CONTENTS İMEAK DENİZ TİCARET ODASI FETHİYE ŞUBESİ STRATEJİK PLANI (2016-2019)... 3 1. GİRİŞ... 4 2. GENEL BİLGİLER... 5 2.1. İMEAK DTO Fethiye Şubesi nin Sorumluluk Alanında Olan Bölgeler Hakkında... 5 2.1.1. Coğrafi ve Demografik Yapı... 5 2.1.2. Ekonomik Yapı... 7 2.1.3. Ulaşım... 8 2.1.4. Turizm... 8 2.1.5. Sosyokültürel Yapı... 10 2.2. İMEAK DENİZ TİCARET ODASI FETHİYE ŞUBESİ... 11 3. MEVCUT DURUM ANALİZİ... 14 3.1. Yasal Yükümlülükler ve Mevzuat... 14 3.2. Faaliyet Alanları ve Hizmetler... 20 3.3. Kurum Kültürü Ve Politikaları... 23 3.3.1. Kalite Politikası... 23 3.3.2. İletişim Politikası... 24 3.3.3. Çevre Politikası... 24 3.3.4. İnsan Kaynakları Politikası... 25 3.4. Paydaşlar... 25 3.5. İç Çevre Analizi... 27 3.5.1. Organizasyon Yapısı... 27 3.5.2. İnsan Kaynakları... 28 3.5.3. Fiziksel ve Teknolojik Altyapı... 29 3.5.4. Mali Yapı... 29 3.5.5. Güçlü Yönler... 33 3.5.6. Geliştirilmeye Açık Yönler... 34 3.6. Dış Çevre Analizi... 34 3.6.1. Fırsatlar... 34 3.6.2. Tehditler... 35 3.6.3. PEST analizi... 35 4. GELECEĞİN PLANLAMASI... 36 4.1. Misyonumuz... 36 4.2. Vizyonumuz... 36 4.3. Temel Değerlerimiz... 37 4.4. Stratejik Amaçlar... 37 1
4.5. Stratejik Hedefler, Performans Göstergeleri ve Maliyetlendirme... 37 4.6. SWOT Analizi Stratejik Hedefler İlişkisi... 46 4.6.1. Güçlü Yönler ve Stratejik Hedefler İlişkisi... 46 4.6.2. Zayıf Yönler ve Stratejik Hedefler İlişkisi... 47 4.6.3. Fırsatlar ve Stratejik Hedefler İlişkisi... 48 4.6.4. Tehditler ve Stratejik Hedefler İlişkisi... 48 5. İZLEME VE DEĞERLENDİRME... 49 2
İMEAK DENİZ TİCARET ODASI FETHİYE ŞUBESİ STRATEJİK PLANI (2016-2019) Ülkelerin denizlerdeki ticari menfaatlerinin giderek artması, tüm ulusların dikkatlerinin denizlere odaklanmasına neden olmuş ve içinde bulunduğumuz dönemde denizler uluslararası menfaatlerin çatıştığı en önemli platformlardan biri haline dönüşmüştür. Odamız, üyelerinin çıkarlarının korunması, denizcilerin ortak ihtiyaçlarının karşılanması, denizcilik mesleğinin geliştirilmesinin sağlanması, mesleki faaliyetlerin kolaylaştırılması, ortak kuralların oluşturulması, denizcilik sorunları hususunda makamlara tavsiyelerde bulunulması ve aynı zamanda denizcilik mesleğinin disiplin, ahlak ve dayanışmasının korunması amaçları ile İMEAK Deniz Ticaret Odasına bağlı 7 şubeden biri olarak faaliyet göstermektedir. Faaliyet alanımız; Muğla ilinin doğudan batıya Seydikemer, Fethiye, Dalaman, Ortaca ve Köyceğiz ilçelerinin deniz ve kıyı alanlarını kapsamaktadır. Bu kapsamda, sorumluluk sahamızda sektörümüzün markalaşması ve uluslararası arenada söz sahibi olabilmesi için Türk denizciliğini dünya denizciliği ile buluşturmak amacıyla aktif çalışmalar yapmak, tanıtım ve lobi faaliyetlerine ağırlık vermek için ilk Stratejik Planımız bir yol haritası olarak değerlendirmektedir. Kaynaklarını etkin ve verimli kullanarak uzun dönemde Odamızın amaçlarını gerçekleştirmek üzere hazırlanan bu Stratejik Plan; kanunla verilmiş görevlere ilişkin hizmetleri ne şekilde, hangi şartlar altında verdiğimiz ve ileride yapmak istediklerimiz konusunda açıklayıcı olmakla birlikte, ulusal denizciliği geliştirmenin yanında ülkemizin denizcilik sektöründe uluslararası rekabet gücünü artırma gibi işlevlerimize hangi perspektiften baktığımıza ışık tutmaktadır. İlk Stratejik Planımızın hazırlanmasında emeği geçen iç ve dış paydaşlarımıza teşekkür eder, uygulamada kolaylıklar ve başarılar dilerim. Denizin olduğu her yerde BİZ de varız. Şaban ARIKAN İMEAK Deniz Ticaret Odası Fethiye Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı 3
1. GİRİŞ İMEAK Deniz Ticaret Odası (İMEAK DTO) Fethiye Şubesi, 5174 Sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunun verdiği görev ve sorumluluklar çerçevesinde üyelerinin tüm ihtiyaç ve beklentilerini karşılayan, hizmet çeşitliliği ve kalitesi yüksek, bölgesinde denizcilik sektörünün kalkınması için çalışan bir Oda olma hedefiyle 2016-2019 yılı Stratejik Planını hazırlamıştır. Üyelerimizin hızla değişen ekonomik ve sosyal çevre koşullarına ve artan belirsizlik ortamına uyum sağlamalarına destek olmayı mümkün kılacak olan stratejik planda, yukarıda belirtilen amaçlar doğrultusunda geleceğe yönelik hedefler ve bu hedeflere ulaşılması için izlenecek yöntemler yer almıştır. İnanıyoruz ki, 2016-2019 stratejik planımız, Odamızın misyon ve vizyonuna uygun, doğru ve gerçekçi hedeflere doğru ilerlemimizin yanı sıra, güçlü bir kurum kültürünün yerleşmesine de destek olacak, kaynaklarımızın doğru ve etkin kullanımını sağlayacaktır. Odamızın tüm paydaşlarının sürece dahil edildiği stratejik planda, anket ve toplantılar ile elde edilen paydaş görüş ve önerileri stratejik planlama ekibi tarafından derlenerek değerlendirilmiştir. Bu yöntem, Odamızın misyon ve vizyonunun şekillenmesinde ve ayrıca oluşturduğu yol haritasında, iç ve dış çevresinden kaynaklı çok sayıda parametrenin göz önünde bulundurulmasını sağlamıştır. Odamızın sahip olduğu tüm kaynaklar, sunduğu hizmet ve hizmet kapasitesi ile dış çevrenin olumlu ve olumsuz etkileri Mevcut Durum Analizi bölümünde yer almıştır. Durum analizi çıktıları ile oluşturulan misyon, vizyon ve değerler kapsamında, stratejik amaç ve hedefler ile hedeflere ulaşma yöntemleri belirlenmiştir. Planlama yıllık maliyetleri de içermektedir. Planlanan izleme ve değerlendirme süreci; hedeflere ulaşmadaki başarının ölçümünü, belirlenen performans göstergeleri ile sağlayacaktır. 4
2. GENEL BİLGİLER 2.1. İMEAK DTO FETHİYE ŞUBESİ NİN SORUMLULUK ALANINDA OLAN BÖLGELER HAKKINDA 2.1.1. Coğrafi ve Demografik Yapı Antik dönemde Likyalılardan beri önemli bir yerleşim merkezi olan Fethiye ilçesi hem zengin tarihi, hem de doğal güzellikleri ile öne çıkan bir Akdeniz kıyı kentidir. Akdeniz bölgesi ile Ege bölgesini ayıran hattın Akdeniz bölgesi içinde yer alan ve yüzölçümü 2686 km 2 olan Fethiye nin en yüksek dağları sırasıyla Babadağ, Akdağ, Mendos ve Girdev Dağları dır. Yüzölçümünün %72 si ormanlık ve makilik alanlarla kaplı olan Fethiye den Kargı ve Eşen çayları geçmekte, tarım için elverişli Eşen ve Fethiye ovaları yer almaktadır. Kıyı uzunluğu 167 Km. olan ilçede, 18 adet ada mevcut olup, bu adaların önemlileri Şövalye, Kızılada, Katrancı, Tersane, Domuz, Yassıca, Gemile, Ayanikola ve Karacaören adalarıdır. Yaklaşık 180 koy-körfeze sahip ilçede Akdeniz iklimi görülmektedir. Fethiye, genç ve dinamik bir nüfus yapısına sahiptir. Nüfusu 2010 yılında 188.259 iken, 2012 yılındaki adrese dayalı nüfus sayımı sonuçlarına göre yaklaşık 195.419 olan Fethiye'nin, merkez nüfusu 84.053 tür. 6 Aralık 2013 tarih ve 28489 sayılı Resmi Gazete ile yayınlanan 6360 sayılı "On Dört İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Yedi İlçe Kurulması İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun" ile ilçemizin bir beldesi olan Kemer Kasabası da Kanunun md. 2/23'e göre, "Seydikemer" ismi ile ilçe olarak kurulmuştur. Bu kapsamda "Seydikemer" ilçesinin kurulması ile resmi olmayan rakamlara göre yaklaşık 59.160 kişi Fethiye ilçesinin sınırlarından Seydikemer'e kaymıştır. Fethiye'de yıllık nüfus artış hızı binde 13 tür. Muğla'nın diğer ilçeleri ile karşılaştırdığımız zaman en fazla nüfusa sahip olan ilçe Fethiye'dir. Ayrıca Fethiye, dışarıdan göç alan bir ilçedir. 2000 yılı nüfus sayımında 154 bin civarında olan ilçe nüfusu 2012 yılında 195.419 a çıkarak önemli miktarda artmıştır. Bölgemizde okuryazar nüfus oranı %98,2 dir. Tablo 1, bölge halkının okuryazarlık ve eğitim durumuna ilişkin detayları içermektedir. 5
Tablo 1. Fethiye de Cinsiyete Göre 2013 Yılı Okuryazarlık ve Eğitim Durumu Eğitim Durumu (6 + yaştaki nüfus) YÜZDE TOPLAM ERKEK KADIN Okuma yazma bilmeyen 1,71% 2.116 340 1776 Okuma yazma bilen fakat 15,30% 18.901 9.271 9.630 bir okul bitirmeyen İlkokul mezunu 27,96% 34.551 15,222 19,329 İlköğretim mezunu 16,49% 20,375 11,551 8,824 Ortaokul veya dengi okul 4,61% 5,696 3,430 2,266 mezunu Yüksekokul veya fakülte 12,06% 14,903 7,992 6,911 mezunu Yüksek lisans mezunu 0,61% 758 432 326 Doktora mezunu 0,14 170 93 77 Bilinmeyen 2,73% 3376 1,827 1,549 Toplam 123,554 62,593 60,961 Bölgede denizciliğe yönelik eğitim veren bir üniversite, 14 ortaöğretim kurumu ve 35 ilköğretim okulu bulunmaktadır. Deniz Ticaret Odası Fethiye Şubesinin sorumluluk sahasında Seydikemer, Köyceğiz, Dalaman ve Ortaca ilçeleri de mevcuttur. Dalaman Uluslararası Havaalanı na evsahipliği yapan Dalaman, Akdeniz Bölgesi nde, Muğla iline bağlı olup, aynı ilin Köyceğiz, Ortaca ve Fethiye ilçeleri ile Denizli ili Çameli ilçesi arasında yer almaktadır. Dalaman Ovası, Muğla ilinin en verimli ovasıdır. Türkiye nin ve dünyanın en verimli ovaları içerisinde kabul edilmektedir. İlçe topraklarını Dalaman Çayı sulamakta olup, Akdeniz ve Ege Bölgeleri geçiş noktasında bulunmaktadır. Yüzölçümü 61.694 hektar olan ilçenin 2009 Yılı Genel Nüfus sayım sonuçlarına göre toplam nüfusu 33.451 dirve ilçeye bağlı 16 köy bulunmaktadır. Akdeniz ile Ege Bölgesi sınırında yer alan Ortaca ilçesi ise, İzmir ve Antalya ya eşit uzaklıktadır. Fethiye ve Marmaris arasının orta yerinde oluşuyla da, adından da anlaşılacağı gibi ORTACA ismini almıştır. 12 İlçenin bağlı olduğu Muğla ilinde Milas, Fethiye, Marmaris, Bodrum dan sonra Ortaca, ticaret ve sanayi alanında 5. Sırada yer almaktadır. İlçede ticaret ve sanayinin yanı sıra, tarım ve hayvancılık ile turizm de gelişmiştir. İlçede okuma yazma oranı %100 olup, sosyal ve kültürel etkinliklerin yoğun olduğu bir yerdir. Gerek iklim, gerek toprak yapısı nedeniyle de son derece bereketli bir ovaya sahiptir. Göç alan ilçede, son 6
nüfus sayımında toplam nüfus 40.649, ilçe merkez nüfusu ise 25.009 kişi olarak tespit edilmiştir. 2.1.2. Ekonomik Yapı 2.1.2.1. Sanayi ve Ticaret Bölgemizde ticaret ve sanayi hayatı çeşitli ve renklidir. Madencilikten inşaata, gıdadan dayanıklı tüketim malları ticaretine kadar çok farklı alanlarda faaliyet gösteren ticaret ve sanayi işletmeleri, hem Bölgemiz deki ticari ve sınaî hayatın gelişimine, hem de istihdama katkıda bulunmaktadırlar. Ekonominin tarım ve turizme dayanması sebebiyle bölgede büyük ölçekli bir sanayi kuruluşu bulunmamakta olup, imalatçı konumunda olan alabalık üretim işletmeleri, zeytinyağı işletmeleri, mermer işletmeleri, çırçır fabrikası, beton-kireç işletmeleri, süt ve süt ürünleri işletmeleri, unlu gıda mamulleri işletmeleri, güneş enerji tesis işletmeleri gibi küçük çaplı aile işletmeleri mevcuttur. 2.1.2.2. Tarım ve Hayvancılık Bölgemiz ekonomisi, turizmin yanında büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. Toplam tarım alanımız 65.688 hektardır. Tarım sektörü bölge ekonomisinde önemli bir paya sahiptir. Bölge nüfusumuzun %67,39'u tarımla uğraşmakta olup, topraklı çiftçi hane sayısı 18.942, topraksız çiftçi hane sayısı 1.700 olup toplam 20.642 çiftçi ailesi geçimini tarımdan sağlamaktadır. 0-250 rakım arasında kalan bölgede yoğun olarak örtü altında ve açıkta sebzecilik yapılmaktadır. Örtü altı yetiştiriciliğinde çiftçilerimiz %80 seviyesinde yılda iki ürün almaktadır. Toplam sera alanı 25.257 dekardır. İlçe Tarım Müdürlüğü nden alınan bilgilere göre, örtü altı sebze tarımında domates, hıyar, patlıcan, kavun, fasulye, marul, karpuz, çilek ve kabak yer almakta, domates 345.000 ton üretim miktarıyla ilk sırada bulunmaktadır. 2012 yılında örtü altı sebze tarımından 493.734.000 TL toplam gayri safi hasıla elde edilmiştir. Domatesten elde edilen gayri safi hâsıla 424.200.000 TL'dir ve toplam gayri safi hâsılanın % 85,92'sini oluşturmaktadır. Bölgemizde örtü altı sebze tarımı gayri safi hâsılası % 52' lik oranla (493.734.000TL) ilk sırada yer almaktadır. Örtü altı sebze tarımını, tarla bitkileri gayri safi hâsılası % 13'lük oranla (120.871.840 TL) takip etmektedir. Açıkta sebze tarımından ise 108.292.000 TL toplam gayri safi hâsıla elde 7
edilmektedir. Bölgemizde zeytin, nar, ceviz, kiraz, badem ve narenciye tarımı da yapılmaktadır. Yaş sebze ve meyve ihracatında domates önemli bir paya sahiptir. 2012 yılında domates ihracatı toplam yaş sebze ve meyve ihracatının % 98'ini oluşturmuştur. İlçemizin sınırları içinde birçok su kaynağı bulunmaktadır. Bu su kaynakları hem yaz hem de kış mevsiminde su debisini ve ortalama su sıcaklığını muhafaza edebilmektedir. Su kaynaklarının debisi ve ortalama sıcaklıkların yanısıra, akarsuların yanında alabalık üretim tesisi kurmak için arazi yapısının uygun olması ilçemizi Türkiye nin en önemli alabalık üretim merkezi konumuna getirmiştir. Alabalık üretimi yapan irili ufaklı 66 adet işletme bulunmaktadır. İşletmelerin toplam kapasitesi 15.000 ton/yıl civarındadır. Türkiye nin birçok şehrine yavru alabalık ve porsiyonluk alabalık satılmaktadır. 2.1.3. Ulaşım Bölgenin, turizmin yanı sıra tarım ve narenciye bakımından da gelişmiş bir merkez olması dolayısıyla ulaşım imkânları gelişmiştir. Antalya, Muğla ve Burdur bağlantılı üç karayolu ve 2006 yılında açılan Göcek Tüneli ile karayolu ulaşımı son derece rahattır. Havayolu ulaşımı Dalaman, Bodrum ve Antalya dan sağlanmaktadır. Çok korunaklı bir yapıya sahip olan bölge limanları, yatçıların tercih ettiği limanlar olarak öne çıkmaktadır. Deniz yolu ile tarifeli ulaşım yoktur, ancak yaz aylarında Yunanistan ın Rodos Adasına feribot seferleri düzenlenmektedir. Ayrıca yaz ayları boyunca Fethiye Marmaris, Fethiye Bodrum, Fethiye Kaş yönlerine Mavi Yolculuk turları ve körfez içindeki adalara günübirlik turlar düzenlenmektedir. 2.1.4. Turizm Ölüdeniz gibi dünyada eşi bulunmayan bir kumsalı bulunan Fethiye, Türkiye'nin önemli turizm merkezlerinden biridir. Af Kule gibi dalış bakımından çok uygun yerlere sahiptir. Turizme açılmış birçok mağara mevcuttur. Doğal yapısı ile Yamaç paraşütü gibi alternatif sporlar yapılmaktadır. Kelebekler Vadisi ve Kabak Koyu gibi doğası bozulmamış çok özel bölgeler vardır. Günlük turlar ile 12 Adalar diye adlandırılan adalar ziyaret edilebilmektedir. Ölüdeniz kumsalı 2006 yılında %82 oy oranıyla dünyanın en güzel 8
kumsalı seçilmiştir. Bölge, Ölüdeniz kumsalının yanısıra Belcekız (Belceğiz), Çalış Kumsalı, İztuzu Kumsalı (Dalyan) Sarıgerme (Dalaman) gibi dünyaca ünlü plajlara da sahiptir. Antik çağlardan kalmış kent kalıntıları ile kültür turizmine de açık olan bölgede yer alan antik kentlerin bazıları şöyledir: Telmessos, Kaunos, Kadyanda, Tlos, Pınara, Letoon, Sidyma ve Xsantos. Bölgede yer alan turizm işletmelerinin başında konaklama tesisleri gelmektedir. Konaklama tesisleri, turizm işletme belgeli tesisler, turizm yatırım belgeli tesisler ve belediye belgeli tesisler olmak üzere üç şekilde sınıflandırılmaktadır. 2015 verilerine göre 16.344 yatak kapasiteli 63 adet turizm işletme belgeli tesis, 4.232 yatak kapasiteli 17 adet turizm yatırım belgeli tesis ve 26.416 yatak kapasiteli 532 adet yerel belgeli tesis bulunmaktadır. İlçedeki toplam tesislerin oda sayısı 8.841, yatak kapasitesi ise 46.722 dir. Fethiye Turizm Danışma Bürosu ndan alınan verilere göre 2012 yılında Fethiye yi ziyaret eden turist sayısı yaklaşık 1.250.000 olmuştur ve bölgeyi ziyaret eden turist ülke profilinde İngiltere ilk sırayı almaktadır. Özellikle Fethiye de büyük ve küçük ölçekli olarak marina sayısı 16 adet olup bu işletmelerin denizdeki yat kapasitesi 1.744, karada 350, toplamda ise 2.094 adettir. Yerel belgeli marina sayısı 6 adet olup bu işletmelerin denizdeki yat kapasitesi 400 dür. Yerel belgeli çekek yeri sayısı 9 adet olup bu işletmelerin karadaki yat kapasitesi 224 adettir. İlçedeki toplam yat kapasitesi yaklaşık 2.000 civarındadır. Yat İşletmeleri (Deniz Turizmi Araçları Turizm İşletme Belgesi Türk Bayraklı) alanında ise 78 adet işletme ve buna bağlı olarak 397 adet yat mevcuttur. Bu yatların yatak kapasitesi 5.311 adettir. Günübirlik Gezi Teknesi (Deniz Turizmi Araçları Turizm İşletmesi Belgesi) alanında 152 adet işletme ve buna bağlı olarak 170 adet tekne mevcuttur. Bu teknelerin yolcu kapasiteleri 7.798 adettir. Yaklaşık 15 imalatçı firma tarafından yılda ortalama 10 teknenin hizmete sokulmakta, 50 metre uzunluğuna kadar ahşap tekne imalatı yapılabilmektedir. İmal edilen teknelerin bir kısmı yurtdışı pazarlarda da yer bulabilmektedir. Birçok tekne tipiyle yatçılık gelişimini sürdürmektedir. Coğrafi avantajı nedeniyle en tercih edilen bölgelerin başında yer alan bölgede, mavi tur, sailing, günübirlik ve dalış turlarının yapıldığı sezon, birçok tekne için Kasım ayında bile devam eden bir sürekliliğe sahiptir. Yılda ortalama en az 12.000 tur teknesi hareketinin söz konusu olduğu bölgede yaz aylarında günübirliklerin taşıma 9
kapasitesi günde (Fethiye, Göcek, Ölüdeniz) 6.000 kişidir. Bölgede ticari teknelerin dışında; motor yat tipi, üst sınıf müşteriye hitap eden tekneler de kiralık olarak hizmet vermektedir. 2.1.5. Sosyokültürel Yapı Yöresel müziği, dansları ve efsanevi halk edebiyatı ile zengin Anadolu folklorunun en güzel örneklerinden birine sahip olan bölge, içinde yer aldığı Teke Yarımadası nın yöreye has tipik folklorik özelliklerini taşır. Köyler geniş ve dağınık bir araziye dağılmışlardır. Halkın çoğu hayvancılık ve çiftçilikle geçinir. Akdeniz iklimine bağlı olarak yaylla kültürü gelişmiştir. 1999 Gölcük depreminden bu yana başta deprem bölgesi olmak üzere büyükşehirlerden yoğun bir şekilde göç almaktadır. Aynı süreçte yabancıya mülk satışının da artması ile birlikte İngiliz vatandaşlarının yerleşmek üzere seçtikleri bölgelerden birisi olmuştur. Göçler ve bölgenin turizm faaliyetleri, bölgenin sosyokültürel yapısında önemli değişikler yaratmıştır. 1990 lı yılların başına kadar kapalı bir toplum hayatı süren bölgenin, bu süreçte turizm faaliyetlerinin artması, yabancı vatandaşlarla yapılan evlilikler ve yurtiçi göçler sebepleri ile dış dünyayla iletişimi artmıştır. Fethiye, % 95,4 ile Türkiye genelinde okuryazarlık oranı en yüksek ilçelerden biridir. 10
2.2. İMEAK DENİZ TİCARET ODASI FETHİYE ŞUBESİ 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Kanunu kapsamında kurulmuş olan İstanbul ve Marmara, Ege, Akdeniz, Karadeniz Bölgeleri (İMEAK) Deniz Ticaret Odası nın merkezi İstanbul da olup, Karadeniz Ereğli, İzmir, Bodrum, Marmaris, Fethiye, Antalya ve İskenderun da şubeleri, Ankara da bir İrtibat Bürosu ve Türkiye nin tüm kıyı il ve ilçelerinde temsilcilikleri vardır. Fethiye Şubesi; Deniz Turizmi Sektörünün gelişimine paralel olarak 16 Aralık 1998 yılında kurulmuştur. Bölge de yatçılık 1975 li yıllarda günübirlik piyade tipi olarak tanımlanan teknelerle başlamıştır. Önceleri Şövalye adasına giden teknelerin, daha sonra Göcek koylarına da gitmeye başlamasıyla birlikte mavi tur yavaş yavaş başlamıştır. Rahmetli Kayhan Selçuk un ilk ufak gulet yapmasıyla başlayan mavi turun ilk müşterilerinden biri de Sayın Şarık TARA olmuştur. Tanınmış kişilerin bölgeye gidip gelmesiyle talepler artmıştır. Talebin artmasına paralel olarak başka tekneler de yapılmaya başlanmış ve yatçılık hareketlenmeye başlamıştır. İlk önceleri 1980 lerde kızılçam, galvaniz çivi ve kalafat kullanılarak imal edilen teknelerin gövdeleri Bozburun da yapılmakta, tekne Fethiye ye getirilerek içi Fethiyeli mobilyacılar tarafından donatılmaktaydı. Fethiye de yatçılık 1989 ile 1995 yılları arasında büyük bir ivme kazanmış ve altın çağını yaşamıştır. Üç-beş tekne ile başlayan serüvende 3-5 sene içerisinde 20-25 yeni teknenin filoya katılmasıyla tekne sayısında bir patlama yaşanmıştır. Eski Başbakan ve Cumhurbaşkanlarımızdan Sayın Turgut Özal ın da Göcek e olan özel ilgisiyle Göcek ve Fethiye nin tanınırlığı artmaya başlamıştır. Buna paralel olarak gelişimine devam eden bölgemizde yatçı sayısının artmasıyla birlikte Deniz Ticaret Odası ihtiyacı ortaya çıkmıştır. Başlangıç olarak Rahmetli Kayhan Selçuk, Deniz Ticaret Odası Fethiye Temsilcisi olarak görev yapmış, 4-5 yıl sonra 16 Aralık 1998 yılında kooperatif ve denizciler derneği önderliğinde temsilcilik şubeye dönüşmüştür. Sorumluluk sahası Eşen çay ağzı ile Ekincik Körfezini kapsayan alan olup, bu alanda Fethiye ve Göcek Liman Başkanlıkları bulunmaktadır. Şubede 20 asil, 20 yedek üyeden oluşan bir meclis ve meclis üyeleri arasından seçilmiş 5 asil ve 4 yedek üyeden oluşan bir Yönetim Kurulu vardır. ÜYELER: İMEAK DTO Fethiye Şubesi nin 2015 yılı itibariyle 345 faal üyesi vardır. 2005 yılında 216 olan faal üye sayısı, düzenli bir artışla 2015 yılında 345 üyeye ulaşmıştır. Dikkat çeken değişim, 2011 yılından itibaren askıda olan üye sayısındaki artıştır (Tablo 2). 11
Tablo 2. İMEAK DTO Fethiye Şubesi Üye Durumu Yıl Faal Üye Sayısı Askıda Olan Üye Sayısı Toplam 2005 216 12 228 2006 250 10 260 2007 262 9 271 2008 254 15 269 2009 299 20 319 2010 290 16 306 2011 310 25 335 2012 315 30 345 2013 319 45 364 2014 325 53 378 2015 345 47 392 Şekil 1. Yıllar İtibariyle Faal Üye Sayısı 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2004 2006 2008 2010 2012 2014 2016 Üyelerin kuruluş türlerine göre dağılımı incelendiğinde ise 213 gerçek ticari işletmeyi, 109 limited şirketin izlediği görülmektedir. 12
Tablo 3. Kayıtlı Üyelerin Kuruluş Türlerine Göre Dağılımı Şirket Tipi Faal Askıda Toplam Anonim Şirket 19 2 21 Kooperatif 4 0 4 Limited Şirket 109 12 121 Gerçek Kişi Ticari İşletme 213 33 246 Toplam 345 47 392 28 farklı faaliyet alanında hizmet veren faal üyelerinin yaklaşık %41 i Yat İşletmeciliği, % 27 si ise Gezinti Tekneleri İşletmeciliği meslek grubunda yer almaktatır. Kıyı Gemi Acenteleri, Dalış Turizmi-Su Üstü Aktiviteleri Hizmetleri, Gemi-Teknelerin Bakım Onarımı ve Marina İşletmeciliği başta olmak üzere diğer meslek grubu üyelerinin oranı ise %32 dir. Üyelerle ilgili faaliyet alanı istatistikleri Tablo 4'de verilmektedir. SIRA NO Tablo 4. İMEAK DTO Fethiye Şubesi Üye Faaliyet Alanları MESLEK GURUP KODU MESLEK GURUBU FAAL ÜYE SAYISI 1 38 YAT İŞLETMECİLİĞİ 162 2 39 GEZİNTİ TEKNELERİ İŞLETMECİLİĞİ 105 3 43 KIYI GEMİ ACENTELERİ 19 4 46 DALIŞ TURİZMİ VE SU ÜSTÜ AKTİVİTELERİ HİZMETLERİ 5 7 GEMİ VE TEKNELERİN BAKIM VE ONARIMI 14 6 45 MARİNA İŞLETMECİLİĞİ 10 7 14 HER NEVİ YOLCU TAŞIMACILIĞI VE TURİSTİK AMAÇLI GEMİ İŞLETMECİLİĞİ 8 6 YAT İNŞA VE TAMİR BAKIM FAALİYETLERİ 7 9 21 AKDENIZ IÇI KURUYÜK GEMI TAŞIMACILIĞI 5 10 41 DÜZENLI SEFER YAPAN GEMI ACENTELERI 5 11 11 GEMİ TEDARİKÇİLERİ 5 12 31 LİMAN İÇİ VE LİMAN DIŞI HATLI TARİFELİ SEFER YAPAN YOLCU GEMİSİ TAŞIMACILIĞI 13 23 AKDENİZ İÇİ DÖKMEYÜK VE GENELYÜK GEMİ TAŞIMACILIĞI 14 40 KONTEYNER GEMİ ACENTELERİ 4 15 4 YAT İNŞA YAN SANAYİ 3 16 47 DİĞER GEMİ TAŞIMACILIĞI 2 17 42 DÜZENSİZ SEFER YAPAN GEMİ ACENTELERİ 2 17 9 5 4 13
18 5 GEMİ İNŞA TAMİR VE BAKIM TERSANELERİ 2 19 1 BALIKÇILIK FAALİYETLERİ 1 20 44 DENİZ EĞİTİMİ, MÜHENDİSLİK, DANIŞMANLIK VE DENİZDE DESTEK FAALİYETLERİ 21 10 DENİZ MALZEMESİ ALIM-SATIM FAALİYETLERİ 1 22 8 DENİZALTI HİZMETLERİ VE İNŞAATI FAALİYETLERİ 1 23 35 GEMI KLAS MÜEESSESELERI, SİGORTACILAR, DENİZ EKSPERTİZ VE SÜRVEYÖR FAALİYETLERİ 24 3 GEMİ İNŞA YAN SANAYİ 1 25 17 KABOTAJ HATTI GENEL YÜK GEMİ TAŞIMACILIĞI 1 26 29 KONTEYNER GEMİSİ TAŞIMACILIĞI 1 27 30 RO-RO YÜK GEMISI TAŞIMACILIĞI 1 28 19 YAKINYOL DÖKME YÜK GEMI TAŞIMACILIĞI 1 1 1 3. MEVCUT DURUM ANALİZİ 3.1. YASAL YÜKÜMLÜLÜKLER VE MEVZUAT İMEAK Deniz Ticaret Odası (Fethiye Şubesi); üyelerinin müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, meslekî faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslekî disiplin, ahlâk ve dayanışmayı korumak ve ilgili mevzuatla odalara verilen görevleri yerine getirmek amacıyla kurulan tüzel kişiliğe sahip kamu kurumu niteliğinde bir meslek kuruluşudur. İMEAK Deniz Ticaret Odası (Fethiye Şubesi) nin sorumluluk ve yükümlülükleri Anayasa nın 135 inci maddesine dayanmaktadır. Bu kapsamda toplumsal yaşam açısından taşıdığı önem ışığında Odanın temel nitelikleri normlar hiyerarşisinin en üst basamağı olan Anayasa da düzenlenmektedir. Bu doğrultuda, mesleki örgütlenmenin birincil kaynağı Anayasa dır. Anayasamız açısından İMEAK Deniz Ticaret Odası Fethiye Şubesi ne kimlik kazandıran özellikler; Belli bir mesleğin ve bu mesleğe mensup olanların hak ve menfaatlerini savunmak ve meslek etiğini korumak amacı ile kurulmuş olma, Kanunla kurulma, Karar organlarının kendi üyeleri arasından seçilmesi ve bu seçim usulünün kanunla belirlenmesi, Karar organları seçilmesinin yargı gözetimi altında ve gizli oyla yapılması, 14
Kamu tüzel kişiliğine sahip olması olarak sıralanmaktadır. 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu na göre Oda nın görevleri; Meslek ahlâkını, disiplini ve dayanışmayı korumak ve geliştirmek, ticaret ve sanayinin kamu yararına uygun olarak gelişmesine çalışmak, Ticaret ve sanayiyi ilgilendiren bilgi ve haberleri derleyerek ilgililere ulaştırmak, ilgili kanunlar çerçevesinde resmî makamlarca istenecek bilgileri vermek ve özellikle üyelerinin mesleklerini icrada ihtiyaç duyabilecekleri her çeşit bilgiyi, başvuruları durumunda kendilerine vermek veya bunların elde edilmesini kolaylaştırmak, elektronik ticaret ve internet ağları konusunda üyelerine yol gösterecek girişimlerde bulunmak, bu konularda gerekli alt yapıyı kurmak ve işletmek, Ticaret ve sanayiye ait her türlü incelemeleri yapmak, bölgeleri içindeki iktisadî, ticarî ve sınaî faaliyetlere ait endeks ve istatistikleri tutmak, başlıca maddelerin piyasa fiyatlarını takip ve kaydetmek ve bunları uygun vasıtalarla yaymak, Kanun un 26. maddesindeki belgeleri düzenlemek ve onaylamak, Meslek faaliyetlerine ait konularda resmî makamlara teklif, dilek ve başvurularda bulunmak; üyelerinin tamamının veya bir kesiminin meslekî menfaati olduğu takdirde meclis kararı ile bu üyeleri adına veya kendi adına dava açmak, Çalışma alanları içindeki ticarî ve sınaî örf, adet ve teamülleri tespit etmek, Bakanlığın onayına sunmak ve ilân etmek, Üyeleri tarafından uyulması zorunlu meslekî karar almak, Yurt içi ve yurt dışı fuar ve sergilere katılmak, Gerektiğinde 507 sayılı Esnaf ve Küçük Sanatkârlar Kanunu nun 125. maddesinde sayılan mal ve hizmetlerin azamî fiyat tarifelerini, kendi üyeleri için, Bakanlıkça çıkarılacak yönetmeliğe uygun olarak tespit etmek ve onaylamak, Deniz ticaretinin kamu yararına, millî ulaştırma ve deniz ticareti politikasına uygun şekilde gelişmesine çalışmak, Millî ve milletlerarası deniz ticaretine ait incelemeler yapmak ve bu konudaki bilgileri sağlamak, Türkiye limanları arası ve yurt dışı navlun, acente komisyonu ve ücretleri ile liman masrafları gibi bilgileri toplamak ve bunları mümkün olan vasıtalarla en seri şekilde 15
yaymak, dünya deniz ticaretindeki en son gelişmeleri izlemek, istatistikler tutmak ve bunları ilgililere duyurmak, Deniz ticaretine ait ticarî örf, teamül ve uygulamaları tespit ve ilân etmek, navlun anlaşmaları, konşimento ve benzeri evraka ait tip formları hazırlamak, Yabancı gemi sahip ve donatanları ile denizcilikle ilgili müesseselere Türkiye limanlarının imkânları, çalışma şekilleri, tarifeleri ve liman masrafları hakkında bilgi vermek ve onlardan benzeri bilgileri sağlamak, Deniz ticareti ile ilgili milletlerarası kuruluşlara üye olmak ve delege bulundurmak, İlgililerin talebi üzerine deniz ticareti ile ilgili ihtilaflarda hakemlik yapmak, Deniz acenteliği hizmet ücret tarifelerini hazırlamak ve Bakanlığın onayına sunmak, Sair mevzuatın verdiği görevlerle, ilgili kanunlar çerçevesinde Birlik ve Bakanlıkça verilecek görevleri yapmak, Birliğin belirlediği standartlara göre üye kayıtlarını tutmak ve üyelik aidatlarına ilişkin belgeleri saklamak ve bunları Birliğe talep halinde bildirmek, Mevzuatla bakanlıklara veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarına verilen işlerin, bu Kanunda belirtilen kuruluş amaçları ve görev alanı çerçevesinde odalara tevdii halinde bu işleri yürütmek, Üyelerinin ihtiyacı olan belgeleri vermek ve bunlara ilişkin gerekli hizmetleri yapmak, Yurt içi fuarlar konusunda yapılacak müracaatları değerlendirip Birliğe teklifte bulunmak, Üyeleri hakkındaki tüketici şikâyetlerini incelemek ve kuruluş amaçları doğrultusunda diğer faaliyetlerde bulunmak, Kapasite raporları düzenlemek, olarak belirlenmiştir. Odalar, bunlardan başka mevzuat hükümleri çerçevesinde; Ticaret mallarının niteliklerinin belirlenmesine yönelik laboratuarlar kurmak veya bunlara iştirak etmek, uluslararası kalibrasyon, test ölçme laboratuarı kurmak veya iştirak etmek, belgelendirme hizmetleri sunmak, Milli Eğitim Bakanlığının izin ve denetiminde ticaret, denizcilik ve sanayi ile ilgili kursları açmak, açılan kurslara yardımda bulunmak, yurt içinde ve dışında ihtiyaç duyulan alanlar için öğrenci okutmak ve stajyer bulundurmak; meslekî ve teknik eğitim ve öğretimi 16
geliştirme ve yönlendirme çalışmaları yapmak, kendi üyelerinin işyerleriyle sınırlı olmak üzere, 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanunu kapsamına alınmamış meslek dallarında bu uygulamaya ilişkin belgeleri düzenlemek, İlgililerin talebi halinde, ticarî ve sınaî ihtilaflarda hakem olmak, tahkim kurulları oluşturmak, Açılmış veya açılacak olan sergiler, panayırlar, umumi mağazalar, depolar, müzeler ve kütüphanelere katılmak, Yetkili bakanlıkça uygun görülen alanlarda sanayi siteleri, endüstri bölgeleri, organize sanayi bölgeleri, teknoloji geliştirme bölgeleri, teknoparklar, teknoloji merkezleri kurmak ve yönetmek; 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu çerçevesinde serbest bölge kurucu ve işleticisi veya işleticisi olmak, antrepo işletmek ve fuar alanları, kongre merkezleri ile ticaret merkezleri kurmak, işletmek veya kurulmuş olanlara iştirak etmek, görevlerini de yerine getirir. Diğer İlgili Mevzuat 5174 Sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği İle Odalar ve Borsalar Kanunu Çevre Kanunu Bilgi Edinme Hakkı Kanunu Damga Vergisi Kanunu Deniz Çevresinin Petrol ve Diğer Zararlı Maddelerle Kirlenmesinde Acil Durumlarda Müdahale ve Zararların Tazmini Esaslarına Dair Kanun Deniz İş Kanunu Deniz Ticaret Filosunun Geliştirilmesi ve Gemi İnşa Tesislerinin Teşviki Hakkında Kanun Denizde Can ve Mal Koruma Hakkında Kanun Gemi Sağlık Resmi Kanunu Gemi adamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslararası Sözleşmeye Katılmamızın Uygun Bulunduğuna Dair Kanun Gümrük Kanunu İl Özel İdaresi Kanunu İmar Kanunu Kabahatler Kanunu Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu Karasuları Kanunu Katma Değer Vergisi Kanunu 17
Kıyı Kanunu Limanlar İnşaatı Hakkında Kanun Limanlar Kanunu Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun Özel Tüketim Vergisi Kanunu Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunda ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Pasaport Kanunu Serbest Bölgeler Kanunu Seyahat Acentaları ve Seyahat Acentaları Birliği Kanunu Su Ürünleri Kanunu Telsiz Kanunu Turizmi Teşvik Kanunu Türk Bayrağı Kanunu Türk Ticaret Kanunu Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu İle 491 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Türkiye Sahillerinde Nakliyatı Bahriye (Kabotaj) ve Limanlarla Kara Suları Dâhilinde İcrayı Sanat ve Ticaret Hakkında Kanun (Kabotaj Kanunu ) Ulaştırma Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Umumi Hıfzısıhha Kanunu Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması Uygulanmasına Dair Kanun Yapı Denetim Kanunu Yatırımların ve İstihdamın Teşviki İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı Kurulmasına Dair Kanın Hükmünde Kararname Taraf Olunan Uluslararası Sözleşmeler Uluslararası Denizcilik Örgütü Sözleşmesi (16.07.1956) IMO Konvansiyonu 1993 Değişiklikleri A 735 (18) (01.02.2001) 1974 Uluslararası Denizde Can Emniyeti Sözleşmesi (SOLAS 1974) (25.05.1980) 1966 Uluslararası Yükleme Sınırı Sözleşmesi (LL 1966 ) (28.06.1968) 18
1966 Uluslararası Yükleme Sınırı Sözleşmesine İlişkin 1988 Protokolü (LL PROT 1988) (04.09.2007) 1969, Gemilerin Tonilatolarını Ölçme Uluslararası Sözleşmesi (TONNAGE 1969) (15.11.1979) 1972 Uluslararası Denizde Çatışmaları Önleme Tüzüğü Sözleşmesi (COLREG 1972) (29.04.1978) Gemi Adamlarının Eğitim, Belgelendirilme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslararası Sözleşmesi (STCW 78) (20.04.1989, onay) (29.09.2003) Denizde Arama ve Kurtarma Uluslararası Sözleşmesi, 1979 (SAR 1979) (24.03.1986) Uydular Aracılığı ile Deniz Haberleşmesi Uluslararası Teşkilatı Sözleşmesi (INMARSAT C) (04.11.1999) Uydular Aracılığı ile Deniz Haberleşmesi Uluslararası Teşkilatı İşletme Anlaşması (INMARSAT OA) (04.11.1999) INMARSAT 1994 Değişiklikleri (2.12.2000) INMARSAT 1998 Değişiklikleri (2.12.2000)2013-2016 STRATEJİK PLANI Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası Sözleşme(MARPOL 73/78) (MARPOL 73/78-Annex I),(MARPOL 73/78-Annex II) EK I- Petrol ile Deniz Kirlenmesinin Önlenmesi Kuralları (MARPOL 73/78 EKI) (24.06.1990) EK II- Dökme Zehirli Sıvı Maddelerle Deniz Kirlenmesinin Kontrolü (MARPOL 73/78 EK II)(24.06.1990) MARPOL 73/78 Sözleşmesinin V. Eki Gemilerden Atılan Çöplerle Denizlerin Kirlenmesinin Önlenmesi Kuralları (MARPOL 73/78-Annex V)(24.06.1990) 1992 Petrol Kirliliğinden Doğan Zararın Hukuki Sorumluğu ile İlgili Uluslararası Sözleşme (CLC PROT 1992) (24.07.2001) 1992 Petrol Kirliliği Zararının Tazmini İçin Bir Uluslararası Fonun Kurulması ile İlgili Uluslararası Sözleşme (FUND PROT 1992) (18.07.2001) Deniz Alacaklarına Karşı Mesuliyetin Sınırlandırılması Hakkında 1976 Tarihli Uluslararası Sözleşme (LLMC 1976) (04.06.1980) Denizde Seyir Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine Dair Sözleşme (SUA 1988) (09.10.1990 uygun bulma, 26.01.1998 kabul) 19
Kıta Sahanlığında Bulunan Sabit Platformların Güvenliğine Karşı Yasadışı Eylemlerin Önlenmesine Dair Protokol, (SUA PROT 1988) (09.10.1990 uygun bulma, 26.01.1998 kabul) 1990 Tarihli Petrol Kirliliğine Karşı Hazırlıklı Olma, Müdahale ve İşbirliği ile İlgili Uluslararası Sözleşme (OPRC 1990) (18.09.2003) 3.2. FAALİYET ALANLARI VE HİZMETLER İMEAK Deniz Ticaret Odası Fethiye Şubesi nin faaliyet alanları ve verilen hizmetler, 5174 sayılı Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu, ilgili yönetmelikler, İş Kanunu, Devlet Memurları Kanunu ve Oda İç Yönergesi nde ve İMEAK Deniz Ticaret Odası meclis kararlarında belirtilen esaslar göz önünde bulundurularak yerine getirilmekte ve tüm paydaşlara daha iyi ve kaliteli hizmet verilmesi amaçlanmaktadır. İMEAK Deniz Ticaret Odası Fethiye Şubesi; Fethiye, Seydikemer, Ortaca, Dalaman ve Köyceğiz ilçelerinde denizcilik iş dünyası ve sektörü açısından ana destek kuruluş tur. Odanın başarısı da, üyelerine sunmuş olduğu hizmetlerin çeşitliliği, hizmetlerin kalitesi ve üyelerinin menfaatini savunma gücü ile ölçülmektedir. Stratejik planlama kapsamında, İMEAK DTO Fethiye Şubesi nin çalışma etkinliğinin ve verimliliğinin artırılması ve hizmet kalitesinin yükseltilerek sürdürülebilir hizmet üstünlüğünün oluşturulması için, Şube nin tüm bölüm ve birimlerinin faaliyet alanları ve bu alanlarla ilgili ürün ve hizmetler ayrıntılı şekilde analiz edilmiş ve bu hizmetlerden yararlananlar ile birlikte değerlendirilerek Tablo 5 hazırlanmıştır. Ayrıca İMEAK DTO Fethiye Şubesi nin verdiği hizmetler, bu hizmetlerden yararlananlar açısından da değerlendirilerek Oda Tarafından Sunulan Hizmetler ve Faydalananlar tablosu hazırlanmıştır (Tablo 5). 20
Tablo 5. Oda Tarafından Sunulan Hizmetler ve Faydalananlar Hizmetlerden Faydalananlar Üyeler Diğer Armatörler (Kabotaj Taşımacılığı yapanlar) Armatörler (Uluslararası Taşımacılık Gemi Acenteleri Yapanlar) Gemi İnşa, Bakım, Onarım ve Yan San. Yat İnşa, Tamir, Bakım ve Yan San. Turizm Sektörü Deniz Malzeme Alım, Satım ve İmalatı Balıkçılar ve Balık Üreticileri Liman İşletmeciliği Deniz Eğitim ve Denizde Destek Faaliyetleri Su üstü ve Sualtı Deniz Spor. Hizmetleri Gemi Klas Müesseseleri, Deniz Ekspertizi ve Sigortacıları Navlun Komisyoncuları ve Lojistik Faaliyetleri Yükleme Boşaltma ve Puantajlama Gemi Alım Satımı Yapanlar ve Brokerlar Mahkemeler Özel/Kamu Kuruluşları Basın-Yayın Kuruluşları Eğitim Kurumları& Öğrenciler Diğer Firma ve Gerçek Kişiler 1 Faaliyet Belgesi (Türkçe/ing. 2 Belge Tasdik İşlemi 3 Kapasite Raporu 4 Üye Kimlik Kartı 5 Sektör Raporları 6 Kayıt Sureti 7 Yat Kayıt Belgesi (Transitlog) 8 Eğitim Ve Seminerler 9 Bilgi Hizmetleri 10 Toplantı, Fuar, Seminer 11 Bilgilendirme - Danışmanlık 12 Dergi Ve Yayınlar 13 Web Sayfası 14 Bilirkişi ve Ekspertiz Raporları 21
Tablo 5 e ek olarak, İMEAK DTO Fethiye Şubesi nin yürütmekte olduğu ve 2016-2019 stratejik planı çerçevesinde yürüteceği faaliyetleri iki ana grup altında toplanmıştır. (Tablo 6). Şube nin ilgili kanun ve yönetmeliklerle belirlenmiş bir alanda üyelerine sunmakta olduğu hizmetleri mevcuttur. Burada amaç, Şube nin görevlerini mevzuata uygun ve üye memnuniyeti sağlarak gerçekleştirmesidir. Şube nin temel üye hizmetlerinin yanı sıra, üye beklenti ve ihtiyaçlarını karşılayabilen/karşılayabilecek ve stratejik olarak nitelendirilebilecek hizmetler de mevcuttur. Üye memnuniyetinin yine ön plana çıktığı bu tür stratejik üye hizmetleri arasında eğitim, bilgi ve danışmanlık, uluslararası ticaret desteği gibi faaliyetler yer almaktadır. İletişim ağı, politika ve temsil ile sosyal sorumluluk faaliyetleri Şube nin üzerinde yoğunlaşacağı diğer stratejik üye hizmetleri arasında yer almaktadır. Fethiye Şube nin üyelerine sunduğu hizmetleri gerçekleştirebilmesi için gerekli olan temel destek faaliyetleri; bilgi işlem, mali işler ve idari işlerden oluşmaktadır. Diğer yandan üyelere sağlanan hizmetlerin, belirli bir kalite standardında sürekliliğini sağlamak ve standartları geliştirmek için temel destek faaliyetlerinin yanı sıra, proje geliştirme, AR- GE, kurumsal yönetim gibi alanlarda da faaliyetlerin yürütülmesi gerekmektedir. Tablo 6. İMEAK DTO Fethiye Şubesi Faaliyet Alanları ve Sunulan Hizmetler I. ÜYE HİZMETLERİ 1.1. Temel Üye Hizmetleri 1.1.1. Ticaret Sicili 1.1.2. Oda Muamelat/Sicil 1.1.3. Kıymetli Evrak ve Belge Hazırlama, Onaylama 1.2. Stratejik Üye Hizmetleri 1.2.1. İletişim Ağı 1.2.2. Politika ve Temsil 1.2.3. İş Geliştirme, Eğitim, Bilgi, Danışmanlık ve Destek 1.2.4. Uluslararası Ticaret 1.2.5. Sosyal Sorumluluk 2.1. Temel Destek Faaliyetleri 2.1.1. Bilgi İşlem 22
2.1.2. Mali İşler 2.1.3. İdari İşler 2.2. Stratejik Destek Faaliyetleri 2.2.1. Kurumsal Yönetim 2.2.3. Bilgi Sistemleri Yönetimi 2.2.6. Proje Geliştirme ve Yönetimi 2.2.7. Üye İlişkileri Yönetimi 3.3. KURUM KÜLTÜRÜ VE POLİTİKALARI Deniz ticareti, evrensel niteliği çok fazla olan özel karakterde bir konu olup ülke bütününü kapsayan denizcilik çalışmaları yapılması ve politikalar oluşturulması gerektirmektedir. Nitekim Deniz Ticaret Odaları dünya üzerinde de bu sebeplerle ülke bazında teşkil edilmekte ve faaliyetlerini bu çapta yürütmektedirler. İMEAK DTO, deniz ticaretinin evrensel karakteri dolayısıyla bugün yurtdışındaki denizcilik çevrelerinde gayet iyi tanınmakta ve gerek ülkemiz resmi ve özel kuruluşları nezdinde, gerekse uluslararası kuruluşlar nezdinde denizcilik ve deniz ticaret politikası ile ilgili çalışmalara katılmakta ve işbirliği yapmaktadır. IMEAK Deniz Ticaret Odası Fethiye Şubesi ise bu iş birliğinin içerisinde önerileri ile kurum çalışmalarına katkı sağlamaktadır. 3.3.1. Kalite Politikası Kamu yararını ön planda tutarak temsil ettiği Türk Denizcilik Sektörünün haklarını korumak, Üyelerinden gelen talepler ve ilgili mevzuat ile kendisine verilmiş olan görev ve sorumluluklar çerçevesinde üye beklentilerini eksiksiz, doğru ve zamanında; tarafsızlık ve güvenilirlik ilkelerine bağlı kalarak karşılamak, Serbest piyasa ekonomisi çerçevesinde denizcilik sektörünün; iç ve dış pazarlarda ve uluslararası alanlarda sürdürülebilir politikalarla hizmet kalitesini üst seviyede tutabilmek, Denizcilik sektöründe eğitim gereksinimine destek olmak suretiyle ülke ekonomisine katkı sağlamak, 23
Kalite Yönetim Sisteminin şartlarına uyulmasını ve sistemin sürekli iyileştirilmesini temin etmek, Kalite Yönetim Sistemine uygun şekilde hizmet verebilmek için çalışanlarımızın eğitimini ve motivasyonunu sağlamaktır. Odamız, üstlendiği misyon ve vizyonu aracılığı ile ürettiği hizmetin kalitesini, kamuya ve diğer kurum ve kuruluşlara örnek teşkil etmeyi, tüm bunların sürekliliğini; çalışanları ve üyeleri ile beraber gerçekleştirebilen bir "Hizmet Kurumu" anlayışı ile sağlamayı taahhüt eder. 3.3.2. İletişim Politikası Üyelerimiz ile iletişimde sürekliliği sağlamak, yüz yüze iletişime önem vermek, bu kapsamda düzenli üye ziyaretleri gerçekleştirmek, teknolojinin gerektirdiği her türlü iletişim imkanları ile görsel ve yazılı medyadan yararlanmak, güncel bilgileri/haberleri etkin bir şekilde kullanmak ve yaymaktır. 3.3.3. Çevre Politikası Çevre bilincinin oluşturulması, geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması hususunda, üyelerimiz ve çalışanlarımız ile birlikte, çevre konularında eğitsel, kültürel, sosyal ve teknolojik anlamda araştırmalar ve çalışmalar yapılmasına destek sağlanması, Ulusal ve uluslararası mevzuat ile AB Çevre normlarına ve uyum çalışmalarına katkıda bulunulması, Ulusal ve uluslararası kurallar ve Üyelerimizin katkılarıyla, deniz çevresinin korunması yönünde, çevreyle uyumlu teknolojiler ile çevre dostu üretim ve ürünlerin kullanılması, Uluslararası nitelik taşıyan deniz kirliliğinin, ana nedenlerini bulabilmek ve çözümler sağlayabilmek için, ilgili kurum ve kuruluşlar ile bilgi alış verişinde bulunulması ve işbirliği yapılması, Sürdürülebilir kalkınma çerçevesinde, ekolojik dengenin korunması ilkesinde, MARPOL 73/78 gereği, atıkların deniz ortamına verilmesinin önlenmesi, en aza indirilmesi, kaynağında ayrımı, mümkün olduğunca geri kazanımı, yeniden 24
kullanımı konusunda uygun tesislerin kurulması ve işletilmesi çalışmalarına destek sağlanması, 3.3.4. İnsan Kaynakları Politikası Odamızın sunmakta olduğu hizmetlerin gereği doğrultusunda tanımlanan organizasyon yapısının etkinliğinin sürekli gözden geçirilerek değişen ve gelişen ihtiyaçları karşılayacak organizasyon yapısının tesis edilmesi, Çalışanların mesleki yeterliliklerinin, yönetim anlayışlarının ve çalışma kapasitelerinin modern yönetim anlayışları ve teknikleri ile sürekli geliştirilmesi ve iyileştirilmesinin sağlanması, İK fonksiyonlarının etkinliğinin sürekli gözden geçirilerek gerek kurum, gerekse çalışan yararına karşılıklı beklentilerin karşılandığı uygulamaların gerçekleştirilmesinin temin edilmesi. 3.4. PAYDAŞLAR İMEAK DTO Fethiye Şube nin vermekte olduğu hizmetler ile doğrudan ya da dolaylı ilgisi olan, Şube faaliyetlerinden olumlu ya da olumsuz yönde etkilenen veya Şube faaliyetlerini etkileyen kişi, grup ve kurumlar Fethiye Şube nin paydaşlarını oluşturmaktadır. İMEAK DTO Fethiye Şubesi nin stratejik planında yer alacak stratejik amaç ve hedefler, paydaş görüş ve önerilerinin de değerlendirilmesiyle belirleneceğinden, paydaş analizi önemli bir aşamayı oluşturmaktadır. Paydaşların Şube nin faaliyetlerini etkileme gücü ve Şube nin faaliyetlerinden etkilenme derecesine bağlı olarak gruplandırılması yönüne gidilmiş ve Tablo 7 deki paydaş listesine ulaşılmıştır. Tablo 7. İMEAK DTO Fethiye Şubesi Paydaşları Paydaşlar Paydaş Aksiyon Türü Personel iç temel ortak birlikte çalış Yönetim Kurulu iç temel ortak birlikte çalış Meclis iç temel ortak birlikte çalış Komisyonlar iç temel ortak birlikte çalış Disiplin Kurulu iç temel ortak birlikte çalış 25
Üyeler iç temel ortak birlikte çalış Tobb dış temel ortak birlikte çalış Merkez dış temel ortak birlikte çalış Muğla İli DTO dış temel ortak birlikte çalış T.C. Turizm Bakanlığı dış temel ortak birlikte çalış T.C. Gümrük Ve Ticaret dış stratejik ortak birlikte çalış Bakanlığı T.C. Çevre Bakanlığı dış stratejik ortak birlikte çalış T.C. Başbakanlık Hazine dış stratejik ortak birlikte çalış Müsteşarlığı Sahil Güvenlik Komutanlığı dış stratejik ortak birlikte çalış T.C. Hudutlar Ve Sahil Sağlık dış stratejik ortak birlikte çalış Genel Müdürlüğü T.C. Orman Ve Su İşleri dış stratejik ortak birlikte çalış Bakanlığı T.C. Tarım Bakanlığı dış stratejik ortak birlikte çalış Valilik dış stratejik ortak birlikte çalış Fethiye Belediye dış stratejik ortak birlikte çalış Seydikemer Belediye dış stratejik ortak birlikte çalış Dalaman Belediye dış stratejik ortak birlikte çalış Ortaca Belediye dış stratejik ortak birlikte çalış Köyceğiz Belediye dış stratejik ortak birlikte çalış Tüm İlçe Kaymakamlıklar dış stratejik ortak izle Muğla Belediye dış stratejik ortak birlikte çalış Fethiye TSO dış stratejik ortak birlikte çalış Türk Loydu dış stratejik ortak birlikte çalış Diğer Ticaret Ve Sanayi Odaları dış stratejik ortak izle/birlikte çalış Diğer Meslek Odaları dış stratejik ortak izle/birlikte çalış Fethiye Esnaf Odası dış stratejik ortak izle/birlikte çalış Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi dış stratejik ortak birlikte çalış Pamukkale Üniversitesi dış stratejik ortak izle Gazi Üniversitesi dış stratejik ortak izle 9 Eylül Üniversitesi dış stratejik ortak izle Piri Reis Üniversitesi dış stratejik ortak birlikte çalış Tobb ETÜ dış stratejik ortak birlikte çalış TURMEPA dış stratejik ortak birlikte çalış Sivil Toplum Kuruluşları dış stratejik ortak izle GEKA dış stratejik ortak birlikte çalış KOSGEB dış stratejik ortak birlikte çalış Muğla Milletvekilleri dış stratejik ortak bilgilendir Çalışma Ve İŞKUR dış stratejik ortak izle/birlikte çalış İlçe Gıda, Tarım Ve Hayvancılık dış stratejik ortak izle/birlikte çalış Müdürlüğü FETAV dış stratejik ortak birlikte çalış FETOB dış stratejik ortak izle 26
Medya dış stratejik ortak bilgilendir Ölüdeniz Turizm Geliştirme dış stratejik ortak birlikte çalış Kooperatifi Milli Emlak Müdürlüğü dış stratejik ortak izle Vergi Dairesi dış stratejik ortak bilgilendir TÜRSAB dış stratejik ortak birlikte çalış MUÇEV dış stratejik ortak izle DSİ dış stratejik ortak izle İlçe Eğitim Müdürlüğü dış stratejik ortak bilgilendir TOBB Sandık dış stratejik ortak birlikte çalış SGK dış stratejik ortak bilgilendir İlçe Turizm Danışma Ofisi dış stratejik ortak birlikte çalış 3.5. İÇ ÇEVRE ANALİZİ İç çevre analizi kapsamında, öncelikle Fethiye Şube nin sahip olduğu kaynaklar ve yeterlilikleri ortaya konmuş, paydaş görüşleri anket, toplantı ve birebir görüşmeler yoluyla toplanarak değerlendirilmiş ve bu değerlendirmelere bağlı olarak güçlü ve gelişmeye açık yönleri (zayıf) tespit edilmiştir. 3.5.1. ORGANİZASYON YAPISI ŞUBE MECLİSİ HİK (Hesapları İnceleme Komitesi) YK (Yönetim Kurulu) AİK (Akreditasyon İzleme Komitesi) Satınalma Komisyonu Şube Müdürü AS (Akreditasyon ) KS (Kalite ) İİS (İdari İşler ) MİS (Mali İşler ) KİS (Kurumsal İletişim ) Uzman Personel Ofis Personeli 27
3.5.2. İNSAN KAYNAKLARI İMEAK DTO Fethiye Şubesi 4 personeli ile üyelerine hizmet vermektedir. Stratejik plan hazırlığı kapsamında ve kurumsal iletişimin daha aktif hale getirilmesi amacıyla 10.08.2015 tarihinde yeni bir personel istihdamı gerçekleştirilmiştir. Personel kadrosu aşağıdaki gibidir: Şube Müdürü İdari İşler İnsan Kaynakları ve İdari İşler Kurumsal İletişim ve Proje Personele ait demografik bilgiler aşağıdaki grafiklerde verilmektedir. Şekil 1. Personel Öğrenim Durumu 25% 25% 50% Y. Lisans Lisans Lise Şekil 2. Personel Hizmet Süresi 25% 75% 10 yıl üzeri 1-2 yıl 28
3.5.3. FİZİKSEL VE TEKNOLOJİK ALTYAPI Şube, Fevzi Çakmak Caddesi Körfez Apartmanı No:21/14 Fethiye adresinde hizmet vermektedir. Binada bir adet toplantı salonu, eğitim salonu, arşiv odası, WC, meclis başkanı odası, yönetim kurulu başkanı odası, şube müdürü odası ve personelin çalıştığı alan olmak üzere toplam 200 m2 alanda 8 adet oda bulunmaktadır. İMEAK DTO gibi Fethiye Şube de, hedeflerine ulaşabilmek için güçlü bir bilgi teknolojileri altyapısına sahip olunması gerektiğinin bilinciyle, kaynakların verimli kullanılmasını, verilerin güvenliğini, kesintisiz iletişimi, etkin maliyet yönetimini sağlamak amacıyla gerekli olan teknolojik altyapıya sahiptir. Üye tescil ve sicil hizmetleri ile muhasebe faaliyetleri TOBB tarafından geliştirilen TOBBNET programı kullanılarak elektronik ortamda gerçekleştirilmektedir. Şube eğitim ve toplantı faaliyetleri için gerekli olan teknik donanıma da sahiptir. 3.5.4. MALİ YAPI Fethiye Şube nin 2012, 2013 ve 2014 mali durumuna ilişkin veriler aşağıda grafik olarak gösterilmektedir. Şekil 4. Yıllara Göre Gelirler 800,000.00 600,000.00 400,000.00 200,000.00 0.00 GELİRLER 2012(TL) 2013(TL) 2014(TL) 29
Şekil 5. Yıllara Göre Giderler Şube ye ait 2014 yılı gelir kalemleri incelendiğinde, Şube gelirlerinin ağırlıklı olarak tahsil edilen sektör hizmet ücretleri (yat harçları) ve harçlardan sağlandığı görülmektedir. %77 lik ağırlığa sahip olan ücret ve harç gelirlerini, %10 luk bir pay ile yat kayıt belge gelirleri izlemektedir. Şube nin gelirleri arasında yıllık ve munzam aidatlar %5 lik bir paya sahiptir. Şekil 6. 2014 Yılı Gelir Bütçesi Dağılımı Genelde personel giderlerinin ağırlıklı olduğu diğer Oda bütçelerinden farklı olarak, Fethiye Şube nin 2014 yılı gider kalemleri içinde en büyük payı % 46 ile eğitim giderleri almaktadır. İMEAK DTO ve TÜDEV (Türk Deniz Eğitim Vakfı) girişimleri ile 2008 yılında kurulan Piri Reis Üniversitesi ne her yıl toplam bütçenin %50 sine kadar aktarım yapılabilmekte ve Şube nin en büyük gider kalemini oluşturmaktadır. Eğitim giderlerini, %18 lik pay ile personel giderlerini de içinde barındıran genel yönetim giderleri, %10 ile 30
aidatlar, %9 ile dışarıdan sağlanan fayda ve hizmetler ve %5 erlik pay ile kira ve temsil, ağırlama giderleri izlemiştir. Şube nin stratejik plan kapsamında yeni personel istihdamı ile personel giderlerinin önümüzdeki yıllarda artması öngörülmektedir. Diğer yandan, her yıl bütçeden Piri Reis Üniversitesi ne yapılan aktarımda %50 üst bant olup, Şube nin cari zorunlu giderlerine göre bu oran değişebilmektedir. Bu nedenle, gelecek dönemlerde artan personel giderlerinin Şube nin bütçesini olumsuz etkilemesi beklenmemektedir. Şekil 7. 2014 Yılı Gider Bütçesi Dağılımı Şube nin gelir ve gider dengesi incelendiğinde, dengenin son üç yıldır korunmuş olduğu, gelir ve giderlerin düzenli olarak arttığı görülmektedir. 2013 yılında Şube nin gelirlerindeki %32 lik artış ise yine Şube gelir kalemleri içinde en büyük ağırlığa sahip olan sektör hizmet ücreti ve harçlarındaki artışa bağlı olmuştur. 2012 yılında bu kalemden sağlanan gelir 405.267 TL. iken, 2014 yılında 539.330 TL. olmuştur. 2014 yılında giderlerde %43 oranında görülen artış ise, Şube nin Piri Reis Üniversitesi ne yapmış olduğu 363.013 TL lik aktarım sonucu olmuştur. Fasılların toplam gelir ve giderler içindeki paylarının değişimi incelendiğinde de; gelirlerin en önemli kalemi olan sektör hizmet ücreti ve aidatlarının payının değişmediği, ancak giderler içinde en ağırlıklı kalem olan genel yönetim giderlerinin yerini 2014 yılında eğitim giderlerine bıraktığı görülmektedir. Personel giderlerinin stratejik plan dahilinde önümüzdeki dönemde artacak olması, bu iki gider kaleminin ağırlıklarıın toplam bütçe içinde tekrar değişeceğine işaret etmektedir. Gelir kalemlerindeki istikrarlı seyir ve yine gider kalemlerinde ağırlığın durağan bir kalem olan personel giderlerinde yoğunlaşacak olması, Şube nin geleceğe ait finansal planlamaları için olumlu bir durumdur. 31
Şekil 8. Yıllara Göre Gelir- Gider Değişimi 800,000.00 700,000.00 600,000.00 500,000.00 400,000.00 300,000.00 200,000.00 100,000.00 0.00 2012 2013 2014 GELİR (TL) GİDER (TL) Tablo 8. Yıllara Göre Gelir-Gider Değişimi Gelir Önceki yıla göre Gider Önceki yıla göre gider gelir değişim oranı değişim oranı 2012 526.497,44 521.159,43 2013 692.737,79 %32 557.357,54 %7 2014 793.729,11 %15 798.468,92 %43 Tablo 9. Gelir Ana Fasıllarının Yıllara Göre Değişimi Gelirler 2012 2013 2014 Kayıt ücretleri 1,42 0,70 1,42 Yıllık aidat- munzam aidat 7,51 5,90 4,71 Hizmetler karşılığı alınan ücretler 0,17 0,07 0,74 Tarife tasdik ücretleri 1,05 0,70 0,39 Ücretler Harçlar 76,97 77,85 77,42 Yat kayıt belge gelirleri 8,09 11,18 9,99 Para cezaları- misil zamları 0,73 0,51 0,64 Tahsil edilen eski aidatlar 4,06 3,09 4,69 Gelirler toplamı 100 100 100 32