ANADOLU ÜNĠVERSĠTESĠ ECZACILIK FAKÜLTESĠ ve 9. BÖLGE ESKĠġEHĠR-BĠLECĠK ECZACI ODASI ve ÖNGÖRÜSEL VE BĠREYE ÖZGÜ TEDAVĠ DERNEĞĠ (BĠTED) EĞĠTĠM PROGRAMI 24 ġubat 2013, Pazar ECZACILAR ĠÇĠN BĠREYE ÖZGÜ ĠLAÇ KULLANIMI Doğru Doz, Doğru KiĢi = Farmakogenetik = ECZACI Doğru KiĢi, Doğru Test, Doğru Yorum = DOĞRU ĠLAÇ
BU EĞĠTĠM PROGRAMI NEDEN YAPILIYOR? Türkiye ve diğer ülkelerde ilaç kullanımı çeşitli sorunları birlikte taşıdığından ilaçların yan etkileri temel bir halk sağlığı problemidir. Moleküler tıbbın, özellikle genetiğin ve bilgisayar teknolojisinin hızlı bir şekilde gelişmesi sayesinde günümüzde modern tıpta ve eczacılık biliminde çok önemli ilerlemeler kaydedilmektedir. Bütün bu gelişmelere rağmen, günümüzde hekimler ilaç grubunu ve dozajını hala deneme-yanılma yöntemiyle belirlemekte ve bu yöntem birçok hastada çok önemli ilaç reaksiyonlarına neden olmaktadır. Aynı zamanda yetersiz ve yanlış ilaç tedavisi ülke ekonomisi bakımından önemli masraflara yol açmakta, milyonlarca kişi yetersiz ve yanlış ilaç tedavisi ve bunun sonucunda ortaya çıkabilecek önemli ilaç reaksiyonları yüzünden hastaneye yatmakta ve hatta yaşamlarını kaybetmektedir. İlaç tedavisinin istenen etkinliğe ulaşmasında veya istenmeyen yanıtı engellemede enzim polimorfizmlerinin (farklılığının) önemi bilindiği halde kliniğe yeterince yansıtılamamasının Advers İlaç Reaksiyonlarının (ADR) artışında rolü büyüktür. Genetik analiz, bilimsel verilere dayandırılarak ilaçlara verilecek yanıtın önceden saptanmasını sağlayabilir. Tanımı gereği eczacı ve eczacılık ADR ile doğrudan ilişkili meslek grubudur. Ayrıca Ülkemizdeki eczane eczacılarının halkın ilaç ile ilgili eğitimi ve bilinçlendirilmesinde doğrudan rolü olduğu düşünülürse, ADR nın nedenlerini irdelemeleri ve değerlendirmeleri gereklidir. Genetik faktörlerin ilaç yanıtının en az % 20-40 ından ve ADR nın yaklaşık % 50 sinden sorumlu olduğu bilgisi ile eczacıların günümüzde her geçen gün önem kazanan genetik bilimi hakkında bilgi sahibi olmaları ve bu konuyu güncel meslek hayatlarında kullanabilecek duruma gelmeleri gerekmektedir. Bireylerin tedavideki farklı yanıtlarının kalıtsal nedenlerini araştıran farmakogenomi ilaçların akılcı kullanımı için doğru ilacın doğru hastaya uygulanması açısından 21. yüzyılın cevabı olarak kabul edilebilir. Günümüz bilgi çağında, hızlı bilimsel ve teknolojik değiģimlere ayak uydurabilen meslekler yaģadıkları toplumun ihtiyaçlarına uygun hizmet üretebilir. Eczacıların genetik bilginin nasıl üretildiğini ve bu bilgilerin ilaç tedavisindeki uygulamasını bilmesi, anlaması ve test sonuçlarını irdeleyebilmesi zorunlu hale gelmiģtir. Bu programdan edinilen bilgiler genetik konusundaki bilgilerin derinleģtirilmesiyle farmakogenetiğin eczacıların sağlık hizmeti sunmasına yardımcı olacaktır.
PROGRAM AġAĞIDAKĠ SORULARA YANIT ARAYACAKTIR Genetik yapımızdaki farklılıklar ilaç yanıtlarını nasıl etkiler? ADR da farmakogenetiğin önemi nedir? Farmakogenomik testin ve sonuçtaki çıkarımların amacı, sınırları ve eksik yönleri nelerdir? Ìlaç metabolizmasını etkileyebilecek hasta bireysel özelliklerini ve yaşam biçimi alışkanlıklarını (kilinik, psikolojik, genetik, beslenme, sigara içmek, çay, kahve veya greypfrut suyu kullanmak, çevresel faktörler, vs) göz önünde bulundurarak farmakogenetik test sonuçları nasıl yorumlanabilir? Hastalığın kontrolünde ve bireye özgü tıpta farmakogenomiğin ve terapötik ilaç kan düzeyi izlemi nin (TİM) rolü nedir? Onkolojide, immünolojide, kardiyolojiye ve psikiyatride farmakogenetiğin uygulanmasındaki engeller nelerdir ve bu engeller nasıl aşılabilir? Farmakogenomiğin sağlık uzmanları tarafından kullanılması için ilaç endüstrisi uygulamalardaki gelişime nasıl katkıda bulunabilir? EĞĠTĠMĠN ĠÇERDĠĞĠ KONULAR 1. Moleküler genetiğin temelleri 2. Mutasyonlar ve polimorfizmler 3. İlaç metabolizması 4. İlaç etkileşimleri 5. Eczacılar için onkoloji, immünoloji, kardiyoloji, astım, psikiyatri, anestezi ve ağrı tedavisinde farmakogenetik testin sorumluluk konuları 6. İlaç güvenliği ve genetik bağlamlı farmakovijilans 7. Farmakogenetik test sonuçlarının bireye özgü raporlarla yorumlanması 8. Kişisel ve bireye özgü tedavinin psikolojik yönleri Bizler eskiden kaderimizin yıldızlarda yazılı olduğuna inanıyorduk, fakat artık biliyoruz ki kaderimiz genlerimizde yazılıdır J.D. Watson, Times Dergisi, 20 Mart 1989
9:00 9:30 Kayıt 9:30 10:00 AçılıĢ KonuĢmaları BĠLĠMSEL PROGRAM 24 ġubat 2013 Prof.Dr. Yasemin Yazan, Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dekanı Ecz. Yücel Yenilmez, 9. Bölge Eskişehir-Bilecik Eczacı Odası Başkanı Prof.Dr. Davut Aydın, Anadolu Üniversitesi Rektörü 10:00 10:25 Genler, Biz, Çevremiz; Öngörüsel ve Bireye Özgü Tedavide Farmakogenetik 10:25 10:45 Çay/Kahve Arası 10:45 11:30 Ġlaç Metabolizması Prof.Dr. Kevser Erol 11:30 12:15 Hepimiz Birbirimizden Farklıyız: Mutasyonlar/Polimorfizmler Doç.Dr. Miriş Dikmen 12:15 14:00 ÖĞLE YEMEĞĠ 14:00 14:45 Ġlaç Metabolizması ve Genetik Farklılıklar 14:45 15:00 Çay/Kahve Arası 15:00 15:45 Farmakogenetik Testler ve Bireye Özgü Raporlama; Test Sonuçlarının Yorumlanması, Ġlaçlardan Örnek ÇalıĢmalar- Onkoloji, Psikiyatri, Kardiyoloji, Diyabet, Gastroenteroloji, Analjezi 15:45 16:15 Eczacı Gözüyle Bireye Özgü Ġlaç Tedavisi: Neden, Nasıl? Yard.Doç.Dr. Gülay Büyükköroğlu 16:15 16:30 Çay/Kahve Arası 16:30 17:15 TartıĢma: Farmakogenetik Eczacılık Uygulamalarını Nasıl Etkileyebilir? Prof.Dr. Kevser Erol, Doç.Dr. Miriş Dikmen, Yard.Doç.Dr. Gülay Büyükköroğlu, Eğitimciler Yard. Doç. Dr. Candan Hızel, Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi; C2H-Vichy Genomics, Fransa, Kanada Prof.Dr. Kevser Erol, Osmangazi Üniversitesi Tıp Fakültesi, Farmakoloji Anabilim Dalı Doç.Dr. Miriş Dikmen, Anadolu Üniversitesi, Eczacılık Fakültesi Yard.Doç.Dr. Gülay Büyükköroğlu, Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Eğitim Programı Ücreti : 50,00 TL (Ücretler kayıt sırasında tahsil edilecektir) Eğitim Programının Düzenleneceği Yer: Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Prof.Dr. Ġhsan SarıkardeĢoğlu Konferans Salonu
ĠletiĢim Emine Genç Serpil Öztürk Anadolu Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Tel : 0 222 335 05 80 (10 hat)/3601, 3602 Faks : 0 222 335 07 50 E-posta : etugral@anadolu.edu.tr sozturk@anadolu.edu.tr