Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB)

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri (TGB) Haziran 2006 - Istanbul INVESTCO Kurumsal Finansman Danışmanlık A.Ş.

Ajanda I. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin (TGB) Yapısı II. TGB lerde Sağlanan Destek ve Muafiyetler III. Türkiye deki Teknoloji Geliştirme Bölgeleri 1

TGB lerin Yapısı Teknoloji Geliştirme Bölgeleri; Yüksek / ileri teknoloji kullanan ya da yeni teknolojilere yönelik firmaların, belirli bir üniversite veya ileri teknoloji enstitüsü ya da AR-GE merkez veya enstitüsünün olanaklarından yararlanarak teknoloji veya yazılım ürettikleri/geliştirdikleri bölgelerdir. Yönetici Şirket Bölgenin yönetiminden ve işletmesinden sorumlu şirkettir. Yönetici şirketin kurucuları arasında, Bölgenin içinde veya bulunduğu il de yer alan en az bir üniversite veya ileri teknoloji enstitüsü ya da kamu Ar-Ge merkez veya enstitüsü bulunur. TGB lerin kuruluş amacı üniversiteler, araştırma kurum ve kuruluşları ile üretim sektörlerinin işbirliği sağlanarak ülke sanayisinin uluslararası rekabet edebilir ve ihracata yönelik bir yapıya kavuşturulması maksadıyla teknolojik bilgi üretmek, üründe ve üretim yöntemlerinde yenilik geliştirmek, ürün kalitesini veya standardını yükseltmek, tasarım kalitesini yükseltmek, verimliliği arttırmak, üretim maliyetlerini düşürmek, teknolojik bilgiyi ticarileştirmek, teknoloji yoğun üretim ve girişimciliği desteklemektir. 2

TGB lerin Yapısı Yönetici Şirket in Sorumlulukları: Bölgede atık su, atık su altyapı tesisleri, katı atık, toprak kirliliği, gürültü ve hava kirliliği, tehlikeli tıbbi atık, radyoaktif madde ve tehlikeli kimyasalların yönetimi, yangından korunma ve yangın söndürme sistemi ile doğal tehlikeleri kapsayan konularda ilgili kurum ve kuruluşlarla koordinasyon içinde çalışmak; Bölgede yangın tehlikelerine ve doğal tehlikelere karşı girişimcilerin kiraladığı tüm bina sigortalarının yapılması ; Bölge için gerekli olan temizlik, elektrik, içme ve kullanma suyu, doğal gaz ve akaryakıt, ısıtma ve havalandırma, dağıtım şebekeleri, kanalizasyon, atık su, bölge içi yollar, ses ve veri iletişimi, internet hizmetleri ve diğer hizmetlerin sağlanması ve kesintisiz olarak sürmesi için gerekli önlemlerin alınması, çalışma esaslarının belirlenmesi, fiyatlandırma ve hesaplamaların yapılması ve uygulanması, her türlü bakım ve onarımın yapılması, alt ve üst yapılara zarar verenlerin tesbiti ile zararların tazmininin sağlanması ; Bölgede yer almak isteyen kurum, kuruluş ve girişimci taleplerinin değerlendirilmesi ve uygun bulunanlara yer tahsisinin yapılması ; Bölgede yer alan girişimcilerin üniversite veya Ar-Ge merkez ve enstitülerinin olanak ve birikimlerinden yararlanma yönündeki taleplerinin ilgili birimlerle koordinasyon içinde karşılanması ; Gerekli gördüğü durumlarda girişimcilerin münhasıran bölgede yürütecekleri yazılım veya Ar-Ge projelerinin Kanun da öngörülen amaçlara uygunluğunun bölgenin oluşturulmasında işbirliği yapılmayan üniversite veya ileri teknoloji enstitüsü ya da kamu Ar-Ge merkez veya enstitüsü ile TUBİTAK a veya TUBİTAK ın belirleyeceği hakemlere onaylatılarak belgelendirilmesi ; ve Bölgede istihdam edilen tüm araştırmacı, yazılımcı ve Ar-Ge personelinin listesinin Ar-Ge projelerindeki görev tanımlarının, nitelik ve çalışma sürelerinin aylık olarak belirlenerek arşivlenmesidir. 3

TGB lerin Yapısı Bölgede Personel İstihdamı Personel Yabancı Uyruklu Personel Öğretim Elemanları İş ve Çalışma Mevzuatı hükümlerine göre bölgede yerli personel istihdam edilebilir. 6224 sayılı Yabancı Sermayeyi Teşvik kanununa ve ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde yabancı uyruklu yönetici ve vasıflı Ar-Ge personeli çalıştırılabilinir. Öğretim elemanları 2547 sayılı Kanunun 39. maddesinde öngörülen yurt içinde ve yurt dışında geçici görevlendirme esaslarına göre yapacakları çalışmayı Üniversite Yönetim Kurulu nun izni ile bölgedeki kuruluşlarda yapabilirler. Öğretim elemanlarının bölgede elde edeceği gelirler üniversite döner sermaye kapsamı dışında tutulur. Ayrıca öğretim elemanları Üniversite Yönetim Kurulu nun izni ile yaptıkları araştırmaların sonuçlarını ticarileştirme amacı ile bu bölgelerde şirket kurabilir, kurulu bir şirkete ortak olabilir veya bu şirketlerin yönetiminde görev alabilir. 4

I. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin Yapısı II. TGB lerde Sağlanan Destek ve Muafiyetler III. Türkiye deki Teknoloji Geliştirme Bölgeleri 5

TGB lerde Sağlanan Vergisel Teşvikler Yazılım ve Ar-Ge ye Dayalı Üretim Faaliyetlerinden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna İstisna - Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde faaliyette bulunan firmalar, bu bölgelerde gerçekleştirdikleri yazılım ve Ar-Ge ye dayalı üretim faaliyetlerinden elde ettikleri kazançlar 2013 yılı sonuna kadar gelir ve kurumlar vergisinden istisna edilmiştir. Bölge Dışı Faaliyetler Bölgede faaliyette bulunan firmaların, bölge dışında gerçekleştirdikleri faaliyetlerden elde ettikleri kazançlar, yazılım ve Ar-Ge faaliyetlerinden elde edilmiş olsalar dahi, istisnadan yararlanamaz. İstisna Kapsamındaki Faaliyetler Ar-Ge İstisna sadece Ar-Ge ve yazılıma dayalı üretim faaliyetlerinden elde edilen kazançlara tanınmıştır. Araştırma ve Geliştirme (Ar-Ge): Bilim ve teknolojinin gelişmesini sağlayacak yeni bilgileri elde etmek veya mevcut bilgilere yeni malzeme, ürün ve araçlar üretmek, yazılım üretimi dahil olmak üzere yeni sistem, süreç ve hizmetler oluşturmak veya mevcut olanakları geliştirmek amacı ile yapılan düzenli çalışmalardır. Yazılım Bir bilgisayar, iletişim cihazı veya bilgi teknolojilerine dayalı bir diğer cihazın çalışmasını ve kendisine verilen verilerle ilgili gereken işlemleri yapmasını sağlayan komutlar dizisinin veya programların ve bunların kod listesini, iletişim ve kullanım kılavuzlarını da içeren belgelerin ve hizmetlerin tümüdür. 6

TGB lerde Sağlanan Vergisel Teşvikler Yazılım ve Ar-Ge ye Dayalı Üretim Faaliyetlerinden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna İstisna Kapsamı - Firmaların bölgede faaliyete geçtikleri tarih itibariyle tamamlamış oldukları yazılım ve Ar-Ge ye dayalı projelerden elde edecekleri kazançlar istisna kapsamında değildir. Bölgeye geçmeden önce başlayıp, bölgeye geçtikten sonrada devam ettirilen yazılım ve Ar-Ge ye dayalı projelerden sağladıkları kazancın ancak, projenin bölgede gerçekleştirilen kısmına ilişkin kısmı istisnadan yararlanabilecektir. Kazancın ayrıştırılmasında bölgeye taşınmadan önceki proje maliyetinin projenin toplam maliyetine oranı kullanılabilir. İstisna Tutarının Tesbiti İstisna kapsamında olan projeler ile ilgili olarak elde edilen hasılattan proje maliyetinin düşülmesi sonucu bulunacak kazancın tamamı gelir ve kurumlar vergisinden istisna olacaktır. Ancak istisna kapsamında olan faaliyetler ile diğer faaliyetlere ilişkin hasılat ve maliyet kalemlerinin ayrı ayrı izlenmesi gerekmektedir. İstisna kapsamındaki bir projeden zarar edilmesi durumunda bu zararın diğer faaliyetlerden elde edilen kardan indirilmesi mümkün değildir. Söz konusu zarar Kanunen Kabul Edilmeyen Gider statüsünde olacaktır. Bölgede faaliyet gösteren firmaların esas faaliyetleri dışında ancak, normal ticari işlemleri kapsamında elde edecekleri gelirleri ile olağandışı gelirlerin istisna kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir. Örneğin, mevduat faiz gelirleri, kur farklarından doğan karlar, maddi duran varlık satış karları istisna kapsamında değerlendirilemez. 7

TGB lerde Sağlanan Vergisel Teşvikler Yazılım ve Ar-Ge ye Dayalı Üretim Faaliyetlerinden Elde Edilen Kazançlara İlişkin İstisna Süre - İstisna 31.12.2013 tarihine kadar geçerlidir. KDV İstisnası Teknoloji geliştirme bölgesinde faaliyette bulunan girişimcilerin kazançlarının gelir veya kurumlar vergisinden istisna bulunduğu süre içinde, sadece bu bölgelerde ürettikleri ve sistem yönetimi, veri yönetimi, iş uygulamaları, sektörel, internet, mobil ve askeri komuta kontrol uygulama yazılımı şeklindeki teslim ve hizmetleri katma değer vergisinden de istisnadır. Harç İstisnası Teknoloji geliştirme bölgelerinde yer alan gayrimenkullerin ifraz veya taksim veya birleştirme işlemleri harçtan müstesnadır. Geçici Vergi de İstisna İstisna geçici vergi dönemleri itibariyle hesaplanacak kazanca da uygulanabilecektir. İstisna Kazançların Dağıtımı Halinde Stopaj Bölgede faaliyette bulunan kurumlar vergisi mükelleflerinin bu istisna kazançları tam mükellef kurumlara dağıtmaları halinde %0 stopaj, tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara, dar mükellef gerçek kişilere ve kurumlara dağıtmaları halinde ise %10 stopaj uygulanacaktır. 8

TGB lerde Sağlanan Vergisel Teşvikler İstisna Kazançların Dağıtımı Halinde Stopaj; örnek uygulama XYZ Teknoloji A.Ş. Ortakları KAR DAĞITIMI TGB de bulunan XYZ Teknoloji A.Ş. Stopaj Yok %10 Stopaj %10 Stopaj %10 Stopaj %10 Stopaj ABC Anonim Şirketi (Türkiye de kurulu tüzel kişilik) Ahmet Demir ( Türkiye de ikamet eden gerçek kişi) John Smith (ABD de ikamet eden gerçek kişi) DCF Company ( ABD de kurulu tüzel kişilik) Mehmet Aslan (Gelir veya Kurumlar Vergisi Mükellefi olmayan kişi) 9

TGB lerde Sağlanan Vergisel Teşvikler Bölgede Çalışan Personelin Ücretlerinde İstisna Uygulaması İstisna Bölge İçinde ve Dışında Çalışan Personelin Ücretleri - Bölgede çalıştırılan araştırmacı, yazılımcı ve Ar-Ge personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri gelir vergisinden istisnadır. Personele yapılan ücret niteliğindeki (prim, ikramiye vb.) ödemeler de istisna kapsamındadır. Bölgede araştırmacı, yazılımcı ve Ar- Ge personeli dışında kalan personele yapılan ücret ödemeleri istisnaya konu edilemez. Personelin hem bölge içinde hem de bölge dışında çalışıyor olması durumunda sadece bölge içinde çalışılan süreye isabet eden ücret kısmı gelir vergisinden istisnadır. SSK Primleri Personelin SSK primlerine ilişkin herhangi bir istisnası bulunmamaktadır. Süre Ücret istisnasının uygulanmasında süre, faaliyette bulunulan teknoloji bölgesinin kurulmasından itibaren 10 yıldır. Bölgenin kuruluş tarihi olarak bölgenin kuruluş ilanının Resmi Gazete de yayımlandığı tarih esas alınır. On yıllık sürenin dolmasından sonra yapılacak ücret ödemeleri istisna kapsamında olmayacaktır. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu nun 2001 yılı haziran ayında yürürlüğe girdiği düşünüldüğünde ücretlere uygulanan istisna en erken 2012 yılında sona erecektir. 10

TGB lerde Sağlanan Vergisel Teşvikler Diğer Hususlar Bölgede İşyeri Kiralamalarında GV Stopajı Uygulaması - Bölgede faaliyet gösteren firmaların üniversite vakıflarına yapacakları kira ödemeleri üzerinden Gelir Vergisi Kanunu nun 94. maddesi gereğince %22 oranında stopaj yapılacaktır. İstisnalardan Faydalanabilmek İçin Yapılması Gereken Bildirim ve Beyanlar TGB lerinde faaliyete geçecek olan firmaların yazılım ve Ar-Ge ye dayalı üretim faaliyetlerinden elde ettikleri kazançların gelir ve kurumlar vergisinden 5 yıl süre ile istisna edilebilmesi için Maliye Bakanlığına başvuruda bulunmaları gereklidir. Başvuru ile birlikte bölgedeki yönetici şirketten alınan ve söz konusu firmanın bölgede yer aldığına ve faaliyet konularına ilişkin belgeler de gönderilmelidir. Ayrıca istihdam edilen araştırmacı, yazılımcı ve Ar-Ge personelinin projelerdeki görev tanımlarının, nitelik ve çalışma sürelerinin aylık olarak belirlenip ve bölge yönetici şirketine onaylattırılarak ilgili vergi dairesine aylık olarak bildirilmesi gerekmektedir. 11

I. Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin Yapısı II. TGB lerde Sağlanan Destek ve Muafiyetler III. Türkiye deki Teknoloji Geliştirme Bölgeleri 12

Türkiye deki TGB ler İstanbul Yıldız Teknik Üniversitesi TGB, İTÜ Arı Teknopark TGB, İÜ TGB İzmit Kocaeli Üniversitesi TGB, Gebze OSG Teknopark, Marmara Teknopark Ankara ODTÜ Teknokent,Ankara Cyberpark, Hacettepe Teknokent Trabzon Trabzon Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi İzmir İzmir Teknoloji Geliştirme Bölgesi Erzurum Erzurum Ata Teknokent Konya Selçuk Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi Antalya B. Akdeniz Üniv. Teknoloji Geliştirme Bölgesi Eskişehir Eskişehir Teknoloji Geliştirme Bölgesi Adana Çukurova Teknoloji Geliştirme Bölgesi Kayseri Erciyes Üniversitesi Teknoloji Geliştirme Bölgesi * TGB: Teknoloji Geliştirme Bölgesi 13

Türkiye deki TGB ler Teknoloji Geliştirme Bölgeleri İletişim Bilgileri Erzurum ATA Teknokent Teknoloji Geliştirme Bölgesi ve Trabzon Teknoloji Geliştirme Bölgesi henüz faaliyete geçmemiştir. Çukurova Teknoloji Geliştirme Bölgesi ise yapım aşamasındadır. 14

Türkiye deki TGB ler Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Mevcut Doluluk Oranları ve Kira Tutarları, Haziran 2006 itibariyle 15

Türkiye deki TGB ler Başvuru Prosedürleri Başvuru -Teknoloji Geliştirme Bölgelerinde yer almak isteyen firmalar, ilgilendikleri bölge yönetici şirketine başvurarak başvuru formu doldurmalıdırlar. Başvurular Teknoloji Geliştirme Bölgesi Yönetici Şirketi tarafından değerlendirilerek yer tahsisi yapılmaktadır. Başvuru formlarında istenen temel bilgiler: Firma Bilgileri Firma adı, adresi, iletişim bilgileri, son 3 yıla ait ciro bilgileri, faaliyet ile ilgili bilgiler ve ortaklık yapısı Ar-Ge Bilgileri Firmanın son 3 yıl süresince asgari %75 ini oluşturan ürünler veya hizmetler hakkında bilgi Şirketin son 3 yıldır sürdürmekte olduğu Ar-Ge ve ürün geliştirme projelerine ilişkin bilgiler Şirket in Ar-Ge faaliyetlerinde işbirliği içerisinde bulunduğu kurum ve kuruluşlar Şirket in üretimde veya Ar-Ge faaliyetlerinde kullanılan makine ekipmanları hakkında bilgiler Personel Bilgileri Yönetici personel ile Ar-Ge projelerinde kilit pozisyonlarda çalışacak personele ilişkin bilgiler TGB Hakkında Bilgi Yer alınmak istenen Teknoloji Geliştirme Bölgesi hakkında bilgiler; TGB de faaliyette bulunma sebebi, kiralanmak istenen alan, süre, tesisat talepleri, kullanılacak olan makine ve ekipmanlar vs. 16

Türkiye deki TGB ler Teknokentlerde faaliyetine devam etmekte olan firmalardan bazıları 17

Türkiye deki TGB ler Teknokentlerde faaliyetine devam etmekte olan firmalardan bazıları 18

Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Şirket Birleşmeleri ve Satın Almalar Özel Amaçlı Şirket ve Sektör Analizleri Halka Açılma Öncesi Danışmanlık Özelleştirmelerde Danışmanlık Özel Amaçlı Şirket Değerlemeleri Kurumsal Yeniden Yapılandırma Haziran 2006, İstanbul