ISSN: 1308-3287 Mart 2009 Say 5 ENDOÜROLOJ DERNE YAYIN ORGANIDIR Endoüroloji Derne i Prof. Dr. Nurettin Öktem Sokak Lale Palas Apt. 18/2 fiiflli 34382 stanbul Tel: (212) 232 4689 241 7662 Faks: (212) 233 9804 E-mail: endouroloji@endouroloji.org.tr Web: www.endouroloji.org.tr ENDOÜROLOJ DERNE ADINA SAH B Prof. Dr. Bülent Oktay GENEL YAYIN YÖNETMEN Prof. Dr. Tibet Erdo ru GENEL YAYIN YÖNET M YARDIMCILARI Doç. Dr. Lütfi Tunç Doç. Dr. Ahmet Tefekli REDAKS YON Op. Dr. Öner fianl Op. Dr. Volkan Tu cu YÖNET M KURULU Prof. Dr. Bülent Oktay (Baflkan) Prof. Dr. Veli Yalç n ( kinci Baflkan) Prof. Dr. Tibet Erdo ru (Genel Sekreter) Doç. Dr. Turan Çaflkurlu (Sayman) Prof. Dr. Sinan Zeren (Üye) Yay n Türü: Yerel Süreli 3 Ayda Bir Yay nlan r
B L MSEL KURUL ÜROONKOLOJ K LAPAROSKOP Prostat Kanseri Prof. Dr. Bülent Oktay Prof. Dr. Tibet Erdo ru Doç. Dr. Ahmet Tefekli Böbrek Kanseri Prof. Dr. Mehmet Baykara Prof. Dr. Erdal Apayd n Doç. Dr. Cenk Bilen Mesane Kanseri Prof. Dr. Veli Yalç n Prof. Dr. smet Yavaflçao lu Op. Dr. Do u Teber Testis Kanseri Prof. Dr. Yaflar Özgök Doç. Dr. Fatih Atu Adrenal Tümörler Prof. Dr. Hasan Biri Doç. Dr. Mete Kilciler Akdeniz Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Antalya S.B. Haseki E. ve A. Hastanesi Üroloji Klini i, stanbul Akdeniz Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Antalya Ege Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, zmir Hacettepe Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Ankara stanbul Üniversitesi Cerrahpafla T p Fakültesi Üroloji AD, stanbul Heidelberg Üniversitesi, SLK Heilbronn Üroloji Klini i, Almanya Bilim Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji Klini i, stanbul Gazi Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Ankara REKONSTRÜKT F LAPAROSKOP Üst üriner sistem Prof. Dr. Ali R za Kural Doç. Dr. Sedat Soyupek Op. Dr. Volkan Tu cu Alt üriner sistem Prof. Dr. Oktay Demirkesen Doç. Dr. Hakan Vuruflkan Yrd. Doç. Murat Savafl Bilim Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, stanbul Süleyman Demirel Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Isparta S.B. Bak rköy E. ve A. Hastanesi, Üroloji Klini i, stanbul stanbul Üniversitesi Cerrahpafla T p Fakültesi Üroloji AD, stanbul Harran Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Urfa PED ATR K ENDOÜROLOJ Pediatrik Endoskopik Üroloji Doç. Dr. Cankon Germiyano lu Op. Dr. Bülent Önal Pediatrik Laparoskopik Üroloji Doç. Dr. Selçuk Yücel Op. Dr. Serkan Do an S.B. Ankara E. ve A. Hastanesi II. Üroloji Klini i, Ankara stanbul Üniversitesi Cerrahpafla T p Fakültesi Üroloji AD, stanbul Akdeniz Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Antalya
ÜR NER S STEM TAfi HASTALI I Ekstrakorporeal fiok Dalgal Litotripsi Prof. Dr. Oktay Nazl Ege Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, zmir Doç. Dr. Selahattin Bedir Doç. Dr. Sefa Resim Sütçü mam Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Kahramanmarafl Yrd. Doç. Dr. Ersin Çimentepe Fatih Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Ankara Perkütan Nefrolitotripsi Nefrolitotomi Prof. Dr. Sinan Zeren Doç. Dr. Ali Ünsal Doç. Dr. Lütfi Tahmaz Yrd. Doç. Dr. Murat Yahya U rafl Op. Dr. Osman Ceylan Op. Dr. Orhan Tanr verdi stanbul Cerrahi Hastanesi Üroloji Departman, stanbul S.B. Keçiören E. ve A. Hastanesi Üroloji Klini i, Ankara nönü Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Malatya SB Taksim lk Yard m E. ve A. Hastanesi Üroloji Klini i, stanbul fiiflli Etfal E itim ve Araflt rma Hastanesi 2.Üroloji Klini i, stanbul Üreteroskopi ve Retrograd ntrarenal Endoskopik Cerrahi Prof. Dr. Yalç n lker Marmara Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, stanbul Prof. Doç. Dr. Turan A. Yaser Çaflkurlu Müslümano lu S.B. Göztepe Haseki E. E. ve ve A. A. Hastanesi, Üroloji Klini i, stanbul Doç. Dr. Turan A. Yaser Çaflkurlu Müslümano lu S.B. Göztepe Haseki E. E. ve ve A. A. Hastanesi, Üroloji Klini i, stanbul Doç. Dr. Ça atay Gö üfl Ankara Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Ankara Yrd. Doç. Dr. Selçuk Güven Selçuk Üniversitesi Meram T p Fakültesi, Üroloji AD, Konya Op. Dr. Altu Tuncel S. B. Numune E. ve A. Hastanesi Üroloji Klini i, Ankara Benign Prostat Hiperplazisi Prof. BEN GN Dr. Ömer PROSTAT Levent H PERPLAZ S Tuncay Pamukkale Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Denizli Prof. Dr. Selami Albayrak S.B. Lütfi K rdar E. ve A. Hastanesi Üroloji Klini i, stanbul Prof. Dr. Ali hsan Taflç S.B. Bak rköy E. ve A. Hastanesi Üroloji Klini i, stanbul Prof. Dr. Ömer Levent Tuncay Pamukkale Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Denizli Prof. Dr. Ali Erol Düzce Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Düzce Prof. Dr. Selami Albayrak S.B. Lütfi K rdar E. ve A. Hastanesi Üroloji Klini i, stanbul Doç. Dr. Hamit Ersoy S.B. D flkap Y ld r m Bayaz t E. ve A. Hastanesi Üroloji Klini i, Ankara Prof. Dr. Ali hsan Taflç S.B. Bak rköy E. ve A. Hastanesi Üroloji Klini i, stanbul Doç. Dr. Atilla Ar do an Çukurova Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Adana Prof. Dr. Ali Erol Medical Park Göztepe Hastanesi Üroloji Klini i, stanbul Doç. Dr. Hamit Ersoy S.B. D flkap Y ld r m Bayaz t E. ve A. Hastanesi Üroloji Klini i, Ankara Doç. Dr. Atilla Ar do an Çukurova Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Adana ÜRO-TEKNOLOJ Prof. ÜRO-TEKNOLOJ Dr. Hakan Özkardefl Doç. Dr. Hakan K l çaslan Op. Prof. Dr. Dr. Burak Hakan Turna Özkardefl Op. Doç. Dr. Öner Hakan fianl K l çaslan Op. Dr. Burak Turna Op. Dr. Öner fianl E T M E T M Laparoskopik Üroloji E itimi Doç. Laparoskopik Dr. Lütfi Tunç Üroloji E itimi Doç. Dr. Ali Lütfi Serdar Tunç Gözen Doç. Dr. Ali Serdar Gözen Endoskopik Üroloji E itimi Prof. Endoskopik Dr. Bora Üroloji Küpeli E itimi Doç. Prof. Dr. Ali Bora Ulvi Küpeli Önder Doç. Dr. Ali Ulvi Önder Baflkent Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Ankara Ege Baflkent Üniversitesi Üniversitesi T p Fakültesi T p Fakültesi Üroloji Üroloji AD, AD, zmirankara stanbul Uluda Üniversitesi T p stanbul Fakültesi T p Üroloji Fakültesi AD, Üroloji BursaAD, stanbul Ege Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, zmir stanbul Üniversitesi stanbul T p Fakültesi Üroloji AD, stanbul Gazi Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Ankara Gazi Heidelberg Üniversitesi Üniversitesi T p Fakültesi SLK Heilbronn Üroloji AD, Üroloji Ankara Klini i, Almanya Heidelberg Üniversitesi SLK Heilbronn Üroloji Klini i, Almanya Gazi Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, Ankara Gazi stanbul Üniversitesi T p T p Fakültesi Fakültesi Üroloji Üroloji AD, AD, Ankara stanbul stanbul Üniversitesi T p Fakültesi Üroloji AD, stanbul Yay nc Yerküre Tan t m ve Yay nc l k Hizmetleri A.fi. S racevizler Cad. 27/3 fiiflli 34381 stanbul Tel. : (0212) 219 49 00 Faks : (0212) 230 50 09 www.yerkure.com.tr Bask Pasifik Ofset Limited fiirketi Cihangir Mah. Güvercin Cad. Baha fl Merkezi A blok No: 3/1 Avcılar - stanbul Tel : (0212) 412 17 77 Faks : (0212) 422 11 51 Bu yay nda ISO 9706: 1994 (Requirements for Permanence) uluslararas standartlar na uygun olarak asitsiz kâ t kullan lm flt r. This publication is printed on acid-free paper that meets the international standart ISO 9706: 1994 (Requirements for Permanence).
YAZIM B LG S 1. Endoüroloji Bülteni, Endoüroloji Derne i'nin resmi yay n organ olup, üç ayda bir yay nlan r. 2. Bültenin amac, ürolojideki endoskopik ve laparoskopik cerrahi tedavilerinin detayl analizi yan nda teknolojik geliflimler hakk nda sürekli bilgi ak fl n sa lamakt r. Endoüroloji Bülteni mizde kongre ve konferans bildiri özetleri, çeflitli indekslerde yay nlanm fl bilimsel çal flmalar n özetleri ve derlemeler yay nlan r. Derlemeler 5 sayfay, literatür özetleri 2 sayfay aflmayacak flekilde haz rlanmal d r. 3. Yay nlanmas için orijinal çal flma özeti ya da yay n n tümünün gönderildi i yazarlar, yaz lar n çeviri içeri inden sorumludurlar. 4. Bültene gönderilen yaz lar, anlam ve yaz m kurallar yönünden incelenecektir. Yay n kurulu yaz larda düzenlemeler yapabilme hakk na sahiptir. 5. Bültene gönderilecek güncel makale özetlerinin ak c bir çeviri ile Türk Dil Kurumu Türkçe sözlü ü ve yaz m kurallar na uygun olarak yaz lmas önerilmektedir. Yaz larda bilimsel içeri i bozmayacak flekilde k saltmalar ve düzeltmeler yapma hakk yay n kuruluna aittir. 6. Yaz da kullan lan tablolar yaz içindeki s ras na göre numaraland r lmal, bafll k içermeli, tablo alt nda gerekli aç klama yap lmal ve yaz içindeki yerleri belirtilmelidir. 7. Sadece standart k saltmalar kullan lmal d r. Bafll kta k saltma kullan lmamal d r. K saltma standart bir ölçüm birimine ait de ilse, metinde ilk kullan ld yerin önünde k saltman n ait oldu u tam terim bulunmal d r. 8. Derlemelerde kaynaklar, metinde geçifl s ras na göre numaraland r lmal d r ve NLM nin Index Medicus ta kulland format esas al narak haz rlanm fl afla daki örnek stiller kullan lmal d r. i. Dergiler: 1) Yazarlar n soyad ve isim bafl harfi; 2) Yaz n n bafll (ilk harf d fl nda tamamen küçük harfle); 3) Derginin Index Medicus'a göre k salt lm fl flekli; 4) Cilt numaras (iki nokta üst üste ve boflluk); lk sayfa (tire) son sayfa (virgül); Yay nland y l (nokta) Örnek: Burgess NA, Koo BC, Calvert RC, Hindmarsh A, Donaldson PJ, Rhodes M. Randomized trial of laparoscopic v open nephrectomy. J Endourol 21: 610-613, 2007. ii. Kitaplar: 1) Yazarlar n soyad ve isim bafl harfi (nokta); 2) Kitap bölümünün bafll (ilk harf d fl nda tamamen küçük harfle); 3) Kitab n ad (virgül); 4) (Varsa) kaç nc bask oldu u (virgül); 5) Kitap editörlerinin soyad ve isim bafl harfi (nokta); 6) Yay nland flehir (Birkaç taneyse yaln zca ilki) (virgül); 6) Yay nevi (virgül); 7) Yay nland y l (noktal virgül ve boflluk); 8) lk sayfa (tire) son sayfa (nokta). Örnek: Touijer KA, Savage SJ. Laparoscopic radical cystectomy: technique. Textbook of Laparoscopic Urology, 1st Edition. Editör: Gill I. New York, Informa Health Inc., 2006; 637-642. 9. Güncel makale özetlerinde makale bafll n n alt na orijinal literatürün yazar, yay nland dergi y l ve dergideki sayfa numaras ; makale sonuna ise özetleyenin ad - soyad, çal flt kurum belirtilmelidir. Orjinal literatürün kaynak format, Medline ile bire bir olmal d r. 10. Editöre mektuplar, kaynaklarla birlikte bir sayfay aflmayacak flekilde yaz lmal d r. 11. Yaz lar 12 punto Times New Roman karakterinde, çift boflluklu flekilde ve Word for Windows format nda, e-mail olarak endouroloji@endouroloji.org.tr adresine gönderilmelidir.
BAfiKANDAN MESAJ De erli Meslekdafllar m, Endoüroloji Bülteni nin beflinci say s üroonkolojik laparoskopi konusuna ayr lm flt r. Böbrek tümörü, prostat kanseri, mesane tümörü ile testis tümörünün retroperitoneal lenf metastazlar nda laparoskopik tedavi çözümlerini bulacaks n z. Üroonkolojik laparoskopi ile ilgili olgu tart flma ve tedavi seçenekleri, farkl uygulay c lardan tart flma fleklinde sunulmufltur. Ek olarak radikal prostatektomi sonucu oluflan erektil disfonksiyona yaklafl m yöntemleri tart fl lm flt r. Endoüroloji Derne i bölgesel toplant lar, Denizli ve Konya ya canl ameliyat sunumlar ile birlikte yap lm flt r. Bu toplant lara büyük katk s olan, Pamukkale ve Selçuk Üninersitesi T p Fakültesi Üroloji Ana Bilim Dal ö retim üyelerine Yönetim Kurulu olarak çok teflekkür ederiz. Bir sonraki bölgesel toplant Elaz da yap lacakt r. Endoüroloji Derne i, laparoskopi e itiminde, k sa fellowship program na bir alternatif olarak 1E1 canl ve yerinde e itim ad alt nda, dört merkezde her ay bir haftasonu olmak üzere toplam 4 haftasonu, yo unlaflt r lm fl ve farkl e itmenler eflli inde kuru laboratuar e itimi ve canl ameliyat ameliyathanede izleme olana sa layan bir program oluflturmufltur. flyerlerinden uzun süre ayr lamayan endoüroloji gönüllüleri için uygun bir e itim program oldu unu düflünmekteyiz. Bu say n n oluflmas nda büyük eme i geçen, dernek genel sekreterimiz Dr. Tibet Erdo ru ve makale haz rlayan meslektafllar m za sonsuz teflekkür ederim. Sa l kl ve huzurlu günler dilerim.. Prof. Dr. Bülent Oktay ED TÖRÜN MESAJI De erli Meslektafllar m Endoüroloji Bülteni nin yay nlanmaya bafllad ilk y l n ard ndan, 2009 un ilk say s n yine Üroonkolojik Laparoskopi say s ile devam ettiriyoruz. Derleme, uzun süreli onkolojik sonuçlar n içeren çeviriler ve zevkle takip edece ini umdu umuz vaka tart flmalar ile Mart 2009 say s n sizlerin be enisine sunuyoruz. Baflar ve büyük be eni ile tamamlanan Denizli ve Konya Bölgesel toplant lar m z hakk ndaki düflüncelerinin yer ald Dr. Levent Tuncay ve Dr. Mehmet K l nç hocalar m z n yaz lar yan nda, Elaz da 6 Haziran 2009 da gerçekleflecek bu y lki son bölgesel toplant m z n duyurular n bulman z mümkün. Üroloji camias n n ihtiyac olan kavgadan uzak ve endoürolojiye gönül vermifl bütün meslektafllar m z n kat ml yla e itim, bilimsel aktivite ve süreli yay n m zla güzel ve özleneni üretmeyi hedef edinmifl ve sadece bu ifller için enerjisi yo unlaflt ran yönetim kurulumuza bu bültenin ç k fl nda göstermifl oldu u destek için çok teflekkür ediyorum. Umar m gelecekte de giderek artan ve yo unlaflan ilgiyle desteklenen kat l mc ve paylafl mc felsefeye sahip çal flmalar m z devam edecektir. Sayg lar mla Prof. Dr. Tibet Erdo ru
Ç NDEK LER ÜROONKOLOJ K LAPAROSKOP Derleme Laparoskopik radikal nefrektomi: Yeni alt n standart tedavi? Dr. Burak Turna, Dr. Raflit Alt ntafl, Dr. Erdal Apayd n...1 Güncel Makale Özeti Laparoskopik radikal prostatektomiden sonra onkolojik sonuçlar: 10 y ll k deneyim Çeviri: Dr. Bülent Oktay...7 Laparoskopik radikal sistektomi ile beraber ortotopik ileal mesane: 85 vaka Çeviri: Dr. Fatih Atu...10 Böbrek kanserlerinin tedavisinde laparoskopik cerrahi: Uzun dönem onkolojik sonuçlar Çeviri: Dr. Mehmet Baykara...12 Klinik evre I non-seminömatöz germ hücreli tümörlerde laparoskopik ve aç k retroperitoneal lenf nodu disseksiyonu sonras hayat kalitesi: Karfl laflt rmal çal flma Çeviri: Dr. Mutlu Atefl...15 Vaka Tart flmalar - I Ekstraperitoneal desendan laparoskopik radikal prostatektomi Dr. Bülent Oktay...20 Ekstraperitoneal asendan laparoskopik radikal prostatektomi Dr. Tibet Erdo ru...22 Vaka Tart flmalar - II Aç k radikal sistektomi Dr. Ziya K rkal, Dr. Emre Tüzel...28 Laparoskopik radikal sistektomi uygulanmas n öneririm Dr. smet Yavaflçao lu...30 Robotik radikal sistektomi uygulanmas n öneririm Dr. Fatih Atu...32 Vaka Tart flmalar - III Laparoskopik parsiyel nefrektomi: Hiler vasküler yap lar n kontrolü ile sa lanan s cak iskemide kliple sa lamlaflt r lm fl devaml parankimal sutürler Dr. Veli Yalç n, Dr. Burak Özkan...36 Laparoskopik parsiyel nefrektomi: Non-iskemik/k salm fl iskemi süresi Dr. Burak Turna...40
ÜROONKOLOJ K LAPAROSKOP (devam ) Vaka Tart flmalar - IV Laparoskopi yard m ile kitlenin kriyoablasyon Dr. Sinan Sözen...46 Laparoskopik parsiyel nefrektomi Dr. Raflit Alt ntafl, Dr. Erdal Apayd n...48 Vaka Tart flmalar - V Klasik laparoskopik ekipmanla retroperitoneal adrenalektomi Dr. Sedat Soyupek...52 Klasik laparoskopik ekipmanla transperitoneal adrenalektomi Dr. Hasan Biri...54 nce enstrüman kullanrak (needlescopic) transperitoneal adrenalektomi Dr. Yaflar Özgök...56 Vaka Tart flmalar - VI Unilateral sinir koruyucu radikal prostatektomi sonras nda intrakorporeal injeksiyon ile adjuvant rehabilitasyon Dr. Mustafa F. Usta...60 Radikal prostatektomi sonras PDE-5 inhibitörleriyle adjuvant penil rehabilitasyon Dr. Atefl Kad o lu...62