İLETİŞİM KURAMLARI EYLÜL 2016

Transkript

1 İLETİŞİM KURAMLARI EYLÜL 2016

2 İLETİŞİM KURAMLARI BİLİM SOSYAL BİLİM İLETİŞİM KURAM / MODEL TEMEL KURAMLAR

3 ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ BİLİM sistematik bilgilerin birikimi sistematik bilgi kümesi

4 ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ SOSYAL BİLİM 18. yüzyılda yeni bilim olarak kullanılmıştır.! Aguste Comte, 1813, Sosyal Fizik! Toplumsal gerçeklikle ilgilenir.

5 ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ SOSYAL BİLİM - sosyoloji TOPLUM İÇİNDE YAŞAYAN İNSANLARI İNCELER! objektif, genel ve pozitif! olguların araştırılması, gözlemlenebilmesi ve buna bağlı sistematik analiz şarttır.

6 ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ SOSYAL BİLİM pozitivizm! yorumlayıcı eleştirel!

7 SOSYAL BİLİM

8 SOSYAL BİLİM Pozitivizm Yorumlayıcı Eleştirel Araştırma Nedeni yasalar keşfetmek toplumsal anlam mitleri paramparça etmek Toplumsal Gerçekliğin Doğası var olan yazalar etkileşimle akıcı betimleme gizli altta yatan yapılar tarafından yönetilen Bilginin Rolü araşsal bir yönelim pratik bir yönelim diyalektik bir yönelim

9 POZİTİVİZM, YORUMLAYICI VE ELEŞTİREL ampirik (deneye ve gözleme dayalı) sistematik kuramsal açık uçlu süreçlerdir.

10 İLETİŞİM haberleşme 1972 yılından önce iletişim kelimesinin yerine Arapça kökenli haber sözcüğünden türetilen haberleşme sözcüğü kullanılmıştır. Haberleşme yeterli gelmemektedir. İletişim haberleşmeyi de içeren daha geniş kapsamlı bir alışveriş anlayışını yansıtmaktadır. Haber (xabar): Arapça 6 yy. bilgi, birinci elden bilinen şey

11 İLETİŞİM İl 8 yy. Varmak, bitişmek İlet 8 yy. Göndermek, sevk etmek, vardırmak İleti 1972 mesaj İletiş 14 yy. yaklaşmak, ilişmek, kavga etmek İletişim 1972 komünikasyon

12 İLETİŞİM 1. Duygu, düşünce veya bilgilerin akla gelebilecek her türlü yolla başkalarına aktarılması, bildirişim, haberleşme, komünikasyon. 2. tek. Telefon, telgraf, televizyon, radyo vb. araçlardan yararlanarak yürütülen bilgi alışverişi, bildirişim, haberleşme, muhabere, komünikasyon

13 İLETİŞİM KAYNAKTAN HEDEFE YOLCULUK

14 KURAM / MODEL KURAM İŞLENMİŞ BİLGİ TOPLULUĞU Belirli bir konudaki düşüncelerin, görüşlerin bütünü, teori MODEL SİSTEMATİK YAPI Düşüncelerin, görüşlerin bütününün bir yapı ya da süreç olarak sistematik biçimde aktarılmasıdır.

15 EGEMEN propaganda enformasyon etki iki aşamalı akış teknolojik kullanım ve doyum ELEŞTİREL frankfurt okulu hegemonya ideoloji göstergebilim kültürel incelemeler medyanın ekopol gündem belirleme suskunluk sarmalı

16 TEMEL KURAMLAR - etki KURAM / MODEL ETKİ LASWELL

17 TEMEL KURAMLAR - etki X şeyinin Y üzerindeki gücü PROPAGANDA TEKNİKLERİ ÜZERİNE ÇALIŞMALARI BULUNAN LASWELL, ETKİ KURAMINI ORTAYA ÇIKARMIŞTIR. II. Dünya Savaşı sonrası iletişim alanında araştırmalar özellikle Amerika Birleşik Devletlerinde iletişim alanındaki ilk çalışmalar yapılmıştır. Çalışmalarla beraber iletişim biliminin varlığından söz edilip edilmeyeceği tartışılmaya başlanmıştır. Siyaset bilimci Harold D. Laswell seçim dönemi siyasetçilerin bireylerin oy kullanma etkileri üzerine yapmış olduğu çalışmaları The Communication Of Ideas adlı eserinde açıklamıştır.

18 TEMEL KURAMLAR - etki Yapmış olduğu çalışmalar sonucunda iletişim eylemini beş soruyu yanıtlayarak açıklamıştır. Kim? Ne dedi? Nasıl söyler? Kime söyler? Ne gibi bir etkiyle söyler?

19 TEMEL KURAMLAR - etki ETKİ KURAMI X şeyinin Y üzerindeki gücü LASWELL MODELİ

20 TEMEL KURAMLAR - enformasyon Haber alma, haber verme, haberleşme

21 TEMEL KURAMLAR - enformasyon amaç Enformasyon, bir kaynaktan bir alıcıya iletilen mesajın içeriğidir Bu bağlamda; enformasyon, x ten y ye hangi kalitede gitmektedir.

22 TEMEL KURAMLAR - enformasyon enformasyon kalitesi

23 TEMEL KURAMLAR - enformasyon binary digit (ikili sayı) kavramının kısaltılmışı olan bit sistemini temel almaktadır.! PARA ATIŞI yazı tura ZAR ATIŞI 6 olasılık (6 değişken vardır)!!

24 TEMEL KURAMLAR - enformasyon VERİ HESAPLANABİLİR BİR BOYUT KAZANMIŞTIR. HESAPLAMA İÇİN YAPISAL BİR SİSTEM OLUŞTURULMUŞTUR. BU KURAM BİLİŞİM TEORİSİNİNTEMELİNİ ATMIŞTIR.

25 TEMEL KURAMLAR - enformasyon matematiksel iletişim modeli

26 ARAŞTIRMA YÖNTEMLERİ BİLİM SOSYAL BİLİM İLETİŞİM KURAM / MODEL TEMEL KURAMLAR etki-enformasyon

27 tümevarım vs tümdengelim NİTEL tümevarım özel>genel kalitatif spekülatif eleştirel keşif adorno frankfurt NİCEL tümdengelim genel>özel kantitatif yönetimsel egemen teyit lazarsfeld colombia

28 EGEMEN propaganda enformasyon etki iki aşamalı akış teknolojik kullanım ve doyum ELEŞTİREL frankfurt okulu hegemonya ideoloji göstergebilim kültürel incelemeler medyanın ekopol gündem belirleme suskunluk sarmalı

29 İLETİŞİM TARİHİ ÜÇ DEVRİM sözlü kültür-belleğin gücü chirografik devrim (MÖ. 4.yy) gutenberg devrim (15.yy) elekt(rik)ronik devrim (19.yy) yazının bulunmasını izleyen dönem matbaanın bulunmasını izleyen dönem telgraf ve daha sonra radyo-tv bulunması

30 İLETİŞİM TARİHİ Platon a göre yazı İletişim dünyasının günümüzde bilinen ilk gelenekçi düşünürü ünlü Yunan filozof Platon dur. Platon, Fedro adlı eserinden de anlaşılacağı gibi, yazının insanların düşüncelerini değiştireceğini, bu değişikliğin belleği dışlayıp ikincil kılacağını ve bunun da onarılmaz biçimde bir değişime yol açtığını ilk görenlerden biri olmuştur.

31 İLETİŞİM TARİHİ Platon Fedro adlı kitabında Yukarı Mısır daki büyük kentlerin birinde Kral Thamus Tanrı Theuth u sarayına çağırır; Theuth: sayılar, aritmrtik, geometri, astronomi gibi buluşları bulunur. Theuth yazıyı bulduğunu ifade eder. Bu sayede Mısırlılar daha bilge olacak ve anımsamaları kolaylaşacaktır. Bu bilgi belleğin ve bilgeliğin ilacıdır. Ancak gerçekten de yazının bulunması, onu öğreneceklerin belleklerinin zayıflamasına neden olacaktır. Çünkü herşeyi yazıya bırakıp, kendi içlerinden değil, salt o garip işaretlerden anımsamaya alışcaklar; demek oluyor ki sen belleğin ilacını bulmuş değilsin, belleği çağırmasını öğretebilirsin. Bilgeliğe gelince, sen müritlerine gerçeği değil,salt dış görünümü öğretebilirsin, onlar seni dinleyerek çok şey bildiklerini sanacaklar ama aslında hiçbir şey bilmeyecekler, onlarla konuşmak zorlaşacak, çünkü bilge değil, salt fikir sahibi olacaklar.

32 EGEMEN propaganda enformasyon etki iki aşamalı akış teknolojik kullanım ve doyum ELEŞTİREL frankfurt okulu hegemonya ideoloji göstergebilim kültürel incelemeler medyanın ekopol gündem belirleme suskunluk sarmalı

33 propaganda kuramı propaganda uyarıcı-tepki sihirli mermi hipodermik iğne İletişim alanında başlangıcı yapan ve 1940 ların sonlarına kadar egemen olan yaklaşımdır. Psikoloji temellidir. Bu nedenle yaran-tepkimodeli ortaya çıkarılmıştır.

34 propaganda kuramı Temel Soru: iletişim araçlarının bireylerin tutumları ve davranışları üzerinde nasıl bir etki yaptığıdır. Etkinin anlamı: bireylerin tutumları ve davranışları üzerinde kitle iletişim araçları vasıtasıyla değişiklik temellidir. Anlamı Üreten: siyasal alandaki egemen olan siyasetçilerin istediği doğrultuda tutum ve davranış değişikliği yaratmadır.

35 propaganda kuramı Kitle toplumunda bireylerin medya mesajları karşısında hayli savunmasız olma durumudur. ilk iletişim araştırmalarına; sihirli mermi, derialtı iğne, hipodermik şırınga Bunlar daha çok sistemli bir kurama dönüşmeyen dağınık çalışmalardır.

36 propaganda kuramı Uyaran-tepki Modeli UYARI Kısa süreli bellek depolama Uzun süreli bellek depolama okuma ve yorumlama TEPKİ

37 propaganda kuramı arası iki büyük savaş yaşandı!!!! Halkın savaşmaya motive edilmesi, sosyalist düzenin kabulü için propaganda teknikleri siyasal iktidarların temel amacı haline gelir.

38 propaganda kuramı sihirli mermi medyanın sınırsız derecede etkileme gücü Etki (uyarıcı) Süreç (işlem) Davranış (işlem) ekonomik siyasal ve entellektüel seçkinler, kitle iletişim araçlarını kullanarak bu insanları yönlendirebiliyordu.

39 propaganda kuramı sihirli mermi Ana akım iletişim çalışmalarının temelini oluşturan bu kuram, doğrusal bir nedensellik anlayışına dayanır. Bu yaklaşıma göre, elitlerin kia nı kullanarak kitlelere gönderdikleri mesajların onlar üzerinde deri altı enjeksiyon yapan bir şırınga ya da sihirli bir mermi gibi doğrudan ve anında bir etkide bulunduğu düşünülmektedir.

40 propaganda bakanı joseph goebbels Halkın savaşmaya motive edilmesi, yalanın üstadı

41 iki aşamalı akış Elihu Katz ve Paul Lazarsfeld

42 iki aşamalı akış Elihu Katz ve Paul Lazarsfeld Halkın Tercihi, Amerika da 1940 Başkanlık seçimleri sırasında gerçekleştirilir lara kadar KİA etkisi çok güçlü olduğu düşünülür. bu araştırmayla etkinin sınırlı olduğu anlaşılır. GÜÇLÜ ETKİ yerini SINIRLI ETKİ ye bırakır.

43 iki aşamalı akış güçlü etkiden sınırlı etkiye Halkın Tercihi araştırmasında elde edilen bulgularla farkına varılan bireysel farklılıklar, kanaat önderi, grup ilişkileri gibi bir takım etmenler kavramsal ve kuramsal dayanak oluşturur. İletişimin işleyişinin sanıldığı gibi doğrusal bir süreç olarak değil iki aşamalı akış biçiminde gerçekleştiği, insanların kitle iletişim araçlarına sürekli değil seçmeli açık akldıkları, KİA her bilgi olduğu almak yerine çevredekilerle tartıştıktan sonra değerlendirmelerle alımladıklarını belirtir.

44 iki aşamalı akış Önemli Saptamalar; bireysel farklılıklar bireysel grup ilişkileri kanaat önderleri iletişimde iki aşamalı akış KİA na seçmeli açık kalma

45 iki aşamalı akış Kamuoyu önderleri kitle iletişim araçlarından gelen bilgileri

46 iki aşamalı akış Kamuoyu önderleri kitle iletişim araçlarından gelen bilgileri