Laboratuvar Yönetimi ve Akreditasyon

Transkript

1 Laboratuvar Yönetimi ve Akreditasyon Uz. Dr. Çiğdem SÖNMEZ Laboratuvar Yöneticisi T.C. Sağlık Bakanlığı Ankara İl Sağlık Müdürlüğü Merkez Laboratuvarı

2 LABORATUVAR NEDİR? Hastalığın tanısı, önlenmesi ve tedavisine yönelik bilgi sağlamak veya bir insanın sağlık durumunu değerlendirmek amacıyla insan vücudundan alınan materyallere ilişkin biyolojik, mikrobiyolojik, immünolojik, kimyasal, immünohematolojik, hematolojik, biyofiziksel, sitilojik, patolojik ve diğer analizleri yapabilen, sonuçları yorumlayabilen ve konsültasyon hizmeti sağlayabilen ünitelerdir

3 LABORATUVAR NEDEN ÖNEMLİDİR? Klinik kararda etkisinin % 70 olduğu kanıtlanmıştır. Laboratuvar harcamaları tüm sağlık harcamalarının % 5 civarındadır. Sağlık hizmetinin merkezinde yer almaktadır. Laboratuvar hizmetinin kalitesi, test sonuçlarının doğruluğu, güvenilirliği ve zamanlaması olarak tanımlanabilir Yönetimi kritik öneme sahiptir.

4 Yanlış Sonuç Verilirse Hasta açısından : Gereksiz işlemler Tedavi komplikasyonları Uygun tedaviyi sağlayamama Doğru tanı gecikmesi Ek ve gereksiz teşhis testleri Zaman kaybı İdare açısından: Maliyetlerin artması Motivasyon azalması Verimliliğin düşmesi İşgücü kaybına Neden olur.

5 Laboratuvar Yönetimi Tüm işlemleri ve prosedürleri en iyi şekilde yöneterek yerine getirebilmek, en üst düzeyde güvenilir ve doğrulukta, en kısa sürede sonuç üretmeyi sağlamaktır.

6 LABORATUVAR YÖNETİMİ Lider planlama ve süratli karar verebilme, bir araya getirebilme, önder olabilme, ivme kazandırmak yenilik ve sürdürülebilirlik Takım

7 İnsan Kaynakları Yönetimi Oryantasyon Yetkinlik Eğitim İletişim Kültürü Ekip Çalışması

8 LABORATUVAR YÖNETİMİN TEMEL TAŞLARI NELERDİR? KALİTE MÜŞTERİLER İNSAN KAYNAĞI FİZİKSEL KOŞULLAR LAB YÖNETİMİ LBYS LOJİSTİK EKİPMAN

9 MERKEZ LABORATUVARI Organizasyon şemasının oluşturulması Fiziksel koşulların planlanması LBYS seçimi Misyon vizyon politika ve hedefler Ekipman yönetimi Lojisitk Hizmet kapsamı Müşteriler

10 KEAH Biyokimya Mikrobiyoloji Kan Merkezi Merkez Laboratuvar Biyokimya MikroBiyoloji Genetik 26 Hastane MHH Biyokimya Mikrobiyoloji Kan Merkezi AGHH Biyokimya Mikrobiyoloji Kan Merkezi

11 ÇALIŞILAN TEST GRUPLARI Biyokimya Mikrobiyoloji Genetik AKIM SİTOMETRE ESER ELEMENT RADİOİMMUNASSAY BİYOKİMYA SPESİFİK KANGAZI İMMUNASSAY ELEKTROFOREZ HPLC (HBA1C-HB) KLİNİKBİYOKİMYA KOAGÜLASYON KROMOTOGRAFİ KAN SAYIMI İDRAR TAHLİLİ SEDİMENTASYON AGREGASYON VİROLOJİ İMMUNFLORESANASSAY (İFA) BAKTERIOLOJİ SEROLOJİ İMMUNOLOJİ KAN KÜLT. ve BAKTERİ İDENT ALERJİ Konvansiyel Genetik Moleküler Genetik FISH Sanger NGS MikroArray Moleküler Pataloji

12 TEST KATALOĞU

13 MÜŞTERİLER 96 KM 67 KM 43 KM 156 KM 83 KM 37 KM 154 KM 78 KM

14 HASTANE ADI KURUM LİSTESİ UZAKLIK (KM) HASTANE ADI UZAKLIk (KM) Nallıhan Devlet Hastanesi, 156 Şehit Sait Ertürk Etimesgut Devlet Hastanesi, 11 Şerefli Koçhisar Devlet Hastanesi 154 Dr. Sami Ulus Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 9,9 Beypazarı Devlet Hastanesi, 96 Zübeyde Hanım Etlik Kadın Hastalıkları ve Doğum Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 9,5 Polatlı Devlet Hastanesi, 83 Dr. Abdurrahman Yurtarslan Onkoloji EAH, 9,1 Haymana Devlet Hastanesi 78 Dışkapı Yıldırım Beyazıt Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 9 Kızılcahamam Devlet Hastanesi 67 Çocuk Hematoloji ve Onkoloji Eğitim ve Araştırma Hastanesi, 9 Çubuk Devlet Hastanesi, 43 Ulus Devlet Hastanesi, 7,7 Elmadağ Devlet Hastanesi, 37 Beytepe Murat Erdi Eker Devlet Hastanesi,(AEH) 7,4 Kahraman Kazan Hamdi Eriş Kazan Devlet Hastanesi, 34 Gazi Mustafa Kemal Devlet Hastanesi, 7 Gölbaşı Devlet Hastanesi 27 Meclis Devlet Hastanesi,(AEH) 5,3 Sincan Dr. Nafiz Körfez Devlet Hastanesi, 23 Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi 3,9 Atatürk EAH, 17 Gaziler Fizik Tedavi Rehabilitasyon EAH, (AEH) 3,4 29 Mayıs Devlet Hastanesi 15 Ankara Meslek Hastalıkları Hastanesi (MHH), 2,5 Atatürk Göğüs Hastalıkları ve Göğüs Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Yenimahalle EAH, 13 Hastanesi(AGHH), 1,1 Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi (KEAH), 0,5 HASTANELERİN MERKEZE UZAKLIKLARI TOPLAMI 939,3KM Müşteri memnuniyet anket puanı : 83,6

15 LBYS ISO/IEC 27001:2013 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi sertifikasına sahip olmalı TSE EN ISO Tıbbi Laboratuvarlarda yeterlilik kapsamında gerekli olan tüm düzenlemeleri sağlayacak durumda olmalı e-sağlık.gov.tr de yer alan Kayıt Tescil biriminde aktif LBYS Listesi içerisinde yer alması gerekli Hastane kalite standartları gereklilikleri için mevcut olan indikatörlerin sağlanmasının yanı sıra T.C Sağlık Bakanlığı tarafından eklenecek olan yeni indikatörlerin de hesaplanmasını ve takibini de sağlamalı

16 LBYS

17 Toplam Test Süreci Pre-Analitik Dönem Analitik Dönem Post-Analitik Dönem

18 0,00 1,00 2,00 3,00 4,00 5,00 6,00 7, ORTALAMA SICAKLIK DL-1 0,00 2,00 4,00 6,00 8, ORTALAMA SICAKLIK DL-2 0,00 2,00 4,00 6,00 8, ORTALAMA SICAKLIK DL-3 Numune Transferi

19 Preanalitik Dönem Red oranları Yanlış numune kabı 1. ve 2. ay Pıhtılı Örnek 8. ay Yetersiz Örnek Yetersiz Örnek

20 İş Kapasitesi TARİH TOPLAM TOPLAM TOPLAM TÜP / PUAN / TÜP TEST PUAN TEST TEST ,91 10, ,93 10, ,98 10,41 Toplam ,94 10,51

21 İş Akış Takipleri

22 Analitik Süreç

23 İç Kalite Kontrol Çalışmaları İç kalite sonuçları DKD-13 QC Asistan 2.0 Modülü üzerinden yetkilendirilmiş uzmanlar tarafından değerlendirilir. Tıbbi Biyokimya ve Immunassay Biyokimya Bölümlerinde kullanılan üçüncü taraf kontrol malzemesinin internet sitesindeki Worldwide Report satırında ilgili lot numarası seçilerek güncel değerler alınır.

24

25

26 Dış Kalite Kontrol Çalışmalarımız

27 Verimlilik Takibi Klinik Kimya Sistemlrinin Test Verimlilik Tablosu Cihaz Toplam Test Sayısı Cihaz Kaynaklı Kayıp Sayısı Tekrar Edilen Test Sayısı Kalite Kontrol Test Sayısı Kalibrasyon Test Sayısı Verimlilik n n % n % n % n % % CC ,41% 380 0,75% ,21% ,69% 90,94% CC ,55% 54 0,10% ,33% ,56% 92,46% CC ,24% 42 0,03% ,32% ,77% 95,64% Toplam ,12% 476 0,20% ,17% ,58% 93,93% İmmunassay sistemlerinin Test Verimlilik Tablosu Cihaz Toplam Test Sayısı Cihaz Kaynaklı Kayıp Sayısı Tekrar Edilen Test Sayısı Kalite Kontrol Test Sayısı Kalibrasyond Test Sayısı Verimlilik n n % n % n % n % % IA ,49% 56 0,17% ,63% 235 0,72% 91,98% IA ,10% 224 1,39% ,08% 176 1,09% 88,34% IA ,09% 74 0,34% ,13% 123 0,57% 92,87% IA ,64% 14 0,06% ,84% 220 0,98% 91,49% Toplam ,24% 368 0,40% ,12% 754 0,81% 91,43%

28 Onay Süreleri Takipleri

29

30 BÜYÜME ORANLARI - BİYOKİMYA BİOKİMYA > > > 2017 AKIM SİTOMETRE 86,02% 33,86% 149,01% ESER ELEMENT 59,02% 25,82% 100,08% RADİOİMMUNASSAY 44,48% 16,52% 68,34% BİYOKİMYA SPESİFİK 42,81% 33,64% 90,84% KANGAZI 42,69% 4,07% 48,51% İMMUNASSAY 29,49% 16,09% 50,32% ELEKTROFOREZ 29,23% 15,06% 48,69% HPLC (HBA1C-HB) 21,80% 10,26% 34,30% KLİNİKBİYOKİMYA 18,10% 5,91% 25,08% KOAGÜLASYON 17,20% 7,27% 25,72% KROMOTOGRAFİ 16,66% 12,91% 31,72% KAN SAYIMI 13,57% 4,14% 18,26% İDRAR TAHLİLİ 12,97% 6,31% 20,10% SEDİMENTASYON 12,36% 15,91% 30,23% AGREGASYON 9,91% 55,74% 71,17%

31 BÜYÜME ORANLARI MİKROBİYOLOJİ VE GENETİK MİKROBİYOLOJİ > > > 2017 VİROLOJİ 48,06% 10,31% 63,32% İMMUNFLORESANASSAY (İFA) 28,93% 0,93% 30,13% BAKTERIOLOJİ 39,33% 1,65% 41,63% SEROLOJİ İMMUNOLOJİ 34,20% 10,12% 47,78% KAN KÜLT. ve BAKTERİ İDENT 11,55% 23,12% -14,25% ALERJİ 57,53% 25,29% 97,36% > > > 2017 GENETİK 26,22% 13,70% 43,52%

32 Gelir Gider Dengesi

33 Gider Oranları(%) GENETİK LAB ; 14,22 MİKROBİYOLOJİ LAB. ; 13,94 ELEKTRİK; 0,63 INTERNET; 0,01 DOĞAL GAZ/SU ; 0,16 BİYOKİMYA LAB. ; 47,87 DOKTOR MAAŞLARI ; 14,93 PERSONEL MAAŞLARI ; 8,24

34 Denetimler Sağlık Tesisleri Kontrol ve Muayene Teşkilatları İdari Yönetim İl Sağlık Müdürlüğü T.C. Sağlık Bakanlığı İç tetkikler Dış tetkik Sağlık Bakanlığı ( Hastane Yönetim Klite Standartları Turkak ( TS EN ISO 15189) İş Yeri Hekimliği Hizmeti

35 Toplam Test Süreci Sağlıkta Kalite Standardı Pre-Analitik Dönem Analitik Dönem Post-Analitik Dönem

36 ISO Laboratuvar yönetim kılavuzu olarak da değerlendirilebilir.

37 AKREDİTASYON Yönetim şartları Kalite yönetim istemi Doküman kontrolü Hizmet anlaşmaları Dış laboratuvar hizmeti Danışmanlık hizmetleri Şikayetlerin çözümlenmesi Uygunsuzlukların tanımlanması ve kontrolü Düzeltici faaliyet Kayıtların kontrolü Değerlendirme ve tetkikler Yönetimin gözden geçirilmesi Teknik şartlar Personel yerleşim ve ortam koşulları Laborauvar donanımı reaktifler ve sarf malzemeleri Analiz öncesi prosesler Analiz sonuçlarının güvence altına alınması Analiz sonrası prosesler Sonuçların rapor haline gelmesi Sonuçların yayımlanması LBYS Kalite İndikatörleri

38 Akreditasyon Neden Önemlidir? Tüm dünyada geçerli, güvenilir sonuç verilmesi Verimliliğin artırılması Maliyetlerin azaltılması Zaman Kaybının önüne geçilmesi İyileştirmelerin Sürekli yapılabilmesi Laboratuvar Yönetiminin gerçekleştirilmesi Çalışan memnuniyetinin Artırılması Kalite

39

40 Sürekli iyileştirme Yeni eklenen testler Yeni çalışma metotlar Yeni cihaz ve ekipmanlar Ara yazılımlar Hizmet ağının genişlemesi

41 Sonuç Laboratuvarda en küçüğünden en kapsamlısına kadar hepsine hassasiyet aynı olmalıdır. Bu yaklaşım varsa her Laboratuvar aynı şekilde yönetilir. LBYS kalite indikatör takibinde ana bileşendir. Toplam Test Süreci ölçülebilir ve izlenebilir olmalıdır. Ekip çalışması ve sistemin bütünüyle değerlendirilmesi esastır. Kalite politikası belirlenmesi ve bu uygulanmalı kurumun kaliteyi kültür olarak benimsemesi ve kalitenin güvence altına alınması gereklidir. Laboratuvar yönetimi ve akreditasyonu beraber değerlendirmek laboratuvar yöneticinin işini kolaylaştıracaktır.

42 TS-EN-ISO Teşekkürler