T.C. TİCARET BAKANLIĞI. KORUNMA ÖNLEMİ SORUŞTURMASI ARA İNCELEME RAPORU (Demir-Çelik Ürünleri)

Transkript

1 T.C. TİCARET BAKANLIĞI KORUNMA ÖNLEMİ SORUŞTURMASI ARA İNCELEME RAPORU (Demir-Çelik Ürünleri) ANKARA Eylül 2018

2 İÇİNDEKİLER 1. SORUŞTURMAYA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER Soruşturmanın Açılışı Soruşturma Kapsamı Ürünler Soruşturma Süreci Soruşturma Konusu Ürünün Kullanım Alanları Soruşturma Konusu Ürünlerin Üretim Süreci Benzer ve Doğrudan Rakip Ürün Soruşturma Konusu Ürünün İthalatında Uygulanan Mevzuat Gümrük Vergileri İlave Gümrük Vergileri Gözetim Uygulaması Dampinge Karşı Önlemler İTHALATIN SEYRİ VE GERÇEKLEŞME KOŞULLARI İthalatın Seyri Ülkeler İtibariyle İthalat Avrupa Birliği Menşeli İthalat Nispi İthalat İthalatın Piyasa Payı İthal Fiyatları YERLİ ÜRETİM DALININ EKONOMİK GÖSTERGELERİ SONUÇ EKLER Ek-1 Soruşturma Kapsamı Ürünler Ek-2 Yerli Üreticiler Listesi Ek-3 Soruşturma Konusu Ürünlerin İthalatında Uygulanan Gümrük Vergileri Ek-4 Soruşturma Kapsamı Ürünlerde Uygulanan İlave Gümrük Vergisi Oranları Ek-5 Ülkeler İtibariyle İthalat İstatistikleri Ek-6 Avrupa Birliği Menşeli İthalat Ek-7 Yerli Üretim Dalının Ekonomik Göstergeleri Yassı Mamuller Uzun Mamuller Boru ve İçi Boş Profiller Paslanmaz Çelikler Demiryolu ve Tramvay Hattı Malzemeleri

3 1. SORUŞTURMAYA İLİŞKİN GENEL BİLGİLER 1.1. Soruşturmanın Açılışı Dünya genelinde demir-çelik sektöründe korumacı eğilimler, başta ABD tarafından çelik ithalatında uygulamaya konulan ek vergiler ve Avrupa Birliği nin bazı demir-çelik ürünlerinde korunma önlemi soruşturması sonrasında uygulamaya başladığı geçici korunma önlemleri olmak üzere, son dönemde artış göstermiş olup buna bağlı olarak ortaya çıkabilecek arz fazlası ürünlerin ülkemiz pazarına yönelmesi olasılığı nedeniyle 27/4/2018 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin 2018/3 sayılı Tebliğ ile yassı mamuller; çubuklar, teller ve profiller; demiryolu tramvay hattı malzemesi; boru ve içi boş profiller ile paslanmaz çelik ürünlerinden oluşan bazı demir-çelik ürünlerinin ithalatına karşı re sen bir korunma önlemi soruşturması başlatılmıştır Soruşturma Kapsamı Ürünler Soruşturma kapsamı ürünlerin yer aldığı Gümrük Tarife Pozisyonlarına (GTP) ilişkin tablo Ek-1 de gösterilmektedir. İlgili Tebliğ de ürün kapsamının soruşturma sürecinde değişebileceği hükme bağlanmıştır. Bu çerçevede, ilgili taraflardan gelen bilgiler doğrultusunda paslanmaz çeliklerin sıcak haddelenmiş olanlarının ülkemizde üretiminin yapılmadığı tespit edilmiştir. Paslanmaz yassı ürünlerin sıcak olanlarının üretimi olmadığından soruşturma kapsamı ithalat ve yerli üretime ilişkin bilgilerde sadece soğuk paslanmaz çelikler değerlendirilmiştir Soruşturma Süreci Soruşturma ilgili soru formları Bakanlığın internet sitesinde yayımlanmış olup, yerli üreticiler, ithalatçılar, yurtdışında yerleşik üretici/ihracatçılar ve diğer tarafların görüşlerini iletmeleri için Tebliğin yayımından itibaren 30 gün süre verilmiştir. Söz konusu süre, talepler dahilinde 7 Haziran 2018 e kadar uzatılmıştır. Soruşturma kapsamında yer alan ürün gruplarından yassı mamuller için haddeleme faaliyetinde bulunanlar hariç 5, uzun mamuller için 15, boru ve içi boş profiller için 4, paslanmaz çelikler için 1, demiryolu ve tramvay hattı malzemeleri için 2 adet yerli üreticiden bilgi temin edilmiş olup, söz konusu üreticilerin Korunma Önlemleri Mevzuatı nda tanımlanan yerli üretici vasfını karşıladığı anlaşılmıştır. Soruşturma kapsamında bilgi temin edilen yerli üreticilerin listesi Ek-2 de gösterilmektedir Soruşturma Konusu Ürünün Kullanım Alanları Yassı mamuller otomotiv, beyaz eşya, makina, gemi, mobilya, demiryolu araç ve gereç, metal ambalaj, basınçlı kap, panel radyatör ve konteyner imalatında, altyapı projelerinde, enerji sektöründe, savunma sanayinde ve metal ambalaj sektöründe kullanılmaktadır. Uzun mamullerden inşaat demiri, inşaat sektöründe, yol ve köprü yapımı, viyadük ve korkuluk yapımında kullanılır. Filmaşin türleri hasırlık, tellik, civatalık, elektrodluk, yaylık başta olmak üzere çok çeşitli endüstrilerde ve inşaatlarda kullanılırken, profiller çelik konstrüksiyon olarak kullanılmaktadır. Boru ve içi boş profiller genel olarak, su borusu olarak kanalizasyon sistemlerinde, drenajda, gaz veya petrol hattı gibi enerji nakil hatlarında, buhar kazanlarında, santrallerde, ısı eşanjörlerinde, binalarda su dağıtımında, soğutucu ürünlerinin (buzdolabı, derin dondurucu, meşrubat soğutucu, dondurma muhafaza cihazları, vb) soğutucu akışkanlarının çevriminde kondanser olarak, ısı alışverişini sağlayan komponentlerin üretiminde kullanılmaktadır. 2

4 Paslanmaz çelikler beyaz eşya sektöründe çamaşır makinesi, kurutma makinesi, bulaşık makinesi, buzdolabı, fırın, set üstü ocak yapımında, mutfak sektöründe tencere, tava, çatal-bıçak, kaşık, evye, termos, gastronom küvet, inşaat sektöründe bina dış cephe malzemeleri, asansör, yürüyen merdiven, merdiven, dekoratif boru, boru, bunlara ek olarak otomotiv egzoz sistemleri, tıbbi cihazlar, kimyasal/yağ tankları, gıda tankları, eşanjör yapımında kullanılmaktadır. Demiryolu ve tramvay hattı malzemelerinden ray ürünü raylı sistemlerde altyapı elemanı olarak kullanılmaktadır Soruşturma Konusu Ürünlerin Üretim Süreci Soruşturma konusu ürün gruplarının üretim süreçleri incelendiğinde ülkemizde ve dünyada genel olarak çelik üretimi iki yöntemle yapılmaktadır. Birinci yöntemde, üretim entegre demir-çelik tesislerinde demir cevherinin kok kömürü ile ergitilmesiyle gerçekleştirilmekte olup, ikinci yöntemde ise üretim elektrikli ark ocaklarında hurdadan gerçekleştirilmektedir. Demir cevheri veya hurdanın ergitilmesi sonucunda slab veya kütük üretimi yapılmakta olup, yarı mamul niteliğinde olan bu ürünlerden slabın haddelemesiyle yassı çelik ürünleri, kütüğün haddelenmesi ile ise uzun çelik ürünleri üretilmektedir. Yassı çelik ürünlerine ilişkin üretim sürecine bakıldığında, slabın haddelenmesiyle ilk olarak sıcak haddelenmiş sac elde edilmektedir. Daha sonra, sıcak sacın tekrar haddelenmesiyle soğuk sac, soğuk sacın çinko ile kaplanmasıyla galvanizli sac elde edilmektedir. Uzun çelik ürünlerine ilişkin üretim sürecine bakıldığında ise, kütüğün işlenmesiyle inşaat demiri, filmaşin, profil ve tel üretimi gerçekleştirilmektedir. Diğer taraftan, sıvı çeliğe çeşitli alaşımlar ilave edildikten sonra gerçekleştirilen haddeleme işlemleri neticesinde ise alaşımlı çelik ürünleri, sıvı çeliğe krom ilave edilmesi sonucunda ise paslanmaz çelik ürünleri üretilmektedir. Yassı mamuller, boruların ve demiryolu malzemelerinin de hammaddesini oluşturmaktadır. Boruların üretiminde sıcak haddelenmiş rulo çelik bantlar dilimlenmekte ve makaralar yoluyla boru formu verilmektedir. Demiryolu ve tramvay hattı malzemeleri ise, kütük, ray ve çeşidine göre tav edilmesi ve kesilmesiyle elde edilmektedir. profilerin haddehanede ürün 1.6. Benzer ve Doğrudan Rakip Ürün Soruşturma konusu ürünlerin ithal ve yerli olanları üretim süreci, fiziksel özellikleri, kullanım alanları itibariyle benzer ürünlerdir Soruşturma Konusu Ürünün İthalatında Uygulanan Mevzuat Gümrük Vergileri Soruşturma konusu ürün gruplarının ithalinde uygulanmakta olan gümrük vergileri Ek-3 te yer alan tabloda gösterilmektedir İlave Gümrük Vergileri 05/07/2017 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan 2015/7749 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile soruşturma konusu ürün gruplarından uzun mamuller başlığı altında yer alan bazı 3

5 ürünlerin AB ve STA dışındaki diğer ülkelerden ithalatında %25 ilave gümrük vergisi uygulanmaktadır. İlave gümrük vergileri Ek-4 de yer alan tabloda gösterilmektedir Gözetim Uygulaması Soruşturma konusu ürün gruplarından boru ve içi boş profiller içerisinde yer alan diğer borular (dikiş ve kaynak yapılmış) ithalatında 22/8/2007 tarihli ve sayılı Resmi Gazete de yayımlanan İthalatta Gözetim Uygulanmasına İlişkin 2007/28 sayılı Tebliğ kapsamında 900 ABD Doları/Ton kıymetin altında olanların ithalatı ülke ayrımı gözetilmeksizin gözetime tabidir Dampinge Karşı Önlemler Soruşturma konusu ürün gruplarından yassı mamullerde ve boruların alt açılımlarından bazı ürünlerin Çin, Vietnam, Çin Tayvanı ve Malezya menşeli olanlarında dampinge karşı önlem uygulanmaktadır. Dampinge karşı önlemler aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. GTP Tebliğ No Önleme Tabi Ülke Dampinge Karşı Önlem /31 Çin Halk Cumhuriyeti %16,89-%22, İTHALATIN SEYRİ VE GERÇEKLEŞME KOŞULLARI 2016/35 Çin Halk Cumhuriyeti ABD Doları/Ton 2018/3 Vietnam ve Malezya %0-%25,27 Çin Tayvanı %7,98-%14, /4 Çin Halk Cumhuriyeti %13,82-%25,27 Soruşturma konusu ürün grupları için mutlak ve nispi ithalatın, ithalatın yurt içi piyasadan aldığı payın ve ithalatın ülkelere göre dağılımının yıllar itibariyle seyri aşağıda verilmektedir. Söz konusu istatistikler, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından sağlanan dış ticaret istatistikleri ile yerli üreticiler tarafından sağlanan bilgilerden oluşmaktadır İthalatın Seyri Soruşturma konusu ürün gruplarının yılları ile 2018 yılı Ocak-Temmuz dönemi itibariyle toplam ithalatı aşağıda gösterilmektedir. Buna göre 2013 yılında 10,2 milyon ton olan ithalat, 2014 yılında %19 oranında azalma ile 8,3 milyon ton seviyesine gerilemiş, 2015 yılında %25 oranında artış ile 10,4 milyon ton seviyesine yükselmiş, 2016 yılında %1,3 artış ile 10,5 milyon ton seviyesinde kaydedilmiştir yılında ise %0,6 oranında artış ile 10,6 milyon ton seviyesinde gerçekleşmiştir. İthalat değerinin ise 2013 yılından sonra düşüşe geçtiği, 2017 yılında 7,3 milyar ABD Doları seviyesinde gerçekleştiği görülmektedir. Dönemsel olarak ithalatın incelenmesinden 2018 yılı Ocak-Temmuz döneminde 5,9 milyon ton seviyesindeki ithalat bir önceki döneme göre cüzi oranda %0,1 gerileme göstermiştir. Genel olarak ithalat miktarı aynı seviyede seyrederken, ithalat değeri %22 oranında artış ile 4,8 milyar ABD Doları seviyesinde kaydedilmiştir. 4

6 (1-7) 2018 (1-7) İthalat Miktarı (Milyon Ton) 10,2 8,3 10,4 10,5 10,6 5,94 5,93 İthalat Değeri (Milyar $) 7,6 6,9 6,8 6,0 7,3 3,9 4,8 Değişim % (Miktar) -19% 25% 1,3% 0,6% -0,1% Değişim % ($) -9% -1% -11% 20% 22% Soruşturma konusu ürün grupları itibariyle dönemi ithalat incelendiğinde Yassı mamullerde 8 milyon ton ithalatın %5 oranında artış ile 8,4 milyon ton seviyesine yükseldiği, Uzun ürünlerde 1,4 milyon ton olan ithalatın 2016 yılında önemli oranda arttığı ancak 2017 yılında 2013 yılına göre %4 oranında gerileme ile 1,3 milyon ton seviyesinde gerçekleştiği, Boru ve içi boş profillerde ise ithalatın 431 bin ton seviyesinden %17 oranında artarak 506 bin ton seviyesine yükseldiği, Paslanmaz çeliklerde 370 bin ton seviyesindeki ithalatın %10 oranında azalarak 332 bin ton seviyesine gerilediği Demiryolu ve tramvay hattı malzemelerinde 37 bin ton olan ithalatın %81 oranında artarak 66 bin ton seviyesine yükseldiği, görülmektedir. Yıllar İtibariyle İthalat (Bin Ton) Ürün Grubu Değişim % 1-Yassı Mamuller % 2-Uzun Mamuller % 3-Boru ve İçi Boş Profiller % 4-Paslanmaz Çelikler % 5-Demiryolu ve Tramway Hattı Malzemeleri % Tüm Ürün Grupları % 2018 yılı Ocak-Temmuz döneminde soruşturma konusu ürün gruplarının ithalatı bir önceki yılın aynı dönemine göre cüzi oranda %0,1 gerileme göstermiştir. Ürün grupları itibariyle uzun mamullerde %11, paslanmaz çeliklerde %17 artış görülürken, yassı mamullerde %1, borularda %7, demiryolu ve tramvay hattı malzemelerinde %74 oranında gerileme görülmektedir. Dönemsel olarak en büyük ithalat artışı %17 oranında paslanmaz çeliklerde ve 2018 yılı başında gümrük vergisinin sıfırlanmasının da etkisiyle %11 oranında uzun mamullerde görülmektedir Ocak-Temmuz Dönemi İtibariyle İthalat Miktarı-Bin Ton Ürün Grubu 2017 (1-7) 2018 (1-7) Dönemsel Değişim % 1-Yassı Mamuller % 2-Uzun Mamuller % 3-Boru ve İçi Boş Profiller % 4-Paslanmaz Çelikler % 5-Demiryolu ve Tramway Hattı Malzemeleri % Tüm Ürün Grupları ,1% 5

7 2.2. Ülkeler İtibariyle İthalat Soruşturma konusu ürün gruplarından; Yassı mamuller ithalatında döneminde Rusya nın payı %17 den %31 e, Güney Kore nin payı %2 den %8 e, Almanya nın payı %3 ten %5 e yükselirken, Fransa nın payı %11 ten %10 a, Ukrayna nın payı %14 ten %6 ya gerilemiştir. Uzun mamuller ithalatında döneminde İspanya nın payı %34 ten %25 e, Almanya nın payı %12 den %8 e gerilerken, Rusya nın payı %4 ten %14 e, İtalya nın payı %6 dan %10 a, Çin in payı %6 dan %8 e yükselmiştir. Boru ve içi boş profiller ithalatında döneminde Çin in payı %46 dan %37 ye, İtalya nın payı %10 dan %7 ye Kayseri Serbest Bölge nin payı %8 den %7 ye gerilerken, Rusya nın payı %3 ten %9 a Yunanistan ın payı %0,3 ten %8 e yükselmiştir. Paslanmaz çeliklerde ise döneminde Çin in payı %6 dan %12 ye, Güney Kore nin payı %5 den %8 e, İspanya nın payı %2 den %6 ya, İtalya nın payı %3 ten %5 e yükselirken, Tayvan ın payı %14 den %8 e gerilemiştir. Demir yolu ve tramvay hattı malzemeleri ithalatında aynı dönemde Polonya nın payı %17 den %53 e, İngiltere nin payı %4 ten %16 ya yükselirken, İspanya nın payı %25 ten %18 e, Avusturya nın payı %6 dan %4 e, Lüksemburg un payı %3 den %2 ye gerilemiştir. Tüm ürün gruplarının ithalatında Rusya nın payı %14 ten %27 ye, Güney Kore nin payı %2 den %7 ye, Çin in payı %5 ten %7 ye yükselirken, Fransa nın payı %9 dan %8 e gerilemiş, İspanya ise %6 olan payını muhafaza etmiştir. Ürün gruplarına ilişkin ülkeler itibariyle ithalat istatistikleri Ek-5 te yer alan tabloda gösterilmektedir Avrupa Birliği Menşeli İthalat Soruşturmanın açılışının ilan edildiği İthalatta Korunma Önlemlerine İlişkin 2018/3 sayılı Tebliğ de soruşturma kapsamındaki ürünlerden Avrupa Birliği (AB) menşeli olanlarının olası bir önlemden muaf tutulup tutulmayacağına yönelik olarak ayrı bir değerlendirme yapılacağı hususu hükme bağlanmıştır. AB ülkeleri ve diğer ülkeler menşeli ithalat miktarları Ek-6 da yer alan tabloda gösterilmektedir. Soruşturma konusu ürünlerin AB menşeli olanları 2013 yılında ithalattan %59 pay alırken, 2017 yılında %44 pay aldığı görülmektedir. AB menşeli ithalat döneminde yükselme göstermiştir yılı Ocak-Temmuz döneminde AB menşeli ithalatın payı %43 seviyesinde kaydedilmiştir. Bu çerçevede AB menşeli ithalatın seyrindeki gelişme ve ithalattaki payı göz önüne alındığında ithalatın yerli üretim dalı üzerine etkilerinin değerlendirilebilmesi amacıyla incelemenin tüm ithalatı kapsaması yönünde kanaat oluşmuştur Nispi İthalat İthalatın yerli üretime oranı nispi ithalat hesaplanırken yerli üreticilerden temin edilen üretim bilgileri ile ithalat istatistikleri kullanılmıştır. Soruşturma konusu tüm ürün gruplarının ithalatının yerli üretime oranı aşağıdaki tabloda gösterilmekte olup, nispi ithalat 2014 yılında ithalatın azalması ve yerli üretim artışı ile %28 oranında azalma göstermiş, 2015 sonrası ithalat miktarının artışı ile %17 oranında artmıştır yılında %1 azalan nispi ithalat, 2017 yılında üretim artışının ithalattan büyük olması nedeniyle %6 oranında azalma göstermiştir. 6

8 Nisbi İthalat İthalat Miktarı (Milyon ton) 10,2 8,3 10,4 10,5 10,6 Yerli Üretim Miktarı(Milyon Ton) 24,1 27,4 29,2 29,9 32,0 İthalat/Yerli Üretim (%) Değişim % - -28% 17% -1% -6% Ürün grupları itibariyle nispi ithalata ilişkin endeksleri gösteren tablo aşağıda görülmektedir. Nispi İthalat Endeksi Yassı Mamuller , Uzun Mamuller Boru ve İçi Boş Profiller Paslanmaz Çelikler Demiryolu ve Tramway Hattı Malzemeleri yılı 100 kabul edildiğinde döneminde; yassı mamullerde endeksin 2014 yılında 64 puana gerilediği, 2015 yılı sonrası sırayla 79,7 ve 80 puana yükseldiği sonrasında 68 puana gerilediği görülmektedir. Uzun mamullerde nispi ithalat döneminde yatay seyrederken, 2017 yılında 87 puana gerilemiştir. Boru ve içi boş profillerin nispi ithalat endeksi 2014 yılında 31 puan seviyesine gerilemiş, sonrasında yükselmiş, 2016 yılında tekrar düşüşe geçmiş ve 2017 yılında 31 puan seviyesinde kaydedilmiştir. Paslanmaz çeliklerde 2013 yılında 21 puan kaydedilen endeksin 2017 yılında 21 puanda kaldığı ve genel itibariyle yatay seyrettiği görülmektedir. Demiryolu ve tramvay hattı malzemelerinde 2014 yılında endeksin 78 puana gerilediği, 2015 yılında 107 puana yükseldiği, 2016 yılında büyük sıçrama ile 301 puan seviyesine ve son olarak 386 puana yükseldiği görülmektedir İthalatın Piyasa Payı İthalat miktarı ve yerli üretimden yurtiçi satışların toplanması ile elde edilen piyasa büyüklüğü içerisinde ithalatın payı incelendiğinde tüm ürün gruplarında ithal ürünlerin piyasa payı 2013 yılında %41 seviyesinde gerçekleşmiş, 2014 yılında %33 seviyesinde gerilemiş ve 2015 ve 2016 yıllarında yatay seyreden piyasa payı 2017 yılında %34 e gerilemiştir. Yerli ürünlerin piyasa payının 2013 yılında %59 seviyesinde gerçekleştiği, 2014 yılında %67 ye yükseldiği, 2015 ve 2016 yıllarında %64,4 e ve %64,1 e gerilediği, 2017 yılında %66 seviyesine yükseldiği görülmektedir. Tüm Ürün Grupları İthalat Miktarı (Milyon Ton) 10,2 8,3 10,4 10,5 10,6 Yerli Üretimden Yurtiçi Satışlar (Milyon Ton) 14,9 16,7 18,8 18,8 20,5 Piyasa Miktarı (Milyon Ton) İthalatın Piyasa Payı (%) ,6 35,9 34 İthalatın Piyasa Payı Endeks Yerli Üretimin Piyasa Payı (%) ,4 64,1 66 Yerli Üretimin Piyasa Payı Endeks

9 Ürün grupları itibariyle ithalatın piyasa payı endeksi aşağıdaki tabloda gösterilmektedir. İthalatın Piyasa Payı Endeksi Yassı Mamuller Uzun Mamuller Boru ve İçi Boş Profiller Paslanmaz Çelikler , ,6 5-Demiryolu ve Tramway Hattı Malzemeleri ,6 88,4 84 Tablonun incelenmesinden görüldüğü üzere, yassı mamullerde endeksin dalgalı seyrettiği, 2013 yılı 100 kabul edildiğinde 2014 yılında 85 puana gerilediği, 2015 yılında 94 puana yükseldiği, 2016 yılında 95 puan seviyesindeki endeksin 2017 yılında 89 puanda kaydedildiği görülmektedir. Uzun mamullerde 2014 yılında 92 puan seviyesinde kaydedilen endeksin 2015 yılında 84 puana gerilediği, 2016 yılında 87 puana yükseldiği, 2017 yılında ise 74 puana gerilediği görülmektedir. Boru ve içi boş profillerde 2014 yılında endeks 57 puana gerilemiş, 2015 yılında 60 puana yükselmiş ve 2016 ve 2017 yılında düşüşe devam etmiş sırasıyla 56 ve 52 puan seviyesinde gerçekleşmiştir. Paslanmaz çelikler ürün grubunda ithal ürünlerin piyasa payı 2014 yılında 76 seviyesine gerilemiş, 2015 yılında 77,2 seviyesine yükselmiş, 2016 yılında 74 puan seviyesine tekrar gerileyen endeks 2017 yılında 76,6 seviyesine yükselmiştir. Demiryolu ve tramvay hattı malzemelerinde 2014 yılında 82 puan seviyesinde kaydedilen ithal ürünlerin piyasa payı endeksi 2015 yılında 87,6 seviyesine ve 2016 yılında 88,4 seviyesine yükselmesine karşılık 2017 yılında 84 puan seviyesine gerilemiştir İthal Fiyatları döneminde soruşturma konusu ürün gruplarından yassı mamullerin ithal birim fiyatlarının %3 arttığı ve genel itibariyle dalgalandığı, uzun mamullerin ithal birim fiyatlarında da benzer durumun görüldüğü ancak %21 oranında düşüş olduğu, boru ve içi boş profillerde %31 oranında, paslanmaz çeliklerde %16, demiryolu ve tramvay hattı malzemelerinde %56 oranında düşüş görülmektedir. Genel ithal birim fiyatlar ise %7 oranında gerileme göstermiştir. İthal Birim Fiyatlar (ABD Doları/Ton) Ürün Grubu Değişim % 1-Yassı Mamuller % 2-Uzun Mamuller % 3-Boru ve İçi Boş Profiller % 4-Paslanmaz Çelikler % 5-Demiryolu ve Tramway Hattı Malzemeleri % Tüm Ürün Grupları % 8

10 3. YERLİ ÜRETİM DALININ EKONOMİK GÖSTERGELERİ Soruşturma konusu ürün gruplarını üreten ve gizlilik ilkesi çerçevesinde bilgi temin edilen yerli üretim dalına ilişkin konsolide ekonomik göstergeler aşağıda yer almaktadır. Ürün grubu bazında ekonomik göstergelerin endeksleri Ek-7 de yer alan tablolarda gösterilmektedir. Ekonomik Göstergeler Birim Tüketim Ton İthalat Miktarı Ton İthalatın Piyasa Payı % Yerli Üretim Miktarı Ton Yurt içi Satışlar (Üretimden) Ton Yerli Üretimin Piyasa Payı % Karlılık % 0,7 2,6 1,6 5,5 10,3 Kapasite Ton Kapasite Kullanım Oranı % Dönem Sonu Stoklar Ton İstihdam Kişi Verimlilik Miktar/Kişi Konsolide rakamların incelenmesinden, yerli üretimin üretim ve yurt içi satış rakamlarının 2014 yılında ciddi oranda arttığı, söz konusu göstergelerin izleyen yıllarda ise ılımlı bir artış gösterdiği görülmektedir. Yine, yerli üretimin piyasa payı ve kârlılığı da 2017 yılında olumlu bir düzeyde gerçekleşmiştir. Buna karşılık, ithal ve yerli ürünlerin 2014 yılı sonrasında yurt içi piyasadan aldığı paylar sırasıyla %34 ve %66 seviyelerinde dengelenmiştir. Ayrıca, yerli üretim dalının kapasite kullanım oranı dünya genelinde sürdürebilir seviye olarak kabul edilen %75 e ancak 2017 yılında yaklaşabilmiştir. Bunun yanında, yerli ürünlerin stokları her ne kadar 2017 yılında bir önceki yıla %7 oranında düşse de stokların başlangıç dönemine göre %11 oranında artış kaydettiği dikkat çekmektedir. Yassı mamullerde 2013 yılı baz alınarak endeks değerlendirilmesi yapıldığında ithalat miktar endeksi 2014 yılında 77 puan seviyesine gerilerken, 2015 ve 2016 yılarında 101 puana yükselmiştir yılında ise yükselişini sürdürerek 105 puan seviyesinde kaydedilmiştir. Yerli üretim endeksinin 2017 yılında 154 puana yükseldiği, yerli üretimin piyasa payının arttığı, karlılık endeksinin pozitif yönde ilerlediği ve 246 puan seviyesinde kaydedildiği görülmektedir. Kapasite kullanım oranı %6 oranında artmış ve endeks 106 puana yükselirken, istihdam %12 ve verimlilik %38 artış gösterirken, dönem sonu stoklar %7 artmıştır. Uzun mamullere ilişkin ülkemizin üretim miktarı 25 milyon ton seviyesinde olup, soruşturma kapsamında bilgi temin edilen yerli üretim dalının büyüklüğü 15,3 milyon ton seviyesindedir. Bu çerçevede, döneminde üretim %10 artarken ve 2017 yılında endeks 110 puan seviyesinde kaydedilmiştir. İthalat %4 oranında azalmış, yerli ürünlerin piyasa payı %5 oranında artmış ve piyasa payı endeksi 105 puan seviyesinde kaydedilmiştir. Karlılık %233 artmış ve eksi değerle başlayan endeks çerçevesinde 133 puana yükselmiştir yılında istihdam endeksi 107 puana, verimlilik endeksi 103 puana yükselmiştir. Buna karşılık kapasite kullanım oranı %8 oranında azalmış ve endeks 92 puana gerilemiş, stok miktarı %3 oranında artmıştır. Boru ve içi boş profillerde döneminde ithalat %17 oranında artarken, yerli üretim %285 oranında artmış, endeks 385 puana yükselmiştir. Yurtiçi satışlar %263, yerli ürünlerin piyasa payı %62 oranında artmıştır. Kapasite kullanım oranı %4 artmış ve 2017 yılında endeks 104 puana yükselmiş, istihdam göstergesi %231 oranında, verimlilik %16 oranında artarken, karlılık önemli oranda azalmış, ve stok miktarı %520 oranında artmıştır yılında piyasadaki üretici aktörlerin büyüklüğünde yeni üreticinin katılımıyla değişimin büyük olduğu görülmektedir. 9

11 Paslanmaz çeliklerde döneminde ithalatın %10 oranında azalmasına karşılık yerli üretim %325 oranında artmıştır yılında üretim endeksi 425 puan seviyesinde kaydedilirken, satışlar %249, yerli ürünlerin piyasa payı %198 oranında artmıştır. Kapasite miktarı aynı seviyede kalmasına rağmen üretim artışıyla kapasite kullanım oranı %325 artmıştır. Karlılık göstergesi %114 oranında artarken eksi karlılık ile başlayan endeks 14 puana yükselmiştir. İstihdam %37, verimlilik %210 ve stok miktarı ise %84 oranında artmıştır. Demiryolu ve tramvay hattı malzemelerinde döneminde ithalat %81 oranında artarken, yerli üretim miktarı %53 azalmış, 2017 yılında endeks 47 puana gerilemiş, yurtiçi satışlar %61 azalmış, kapasite miktarı değişmezken kapasite kullanım oranı %53, karlılık %5 azalmış ve endeks 95 puana gerilemiştir. İstihdam %21; verimlilik %41 oranında gerileme göstermiş, dönem sonu stoklar %52 oranında azalmıştır. 4. SONUÇ Soruşturma konusu ürünlerin ithalatı 2014 yılında ciddi oranda düşüşle 8,3 milyon tona gerilemiş olup ithalat izleyen yıllarda artarak 2017 yılında 10,6 milyon ton seviyesinde gerçekleşmiştir. İthal ürünlerin yurtiçi piyasadan aldığı pay ise 2014 yılı sonrasında %35 seviyesinde dengelenmiştir. Bunun yanında, 2014 yılı yerli üretim dalı açısından parlak bir yıl olarak ön plana çıkmaktadır. İzleyen yıllarda da yerli üretim dalının başta üretim ve yurtiçi satış miktarları olmak üzere belirli ekonomik göstergeleri ılımlı bir artış eğilimi göstermiştir. Yerli üretim dalı, sürdürülebilir kapasite kullanım oranı olarak kabul edilen %75 seviyesini 2017 yılında yakalayabilmiştir. Aynı yılda, dönem sonu stokların da başlangıç dönemine göre artış gösterdiği görülmektedir. Sonuç itibariyle, dünya genelinde çelik ürünlerinde uygulamaya giren korumacı tedbirlerdeki artış eğilimi, yerli çelik sanayisinin ithalat artışından zarar görmesi tehdidini arttırmaktadır. 10

12 EKLER Ek-1 Soruşturma Kapsamı Ürünler 1 Sıra Ürün Grubu GTP Eşyanın Tanımı Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde ürünleri (genişlikleri 600 mm veya daha fazla) (sıcak haddelenmiş) (kaplanmamış) Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri (genişliği 600 mm veya daha fazla, soğuk haddelenmiş, kaplanmamış) Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri, genişliği 600 mm veya daha fazla olanlar (kaplanmış olanlar) Yassı Mamuller Demir ve alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri (genişlikleri (Sıcak-Soğuk mm.den az ve kaplanmamış olanlar): Haddelenmiş Saclar) Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde ürünleri (genişlikleri mm.den az ve kaplanmış olanlar) Diğer alaşımlı çelikten yassı hadde mamulleri (genişliği 600 mm.veya daha fazla) Diğer alaşımlı çelikten yassı hadde mamulleri (genişliği 600 mm.den az olanlar) Demir veya alaşımsız çelikten filmaşin (sıcak haddelenmiş, kangal halinde) Demir veya alaşımsız çelikten çubuklar (sadece dövülmüş, sıcak haddelenmiş veya sıcak çekilmiş, haddeleme işleminden sonra burulmuş olaniar dahil) Uzun Mamuller Demir veya alaşımsız çelikten diğer çubuklar 2 (Çubuklar, Teller ve Profiller) Demir veya alaşımsız çelikten profiller Demir veya alaşımsız çelikten teller Boru ve İçi Boş Profiller Paslanmaz Çelikler (Sıcak olanlar hariç) Demiryolu ve Tramvay Hattı Malzemeleri Diğer alaşımlı çelikten filmaşin (sıcak haddelenmiş, kangal halinde) Diğer alaşımlı çelikten çubuk ve profiller; alaşımlı veya alaşımsız çelikten sondaj işlerinde kullanılan içi boş çubuklar Dökme demirden ince ve kalın borular, içi boş profiller Demir (dökme demir hariç) ve çelikten ince ve kalın borular ve içi boş profiller (dikişsiz) Demir veya çelikten diğer ince ve kalın borular (kaynaklı, perçinli veya benzeri şekillerde kapatılmış) (iç ve dış kesitleri daire şeklinde olup,dış çapı 406,4 mm.yi geçenler) Demir veya çelikten diğer ince ve kalın borular ve içi boş profiller(örneğin açık dikiş veya kaynak yapılmış, perçin yapılmış veya benzeri şekilleri kapatılmış) Paslanmaz çelikten yassı hadde mamulleri (genişliği 600 mm. veya fazla olanlar Paslanmaz çelikten yassı hadde mamulleri (genişliği 600 mm. den az olanlar) Demir veya çelikten demiryolu ve tramvay hattı malzemesi; raylar, kontrraylar, makas dilleri, makas göbekleri, kruvazman ve makaslar, gergi çubukları, dişli raylar, traversler, cebireler, yastık ve köşelikler, seletler, sıkıştırma levhaları ve kramponlar, rayların döşenmesi, eklen-mesi veya sabitleştirilmesi için bağlantı levha ve çubukları ile özel olarak imal edilmiş diğer parçalar 1 Ürün grubu sıralaması ithalat hacmine göre yapılmıştır. 11

13 Ek-2 Yerli Üreticiler Listesi S. Firma Adı Ürün Grubu 1 Ereğli Demir Ve Çelik Fab. T.A.Ş.(Erdemir) Yassı Mamuller 2 İskenderun Demir Çelik A.Ş. (İsdemir) Yassı Mamuller 3 Habaş Sınai Ve Tıbbi Gazlar İstihsal End. A.Ş. Yassı Mamuller 4 Tosyalı-Tosçelik Profil Ve Sac End. A.Ş. Yassı Mamuller 5 Çolakoğlu Metalurji A.Ş. Yassı Mamuller 6 Asilçelik Sanayi ve Tic. A.Ş. Uzun Mamuller 7 Baştuğ Metalurji Sanayi A.Ş. Uzun Mamuller 8 Çebitaş Demir Çelik Endüstrisi A.Ş. Uzun Mamuller 9 Kaptan Demir Çelik End. ve Tic. A.Ş. Uzun Mamuller 10 İçdaş Çelik Enerji Tersane ve Ulaşım Sanayi A.Ş. Uzun Mamuller 11 Çemtaş Çelik Makina San. ve Tic. A.Ş. Uzun Mamuller 12 Egemen Metalurji San. ve Tic. A.Ş. Uzun Mamuller 13 Ekinciler Demir ve Çelik Sanayi A.Ş. Uzun Mamuller 14 Habaş Sınai ve Tıbbi Gazlar İstihsal End. A.Ş. Uzun Mamuller 15 İzmir Demir Çelik San. A.Ş. Uzun Mamuller 16 Kocaer Haddecilik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Uzun Mamuller 17 Kroman Çelik Sanayii A.Ş. Uzun Mamuller 18 Yolbulan Metal Sanayi ve Ticaret A.Ş. Uzun Mamuller 19 Çelsantaş Çelik Mamülleri San. Ve Tic. A.Ş. Uzun Mamuller 20 Tosyalı Demir-Çelik A.Ş. Uzun Mamuller 21 Tosyalı Tosçelik Profil ve Sac End. A.Ş. Boru ve İçi boş Profiller 22 Sardoğan Endüstri Ticaret Boru ve İçi boş Profiller 23 Bundy Refrigeration Ev Gerçkompot.San.Ve Tic.Aş. Boru ve İçi Boş Profiller 24 Borusan Mannesmann Boru San.Ve Tic.Aş. Boru ve İçi Boş Profiller 25 Posco Assan Tst Çel.San.A.Ş. Paslanmaz Çelikler 26 Kardemir Karabük Demir Çelik Sanayi ve Ticaret A.Ş. Demiryolu ve Tramvay Hattı 27 Özkan Demir Çelik Sanayi A.Ş. Demiryolu ve Tramvay Hattı 12

14 Ek-3 Soruşturma Konusu Ürünlerin İthalatında Uygulanan Gümrük Vergileri No Ürün Grubu GTP 1 2 Yassı Mamuller (Sıcak ve Soğuk Haddelenmiş Saclar) Uzun Mamuller (Çubuklar,Teller ve Profiller) GÜMRÜK VERGİSİ ORANI (%) AB-STA G.KORE MALEZYA SİNGAPUR EAGÜ GYÜ D.Ü ,2-3, , ,5 0-5, ,7 0-8, ,7 0-8, ,7 0-8, ,9-3 6,6-6, ,7 0-8, , ,7-3, ,7-4,2 9, , , İstisna (2) Sıcak haddelenmiş sacdan soğuk haddelenmiş sac üreten tesislerin doğrudan ithalatı için geçici bir süre %3,5 uygulama (3) Galvanizli sac üreten tesislerin doğrudan ithalatı için geçici bir süre %7, boyalı sac üreten tesislerin doğrudan ithalatı için geçici bir süre %5 uygulama (6) Sıcak haddelenmiş sacdan soğuk haddelenmiş sac üreten tesislerin doğrudan ithalatı için geçici bir süre %3,5 uygulama (7) Kalıp üretiminde kullanılmaya mahsus olanların kalıp üreticileri tarafından doğrudan ithalatında geçici bir süre %0 uygulama (7) Kalıp üretiminde kullanılmaya mahsus olanların kalıp üreticileri tarafından doğrudan ithalatında geçici bir süre %0 uygulama Tekerlek dış lastiği çelik kordu ve lastik teli imal eden tesislerin doğrudan ithalatı için geçici bir süre % 0 uygulama 13

15 No Ürün Grubu GTP GÜMRÜK VERGİSİ ORANI (%) İstisna 0-3, ,7-2,2-2,5 0-3,9-5-5, , Boru ve İçi Boş Profiller Paslanmaz Çelikler Demiryolu ve Tramway ,5-8, ,7-7,5-15 Hattı Malzemeleri AB-STA: AB Üyesi Ülkeler, EFTA Üyesi Ülkeler, İsrail, Makedonya, Bosna-Hersek, Fas, Filistin, Tunus, Mısır, Gürcistan, Arnavutluk, Ürdün, Şili, Sırbistan, Karadağ, Kosova, Morityus, Moldova, Faroe Adaları, Singapur EAGÜ: En Az Gelişmiş Ülkeler GYÜ: Gelişme Yolundaki Ülkeler D.Ü. : Diğer Ülkeler 14

16 Ek-4 Soruşturma Kapsamı Ürünlerde Uygulanan İlave Gümrük Vergisi Oranları GTP MADDE İSMİ Otomat çeliğinden olanlar (sadece soğuk olarak şekil verilmiş veya işlenmiş) Diğerleri (sadece soğuk olarak şekil verilmiş veya işlenmiş olanları) İLAVE GÜMRÜK VERGİSİ ORANI (%) AB-STA GTS VE DİĞER ÜLKELER Diğerleri Demir veya alaşımsız çelikten teller (1) 0 25 Diğer çubuklar (sadece soğuk olarak şekil verilmiş ve işlenmiş) ( hariç) ( hariç) Diğer çubuklar 0 25 (1) gümrük tarife istatistik pozisyonlu maddeyi kendi üretimlerinde girdi olarak kullanan firmalar tarafından yapılan ithalatta ilave gümrük vergisi %5 olarak uygulanır ve bu halde gümrük mevzuatı nihai kullanımına ilişkin hükümlerine tabi olur. 15

17 Ek-5 Ülkeler İtibariyle İthalat İstatistikleri İthalat Miktarı (Ton) Miktar Payı % S. Ülke Adı Rusya Federasyonu % 17% 24% 25% 31% 31% 2 Fransa % 17% 10% 7% 10% 8% 3 Güney Kore % 5% 9% 11% 8% 7% 4 Ukrayna % 15% 8% 7% 6% 9% 5 Almanya % 4% 5% 5% 5% 6% İlk 5 Ülke Toplamı % 58% 56% 54% 60% 61% 1-Yassı Mamuller Toplam % 100% 100% 100% 100% 100% 1 İspanya % 26% 27% 23% 25% 25% 2 Rusya Federasyonu % 6% 5% 3% 14% 8% 3 İtalya % 4% 4% 5% 10% 6% 4 Almanya % 7% 6% 6% 8% 9% 5 Çin % 12% 15% 20% 8% 10% İlk 5 Ülke Toplamı % 54% 57% 57% 65% 57% 2-Uzun Mamuller Toplam % 100% 100% 100% 100% 100% 1 Çin % 48% 59% 53% 37% 29% 2 Rusya Federasyonu % 2% 2% 4% 9% 7% 3 Yunanistan ,3% 0,02% 0,1% 0,1% 8% 0,01% 4 İtalya % 9% 7% 7% 7% 9% 5 Kayseri Serbest Bölgesi % 8% 7% 6% 7% 8% İlk 5 Ülke Toplamı % 67% 75% 69% 68% 54% 3-Borular Toplam % 100% 100% 100% 100% 100% 1 Çin % 7% 6% 7% 12% 23% 2 Güney Kore % 9% 8% 7% 8% 15% 3 Tayvan % 9% 11% 7% 8% 14% 4 İspanya % 2% 4% 4% 6% 9% 5 İtalya % 4% 5% 4% 5% 8% İlk 5 Ülke Toplamı % 30% 34% 29% 40% 69% 4-Paslanmaz Toplam % 100% 100% 100% 100% 100% 16

18 S. Ülke Adı İthalat Miktarı (Ton) Miktar Payı % Polonya % 13% 53% 28% 53% 27% 2 İspanya % 23% 15% 17% 18% 14% 3 İngiltere % 6% 7% 2% 16% 3% 4 Avusturya % 6% 6% 3% 4% 7% 5 Lüksemburg % 7% 1% 3% 2% 10% İlk 5 Ülke Toplamı % 55% 82% 53% 94% 61% 5-Demiryolu Toplam % 100% 100% 100% 100% 100% 1 Rusya Federasyonu % 14% 20% 20% 27% 25% 2 Fransa % 13% 8% 6% 8% 7% 3 Güney Kore % 5% 8% 10% 7% 6% 4 Çin % 8% 13% 10% 7% 7% 5 İspanya % 7% 5% 5% 6% 7% İlk 5 Ülke Toplamı % 46% 54% 51% 55% 52% Tüm Ürünler Toplam % 100% 100% 100% 100% 100% 17

19 Ek-6 Avrupa Birliği Menşeli İthalat Ülke Grubu İthalat Miktarı (Milyon Ton) Miktar Payı % (1-7) 2018 (1-7) (1-7) 2018 (1-7) AB 6,0 4,2 4,4 4,5 4,7 2,5 2,6 59% 51% 42% 43% 44% 43% 43% Diğer 4,2 4,1 6,0 6,0 5,9 3,4 3,4 41% 49% 58% 57% 56% 57% 57% Toplam 10,2 8,3 10,4 10,5 10,6 5,9 5,9 100% 100% 100% 100% 100% 100% 100% Ülke Grubu İthalat Miktarı (Bin Ton) Miktar Payı % (1-7) AB Ülkeleri % 52% 40% 40% 41% 39% Diğer Ülkeler % 48% 60% 60% 59% 61% 1-Yassı Mamuller % 100% 100% 100% 100% 100% AB Ülkeleri % 57% 60% 62% 65% 68% Diğer Ülkeler % 43% 40% 38% 35% 32% 2-Uzun Mamuller % 100% 100% 100% 100% 100% AB Ülkeleri % 26% 19% 22% 32% 42% Diğer Ülkeler % 74% 81% 78% 68% 58% 3-Boru ve İçi Boş Profiller % 100% 100% 100% 100% 100% AB Ülkeleri % 42% 44% 45% 42% 39% Diğer Ülkeler % 58% 56% 55% 58% 61% 4-Paslanmaz Çelikler % 100% 100% 100% 100% 100% AB Ülkeleri % 91% 91% 97% 99% 94% Diğer Ülkeler 1,7 1,8 2,2 1,4 1,0 0,7 5% 9% 9% 3% 1% 6% 5-Demiryolu ve Tramway Hattı Malzemeleri % 100% 100% 100% 100% 100% AB Ülkeleri % 51% 42% 43% 44% 43% Diğer Ülkeler % 49% 58% 57% 56% 57% Tüm Ürünler Toplam % 100% 100% 100% 100% 100% 2018 (1-7) 18

20 Ek-7 Yerli Üretim Dalının Ekonomik Göstergeleri 7.1. Yassı Mamuller Ekonomik Göstergeler Tüketim İthalat Miktarı İthalatın Piyasa Payı Yerli Üretim Miktarı Yurt içi Satışlar (Üretimden) Yerli Üretimin Piyasa Payı Karlılık Kapasite Kapasite Kullanım Oranı ,2 106 Dönem Sonu Stoklar İstihdam Verimlilik Uzun Mamuller Ekonomik Göstergeler Tüketim İthalat Miktarı İthalatın Piyasa Payı Yerli Üretim Miktarı , Yurt içi Satışlar (Üretimden) Yerli Üretimin Piyasa Payı Karlılık Kapasite Kapasite Kullanım Oranı Dönem Sonu Stoklar İstihdam Verimlilik Boru ve İçi Boş Profiller Ekonomik Göstergeler Tüketim İthalat Miktarı İthalatın Piyasa Payı Yerli Üretim Miktarı Yurt içi Satışlar (Üretimden) Yerli Üretimin Piyasa Payı Karlılık Kapasite Kapasite Kullanım Oranı Dönem Sonu Stoklar İstihdam Verimlilik

21 7.4. Paslanmaz Çelikler Ekonomik Göstergeler Tüketim İthalat Miktarı İthalatın Piyasa Payı Yerli Üretim Miktarı Yurt içi Satışlar (Üretimden) Yerli Üretimin Piyasa Payı Karlılık ,9-11, Kapasite Kapasite Kullanım Oranı Dönem Sonu Stoklar İstihdam Verimlilik Demiryolu ve Tramvay Hattı Malzemeleri Ekonomik Göstergeler Tüketim İthalat Miktarı İthalatın Piyasa Payı Yerli Üretim Miktarı Yurt içi Satışlar (Üretimden) Yerli Üretimin Piyasa Payı Karlılık Kapasite Kapasite Kullanım Oranı Dönem Sonu Stoklar İstihdam Verimlilik