Geliştirilmesine 1990 yılında başlanmıştır.

Transkript

1 Neden Programlama Öğrenmeliyiz? BİLGİSAYAR BİLİMİ DERSİ 9.SINIFLAR ÇALIŞMA KÂĞIDI Bilgisayara bir işi yaptırırken yani programlarken düşünmeyi öğreniriz. Analiz yapabilme ve problem çözebilme yeteneğimiz artar. Bir sorunla karşılaştığımızda daha iyi düşünebiliriz ve o sorun için bulduğumuz çözümlerin sayısı artar. Olaylara daha ayrıntılı bakabiliriz. Bilgisayarda program yazarken algoritmalar geliştiririz. Algoritma problemin adım adım çözülme sürecidir. Bu da bize olayları detaylı düşünebilme ve çözebilme yeteneği kazandırır. Programlama dillerinin isimlerini sayınız. Java, c, c++, c#, php, Perl, Python, Python dili hakkında bilgi veriniz. Python, Guido Van Rossum adlı Hollandalı bir programcı tarafından yazılmış bir programlama dilidir. Geliştirilmesine 1990 yılında başlanmıştır.

2 Değişken nedir? Değişken isimleri seçilirken uyulması gerekli kurallar nelerdir? puan = 95 (int) tamsayı, integer) adsoyad= Zeynep Alp (string, sayısal olmayan) değişken değer, veri Değişken isimlendirilirken dikkat edilmesi gerekenler: 1. Değişkene içerdiği değer ile tutarlı isimler veriniz. 2. Değişkenlere isim verirken boşluk kullanmayınız. 3. Değişkenlere isim verirken bir karakter ile başlayınız. 4. Matematiksel semboller kullanmamaya dikkat ediniz. 5. Bazı platformlar desteklemediği için Türkçe karakter (ş-ş-ı-i-ğ-ğ-ü-ü-ç-ç) kullanılmaz. 6. Programlama dillerinde kullanılan komut isimleri değişken olarak kullanılamaz. Çok bilinenleri; if, for, while, else, do, int, vb. 7. Değişken isimlendirmelerinde boşluk karakteri yerine alt çizgi ( _ ) karakteri kullanılabilir ancak değişken isimlendirmede genellikle küçük harfle başlanır ve ikinci bir kelime yazılacaksa ilk kelimenin hemen ardından büyük harfle devam edilir. Örnek: tckimlikno 8. Özel karakterler değişken isimlerinde kullanılamaz (*,/, -,+, #,%,&,(,=,?,$,[,{ gibi ). Doğru ve yanlış değişken isimlerine örnek veriniz. Sizce hayali bir program içerisinde aşağıdaki değerleri tutacak olan değişkenleri nasıl isimlendirebiliriz? Hesap Numarası, Okul Numarası, Kitap Sayısı, Doğum Tarihi, Anne Kızlık Soyadı, 1.Yazılı Notu.... Aşağıdaki tabloda değişken adları verilmiştir. Değişken adının karşısına geçerli veya geçersiz olduğunu yazınız. Geçersiz değişken adlarının karşına nedenini yazınız. (Verilen 2 örneği inceleyiniz.) Değişken adı Geçerli/Geçersiz Geçersiz ise nedeni sayi1 Geçerli Ara toplam Geçersiz İki kelime arasında boşluk kullanılmış. okulücreti Geçersiz Türkçe harf kullanılmış Ü Halı_fiyatı Geçersiz Türkçe harf kullanılmış- ı While Geçersiz Program komutu OmerinHarcligi Geçerli 1a Geçersiz Rakamla başlamış ort Geçerli hediye_parasi Geçerli öğle_yemeği Geçersiz Türkçe harf kullanılmış- ö-ğ harclik SinifOrtalamasi Geçerli Geçerli

3 Operatörler Bilgisayara, verileri nasıl işleyeceğini belirtmek gerekir. Bu işlem için operatörler kullanılır. Operatörler verileri, ifade ve eşitlikler ile birleştirir. Bu yazım, aynı zamanda operatörler bilgisayara ne tür bir işlem (matematiksel, mantıksal vb.) olduğuna dair bilgi verir. Operatörler; matematiksel, mantıksal ve ilişkisel operatörler olarak sınıflandırılabilir. 1.Matematiksel operatörler: Operatör Python daki sembolü İşlem Sonuç Toplama Çıkarma Çarpma * 8*5 40 Bölme / 8/4 2 Modül alma % 12%3 0 2.Mantıksal operatörler: Operatörlerle yapılan işlemlerin sonucunda ortaya mantıksal değer olarak Doğru (True) ya da Yanlış (False) çıkar. Operatör Python da ki sembolü İşlem Sonuç Eşittir == 5==8 False Büyüktür > 8>5 True Küçüktür < 8<5 False Küçük ya da eşittir <= 8<=4 False Büyük ya da eşittir >= 9>=3 True Eşit değildir!= 2!=1 True 3.İlişkisel operatörler: Operatör Python daki sembolü İşlem Sonuç Ve and 5==5 and 2==2 5==5 and 2==1 True False Veya or 5==5 or 2==1 5==7 or 2==1 True False Değil not not 5==5 False AND operatörünün kullanıldığı bir ifadenin sonucunun True olabilmesi için ifadedeki tüm önermelerin sonucunun True olması gerekir. OR operatörünün kullanıldığı bir ifadenin sonucunun True olabilmesi için ifadedeki önermelerden birinin True olması yeterlidir. Algoritma: Belli bir problemi çözmek veya belirli bir amaca ulaşmak için tasarlanan ve izlenecek olan yoldur. Algoritma, bilgisayara hangi işlemi hangi sırada yapması gerektiğini söyleyen yönergeler bütünüdür. Akış şeması: Akış şeması ise algoritmanın görsel gösterimidir. Programcı, oluşturulan algoritmadan grafiksel gösterimler oluşturur. Akış şeması, program geliştirmeye başlamadan önceki son adımdır. Akış şemasında hatalar rahatlıkla görülüp düzeltilebilir. Akış şemalarını oluşturmak için kullanılan evrensel simgeler ve bu her bir simgenin anlamı vardır. Akış şeması sembolleri aşağıda verilmiştir.

4 Algoritma Akış şeması Python kodu Algoritma Akış şeması Python kodu 1. Başla 2. Sayı oku 3. Eğer [sayı mod 2]==0 ise; çift sayı yaz; Değilse tek sayı yaz. 4. Bitir Veya

5 Algoritma Akış şeması Python kodu 1. Başla 2. Notları oku 3. Ortalamayı hesapla 4. Eğer ortalama>=50 ise Geçti yaz. Değilse Kaldı yaz. 5. Bitir Veya Değişkene değer atamak Program kodu a = 100 yas = 15 adi = EZGİ a = input( Değeri giriniz? ) yas = input( Yaşınızı giriniz: ) adi = input( Adınız nedir? ) Değişkene değer atama yöntemi Doğrudan Klavyeden (program çalıştırılınca) Karar vermek (if.. else)

6 PROGRAM: (ONLİNE EDİTÖR --- > repl.it ) BİLGİSAYAR BİLİMİ DERSİ 9.SINIFLAR ÇALIŞMA KÂĞIDI Kişinin ad, soyad ve doğum yılını okuyan; yaşını hesaplayıp ekrana ismiyle birlikte yazan program. Aynı işi değerleri klavyeden okuyarak yapan program kodları Python dilinde yazılmış programları inceleyip, deneyin. Program-1 ile program-2 arasındaki fark nedir? Sonuçları karşılaştırınız. Ekran çıktısı: (6 ve 7 değerleri girildiğini varsayalım) Toplam=67 Ekran çıktısı: (6 ve 7 değerleri girildiğini varsayalım) Toplam=13 Not: Python dilinde klavyeden girilen veriler rakamlardan oluşsa da sayısal veri olarak kabul edilmez. Sayısal veri haline dönüştürülmesi gerekir. Sayısal veriye dönüştürülmezse, bu değerlerle matematiksel işlem yapılamaz. İnt komutu ile sayısal veriye dönüştürülmeyen veriler yan yana birleştirilir (program-1).

7 Döngü (Tekrar, Loop) deyimi ---> VERİLEN İŞLEM VEYA İŞLEMLERİ TEKRARLAR. Program çalıştığında ekran görüntüsü/çıktısı Program çalıştırılınca NE YAPAR? CEVAP: 1. Program a tuşuna basılınca çalışır. 2. Puan değişkenine 100 değerini yükler. 3. puan değişkenini 5 arttırır. Artırma işlemini 3 defa tekrarlar. 4. puan artık 115 olmuştur. PUAN kelimesi ile puan değişkenin birleştirir ve PUAN 115 yazar. Ekran çıktısı:

8 Ekran çıktısı: 2x2=? 5 2 -Kullanıcı Programı çalıştırmış ve klavyeden 5 değerini girmiştir. Bu durumda program nasıl çalışır? SORU: Tiyatro bileti alırken bilet fiyatı yaşa göre değişmektedir. Yaşı 18 den küçük olanlar için bilet ücreti 15 TL; yaşı 18 den büyük ve 65 ten küçük olanlar için 20 TL ve yaşı 65 ten büyük olanlar için 10 TL olarak belirlenmiştir. Buna göre bilet ücretini belirleyip yazan programı yazınız. HARF NOT sistemine göre; girilen puanı, Harf notuna ve katsayıya çeviren programı yazınız. EKRAN ÇIKTISI: Yaşınız: TL gerisini tamamlayınız.

9 Aşağıdaki tablodaki bilgileri kullanarak; -VKİ hesabını yapan ve -buna göre sağlık durumuna karar veren programı yazınız. Bir lise öğrencisinin adı, soyadı ve fizik dersine 3 tane notu puan olarak giriliyor. -Fizik ortalamasını hesaplayan, -Ortalama puanı nota çeviren programı yazınız. TAMAMLAYINIZ. Üçgenin taban ve yüksekliğini veriniz. Alanını hesaplayan programı hazırlayınız. Dikdörtgen biçimindeki bahçenin etrafına 4 sıra tel çekilecektir. -Kenar uzunluklarını veriniz. -Satın alınan telin uzunluğunu veriniz. -Bu tel yapılacak işe yeterli midir? Buna karar veren programı hazırlayınız. Dünya başkentlerini soran bir yarışma programı yazınız. Her sorunun puan değeri 10 puan olsun.

10 Klavyeden girilen bir sayının negatif mi, pozitif mi olduğuna karar veren programı yazınız. İnternet adresleri: Bilgiyi aktaran İnternet sitesinin adresi kontrol edilmelidir. Alan adı uzantıları birçok İnternet sitesi için fikir verebilir..com ya da.net alan adı uzantısına sahip İnternet siteleri ticari amaçlı sitelerdir..gov: Devlet kurumlarının resmî sitelerinin uzantısıdır..org: Ticari amacı olmayan vakıf, dernek ve organizasyonların kullandığı uzantıdır..edu: Üniversite ve akademik kuruluşların siteleri için kullanılır..k12: Okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise gibi eğitim kurumlarına ait uzantıdır. Tamamlayınız. Verilen web adreslerindeki alan adı uzantılarını kullanarak; verilen bir uzantının hangi kuruma ait olduğunu yazan programı yazınız. Sisteme girişte şifreyi soran ve şifreyi bilirsek; Yarışma sorusunu sorarak, puanlayan programı yazınız. Şifre = python olsun.

11 1.Bilişim Teknolojileri ve İnternet Kullanımında Dikkat Edilmesi Gereken Etik İlkeler: Bilişim etiği, bilişim teknolojilerinin kullanımı esnasında toplum tarafından kabul gören uyulması gereken kurallar bütünüdür. Bilişim teknolojilerinin kullanımında yaşanan etik sorunların dört temel başlıkta (fikrî mülkiyet, erişim, gizlilik ve doğruluk) ele alınır. Fikrî mülkiyet; kişinin kendi zihni tarafından ürettiği her türlü ürün olarak tanımlanmaktadır. Bilişim dünyasında yazılımları lisanslarına göre, özgür yazılımlar ve ticari yazılımlar olmak üzere ikiye ayırabiliriz: Özgür yazılımlar ücretsiz olarak (ya da özelleştirilmiş versiyonları düşük ücretlerle) kullanılabilirken, ticari faaliyet gösteren firmaların ürettiği yazılımların lisanslarıysa çoğunlukla yüksek bedeller karşılığında alınabilmektedir. Lisanssız yazılım kullanmanın etik uygunsuzluk yanında teknik sakıncaları da vardır. Firmalarca sunulan yazılımlar, zaman zaman güvenlik açıklarını kapatmak ya da ek özelliklerle donanmak amacıyla güncelleme alır. Lisanssız kullanılan yazılımlar, bu güncellemeleri alamaz ve bilgi güvenliği açısından bilgisayarları savunmasız kılar. 2.Uluslararası Bilgisayar Etik Enstitüsüne göre bilişim teknolojilerinin doğru bir şekilde kullanılabilmesi için aşağıda belirtilen 10 kurala uyulması gerekmektedir. 1. Bilişim teknolojilerini başkalarına zarar vermek için kullanmamalısınız. 2. Başkalarının bilişim teknolojisi aracılığı ile oluşturduğu çalışmaları karıştırmamalısınız. İnternet adresleri: Bilgiyi aktaran İnternet sitesinin adresi kontrol edilmelidir. Alan adı uzantıları birçok İnternet sitesi için fikir verebilir..com ya da.net alan adı uzantısına sahip İnternet siteleri ticari amaçlı sitelerdir..gov: Devlet kurumlarının resmî sitelerinin uzantısıdır..org: Ticari amacı olmayan vakıf, dernek ve organizasyonların kullandığı uzantıdır..edu: Üniversite ve akademik kuruluşların siteleri için kullanılır..k12: Okul öncesi, ilkokul, ortaokul ve lise gibi eğitim kurumlarına ait uzantıdır Örneğin; Millî Eğitim Bakanlığının İnternet site adresi meb.gov.tr, Türkiye Erozyonla Mücadele ve Ağaçlandırma Vakfının adresi de tema.org.tr dir. Adresler incelendiğinde, Bu adresin Türkiye Cumhuriyeti ne (.tr)ait bir devlet/hükûmet (.gov) sitesi olduğu görülebilir. Siber zorbalık: İnternet ortamında başkalarından kaynaklanan kotu davranışlara maruz kalabilirsiniz. İnternet etiğine uymayan bu davranışlara siber (dijital) zorbalık denir. 4.Bilgi Güvenliği: Kişisel ya da kurumsal düzeyde bizim için büyük önem teşkil eden her tür bilgiye izin alınmadan ya da yetki verilmeden erişilmesi, bilginin ifşa edilmesi, kullanımı, değiştirilmesi, yok edilmesi gibi tehditlere karşı alınan tüm tedbirlere bilgi güvenliği denir. 3. Başkasına ait olan verileri incelememelisiniz. 4. Bilişim teknolojilerini hırsızlık yapmak için kullanmamalısınız. 5. Bilişim teknolojilerini yalancı şahitlik yapmak için kullanmamalısınız. 6. Lisanssız ya da kırılmış/kopyalanmış yazılımları kullanmamalısınız. 7. Başkalarının bilişim teknolojilerini izinsiz kullanmamalısınız. 8. Başkalarının bilişim teknolojileri aracılığı ile elde ettiği çalışmalarını kendinize mal etmemelisiniz. 9. Yazdığınız programların ya da tasarladığınız sistemlerin sonuçlarını göz önünde bulundurmalısınız. 10. Bilişim teknolojilerini her zaman saygı kuralları çerçevesinde kullanmalı ve diğer insanlara saygı duymalısınız.