BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ Güz Dönemi (2. Dönem) Hizmet İçi Eğitim Programı

Transkript

1 BÜLENT ECEVİT ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK UYGULAMA VE ARAŞTIRMA MERKEZİ 2017 Güz Dönemi (2. Dönem) Hizmet İçi Eğitim Programı

2 SAĞLIK VE GÜVENLİK İŞARETLERİ SAĞLIK KURUMLARINDA ERGONOMİ Mehmet KUNDAKÇIOĞLU (C Sınıfı İş Güvenliği Uzmanı)

3 Güvenlik Ve Sağlık İşaretleri Özel bir amaç, faaliyet veya durumu işaret eden - levha, - renk, - sesli ve/veya ışıklı sinyal, - sözlü iletişim ya da el kol işareti yoluyla iş sağlığı ve güvenliği hakkında bilgi veren, tehlikelere karşı uyaran ya da talimat veren işaretlerdir. 3

4 Tanımlar Yasak işareti: Tehlikeye neden olacak veya tehlikeye maruz bırakacak bir davranışı yasaklayan işarettir. Uyarı işareti: Bir tehlikeye neden olabilecek veya zarar verecek durum hakkında uyarıda bulunan işarettir. Emredici işaret: Uyulması zorunlu bir davranışı belirleyen işarettir. Acil çıkış ve ilkyardım işaretleri : Acil çıkış yolları, ilkyardım veya kurtarma ile ilgili bilgi veren işaretlerdir. İşaret levhası : Geometrik şekil, resim, sembol, piktogram ve renklerden oluşturulan ve gerektiğinde yeterli aydınlatma ile görülebilir hale getirilmiş özel bilgi ileten levhadır. Ek bilgi levhası : Bir işaret levhası ile beraber kullanılan ve ek bilgi sağlayan levhadır. Güvenlik rengi : Özel bir güvenlik anlamı verilen renktir. 4

5 Sabit Ve Kalıcı İşaret Levhaları; - Yasaklamalar, - Uyarılar ve yapılması zorunlu işler, - Acil kaçış yollarının, - İlk yardım bölümlerinin yerlerinin, belirtilmesi ve tanınması için kullanılmalıdır. Yangınla mücadele ekipmanının bulunduğu yerler, İşaret levhası ve kırmızı renkle kalıcı şekilde işaretlenmelidir. Engellere çarpma veya düşme riski olan yerler, İşaret levhası ve güvenlik rengi ile kalıcı şekilde belirlenmelidir. Trafik yolları Güvenlik rengi ile kalıcı olarak işaretlenmelidir. 5

6 Temel Nitelikler - Piktogramlar mümkün olduğunca yalın olacak ve sadece temel ayrıntıları içerecektir. - İşaret levhaları kullanıldıkları ortama uygun, darbeye ve hava koşullarına dayanıklı malzemeden yapılacaktır. 6

7 7

8 8

9 9

10 10

11 11

12 SAĞLIK KURUMLARINDA ERGONOMİ

13 Ergonomi Nedir? Ergonomi; insan kullanımına yönelik tasarım, çalışma ve yaşama koşullarının optimal hale getirilmesi çalışmalarının tümüdür. çevre insan etkileşimi olarak tanımlanabilir. Çeşitli iş ve çevre koşullarında insanların makinelerle ilişkisini konu edinir. Bu ilişkinin bedensel ruhsal ilişkilerini göz önüne alır. İnsan eğilimlerinin, yeteneklerinin ve kısıtlılıklarının bu ilişkideki rolü üzerinde durur.

14 Ergonomi Nedir? Bu değerlendirmelerin sonucunda: Elde edilen verileri insan makine sistemlerinin tasarımında, işyeri ve çalışma ortamlarının düzenlenmesinde kullanılır. Ergonomi genel anlamda yaşamın insana uydurulmasını hedefler. Tıp ve ergonomi birbiriyle sıkı ilişkilidir. Her ikisinin de ortak yönü hayatın insan üzerindeki zorlayıcı ve olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak yada sınırlamaktır.

15 Sağlık Kurumlarında Ergonomi Sağlık bakım kuruluşları Özellikle bakımevleri Hastaların bakıldığı birimler Ergonomik stres etkenlerinin yaygın olarak bulunduğu yerlerdir.

16 Sağlık Kurumlarında Ergonomi Özellikle; tam olarak bağımlı ve yatalak durumunda olan hastaların bulunduğu birimlerde kalanlar; Saç tarama Elbiselerini giyme, Yemek yeme, Tuvalete gitme, gibi günlük yaşam etkinliklerinin tümünde bağımlı olabilirler. Bunun sonucunda, onlara yardımcı durumunda olan çalışanlar zarar görebilir.

17 Sağlık Kurumlarında Ergonomi Sağlık birimlerinde çalışanlar : Ağır kaldırma Yinelenen hareketler Büyük kuvvet harcanmasını gerektiren işler Kötü postürle (duruş biçimi)yapılanlar. Her vardiyada 20 nin üzerinde kaldırma işi Aşırı beden hareketi Tek başına kaldırma nedeniyle de zarar görür.

18 Sağlık Kurumlarında Ergonomi Tek başına kaldırma: Bilinci kapalı hastaları kaldırma Dengesini sağlayamayan hastaları kaldırma Düşen bir hastayı tutma çabası Kilolu hasta Fiziksel kapasitesinin üzerinde iş yapmasını isteme Taşıma mesafesi, taşınan hastanın personelden uzaklığı Vücut mekaniği ve uygun kaldırma teknikleri ile ilgili olarak etkisiz ve yetersiz eğitim

19 Çevresel Tehlikeler Kaygan ve ıslak zeminler Düzgün olmayan döşeme yüzeyi, Tıkanık ve dar geçitler Yürüme yolunda atıklar İş gereksinimine uygun sayıda olmayan personel sayısı Yetersiz aydınlatma

20 Çevresel Tehlikeler Sağlık kuruluşlarında hatalı kaldırma uygulamaları, sağlık çalışanlarında önemli omurga sorunlarına neden olmaktadır ; Çalışanlar, taşıma ve kaldırma yöntemleri konusunda eğitilmelidir. Özellikle bel ağrıları ve diğer kas iskelet sistemi hastalıklarının erken evrede bildirimleri için gerekli çaba harcanmalıdır

21 Çevresel Tehlikeler Çalışma yeri ve biçimi ayrıntılı biçimde olası zararlar yönünden analiz edilmelidir. Kuvvet, yineleme, kötü postür, vibrasyon, temas stresi gibi ergonomik stres etmenlerinin süre,frekans vb yönden değerlendirilmesi zorunludur. Sağlık sorunlarının epidemiyolojik değerlendirilmesi, iş yeri taramaları bu açıdan önem taşır. Epidemiyoloji, toplumdaki hastalık, kaza ve sağlıkla ilgili durumların dağılımını, görülme sıklıklarını ve bunları etkileyen belirteçleri inceleyen bir tıp bilimi dalıdır

22 Kaldırma Ve Taşıma Kuralları Uygun araç,gereç ve donanım seçimi önemlidir. Hastalar vücuda yakın taşınmalıdır. Hastalar tek başına taşınmamalıdır(özellikle düşen hastalar) Personel başına kaldırma uygulaması günlük olarak sınırlandırılmalıdır. Özellikle omurga dönük durumda iken ağır kaldırma engellenmelidir.

23 Kaldırma Ve Taşıma Kuralları Bu yolla sağlık personelinin kas ve ligament incinmesi, burkulmalar, eklem ve tendon iltihabı, sinir sıkışması, disk fıtığı ve diğer kas iskelet sistemi sorunlarının önlenmesi mümkün olacaktır.

24 Kaldırma Ve Taşıma Kuralları Kaldırma Zorunluluğunu Önleyecek Düzenekler Günlük kaldırma sayısı sınırlandırılmalıdır. İşe uygun araç gereç ve donanım sağlanmalıdır. Mekanik kaldırma araçları, Askılı kaldırma mekanizmaları Lateral taşıma sistemleri Yüksekliği ayarlanabilir elektrikli yataklar

25 Kaldırma Ve Taşıma Kuralları Kaldırma Zorunluluğunu Önleyecek Düzenekler Hastanın altına konan kayabilir tahtalar Hastanın kaydırılmasını sağlayan örtüler Hastanın oturur ya da ayakta duruma getirilmesini sağlayan tekerlekli sandalyeler.

26 Batıcı Delici Aletlerin Zararsız Hale Getirilmesi Batıcı - delici araçların, kullanıldıktan sonra diğer bir kişinin eline batması önemli sağlık sorunlarına yol açabileceğinden, zararsız hale getirilmelidir Batıcı - delici araçlarla ilgili çöp kutularının yerleşimi önemlidir.

27 Hastaneler Ve Modern Teknoloji EKG, EMG, EEG cihazları, Kalp, akciğer makineleri Otomatik defibrilatörler, Televizyonlu röntgen cihazları, Bilgisayarlı tomografi, ultrasonografi, oto analizör, lazer cihazları, nükleer manyetik rezonans (NMR) böbrek taşı parçalama cihazları, kalp pompası, portatif analizörler tıbbi teknolojideki yeniliklerin örnekleri olarak ifade edilir.

28

29 Hastaneler Ve Modern Teknoloji Tüm bu yeni teknoloji ürünleri beraberinde farklı sorunları da getirmektedir. Ergonomi bilimi bu sorunları en aza indirmek veya yok etmek için gereksinim duyduğumuz yöntemlerin bütünüdür.

30 Tıbbı Teknolojilerin Özellikleri Yüksek tıbbi teknolojiler daha iyi eğitilmiş iş gücü gerektirir. Güçlerine oranla daha az, fakat daha kaliteli enerji kaynakları kullanılır. Daha çeşitli ve daha kaliteli malzemeler kullanılır. Yüksek tıbbi teknolojiler, yoğun teknolojilerdir, pahalıdır.

31 Tıbbı Teknolojilerin Özellikleri Ergonomi toplam kalite yönetimine de katkı sağlar. Hastanelerde tetkik,teşhis ve tedavi üniteleri, yardımcı tıbbi üniteler ile idari,mali ve teknik birimler için gerekli olan İnsan gücü Makine ve malzeme ihtiyaçlarının saptanarak bunlar arasındaki iş akışı ilişkilerine göre uygun büyüklükte ve uygun yerde yerleşim alanlarının belirlenmesi gereklidir.

32 Tıbbı Teknolojilerin Özellikleri Yönetim bölümlerinde verilen büro hizmetleri bilgi ağırlıklı işler olurken Genel temizlik, hijyen bakım, onarım, çamaşırhane, yemekhane gibi değişik hizmetler enerji ağırlıklı işler USG,NMR,özel tıbbi hizmet bölümlerindeki hizmetler insan makine uyumu içerisinde hem enerji hemde bilgi ağılıklı işleri kapsamaktadır

33 Hastanelerde Önemli Ergonomi Müdahaleleri Boş zamanlarında dinlenebilmeleri için kolay ulaşım ve iletişim hattı bulunan personel odaları ayrılmalıdır. Giriş kapıları otomatik açılıp kapanabilir olmalı, Uzun koridorlarda veya büyük bekleme salonlarında duvara destek parmaklıklar konmalı. Özürlü tuvaletleri yapılmalı. Alarm ve anonslar hem görsel hem de işitsel olmalı. Görme özürlüler için özel yürüme yolları yapılmalı.

34 Laboratuar Ergonomisi Laboratuvar personeli işleri gereği önemli ergonomik riskler altındadırlar. yanma,kramp, parmak,bilek, başparmak, ön kol,dirsek,boyun ve omuz ağrıları, bel ağrısı, şişme, karıncalanma, uyuşma, güçsüzlük veya yorgunluk önemli uyarıcı belirti ve bulguları oluşturmaktadır.

35 Laboratuar Ergonomisi Laboratuarda ergonomik stres etmenleri Pipetle çekme, Çeker bacalar, Laboratuar çalışma tezgahları, Mikroskop incelemesi, Biyolojik güvenlik kabinleri, Bu tip laboratuar uygulamaları ileri derecede yineleme özelliği taşıyan, statik postürü zorlayan durumlardır:

36 Laboratuar Ergonomisi Uzun süre mikroskoba bakmaya bağlı olarak boyun,omuz,gözler,bel el, kol ve bilekte önemli zorlanmalar ortaya çıkar. Mikroskoba bakılırken mümkün olduğunca dirsekler vücuda yakın tutulmalı kanatlama yapılmamalıdır. Mikroskop okülerinin gereğinde kullanıcıya yaklaşmasını sağlayacak uzatma mekanizmalarından yararlanılmalı YA DA ergonomik yeterliliği yüksek miroskoplar seçilmelidir.

37 Hemşireler Kas iskelet sistemi hastalıklarıyla karşılaşan önemli meslek gruplarından biri hemşire ve hasta bakıcılardır ABD de travma rakamlarına göre Hastanelerde çalışan 100 hemşirenin 12 si, bakım ev.de çalışan 100 hemşireden 17.3 ü omurga ile ilgili sorunlarla karşılaşmaktadır. Bunun temel nedeni hasta taşıma ve hastaların yataktan sedyeye sedyeden yatağa alınması gibi kaldırma, itme, çekme hareketleridir.

38 Hemşireler Cerrahlar,diş hekimleri gibi hemşirelerin omurga sorunlarının çözümlenmesinde: Uygulama eğitimi Kaldırma işlemlerinde mekanik araçların kullanılması Doğru Postür eğitimi Uygulama davranışları ile ilgili sistemli eğitici denetim gereklidir.

39 KATILIMI KATILIMINIZ İÇİN TEŞEKKÜRLER