DEVRE DIŞI KALAN YANGINDAN KORUNMA SİSTEMLERİNİN YÖNETİMİ CAN YERLİGİL Makine Mühendisi
AJANDA Bu çalışma devre dışı kalan yangından korunma sistemleri hakkında minimum gereklilikleri ortaya koymak amacıyla iyi uygulamalar, FM Global Kırmızı Etiket Klavuzu ve NFPA 25 Standardı referans alınarak hazırlanmıştır. Bu sunumda, devre dışı kalma süresince artan riski düşürmek ve bu süreyi minimumda tutmak için alınması gereken önlemler, planlı bakım süresince riski azaltmak için çözüm önerileri, devre dışı kalma sürecinde kullanılacak iletişim ve işaretleme yöntemleri ve sürecin ardından yeniden devreye alınan sistemler için izlenecek yol haritası paylaşılmaktadır.
SUMMARY Impairment Handling of Fire Protection Systems This proceeding is prepared for establishing minumum requirements of fire protection system s out of service periods according to NFPA 25 standard, FM Global Red Tag User Guide and Best Practices. In this proceeding precautions which minimise risk score and impairment handling time, best practices for reducing risk of planned overhauls, sign and communication techniques and start-up procedure are given as roadmap.
İSTATİSTİK Amerikan Yangından Korunma Birliği nin (NFPA) 2013 yılında yayınladığı Sprinkler Sistemi Amerika Tecrübesi yayınına göre ;
YASAL GEREKLİLİK Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik Dördüncü Bölüm Yangın Algılama ve Uyarı Sistemleri Tasarım ilkeleri MADDE 74-. (3) Yangın uyarı sisteminin herhangi bir sebeple devre dışı kalması hâlinde, tekrar çalışır duruma getirilinceye kadar korumasız kalan bölgelerde ilave güvenlik personeli ile denetim yapılır ve gerekli tedbir alınır. ÖNERİ: Yönetmelik e uyarı sistemlerine ilave olarak söndürme sistemlerinin devre dışı kalma gereklilikleri de eklenmelidir.
HASAR YÖNETİCİSİ Hasar Yöneticisi: İşletme sahibi veya temsilcisinin atayacağı bu çalışmanın gerekliliklerini karşılayacak teknik personeldir. Hasar Yöneticisi devre dışı kalan ekipmanın en kısa sürede devreye alınması için gerekli koordinasyonu ve iletişimi sağlar.
HASAR YÖNETİCİSİ NFPA 25 e göre; planlı devre dışı durumu 1 gün içinde 10 saati geçiyorsa Hasar Yöneticisi aşağıdaki adımlardan uygun olan birini takip eder. Devre dışı kalan sistemden etkilenen binanın veya ilgili bölümünün boşaltılması Eğitimli ve tecrübeli kişi tarafından yangın gözetimi sağlanması Geçici basınçlı su kaynağı tedariki Potansiyel tutuşma kaynaklarını ortadan kaldıracak ve yanıcı miktarını sınırlandıracak programı tanımlamak ve uygulatmak
ETİKETLEME Etiketleme: Sistemin tamamının veya bir bölümünün hasarlı veya kullanım dışı olduğu gösteren işaretleme sistemi. Etiketler etkilenen sistemin kontrol ünitesine/vanasına ile etiket panosuna asılır. Etiket karbon kopyalı iki adet (Bölüm 1 ve 2) ince kağıda basılmış kart şeklinde hazır bulundurulabilir veya çıktısı alınarak doldurulabilir.
ETİKETLEME Sol kısım(bölüm1) Yangın Gözetmeni kopyasıdır. Ekipman üzerine asılır. Sistem devreye girdiğinde teste eşilik eder ve formu doldurup Hasar Yöneticisine teslim eder. Sağ kısım (Bölüm2) Hasar Yöneticisi kopyasıdır. Etiket panosuna asılır. Sistem eski haline döndüğünde Hasar Yöneticisi Bölüm 1 ve Bölüm 2 yi biraraya getirir ve tamamlanmış işler klasörüne kaldırır.
YANGIN GÖZETMENİ Yangın Gözetmeni: Yangın güvenliği ve söndürme teknikleri konusunda eğitimli ve tecrübeli kişidir. Gözetmen etiketleme işini yapar, ilgili sahada gerekli ilave yangın güvenliği tedbirlerini (yangın söndürme tüpü, yangın hortumu çekilmesi vb.) alır ve devre dışı kalan ekipmanın bulunduğu sahayı düzenli olarak kontrol eder.
4 TEMEL PRENSİP Devre dışı kalan Yangından Korunma Sistemlerinin yönetiminde 4 temel prensip uygulanır. 1. İletişim Kur 2. Alanı Sınırlandır 3. Tehlikeyi Sınırlandır 4. Süreyi Sınırlandır
1. PRENSİP: İLETİŞİM KUR Sistemin hesaplanan devre dışı kalma süresinin, varsa mevzuatta yoksa ikili sözleşmelerde belirtilen limiti aşması durumunda ; bina sahibine (varsa), işveren vekiline, işletme sorumlularına, sigorta kuruluşuna, sistemi kuran firmaya ve acil durum müdahale ekibine(varsa) haber verilir. Arızadan etkilenen ekipmana ve etiket panosuna Devre Dışı Kalan Yangından Korunma Sistemi Etiketi yapıstırılır.
2. PRENSİP: ALANI SINIRLANDIR Yangın sondurme sistemleri mumkun olduğunca operasyonda tutulmaya calısılmalıdır. Bu, arızalı bolumlerin sistemden ayırma vanaları ile izole edilmesiyle sağlanabilir veya bazı durumlarda sprinkler sistemi yangın hidrantlarından yapılan gecici hortum bağlantıları ile çalısır vaziyette tutulabilir.
3. PRENSİP: TEHLİKEYİ SINIRLANDIR Mumkunse planlı calısmalar işletmenin calısma saatleri dısında gerceklestirilmelidir; bu riski dusurur ve yangın tehlikesini sınırlandırır. Yangın riski iceren calısmalar derhal sonlandırılmalıdır. Sigara içme, kesme, kaynak (sıcak isler) gibi yangına sebep olabilecek islemler ile arıza giderme isleri zorunlu olmadıkca durdurulmalıdır.
4. PRENSİP: SÜREYİ SINIRLANDIR Arızanın suresi mumkun olduğu kadar kısa tutulmalıdır. Devre dışı kalan sistemin bakımının yapıldığı süre içinde kapatılan vanalar kilitlenmemelidir. Yeniden acılmaları gerektiğine dair hatırlatıcı olarak kapalı vanaların ve diğer servis dısı ekipmanların kaydı tutulmalıdır.
DEVREYE ALMA Çalışmalar tamamlandığında: Gerekli tum vanaların tamamen acık olduğundan emin olunur. Sprinkler sistemler icin kapalı olan vanaya akıs testi uygulanır, basınç kontrol edilir. Diğer sistemler için performans testleri yapılır. Hattın acık durumda olduğunu kontrol edildikten sonra vanalar açık pozisyonda kilitlenir. Ekipman ve Etiket panosu üzerindeki Devre Dışı Kalan Yangından Korunma Sistemi Etiketi bir araya getirilerek tamamlanmış işler kısmına konur. Arızadan haberdar olan taraflara sistemin devreye alındığı bilgisi verilir.
TEŞEKKÜRLER! CAN YERLİGİL Makine Mühendisi