider 2% 2% Ayrılması gereken garanti karşılığı 100,000 80,000 2009 yılı karşılık gideri 20,000 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 55
Kobi A.Ş. -Karşılıklar Devam Eden Davalar 2009 yılışubat ayında işten çıkarılan bir çalışan, haksız yere işten çıkarıldığını ileri sürerek şirket aleyhine birikmiş kıdem tazminatı için 15,000 TL tutarında dava açmıştır. Şirket avukatları ile yapılan görüşme sonucunda Şirket'in davayı kaybetme olasılığının yüksek olduğu belirtilmiştir. 2009 yılı Haziran ayında defolu mal teslim edildiği gerekçesiyle bir müşteri tarafından zararının tazmini için açılan davada talep edilen tutar 20,000 TL dir. Şirket avukatları emsal dava sonuçlarını da dikkate alarak bu davayı kaybetme ihtimallerini çok düşük görmektedir. Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 56
Kobi A.Ş. -Karşılıklar Devam eden davalar ve garanti yükümlülüğü karşılığın ayrılması için gerekli Borç Satışların Maliyeti 20,000 Borç Genel Yönetim Giderleri 15,000 Borç Geçmiş Yıllar Karları 80,000 Alacak Diğer Borçve Gider Karşılıkları garanti karşılığı 100,000 dava karşılığı 15,000 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 57
28. Kısım Çalışanlara Sağlanan Faydalar Çalışanlara Sağlanan Faydalar İzin Ücreti İhbar Tazminatı Kıdem Tazminatı İndirgenmiş Projeksiyon Yöntemi Aktüeryal Varsayımlar Maaş artış oranı / beklenen enflasyon oranı * İskonto oranı İşten ayrılma oranı * Emeklilik yaşı * mümkünse Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 58
Kıdem Tazminatı Karşılığı 28. Kısım bu şirketten önce çalıştığı yıl tahmini emeklilik tarihi iskonto edilecek yıl nominal iskontolu 31.12.08 isim işe giriş tarihi şirkette çalıştığı yıl tavan / ücret 1 Ahmet 31.12.99 9 400 1 31.12.23 15 3,603 1,450 2 Mehmet 31.12.00 8 800 3 31.12.22 14 6,404 2,737 3 Ayşe 31.12.05 3 1,300 5 30.12.20 12 3,904 1,884 Toplam 13,911 6,071 bu şirketten önce çalıştığı yıl tahmini emeklilik tarihi iskonto edilecek yıl nominal iskontolu 31.12.09 isim işe giriş tarihi şirkette çalıştığı yıl tavan / ücret 1 Ahmet 31.12.99 10 500 1 31.12.23 14 5,004 2,139 2 Mehmet 31.12.00 9 1,000 3 31.12.22 13 9,005 4,090 3 Ayşe 31.12.05 4 1,500 5 31.12.20 11 6,004 3,079 4 Fatma 01.01.07 3 2,000 5 01.01.22 12 6,000 2,895 Toplam 26,014 12,203 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 59
Kobi A.Ş. Kıdem Tazminatı Karşılığı Kıdem tazminatı karşılığının kayda alınması Borç Satışların Maliyeti 2,042* Borç Genel Yönetim Giderleri 4,090 Borç Geçmiş Yıllar Karları 6,071 Alacak Kıdem Tazminatı Karşılıkları 12,203 * Stok payı ihmal edilmiştir. Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 60
23. Kısım Hasılat Mal satışı Faturala ve tut Taksitli satışlar Konsinye satışlar Sipariş usulü satışlar Hizmet satışı Tamamlanma yüzdesi metodu İnşaat Sözleşmeleri Faiz, isim hakkı ve temettü satışı Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 61
Kobi A.Ş. -Hasılat Faturala & tut 31 Aralık 2009 tarihi itibariyle müşteriye faturalanmış ancak sevkiyatı yapılmamış malların satış fiyatı 10,000 TL; maliyeti 7,000 TL dir. Satış kaydı yapılabilmesi için gerekli şartlar: a)sevkiyatın yapılacağının muhtemel olması b)malların sevkiyata hazır bir durumda ayrı bulunması c)müşterinin sevkiyatı ertelenen malları kabul ettiğini belirtmesi d)normal ödeme koşullarının geçerli olması Müşterinin söz konusu mallar ile ilgili açık bir beyanı bulunmamaktadır. Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 62
Kobi A.Ş. -Hasılat Servis Bedeli Aralık ayında yapılan bir satış anlaşmasının tutarı 7,500 TL'dir. Anlaşma kapsamında makinenin teslimi ve 1 yıl boyunca ücretsiz bakımı öngörülmektedir. Makine 25 Aralık günü teslim edilmiş ve fatura tutarı olan 7,500 TL için gelir kaydı yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda ayrı ayrı satılsaydı, makine bedelinin 6,500 TL, 1 yıllık bakım ücretinin ise 1,000 TL olduğu tespit edilmiştir. Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 63
Kobi A.Ş. -Hasılat Elde tutulan mallar ve Servis bedeline ilişkin satış kayıtlarının ertelenmesi Borç Satışlar 11,000 Borç Stoklar 7,000 Alacak Satışların maliyeti 7,000 Alacak Gelecek Aylara Ait Gelirler 11,000 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 64
29. Kısım Gelir Vergisi Ertelenmiş vergi varlıkları Kıdem tazminatı karşılığı Şüpheli alacaklar karşılığı Değer düşüklüğü karşılığı Taşınan mali zararlar vb. Ertelenmiş vergi borçları Gelir tahakkukları MDV için artan ekonomik ömür vb. Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 65
Kobi A.Ş. -Ertelenmiş Vergi 31 Aralık 2009 Fark Ertelenmiş vergi varlığı / (borcu) Finansal Araçların değerlenmesi Menkul kıymetler (3,400) (680) Ticari alacaklar 83,750 16,750 Krediler (132) (26) Stok değer düşüklüğü karşılığı 5,000 1,000 MDV değer düşüklüğü karşılığı 30,000 6,000 Ekonomik ömür amortisman farkı 105,000 21,000 Kıdem tazminatı karşılığı 12,203 2,441 Dava ve garanti karşılığı 115,000 23,000 Gelecek aylara ait gelirler 4,000 800 Ertelenmiş vergi varlığı / (borcu) 70,284 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 66
Kobi A.Ş. -Ertelenmiş Vergi 31 Aralık 2008 Fark Ertelenmiş vergi varlığı / (borcu) Finansal Araçların değerlenmesi Menkul kıymetler (2,650) (530) Ticari alacaklar 37,500 7,500 Ekonomik ömür amortisman farkı 97,500 19,500 Kıdem tazminatı karşılığı 6,071 1,214 Garanti karşılığı 80,000 16,000 Ertelenmiş vergi varlığı / (borcu) 36,714 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 67
Kobi A.Ş. Ertelenmiş Vergi Ertelenmiş Vergi kaydı Borç Ertelenmiş Vergi Varlığı 70,284 Alacak Geçmiş Yıllar Karları 36,714 Alacak Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülükler -ertelenmiş vergi 33,570 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 68
Kobi A.Ş. Düzeltme Kayıtlarının Finansal Tablolara Yansıması ÖRNEK KOBİ A.Ş. KOBİ - UFRS DÜZELTME KAYITLARININ HESAPLARA YANSITILMASI menkul kıymet değerleme farkı şüpheli alacak karşılığı stok değer düşüklüğü karşılığı MDV değer düşüklüğü karşılığı kıdem tazminatı karşılığı dava ve garanti karşılığı kredi faiz ekonomik ertelenmiş KOBİ THP reeskontu ömür farkı hasılat vergi UFRS Hazır Değerler 26,250 26,250 Menkul Kıymetler 13,000 3,400 16,400 Ticari Alacaklar 554,000 (83,750) 470,250 Stoklar 63,850 (5,000) 7,000 65,850 Mali Duran Varlıklar 107,500 107,500 Maddi Duran Varlıklar 2,683,340 (30,000) (105,000) 2,548,340 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 860 860 Ertelenmiş Vergi Varlıkları - 70,284 70,284 Kısa Vadeli Banka Kredileri (83,600) (7,243) (90,843) Ticari Borçlar (436,000) (436,000) Ödenecek Vergi ve Diğer Yasal Yük. (277,400) (277,400) Borç ve Gider Karşılıkları (6,300) 5,651 (115,000) (115,649) Gelecek Aylara Ait Gelirler - (11,000) (11,000) Uzun Vadeli Banka Kredileri (50,000) 1,724 (48,276) Kıdem Tazminatı Karşılıkları - (12,203) (12,203) Sermaye (30,000) (30,000) Geçmiş Yıllar Karları (2,102,000) (2,650) 37,500 97,500 6,071 80,000 (36,714) (1,920,293) Satışlar (6,879,000) 11,000 (6,868,000) Satışların Maliyeti 5,177,700 5,000 7,500 2,042 20,000 (7,000) 5,205,242 Genel Yönetim Giderleri 762,000 46,250 4,090 15,000 827,340 Satış ve Pazarlama Giderleri 175,550 175,550 Diğer Faaliyetlerden Gelir ve Karlar (88,850) (88,850) Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar 75,600 30,000 105,600 Faiz Gelirleri (1,500) (750) (2,250) Finansman Giderleri 26,500 (132) 26,368 Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülükler 288,500 (33,570) 254,930 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 69
Örnek Kobi A.Ş. 31.12.2009 KOBİ THP UFRS VARLIKLAR Dönen Varlıklar Hazır Değerler 26,250 26,250 Menkul Kıymetler 13,000 16,400 Ticari Alacaklar 554,000 470,250 Stoklar 63,850 65,850 657,100 578,750 Duran Varlıklar Mali Duran Varlıklar 107,500 107,500 Maddi Duran Varlıklar 2,683,340 2,548,340 Maddi Olmayan Duran Varlıklar 860 860 Ertelenmiş Vergi Varlıkları - 70,284 2,791,700 2,726,984 Varlıklar Toplamı 3,448,800 3,305,734 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 70
Örnek Kobi A.Ş. 31.12.2009 KOBİ THP UFRS KAYNAKLAR Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar Banka Kredileri 83,600 90,843 Ticari Borçlar 436,000 436,000 Ödenecek Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülükler 277,400 277,400 Borç ve Gider Karşılıkları 6,300 115,649 Gelecek Döneme Ait Gelirler - 11,000 803,300 930,892 Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar Banka Kredileri 50,000 48,276 Kıdem Tazminatı Karşılıkları - 12,203 50,000 60,479 Özkaynaklar Sermaye 30,000 30,000 Geçmiş Yıllar Karları 2,102,000 1,920,293 Net Dönem Karı 463,500 364,070 2,595,500 2,314,363 Özkaynaklar ve Yabancı Kaynaklar Toplamı 3,448,800 3,305,734 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 71
Örnek Kobi A.Ş. 2009 THP UFRS Satışlar 6,879,000 6,868,000 Satışların Maliyeti (5,177,700) (5,205,242) Büt Satış Karı 1,701,300 1,662,758 Genel Yönetim Giderleri (762,000) (827,340) Satış ve Pazarlama Giderleri (175,550) (175,550) Diğer Faaliyetlerden Gelir ve Karlar 88,850 88,850 Diğer Faaliyetlerden Gider ve Zararlar (75,600) (105,600) Faiz Gelirleri 1,500 2,250 Finansman Giderleri (26,500) (26,368) Dönem Karı 752,000 619,000 Vergi ve Diğer Yasal Yükümlülükler (288,500) (254,930) Dönem Net Karı 463,500 364,070 Ekim 2009 KOBİ ÖRNEK UYGULAMA 72