Gebelikte vulvavagina kandidozu: Borik asit ile 13 farklı antifungal ilacın CLSI M27-A3 protokolüne göre duyarlılık sonuçları ve dört virulans faktörünün incelenmesi Ayşe Kalkancı 1, Ahmet Barış Güzel 2, Israa Jabban 1, Merve Aydın 1, Macit İlkit 3, Semra Kuştimur 1 1 Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, ANKARA 2 Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı, ADANA 3 Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı, ADANA
GİRİŞ Gebelikte vaginal sekresyonlarda glikojen ve östrojenin artışı gerekli karbon kaynağı Östrojen, maya hücrelerinin vaginal mukozaya yapışmasını arttırır Gebelikte RVVK Hif oluşumu, fosfolipaz ve salgısal aspartil proteinaz gibi virulans faktörleri de kolonizasyonu arttırır
AMAÇ Gebelerden izole edilen Candida kökenlerinin antifungal duyarlılıklarının ve virülans özelliklerinin araştırılmasıdır. Akut Vulvovagina Kandidozu (AVVK), Semptomatik Rekürren Vulvovagina Kandidozu (srvvk), Asemptomatik Rekürren Vulvovagina Kandidozu (AsRVVK) Kontrol grubu Gruplar birbirleri ile karşılaştırılmıştır.
GEREÇ VE YÖNTEM KÖKEN AVVK [n = 73 (%35)] srvvk [n = 89 (%43)] asrvvk [n = 27 (%13)] Kontrol [n = 18 (%9)] Toplam (n = 207) C. albicans 46 57 14 7 124 C. glabrata 15 14 7 5 41 C. tropicalis 9 12 4 3 28 C. kefyr 1 1 2 4 C. krusei 2 2 4 C. famata 1 1 2 C. guilliermondii 1 1 C. parapsilosis 1 1 C. lusitaniae 1 1 C. sphaerica 1 1 AVVK; Akut Vulvovagina Kandidozu, srvvk; Semptomatik Rekürren Vulvovagina Kandidozu, asrvvk; Asemptomatik Rekürren Vulvovagina Kandidozu Kökenlerin kültürde izolasyonu ve tür tanımları Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Virülans faktörlerinin ve antifungal duyarlılıklarının araştırılması Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Mikrobiyoloji Anabilim Dalı
İLAÇ DİLUSYON ARALIĞI İLAÇ DİLUSYON ARALIĞI AMFOTERİSİN B 0.03-16 μg/ml KASPOFUNGİN 0.03-16 μg/ml FLUKONAZOL 0.12-128 μg/ml MİKONAZOL 0.007-8 μg/ml İTRAKONAZOL 0.03-16 μg/ml EKONAZOL 0.007-8 μg/ml KETOKONAZOL 0.006-8 μg/ml TİOKONAZOL 0.06-64 μg/ml NİSTATİN 0.06-64 μg/ml KLOTRİMAZOL 0.06-64 μg/ml 5-FLUSİTOZİN 0.06-64 μg/ml SULKONAZOL 0.03-16 μg/ml BORİK ASİT 0.82-419.84 μg/ml TERBİNAFİN 0.06-64 μg/ml Antifungal duyarlılık testi, CLSI M27-A3 belgesi rehberliğinde yapılmıştır.
M27-A3 e göre sınır değerler (μg/ml) Duyarlı (D) Doza bağlı Duyarlı (DD) Dirençli (R) Flukonazol 8 16 32 64 Itrakonazol 0.125 0.25-0.5 1 Amfoterisin B 1 5-Flusitozin 4 8 16 (Orta derecede duyarlı) 32 Diğer antifungaller için sadece MİK aralığı verilmiştir.
VİRULANS FAKTÖRLERİ Vagina epitel hücrelerine adezyon Mikroskobik değerlendirme Proteinaz aktivitesi Sığır serum albümin içeren katı besiyeri Fosfolipaz aktivitesi Yumurta içeren katı besiyeri Hemolitik aktivite Kanlı agar besiyeri
BULGULAR 1 Duyarlılık sonuçları Flukonazol 4 R, 14 DD köken Itrakonazol 9 R, 29 DD köken Ketokonazol 8 R köken 5-Flusitozin 10 (ODD) köken Diğer antifungal ilaçların MİK aralığı dar ve MİK değerleri düşük bulunmuştur. Gruplar ve türler arasında duyarlılık açısından fark bulunmamıştır.
BULGULAR 2 Duyarlılık sonuçları İLAÇ MİK ARALIĞI İLAÇ MİK ARALIĞI AMFOTERİSİN B 0.03-0.5 μg/ml KASPOFUNGİN 0.03-1 μg/ml FLUKONAZOL 0.25-128 μg/ml MİKONAZOL 0.007-4 μg/ml İTRAKONAZOL 0.03-1 μg/ml EKONAZOL 0.01-2 μg/ml KETOKONAZOL 0.06-8 μg/ml TİOKONAZOL 2-8 μg/ml NİSTATİN 0.06-2 μg/ml KLOTRİMAZOL 0.03-4 μg/ml 5-FLUSİTOZİN 0.12-16 μg/ml SULKONAZOL 0.03-4 μg/ml BORİK ASİT 0.82-52.48 μg/ml TERBİNAFİN 0.25-16 μg/ml
Adezyon Fosfolipaz Proteinaz Hemolitik aktivite
BULGULAR 3 Virülans sonuçları RVVK olgularından izole edilen kökenlerin %78 i Akut olgulardan izole edilen kökenlerin %62 si Kontrol grubundan izole edilen kökenlerin %50 si en az bir virülans faktörü için pozitif bulunmuştur.
BULGULAR 4 Virülans sonuçları AVVK ve RVVK lı hastalardan izole edilen Candida kökenleri kontrol grubuyla karşılaştırıldığında proteinaz ve fosfolipaz üretimi önemli ölçüde yüksek bulunmuştur (p<0.05). Ancak, vagina epitel hücrelerine adezyon ve hemolitik aktivitede istatistiksel olarak anlamlı fark tespit edilmemiştir (p>0.05).
BULGULAR 5 Virülans sonuçları GRUPLAR ARASINDA ANLAMLI FARK VİRULANS FAKTÖR VARLIĞI % VİRULANS FAKTÖRÜ AVVK, srvvk, asrvvk K AVVK, srvvk srvvk, asrvvk AVVK (n = 73) srvvk (n = 89) asrvvk (n =27) Kontrol (n = 18) VEH ADEZYON HEMOLİTİK AKTİVİTE YOK YOK YOK 58 63 61 49 YOK YOK YOK 95 90 85 83 PROTEİNAZ FOSFOLİPAZ HERHANGİ BİR VİRULANS FAKTÖRÜ VAR YOK YOK 82 92 74 50 VAR YOK YOK 49 56 50 29 VAR YOK YOK 62 79 75 50 AVVK, Akut vulvovagina kandidozu; srvvk, Semptomatik rekürren vulvovagina kandidozu; asrvvk, Asemptomatik rekürren vulvovagina kandidozu; K, Kontrol; VEH, Vajinal epitel hücre.
SONUÇ Gebelik sırasındaki RVVK unun antifungal dirençle ilişkili olmadığı, Virülans faktörlerinden proteinaz ve fosfolipaz aktivitelerinin RVVK da önemli olduğu görülmüştür.