KİNEMATİK PPP VE POST PROCESS KİNEMATİK YÖNTEMLERİNİN KIRSAL VE MESKUN ALANLARDAKİ PERFORMANSLARININ KARŞILAŞTIRILMASI A. CEYLAN 1, C.Ö. YİGİT 2, S. ALÇAY 1, B. N. ÖZDEMİR 1 1 Selçuk Üniversitesi, Mühendsilik Fakültesi, Harita Mühendisliği Bölümü, Ölçme Tekniği Anabilim Dalı, Konya, aceylan@selcuk.edu.tr, salihalcay@selcuk.edu.tr, behlulozdemir@selcuk.edu.tr 2 Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Bölümü, Gebze, cyigit@gyte.edu.tr Özet Bu çalışmada Kinematik PPP ile Post Process Kinematik yöntemlerinin performanslarını karşılaştırmak amacıyla, topoğrafik yapısı uydu bazlı konumlamaya oldukça uygun olan Kampüs Ardıçlı köy güzergahı, çok sayıda yüksek bina olmamasına rağmen sinyal kesilmesinin yaşanabileceği Kampüs güzergâhı ve sinyal kesilmesine neden olabilecek oldukça yüksek binalardan oluşan Bosna Hersek güzergâhı test bölgesi olarak seçilmiştir. Ölçülerde uydu yükseklik açısı 10 o ve epok aralığı 1 sn seçilmiştir. Değerlendirmelerde kinematik PPP ve Post Process Kinematik yöntemleri için sırasıyla CSRS PPP ve Leica Geo Office 5.0 yazılımları kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre kampüs Ardıçlı köy güzergâhında iki yöntem ile benzer sonuçlar elde edilmiştir. Diğer iki güzergâhta PPP ile daha iyi sonuçlar elde edilmiş olup, özellikle yüksek binaların bulunduğu Bosna Hersek güzergâhında bu durum daha net olarak görülmüştür. Farkların standart sapmaları incelendiğinde ise yükseklik bileşenine ait değerlerin daha büyük olduğu, özellikle Bosna Hersek güzergâhında anlamsız farklar elimine edildiğinde 58 cm ye ulaştığı belirlenmiştir. Anahtar kelimeler : CSRS PPP, Kinematik, PPP, Post Process COMPARING THE PERFORMANCE OF KINEMATIC PPP AND POST PROCESS KINEMATICS METHODS IN RURAL AND URBAN AREAS Abstract In this study, in order to examine the performance of Kinematic PPP and Post Process Kinematics methods, Kampus Ardıclı village route that is suitable for satellite based positioning, Campus route which has no large number of high buildings but signal loss may be possible and Bosna Hersek route that has a lot of high buildings, have been selected as test fields. 10 o cut of angle and 1s epoch interval was chosen in measurements. In processes, for kinematic PPP and Post Process kinematic methods CSRS PPP and Leica Geo Office 5.0 softwares were used respectively. According to the results, similar data were obtained by two methods in Campus Ardıclı village route. In other routes, better results were acquired by PPP and this is more clear particularly in Bosna Hersek route which has high buildings. When investigating the standard deviations of the differences,it was observed that the values HKMO Mühendislik Ölçmeleri STB Komisyonu,
corresponding to up components were larger and particularly in Bosna Hersek route after eleminating the absurd differences standard deviations reached 58 cm.
Keywords: CSRS PPP, Kinematic, PPP, Post Process 1. Yöntem Precise Point Positioning (PPP) ilk olarak 1970 de ortaya çıkmış olup, teorik temeli ilk olarak Zumberge vd. (1997) tarafından verilmiştir. PPP sıfır fark yönteminin özel bir durumu olup, diğer konum belirleme yöntemlerinden farklı olarak sabit istasyona gereksinim duyulmamaktadır. PPP yönteminin statik ve kinematik konum belirleme doğruluğu üzerine birçok çalışma yapılmıştır(alkan, 2008; Cai ve Gao, 2007; Kouba ve Héroux, 2001). Bu çalışmada ise kinematik PPP ile Post Process kinematik yöntemlerinin performansları karşılaştırılmıştır. Bu amaçla üç farklı test güzergâhında araç üzerine yerleştirilen GNSS alıcısı ile 1 sn aralıklı veriler toplanmıştır(şekil 1 3). Şekil 1. Kampüs Güzergahı
Şekil 2. Kampus Ardıçlı Köyü Güzergahı Şekil 3. Bosna Hersek Güzergahı Post Process kinematik yöntemleri için kullanılmak üzere sabit alıcı kampüs sınırları içerisindeki TUTGA (SLC) noktasına yerleştirilerek, gezici alıcı ile eş zamanlı gözlemler gerçekleştirilmiştir (Şekil 4). Şekil 4. Sabit ve araç üzerindeki gezici alıcı Datum aykırılığını ortadan kaldırmak için sabit alıcının gözlem verileri CSRS PPP yazılımının statik modülü kullanılarak değerlendirilmiş ve elde edilen koordinatlar Post Process Kinematik yönteminde sabit noktanın koordinatları olarak kullanılmıştır. Kinematik PPP sonuçları CSRS PPP yazılımı ile, Post Process kinematik sonuçları ise Leica Geo Office 5.0 yazılımı kullanılarak elde edilmiştir.
2. Sonuç ve Öneriler Bu çalışmada üç farklı güzergâhta Kinematik PPP ve Post Process kinematik yöntemlerinin performansları incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, farklı topoğrafik yapıya sahip üç güzergâhta PPP ile tutarlı sonuçlar elde edilmiştir. Post Process Kinematik yöntemi ile özellikle yüksek binaların bulunduğu güzergâhlarda sinyal bozukluklarına bağlı olarak zaman zaman anlamsız değerler elde edilmiştir. İki yöntem ile elde edilen koordinat farklarının standart sapmaları incelendiğinde bu değerlerin kampüs ardıçlı güzergâhında diğer güzergâhlara nazaran küçük olduğu (2.2 cm (D), 1.9 cm (K), 2.5 cm (Y)) özellikle Bosna Hersek güzergahında ise en yüksek seviyeye ulaştığı görülmüştür (39 cm (D), 18 cm (K), 58 cm (Y)). Kaynaklar Alkan, R.M., (2008). Precise Point Positioning Performance of Low cost OEM and Geodetic Receivers Using Online Processing Service, In Proc. of International Symposium on GPS/GNSS, 1144 1154, Odaiba, Tokyo, Japan, November 11 14(reviewed paper). Cai, C., Gao, Y., (2007). Precise Point Positioning using combined GPS and GLONASS observations, Journal of Global Positioning Systems, 1, 13 22. Kouba, J., Héroux, P., (2001). Precise point positioning using IGS orbit and clock products, GPS Solutions, 5(2), 12 28. Zumberge J.F., Heflin M.B., Jefferson D.C., Watkins M.M., Webb F.H., (1997). Precise Point Poistioning for the Efficient and Robust Analysis of GPS Data from Large Networks, J. Geophys. Res., 102(B3), 5005 5017.