CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ

Roald Dahl CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ ÇAĞDAŞ DÜNYA EDEBİYATI Roman Çeviren: Celâl Üster Resimleyen: Quentin Blake 28. basım

Roald Dahl CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ Çeviren: Celâl Üster Resimleyen: Quentin Blake

cancocuk.com cancocuk@cancocuk.com Yayın Koordinatörü: İpek Şoran Düzelti: Ebru Akkaş Kapak ve İç Tasarım: Gözde Bitir Tasarım Uygulama: Gelengül Erkara 1. Basım: 1991 28. Basım: 10.000 adet, Nisan 2015 ISBN 978-975-510-255-9 Charlie and The Great Glass Elevator, Roald Dahl Roald Dahl, Nominee Limited, 1973 Resimler: Quentin Blake, 1995 Can Sanat Yayınları A.Ş., 1991 Bu eserin yayın hakları Akcalı Telif Hakları Ajansı aracılığıyla satın alınmıştır. Tüm hakları saklıdır. Tanıtım için yapılacak kısa alıntılar dışında yayıncının yazılı izni olmaksızın hiçbir yolla çoğaltılamaz. Can Sanat Yayınları Yapım ve Dağıtım Tic. ve San. A.Ş. Yayıncı Sertifika No: 31730 Hayriye Caddesi No. 2, 34430 Galatasaray, İstanbul Telefon: (0212) 252 56 75-252 59 89 Faks: 252 72 33 Kapak Baskı: Azra Matbaası; Sertifika No: 27857 Adres: Litros Yolu 2. Matbaacılar Sitesi D Blok Kat: 3 No: 3/2 Topkapı, Zeytinburnu, İstanbul İç Baskı ve Cilt: Ayhan Matbaası; Sertifika No: 22749 Adres: Mahmutbey Mah. Devekaldırımı Cad. Gelincik Sk. Güven İş Merkezi No: 6 Kat: 3 Bağcılar, İstanbul

Bu kitabın sahibi:...

Roald Dahl la ilgili bilinmesi gereken güzel öykülerinden başka şeyler de var... Bu kitap için yazara ödenen telif ücretinin %10 unun* Roald Dahl yardım kurumlarının çalışmalarına katkı için harcandıðını biliyor muydunuz? Roald Dahl Vakfı, Birleşik Krallık çapında epilepsi, kan bozuklukları ve sonradan olma beyin hasarlarından mustarip çocukların bakımından sorumlu uzman pediyatrik Roald Dahl hemşirelerine destek oluyor. Ayrıca beyin özrü, kan bozuklukları, okuma-yazma sorunları olan gençlere ve çocuklara bu sorunlar Roald Dahl için hayatı boyunca önemli olmuştu, Birleşik Krallık hastaneleri ve hayır kurumlarının yanı sıra bizzat bu çocuklara ve ailelerine yaptıðı baðışlar yoluyla fiili yardımlarda bulunuyor. Londra nın hemen dışındaki Great Missenden de kurulan Roald Dahl Müzesi ve Öykü Merkezi, bir zamanlar Roald Dahl ın yaşadıðı ve kitaplarını yazdıðı Buckinghamshire Köyü ndedir. Müzenin merkezinde, çocuklarda okuma-yazma sevgisi oluşturmak maksadıyla kurulmuş, Roald Dahl ın yazdıðı mektup ve müsveddelerden oluşan benzersiz bir arşiv bulunur. Müze iki adet keyifli biyografik serginin yanı sıra interaktif bir Öykü Merkezi ne de ev sahipliði yapar. Bu müze, ailelerin ve öðretmenlerle öðrencilerinin, okuma-yazmanın ve yaratıcılıðın heyecanlı dünyasını keşfedeceði özel bir yerdir. www.roalddahlfoundation.org www.roalddahlmuseum.org Roald Dahl Vakfı (RDV), 1004230 numarasıyla tescillenmiş bir yardım kurumudur. Roald Dahl Müzesi ve Öykü Merkezi (RDMÖM), 1085853 numarasıyla tescillenmiş bir yardım kurumudur. Roald Dahl Yardım Vakfı, RDV nin ve RDMÖM nin çalışmalarını desteklemek amacıyla yeni kurulmuş bir yardım kurumudur. *Baðışlanan teliflerden komisyon düşülmüştür.

BU KİTAPTA TANIŞACAKLARINIZ Charlie Bucket Büyükbaba Loe Bay Willy Wonka Doktor Spencer Bayan Clipstone Lancleot R. Gilligrass ABD Başkanı

Roald Dahl Yazarın yayınevimizden çıkan diğer kitapları: BAY VE BAYAN KIL BÜYÜLÜ PARMAK CADILAR CHARLIE NİN ÇİKOLATA FABRİKASI DEV ŞEFTALİ DÜNYA ŞAMPİYONU DANNY GEORGE UN HARİKA İLACI İRİKIYIM TİMSAH KAPLUMBAĞA KOCA SEVİMLİ DEV KÜÇÜK ADAM BÜYÜRKEN MATILDA TEK BAŞINA YAMAN TİLKİ ZÜRAFA, PELİ VE BEN 1916 da Galler in Llandaff kentinde doğdu. 1932 de İngiltere nin tanınmış özel okullarından birini bitirdikten sonra, üniversiteye gitmek yerine Kanada daki Newfoundland e yapılan bir keşif yolculuğuna katıldı. II. Dünya Savaşı sırasında tanıştığı romancı C.S. Forester ın özendirmesiyle, orduda çalıştığı yıllarda başından geçen olayları yazmaya başladı. İlk kitabı, Walt Disney için yazdığı, sonradan sinemaya da uyarlanan Gremlins oldu. Kuralları hiçe sayan; ama zekice yazılmış çocuk kitapları ve büyüklere yö nelik korku öyküleriyle çok sevilen bir yazar olan Dahl, 1990 da Oxford da öldü.

CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ İçindekiler Bay Wonka İşi Azıtıyor, 11 Uzay Oteli ABD, 23 Kenetlenme, 32 Başkan, 41 Mars tan Gelenler, 52 Beyaz Saray a Davet, 63 Asansörlerden Çıkan İğrenç Yaratıklar, 69 Zalim Congolozlar, 74 Bir Lokmada Yutuldular, 84 Ulaştırma Kapsülü Zor Durumda Birinci Saldırı, 93 Congolozlar Savaşı, 100 Yeniden Çikolata Fabrikası nda, 113 Wonka-Vita Nasıl Keşfedildi?, 119 Wonka-Vita nın Bileşimi, 130 Elveda Georgina, 135 Vita-Wonka ve Eksiler Ülkesi, 153 Eksiler Ülkesi nden Kurtuluş, 163

Dünyanın En Yaşlı İnsanı, 171 Bebekler Büyüyor, 184 İnsan Yataktan Nasıl Kaldırılır?, 190

Kızlarım Tessa, Ophelia, Lucy ve vaftiz oğlum Edmund Pollinger a

1 Bay Wonka İşi Azıtıyor Charlie yi son gördüğümüzde, yaşadığı kentin üs tünde Büyük Cam Asansör le uçmaktaydı. Bay Won ka, kı sa bir süre önce o koskocaman, akıl lara dur gunluk veren Çikolata Fabrikası nı Char lie ye armağan ettiğini açıklamıştı. Küçük dos tumuz, tüm ailesini Asansör e bindirmiş, bir kahraman gibi fabrikaya dönmekteydi. İs terseniz Asansör deki yolcuları bir hatırlayalım: Kahramanımız Charlie Bucket. Akıl sır ermez çikolatalar yapan Bay Willy Wonka. Charlie nin babasıyla annesi: Bay Bucket ve Bayan Bucket. Bay Bucket ın babasıyla annesi: Joe Dede ve Josephine Nine. Bayan Bucket ın babasıyla annesi: George Dede ve Georgina Nine. 11

Roald Dahl CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ Josephine Nine, Georgina Nine ve George De de, havalanmadan hemen önce Asansör ün içine iti len ya taktan hiç çıkmamışlardı. Joe Dede ye ge lin ce, emi nim unutmamışsınızdır, yatağından çık mış, Charlie yle birlikte Çikolata Fabrikası nı gezmeye git mişti. Şimdi Büyük Cam Asansör yeniden üç yüz met re yükselmişti, kanatlanmış uçuyordu sanki. Gökyüzü masmaviydi. Asansördekiler, bundan böy le ünlü Çikolata Fabrikası nda yaşayacaklarını duyunca büyük bir heyecana kapılmışlardı. Joe Dede şarkı söylüyordu. Charlie zıp zıp zıp lıyordu. Bay ve Bayan Bucket yıllardır ilk kez gülüyor lardı.

Yataktaki ihtiyarlar dişsiz ağızlarıyla kah ka halar atıyorlardı. Josephine Nine, Bu çılgın asansör havada na sıl duruyor, anlamadım! diye kıkırdadı. Hanımefendi, de di Bay Wonka, sizin bildiğiniz asan sör ler den değil bu. Asansör de diğiniz, bi nanın içinde yu karı çıkar, aşağı iner. Oysa bu ola ğandışı bir asansör. Bizi aldığı gibi göğe çıkardı. Onun adı BÜYÜK CAM ASANSÖR. Peki, nasıl havada duruyor? diye sordu Jo sephine Nine. Bay Wonka, Gök kancalarıyla, diye yanıtladı. Çok tuhaf, dedi Josephine Nine. Doğrusu şaşkına döndüm. Bay Wonka, Sevgili hanımefendi, diye karşı lık ver di, aramızda daha yenisiniz. Henüz bir şey görme di niz, yakında hiçbir şeye şaşır ma ya cak sı nız. Şu gök kancaları var ya, dedi Josephine

Roald Dahl CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ Ni ne, galiba kancalardan biri içinde bulunduğumuz uçan sandığa takılı. Öyle mi? Evet, öyle, dedi Bay Wonka. Öyleyse öbür kanca nereye takılı? Bay Wonka, Duyamıyorum, dedi, kulaklarım her geçen gün biraz daha ağır işitiyor. Fabrika ya varır varmaz hatırlatın da kulak doktorumu ara yayım. Charlie, dedi Josephine Nine, bu bey bana pek güven vermedi. Bana da, diye araya girdi Georgina Nine. Bu adam sap derken saman diyor. Charlie, yatağa yaklaştı, yaşlı kadınlara, Yalvarırım, her şeyi berbat etmeyin, diye fısıldadı. Bay Wonka inanılmaz bir adam. Arkadaşım be nim. Onu çok se viyorum. O sırada yanlarına gelen Joe Dede de, alçak ses le, Charlie haklı, dedi. Sen de hiç dilini tutamazsın, Josie. Kapa çeneni de işleri karıştırma. Bay Wonka, Elimizi çabuk tutmalıyız! dedi. Vak timiz çok; ama yapacak işimiz yok! Hayır! Yan lış oldu! Tam tersi! Vaktimiz yok, yapacak işimiz çok! Şim di tamam! Hadi bakalım, fabrikaya dö nüyoruz! Havaya sıçrayıp ellerini çırparak, Doğru fabrikaya! diye haykırdı. Ama aşağı in meden önce yukarı çıkmamız gerekiyor. İyice yük selmeliyiz! Josephine Nine, Ben size söylemedim mi, di ye homurdandı, bu adam kaçığın teki! 14

Kes sesini, Josie, dedi Joe Dede. Bay Won ka ne yaptığını çok iyi bilir. Georgina Nine, Bu adamın bir tahtası eksik! diye söylendi. Daha da yukarıya çıkmalıyız! dedi Bay Won ka. Göklere çıkmalıyız! Sıkı tutunun! Kahveren gi bir düğmeye bastı. Asansör sarsıldı, sonra korkunç bir güm bürtüyle roket gibi dimdik yukarı fır ladı. Herkes sımsıkı birbirine tutundu. Koca Asansör hızlandıkça dışarıda kıyamet koptu, rüzgârın uğultusu arttıkça arttı, kulakları sağır eden bir çığlığa dönüştü. Seslerini duyurabilmek için avazları çıktığı kadar bağırmak zorunda kaldılar. Josephine Nine, Durun! diye haykırdı. Joe, durdur şu adamı! Ben inmek istiyorum! Georgina Nine, İmdat! Kurtarın bizi! diye çığlı ğı bastı. Çabuk aşağı indir şunu! diye bağırdı George Dede. Bay Wonka, Hayır, olmaz! diye gürledi. Da ha da yükseğe çıkmalıyız! Hepsi birden, Neden ama? diye bağırdılar. Neden yukarı çıkıyoruz da aşağı inmiyoruz? Çünkü, dedi Bay Wonka, aşağıya inmeye başladığımızda ne kadar yukarıda olursak o ka dar büyük bir hızla çarparız. Yıldırım gibi çarpmalıyız. Hep birlikte, Nereye çarpıyoruz! diye ba ğır dı lar. Roald Dahl CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ 15

Roald Dahl CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ Nereye olacak, fabrikaya tabii ki, diye yanıtladı Bay Wonka. Sen aklını kaçırmışsın, dedi Josephine Ni ne. Hepimiz yamyassı oluruz! Domates salçasına döneriz valla! dedi Georgina Nine. Bay Wonka, Bunu göze almak zorundayız, diye karşılık verdi. Josephine Nine, Şaka yapıyorsun, dedi. Bi zimle eğleniyorsun, değil mi? Hanımefendi, dedi Bay Wonka, ben hiç şa ka yapmam. Biz yanmışız! diye haykırdı Georgina Nine. İşimiz bitik! Bay Wonka, Öyle görünüyor, dedi. Josephine Nine, çığlığı bastığı gibi yorganın al tına saklandı. Georgina Nine, George Dede ye sımsıkı sarıldı. Bay ve Bayan Bucket birbirlerine sarıldılar, korkudan dilleri tutulmuştu. Charlie ile Joe Dede ye gelince onlar soğukkanlılıklarını koruyor gibiydiler. Ne de olsa Bay Wonka yla uzun bir yolculuktan ge liyorlardı, onun akıllara dur gunluk veren işlerine alış mışlardı. Ama Büyük Asansör hızla yükselerek Dünya dan uzaklaştıkça Charlie de ürkmeye başladı. Gürültüden sesini duyurabilmek için avazı çıktığı kadar bağırarak, Bay Wonka! dedi. Doğrusunu isterseniz, neden o kadar korkunç bir hızla inmemiz gerektiğini anlamış değilim! 16

Bay Wonka, Yavrucuğum, diye yanıtladı, o kadar korkunç bir hızla inmezsek fabrikanın damından içeri dalamayız. Damı delmek o kadar kolay değil. Ama bir delik var zaten, dedi Charlie. Dışarı çıkarken damı delmiştik ya. Bay Wonka, O zaman bir delik daha açarız, dedi. İki delik bir delikten iyidir. Hangi fareye sorsan böyle söyler. Büyük Cam Asansör yükseldikçe yükseldi. En sonunda, Dünya nın tüm ülkeleri ve okyanusları kocaman bir harita gibi ayaklarının altına serildi. Görüntü hiç kuşkusuz çok güzeldi; ama bir cam asansörden aşağı bakıyorsanız içiniz çekilir, kötü olursunuz. Artık Charlie bile korkmaya başlamıştı. Joe Dede si nin eline sımsıkı yapıştı, yaşlı adamın yüzüne kaygıyla ba karak, Korkuyorum, dedeciğim, dedi. Joe Dede, Charlie yi omzundan tutup kendine çekerek, Ben de korkuyorum, dedi. Charlie, Bay Wonka! diye bağırdı. Yeterince yük selmedik mi? Az kaldı, diye yanıtladı Bay Wonka. Azıcık daha yükselmemiz gerekiyor. Şimdi lütfen beni oyalayıp ayağıma dolanma. Gözümü dört açmalıyım. Her şeyi saniyesi saniyesine yapmalıyım, evladım. Şu yeşil düğme var ya ona tam zamanında basmak zo rundayım. Yarım saniye geciksem çok yukarılara fır la rız! Roald Dahl CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ 17

Roald Dahl CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ 18

Peki, çok yukarılara fırlarsak ne olur? diye sordu Joe Dede. Artık lütfen soru sormayı bırakın, dikkatim dağılıyor! diye karşılık verdi Bay Wonka. İşte tam o anda Josephine Nine yorganın al tın dan başını çıkarıp yatağın kenarından aşağı ya bak tı. Neredeyse üç yüz kilometre aşağıda uza nıp giden koskoca Kuzey Amerika kıtası bir çikolata parçasından daha büyük değildi. Josephine Ni ne, Durdurun şu manyağı! diye cıyakladıktan sonra buruş buruş olmuş elini uzatıp Bay Won ka yı ce ke ti nin kuyruğundan yakaladığı gibi yatağa doğ ru çekti. Bay Wonka, kadının elinden kurtulmaya çalışarak, Hayır, yapmayın! diye bağırdı. Bırakın beni! İşime engel olmayın! Pilotu rahat bırakın! Josephine Nine, Hadi oradan, kaçık herif! He men evimize götüreceksin bizi! diye bağırdık tan sonra Bay Wonka yı öyle bir iteleyip çekiştirmeye baş ladı ki adamcağız serseme döndü. Bırakın beni! diye haykırdı Bay Wonka. Şu düğmeye basmazsam göğü deleceğiz! Bırakın be ni! Ama Josephine Nine Bay Wonka nın ce ke ti nin kuyruğunu bir türlü bırakmıyor, çekip duruyordu. Charlie! diye bağırdı Bay Wonka. Şu düğ meye bas! Şu yeşil düğmeye! Durma! Ça buk! Charlie, fırladığı gibi yeşil düğmeye bastı. Ve o anda Asansör korkunç bir homurtu çıkararak yana Roald Dahl CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ 19

Roald Dahl CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ yattı. Dışarıdaki uğultu kesildi. Ortalığı ür kütücü bir sessizlik kapladı. Bay Wonka, Çok geç! diye bağırdı. Şimdi yandık işte! demesine kalmadı, yatan üç ihtiyar ve Bay Wonka yla birlikte usulca havalandı, Asan sör ün ortasında havada asılı kaldı. Az sonra Charlie, Joe Dede, Bay ve Bayan Bucket da havalandılar. Şimdi hep birlikte Büyük Cam Asansör ün için de balon gibi uçuşuyorlardı. Havada süzülmekte olan Bay Wonka, Yaptığınızı gördünüz mü? dedi. Josephine Nine, Neler oluyor? diye bağırdı. Yataktan fırlamış, geceliğiyle Asansör ün tavanına doğru uçuyordu. Yoksa fazla mı yükseldik? diye sordu Charlie. Fazla mı yükseldik! diye bağırdı Bay Wonka. Daha fazla yükselemezdik! Neredeyiz biliyor musunuz, arkadaşlar? Yörüngeye girdik! Nefesleri durdu, şaşkınlık içinde birbirlerine baktılar. Korkudan dilleri tutulmuştu. Bay Wonka, Saatte yirmi beş bin kilometre hızla Dünya nın çevresinde dönüyoruz, dedi. Na sıl, iyi mi? Georgina Nine, perişan bir halde, Bana bir şeyler oluyor! dedi. Soluk alamıyorum! Tabii alamazsınız, dedi Bay Wonka. Buralarda hava yok ki! Boşlukta yüzercesine karşı tarafa geçti, 20

OKSİJEN yazan düğmeye bastı. Bi razdan bir şeyiniz kalmaz, dedi. Telaş etmeyin, derin derin nefes alıp verin. Charlie, Asansör ün içinde yüzüyormuş gibi do laşırken, Çok acayip, dedi. Hava kabarcığı gi biyim. Müthiş! dedi Joe Dede. Tüy gibiyim, sanki hiç ağırlığım yok. Evet, hiç ağırlığınız yok, dedi Bay Wonka. Hiçbirimizin ağırlığı kalmadı, bir gram bile değiliz. Kim demiş! diye atıldı Georgina Nine. Ben tam tamına yetmiş kiloyum. 21

Roald Dahl CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ Bay Wonka, Artık değilsiniz, diye karşılık verdi. Hiç ağırlığınız yok artık. Üç ihtiyar, George Dede, Georgina Nine ve Josephine Nine var güçleriyle yatağa geri dönme ye çabalıyorlardı; ama boşuna! Yatak havada sü rüklenip duruyordu. İhtiyarlar da boşlukta oradan oraya sürükleniyorlar, yatağın tam üstüne gel diklerinde hemen uzanıp yatmaya çalışıyorlar; ama yeniden öbür yana sav ruluyorlardı. Charlie ve Joe Dede ise gülmekten kı rılıyorlardı. Josephine Nine, dayanamadı, Komik bir şey mi var? diye sordu. Joe Dede, Daha ne olsun, sizi en sonunda yataktan çıkardık! diye karşılık verdi. Kes sesini! diye payladı Josephine Nine. Gevezeliği bırak da bize yardım et! Boşuna uğraşmayın! dedi Bay Wonka. Ya tağa uzanmanız mümkün değil. Böyle sürüklenip du racak sınız işte oradan oraya; uçmanın tadını çı karın ba ri. Georgina Nine, Ayol, bu adam resmen keçileri kaçırmış! diye bağırdı. Gözünüzü dört açın, yoksa hepimizin canına okuyacak. 22

YAŞ 8 9 10 11 + Roald Dahl CHARLIE NİN BÜYÜK CAM ASANSÖRÜ Çikolata fabrikasında başlayan eğlenceli yolculuk! Charlie sonunda çikolataya kavuşur, hem de fabrikasıyla birlikte. Fabrikanın sahibi Bay Wonka, bizim küçük Charlie ile kalabalık ailesini büyük cam asansöre bindirip bir yolculuğa çıkarır. İşte, Charlie nin Çikolata Fabrikası nın devamı olan bu kitapta, bu ilginç yolculuğun öyküsü anlatılıyor. Heyecanla okuyacaksınız ISBN 978-975-510-255-9