Geleceğine Sahip Çık KAYSERİ, İş, Siyaset ve Sivil Toplum Dünyamızın Değerli Temsilcileri, Değerli MÜSİAD Üyeleri ve MÜSİAD Dostları,

Transkript

1 Geleceğine Sahip Çık KAYSERİ, Sayın Büyükşehir Belediye Başkanım, İş, Siyaset ve Sivil Toplum Dünyamızın Değerli Temsilcileri, Değerli MÜSİAD Üyeleri ve MÜSİAD Dostları, Değerli Basın mensupları, Dünya ve Türkiye ekonomisindeki gidişatı yorumlamak ve ülkemizin içinde bulunduğu önemli referandum sürecini değerlendirmek amacıyla düzenlenen bu toplantıya davetiniz sebebiyle teşekkür ediyor ve sizleri saygıyla selamlıyorum; hoş geldiniz, şeref verdiniz. Sözlerime, Çanakkale ve Adıyaman da meydana gelen depremleri hatırlatarak ve başta orada yaşayan kardeşlerimiz olmak üzere, bütün milletimize geçmiş olsun diyerek başlıyorum. Can kaybı olmaması bizi teselli etti. Yaralılara, Allah tan acil şifalar diliyorum. Ülkemiz bir vücut gibidir; bu yüzden, neresi ağrıyorsa canımız ordadır. Madem, ülkemizi bir vücuda benzettik; gelin, şimdi, bu vücudun sıhhatine de hep birlikte bir göz atalım. Çünkü, Ekonomi de, vücudun kan dolaşımı gibidir. Kan dolaşımının sıhhati, vücudun sıhhatinin bir göstergesidir.

2 Hayatımızda, göstergeleri bir amaç için kullanıyoruz. Bir ölçümleme yapıyoruz. Oradan hareketle de, ölçüm yaptığımız durum hakkında, yorumda bulunuyoruz. İyi, diyoruz. Kötü, diyoruz. İyiye gidiyor, diyoruz. Gidişatı iyi değil, diyoruz. Biz, iş dünyası temsilcileri, doğru sonuç veren ölçümlemelere çok önem veririz. Neden mi? Çünkü, önümüzü görmek isteriz. Yere sağlam basmak isteriz. Yanlış zamanda, yanlış yatırım yapmak istemeyiz. Varlığımıza rağmen, zamanlaması yanlış bir yatırımın kurbanı olmak istemeyiz. İstikrar sürecek mi, bundan olabildiğince emin olmak isteriz. Bu noktada, ekonominin bir başka önemli ayağı da Döviz Kurları. Bana, döviz tahmini soruyorlar. Bugüne kadar, hiç döviz tahmininde bulunmadım.

3 ABD'de, tam 18 yıl görev bir FED Başkanı vardı, Alan Greenspan. "Bir Merkez Bankacıya hata yaptırmak isterseniz, Döviz Tahmini yaptırın" demişti. Adam, FED Başkanı. Dövize yön veren, Dövizle oynayan adam. O bile, böyle söylüyor. Ben, hiç döviz tahmininde bulunmadım ama, bir yorumda da bulundum. Dedim ki: İş Dünyası için, Dövizin değeri önemlidir. Aşırı değerli veya aşırı değersiz TL'nın doğurduğu önemli sorunlar da vardır. Bu arada, bizim ülkede Döviz denince, yorumlar, USD üzerinden yapılır, biliyorsunuz. Ama, iş dünyası için, USD'nın değerinden çok, ani değişimleri önemlidir. Yani, önünü görememek, çok daha önemlidir. USD, geçtiğimiz günlerde bir ara 4-TL oldu. Elbette olumsuz etkisi de çok oldu. Bir miktar ateşi düşse de, hala da etkileniyoruz. Ama, inanıyorum ki, bir süre sonra, yüksek veya düşük döviz değerine bile kendimizi ayarlayabiliriz. Ama, nereye gideceğini bilemezsek, işte iş dünyasının asıl sorunu o zaman başlar.

4 USD/TL Paritesi, 5'e 6'ya doğru mu gidecek, 3'e 2'ye doğru mu inecek? Bu noktada büyük bir belirsizlik varsa, bu belirsizlik, belimizi daha çok büker. MÜSİAD olarak, iş dünyasının temsilcileri olarak, çalışmalarımızda, olabildiğince, belirsizlikleri ortadan kaldırmayı hedefliyoruz. Raporlarımızı da o amaçla hazırlıyoruz. Önerilerimizi de. Eleştirilerimizi de. Bu çalışmalarımızdan bir tanesi de, MÜSİAD olarak, iş dünyasının nabzını tutmak için tasarladığımız, Satın Alma Müdürleri Endeksi, yani kısaca SAMEKS. İngilizcesi PUMAX Purchasing Managers Index. Nabız tutmaktan gayemiz, durum tespiti yapmak değil. Onu, iyi kötü yapabilenler zaten var. MÜSİAD SAMEKS Endeksi, sadece mevcut durum tespiti değil, geçmiş dönem istatistiklerine ilişkin bir arşiv hiç değil. SAMEKS, İş Hayatının geleceğine yönelik, altyapısı sağlam tahminlerde bulunuyor. Ne dedik?

5 İş dünyası, önünü görmek ister. Gelecek planlarını yaparken, yere sağlam basmak ister. Yaş tahtaya basmak istemez. Gideceği yolda engeller var mı? Varsa bunlar nasıl engellerdir, neden kaynaklanır, nasıl aşılabilir; bunları bilmek ve hesaplamak ister, dedik. Ve en önemlisi, bu bilgilerin de güvenilir olmasıdır. Peki, bunu nasıl sağlayacağız? Her gün medyadan izliyorsunuz: Ekonomide gidişatının nasıl olacağına dair birçok tahmin yapılıyor. Peki, bu tahminleri yapanlar, hangi verileri kullanıyor? İstatistikler açıklanıyor. Bakıyoruz, o istatistiklerin bir kısmı, beklentiye yönelik. Beklenti çok önemlidir. Ekonomi, bir anlamda da, beklentilerin iyi yönetilmesi sanatıdır. Ama, beklenti anketleri, somut veriler içermez. Bazı istatistiklerse, olup bitmiş olayları anlatır. Mart ayının başındayız. Geçtiğimiz günlerde, Kasım işsizlik verileri açıklandı. Tamam, önemli bir bilgi, ama geçmişte kaldı. 4 ay öncesinin bilgisi.

6 Yaşanan, yaşandı. Ben, bugüne ve yarına bakmak isterim. Yarına bakarım derken, lafın gelişi söyledim. Aslında, Nisan ayı nasıl geçebilir, Mayıs neler getirebilir, bunları bilmek isterim. İşte, SAMEKS ile bunu yapıyoruz. Şirketlerimizde, geleceğin en yakın takipçisi kimlerdir? Satın Alma Müdürleri. Müşterilerden gelen siparişlere bakarlar, stoklara bakarlar, mevcut istihdama bakarlar, üretim ya da hizmet verebilme kapasitesine bakarlar ve yeni mal siparişlerini verirler. Yani, geleceği, en yakından, onlar takip eder. İşte, biz de onlara, sizlerin Satın Alma Müdürlerine soruyoruz. Her ayın 20'si ile 22'i arasında, Danışman Hocalarımız ve Ekonomi Birimimiz ile oluşturduğumuz firmalık havuzumuzun Satın Alma Müdürleri tek tek aranıyor. Aradığımız firma; Hizmet sektöründeyse, 5 Soru, İmalat sektöründeyse, 6 soru soruyoruz. Sonra, bu cevapları konsolide ederek, her ayın son iş gününde, farklı bir şehirde, kamuoyu ile paylaşıyoruz.

7 Hizmet Endeksini ayrı, Üretim Endeksini ayrı değerlendirip, bir de Bileşik Endeks yapıyoruz. Tam 50 aydır, yani 4 yıl 2 Aydan beri, hiç aksatmadan bu çalışmayı yapıyoruz. Ve 2017 yılı başından itibaren de, sonuçları mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış olarak açıklıyoruz. Açıkladığımız sonuçları, 2 ay sonra TÜİK'in açıkladığı "İmalat Sanayinin gerçekleşen rakamlarıyla" kıyasladığımızda ise, memnuniyetle görüyoruz ki, %80-85 oranında doğru bir öngörü yapıyoruz. Hem de, hiçbir ücret almadan yapıyoruz bu işi. Hem bedava bilgi, hem de doğru bilgi veriyoruz. Tam, Kayseri'ye uygun. Ülkemizde, geçmişte benzer çalışmayı yapan bazı kurumların, sadece imalat sanayi için, %30-35 doğruluk oranıyla veri paylaştığını hatırlatmak isterim. Demek ki, iş dünyasını, zamanında, doğru analizlerle, erkenden bilgilendiren ve uyarabilen, güzel bir sistemimiz var. Şubat ayı verilerini, İnegöl de açıkladık. Yaptığımız çalışmalarda; Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış SAMEKS Bileşik Endeksi Şubat ayında 5,0 puan artarak 51,4'e yükseldi. Endeks, 50'nin üzerinde çıkarsa, bu, olumlu demek.

8 Hizmet Sektörü 7,1 puan artarak 52,8'e yükseldi. Sanayi sektörü ise 1,4 puanlık bir gerilemeye rağmen 50,2 puanla, 50 seviyesinin üstünde kalarak koruyarak, olumlu görünüme devam etti. Detaylı bakınca; Hem sanayi, hem de Hizmetler sektöründe, girdi alımlarında artış sürüyor. Bu, firmaların Türkiye ekonomisine duyduğu güvenin işaretidir. Bu nedenle, endekste, önümüzdeki dönemde de artışın sürmesini bekliyoruz nin ilk çeyreğinin sonuna yaklaşırken; ABD deki seçimler, İngiltere'nin AB'den çıkış kararı Brexit ve küresel talep yavaşlaması nedeniyle yavaşlayan ekonomik hareketliliğimizin, yeniden hızlanmaya başladığını söyleyebiliriz. Dünyaya baktığımızda ise; Küresel piyasalar, FED in para politikalarına yoğunlaşmış durumda. Yani, yine finans odaklı bir ekonomiden bahsediyoruz. Faizin doğrusunu/yanlışını, faizden kimlerin yararlandığını veya faizin kaynağını değil, faizlerin sadece oranlarını tartıştığımız çarpık sistem, ne yazık ki hala devam ediyor. Diğer taraftan, Trump ın, üretimi yeniden ABD ye çekme ve istihdamı arttırma, US Dolarının da kendi ihracatını etkileyecek seviyede değer kazanmasına engel olacak bir politika izlemek istediğini görüyoruz. Bu da, bir belirsizliği yanında getiriyor. Avro bölgesinde ise, nispeten toparlanma devam ediyor.

9 Değerli Misafirler, Şubat SAMEKS verileri olumlu. Ekonomik aktivitede iyileşme var. Temennimiz, bu canlılığın daha da iyileşerek devam etmesi. Çünkü, güzel bir atasözümüz var: "Tek çiçekle bahar olmaz." Birkaç damlayla, taşları delemeyiz. Başarı, devamlılık ister, süreklilik gerektirir. Bu da, yapılacak çalışmaların ve alınacak sonuçların sürdürülebilir nitelikte olmasını lüzumlu kılar. Gerek bireysel, gerekse toplumsal meselelerde, eğer bir hedefe ulaşmak istiyorsak, işler dönüp dolaşıp sürdürülebilirlik kavramında düğümleniyor. Sürdürülebilirlik demek, istikrar demektir. İstikrar olmadan; yeni hedefler belirlemek, yeni başarılar elde etmek şöyle dursun, mevcut kazanımları korumak bile mümkün değildir. Tarihimiz, ne yazık ki bunun örnekleriyle dolu. Çok uzağa gitmeye de gerek yok. Birkaç gün önce, 28 Şubat ın yıldönümüydü. 7,5 ay önce de, 15 Temmuz idi.

10 28 Şubat post modern darbesinin mağdurlarından birisi olan, merhum Başbakan Prof. Dr. Necmettin Erbakan Hocamızı, rahmet ve saygıyla anıyorum. Bu milletin üzerinde çok emeği var. Mekanı cennet olsun. Değerlerimizi, onları kaybetmeden önce hayırla yad edebilmeyi, Allah hepimize nasip etsin. Yoksa, tenkit etmek kolay. Bedava nasıl olsa. Hadi gel sen yap denince, ortaya bir şey koymaktan aciz, o kadar zavallı var ki etrafta. Evet, 28 Şubat. Hatırlamak bile istemediğimiz, üzücü olayların yaşandığı bir tarih. Bir öç alma peşinde değiliz. Ama, şirketlerin fişlendiği, ev ve işyerlerinin gece yarıları çilingirlerle açılıp zorla içeri girildiği günleri de unutmadık. Evlatlarımıza ve ailelerimize yaşatılanları da unutmadık. Tarih de unutmayacak. Hamdolsun MÜSİAD, 28 Şubat'ta nerede durduysa, e-muhtırada da, Gezi Olaylarında da, Aralık sürecinde de ve elbette 15 Temmuz FETÖ'nün hain darbe girişiminde de, tam zamanında ve olması gereken netlikte, olması gereken aynı yerde durdu. Bugün de, aynı yerdeyiz.

11 Ülkesini seven işadamları olarak, milletimizin tarafındayız. Bosna Hersek'in Bilge Kralı, mücadele insanı, derin entelektüel birikime sahip Merhum Aliya İzzetbegoviç diyor ki: "Tarihi, yani Kaderi, Allah yazar. İnsanlar, tavırlarıyla nerede durduklarını belli ederler." İşte, biz de bunu yapıyoruz. Tavrımızı gösteriyoruz. Sadece tavrımızı gösterip, sonra da kenara da çekilmiyoruz elbette. O tavır doğrultusunda çalışıyoruz. Sonuç mu? İşte, biz o sonuca, Kader diyoruz. Kaderi, Allah belirler. Artık, başka darbe süreçlerinin yeniden yaşanması bir tarafa, ihtimalini bile aklımızdan geçirmek istemiyoruz. Millet olarak, bugüne kadar; Siyasette vesayete, toplumda düşmanlığa, ekonomide gerilemeye, hukukta adaletsizliğe ve uluslararası kamuoyunda itibarsızlığa neden olan darbelerden, muhtıralardan ve müdahalelerden çok çektik. Bugün geldiğimiz noktada, Türkiye nin artık böyle meselelerle kaybedecek zamanı yok.

12 Milletimizin, böyle gürültülere pabuç bırakmaya da hiç niyeti yok. 15 Temmuz da bunu bütün dünyaya gösterdi. Fakat, köklü çözümlere ihtiyacımız var. Bize, bu gibi sorunların ortaya çıkmasına meydan vermeyen yapısal çözümler gerekiyor. Ülkemiz, önemli bir Anayasa değişikliği Referandum sürecinde. Bazıları soruyor! Anayasa değişikliği ile, iş dünyasının ne derdi var ki? Size ne Anayasadan? Anayasanın hangi maddesi iş yapmanıza engel oluyor ki, siz de kalkıp fikir söylüyorsunuz? Bırakın, o yorumları akademisyenler yapsın. Siyasetçiler yapsın, diyorlar. İşlerine öyle geldiği için, böyle konuşuyorlar. İzninizle, işin siyasetçilere veya akademisyenlere ait kısmını onlara bırakarak, siyasi yorumlara girmeden, bazı açıklamalarda bulunmak istiyorum. Evet, biz iş dünyası olarak, Anayasadan etkileniyoruz.

13 İş yapmamız, Anayasanın yanlış yorumları, garip maddeleri, acayip uygulamalarıyla, açıkça engelleniyor. Ama, kimileri de gayet iyi bildikleri halde, bunu görmezden geliyor. Nasıl mı? Ben bir mühendisim. Analitik düşünürüm. Analiz eder, en iyi çözüme odaklanırım. Anayasa değişikliği sürecini de, yapısal çözüm bağlamında değerlendirmek gerektiğini düşünüyorum. Öncelikle, mevcut sistem arızalı. MÜSİAD olarak, Cumhurbaşkanının ilk defa halk tarafından seçilmesi sürecinin başından beri söylediğimiz bir gerçek var. Türkiye de, Kuvvetler Ayrılığı olarak ifade edilen, ama kurgusunda Kuvvetler Karmaşası olan bir sistem var ve mutlaka değiştirilmeli, dedik ve demeye de devam ediyoruz. Anayasalar, bireylerin hak ve özgürlüklerini devlete karşı güvence altına alır ve devletin yönetme sürecinde bağlı olduğu kuralları belirler. Fakat bu kurallar, millet tarafından seçilmiş meşru iktidarı köşeye sıkıştırmak ve iş yapamaz hale getirmek anlamına gelmez ve gelmemelidir. Aksi halde, hak ve özgürlükleri güvence altına alma çabaları, devlet üzerinde hegemonya kurmaya çalışan vesayetçi güçlerin, iktidarlarını pekiştirmesi ve yönetimi ele geçirmesi sonucunu doğurur.

14 Ve maalesef, ülkemizin son dönemlerindeki anayasalar, hep bu sonucu doğurmuştur. Çünkü, Türkiye Cumhuriyeti nin son anayasalarının yapım süreçleri incelendiğinde, karşımıza, toplum iradesini yok sayan, meşru olmayan güçler, silahlı kuvvetler ve darbeler çıkıyor ve 1982 anayasaları, darbeler sonucunda yürürlüğe girdi anayasasında öngörülen Cumhuriyet Senatosu ve 1982 anayasasını hazırlayan Milli Güvenlik Konseyi, vesayet yönetiminin bariz örnekleridir. Milletin iradesini hiçe sayarak, darbelerle devlet düzeni kuran vesayetçi zihniyet, kendi gücünün zayıfladığı ve milletin söz sahibi olmaya çalıştığı her dönemde, açık veya üstü örtülü şekilde, milletin seçtiği iktidara müdahalede bulunmuş, kendini daima iktidarın asıl sahibi olarak görmüştür. Vesayetçi zihniyetin önüne koyduğu engelleri aşarak milletin oylarıyla görev başına gelmeyi başaran liderlerse; tehditlerle, darbe girişimleriyle karşılaşmıştır. Bu darbe girişimlerinin nereye varabileceğini 15 Temmuz da gördük. Fakat 15 Temmuz'da, milletimiz, iradenin kendisinde olduğunu tüm dünyaya ilan ve ispat ederek bütün hesapları bozdu. Bunun örnekleri, tarihimizde maalesef çok. Ama, fazla geriye gitmeye de gerek yok.

15 2007 yılında, bu ülkenin seçimle göreve gelmiş hükümetine, bir e- muhtıra verilmişti. Devamında, Cumhurbaşkanlığı seçim sürecinin garabetini de, birlikte yaşadık. Zoraki icat edilen bir bakış ile Anayasa yorumlandı ve 367 saçmalığı üretildi. Cumhurbaşkanını seçtirilmiyordu bu milletin meclisine. O süreç devam etseydi ne olacaktı? Mevcut Anayasanın dayatılan garip yorumu sonucu, Cumhurbaşkanı seçememiş bir meclisimiz olacaktı. Bir, Kaos Ortamı yani. Biz bunlarla uğraştırılırken, 2008 yılına girdik niçin önemli? 2008, etkileri bütün dünyada hala devam eden Dünya Ekonomik Krizinin baş gösterdiği yıl. Bizim gibi, darbe sorunu olmayan, ekonomik bakımdan ise çok gelişmiş ülkelerin bile, hala baş edemediği 2008 krizinden söz ediyorum. Tam da o yıl, bir de baktık ki, iktidar partisine karşı, bir de kapatma davası açıldı. Aslında, bir anlamda, Anayasa Mahkemesinden kapatma kararı çıkar gibi de oldu.

16 Çünkü, Anayasa Mahkemesinde 6'ya 5 bir oy sonucu çıktı. Çoğunluk sağlandı. Ama, yetmedi. 7'ye 4 olsa, İktidar Partisi kapatılmıştı. O günler atlatıldığı için, daha rahat konuşuyorum. Bir an için, gelin, büyük bir oyla iktidara gelen, toplumsal bakımdan çok geniş bir karşılığı bulunan iktidar partisinin, kapatıldığını düşünelim. Cumhurbaşkanı da seçilememiş. Dünyadaysa, 1930 yılında yaşanan Ekonomik Buhrandan sonraki en büyük Ekonomik Kriz hüküm sürüyor. Hiçbir ülke, ne yapacağını bilmiyor. Yani, tam bir siyasi ve ekonomik belirsizlik ortamı var. Kaos var. O kapatmanın ve Seçtirilmemiş Cumhurbaşkanının toplumsal yankıları nasıl olurdu? İnsan düşünmek bile istemiyor. Ya, Ekonomik sonuçları ne olurdu? Hangi işadamı, böyle bir ülkede iş yapmak ister? Hangi iş adamı, önünü göremediği bir ortamda, ilave istihdam oluşturmaya çalışır?

17 Herkes kendi canının derdine düşmüşken! Şimdi, başka bir bakışla, tekrar düşünelim: Bir ülke, iş dünyasından ne bekler? Daha fazla yatırım, Daha fazla, istihdam, Daha fazla katma değer. Peki, iş dünyası, bunları yapabilmek için, içinde yaşadığı ülkeden neler bekler? Çok basit. 3 kelime. Huzur, Güven, İstikrar. Bir başka ifadeyle, SAMEKS'i açıklarken söylediğim gibi, "önünü görmek ister." Geleceğe, olabildiğince garanti ile bakmak ister. Önüne çıkabilecek muhtemel engelleri, öngörebilmek ister. Kaos istemez. Belirsizlik istemez. Peki, örnek olarak anlattığım, 2007 ve 2008'deki o kaos ortamını, hazırlayan neydi?

18 Biz, iş dünyası mı sebep olduk? Hayır, sebep, Darbe Anayasası idi. Demek ki, Anayasa ile, iş dünyasının işini yapamaması arasında, doğrudan bir bağlantı varmış. Demek ki, bizim iş yapmamız, Anayasa kaynaklı birtakım olaylar zinciriyle, kolayca engellenebiliyormuş. Bereket versin ki, bu süreçler atlatıldı. Ve hepsinin sonrasında, kısmi bir Anayasa değişikliği yapıldı. Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi esası benimsendi. O düzenlemeyle, aslında darbe Anayasasıyla müthiş yetkilerle donatılmış, ama gerektiğinde Çankaya Köşkü yle sınırlanan bürokrat cumhurbaşkanından; meşruiyetini halka dayandıran, cumhur ile doğrudan ilişkide, yetkilerini kullanmaktan çekinmeyen siyasetçi cumhurbaşkanına geçiş süreci başladı. Fakat, bu düzenleme sonrasında da, hem cumhurbaşkanı, hem de Başbakan ve hükümet halk tarafından seçilen kişiler olduğu için, yürütmeyi oluşturan güçler arasında çift başlılık ve "güç dengesizliği" gibi bir sorunla karşılaşıldı. Zoraki süreçlerde çözüm arayışına gidilince, bu tip sonuçları da kaçınılmaz olabiliyor.

19 Elden ne gelir! Döğüşte yumruk sayılmaz, misali. Yine, iş dünyasının hoşlanmayacağı bir tablo daha ortaya çıktı. Belirsizlik. Öngörememek. Geleceği tahmin edememek. Yatırım iştahının kaçması. İş yapma enerjisini kaybetmek. İşte biz, bu tabloyu arzu etmiyoruz. Bu nedenle, Cumhurbaşkanının millet tarafından seçim sürecinin başında, daha adayların isimleri açıklanmamışken, "kuvvetler ayrılığı denilen, fakat kurgusunda kuvvetler karmaşası bulunan bu sistemin değişmesi gerektiğini söyledik." O zamandan beridir de, aynı şeyi söylüyoruz. Güçler karmaşasını ve siyasi krizleri ortadan kaldırarak, yönetim sisteminde istikrarı sağlayacak esaslı bir anayasa değişikliği yapmaya mecburuz. Bugün, tamamen yasal yetkilerini kullanan, bunları kullandığı için de kimilerince eleştirilen, fakat sorumluluk da taşımayan bir Cumhurbaşkanlığı var.

20 Sistemin, hem fiili ve yasal durumu tarif edecek şekilde tanımlanması, hem de Türkiye'ye ayak bağı olan taraflarının düzenlenmesi gerekiyor. Bugün yapılan değişiklik de, tam olarak bu. Kısacası, bize göre Meclis'te kabul edilen ve 16 Nisan da milletin oyuna sunulacak olan Anayasa değişikliği, bir tercih değil, bir ihtiyaç. Biz, iş dünyası olarak, sürdürülebilir bir kalkınma için, Türkiye nin bu en temel ihtiyacının mutlaka karşılanması gerektiğine inanıyoruz. Bu nedenle, "geleceğimize sahip çıkalım", diyoruz. Değerli Misafirler, Sizlere ilginç bir istatistik aktarayım: Dünya Bankası nın, İş Yapma Kolaylığı diye bir Endeksi var Ekim raporuna göre, Türkiye, 190 ülke arasında; İşe Başlama Kolaylığında 79 uncu, Vergi Ödeme Kolaylığında 128 inci, İnşaat İzni Alma Kolaylığında 102 inci, Sınır Dışı Ticaret Yapma Kolaylığında 70 inci, Elektrik Bağlatmada 58 inci, Mülk Kaydı Yaptırma Kolaylığında 54 üncü,

21 Kredi Alma Kolaylığında 82 inci, İflas Durumlarının Halledilmesi Kolaylığında 126 ncı, Sözleşmelerin Uygulanması Kolaylığında 33 üncü ve Yatırımcının Korunmasında 22 inci sırada yer alıyor. Bu rakamlar, hepimizin şikayet ettiği, işlerin yavaş yürümesine, yani atalete işaret ediyor. Allah aşkına, şu milletin aşkı olmasa, böyle bir ortamda, iş adamları, sizler, yeni yatırım, ya da yeni istihdam için kendini paralar mısınız? Zaten, paralasanız da ne olacak? Görüyoruz, işler yürümüyor ki! Biz bunu çok uzun zamandır dile getiriyoruz. Çünkü, yavaş ilerleyen bir sistemden en çok etkilenen kesimlerin başında, iş dünyası geliyor. Verimsizlik, iş dünyasını batırır. İşini zamanında ve doğru şekilde yapamamak, iş dünyasının rekabetçi niteliğini katleder. Raporlarımıza bakarsanız, bu sorunların çözümü için teklif ettiğimiz önerileri de görebilirsiniz. Kamu kurumlarının ve yönetim sisteminin, iş dünyasının dinamizmine ayak uydurabilecek, beklentilerine cevap verebilecek şekilde yeniden kurgulanması gerektiğini ifade ediyoruz.

22 Devletimiz bize, İş Dünyasına, ayakta kalabilmek ve büyümek için, Dünya ile Rekabet etmelisiniz diyor. Doğru. Peki, hala çok büyük bir güce sahip olan devletin kendisi, Dünya ile rekabet edebiliyor mu? Devlet Yönetim sistemimiz buna uygun mu? Biz iş yerlerimizde, Performansa göre iş planlaması yaparken, performansa göre elemen çalıştırırken, performansımıza göre Kredi almaya çalışırken, performansımıza bağlı olarak teşviklerden faydalanmaya çalışırken, devlet kendisi, performans değerlendirme kriteri uyguluyor mu? At kapağı devlete, sonuna kadar sana kimse dokunamaz. Bu adil mi? Bu, rekabetçi mi? Bu mantıkla çalışan bir sistemden doğru iş çıkar mı? "Kem Alat ile, Kemalat olmaz" demiş atalarımız. Dünya genelinde çok hızlı teknolojik gelişmelerin yaşandığı bir çağda, hızın kendisinin bile hızlandığı bir çağda, hantallığın telafisi olabilir mi? Kesinlikle olamaz. Bu nedenle, milletin tabiriyle, bugün gidip yarın gelmemek için, kararların daha çabuk alınması, işlerin daha çabuk yürümesi için;

23 kısacası, ekonomideki çarkların daha hızlı dönebilmesi için, referandum sürecini iyi anlamak, iyi yorumlamak gerekiyor. Günü birlik düşüncelerle, anlık hissiyat ile hareket edilecek zaman değil. Bu milletin, gelecek 100 yılı oylanacak. Ben, bir iş adamı olarak; Dolar ve Euro kurunun Hükümet tarafından 1,5 yıl ileriye doğru gün gün ilan edildiği bir ülkede, Cumhurbaşkanı ile Başbakan arasında bir toplantıda; "Anayasa kitapçığı masada fırlatıldı mı, yoksa sertçe ileriye doğru ittirildi mi" tartışmaları sonunda, tekrar çok ciddi bir hükümet krizimiz olmasını istemiyorum. Böyle bir siyasi kriz ve onun sonrasında ortaya çıkan ekonomik kriz sonrası, Doların, 687 TL'den TL'ye fırladığı bir ülkenin iş adamı olmak istemiyorum. O kriz sonrasında, kamuda çalışanlar yine her ayın sonunda düzenli olarak maaşlarını almaya devam ederken, iş yeri kapanan yüzlerce, binlerce iş adamından birisi olmak istemiyorum. Niye isteyeyim ki? Kim, böyle bir ortamda yatırım yapmak ister? Kim, hükümet tarafından 1,5 yıl boyunca ilan edilmiş bir döviz kuru ortadayken ve bütün planlarını ve yatırımlarını, fizibilitesini ona göre yapmışken, aniden %150 devalüasyon ile karşılaşmak ister ki? Hiç kimse.

24 Kim, Cumhurbaşkanı ve Hükümeti olmadan, Dünya Ekonomik Krizinde, Kaptansız bir gemide yol almak ister ki? Hiç kimse? 7 Haziran sonrası, bir süreliğine belirsizlik ortamı oldu. Hepimiz, çok tedirgin olduk. İş Dünyası, Belirsizlik istemez. İşte, bu temel gerekçelerden hareketle, bu referandumun, birçok sorunun çözümü için çok önemli bir ihtiyaç ve imkan olduğunu hatırda tutmalı ve bu imkanı iyi değerlendirmeliyiz. Geleceğimize sahip çıkmalıyız. İşte, bu sebeple, Anayasalar ve bu Anayasa değişikliği, tüm milletimiz için, ama özellikle iş dünyası için çok önemli. Bugün karşınızda, konuşmamın başında ifade ettiğim gibi, siyasi değerlendirmelere girmedim. Anayasa maddelerinin yorumlarına da girmedim. Konuya, iş dünyasının bakışı açısından ve temel yaklaşımlardan hareketle bakmaya gayret ettim. Küçük bir hatıramla bitireyim. Üniversite yıllarındaydık.

25 Bir Ramazanda, iftar masamızda, biraz meczup halli, Ali isminde birisini de misafir etmiştik. İftar sonunda, Arkadaşlar, misafir olduğu için; "Ali kardeş, Yemek duasını sen yapar mısın?" dediler. Ali, "Amin" deyip, açtı ellerini ve dedi ki: "Ya Rab! Varsın, Birsin. Ne Diyeceğimi bilirsin. El Fatiha" Umarım, çoğu zaten bildikleriniz olan bazı gerçekleri, farklı bir bakış açısıyla yansıtabilmişimdir. Umarım, ne dediğimi anlatabilmişimdir. Bu duygu ve düşüncelerle sözlerime son verirken, 16 Nisan daki referandumun şimdiden ülkemiz ve milletimiz için hayırlara vesile olmasını temenni ediyor, beni dinlediğiniz için teşekkür ediyor, sizleri saygıyla selamlıyorum. Nail OLPAK MÜSİAD Genel Başkanı