Kur an-ı Kerim in incelemesi, yorumlaması, tefsir edilmesi hususunda incelenen ve günümüzün en çok tartışılan konularından biri de kadının örtüsü meselesidir. Bu yazı da bu konu üzerinde duracağım inşallah... Kadının örtünmesi meselesi Kur an-ı Kerim de bulunan Ahzab ve Nur surelerindeki ayetlerde vurgulanmaktadır. Şimdi bunları tek tek inceleyelim. İlk başta Ahzab suresi ile başlayalım ي ا ا ي ه ا ال ذ ين آم ن وا ل ا ت د خ ل وا ب ي وت الن ب ي ا ل ا ا ن ي و ذ ن ل ك م ا ل ى ط ع ام غ ي ر ن اظ ر ين ا ن اه و ل ك ن ا ذ ا د ع يت م ف اد خ ل وا ف ا ذ ا ط ع م ت م ف انت ش ر وا و ل ا م س ت ا ن س ين ل ح د يث ا ن ل ا الل ه ذ ل ك م ك ان ي و ذ ي الن ب ي ف ي س ت ح ي ي م نك م و ي س ت ح ي ي م ن ال ح ق و ا ذ ا س ا ل ت م وه ن م ت اعا ف اس ا ل وه ن م ن و ر اء ح ج اب ذ ل ك م ا ط ه ر ل ق ل وب ك م و ق ل وب ه ن و م ا ك ان و ل ا ا ن ت نك ح وا ا ز و اج ه الل ه ل ك م ا ن ت و ذ وا ر س ول 1 / 7
ع ظ يما الل ه م ن ب ع د ه ا ب دا ا ن ذ ل ك م ك ان ع ند Ey iman edenler! Peygamberin evlerine vaktine bakmaksızın ve yemeğe izin verilmedikçe girmeyin. Fakat çağırıldığınız vakit girin. Yemeği yediğinizde de hemen dağılın. Sohbet etmek için de izinsiz girmeyin. Çünkü bu haliniz peygambere eziyet veriyor, ama o sizden utanıyor. Fakat Allah gerçeği söylemekten utanmaz. Hem O'nun hanımlarına bir ihtiyaç soracağınız vakit de perde arkasından sorun. Böyle yapmanız hem sizin kalbleriniz ve hem de onların kalbleri için daha temizdir. Hem sizin Resulullah'a eziyet etmeye hakkınız yoktur. Ondan sonra hanımlarını da ebediyyen nikâh edemezsiniz. Çünkü bu Allah katında çok büyük bir günahtır. Bu ayette geçen ve sorun olarak görülen kısım hicab klimesidir. Şayet konuşma evin içinde ise konuşması perde arkasından, evin dışında ise kadının peçeli olarak konuşması kastedilmektedir. Diğer ayet ise: ي ا ا ي ه ا الن ب ي ق ل ل ا ز و اج ك و ب ن ات ك و ن س اء ال م و م ن ين ي د ن ين ع ل ي ه ن م ن ج ل اب يب ه ن ذ ل ك ا د ن ى ا ن ي ع ر ف ن ف ل ا ي و ذ ي ن و ك ان 2 / 7
غ ف ورا ر ح يما الل ه Ey peygamber! Hanımlarına, kızlarına ve müminlerin kadınlarına hep söyle de cilbablarından (dış elbiselerinden) üzerlerini sımsıkı örtsünler. Bu onların tanınmalarına, tanınıp da eziyet edilmemelerine en elverişli olandır. Bununla beraber Allah çok bağışlayıcıdır, çok merhamet edicidir. Ebu Şukka, Abdulhalim; tahriru l-mar e fi Asri r-risale, Kuveyt-1990, III. 67. Bu ayette de cilbab ve tanınmaları kelimeleri üzerinde ihtilaflar bulunmaktadır. Cilbab ile kadının baştan aşağıya giydiği giysi kastedilmektedir. Bazen bu başörtüsü ile karıştırılmaktadır ancak Nur suresinde başörtüsü kelimesi açıkça söylenmektedir. Tanınmaları sözüyle de müfessirler hür kadınların cariyelerden ayrı olduğunu anlatmak istemişlerdir. Diğer ayet ise: و ق ل ل ل م و م ن ات 3 / 7
ي غ ض ض ن م ن ا ب ص ار ه ن و ي ح ف ظ ن ف ر وج ه ن و ل ا ي ب د ين ز ين ت ه ن ا ل ا م ا ظ ه ر م ن ه ا و ل ي ض ر ب ن ب خ م ر ه ن ع ل ى ج ي وب ه ن و ل ا ي ب د ين ز ين ت ه ن ا ل ا ل ب ع ول ت ه ن ا و آب اي ه ن ا و آب اء ب ع ول ت ه ن ا و ا ب ن اي ه ن ا و ا ب ن اء ب ع ول ت ه ن ا و ا خ و ان ه ن ا و ب ن ي ا خ و ان ه ن ا و ب ن ي ا خ و ات ه ن ا و ن س اي ه ن ا و م ا م ل ك ت ا ي م ان ه ن ا و الت اب ع ين غ ي ر ا و ل ي ال ا ر ب ة م ن الر ج ال ا و الط ف ل ال ذ ين ل م ي ظ ه ر وا ع ل ى ع و ر ات الن س اء و ل ا ي ض ر ب ن ب ا ر ج ل ه ن ل ي ع ل م م ا ي خ ف ين م ن ز ين ت ه ن و ت وب وا ج م يعا ا ي ه ا ال م و م ن ون ل ع ل ك م ت ف ل ح ون الل ه ا ل ى Mümin kadınlara da söyle: Gözlerini (harama bakmaktan) korusunlar; namus ve iffetlerini esirgesinler. Görünen kısımları müstesna olmak üzere, zinetlerini teşhir 4 / 7
etmesinler. Baş örtülerini, yakalarının üzerine (kadar) örtsünler. Kocaları, babaları, kocalarının babaları, kendi oğulları, kocalarının oğulları, erkek kardeşleri, erkek kardeşlerinin oğulları, kız kardeşlerinin oğulları, kendi kadınları (mümin kadınlar), ellerinin altında bulunan (köleleri), erkeklerden, kadına ihtiyacı kalmamış (cinsî güçten düşmüş) hizmetçiler, yahut henüz kadınların gizli kadınlık hususiyetlerinin farkında olmayan çocuklardan başkasına zinetlerini göstermesinler. Gizlemekte oldukları zinetleri anlaşılsın diye, ayaklarını yere vurmasınlar. Ey müminler! Hep birden Allah'a tevbe ediniz ki, kurtuluşa eresiniz Cahiliye döneminde kadınlar başörtülerini arka taraflarına doğru salarlardı, ön taraf açık kaldığı için ayet buralarını kapatmalarını emretmiştir. Ama bu ayette tartışılan kelime görünen ifadesidir. Bu konuda 3 faklı görüş bulunmaktadır: 1- Bunun el ve yüz olduğunu savunanlar 2- El ve yüzlerle beraber ellere sürülen kına yüze sürülen allık göze sürülen allık ve bilezik olduğunu savunanlar 3- Rüzgar veya herhangi bir dış sebebten dolayı gayri ihtiyari açılan uzuvlar kastedilmektedir. Taberi bütün bu görüşleri verdikten sonra en doğru görüş ellerle yüzün kastedilmiş olmasıdır sonucuna varır. 5 / 7
Cessas da aynen tüm görüşleri eserinde verdikten sonra Hanefi alimlerin görüşünü veriyor. Ayette kastedilen yüzler ve ellerdir. Taberi, Camiu l-beyan an Tevili Âyi l-kur an, Beyrut-1998, X. 118-120 Cessas, Ahkâmu l-kur an, Beyrut-Tarihsiz, III. 315-316 Fahreddin Razi de İslam dinin müsamahakar olduğunu söyleyip yüz ve ellerin avret olmadıını söylemektedir Bu konuda son olarak şunları söylemek istiyorum: İslam dini kesinlikle zorlayıcı ya da zorlaştırıcı bir din değildir. Ayetlerde açık olduğu üzere görünen tabirinden kasıt eller ve yüzdür. Alimlerin delilleriyle açıkladığı konuyu zaten Peygamber Efendimiz (sav) nin de hadisleri teyit etmektedir. Mesela: Müsnedi Ebi Davud da rivayet edildiği üzere Peygamber Efendimiz (sav) Hz. Esma ya Ya Esma! Kadın buluğa erince ondan görülebilecek olan ancak şudur buyurmuş ve kendi elleriyle mübarek yüzünü işaret etmiştir. Buradan açıkça nerelerin görünen görünmeyen kısma girdiğini anlayabiliyoruz. 6 / 7
Cilbab meselesinde ise şunu düşünüyorum evde giyilen elbise harici dışarı çıkarken giyilen elbisedir. Bu giysi ile hem evdeki halden çıkılır hem de karşısındaki insanlara zarar vermez tahrik etmez. Ayetin farz olup olmaması konusundan ise farklı yorumlara gitmeye hiç gerek yok tamami ile vucub ifade eden bir ayettir kimileri bunu ibaha oacağını söylese de ben ve alimlerimiz buna kesinlikle katılmıyoruz Fahreddin Razi, Et-Tefsiru l-kebir, Tahran-Tarihsiz Eburudeyha - 5 Ocak 2006 - İstanbul 7 / 7