AB GÜNDEMİNDE ÖNE ÇIKAN GELİŞMELER SİYASİ GELİŞMELER Yunanistan a Yardım Onaylandı Euro Alanı Ülkeleri Maliye Bakanları Yunanistan ın Sunduğu Paketi Onayladı 19 Euro Alanı üye ülkesinin Maliye Bakanları 20 Şubat ta Yunanistan ın kurtarma programının uzatılmasına yönelik talebini kabul etti. Karar uyarınca Şubat 2015 te tamamlanması gereken program, 4 ay süre ile uzatıldı. Yunan Hükümeti nin önümüzdeki dört ay içerisinde uygulamayı planladığı ekonomik reformlar listesini Euro Alanı na iletmesi gerekiyor. Euro alanı liderleri ise kurtarma programının uzatılması kararını 23 Şubat ta kabul etti. Diğer taraftan Yunanistan da Radikal Sol Koalisyon Syriza lideri Aleksis Çipras liderliğindeki koalisyon hükümeti, seçim öncesi vaatlerini hayata geçirmeye başladı. Başbakan Çipras, kabinesini toplayarak yoksulluk sınırı altında yaşayan Yunan vatandaşlarına yapılacak sosyal yardım paketine son şeklini verdi. Kira yardımı, ücretsiz elektrik, gıda desteği ve toplu ulaşımdan ücretsiz faydalanma gibi yardımlar içeren paketin parlamentoya sunulması bekleniyor. 200 milyon Euro luk sosyal yardım paketinin, Atina nın Euro Bölgesi ülkeleri ile kredi anlaşmasını dört ay uzatmasının ardından açıklanması tartışma yarattı. Avrupalı ortaklarından kemer sıkmaya yanaşmayan Yunan hükümetine Avrupa Birliği nden sağladığı fonları sosyal yardım paketi için kullandığı yönünde tepkiler geldi. Çipras, seçilmeden önce tasarruf tedbirlerine son verip kalkınma odaklı ekonomi programı uygulamayı vaat etmişti. Avrupa Birliği Bakanlığı Tarafından Yeni Hibe Programı Açıklandı AB-Türkiye Arasında Sivil Toplum Diyaloğu Avrupa Birliği Bakanlığı, Katılım Öncesi AB Mali Yardımı kapsamında finanse edilen Sivil Toplum Diyaloğu hibe programları aracılığı ile Türkiye ve Avrupa Birliği sivil toplum kuruluşları arasındaki diyalog sürecini desteklemeye devam ediyor. AB ve Türkiye arasında Sivil Toplum Diyaloğu-IV projesi kapsamında 25 Şubat 2015 tarihinde duyurulan Çevre, Enerji ile Tüketicinin ve Sağlığın Korunması Hibe Programları altında geliştirilecek projelere 3,7 milyon Avro hibe desteği sağlanacağı duyuruldu. Çevre Hibe Programı kapsamında doğanın korunması ve iklim değişikliği gibi öncelikli konularda proje geliştirmek isteyen sivil toplum kuruluşlarına toplam 1,7 milyon Avro hibe desteği sağlanacakken, Enerji Hibe Programı altında enerji verimliliği, yenilenebilir enerji ile elektrik ve doğal gaz öncelik alanlarına toplam 1 milyon Avro destek verilecektir. Tüketicinin ve Sağlığın Korunması Hibe Programı ile tüketici hakları ve halk sağlığı konularında faaliyet gösteren sivil toplum kuruluşlarına ise toplam 1 milyon Avro kaynak aktarılacaktır. Türkiye nin AB ye katılım sürecine önemli katkı sağlayacak olan bu hibe programları aracılığıyla, Türkiye ve AB üye ülke sivil toplumları arasında güçlü bağlar kurulması ve işbirliğinin desteklenmesi hedeflenmektedir. Hibe programları çerçevesinde derneklerin, vakıfların, dernek ve vakıflar tarafından kurulan federasyonların ve konfederasyonların geliştirecekleri projelere, 50 bin ile 150 bin Avro arasında hibe desteği sağlanacak olup son başvuru tarihi 25 Mayıs 2015 olarak belirlenmiştir. Sayfa 1/5
EKONOMİK GELİŞMELER AB-Japonya STA Müzakereleri Hızla Devam Ediyor. AB- Japonya STA Müzakerelerinin 9. Turu Gerçekleştirildi AB ve Japonya arasındaki kapsamlı ekonomik ilişkiler ve serbest ticaret anlaşması müzakerelerinin 9. turu 23-27 Şubat tarihlerinde Brüksel de gerçekleştirildi. Müzakere turu kapsamında gümrük tarifeleri, ticaretin önündeki teknik engelleri kamu alımlarına katılım, hizmetler, yatırım, sağlık ve şeffaflık konuları masaya yatırıldı. Bu ay sonuna kadar gerçekleştirilecek olan alt grup toplantıları çerçevesinde ise fikri mülkiyet hakları konusunun ele alınması planlanıyor. AB nin Asya daki ticaret ortakları arasında Çin den sonra ikinci sırada yer alan Japonya ile bir sonraki müzakere turunun Nisan ayı sonunda Tokyo da yapılması planlanıyor. Dünya Bankası Türkiye Ekonomisini Değerlendirdi. Dünya Bankası ndan Türkiye ye Reform Çağrısı Dünya Bankası Türkiye Direktörü Martin Raiser in Brookings Enstitüsü bloğu için 19 Şubat ta kaleme aldığı Kimi Tanıdığından Nasıl Yaptığına Geçiş: Türkiye ve orta gelir tuzağı (From Know- Who to Know- How: Turkey and the middle-income trap başlıklı yazıda Türkiye orta gelir tuzağında mı sorusuna yanıt aranıyor. Türkiye nin önümüzdeki yirmi yıllık dönemdeki büyüme potansiyelinin yaklaşık yüzde 4,2 veya kişi başına gelir artışının yüzde 3,3 olduğunu ve bunun Türkiye yi yüksek gelir düzeyine yükseltmek için yeterli olduğunu tahmin ettiklerini ifade eden Raiser Bu Türkiye nin büyüme performansı ile karşılaştırmada kullanılabilecek makul bir ölçüt olarak görülebilir. Elbette daha hızlı büyüme mümkündür, ancak bunun için daha yüksek yatırım oranları ve toplam faktör verimliliğinde geçmiş ortalamaların üzerinde bir artış gerekecektir dedi. Raiser yazısının devamında şu hususlara değindi; Türkiye nin önündeki asıl zorluğun yüksek gelirli bir ülke olmanın gerektirdiği kurumsal ön koşulların oluşturulmasında yattığı görülüyor. Bunun sebebi Türkiye nin kurumsal kalite bakımından diğer orta gelirli ülkelere göre daha kötü bir performans göstermesi değil; daha ziyade Türkiye ile yüksek gelirli ülkeler arasında bulunan dikkat çekici mesafedir. Diğer ülkelerin geçmişi ile ilgili sahip olduğumuz tüm bilgilere dayalı olarak, yüksek gelire geçiş için kimi tanıdığını ön plana çıkartan kurallardan, nasıl yaptığını ön plana çıkartan kurallara doğru bir geçişin sağlanması gerektiğini söyleyebiliriz. Türkiye bu geçiş sürecine yaklaşık 10 yıl önce uygulamaya koyduğu önemli kurumsal reformlar ile başladı. Ancak son 5 yıllık dönemde bu sürecin yavaşladığı ve reformların tartışmalı ve eksik kaldığı görülüyor. İkinci olarak, düşük ve orta gelirli ülkeler, büyüme oranlarında yüksek gelirli ülkelere göre çok daha fazla volatilite yaşıyorlar. Orta gelirden kurtulmak ve yüksek gelirli ülkelerin seviyelerine yükselmek için, uzun süre istikrarlı büyüme gerekiyor. Türkiye bu bağlamda iyi bir örnek oluşturuyor. Türkiye geçmişte büyüme oranlarında büyük inişler ve çıkışlar yaşıyordu; neredeyse her on yıllık dönemde ani bir yükseliş ve düşüş yaşanıyordu. En uzun kesintisiz büyüme dönemi 1962 ile 1977 yılları arasında yaşanmış ve ortalama GSYH artışı yüzde 6,2 olarak gerçekleşmiştir (kişi başına gelir artışı yüzde 3,9). Sayfa 2/5
Yüksek gelire ulaşmak için yeni bir krizin önlenmesi ve makroekonomik istikrarın korunması, her ne pahasına olursa olsun büyümeyi hedeflemekten çok daha önemli görünmektedir. Üçüncü olarak, ampirik çalışmalarda uzun büyüme dönemleri olasılığını veya büyümede yavaşlama olasılığını açıklayan faktörleri incelediğimizde, birkaç faktörün sürekli olarak önümüze çıktığını görüyoruz. Bunları üç geniş kategori altında gruplamamız mümkün: (i) (ii) (iii) Ticarete veya doğrudan yabancı yatırıma açıklık, makroekonomik istikrar veya iş ortamının kalitesi gibi politika ile ilgili faktörler Demografi, tarımdaki işgücünün payı veya gelir eşitsizliğinin boyutu gibi yapısal faktörler. Hukukun üstünlüğü gibi kurumsal faktörler. Türkiye nin politika bakımından geçmiş performansı diğer orta gelirli ülkelere göre daha karışık bir görünüm sergiliyor ve makroekonomik politika çerçevesinin açık bir risk kaynağı olduğu görülüyor. Ülkenin genç nüfusu ve üretken işgücünün tarımdan başka sektörlere kaydırılması potansiyelinin henüz tükenmemiş olması sebebiyle, yapısal faktörlerin güçlü bir şekilde Türkiye nin lehine olduğu görülüyor. Ancak, bu iki faktör grubunun hiçbiri büyümede yavaşlama için yakın bir riske işaret etmiyor. Türkiye nin önündeki asıl zorluğun yüksek gelirli bir ülke olmanın gerektirdiği kurumsal ön koşulların oluşturulmasında yattığı görülüyor. Bunun sebebi Türkiye nin kurumsal kalite bakımından diğer orta gelirli ülkelere göre daha kötü bir performans göstermesi değil; daha ziyade Türkiye ile yüksek gelirli ülkeler arasında bulunan dikkat çekici mesafedir. Diğer ülkelerin geçmişi ile ilgili sahip olduğumuz tüm bilgilere dayalı olarak, yüksek gelire geçiş için kimi tanıdığını ön plana çıkartan kurallardan, nasıl yaptığını ön plana çıkartan kurallara doğru bir geçişin sağlanması gerektiğini söyleyebiliriz. Türkiye bu geçiş sürecine yaklaşık 10 yıl önce uygulamaya koyduğu önemli kurumsal reformlar ile başladı. Ancak son 5 yıllık dönemde bu sürecin yavaşladığı ve ekonomik reformların hayata geçirilmesinin ertelendiği görülüyor. Eğer bugün Türkiye de (ve diğer orta gelirli ülkelerde) orta gelir tuzağı sıcak bir tartışma konusu olmaya devam ediyorsa, bunun sebebi politika ile ilgili faktörlerden veya yapısal faktörlerden çok kurumsal kalite ile ilgili hususlardır ve bu durumu değiştirmenin zamanı gelmiştir. Enerji Alanında Yeni İttifak Girişimleri AB den Yeni Enerji İttifakı Avrupa Birliği (AB) yeni bir enerji ittifakı kurmak için ilk adımı attı. İttifakta Rusya nın stratejik ortaklar arasında yer almaması dikkat çekiyor. AB ülkeleri tarafından kurulacağı ilan edilen yeni enerji ittifakının stratejik ortakları arasında Cezayir, Türkiye, Azerbaycan, Türkmenistan ve Ortadoğu ülkeleri yer alırken Rusya nın adı yayınlanan belgelerde yer almadı. AB, söz konusu ittifak ile ilgili ilk resmi belgesini yayınladı. Belgeye göre birliğin strateji ortakları Cezayir, Türkiye, Azerbaycan, Türkmenistan ve Ortadoğu ülkeleri olarak duyuruldu. Trans Hazar doğalgazı boru hattı inşası için üçlü memorandumun bu yıl imzalanması bekleniyor. Rusya, bilindiği üzere Avrupa ülkelerine yapılan petrol, gaz, kömür ve nükleer yakıt ithalatının en büyük tedarikçilerinden biri, ancak buna rağmen stratejik ortaklar arasına giremedi. Sözleşmede Rusya nın adı sadece AB nin enerji konusunda Rusya ile ilişkileri yeniden biçimlendirecek şeklinde yer alıyor. Sayfa 3/5
İŞ DÜNYASINA YÖNELİK GELİŞMELER TTIP Müzakerelerinin 9. Turu Washington da gerçekleşecek. TTIP Müzakerelerinin 8. Turu Brüksel de Gerçekleştirildi AB ve ABD arasındaki Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı (TTIP) müzakerelerinin 8. Turu 2-6 Şubat ta Brüksel de gerçekleştirildi. Müzakereler kapsamında hizmetler konusu hem pazara giriş, hem de yasal çerçeve açılarından ele alındı. Yasal çerçeve görüşmeleri kimyasallar, kozmetikler, tıbbi cihazlar, otomotiv özelinde yoğunlaştı. Diğer taraftan müzakere turu kapsamında devletlerarası anlaşmazlıkların çözümü, ticaretin kolaylaştırılması, fikri mülkiyet hakları, menşe kuralları, enerji, hammaddeler konularının yanı sıra KOBİ lerin anlaşmanın sağladığı olanaklardan ne şekilde yararlanabileceğine ilişkin konular da ele alındı. 9. Müzakere turunun 20 Nisan da Washington da gerçekleştirilmesi planlanıyor. AB Enerji Verimliliğini Destekliyor AB de Enerji Verimliliği Düşük Fırın ve Ocaklar Yasaklanıyor AB de ev eşyalarını daha verimli hale getirmeye yönelik yeni kurallar 20 Şubat 2015 tarihinde yürürlüğe girdi. Bundan sonra AB de yüksek miktarda enerji tüketen fırın, ocak ve aspiratörler satışa sunulamayacak. Bu tarihten itibaren belli bir enerji verimliliği düzeyini yakalayamayan ocak, fırın ve aspiratör modelleri piyasaya sürülemeyecek. Mağazaların ise ellerindeki stokları eritmelerine izin verilecek. Avrupa Komisyonu, enerji verimliliği düşük ev eşyalarından kurtulmanın, tüketicilerin yılda 50 Euro tasarruf sağlayacağını söyledi. Yeni kurallar sayesinde AB çapında sağlanacak tasarruf ise milyarları buluyor. AB, eko-dizayn politikasıyla enerji ithalatını ve karbon emisyonlarını azaltmayı hedefliyor. Yeni kurallar oluşturulurken görüşleri alınan ev eşyası üretici birlikleri, düzenlemeleri memnuniyetle karşıladı. Ancak eko-dizayn politikası aynı zamanda, AB deki bürokratik yükün bir başka örneği olmakla da eleştirildi. Geçtiğimiz yıl piyasadaki elektrikli süpürgelerin motor gücüne belli bir sınırlama getiren kurallar, başta İngiltere olmak üzere yoğun tartışmalara yol açmıştı. Rusya ya Ambargo Devam Ediyor AB den Rus Yöneticilere Vize Yasağı Avrupa Birliği, Rusya ya uygulanan ilave yaptırımlar kapsamında, Rus yetkilileri hedef alan uygulamaları hayata geçirdi. AB nin Ukraynalı ayrılıkçıları ve Rus yetkilileri hedef alan ilave yaptırımları yürürlüğe girdi. AB resmi gazetesinde yayımlanarak geçerlilik kazanan yatırımlar çerçevesinde Ukraynalı ayrılıkçıların 14 yöneticisi ve 5 Rus yetkiliye vize yasağı getirildi. AB, Ukrayna nın bağımsızlığını, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü hedef alan bu kişilerin ve ayrılıkçılar için savaşan 9 örgütün mal varlıklarını da dondurdu. İlave yaptırımlara hedef olan isimler arasında Rusya savunma bakanı yardımcıları Arkady Bakhin ve Anatoly Antonov ile Genelkurmay Başkanı Yardımcısı Andrei Kartapolov da bulunuyor. AB dışişleri bakanları ilave yaptırımlar kararını 9 Şubat ta onaylamış ve uygulamayı, Ukrayna da ateşkes müzakereleri için bir hafta ertelemişti. Sayfa 4/5
İSTATİSTİK Ülke 0cak 14 Ekim 14 Kasım 14 Aralık 14 0cak 15 Almanya 5.1 4.9 4.9 4.8 4.7 Avusturya 5.1 5.1 4.9 4.9 4.8 Belçika 8.5 8.6 8.6 8.5 8.5 Bulgaristan 12.6 11.3 11.1 10.9 10.8 Çek Cum. 6.6 5.8 5.9 5.9 5.9 Danimarka 7.0 6.4 6.4 6.2 6.2 Estonya 8.5 6.9 6.5 6.4 - Finlandiya 8.4 8.9 8.9 8.8 8.8 Fransa 10.1 10.2 10.3 10.3 10.2 Hırvatistan 17.2 16.7 16.5 16.3 16.2 Hollanda 7.8 7.1 7.1 7.2 7.2 İngiltere 7.1 5.8 5.6 - - İrlanda 12.1 10.7 10.4 10.2 10.0 İspanya 25.5 23.9 23.7 23.6 23.4 İsveç 8.0 7.8 7.8 7.8 7.8 İtalya 12.7 13.0 13.2 12.7 12.6 Kıbrıs 15.7 16.3 16.6 16.4 16.1 Letonya 11.6 10.6 10.6 10.6 - Litvanya 11.4 10.3 10.1 10.0 9.8 Lüksemburg 6.0 5.9 5.9 5.9 5.9 Macaristan 8.7 7.3 7.3 7.3 - Malta 6.2 5.9 5.9 5.8 6.0 Polonya 9.9 8.5 8.3 8.2 8.0 Portekiz 15.0 13.5 13.5 13.6 13.3 Romanya 7.0 6.7 6.7 6.6 6.5 Slovakya 13.9 12.8 12.6 12.5 12.5 Slovenya 10.2 9.7 9.7 9.7 9.7 Yunanistan 27.7 25.8 25.8 - - AB 18 11.8 11.5 11.5 11.3 11.2 AB 28 10.6 10.0 10.0 9.9 9.8 Kaynak: EUROSTAT Sayfa 5/5