Deutsch - Türkisch Sonderausgabe Migration & Alter Göç & Yaşlılık
Liebe Leserin, lieber Leser! Wir alle wollen glücklich und gesund alt werden und was ist, wenn es anders kommt? Was ist, wenn Menschen im Alter - Mit dieser mehrsprachigen Ausgabe wenden wir uns an ältere Migrantinnen und Migranten, ihre Angehörigen und die - Alltag nützt! Inhaltsverzeichnis Editorial 2 Kultursensible Altenarbeit in Vorarlberg 4 Textpassagen von Migranten 6 Pflege daheim wer hilft mir? 8 Impressum 14 Ich bin Krankenschwester 26 2
Sevgili okuyucularımız! Hepimiz mesut ve sağlıklı bir halde yaşlanmak istiyoruz. Ama bu dileğimiz yerine gelmezse durum nasıl olur? İnsan yaşlanınca bakıma ve yardıma ihtiyacı olursa durum nasıl olur? Böyle hallerde ortaya çıkan soruları insanın kime soracağını bilmesi ve nerelerden yardım alınabileceğini öğrenmesi faydalı olabilir. Dergimizin çok dilli bu sayısıyla evde bakım konusundaki çabalarına destek olabilmek amacıyla yaşlı göçmenlere, onların yakınlarına ve bakım hizmeti sunanlara seslenmek istiyoruz. Eldeki bu dergide yaşlılıkta bakım konusunda ortaya çıkabilecek olası sorulara yanıt verebilmek amacıyla bazı önemli bilgileri toplamış bulunuyoruz. Vorarlberg eyaletinde bakıcılık mesleğinde çalışan insanlara ihtiyaç duyulmaktadır. Bu vesileyle, meslek seçme yaşındaki genç insanları bakım mesleklerinden birini seçmeye teşvik etmek istiyoruz. Bu dergimizin günlük yaşantınızda size faydalı olmasını ümit ederiz! Ön öz 3 Vorarlberg de yaşlılara yönelik kültürel ağırlıklı çalışmalar 5 Göçmenlerin yazılarından alıntılar 7 Evde bakım Bana kim yardım edebilir? 9 Yayınlayan 14 Ben hemşireyim 27 dasein 3
Kultursensible Altenarbeit Dr. Margit Schäfer, Projektkoordinatorin Kultursensible Altenarbeit in Vorarlberg Zwei Jahre lang (2011 2012) befassten sich die Abteilung Gesellschaft, Soziales und Integration der Vorarlberger Landesregierung und Akteure aus dem Integrationsakteure mit dem Thema der Kultursensiblen Altenarbeit. Die Ergebnisse dieses Prozesses die Leitsterne für zukünftige Projekte und Umsetzungsinitiativen werden hier in Kürze dargestellt. Austausch fördern Leitidee: Setzen wir uns nicht auseinander, sondern zusammen Ziele: und intensivieren - Gesundheit fördern Leitidee: Frühzeitig und besser spät als nie Ziele: geeignetem Rahmen bewerben ten unter Einbindung der Migrantinnen und Migranten Institutionen ansprechen Leitidee: Same same but different Migrantinnen und Migranten als Kunden, Klienten, Bewohner und Teamkollegen Ziele: Erkennen der Chancen und Potenziale von Migrantinnen und Migranten als Kunden, Klienten, Bewohner und Teamkollegen Migranten anregen Leitidee: So viel als möglich ambulant so viel als nötig stationär. Ziele: Migrantinnen und Migranten bieten durch bereits bestehende und neu zu Sensibilisierung von Migrantinnen und Interkulturelle Kompetenz/ Muttersprachliches Personal Leitidee: Alle beteiligten Personengruppen haben einen Gewinn Ziele: sensibilisieren Migrantinnen und Migranten Zugang zu Arbeitsstellen im 4
Vorarlberg de yaşlılara yönelik kültürel ağırlıklı çalışmalar Vorarlberg Eyalet Hükümeti bünyesindeki Toplum, Sosyal Hususlar ve Entegrasyon Dairesi sorumluları ile bakım ve yardım hizmet ağı sorumluları ve entegrasyon hususundaki aktörler 2 sene boyunca (2011 2012) Yaşlılara yönelik kültürel ağırlıklı çalışmalar konusunda çalışmalar gerçekleştirdiler. Bu çalışma sürecinin neticeleri, gelecekteki projeler ve uygulama inisiyatifleri için Esas Hedefler şeklinde toparlanmıştır. Bu esas hedefler aşağıda bir özet halinde bilginize sunulmaktadır: Bilgi ve fikir alışverişini desteklemek Esas düşünce Ayrı oturmuyalım, beraber oturalım. Mevcut ağlardan faydalanmak ve bunları yoğunlaştırmak. Etnik köken sebebiyle değil de, aynı sağlık sorunundan etkilenme sebebiyle yeni ağlar ve bağlantılar kurmak. Bilgileri gerek duyulan yere ve şahıslara iletmek. Sağlığı desteklemek Esas düşünce Hiç yapmamaktansa erken, zamanında veya geç de olsa yapmak. Sağlığı destekleyici hizmet imkanlarını uygun çerçevede tanıtmak. Mevcut hizmet imkanlarını yaşlılara da açmak ve bunları tanıtmak. Projelere göçmenleri de katmak ve onların fikirlerini ve desteğini kazanmak. Kurumların desteğini aramak Esas düşünce Same same but different (eşit ama farklı) Müvekkil, müşteri, mukim ve iş arkadaşı olarak göçmenler. Müvekkil, müşteri, mukim ve iş arkadaşı olarak göçmenlerle bağlantılı gelişen imkanları ve potansiyelleri görebilmek. Göçmenlerin ihtiyaçları konusunda derin bir anlayışın oluşmasını desteklemek. Hizmet ve bakım organizasyonlarında esas prensip olarak çoğulculuk anlayışının yerleşmesini sağlamak. Evde hizmet ve bakım Esas düşünce Mümkün olduğunca ambulant bakım Gerektiği kadar hastanede yatılı bakım. Resmi makamların ve hizmet kuruluşlarının sunduğu bilgi kaynaklarını ve hizmet imkanlarını göçmenlere de sunmak. Yakınlarına bakanlara, mevcut ve yeni oluşturulacak destek hizmetleriyle yardımcı olmak. Göçmenlerde yaşlılık konusuna ilişkin duyarlılık oluşmasını desteklemek. Kültürlerarası yeterlilik / Anadilde personel Esas düşünce Bu yeteneklerden her grup ve insan kazançlı çıkar. Bakım alanında mesleki eğitim ve yeterlilik kazanılmasının yollarını açmak. Kültürlerarası yeterlilik ve anadilde personel konularında hizmet kuruluşlarını bilgilendirmek ve duyarlılık oluşturmak. Göçmenleri bu konularda bilgilendirmek ve onlarda duyarlılık oluşturmak. Bakım hizmetleri alanındaki işyerlerine giriş imkanlarını açmak. Dr. Margit Schäfer, Vorarlberg Eyaletinde yaşlılara yönelik kültürel ağırlıklı çalışmalar projesi koordinatörü 5
Textpassagen von Migranten Mein Schwiegervater ist Mitglied beim - einer österreichischen Institution als tür- (Ilknur Yildirim) Ich war damals 35. Als ich nach Österreich gekommen bin, habe ich nach Arbeit gefragt in meinem Beruf als Steuerberater. Aber man hat mir abgeraten, weil alles so anders ist - die Sprache und alles. Und dann habe ich gedacht, ich habe viel gesehen als Kind und bin gut im Umgang mit Leuten, es geht mir gut. Ich war Schachspieler und habe für eine Mannschaft in Bludenz gespielt und einer hat im Krankenhaus gearbeitet als Buchhalter. Er hat sich erkundigt, ob es kirch empfohlen. Seit 15 Jahren arbeite (Rasim Hasovic) Ich habe zu meinen Eltern vor allem zur - haben das Wissen nicht, wir sind nicht das braucht, können wir Kinder das nicht - Meine Eltern waren die ersten Migranten, - gend zu wissen, es kommt der Kranken- kamenteneinnahme, haben Kontakt mit den Ärzten, wenn etwas ist. Es kommt sie passend gekocht ist. Das war wichtig. Und für uns eine große Entlastung. Aber man muss aushalten, was die Leute sagen, das ist nicht leicht. (Taliye Mandirali) Wir Kinder haben uns die anderen Be- zusammengekommen, ich habe gesagt, was Eltern gebeten, dies und das auszuprobie- Töchtern, nie baden lassen. Und Mama hat es nicht mehr geschafft. Zuerst war er skeptisch, dass ihn also eine fremde ter im Spital und da wollte er es zumindest versuchen. (Taliye Mandirali) 6
Göçmenlerin yazılarından alıntılar Kayınbabam hasta bakım derneği üyesidir. Bu dernek bir kazadan sonra kayınbabama bakmış. Kayınbabam bundan çok memnun kalmış. Bir Türk olarak bir Avusturya kurumundan bu şekilde faydalanarak onlardan bir parça olmaktan dolayı gurur duymuş. Göçmenlerin büyük çoğunluğu böyle bir imkanın bulunduğunu bilmiyorlar ve tanımıyorlar. (İlknur Yıldırım) Bir tesadüf eseri yaşlı bakıcısı oldum. O zamanlar 35 yaşındaydım. Avusturya ya geldiğimde vergi danışmanı mesleğinde iş aradım. Bana buranın dili ve mevzuatı değişiktir, başka bir iş ara dediler. Ben de oturup düşündüm. Çocukken çok olaylar yaşamıştım, insanlarla kolay anlaşabilen bir insandım. Halim vaktim de yerindeydi. Bludenz bölgesinde bir takımda satranç oynarken hastanede muhasebeci olarak çalışan bir adamla tanıştım. Bu adam benim için bakıcı olarak bir meslek öğrenmemin mümkün olup olmadığını araştırdı. Sonra bana Feldkirch yöresinde bakıcı mesleğini öğrenmemi tavsiye etti. Netice olarak bugün artık 15 seneden beri yaşlı bakıcısı olarak çalışmaktayım. (Rasim Hasovic) Ebeveynlerime ve özellikle anneme dedim ki, babamın bakımı için yardıma ihtiyacın var. Biz çocuklarınız bakım uzmanı değiliz, bu iş nasıl yapılır bilmiyoruz dedim. Kendimiz de bir yerde çalıştığımızdan, babama bakacak zamanımız yok diye ekledim. Sizin istediğiniz şekilde biz çocuklarınız olarak bu işi başaramayız, üstelik bunun tıbbi sebepleri de var dedik. Öte yandan çeşitli yardım imkanları olduğunu, örneğin evlere yemek servisi, hasta bakım derneği, MOHI bulunduğunu anlattım. Annem ve babam hasta bakım derneğini hemen kabullendiler. Ama evlere yemek servisini önce redettiler, domuz eti ve kullanılan yağlardan dolayı. Ama sonradan onları inandırabildim ve nihayet yemeğin tadına baktılar. Neticede bu hizmetten faydalanmayı ilk tercih eden göçmenler, benim annem ve babamdır. (Taliye Mandıralı) Annemin ve babamın akrabaları olarak şu hususları bilmek bizi çok rahatlatıyordu: Hasta bakım derneğinden birisi geliyor, ilaçların alınmasını kontrol ediyor, gereken durumda doktorlarla bağlantı kuruyor. Günde bir defa annemin babamın ağız tadına uygun sıcak bir yemek geliyor. Bu çok önemli bir husustu. Bizim yükümüzü büyük ölçüde hafifletmişti. Ama milletin bu konuda konuştuklarına kulak asmamak da kolay değildi. (Taliye Mandıralı) Bütün kardeşler bir araya geldik ve görev taksimatı yaptık: Hangimiz doktorlarla konuşacak, hangimiz resmi makamlarla bağlantı kuracak, ve benzeri konular. Hepimiz bir araya toplandık, daha sonra ben onlara imkanlar hakkında bilgiler verdim ve annemize ve babamıza bunları denemeyi ve onlardan faydalanmayı rica ettim. (Taliye Mandıralı) Kızları olarak kendisini yıkamamıza babam asla müsade etmezdi. Öte yandan annem de bunu yapabilecek kuvvet kalmamıştı. Babam önce şüpheli davrandı, yabancı bir kadının kendisini yıkamasını istemedi. Bunun üzerine ben de ona dedim ki, buraya seni yıkamaya gelen kadın aynen hastanedeki bir hemşire gibidir. Bunun üzerine babam kemdini yıkatmayı denemeyi kabul etti. (Taliye Mandıralı) 7
Diese Informationen sind wichtig 1. Medizinische Versorgung und oder Ihren Hausarzt 2. Bildungsangebote 3. altern 4. Projekt TANDEM 5. Angehörige 6. 7. 8. 9. 10. Mobiler Hilfsdienst (MOHI) 11. nenbetreuerinnen und Personenbetreuer 12. 13. Zuschuss des Landes Vorarlberg zum 14. Angehörige 15. hörige durch das Bundessozialamt 16. Zuschuss bei 24 Stunden Betreuung 17. 18. Betreutes Wohnen 19. Palliativstation für schwerkranke Menschen 8
Burada evde bakım için yardım imkanları hakkında bilgiler sunulmaktadır. Bu bilgiler özellikle şu şahıslar için önemlidir: Kendisi bizzat bakıma ihtiyacı olan insanlar için. Evde bir şahsa bakan hasta yakınları için. Vorarlberg Eyaletinde şu hizmet ve yardım imkanları bulunmaktadır: 1. Ev doktoru tarafından tıbbi tedavi ve bakım 2. Eğitim hizmetleri 3. Elele yaşlanmak konulu konuşma toplantıları 4. TANDEM projesi 5. Bakımı gerçekleştiren hasta yakınları için dinlenme tatili 6. Evlere yemek servisi 7. Evde bakım Yetişkinler için: Hasta bakım derneği tarafından 8. Evde bakım Ağır hasta çocuklar için: Mobil Çocuk Hasta Bakım Kuruluşu Mobile Kinderkrankenpflege tarafından 9. Yardımcı araçlar ve bakım malzemeleri 10. Mobil Yardım Hizmeti (Mobiler Hilfdienst, MOHI) 11. Müstakil serbest çalışan bakıcılar tarafından gerçekleştirilen bakım 12. Bakım parası 13. Bakım parasına Vorarlberg Eyaletinden ek ödenek 14. Yakınlarına bakanlar için emeklilik sigortası 15. Yakınlarına bakanlar için Federal Sosyal Kurum (Bundessozialamt) tarafından sunulan destek 16. Tam gün 24 saat aralıksız bakım durumunda ek ödenek 17. Bakım evleri 18. Nezaretli bakım 19. Ölümcül ağır hastalar için palyatif (hafifletici) bakım istasyonu 9
1. Medizinische Versorgung und Betreuung Was macht die Hausärztin oder der Hausarzt? Sie in allen medizinischen Nächte und Wochenenden Welcher Arzt Notdienst hat, steht in Kontakt Allgemeine Informationen 6850 Dornbirn 2. Bildungsangebote Das Bildungshaus Batschuns, die connexia und das Rote Kreuz organisieren Kurse wie sie selber ihre Arbeit gut machen - Kontakt Bildungshaus Batschuns connexia Gesellschaft für Gesundheit und Pflege gem. GmbH Rotes Kreuz Landesverband Vorarlberg 10
1. Tıbbi tedavi ve bakım Avusturya da tüm tıbbi konular için doktorlar yetkilidir. Ev doktoru ne yapar? Bütün tıbbi hususlarda ve sorularda bilgi verir ve tedavi eder. Gerekirse uzman doktora veya hastaneye havale eder. Evde bakım hususunda bilgilendirir ve destekler. Hastaneden taburcu edildikten sonra size yardımcı olur. Geceleri ve hafta sonlarında tıbbi acil nöbetçi hizmetini sunar. Hangi doktorun nöbetçi olduğunu, Vorarlberg günlük gazetelerinden, belediye ve yerel idare haftalık dergilerinden veya şu internetten adresinden öğrenebilirsiniz: www.arztinvorarlberg.at Notdienste Allgemeinmediziner. Temas Ev doktorunuza başvurunuz. Genel Bilgiler Vorarlberger Ärztekammer (Vorarlberg Hekimler Odası) Schulgasse 17, 6850 Dornbirn aek@aekvbg.or.at www.arztinvorarlberg.at T 05572 21900 2. Eğitim hizmetleri Batschuns Eğitim Evi, connexia Kuruluşu ve Kızıl Haç Kurumu yukarıdaki konularda kurs ve konferanslar sunmaktadırlar. Bu kurs ve toplantılarda evde bakım konusunda pratik ve ilginç bilgiler edinmek mümkündür. Yakınlarına bakanlar için bakım işlemlerini nasıl yapabilecekleri ve bunu yaparken de kendilerinin nasıl sağlıklı kalabilecekleri konularında bilgilendirme yapılır. Ayrıca yakınlarına bakanlara yönelik bilgiler sunan bir dergi de bulunmaktadır. dasein ismindeki bu dergi ücretsizdir. Her sene derginin 4 sayısı çıkmaktadır. Temas Bildungshaus Batschuns Kapf 1, 6835 Zwischenwasser bildungshaus@bhba.at www.bildungshaus-batschuns.at T 05522 4429023, M 0664 3813047 connexia Gesellschaft für Gesundheit und Pflege gem. GmbH Broßwaldeng. 8, 6900 Bregenz, bildung@connexia.at www.connexia.at, T 05574 487870 Rotes Kreuz - Landesverband Vorarlberg kurs@v.roteskreuz.at T 05522 77000 11
3. altern Elele ya lanmak nen und Mitbürger gibt es ein neues Pro- Wie möchte ich im Alter leben? Angehörige Kontakt Bildungshaus Batschuns, Aysel 4. Projekt TANDEM terstützt Angehörige von Menschen mit begleitet Menschen einzeln oder in einer Miteinander reden Die Krankheit verstehen 5. Angehörige Hilfe für die Helfenden - Wann haben Sie Anspruch? - Sie zahlen einen Selbstkostenbeitrag berg, Gebietskrankenkasse, Sozialversiche- Bediensteter teilen sich die Kosten dieses Kontakt Arbeiterkammer Vorarlberg Kosten - Kontakt 12
3. Elele yaşlanmak konulu konuşma toplantıları Eyaletimizde yaşayan Türk kökenli insanlara yönelik özel yeni bir proje başlatılmıştır: Elele yaşlanmak ( Hand in Hand altern ). Bu çerçevede çeşitli yerlerde aşağıdaki konularda konuşma toplantıları yapılmaktadır: Yaşlandığımda nasıl yaşamak isterim? Bu konuda Vorarlberg eyaletinde hangi yardım imkanları vardır? Bu konuda yakınlarına bakanlar için ne gibi destekler mevcuttur? Kontakt Bildungshaus Batschuns, Aysel 4. TANDEM projesi TANDEM projesi, demans (bunama) hastası olanların yakınlarına eşlik edip destek olmaktadır. Bu çerçevede demans konusunda bir uzman, hasta yakınlarına teker teker veya küçük gruplar halinde eşlik etmektedir. Gereken durumda ailenin tüm fertleri de danışmaya gelebilir. 3 aylık bu projeye zarfında 3 danışma toplantısı yapılır. Her buluşma ortalama 2 saat sürer. Toplantılarda şu konular ele alınır: Biribiriyle konuşma. Hastalığı anlama. Hangi yardım ve destek imkanlarının bulunduğunu öğrenme. Masraflar Bu hizmet ücretsiz sunulmaktadır. Projenin masrafları Vorarlberg Hükümeti tarafından karşılanmaktadır. 5. Bakımı gerçekleştiren hasta yakınları için dinlenme tatili: Yardımcılar için yardım Bir hastaya evde bakmak için zamana ve kuvvete ihtiyaç vardır. Hastasına bakan yakınların da sağlıklı kalabilmesi ve kendilerini toparlayıp enerji depolayabilmeleri için bir izin veya tatil imkanı bulunmaktadır. Bu imkan, yaptıkları önemli hizmet için bir teşekkür anlamına gelmektedir. Buna ne zaman hakkınız vardır? En az 6 aydan beri bir akrabanıza bakıyorsanız. Bakıma muhtaç yakınınız en azından 3.cü bakım basamağında ise. Sigortalı yakını olarak beraber sigortalı iseniz veya şu kurumlardan birinde sigortalı iseniz: VGKK, SVA der gewerblichen Wirtschaft veya BVA. Bu tatilden faydalanırsanız katkınız olarak 50 Avro ödemeniz gerekir. Bu tür hizmetin masraflarını şu kuruluş ve daireler üstlenmektedir: Vorarlberg İşçiler Odası (Arbeiterkammer Vorarlberg), Vorarlberg Eyaleti Hükümeti, Bölge Sağlık Sigortası (Gebietskrankenkasse), Ticaret Sektörü Sosyal Sigorta Kurumu (Sozialversicherungsanstalt der gewerblichen Wirtschaft) ve Kamu Çalışanları Sigorta Kurumu (Versicherungsanstalt öffentlich Bediensteter). Temas Arbeiterkammer Vorarlberg (Vorarlberg İşçiler Odası) Temas Bildungshaus Batschuns, Mirjam Apsner, MA, Kapf 1, 6835 Zwischenwasser mirjam.apsner@bhba.at www.bildungshaus-batschuns.at T 05522 4429023, M 0664 3813047 13
6. wenn alte Menschen vorübergehend krank sind oder Probleme beim Ge- Kontakt Beim Gemeindeamt Ihrer Wohngemeinde Impressum Medieninhaber und Herausgeber Redaktionsteam Maria Lackner, Claudia Längle und - Redaktionsadresse Layout Martin Satz Andrea Kratzer, connexia Gesund- Druck Copyright Nachdruck, auch auszugsweise, nur mit Genehmigung des Redaktionsteams Bildquellennachweis Nikolaus Walter Übersetzer Die Sondernummer der Zeitschrift dasein erhältlich Bestellungen an die Redaktionsadresse Medieninhaber Mit Unterstützung von 7. - Die Krankenschwestern beraten Sie, was Die Krankenschwestern arbeiten mit Wichtig Sie müssen Mitglied im Kran- - Kontakt Ihrem Wohnort Allgemeine Informationen Gaby Wirth 14
6. Evlere yemek servisi Vorarlberg Eyaletinde eve sıcak yemek getiren servisler bulunmaktadır. Bu hizmet, evinde artık kendisi yemek pişiremeyenler içindir. Geçici olarak hastalanan veya yürümede zorluk çeken yaşlı insanlar için de bu hizmet verilmektedir. Bu hizmetten yararlanmak isteyenler, bazı özel isteklerini de bildirebilirler, örneğin domuz eti içermeyen gıdalar veya diyet yemeği ısmarlayabilirler. Temas Bu hususta yerel idarenize veya belediyenize başvurunuz. 7. Evde bakım Yetişkinler için: Hasta bakım derneği tarafından Her Vorarlberg belediyesinde bir hasta bakım derneği mevcuttur. Hasta bakım dernekleri hasta ve bakıma muhtaç insanların hayatlarının sonlarına kadar mümkün mertebe evlerinde kalabilmelerine yardımcı olur. Hasta bakım derneği ne yapar? Sizlere uzman yardım personeli yani hemşire, hastabakıcı ve hasta bakım yardımcıları bulur. Hemşireler ve hastabakıcılar bakım için neler gerektiği konusunda sizi bilgilendirir ve hastaya bakımın nasıl gerçekleştirileceğini gösterir. Evde tıbbi hasta bakımı Örneğin: Yaraların, kateterlerin, sondaların bakımı ve hastalara ilaçların verilmesi hususlarını gerçekleştirir. Hemşireler ve hastabakıcılar ev doktorunuzla beraber çalışır. Hemşireler ve hastabakıcılar evde bakımı gerçekleştiren hasta yakınlarına da yardımcı olur. Az para karşılığında bakım yatağı ve diğer yardımcı malzemeleri almanıza yardımcı olur. Hasta bakım ve tedavisi ucuz ve kolay erişilebilir şekilde ihtiyaç sahiplerinin hizmetine sunulur. Önemli Bu hizmet ve imkanlardan faydalanabilmek için hasta bakım derneğine üye olmanız şarttır. Temas Oturduğunuz bölgedeki hasta bakım derneğine başvurunuz. Genel bilgiler Gaby Wirth, Landesverband Hauskrankenpflege Vorarlberg,, 6850 Dornbirn, office@hauskrankenpflege-vlbg.at www.hauskrankenpflege-vlbg.at T 05572 34935 15
8. - Die Krankenschwestern beraten Sie, was spiel mit Krankenhäusern, Kinderärztinnen Kosten Kontakt Sabine Österreicher, connexia 9. - Rollstühle oder Stuhl ungewollt verliert) Wichtig Wohngemeinde organisiert Ihnen ein vereins bezahlen Sie nur zwei Drittel Kontakt in Ihrer Gemeinde oder bei Ihrer Sozialversicherung 16
8. Evde bakım Ağır hasta çocuklar için: Mobil Çocuk Hasta Bakım Kuruluşu Mobil Çocuk Hasta Bakım Kuruluşu (Mobile Kinderkrankenpflege) tüm Vorarlberg eyaletinde hizmet vermektedir. Bu kuruluş 18 yaşına kadar olan ağır hasta çocuk ve gençlere evde bakım hizmeti verir. Mobil Çocuk Hasta Bakım Kuruluşu ne yapmaktadır? Hemşireler ve hastabakıcılar bakım için neler gerektiği hususunda sizi bilgilendirir ve çocuğunuzun bakımını nasıl yababileceğinizi gösterir. Hastanın hastaneden eve nakledilmesini en uygun şekilde organize eder. Evde tıbbi hasta bakımı Örneğin: Yaraların, kateterlerin, sondaların bakımı ve hastalara ilaçların verilmesini gerçekleştirir. Mobil Çocuk Hasta Bakım servisi birçok diğer partnerlerle birlikte çalışmaktadır. Örneğin hastaneler, çocuk doktorları, bakım personeli, terapistler, aile yardım dairesi ve ölümcül hasta çocuk bakımevi (Kinderhospiz). Masraflar Yıllık sadece 30 Avro masraf katkısı alınır. Temas Sabine Österreicher, connexia Gesellschaft für Gesundheit und Pflege gem. GmbH, Broßwaldeng. 8, 6900 Bregenz sabine.oesterreicher@connexia.at oder info@connexia.at, www.connexia.at T 05574 48787-0, M 0650 4878757 9. Yardımcı araçlar ve bakım malzemeleri Bakımı kolaylaştıran birçok pratik yardım malzemesi bulunmaktadır. Bunlar hastalara, yaşlılara ve onlara bakan yakınlarına yardımı ve bakımı kolaylaştırırlar. Yardımcı araç ve malzemeler nelerdir? Koltuk değneği, rolatör, tekerlekli sandalye gibi yürümeye yardımcı araçlar Oturaklar, oksijen aletleri Sargı malzemeleri İnkontinans malzemeleri (irade dışı idrar veya dışkı kaçırma durumunda kullanılan sargı ve bezler) Bakım yatakları ve benzeri diğer malzemeler En önemli yardımcı malzeme ve araçlar sosyal sigortanız tarafından tahsis edilir. Bunları alabilmek için ev doktorunuzdan yazılı bir reçeteye ihtiyacınız vardır. Önemli Yerleşim bölgenizdeki hasta bakım derneği size bir bakım yatağı organize eder. Hasta bakım derneği üyesi olarak bunun karşılığında hasta yatağının kiralama masraflarının sadece üçte ikisini ödemeniz gerekir. Temas Bu konuda yerleşim bölgenizdeki hasta bakım derneğine veya sosyal sigortanıza başvurunuz. 17
10. Mobiler Hilfsdienst (MOHI) mit sie so lange wie möglich daheim leben Ihnen, sich mit anderen Menschen zu Sie begleiten Sie zum Arzt, zu Behörden, - Kosten Eine Einsatzstunde kostet von Am Samstag und Sonntag werden Zu- Kontakt Auch in Ihrer Gemeinde gibt es diese Einrichtung. Allgemeine Informationen Uschi Österle, 11. betreuerinnen und Personenbetreuer Selbständige Personenbetreuerinnen und Per- Was machen die Personenbetreuerinnen und Personenbetreuer? Sie begleiten Sie zum Arzt, zu Behörden, - Kosten Die Kosten werden direkt mit der Im Durchschnitt zahlen Sie pro Tag zwi- - Kontakt Wohnort Allgemeine Informationen Servicestelle Dornbirn 18
10. Mobil Yardım Hizmeti (MOHI) Mobil yardım hizmeti, bakıma ihtiyacı olanların mümkün olduğunca evlerinde yaşıyabilmelerine yardımcı olur. Mobil yardım hizmeti yakınlarına bakan hasta yakınlarına da destek vermektedir. Mobil yardım hizmeti ne yapmaktadır? MOHI kuruluşu görevlileri, günlük yaşamınızda size eşlik eder. Sizlerle konuşmak için zaman ayırırlar. Diğer insanlarla bağlantı kurup onlarla buluşabilmenize yardımcı olurlar. Doktora, hastaneye, resmi dairelere, alışverişe giderken ve dışarda dolaşırken size eşlik ederler. Örneğin yemek yapma, ev temizliği, çamaşır yıkama ve benzeri ev işlerinizin üstesinden gelmede size yardımcı olurlar. Vücut bakımında ve giyinmede size yardımcı olurlar. Bakım görevini üstlenen hasta yakınlarına çeşitli destek verirler ve onların yükünü hafifletirler. Masraflar Bir hizmet saati pazartesiden cumaya kadar ortalama 10 Avro ücrete tabidir. Cumartesi ve pazar günlerinde ek ücret alınır. Saat 22 ile 6 arasındaki gece hizmeti için götürü sabit bir ücret alınır. Yol masrafı olarak kilometre başına 0,42 Avro ücret ödemeniz gerekir. Temas Yerleşim bölgeniz için yetkili MOHI kuruluşuna başvurunuz. Genel bilgiler Uschi Österle ARGE Mobile Hilfsdienste, Saalbaugasse 2, 6800 Feldkirch, arge@mohi.at, www.mohi.at T 05522 7810110 11. Müstakil serbest çalışan bakıcılar tarafından gerçekleştirilen bakım Aşağıdaki durumlarda, müstakil serbest çalışan bakıcıların hizmetine başvurmak uygundur: Eğer her ay birçok saat için birine ihtiyacınız olursa; Eğer günün yirmidört saatinde aralıksız olarak bakım hizmeti gerekirse. Bakıcılar hangi hizmeti vermektedirler? Bakım, ihtiyaca ve isteklere göre düzenlenir. Günlük hayatınızda size eşlik edilir. Ev işlerinin yapılmasında size yardımcı olunur. Doktora, hastaneye, resmi dairelere, alışverişe giderken ve dışarda dolaşırken size eşlik ederler. Bakım görevini üstlenen hasta yakınlarına çeşitli destek verirler ve onların yükünü hafifletirler. Masraflar Ödenecek ücret doğrudan doğruya bakıcı şahısla sizin aranızda kararlaştırılır. Ortalama günlük ücret olarak 80 ile 100 Avro ve geceleri 80 ile 90 Avro arasında bir ücret alınır. 24 saat aralıksız hizmet için 75 ile 120 Avro arasında ücret alınır. Böyle bir durumda destek parası almanız mümkün olabilir. Yol masrafları ekstra alınacaktır. Temas Oturduğunuz bölgedeki hasta bakım derneğine veya mobil yardım hizmeti kuruluşuna başvurunuz. Genel bilgiler Vorarlberger Betreuungspool GmbH, Saalbaug. 2, 6800 Feldkirch office@betreuungspool.at www.betreuungspool.at, T 05522 7810113 Servicestelle Dornbirn (Dornbirn Servis Merkezi) Rathausplatz 4/5, 6850 Dornbirn T 05572 386568 19
12. mehr als 60 Stunden Unterstützung pro Vorgangsweise Stellen Sie einen Antrag - - bekommen danach einen Bescheid, ob Sie Sie haben das Recht, beim Arbeits- und Sozialgericht Einspruch gegen den Be- Wichtig - Kontakt Pensionsversicherungsanstalt Zollgasse 6, 6850 Dornbirn 13. Zuschuss des Landes Vorarlberg zum Wichtig Sie werden daheim viel von Angehöri- Kontakt Bezirkshauptmannschaft 14. Angehörige - Wann haben Sie Anspruch? - Wenn Sie keine Pensionsversicherung - Kontakt Pensionsversicherungsanstalt Zollgasse 6, 6850 Dornbirn 20
12. Aşağıdaki şartlarda bakım parası alabilirsiniz: Eğer herşeyi artık kendiniz yapamıyacak duruma gelirseniz. 6 aydan uzun bir süre için yardım ve bakıma ihtiyaç duyarsanız. Ayda 60 saatten fazla desteğe ihtiyaç duyarsanız. Uygulama şekli Sizin için yetkili sosyal sigorta kurumuna (Pensionsversicherungsanstalt) bir dilekçe veriniz. Bu durumda bir doktor sizin hakkınızda bir bilirkişi raporu tutacaktır. Bilirkişinin evinize ne zaman geleceği, size bildirilecektir. Bilirkişi yanınıza geldiğinde yakınlarınız veya itimat ettiğiniz diğer insanlar orada hazır bulunabilir. Rapor tutulduktan sonra yardım parası alıp alamıyacağınız ve alacaksanız bunun ne kadar olacağı size yazılı bir kararla bildirilir. Avusturya da bakım parası 7 basamaklı olarak verilmektedir. Verilen karar kanaatinizce doğru veya yeterli değilse, Sosyal ve İş Mahkemesine başvurarak karara kanuni süresi zarfında itiraz edebilirsiniz. Yardım parası kime verilir? Para, yardıma ihtiyacı olana doğrudan verilir. Bu suretle yardıma ihtiyacı olan insan, hangi yardımı istediğine kendisi karar verebilir. Ne kadar para kazandığınıza bakılmaksızın yardım parası verilir. Yardım parası her aydan aya ödenir. Önemli Size verilen yardım parası, yardımı gerçekleştiren şahıs ve kuruluşlara hizmetleri karşılığında ödenmek üzere tahsis edilmektedir. Temas Pensionsversicherungsanstalt Landesstelle Zollgasse 6, 6850 Dornbirn pva-lsv@pensionsversicherung.at www.pensionsversicherung.at T 05 03 03 13. Bakım parasına Vorarlberg Eyaletinden ek ödenek Bakım parası alıyorsanız ve artık 5, 6 veya 7.ci basamakta iseniz, eyaletten aylık 200 Avro ek ödenek almak için dilekçe verebilirsiniz. Önemli İkamet yeriniz Vorarlberg Eyaletinde bir yerde olmalıdır. Yakınlarınız veya komşularınız tarafından evinizde size bakım yapılıyorsa. 24 saat aralıksız bakım için ek ödenek almıyorsanız. Temas Bezirkshauptmannschaft 14. Yakınlarına bakanlar için emeklilik sigortası Bir yakınına bakım hizmeti verenler belirli hallerde ücretsiz olarak emeklilik sigortası kapsamına alınırlar. Buna ne zaman hakkınız vardır? Baktığınız hastan en azından 3.cü bakım basamağında olmalıdır. Bunun yanısıra yerine getirmeniz gereken bir dizi diğer hususlar da vardır. Bukonuda sizin için yetkili sosyal sigorta kurumuna başvurunuz. Sosyal sigortalı değilseniz, Dornbirn Sosyal Sigorta Kurumuna başvurunuz. Temas Pensionsversicherungsanstalt Landesstelle, Zollgasse 6, 6850 Dornbirn pva-lsv@pensionsversicherung.at www.pensionsversicherung.at T 05 03 03 21
15. Angehörige durch das Bundessozialamt - - Wann haben Sie Anspruch? - Kontakt Bundessozialamt, Landesstelle 16. Zuschuss bei 24 Stunden Betreuung Wann haben Sie Anspruch? Sie brauchen immer eine Person bei Ihnen angestellt oder sie ist eine Höhe der Förderung - Kontakt Bundessozialamt, Landesstelle 22
15. Yakınlarına bakanlar için Federal Sosyal Kurum tarafından sunulan destek Yakınlarına bakanlar, önemli sebeplerle bir vekalete ihtiyaç duyarlarsa, bu konuda Federal Sosyal Kurum (Bundessozialamt) tarafından parasal bakımdan desteklenirler. Önemli sebepler örneğin hastalık veya tatil durumu olabilir. Buna ne zaman hakkınız vardır? Bir yakın akrabanıza en azından bir seneden beri bakıyorsanız. Bu akrabanıza en azından 3.cü basamak bakım parası ödeniyorsa. Gereken yedek bakım hizmetinin en az 1 hafta sürmesi gerekiyorsa. Burada söz konusu ek destek, size senede azami 4 hafta boyunca verilir. Temas Bundessozialamt, Landesstelle Vorarlberg, Rheinstraße 32, 6900 Bregenz www.bundessozialamt.gv.at T 05574 6838-7223 16. ödenek Buna ne zaman hakkınız vardır? Daima yakınınızda bir insana ihtiyaç duyarsanız. Size gece ve gündüz bir bakım hizmeti veriliyorsa. Size yardımcı olan insan sizin personeliniz ise veya size bakan müstakil serbest çalışan bir bakım hizmetlisi ise. En azından 3.cü basamaktan yardım parası alıyorsanız. Yerine getirmeniz gereken daha birçok ön şart bulunmaktadır. Bu hususta Federal Sosyal Kuruma başvurunuz. Yardım miktarı Müstakil serbest çalışmayan iki bakıcı için ayda 1.100 Avro, müstakil serbest çalışmayan tek bir bakıcı için ayda 550 Avro, müstakil serbest çalışan iki bakıcı için ayda 550 Avro, müstakil serbest çalışan tek bir bakıcı için ayda 275 Avro. Temas Bundessozialamt, Landesstelle Vorarlberg, Rheinstraße 32, 6900 Bregenz www.bundessozialamt.gv.at T 05574 6838-7223 23
17. - daheim? Vorübergehende Aufnahme Urlaubsbetten Übergangspflege wenn Sie nach einer Behandlung im Krankenhaus nicht so- Wer übernimmt die Kosten? Kontakt 18. Manchmal wäre es gut, eine andere Woh- mühsam wird, Treppen zu steigen, oder Rollstuhl ist, oder wenn es niemanden gibt, - 19. Palliativstation für schwerkranke Menschen schen da, die schwer krank sind und auch Medikamente sollen Ihre Schmerzen Wichtig Besuche der Angehörigen Kontakt... und wenn der Tod eingetreten ist - Kontakt Kontakt 24
17. Bakım evleri Bakım evleri veya diğer tabiriyle bakım yurtlarında, çok bakıma ihtiyacı olan yaşlı insanlar yaşamaktadır. Bakım evleri, bakımın da ötesinde birçok diğer hizmet daha vermektedir: Bakım evleri evde bakım hususunda ne gibi destek sunarlar? Geçici kabul Tatil yatağı tahsisi: Hastaya evde bakan yakınları tatile gitmek isterlerse, bakım evleri bu durumda yedek bakım yardım hizmeti sunarlar. Ara bakım hizmeti: Hastanede tedaviniz yapıldıktan sonra hemen evinize gidemezseniz, bakım evleri eve gidene kadar ara bakım hizmeti sunarlar. Gündüz ve gece bakımı: Bakım evlerinde birkaç saatliğine bakım hizmeti sunulur. Evlere mobil yemek servis hizmeti sunulur. Öğlen yemeği: Bakım evlerinde uygun fiyata öğlen yemeği verilir. Bakım banyosu yapma imkanı sunulur. Masrafları kim üstlenir? Vorarlberg Eyaleti masraflarınıza destek olmaktadır. Bu konuda sosyal yardım dilekçesi verme hakkına sahipsiniz. Temas Yerleşim bölgenizdeki yerel idare veya belediyeye başvurarak bilgi alınız. 18. Yaşlı insanlar için nezaretli bakım Bazı durumlarda başka bir evde oturmak faydalıdır, örneğin merdiven çıkmak zorlaşırsa, veya banyo ve tuvalet tekerlekli sandalye için dar ve uygun değilse, hastaya veya yaşlı insana bakacak başka bir kimse yoksa. Bu sebeplerden ötürü birçok Vorarlberg Belediyesi, yaşlı insanlar için nezaretli bakım imkan ve yerleri sunmaktadır. İhtiyaç durumunda, yerleşim bölgenizdeki yerel idare veya belediyeye başvurarak bilgi alınız. Temas Yerleşim bölgenizdeki yerel idare veya belediyeye başvurarak bilgi alınız. 19. Ölümcül ağır hastalar için palyatif bakım istasyonu Hohenems palyatif (hafifletici) bakım istasyonu, ağır hasta olup artık iyileşmesi mümkün olmayan hastalara yöneliktir. Hedef, ölümcül hastalara son yaşam günlerinde mümkün olan iyi bir yaşam kalitesini mümkün kılabilmektir. Nasıl yardım edilmektedir? Ağrı terapisi: Tedavi ve ilaçlarla hastanın ağrılarının azaltılması hedeflenir. Semptom kontrolü: Örneğin bulantı, kusma ve nefes darlığı gibi belirtilerde yardımcı olunur. Önemli Hasta yakınları her zaman için palyatif istasyona gelip yakınlarını ziyaret edebilirler (gündüz ve gece). Temas Palliativstation Hohenems (Hohenems Palyatif Bakım İstasyonu) LKH Hohenems, Bahnhofstraße 31 6845 Hohenems palliativ@lkhh.at T 05576 7032321 Vefat durumunda... Altach Müslüman Mezarlığı Ölüm tarihinde Vorarlberg Eyaletinde bir konutta esas ikamet yeriyle kayıtlı bulunan müslümanları defnetmek için Altach Müslüman Mezarlığı bulunmaktadır. Yetkili makam, Altach Belediyesidir (www.altach.at). Temas SILA Bestattung (Altach Belediyesi adına mezarlık idaresi) Robert-Koch-Straße 18a, 6845 Hohenems M 0664 4355927 Altach Müslüman Mezarlığı adresi: Schotterried 1 (L 190, Hohenems ile Götzis arasında) 6844 Altach 25
Ich bin Krankenschwester Ümran Köseoğlu 26 Meine Eltern hatten das Ziel, drei Jahre lang in Vorarlberg zu leben. Sie wollten drei Jahren sind inzwischen 35 Jahre geworden. Nach der Hauptschule mussten wir uns für einen Beruf entscheiden. Damals haben wir bzw. meine Eltern nicht viel über Ausbildungsmöglichkeiten gewusst. Deshalb habe ich mich für die Handelsschule, also für einen Bürojob entschieden. - - ich mein Diplom in allgemeiner Kran- kenschwester werden wollte, unterstützte Aber inzwischen hat sich das geändert - Meine Erfahrungen im Krankenhaus werden viele Unterlagen mehrsprachig nicht nur um die türkischen Patienten, sondern darum, wie man multikulturell kisch oder sonst in einer Sprache vermit- - dass die Angehörigen nicht das überset- - - Ausblick in die Zukunft sehr angesehen ist, gibt es nur wenige - mit dem Thema Migranten im Alters- Zuwanderer sind schon in einem Alter, In manchen Altersheimen leben schon - Wer wissen will, welche Berufe es in der Pflege und Betreuung gibt und wo man eine Ausbildung machen kann, findet unter www.vcare.at viele Informationen.
Ben hemşireyim Annem ve babam Vorarlberg de üç sene yaşamayı hedefliyorlardı. Biraz para kazanmak istiyorlardı. Bugün artık üç sene değil de 35 sene geçti. İlkokulu bitirdikten sonra bir meslek seçmem gerekti. O zamanlar ne annemin, ne babamın ne de benim meslek imkanları hakkında pek bilgimiz yoktu. Bu sebepten ötürü ticaret okuluna giderek bir büro mesleği seçtim. Ancak 19 yaşına geldikten sonra ne olmak istediğimi anlıyabildim. 1999 da Feldkirch te hasta bakıcı yardımcısı mesleğini bitirdim. 2004 yılında hemşire olarak hastabakıcı diplomamı aldım. Annem de eskiden hemşire olmak istediğinden, benim bu mesleği öğrenmemi destekledi. Kızkardeşim de bakım mesleğinde çalışmaktadır. Babam önceleri bu mesleğe karşı biraz endişeli davrandı. Bugün artık hiçbir endişesi kalmadı ve bizimle iftihar ediyor. 1999 senesinden beri Dornbirn hastanesinde cerrahiye bölümünde çalışıyorum. Bunun yanısıra meslek içi eğitim kurslarında islamda hasta bakımı konusunda danışman olarak çalışıyorum. Kızkardeşim ve ben Vorarlberg de dünyaya geldiğimiz için, her iki kültürde yaşamak bizim için normaldır ve gerektiğinde orta yolu buluyoruz. Hastanede edindiğim tecrübeler Tecrübelerime göre kanaatimce hastenelerde Türk hastalarla gereğince ilgilenilmektedir. Örneğin birçok yazılar çeşitli dillere tercüme ettirilmektedir. Bu suretle her iki taraf için biribiriyle konuşma ve çalışma kolaylaşmaktadır. Önemli olan sadece Türk hastalar değildir. Çok kültürlü olarak hasta bakımı nasıl gerçekleştirilir, önemli olan budur. Ufak tefeklerle bile insanları günlük hayatta sevindirebilmek mümkündür. Almanca yerine Türkçe olarak veya göçmenin kendi dilinde onunla birkaç kelime konuşmak örneğin selamlaşmak bile, bunları sevindirir ve ciddiye alındıkları hissini verir. Tedavi kapsamında hastaya önemli bir bilgilendirme yapılması söz konusu olursa, Türk kökenli bir bakıcının yardımından faydalanılmasını doğru buluyorum. Hasta yakınları bazı durumlarda tercümeyi gerektiği gibi yapmıyorlar. Hakikati söylemiyerek hastayı güya kötü haberden korumak istiyorlar. Özellikle kanser teşhisi konulduğunda benzeri vakalar yaşanmaktadır. Evde bakım Bir sürü göçmen, bakımı alışageldikleri gibi sadece kendileri yapmaya mecbur zannediyorlar. Yaşadığımız eyalette bu konuda ne gibi yardımlar bulunduğunu ya hiç tanımıyorlar veya pek az biliyorlar. Evde hasta bakımı ve diğer hizmetlerin mevcut olduğunu öğrenince şaşırıyorlar. Aynı zamanda her yardımın çok paraya mal olacağını zannediyorlar. Bu nedenle Vorarlberg Eyaletinde bu konularda hangi imkanların olduğunun onlara açıklamak bence önemlidir. Geleceğe bir bakış Ülkemizde hastabakıcılık ve hemşirelik mesleği çok gözde meslek olmasına rağmen, buradaki hastabakıcı okullarına başvuranların sayısı pek az olmaktadır. Kanaatimce bu durumun değişmesi gerekir. Kızkardeşim ve ben Türk toplumumuzda örnek olarak parmakla gösterilmekteyiz. Hemşirelik ve hastabakıcılık mesleğinin geleceği parlaktır. En kısa zamanda yaşlılar yurdunda göçmenler konusunu ele almak mecburiyetindeyiz. Avusturya ya gelen ilk göçmenler artık bu konuyla ilgilenmemizi gerektiren bir yaşa gelmiş bulunmaktadırlar. Bakım yurtlarının bazılarında az sayıda Türk kökenli yaşlılara da rastlanmaktadır. Ümit ederim ki önümüzdeki yıllarda güncel hayatta bu konularda hepimiz için iyi çözüm yolları bulunacaktır. Hasta bakımı ve hizmetleri alanında hangi mesleklerin bulunduğunu ve bunların mesleki eğitiminin nerelerde sunulduğunu bilmek istiyenler, www.vcare.at internet adresinden etraflı bilgi edinebilir. Ümran Köseoğlu 27
Ihr Partner für Verleih und Verkauf von: 24h - SERVICE GRATISZUSTELLUNG in Vorarlberg www.humantechnik.at