The Magazine for Renewable Energies ISSN 1861-2741 74714 www.sunwindenergy.com 12.00 International issue 1/2015 The THE solar SOLAR edition EDITION GÜneş Energjisi Avrupa nın dışında güçlenmeye devam ediyor
MORE ENERGY absorptive and reflective solar surfaces: mirotherm mirosol TS eta plus MIRO-SUN ISH Frankfurt a.m. Germany March 10 14, 2015 Hall/ booth: 9.1, F33 EFFICIENCY. SOLAR. SURFACES. www.alanod-solar.com
Basyazı Güneşin Işık Saçtığı Yerler Asya Kıtası, dünyadaki diğer yerlere nispeten güneşi daha uzun süreyle veya daha yoğun bir şekilde mi alıyor? Çin ve Japonya da güneş enerjisi kullanımı son yıllarda dinamik bir şekilde geliştiği için bunun böyle olduğu hissine kapılabilirsiniz. Aynı zamanda ABD de bu konuda gözle görülür bir gelişme gösteriyor. Ancak Avrupa, güneş enerjisi kullanımı konusunda uzun zamandır hayal kırıklıkları yaşıyor. Yeni enerji çağında Avrupa kalkınması sekteye uğradığı için, Alman enerji dönüşümüne istenilenin aksine hız verilemedi. Enerji dönüşümüne hız kazandırmak yerine eski enerji yapılarını ve bu yapıların faaliyetlerini yeniden güçlendirmeye yönelik bir rota belirlendi. Bir kaç yıl önce bu alanın en üst seviyedeki teknik ve ekonomik temeli olan güneş enerji şirketleri ile araştırma birimleri arasındaki bağlantı giderek zayıflıyor. İflas eden veya üretimini başka bir ülkeye taşıyan her bir şirketle beraber, Avrupa nın yetkinliği ve gelecek vadeden duruşu güç kaybediyor. Mal pazarı olan Avrupa Devletleri, dikkatlerini sıralamalara çevirdilerse de, bu onların güneş enerjisi araştırmasında patent başvuru adedi esas alınarak galibiyet basamaklarında gerilemelerine engel olamadı. Buna karşın Avrupa haricindeki yabancı ülkelere bakıldığında, dünyanın pek çok yerindeki ülkelerin yatırımlarını yenilenebilen enerji kaynaklarına yoğunlaştırdıkları görülüyor. Yenilenebilir enerji kaynakları çerçevesinde, istenildiği kadar ölçeklenebilir ve hem şebekeye bağlı olarak hem de şebekeye bağlı olmadan uyarlanabilir özellikleriyle fotovoltaikler avantajlı bir rol oynayabilirler. Dizel, PV ve hibrit sistemleri içerisinde yer alan, rüzgâr enerji tesisleri ile birlikte ya da onlardan bağımsız olarak, maliyet açısından geleneksel kullanımdan çok daha uygun bir sistem olan ve elektrik üreten enerji santralleri, günümüzde dünyanın çok çeşitli yerlerinde bulunmaktadır. Asya da farklı olan ise ne güneş ne de orada başka türlü işleyen bir piyasa mekanizmasıdır Farklılığın asıl sebebi, orada fotovoltaik kullanımının çok yaygın hale gelmesine neden olan politik kararlar ve anlayışlardır. Hammadde yönünden yoksul olan Japonya, Fukuşima atom enerjisi felaketinden sonra meydan okuyarak, enerji açığı olan endüstrisine kaynak sağlamak ve endüstrisini uzun vadede yeniden organize etmek için ayakta kaldı. Japonya nın baş koyduğu yolda ciddiye alınacak düzeyde güçlü hangi teknik ve ekonomik alternatifleri vardı? Çin de de yenilenebilen enerji çalışmalarını genişletmek isteyen, yaptırım gücüne sahip politikacılar öteden beri mevcuttur. Nüfusu artan ve kendilerini iyi geliştirmiş olan orta sınıf, sürekli hava kirliliğine maruz kalınan bir hayattan memnun olmayacaktır. Ayrıca ülkede, dünya pazarındaki kapasite fazlalığından muzdarip olan fotovoltaik endüstrisi de gelişmişti. İç pazarın fotovoltaik gelişimini sağlamak ya da gelişimin aşırı çoğalmasını önlemek gibi iki seçenekleri vardı. Çin hükümeti mevcut kömür elektriği, atom elektriği veya büyük su kuvveti projelerindeki ekonomik bağımlılığına rağmen, kozunu ilk önce tereddütle de olsa kullandı. Bunun ardından ülkeyi dünya pazarının en üst seviyesine çıkardı. Böylelikle Çin de güneş enerji endüstrisi, politik destek aldıkça daha güçlü bir büyüme beklentisi içine girmiştir. Çin de kişi başına düşen Fotovoltaik güce bağlı olarak, uluslararası karşılaştırmada daha da yukarı doğru yükselebilecek durumdadır. Ulusal çıkarlardaki ve kurallardaki güçlü farklılıklar karşısında fotovoltaik, karmaşık bir ticaret alanı olarak kalacaktır. Ancak bir şeyi de göz ardı etmemek gerekir; Avrupa devletleri güneşi başka yerlere nispeten daha az alıyor olsa da fotovoltaik katılımcısı şirketlere büyük fırsatlar sunmaktadır. Volker Buddensiek Dr. Volker Buddensiek Genel Yayın Müdürü volker.buddensiek@sunwindenergy.com Solar Edition 3
İçindekiler Odak noktası PV olmakla birlikte termal güneş enerjisine daha büyük önem verme Solarex kendisini kanıtlamış bir Türk fotovoltaik fuarıdır. Fuarın organizatörleri termal güneş enerjisi sektöründen daha fazla katılımcı ile fuarı daha da genişletmek istiyorlar. Sayfa 5 Ucuz sistemlerle ilgili sorunlar Türkiye, termal güneş enerjisi pazarının devlet desteği almadan bağımsız bir şekilde yürüdüğü sayılı ülkelerden biridir. SUN & WIND ENERGY; Şimşek in Genel Koordinatörü Can Aydoğan Sendan ile bir araya geldi; Türkiye deki termal güneş enerjisi pazarı ve satış faaliyetleri üzerine bir röportaj gerçekleştirdi. Sayfa 7 Fotoğraf: Şimşek Fotoğraf: Solarbaba/Türkiye Güneş Enerjisi Platformu Lisans prosedürlerine rağmen pazar büyüyor Türkiye de büyük çaplı güneş enerjisi tesislerinin kurulumu için lisans alımına izin verilmiştir. Ancak Türk güneş enerjisi sistemleri pazarı her şeyden önce lisanssız tesisler sayesinde gelişmektedir. Sayfa 16 Yeni fikirler aranıyor Teknik anlamda yeniliklere pek rastlanmıyor ve yeni pazarlar ancak yavaş yavaş gelişiyorlar. Belki de güneş enerjili su ısıtıcıları için yeni satış teknikleri gereklidir. Sayfa 9 Fotoğraf: Solar Minas 4 Sun & Wind Energy 1/2015
Solarex Solarex 2014 Fuarının Açılış Töreni. Fotoğraf: Solarex Odak noktası PV olmakla birlikte termal güneş enerjisine daha büyük önem verme Solarex kendisini kanıtlamış bir Türk fotovoltaik fuarıdır. Fuarın organizatörleri termal güneş enerjisi sektöründen daha fazla katılımcı ile fuarı daha da genişletmek istiyorlar. Solarex fuarı, Nisan ayında İstanbul da sekizinci kez kapılarını açıyor. Solarex, yurtiçinde olduğu gibi yurtdışında da kendisini Fotovoltaik konusunda önde gelen bir Türk fuarı olarak kanıtlamıştır. Genellikle termal güneş enerjisi Solarex sergisinde ender rastlanan bir sistemdir. Ancak güneş kolektörü ve depo üretimi yapanlar ve satanlar, sıhhi tesisat, ısıtma, havalandırma ve iklimlendirme sistemlerine yönelik öncü bir Türk fuarı olan Sodex te sergi açmayı tercih ederler. Ancak Solarex organizatörlerinin bu yıl için belirledikleri hedef, termal güneş enerjisi sektörünü genişletmek. Solarex in tasarım aşamasında organizatörlerin hedefi, termal güneş enerjisi ve fotovoltaik için bir fuar alanı oluşturmaktı. O zamanlar Türkiye de PV sanayii olmadığı için, biz termal güneş enerjisinin fuarın katalizörü olacağını ve PV nin modelden modele geliştirileceğini sanmıştık diyor Solarex İstanbul Show un Uluslararası Pazarlama Yöneticisi Hakan Kurt. Bu noktada kendilerinin atladıkları bir ayrıntı vardı. Türkiye de hem büyük bir PV sanayi potansiyeli vardı hem de piyasada rakip yoktu. Aynı dönemde uluslararası şirketler zengin, güçlü ve uzman olmalarına ilaveten Türk pazarına da çok ilgiliydiler diyor Kurt. FOTOVOLTAİK İMALAT YÖNTEMLERİNDE UZMAN 20MW - 100MW arası PV modüllerinin tek hatta birleştirilmesi için anahtar çözümler PV modülünüzün kalitesini artıracak doğru çözümler veya tek ekipman Hücre dizgi makinası Laminatör Güneş simülatörü İsteğe özel ekipman Bizimle görüşün WWW.ECOPROGETTI.COM Solar Edition 5
Solarex Uluslararası PV fuarı katılımcıları Solarex bu şekilde birçok uluslararası üreticinin katıldığı bir PV fuarı haline geldi. Bu yılki fuar katılımcılarından birçok isim ise çok tanıdık: Modül üreticileri kategorisinde CSun, First Solar, JA Solar, Jinko ve Canadian Solar; güç çeviricisi üreticileri kategorisinde Kaco new energy, Fronius International, Ingeteam ve ABB ve yerli katılımcılar kategorisinde enerji tedarikçisi Bereket Enerji, cam üreticisi Trakya Cam, modül ve hücre üreticisi Solartürk Enerji gibi şirketler bu fuarda yer alıyor. Fuarın ilk yılında (2008), Solarex e 57 şirket katılmış ve bu sayı bir fuar pavyonunu bile doldurmamıştı. Geçtiğimiz yıl düzenlenen fuarda ise iki pavyonda 219 katılımcı vardı. Fuarı ve de esas konu olmayan konferansı 17.000 uzman ve tüketici ziyaret etti. Kurt bu yıl için fuarda 250 den fazla sayıda sergi açan olur diye umut ediyor. Bizim termal güneş enerjisi ticaretinden de ulusal ve uluslararası katılımcılarımız var, ancak bu PV şirketleriyle karşılaştırılamaz diyor Kurt ve örnek olarak kolektör ve depo üreticisi Ser- Gun u öne sürüyor. Ser-Gun Solarex in başından beri fuara katılıyor. Sodex te termal güneş enerjisi Türk termal güneş enerjisi sektöründen birçok fuar katılımcısı Sodex teki bir sergi standını daha çok tercih ediyor. SHK (sıhhi tesisat-ısıtma-klima) fuarı, geleneksel olarak her iki yılda bir İstanbul da düzenleniyor. 2016 yılında düzenlenecek olan bir sonraki fuar tasarı aşamasında. Bu yıl ilk defa Ankara da da bir Sodex fuarı var. 2014 yılı Solarex fuarında PV alanından 219 katılımcı kendisini tanıttı. Fuar organizatörü bu yıl fuara 250 nin üzerinde katılımcı bekliyor. Fotoğraf: Solarex Sodex sanki Almanya daki ISH Frankfurt un bir Türk uyarlaması, üstelik çok daha fazla rağbet görüyor. Orada güneş enerjisi şirketleri için de bir pavyon var diyor Türk kolektör ve depo üreticisi Ezinç Metal A.Ş. nin İhracat Sorumlusu Kutay Ülke. Ezinç Solarex te sergi açmıyormuş, ancak Ülke Solarex i ziyaret edecek. Ezinç şimdi EPC şirketi olarak da PV sistemleri için ortaya çıktığından, burada fotovoltaik alanındaki son gelişmeler hakkında bilgi edinmek istiyor. Konyalı kolektör ve depo üreticisi Solimpeks te ise durum farklı. Solimpeks in satış müdürü Hüseyin Gökalp, Evet, bu yıl katılacağız, diyor. Solarex fuarında daha önce sadece Solimpeks in EPC şirketi Seiso sergi açmış. Şimdi daha çok kendi yeni PV modüllerini tanıtmak amacıyla olsa da ilk defa ana şirket de katılımcı olarak orada bulunuyor. Soliren Mounting Systems in PV sehpaları sunan yan kuruluşu üçüncü bir stand için rezervasyon yaptırdı. Solarex organizatörleri, yeterli alana sahip olmak için üçüncü bir pavyon rezervasyonu yaptırdılar. Kurt da termal güneş enerjisi sektörünü büyütmek amacıyla şu an bir meslek kolu örgütüyle görüşmeler yapıyor. Amacı örgütün üye firmalara Solarex te sergi açmalarını tavsiye etmesini sağlamak. Kurt, gösterilen çabalar sonuç verirse fuarın önümüzdeki yıllarda üç misli - belki de yedi veya sekiz pavyona kadar büyüyebileceğini umut ediyor. Organizatörlerden biri olarak ben, Solarex i bölgeyi kapsayan güneş enerjisi sanayii için yıllık bir aile toplantısı etkinliği olarak görmek istiyorum. Ina Röpcke Meslek konferansları ile program tamamlanıyor. Fotoğraf: Solarex 6 Sun & Wind Energy 1/2015
Röportaj Simsek Ucuz sistemlerle ilgili sorunlar Türkiye, termal güneş enerjisi pazarının devlet desteği almadan bağımsız bir şekilde yürüdüğü sayılı ülkelerden biridir. SUN & WIND ENERGY; Şimşek in Genel Koordinatörü Can Aydoğan Sendan ile bir araya geldi; Türkiye deki termal güneş enerjisi pazarı ve satış faaliyetleri üzerine bir röportaj gerçekleştirdi. TOP QUALITY. ALL THE WAY. www.hanwha-solar.com S&WE: 1997 yılında Türkiye pazarında güneş enerjisi kolektörleri satmaya başladınız. O zamandan bu yana pazarda meydana gelen önemli değişiklikler nelerdir? Can Aydoğan Sendan: Şimşek firması öncelikle, alüminyum emici plakaya sahip güneş kolektörleri üretmeye başladı. O dönemde galvanizli çelik güneş enerjisi kolektörü oldukça yaygındı. Hem ucuzdu, hem de üretimi için düşük seviyede bir teknoloji yeterli oluyordu. Ancak bu ürünlerin popülerliğini uzun süre koruyamayacağı da açıktı. Şimşek alüminyum plakalı kolektörleri üretmeye başladığında, yerel pazarın çehresi de değişmeye başladı. S&WE: Şimşek de diğer üretici firmalar gibi yalnızca kolektör üreterek başladı, ancak daha sonra portföyünü genişletti ve şu anda komple güneş enerji sistemleri satıyor. Bu noktanın önemi tam olarak nedir? Sendan: Komple güneş enerjisi sistemlerine, özellikle de Türkiye nin Akdeniz ve Ege Bölgeleri nde oldukça yüksek bir talep vardı. O dönemde deposu olmayan güneş Ürün dayanıklılığı konusunda uzmanlaşmış Hanwha Solar, uzun vadede yüksek verim sağlayan üstün kaliteli fotovoltaik modüller sunuyor. Sertifikalı nakliye paketleme sistemimiz, Kore ürünlerinin yüksek kalitesini ve urunlerimizin guvenligine verdiğimiz önemi yansıtıyor. HSL S STAYING POWER Daha yüksek verim, daha uzun ömür Solar Edition 7
Röportaj Simsek Can Aydoğan Sendan, Şimşek firmasının Genel Koordinatörü dür. Fotoğraf: Şimşek kolektörlerine ihtiyaç duyulmuyordu, çünkü termal güneş enerjisi konutlarda ev içi sıcak su temini için kullanılıyordu. Bu nedenle komple sistemler üretmek, üreticilere oldukça mantıklı bir ticari karar olarak göründü. Yaygın olarak kullanılan sıcak su depolarının kalitesi oldukça düşüktü; bu nedenle yüksek kaliteli emaye termosifon kazanları üretmeyi başarmamızın hemen ardından sıcak su depoları da üretmeye başladık. 2006 yılında hem kazan ve depo üretmeye hem de komple sistemler satmaya başladık. Bu sayede 2006 yılında yerel pazardaki satışlarımızı %25 e kadar arttırdık. Ancak son beş yıllık dönemde, güneş kolektörlerine olan talep komple sistemlere olan talepten daha yüksek oldu. Komple sistemlere hala ihtiyaç var, fakat merkezi sisteme olan talep yükseldiği için, yalnızca güneş kolektörleri üretmek oldukça yaygın hale geldi. S&WE: İhracat yapmak yerel pazardan daha mı önemli olmaya başladı? Sendan: Aslında her iki pazar da bizim için çok önemli. İhracat yapmaya 2006 yılında başladık. Ancak Türkiye de hem konutlar için ürettiğimiz komple sistemlerle tanınıyoruz, hem de hükümete bağlı olarak çalışan inşaat şirketleri tarafından biliniyoruz. Yerel pazardaki bilinirliğimizi arttırma imkânımız var ama ihracat faaliyetleri bizim için çok daha iyi. İhracat mallarımız Güney Afrika da, Orta Doğu da ve Balkanlar da toplam dokuz ülkeye ulaşıyor; bu yıl içerisinde bu sayıyı daha da arttırmayı ümit ediyoruz. Şu anda Avrupa ülkelerine tedarik edeceğimiz, seçici yüzeye sahip güneş kolektörleri için yeni bir üretim hattı oluşturmaktayız. S&WE: Firmanız aynı zamanda sistemlerin kurulumunu yapma imkânı da sunuyor. Kurulum işini kim gerçekleştiriyor? Şimşek mi, yoksa işbirliği yaptığınız diğer firmalar mı? Sendan: Yerel kurulumlar için çalışan bir ekibimiz, bir de merkezi ısıtma sistemlerinin kurulumunu yapan başka bir ekibimiz var. Merkezi ısıtma sistemi kurulumu gerçekleştiren ekibimiz ülke çapında çalışma yapıyor. Örneğin; 120 güneş kolektörüne sahip bir sistemi 5 ila 7 gün içerisinde anahtar teslimi yaparak tamamlayabiliyorlar. Kimi zaman inşaat firmaları kurulum işlemini kendileri yapmak isteseler de, biz her zaman merkezi sistemlerin kurulumunu bize bırakmalarını öneriyoruz. Daha geniş projelerde kendilerine yardım ediyoruz ya da kurulum ekibimiz planlamayı yapıyor ve kurulum esnasında ekibimizden bir uzman da kendilerine destek oluyor. Türkiye deki bazı şirketler sistemlerin kurulumunu fazla ciddiye almasalar da biz bu konuya çok önem veriyoruz ve kurulum işlemlerimizi de Avrupa standartlarına uygun olarak gerçekleştiriyoruz. Yerel kurulum ekibimiz Mersin, Adana, Çukurova bölgesinde faaliyet gösteriyor. Diğer şehirlerde ise ürünlerimizin satışını yapan firmalar kurulumu gerçekleştiriyorlar. S&WE: Müşterilerin en çok önem verdiği özellik nedir; ürünün kalitesi mi, fiyat mı yoksa destek hizmeti mi? Sendan: Türkiye deki tüketicilerin büyük bir kısmı için fiyat en belirleyici etkendir. Ancak müşterilerimizin çoğu, daha kaliteli ve daha uzun ömürlü bir sistem için daha yüksek fiyat ödemeye de hazır. Fiyatın ve performansın dengede olması, bir ürünü daha cazip hale getirir. Bizim hedef kitlemiz ise, yüksek kaliteyi ucuz fiyatlara tercih eden müşterilerdir. S&WE: Ülke çapında bir mağazanız veya satış büronuz var mı? Sendan: Satış büromuz yok çünkü gerekli olduğunu düşünmüyoruz. Günümüzde herkes ihtiyaç duyduğu ürünü internet üzerinden araştırıyor. İnternet ve sosyal medya reklamları yerel mağazalardan çok daha önemli hale geldi. Ancak ürünlerimizin satışını yapan firmalar da kendi bürolarında veya galerilerinde ürünlerimizi sergilemekteler. Biz yaptığımız işin bir referans olduğuna ve bunun reklam yapmaktan daha iyi sonuç vereceğine inanıyoruz. S&WE: Türkiye pazarının hangi iş kollarında daha fazla gelecek vaat eden fırsat olduğunu düşünüyorsunuz? Sendan: Çok katlı binaların yer aldığı faaliyet alanı bizim için oldukça iyi fırsatlar içeriyor; zira eğer binada sıcak su sağlayan termal güneş enerjisi sistemi varsa, inşaat firmaları bu binaları daha kolay ve daha yüksek fiyatlara satabiliyorlar. Binalarda ferdi sistemlerle kıyaslandığında, merkezi sistemler gitgide daha popüler hale geliyor. Bunun yanı sıra otellerin de termal güneş enerjisi sistemleri için oldukça iyi bir fırsat olduğunu düşünüyoruz. Turizm sektörü ülkemizde sürekli bir gelişim halinde. Bu sistemler oteller için önemli bir gereklilik. Ne yazık ki, sanayi firmaları, örneğin tekstil üreticileri sıcak su temini için termal güneş enerjisi sistemlerini tercih etmiyorlar; bunun nedeni ise başlangıçtaki yatırım maliyeti. Ayrıca, Türk hükümetinin aldığı karara göre, kentsel dönüşüm projeleri kapsamındaki binaların yenilenebilir enerji kullanmaları gerekiyor. Oysa sosyal konut projeleri dâhilindeki binaların yaklaşık olarak yalnızca %10 u termal güneş enerjisi sistemlerine sahip. Firma olarak, devletin iskânla ilgili daireleriyle görüşmeler gerçekleştirmekte ve bu oranı arttırmaya çalışmaktayız. Bunların yanında başka fırsatlar da mevcut. Örneğin, şu anda Birleşmiş Milletler projeleri kapsamında, ülke sınırında komple sistemlerin üretim ve kurulumunu yapmaktayız. S&WE: Şirketiniz, deprem bölgeleri gibi alanlarda sosyal konut projeleri gerçekleştiren TOKİ nin tedarikçilerinden biri mi? Sendan: 2010 yılında, ülkedeki deprem bölgelerinden biri olan Van şehrindeki sosyal konutlarda 4.200 adet komple sistemin üretim ve kurulumunu gerçekleştirdik. Üstelik bu çalışmayı yalnızca dört ay içerisinde tamamladık. TOKİ bünyesinde de iyi bilinen bir firmayız; kendileri için çok sayıda sistemin dağıtım ve kurulumunu gerçekleştirdik. Ayrıca pek çok binaya çeşitli merkezi sistemlerin kurulmasını içeren bir projeyle ilgili de yine TOKİ yle temas halindeyiz. Röportaj Ina Röpcke tarafından gerçekleştirilmiştir. 8 Sun & Wind Energy 1/2015
Termosifon Sistemleri Pazarı Yeni fikirler aranıyor Teknik anlamda yeniliklere pek rastlanmıyor ve yeni pazarlar ancak yavaş yavaş gelişiyorlar. Belki de güneş enerjili su ısıtıcıları için yeni satış teknikleri gereklidir. Solar Minas Brezilya pazarı için solar enerji devresinde don önleme sıvısı bulunan bir kapalı çevrim sistemi piyasaya sürdü. Tüm fotoğraflar: Üreticiler Derinliklere ulaşıldı mı? Güneş enerjili su ısıtıcısı satışları uzun zamandır alt düzeylerde seyrediyor. Özellikle Avrupa daki satış rakamları son durum itibarıyla yıldan yıla düşüş gösterdi. Çinli üretici Sunda Solar ın satış müdürü Liu Kun ise herhangi bir iyileşme göremiyor. Kendisi düşüş eğilimi nin devamını öngörüyor. Türkiye den Eraslan ihracat sorumlusu Musa Çimen in değerlendirmesi ise tamamen farklı: Dev bir pazar var ve bu pazar büyüyor. Yunanistan dan Cosmosolar ihracat satış müdürü Andreas Andrianopoulos un da görüşü iyimser: Pazarda önümüzdeki yıllarda büyüme devam edecek. Burada sektörün umudu her şeyden önce yeni pazarlara yönelmiş durumda. Önceki yılın analizine göre gelişmekte olan ülkeler ile Afrika gibi üçüncü dünya ülkeleri gelecekte başlıca pazarlar olacak diyor, Çinli Himin Solar pa- zarlama müdürü Dai Ke. Bu durumun da ülkelerin yeterli güneş ışınına sahip, elverişli coğrafi konumlarından kaynaklandığını söylüyor. SUN & WIND ENERGY her yıl sektörde güneş enerjili su ısıtıcıları için en önemli satış pazarlarının hangisi olduğunu sorusunu soruyor. Şimdiye kadar İtalya ve Portekiz den önce gelerek, İspanya en çok zikredilen ülke oldu (bkz. S&WE 3/2014, sayfa 46). Gerçi bu üç ülke önceden de olduğu gibi hâlâ önde (bkz. şekil 1), ancak birçok şirket için İspanya pazarı önemini kaybetti. Burada güneş enerjili su ısıtıcı www.ouraset.com Dünya için güneş enerjisi sitemleri üretiyoruz! Tansuğ Makina Sanayi Adana-Ceyhan Yolu 10.km 01340 Adana TURKEY Tel: +90 322 346 49 00 Fax:+90 322 346 50 08 E-mail: info@ouraset.com Solar Edition 9 güneş enerjisi sistemleri
Termosifon Sistemleri Pazarı Güneş enerjili su ısıtıcıları için en önemli pazarlar Şekil 1: Yıllardan beri ilk defa termosifon tesisatı üreticilerinin artık en sık dile getirdikleri ülke İspanya değil. En az üç kaydı olan tüm ülkeler listede yer alıyor. Her şirketin en çok beş ülke belirtme hakkı vardı. Kaynak: Üretici verileri satışının aleyhinde görünen en önemli unsur Avrupa krizidir. İtalya da ilk defa tartışmasız olarak ilk sırada yer alıyor. Dünyanın ne de olsa en büyük güneş enerjisi pazarı Çin in hiç belirtilmemiş olması da ilginç. Çinli şirketlerin sözü bile edilmemiş. Bu sormacada özellikle Afrika ya yönelik olarak, yeni pazarlara yönelik eğilim, zayıf bir şekilde kendini gösteriyor. Kenya ve Mısır ilk defa en iyi pazarlar arasında yer alıyorken, Tunus listenin dışında bırakılmış. Fakat diğer iki Afrika ülkesi olan Fas ve Güney Afrika nın adı, sıkça önemli pazarlar olarak geçiyor. Listede yer almayan ülkeler ilginç. Romanya (bir kayıt) ve Arnavutluk (iki kayıt) dışında Güneydoğu Avrupa listede hiç yok. Kostarika (bir kayıt) hariç, Karayipler ve Orta Amerika hiç yer almıyor. Endonezya, Filipinler, Malezya ve Papua Yeni Gine birer defa belirtilmiş olsa da Güneydoğu Asya nın da en iyi pazarlara dâhil olduğu söylenemez. Arap pazarı da birçok üreticinin daha iki yıl önce ondan beklediğini karşılayabilmiş görünmüyor. Daima en iyi pazarlar arasında yer alan Birleşik Arap Emirlikleri ne ek olarak en iyiler listesine başka ülkeler girmiyor. Sadece Katar, Ürdün ve Lübnan ın birer kaydı bulunuyor. SUN & WIND ENERGY bu liste için dünya genelinde güneş enerjili su ısıtıcısı üreticileriyle görüşerek onların ürünlerini bir çizelgede topladı (bkz. çizelge). Sadece termosifon sistemleri değil tanklı kolektörler hakkında da görüş alındı. Kolektörün ve deponun tek parça olarak birleşik olduğu bir ürün sadece bir üretici tarafından belirtilmiş. Pazar Fırsatı Doğrudan Satış Zor satış koşulları altında birçok şirket kendi satış yöntemlerini gözden geçiriyor. Şu anda büyük çoğunluk yalnızca toptancı üzerinden satış yapıyor (bkz. şekil 2). Bu şekilde ürünler ya üreticinin marka adıyla ya da OEM (Özgün Donanım İmalatçısı) ürünü olarak piyasaya giriyor. Sadece beş şirket nihai tüketicilere veya zanaatkârlara da doğrudan satış yaptığını bildiriyor. İtalyan üretici Kloben in uluslararası satış bölümünden Mattia Munari ye göre, toptancı üzerinden satış tek makul satış yolu, çünkü imalatçı bir şirket için gerekli olan şey miktardır. Yunan Sole şirketi ihracat koordinatörü Miriam Martinez bu satış yolunun başka bir artısına dikkat çekiyor: Toptancılar, ülke çapında hizmet ve teknik destekle daha büyük şirketlerdir. Hintli Uratom Solar şirket müdürü Nihit Dobaria da ekliyor: Ulaşım maliyetini en aza indirebilen ve ulaşımı kolaylaştırabilen depo tesislerine sahip dağıtıcı şirketleri görevlendirmek daha etkili olacaktır. A Atual ve Solar Minas adlı iki Brezilyalı üretici de doğrudan tüketiciye satış yapıyor, ancak bunu en iyi yol olarak görmüyorlar. Biz bir sektörüz diyor, Solar Minas ın müdürü Ernesto Nery Serafini. Gelecekte aracılara satış yapıp, OEM ticaretini ilerletmek en iyisi olacak. Bunlar geleneksel satış yolunu savunanların görüşleriydi. Buna karşın Eraslan şirketinden Musa Çimen satış kârı nedeniyle nihai tüketicilere doğrudan satış ta büyük avantaj görüyor. Çinli Fivestar Solar Energy satış müdürü Sunny Zhao yeni satış yöntemlerini araştırıyor: Bence internet üzerinden nihai tüketicilere doğrudan satış gelecekte en iyi yöntem olmaya aday, çünkü bu en kestirme satış yöntemi olup masrafları yarıya düşürebilmekte. Kendisi doğrudan satışı destekleyici bir 10 Sun & Wind Energy 1/2015