BURSA DA TARIM Bursa - 2013
1-GENEL DURUM İdari ve Sosyo Ekonomik Yapı İlçe Sayısı 17 Büyükşehir belediye Sayısı İlçe Belediye sayısı Belde belediye sayısı 1 17 21 Toplam Köy Sayısı 661 Kaynak:Bursa Valiliği,2013 2013Yılı Nüfus Verileri Toplam Nüfus Erkek Nüfusu Kadın Nüfusu Yüzölçümü (Km2) 2.740.97 0 1.371.914 1.369.056 10.886,38 Kaynak:Tüik 2013 2
2013 Yılı İklim Verileri 2013 sıcaklık ve yağış değer. Ortalama Sıcaklık Aylık Toplam Yağış Miktarı Ort.(kg/m2) Ocak 7,2 105,6 Şubat 9,3 95,5 Mart 10,9 85,6 Nisan 13,8 51,8 Mayıs 20,2 26,2 Haziran 22,6 62,2 Temmuz 24,8 21,5 Ağustos 26,0 1,6 Eylül 20,4 18,3 Ekim 13,0 140,1 Kasım 11,7 68,6 Aralık 4,8 50,0 Kaynak: Meteoroloji Müdürlüğü,2013 3
2-TARIMSAL DURUM İlin Genel Arazi Dağılımı(Hektar) Arazinin Kullanım Durumu Alanı (Ha) Toplam Araziye Oranı (%) Tarım Arazisi 342.330,8 31,4 Orman ve Fundalık 484.067,1 44,5 Çayır Mera 24.345,2 2,2 Su Yüzeyleri 55.039,8 5,1 Doğal Su Yüzeyleri Gölet Yüzeyleri 50.595 310,7 Baraj Rezervuar 2.668,1 Yüzeyleri Akarsu Yüzeyleri 1.466,0 Diğer 182.855,1 16,8 T O P L A M 1.088.638 100 Toplam il yüzölçümünün yarıya yakını orman vasıflı olan ilimizde tarım arazilerinin önemli kısmı doğu, batı ilçeleri ile Bursa ovasında yer almaktadır. İznik ve Uluabat gölleri Bursa için hem turizm hem de ekonomik katkı anlamında büyük önem taşımakta olup, Orhangazi, İznik, Mustafakemalpaşa, Nilüfer ve Karacabey ilçelerimiz bu göllerimiz ile kıyı komşusu durumundadırlar. 4
İlin Kültür Arazisinin Kullanım Durumu(ha) Alan(ha) Oran(%) Tarla Arazisi 153.725,5 44,9 Sebzelik 44.563,8 13,0 Meyvelik (İçecek ve Baharatlı Bitkiler 38.468,9 11,2 dahil) Bağlar 7.066,7 2,1 Zeytinlik 41.585,1 12,1 Nadas Alanı 24.610,5 7,2 Tarıma Elverişli Olup Kullanılmayan Arazi 31.993,4 9,4 Süs Bitkileri Alanı 316,9 0,1 TOPLAM 342.330,8 100 Kaynak:Tüik,2013 İlimiz kültür arazisi varlığı içerisinde alan bakımından ilk sırayı tarla arazisi almaktadır. Sebze alanlarından sonra yer alan Zeytinliklerin tamamına yakını körfez ilçeleri olarak tanımlanan Mudanya, İznik, Orhangazi ve Gemlik ilçelerimiz sınırlarında yer almaktadır. 5
Sulama Durumu: Tarım arazisi: 342.330,8 ha Sulanabilir arazi:268.752,3 DSİ tarafından sulanan arazi:69.464 ha İl Özel İdaresi tarafından sulanan arazi:26.105,2 ha Üreticiler tarafından sulanan arazi:54.679,4 ha Toplam Sulanan Alan:150.248,6ha Tarım yapılan 342.330 ha arazinin 268.752 hektar kadarı sulanabilir durumdadır. Sulanabilir durumda bulunan arazinin %56 lık kısmı (150.248 ha.) DSİ, İl Özel İdaresi ve üreticiler tarafından sulanmaktadır. 6
Bitkisel üretim yapan işletmelerin dağılımı (2013) Sağlıklı tarım politikalarının oluşturulması, güncellenmesi, geliştirilmesi ve tarımsal desteklemelerin denetlenebilir, izlenebilir bir şekilde yürütülmesini amacıyla oluşturulmuş ÇKS (Çiftçi kayıt Sistemi) 16 Nisan 2005 tarih ve 25788 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliği kapsamında işlevini sürdürmektedir. Bitkisel amaçlı tüm tarımsal desteklemeler, ÇKS kayıtları esas alınarak takip edilmektedir. 2012 yılı verilerine göre ilimizde Çiftçi Kayıt Sistemine kayıtlı üretici sayımız 31.817 olup, sahip olunan işletmelerin arazi ölçeklerine göre dağılımı şu şekildedir. Arazi Dilimi(da.) İşletme Sayısı % < 5 1.171 3,9 5-10 2.331 7,8 10-20 5.560 18,7 20-50 11.607 39,0 50-100 6.521 21,9 100-200 2.099 7,1 200-500 417 1,4 500 < 51 0,2 TOPLAM 29.757 100 Kaynak:Bursa İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü,2014 7
Meyve (İçecek ve Baharatlı Bitkiler dahil) Ürün adı Alanı(da) Üretim (ton) Ortalama verim (kg/ağaç 8 Meyve veren yaşta ağaç sayısı TL TARIMSAL DEĞER(TL) Zeytin (Sofralık) 415.851 85.371 9 9.464.041 4,11 350.874.810,00 Armut 80.174 157.671 69 2.281.962 1,40 220.739.400,00 Şeftali (Diğer) 71.607 99.876 42 2.361.625 1,34 133.833.840,00 Üzüm (Sofralık- Çekirdekli) 70.382 73.850 1.049 70.382 1,63 120.375.500,00 Kiraz 51.022 31.453 30 1.060.547 2,74 86.181.220,00 Çilek 30.273 32.825 1.084 30.273 2,16 70.902.000,00 İncir 19.182 25.384 73 349.188 2,09 53.052.560,00 Ceviz 26.055 6.984 37 186.862 6,82 47.630.880,00 Erik 16.274 17.774 35 502.184 1,70 30.215.800,00 Elma (Starking) 12.150 22.747 54 421.303 1,07 24.339.290,00 Şeftali (Nektarin) 9.491 14.006 48 291.742 1,65 23.109.900,00 Ayva 5.353 15.542 56 277.684 1,18 18.339.560,00
Ahududu 4.504 3.839 852 4.504 3,52 13.513.280,00 Kestane 4.633 2.102 37 56.510 6,13 12.885.260,00 Elma (Diğer) 12.120 13.990 49 287.526 0,90 12.591.000,00 Elma (Golden) 8.288 11.624 49 235.718 1,04 12.088.960,00 Elma (Grannysmith) 5.109 7.683 59 130.425 0,93 7.145.190,00 Böğürtlen 1.966 1.949 991 1.966 3,50 6.821.500,00 Vişne 3.908 3.712 28 131.242 1,83 6.792.960,00 Badem 1.620 614 19 32.556 8,12 4.985.680,00 Anason 6.703 483 72 6.703 5,66 2.733.780,00 Kivi 1.451 1.448 21 70.243 1,76 2.548.480,00 Elma (Amasya) 1.527 2.085 47 44.330 0,88 1.834.800,00 Fındık 6.139 746 3 241.091 2,31 1.723.260,00 Dut 567 590 23 25.403 2,56 1.510.400,00 Çörekotu 1.800 135 75 1.800 8,00 1.080.000,00 9
Kırmızı Biber (Baharatlık- İşlenmemiş) 1.200 3.360 2.800 1.200 0,30 1.008.000,00 Kızılcık 519 263 12 21.313 2,39 628.570,00 Nar 515 488 26 18.610 1,26 614.880,00 Üzüm (Sofralık- Çekirdeksiz) 285 407 1.428 285 1,38 561.660,00 Trabzon Hurması 346 575 53 10.860 0,95 546.250,00 Muşmula 127 215 27 8.090 0,81 174.150,00 Antep Fıstığı 0 16 4 4.100 10,38 166.080,00 Kayısı 42 25 15 1.675 1,00 25.000,00 Hünnap 4 2 10 200 5,00 10.000,00 Zerdali 20 10 24 410 0,82 8.200,00 Yenidünya 0 4 31 130 1,62 6.480,00 İğde 0 1 7 150 3,49 3.490,00 TOPLAM 871.207 639.849 18.634.833 1.271.602.070,00 Kaynak:Tüik,2013 10
NOT:Çilek, Ahududu, Üzüm, Anason, Kırmızıbiber, Çörekotunda, verim birimi kg/da olu p meyveveren ve meyve vermeyen ağaç sütunları alan (dekar) dır.bu nedenle ağaç sayıs ı toplamına dahil etmeyiniz. Üzümde, toplam bağ alanı; meyve veren ve vermeyen bağ alanlarının toplamıdır. Meyve alanları, plantasyon (toplu) alanlar olup, dağınık ağaçların alanları dahil edilmemiştir. Ağaç sayılarına dağınık ağaçlar dahildir. Sebze Ürün adı Ekilen Alan (Dekar) Üretim (Ton) TL TARIMSAL DEĞERİ(TL) Domates (Salçalık) 145.590 1.117.384 0,23 256.998.320,00 Domates (Sofralık) 52.693 258.485 0,76 196.448.600,00 Fasulye (Taze) 36.809 55.881 1,49 83.262.690,00 Biber (Sivri) 33.053 73.839 0,98 72.362.220,00 11
Soğan (Kuru) 35.575 80.010 0,75 60.007.500,00 Karpuz 30.444 111.037 0,45 49.966.650,00 Biber (Salçalık) 14.833 45.767 0,61 27.917.870,00 Patlıcan 12.245 31.377 0,87 27.297.990,00 Biber (Dolmalık) 13.540 37.896 0,7 26.527.200,00 Bezelye (Taze) 31.095 36.587 0,72 26.342.640,00 Kavun 15.724 36.039 0,6 21.623.400,00 Karnıbahar 11.847 26.796 0,75 20.097.000,00 Enginar 4.879 5.599 3,41 19.092.590,00 Hıyar (Sofralık) 3.670 18.633 1 18.633.000,00 Kabak (Sakız) 4.433 15.404 1,14 17.560.560,00 Ispanak 8.886 12.653 1,15 14.550.950,00 Pırasa 7.857 26.705 0,48 12.818.400,00 Marul (Kıvırcık) 5.088 7.713 1,34 10.335.420,00 Lahana (Beyaz) 7.252 22.510 0,4 9.004.000,00 Barbunya Fasulye (Taze) 3.666 3.717 2,25 8.363.250,00 12
Lahana (Kırmızı) 3.715 10.106 0,72 7.276.320,00 Bamya 3.157 1.206 3,72 4.486.320,00 Brokoli 2.145 3.098 1,24 3.841.520,00 Maydonoz 1.210 1.998 1,57 3.136.860,00 Marul (Göbekli) 2.008 2.724 1,14 3.105.360,00 Balkabağı 1.985 3.820 0,78 2.979.600,00 Roka 1.570 2.405 1,19 2.861.950,00 Kereviz (Kök) 2.032 4.208 0,64 2.693.120,00 Soğan (Taze) 1.860 1.632 1,52 2.480.640,00 Lahana (Brüksel) 672 1.123 1,68 1.886.640,00 Tere 1.000 1.705 0,98 1.670.900,00 Semizotu 726 1.618 0,97 1.569.460,00 Sarımsak (Taze) 536 459 3,24 1.487.160,00 Bakla (Taze) 1.479 1.103 1,3 1.433.900,00 Hıyar (Turşuluk) 633 1.070 1,34 1.433.800,00 Dereotu 402 761 1,85 1.407.850,00 Sarımsak (Kuru) 614 323 3,23 1.043.290,00 13
Marul (Aysberg) 366 413 1,44 594.720,00 Havuç 304 652 0,83 541.160,00 Lahana (Karayaprak) 279 345 0,75 258.750,00 Turp (Bayır) 344 382 0,65 248.300,00 Turp (Kırmızı) 129 236 0,87 205.320,00 Nane 25 29 1,73 50.170,00 Kırmızı Pancar 20 60 0,83 49.800,00 Börülce (Taze) 26 5 3,2 16.000,00 Mantar (Kültür) 0 2 4,19 8.380,00 TOPLAM 506.416 2.065.515 1.025.977.540,00 Kaynak:Tüik,2013 (Sebze Alanlarına ikinci ekilişler dahil olup toplam sebze arazisine dahil edilmemiştir. 14
Tarla Bitkileri Ürün adı Ekilen alan(dekar) Üretim (ton) Verim (kg/da) TL DEĞER(TL) Yonca (Yeşil Ot) 84.873 299.705 3.531 0,62 185.817.100,00 Buğday (Diğer) 798.100 209.651 263 0,64 134.176.640,00 Mısır (Silajlık) 206.826 1.015.037 4.908 0,12 121.804.440,00 Mısır (Dane) 122.619 124.190 1.013 0,62 76.997.800,00 Fiğ (Yeşil Ot) 73.973 115.194 1.557 0,39 44.925.660,00 Çeltik 25.000 18.993 760 1,5 28.489.500,00 Ayçiçeği (Yağlık) 80.885 20.282 252 1,27 25.758.140,00 Ayçiçeği (Çerezlik) 29.022 7.189 248 3,45 24.802.050,00 Patates (Diğer) 17.026 38.530 2.263 0,63 24.273.900,00 Arpa (Diğer) 103.704 25.000 241 0,63 15.750.000,00 Yulaf (Yeşil Ot) 23.611 39.925 1.691 0,39 15.570.750,00 Fasulye (Kuru) 15.947 2.997 188 4,21 12.617.370,00 Nohut 19.454 2.846 146 3,9 11.099.400,00 15
Şekerpancarı 8.868 60.312 6.801 0,15 9.046.800,00 Yem Şalgamı 2.346 7.803 3.326 0,99 7.724.970,00 Yulaf (Dane) 26.415 5.843 221 0,77 4.499.110,00 Sorgum (Yeşil Ot) 1.280 5.550 4.336 0,39 2.164.500,00 Tritikale (Dane) 6.928 2.772 400 0,57 1.580.040,00 Hayvan Pancarı 958 3.305 3.450 0,47 1.553.350,00 Çavdar 11.405 2.697 236 0,57 1.537.290,00 Tritikale (Yeşil Ot) 2.480 3.829 1.544 0,39 1.493.310,00 Mısır (Hasıl) 4.091 11.732 2.868 0,12 1.407.840,00 Tütün 1.698 116 68 11,42 1.324.720,00 Bakla (Yemeklik) 4.245 964 227 1,3 1.253.200,00 Korunga (Yeşil Ot) 2.233 2.896 1.297 0,39 1.129.440,00 Bakla (Hayvan Yemi) 1.050 420 400 1,44 604.800,00 Fiğ (Dane) 3.372 496 147 1,21 600.160,00 Buğday (Durum) 4.426 944 213 0,58 547.520,00 Kolza (Kanola) 1.218 425 349 1,09 463.250,00 Bezelye 2.113 524 248 0,72 377.280,00 Burçak (Yesil Ot) 787 930 1.182 0,39 362.700,00 16
Mercimek (Yeşil) 602 77 128 2 154.000,00 Susam 300 16 53 4,48 71.680,00 Mercimek (Kırmızı) 424 42 99 1,27 53.340,00 Pamuk (Kütlü) 100 9 90 1,35 12.150,00 Pamuk (Lif) 100 4 40 2,79 11.160,00 Pamuk Tohumu (Çiğit) 100 5 50 2,05 10.250,00 Mürdümük (Yeşil Ot) 2 1 500 0,39 390,00 TOPLAM 1.688.581 2.031.251 760.066.000,00 Kaynak:Tüik,2013 (İkinci ekilişi olan ürünlerin alanları,üretim alanına dahil edilmiş toplam tarla arazisine dahil edilmemiştir) 17
Bursa Tarımının Türkiye Tarımı İçindeki Yeri Ürün Bursa Türkiye Üretim Üretim % (ton) (ton) Şeftali (Diğer) 99.876 563.686 17,7 Şeftali(Nektarin) 14.006 73.857 19,0 Armut 157.671 461.826 34,1 İncir 25.384 298.914 8,5 Kiraz 31.453 494.325 6,4 Zeytin (Sofralık) 85.371 390.000 21,9 Çilek 32.825 372.498 8,8 Üzüm (Sof.Çek.li) 73.850 1.634.596 4,5 Ceviz 6.984 212.140 3,3 Ayçiçeği Yağlık 20.282 1.380.000 1,5 Mısır (Silajlık) 1.015.03 17.835.115 5,7 7 Domates 258.485 7.941.780 3,3 (Sofralık) Domates (Salçalık) 1.117.38 3.878.220 28,8 4 Soğan(Kuru) 80.010 1.904.846 4,2 Biber 157.502 2.159.348 7,3 Patlıcan 31.377 826.941 3,8 Karpuz 111.037 3.887.324 2,9 Ispanak 12.653 220.274 5,7 Bezelye 36.587 107.549 34,0 Taze Fasulye 55.881 632.301 8,8 Kaynak:Tüik,2013 18
Bursa Tarımının Türkiye Tarımı İçindeki Yeri Ürün Bursa Türkiye Alan Alan % (da) (da) Şeftali (Diğer) 71.607 388.187 18,4 Şeftali(Nektarin) 9.491 50.119 18,9 Armut 80.174 235.283 34,1 İncir 19.182 494.011 3,9 Kiraz 51.022 764.594 6,7 Zeytin (Sofralık) 415.851 2.309.392 18,0 Çilek 30.273 135.494 22,3 Üzüm (Sof.Çek.li) 70.382 2.277.607 3,1 Ceviz 26.055 639.015 4,1 Ayçiçeği (Yağlık) 80.885 5.202.600 1,6 Mısır (Silajlık) 206.826 3.885.092 5,3 Domates 52.693 1.280.103 4,1 (Sofralık) Domates 145.590 611.119 23,8 (Salçalık) Soğan(Kuru) 35.575 616.324 5,8 Biber 61.426 787.583 7,8 Patlıcan 12.245 248.619 4,9 Karpuz 30.444 979.458 3,1 Ispanak 8.886 181.372 4,9 Bezelye 31.095 114.790 27,1 Taze Fasulye 36.809 506.619 7,3 Kaynak:Tüik,2013 19
İlin Hayvan Varlığı Dağılımı(2013) Miktar (Baş) Koyun 334.892 Keçi 107.121 Manda 1.110 Sığır Toplamı 198.829 Kültür Irkı 138.994 Melez 50.450 Yerli 9.385 At 1.967 Tavuk (Yumurtacı) 3.844.748 Tavuk (Broiler) 4.559.300 Kaz-Ördek-Hindi 84.356 Arı Kovanı (Eski) 1.794 Arı Kovanı (Yeni) 67.304 Kaynak: TÜİK,2013 20
Hayvansal Ürünler 2013 Kırmızı Et (Ton) 13.823 Kantlı Et(ton) 40.136 B.Baş Süt (Ton) 252.129 K.Baş Süt(Ton) 15.447 Yumurta (Adet) 722.991.320 Bal (Ton) 778 Balmumu (Ton) 36 Yün,Kıl,Tiftik(ton) 783 Su Ürünleri Üretimi 2013 (kg) 1) İç Su Ürünleri (Avcılık ve Yet.) -Balık 760.300 2) Deniz Balıkları Avcılığı - Balık 2.047.768 - Karides 93.080 - Midye 18.225 Kaynak: TÜİK,2013 21
TARIMSAL GELİR-2013 İlimizin ürün grupları itibariyle tarımsal geliri (G.S.H.) aşağıda verilmiştir. Tarla Ürünleri Geliri 760.066.000,00 Meyve Ürünleri Geliri 1.271.602.070,00 Sebze Ürünleri Geliri 1.025.977.540,00 Hayvan Ürünleri Geliri 959.021.302,00 Su Ürünleri 14.980.400,00 T O P L A M 4.031.647.312,00 TARIMSAL DESTEKLEMELER Yılı Destekleme Adı Destekleme Tutarı(TL) 2013 Anaç Sığır ve Manda 14.048.911,00 Yetiştiriciliği Desteklemeleri 2013 Arıcılık Desteği(Ana arı, bal 356.384,00 ve kovan) 2013 Besilik Erkek Sığır Desteği 6.416.816,00 2013 Biyolojik Mücadele Desteği 1.356,00 2013 Çiftlik Muhasebesi Veri Ağı 22.500,00 Projesi Desteklemesi 22
2013 Çiğ Süt Üretiminin Desteklenmesi (Süt Teşvik Pirim) 23 20.343.337,00 2013 Çiğ Süt Üretiminin 3.175.517,00 Desteklenmesi (Süt Tozu) 2013 Damızlık Anaç Koyun Keçi 5.536.944,00 Yetiştiriciliği 2013 Fındık Desteği(Alan bazlı) 444,00 2013 Hastalıkran ari işletmeler 1.337.637,00 Desteklemesi 2013 Halk Elinde Ülkesel 737.130,00 Küçükbaş Hayvan Islahı 2013 Hayvan Genetik Kaynaklar 258.500,00 Yerinde Korunması(Boz ırk) 2013 Hayvan Hastalıkları 395.122,00 Mücadele/Tazminat/Aşı Desteği 2013 Hububat Baklagil Destekleme Prim Ödemesi (Buğday,arpa,çavdar,çeltik) 2013 İpekböceği Yetiştiriciliğinin Desteklenmesi 2013 KKYDP Ekonomik Yatırımlar Hibe Desteği 2013 KKYDP Makine Ekipman Hibe Desteği 2013 Koyun ve Keçilerde Verimlilik Art. Desteği 3.395.960,00 90.035,00 4.244.020,00 2.253.178,00 32.130,00
2013 Mazot ve Gübre 13.796.919,00 Desteklemesi 2013 Organik Tarım Uygulaması 44.971,00 Desteklemesi 2013 Sertifikalı Fidan 433.078,00 Desteklemesi 2013 Sertifikalı Tohum 212.597,00 Desteklemesi 2013 Sertifikalı Tohumluk Üretimi 586.078,00 Desteklemesi 2013 Su Ürünleri Yetiştiriciliği 260.016,00 Desteklemesi 2013 Suni Tohumlamadan Doğan 2.142.270,00 Buzağı Desteklemeleri 2013 Tabii Afetlerden Zarar 2.296.724,00 Gören Çiftçilere Yapılacak 2013 Tarım Sigortası Prim Desteği 14.094.267,00 2013 Tarımsal Yayım Danışmanlık 1.701.600,00 Hizmet Desteği 2013 Toprak Analiz Desteği 138.500,00 2013 Yem Bitkileri Üretimi 7.106.934,00 Desteklemesi TOPLAM: 105.459.875,00 Not:Nisan 2014 itibari ile alınan rakamlar olup,değişiklik olabilecektir. 24
İlçe Bazında Tarımsal Desteklemeler (2013) İlçe Bitkisel Üretim (TL) Hayvansal Üretim (TL) Toplam (TL) Büyükorha 323.115,00 2.175.916,00 2.499.031,00 Gemlik 1.636.031,00 172.277,00 1.808.308,00 Gürsu 2.032.615,00 340.875,00 2.373.490,00 Harmancık 223.993,00 427.136,00 651.129,00 İnegöl 4.731.932,00 3.686.537,00 8.418.469,00 İznik 3.465.440,00 515.789,00 3.981.229,00 Karacabey 8.946.493,00 18.731.051,00 27.677.544,00 Keles 1.067.297,00 1.496.204,00 2.563.501,00 Kestel 1.470.033,00 569.532,00 2.039.565,00 Mudanya 1.657.071,00 1.869.122,00 3.526.193,00 MKPaşa 4.635.846,00 16.086.520,00 20.722.366,00 Nilüfer 1.768.018,00 2.280.338,00 4.048.356,00 Orhaneli 583.510,00 1.590.455,00 2.173.965,00 Orhangazi 1.748.091,00 1.039.282,00 2.787.373,00 Osmangazi 1.785.441,00 885.663,00 2.671.104,00 Yenişehir 6.892.526,00 10.131.635,00 17.024.161,00 Yıldırım 254.740,00 239.351,00 494.091,00 TOPLAM 43.222.192,00 62.237.683,00 105.459.875,00 25
2003-2013 Yılları Arası İl Özel İdaresince Kırsal Kalkınma Projelerine Yapılan Destekler Arıcılık, Bağ, Meyvecilik, Koyunculuk, İpekböcekçiliği ve diğer (Yem Kırma Mak., Arı Keki Üretim Tesisi, Mera Islahı Amaçlı Trafo Makinesi, Tarım Danışmanı, Yakıt Temini) konularda projeler yapılmıştır. 2003 486.360,0 2004 1.428.147,5 2005 3.632.890,5 2006 1.306.087,0 2009 181.696,0 2010 461.242,58 2011 986.616,0 2012 1.049.623,94 2013 999.905,0 TOPLAM 10.532.568,5 26
Bursa İli 2013 Yılı Organik Tarım İlçe Köy Sayısı Üretici Sayısı Üretim Alanı (Da) 27 Başlıca Ürünler B. Orhan 12 31 1671 Çilek 349 da, Fiğ 510 da, Kiraz 25 da, Vişne 23 da, Yulaf 52 da, Tritikale 70 da, Yem Şalgamı 98 da, Mısır 84 da, Ceviz 25 da, Armut 19 da İnegöl 1 1 329498 Yabani erik, kocayemiş, muşmula, ahududu, böğürtlen (Tamamı Doğadan toplama ) İznik 4 5 371 Yaban mersini 130 da, domates 59 da, biber 20 da, kiraz 16 da, vişne 12 da, kurt üzümü 12 da, hünnap 8 da, erik 10 da Karacabe y 1 3 242 Badem 225 da, şeftali 17 da Keles 12 40 1147 Çilek 331 da, ceviz 125 da, elma 36 da erik 35 da, kiraz 184 da yonca 170 da, Kestel 2 3 106 Ahududu 20 da, 2 fıstık çamı, 84 da nadas Mudanya 4 1 547 Zeytin 109 da, şeftali 92 da, erik 52 da, elma 68
da, badem 39 da, ayva 68 da, armut 78 da M.KPaşa 1 1 139 Arpa 120 da, nadas 19 da, Nilüfer 3 1 19 7,5 da nadas 1 da altında 16 ürün (sebze) Orhaneli 9 40 7140 Armut 258 da, ayva 309 da, badem 205 da, biber 210 da, ceviz 437 da, çilek 772 da, domates 83 da, elma, 648 da, enginar 80 da, erik 411 da, fasulye 102 da, Kiraz 840 da, vişne 791 da, şeftali 252 da, soğan 61 da, pırasa117 da, patates 83 da, ( 81 ürün) Orhangazi 3 3 151 Zeytin 124 da, ahududu 3 da, böğürtlen 3 da, ceviz 5 da Osmanga zi 9 51 942 Ahududu 93 da, çilek 181 da, incir 279 da, kiraz 18 da, şeftali 51 da, zeytin 154 da, Yenişehir 1 1 5 nadas TOPLAM 62 181 12.480 329.498 da Doğadan Toplama Kaynak:Otbis Kayıtları,2013 28
2013 YILI İHRAC EDİLEN YAŞ SEBZE MEYVE İCMALİ (KG) Ürün Adı Toplam ACUR 76.409,000 AHUDUDU 0,000 ARMUT 4.145.241,000 AYVA 3.346.513,580 BAKLA 11.385,000 BAMYA 2.630,000 BARBUNYA 25.535,000 BEZELYE 264,000 BROKOLİ 19.794,000 SİVRİ BİBER 4.528.743,000 ÇARLİSTON BİBER 2.766.141,000 DOLMA BİBER 1.556.421,000 KIRMIZI BİBER 600.708,000 BÖRÜLCE 390,000 ÇAĞLA 8.700,000 ÇİLEK 0,000 DEREOTU 80,000 DİĞER MEYVE VE SEBZELER 26.824,000 DOMATES 335.451,000 ELMA 124.036,000 29
ERİK 369.857,000 TAZE FASULYE 193.027,000 GREYFURT 42.723,000 HAVUÇ 535.815,000 HIYAR 841.347,000 TAZE İNCİR 12.817.916,170 ISPANAK 27.898,000 KABAK 894.154,000 KABAK(BAL,KESTANE) 356.932,000 KARNİBAHAR 730,000 KAVUN 1.470.228,000 KELEK 208.725,000 KARPUZ 171.644,000 KAYISI 340.998,000 KESTANE 177.557,000 KIRMIZI PANCAR 20.400,000 TAZE KİRAZ 7.363.191,500 KORNİŞON 328.440,000 LAHANA 433.634,000 LİMON 900.258,500 MANDALİNA 87.623,000 MARUL 10.032,000 MAYDANOZ 5.850,000 MISIR 4.171,000 MUŞMULA 7.000,000 30
NANE 435,000 NAR 3.104.282,310 NEKTARİN 513.987,000 NOHUT 0,000 PATATES 0,000 PATLICAN 982.075,000 PAZI 336,000 PIRASA 2.933.924,000 PORTAKAL 5.270,000 MEDİKA 0,000 ROKA 990,000 SALATALIK 120.266,000 SEMİZOTU 0,000 SOĞAN 119.000,000 SARIMSAK 0,000 ŞALGAM 5.740,000 ŞEFTALİ 1.185.001,000 TERE 1.243,000 TURP 70.801,000 TAZE ÜZÜM 5.209.373,000 YABAN MERSİNİ 0,000 YENİ DÜNYA 0,000 VİŞNE 0,000 TOPLAM 59.438.140,060 31
2013 YILI İHRAÇ EDİLEN ÜRÜN MİKTARLARI (TON) İhraç Edilen Ülke Sayısı 112 Ülke YAŞ SEBZE MEYVE VE DONDURULMUŞ ÜRÜNLER Bursa Bursa Yaş Ürünler +Gemlik Dondurulmuş TOPLAM 59.438 23.271 82.709 KURU ZİRAİ ÜRÜN VE TOHUM Bursa+ Gemlik Kuru Ürünler Bursa Tohum TOPLAM 44.206 8.162 52.368 Faaliyet Alanlarına göre Kooperatif Sayıları Tarımsal Sulama Su Ürünleri Toplam Kalkınma Koop. Koop. Koop. 306 41 20 367 32
Kooperatif Birlikleri Kooperatif Birliğinin Adı Birliğe Bağlı Toplam Koop. Sayısı Bursa Bölgesi Hayvancılık Kooperatifl. Bir. 40 Bursa BölgesiOrmancılık Kooperatifleri Bir. 102 Bursa BölgesiTarım Kooperatifleri Bir. 87 Yetiştirici Birlikleri Üye Birliğin Adı Sayısı 1 Arı Yetiştiricileri Birliği 583 2 Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği 2366 3 Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği 2807 4 Damızlık Manda Yetiştiricileri Birliği 33 33
Üretici Birlikleri İLÇE BİRLİĞİN ADI ÜYE SAYISI Büyükorhan Süt Üreticileri Birliği 595 Gemlik Zeytin Üreticileri Birliği 39 Gürsu Meyve Üreticileri Birliği 92 Harmancık Süt Üreticileri Birliği 343 İnegöl Süt Üreticileri Birliği 592 İnegöl Meyve Üreticileri Birliği 109 İnegöl Kırmızı Et Üreticileri Birliği 136 Karacabey Çeltik Üreticileri Birliği 27 Karacabey Süt Üreticileri Birliği 855 Keles Sert Çekirdekli Meyve Üreticileri B 164 Keles Süt Üreticileri Birliği 619 M.Kemalpaşa Süt Üreticileri Birliği 2515 M.Kemalpaşa Meyve Üreticileri Birliği 46 M.Kemalpaşa Kırmızı Et Üreticileri Birliği 524 Mudanya Meyve Üreticileri Birliği 730 Orhaneli Kırmızı Et Üreticileri Birliği 59 Orhaneli Süt Üreticileri Birliği 627 Orhangazi Meyve Fidanı Üreticileri Birliği 26 Merkez Bursa İli Merkez İlçeleri Süt Üre.Bir 289 Osmangazi Yumurta Üreticileri Birliği 24 34
Osmangazi Bursa İli İncir Üreticileri Birliği 165 Yenişehir-İznik Süt Üreticileri Birliği 690 Yenişehir Kırmızı Et Üreticileri Birliği 16 35