Sayı : 2013/188 1 Tarih : 21.02.2013 Ö Z E L B Ü L T E N DÖVĠZ KAZANDIRICI FAALĠYETLERDE DAMGA VERGĠSĠ VE HARÇ ĠSTĠSNASI 1
I- YASAL DAYANAK 5035 sayılı Bazı kanunlarda değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun (2.1.2004/25334 mükerrer R.G.) 28 inci maddesi ile 488 sayılı damga vergisi kanuna eklenen ek:2 ve 33 üncü maddesi ile de 492 sayılı harçlar kanununa eklenen ek:1 inci madde hükmüyle döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtlar damga vergisinden, döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemler harçlardan istisna edilmiştir. Bu istisnaların uygulanmasına ilişkin hususlar ise 1 seri no.lu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ de (27.4.2004/25386 R.G.) açıklanmıştır. II- DÖVĠZ KAZANDIRICI FAALĠYETĠN KAPSAMI Tebliğde döviz kazandırıcı faaliyet, ihracat işlemleri ve diğer döviz kazandırıcı faaliyetler olarak iki grupda tanımlanmıştır. A- ĠHRACAT ĠġLEMLERĠ Aşağıdaki işlemler ihracat işlemleri olup bu işlemler sebebiyle düzenlenen kağıtlara (gümrük idarelerine verilen beyannameler dahil) ihracata ilişkin olduğunun tevsik edilmesi kaydıyla, işlem yapan kuruluşlarca re sen damga vergisi ve harç istisnası uygulanacaktır. 1-İhracat karşılığı yapılacak ödemeler (destekleme ve fiyat istikrar fonu çerçevesinde yapılan ödemelere ilişkin taahhütnameler ile temliknameler ve Sosyal Güvenlik Kurumu prim borçları ile genel bütçeli idarelere olan borçların mahsubu dahil), 2 2-İhracattan doğan alacağın ihracatçı tarafından temliki, 3-İhracat bağlantıları için düzenlenecek anlaşmalar, 4-Transit ticarete konu malın satın alınması ve satılması, 5-Tedarik edildikleri şekliyle ihraç edilmek üzere mal alımı, 6-Gümrük kanununa göre ithalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimini tabi ambalaj maddeleri ithali, 7-Dahilde işleme izni kapsamında yapılan ithalat, 8-Dahilde işleme izin belgesi kapsamında yapılan ithalat veya yurt içi alımlar, 9-Gerçekleştirilen mamul ürün ihracatı karşılığı olarak bu ürünlerin üretiminde kullanılan girdilerin Toprak mahsulleri Ofisinden veya T.C. Şeker Kurumun ca tespit edilen şeker fabrikalarından alımı.
B- DĠĞER DÖVĠZ KAZANDIRICI FAALĠYETLER Tebliğde diğer döviz kazandırıcı faaliyetler olarak gösterilen faaliyetler özetle aşağıdaki gibidir. 1-Kamu yatırımlarından uluslararası ihaleye çıkarılanların ihalesini kazanan veya yabancı para ile finanse edilenlerin yapımını üstlenen firmaların satış ve teslimleri, 2-Yurtdışına yönelik müteahhitlik, müşavirlik, yazılım veya mühendislik gibi döviz kazandırıcı hizmet projeleri, 3-Yatırım teşvik belgesi kapsamında yer alan yatırım mallarını üreterek teşvik belgesi sahibi yatırımcılara teslim eden yerli imalatçı firmaların yaptıkları satış ve teslimleri, 4-Yap işlet devret modeli çerçevesinde yapılacak yatırım projelerini üstlenen yerli firmaların yapacakları hizmet ve faaliyetleri 5-Uluslararası taşımacılıktan döviz olarak kazanılan navlun bedellerinin yurda getirilmesi kaydıyla kara, deniz veya hava ulaştırma hizmet ve faaliyetleri, 6-Yabancı uyruklulara (diplomatik temsilcilikler ve mensupları dahil), turistlere veya yurtdışında çalışan Türk vatandaşlarına ülkemizde bulundukları sürede, bedelleri yurt dışındaki sağlık ve sigorta kuruluşlarından tahsil edilmek kaydıyla döviz karşılığı verilecek sağlık hizmetleri, 3 7-Turizm müesseseleri ile seyahat acentelerinin yurt içindeki ve yurt dışındaki turizm faaliyetleri sırasında yaptıkları döviz karşılığı hizmet satışları, 8-Bedelleri döviz olarak alınmak kaydıyla yurt dışında yerleşik firmalar adına garanti kapsamında gerçekleştirilen bakım ve onarım hizmetiyle, yabancı bandıralı gemi, uçak veya tırların bakım ve onarımı ile bunlara yapılan mal (yakıt ve madeni yağ hariç) ve hizmet satışları, 9-Yerli firmalarca, ihraç ürünlerimizin pazarlanması amacıyla yurt dışında mağaza açılması veya işletilmesi, 10-Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihaleye çıkarılan maden havzalarından rödövans karşılığında maden çıkarımı ve işletilmesiyle ilgili üretim faaliyetleri, 11-Yurt içinde yerleşik haber ajanslarınca, yurt dışındaki yayın organlarına görüntülü veya görüntüsüz haber satışları.
III- UYGULAMAYA ĠLĠġKĠN ESASLAR İhracat dışındaki döviz kazandırıcı faaliyetinde istisna ilgili kuruluşlarca bu konuda düzenlenmiş bulunan vergi, resim, harç istisnası belgesi veya dahilde işleme izin belgesi nin ibrazı üzerine ilgili kuruluşlarca uygulanacaktır. Ancak damga vergisi ve harç istisnasının uygulanabilmesi için, vergi ve harca konu işlemin, sözü edilen belgelerin geçerlilik süresi içinde yapılması şarttır. İstisna uygulaması belgede yer alan esaslar dikkate alınarak yürütülecektir. Yurtiçi uluslararası ihale konusu işlemler, yurt dışına yönelik müteahhitlik, müşavirlik, yazılım ve mühendislik, yazılım ve mühendislik hizmetleri, yap-işlet-devret modeli çerçevesinde yapılacak yatırımlarda proje safhası da dahil olmak üzere istisna uygulanacak, bu işlerler ilgili ihale kararlarına tevsik edilmesi kaydıyla belge aranmaksızın re sen istisna uygulanacaktır. Bu işlerle ilgili sözleşme safhaları da dahil olmak üzere, takip eden safhalarda düzenlenen diğer kağıtlar ve yapılan işlemlere istisna uygulanması için bu konuda düzenlenmiş bulunan vergi resim, harç istisna belgesinin ibrazı şarttır. IV- ĠZLEME, SORUMLULUK, MÜEYYĠDE 1-Ġstisna konusu iģlemi yapan kuruluģların sorumluluğu a)bildirim görevi 4 -Banka, noter, tapu idaresi, gümrük, ihale makamı gibi istisna uygulamak suretiyle işlem yapma durumunda olan kuruluşlar, fiili mal ihracında herhangi bir belge aramadan, döviz kazandırıcı faaliyetler ve yatırımlarla ilgili istisnada ise, vergi, resim ve harç istisnası belgesi veya dahilde işleme izin belgesi ibrazı üzerine istisnayı re sen uygulayacaklardır. Ancak bu şekilde yapılan işlemler, işlem tarihinden itibaren 30 gün içinde ilgililerin gelir ve kurumlar vergisi bakımından bağlı olduğu vergi dairesine bildirilecektir. Bunun için yukarıda sözü edilen 1 seri no.lu tebliğ ekindeki örneğe uygun yazı kullanılacaktır. -Kredi kuruluşları belgeye bağlı döviz kazandırıcı faaliyet ve yatırım için kullandırmış oldukları kredi tutarını belge ekindeki döviz ve kredi kullanma formu na kaydedeceklerdir. -İstisna kapsamında, iş yaptıran kamu ve kuruluşları bu işlerle ilgili olup ilgililerine ödettirilmeyen damga vergilerini, kağıdın düzenlenmesinden itibaren 30 gün içinde ilgililerin gelir ve kurumlar vergisi bakımından bağlı olduğu vergi dairesine bildirilecektir. Bunun için yukarıda sözü edilen 1 seri no.lu tebliğ ekindeki örneğe uygun yazı kullanılacaktır. -Kredi kuruluşları belgeye bağlı döviz kazandırıcı faaliyet ve yatırım için kullandırmış oldukları kredi tutarını belge ekindeki döviz ve kredi kullanma formu na kaydedeceklerdir.
-İstisna kapsamında, iş yaptıan kamu kurum ve kuruluşları bu işlerle ilgili olup ilgililerine ödettirilmeyen damga vergilerini, kağıdın düzenlenmesinden itibaren 30 gün içinde ilgili vergi dairesine bildirilecektir. -Herhangi bir makama gidilmeden kişilerin kendi aralarında düzenleyecekleri istisna konusu işlemlerle ilgili bildirim mükellefiyeti ise, taraflarca ilgili vergi dairesine bildirilecektir. b)müeyyide Yukarıda belirtilen bildirim görevinin yerine getirilmemesinin müeyyidesi ikinci derecede usulsüzlük cezasıdır. Ayrıca belgedeki sınırları veya süreleri aşan istisnalarla, belge kapsamına girmediği halde istisnanın uygulandığı durumlarda işlemi yapanlar ziyaa uğratılan damga vergisi ve harç tutarları ile bunlara ait ceza ve faizlerden müteselsilen sorumlu olacaklardır. Gerekli bildirim yapılmadığında işlemin gerçekleşmemesinden ve belge şartlarına uyulmamasından doğan vergi ve harçtan, ceza ve gecikme faizinden işlemi yapanlar sorumlu olacaktır. 2-Ġlgili mükellefler hakkında yapılacak iģlemler Döviz kazandırıcı faaliyetlerde; 5 -Alınmayan damga vergisi ve harç tutarının, döviz kazandırıcı faaliyetlerin gerçekleşmeyen kısmına isabet eden tutarı, -Dahilde işleme izin belgeleri ve vergi resim harç istisnası belgesinin iptal edilmiş olması durumunda alınmayan damga vergisi ve harç tutarları, Vergi ziyaı cezasıve gecikme faizi ile birlikte geri alınacaktır. Gecikme faizi, kağıdın düzenlendiği veya işlemin yapıldığı tarihten başlayarak hesaplanacaktır. Saygılarımızla, Hasan Zeki Süzen (YMM) - Ekrem Kayı (YMM) D/A