150 TON SAAT KAPASİTELİ AKKURT MADENCİLİK TAŞKÖMÜRÜ YIKAMA TESİSİ PROJESİ

Transkript

1 150 TON SAAT KAPASİTELİ AKKURT MADENCİLİK TAŞKÖMÜRÜ YIKAMA TESİSİ PROJESİ Zonguldak, 2011 Hazırlayan: Maden Yük. Müh. Dr. Hasan HACIFAZLIOĞLU 1

2 ÜRETİMİ YAPILAN TAŞKÖMÜRÜNÜN ÖZELLİKLERİ Üretimi yapılan taģ kömürünün özelliklerinin belirlenebilmesi için çeģitli analizler yapılmıģtır. Ocaktan çıkarılan kömürün tamamı 100 mm nin altına kırıldıktan sonra 50 kg numune ile yapılan elek analizi sonuçları Çizelge 1 de verilmiģtir. Buna göre, Kömür Hazırlama Tesisine girecek olan kömürün yaklaģık %24 ü 1 mm boyutunun altında (%43.33 küllü) olan ve toz kömür olarak adlandırılan malzemeden oluģmaktadır. Bu boyut gurubu piyasa koģullarına göre, KURU ELEME yapılarak veya SPĠRALLER ile zenginleģtirilerek değerlendirilecektir. 1 mm den daha büyük boyutlu taneler ise AĞIR ORTAM TESĠSĠNDE yıkanıp, temiz kömür ve Ģist Ģeklinde 2 ürün elde edilecektir. Ġri boyut diye adlandırılan kömür tüm malzemenin %76 sını oluģturmakta ve %50,16 kül içeriğine sahiptir. Çizelge 1. Tüvenan Kömürün Elek Analizi Sonuçları (-100 mm için kuru bazda) TANE BOYUTU (mm) Miktar (%) Kül (%) MxK (---) Toplamlı MxK (---) Toplamlı Miktar (%) Toplamlı Kül (%) ,00 55,00 605,00 605,00 11,00 55, ,00 50, , ,00 31,00 51, ,00 51,00 561, ,00 42,00 51, ,00 50,00 450, ,00 51,00 51, ,00 48, , ,00 76,00 50, ,00 44,00 176, ,00 80,00 49, ,00 43,00 258, ,00 86,00 49, ,00 48,00 144, ,00 89,00 49, ,00 45,00 270, ,00 95,00 49, ,00 45,00 90, ,00 97,00 49, ,00 50,00 150, ,00 100,00 49,04 TOPLAM

3 Tüvenan kömür numunesinin yıkanabilirliğinin tespiti için yüzdürme-batırma deneyleri yapılmıģtır. Yüzdürme-batırma analiz sonuçları Çizelge 2 de, bu sonuçlardan çizilen eğriler ġekil 1 de verilmiģtir. Buna göre, ortalama 1.75 gr/cm 3 yıkama yoğunluğunda, -100 mm tüvenan kömürün %46 sı %9.30 küllü olarak elde edilebilmektedir. ġekil 1 deki eğrilerden de görülebileceği gibi tüvenan kömür örneği kolay yıkanabilen bir kömürdür. Çizelge 2. Yüzdürme-batırma deneyi sonuçları. Yoğunluk Aralığı Yoğunluk Aralığındaki Malzeme Miktar %M Kül %K M*K Miktar % M Toplam Yüzen M*K Kül % Miktar % M Toplam Batan M*K Kül % ,0 7,0 189,0 27,0 189,0 7,0 100,0 4901,0 49, ,0 10,0 130,0 40,0 319,0 8,0 73,0 4712,0 64, ,0 18,0 108,0 46,0 427,0 9,3 60,0 4582,0 76, ,0 27,0 54,0 48,0 481,0 10,0 54,0 4474,0 82, ,0 85,0 4420,0 100,0 4901,0 49,0 52,0 4420,0 85,0 TOPLAM 100,0 49,0 ġekil 1. Yüzdürme-batırma eğrileri 3

4 KÖMÜR HAZIRLAMA TESİSİ İŞ AKIM ŞEMASI Akkurt Kömür Hazırlama (Lavuar) Tesisinde; TTK 13 No lu Rödevanslı kömür sahasından üretilen tüvenan kömürlerin nitelik ve nicelik olarak zenginleģtirilmesi sağlanacaktır. Tüvenan kömürler lavuar tesisinde yıkama, eleme, boyutlandırma, susuzlandırma ve paketleme iģlemlerine tabi tutularak, piyasanın talepleri doğrultusunda satıģa hazır hale getirilecektir. ZenginleĢtirilen kömürler ısınmada, enerji üretiminde, çimento ve demir çelik sanayinde kullanılmak üzere hazırlanacaktır. Yapılan faaliyetin amacı yer altı maden ocağından çıkan tüvenan kömürlerin sanayide, ısınmada vs. kullanımlarında belirli bir kalite standardı (kalori, kül oranları v.s) sağlayarak ilgili yasa ve yönetmeliklere uygun yakıt üretmektir. Tesiste kömürün fiziksel yöntemlerle zenginleģtirilmesi sağlanacaktır. Bu bakımdan herhangi bir kimyasal iģlem uygulanmayacağı gibi herhangi bir kimyasal madde de kullanılmayacaktır. Fiziksel yöntemlerle zenginleģtirme, düģük mineral madde (kül) ihtiva eden kömür parçacıklarının yüksek mineral madde ihtiva eden parçacıklardan (Ģist) yoğunluk farkına dayanılarak ayrılması iģlemidir. Bu yöntem, Zonguldak havzasında genellikle ağır ortam ayırması Ģeklinde tatbik edilmekte ve doğal bir mineral olan manyetit gibi yoğunluğu yüksek katılar ile süspansiyon oluģturularak kömür-ģist ayrımı gerçekleģtirilmektedir. Kömür hazırlama tesisinde (lavuarda); yeraltı maden ocağından çıkartılan tüvenan kömürlerin piyasanın taleplerine uygun olarak toz (-1.0 mm), fındık (+1-18 mm), portakal ( mm), ve karpuz (+100 mm) boyutlarında temiz kömür hazırlanması amaçlanmaktadır. Yer altı ocağından çıkarılan tüvenan kömür, lavuarın tüvenan bunkerine dökülür. Tüvenan bunkeri altındaki ızgaralı titreģimli besleyici ile ızgara altı (-100 mm) tüvenan besleme bandıyla ürünün ön yıkamalı tüvenan eleğine geçiģi sağlanır. TitreĢimli besleyici ızgara üstü (+100 mm) ise kırıcıya gönderildikten sonra kırılan iri boyuttaki kömür (-100 mm) tüvenan bandına verilir. Tüvenan besleme bandı ile ön yıkamalı tüvenan eleğine tüvenan kömürü iletir. Tüvenan kömürün elek üstü ( mm) kömür ağır ortam zenginleģtirme/yıkama devresine beslenir. -1 mm boyutlu tüvenan kömürden oluģan Ģlamlı su ise, eleğin altındaki Ģlam tankına alınır ve daha sonra ince zenginleģtirme devresine gönderilir. ZenginleĢtirme öncesi iģlemler topluluğu ġekil 2 de gösterilmiģtir. 4

5 ġekil 2. Tüvenan kömüre uygulanan zenginleģtirme öncesi iģlemler. Ön yıkamalı tüvenan eleğinden gelen ( mm) tüvenan kömür, bir konveyör bant yardımı ile Çift Makaralı Ağır Ortam Yıkama Siklonuna (ÇMS ye) beslenir. ÇMS, 2009 yılında Türkiye de geliģtirilmiģ, patentlenmiģ ve CE belgesi alınmıģ olan bir çeģit ağır ortam esaslı yıkama cihazıdır. Bu sistemde, ağır ortam oluģturucu olarak çevre ile dost sulu manyetit süspansiyonu kullanılmaktadır. ÇMS ağır ortam ayırma cihazı ve yardımcı ekipmanlarının görüntüsü ġekil 3 de verilmiģtir. ġekil 3 den de görülebileceği gibi, sulu manyetit süspansiyonu ÇMS cihazına bir uçtan verilirken, diğer uçtan ÇMS nin bunkeri içerisine bir bant yardımı ile tüvenan kömür dökülmektedir. ÇMS içerisnde oluģan santrifuj kuvvetlerinin etkisi ile yoğunluk farkına göre bir ayrım gerçekleģmektedir. Bunun sonucunda sisteme beslenen tüvenan kömür ÇMS cihazında, temiz kömür, Ara ürün ve ġist olmak üzere üçe ayrılır. Çıkan ürünler; temiz kömür eleği, ara ürün eleği ve Ģist eleğinde temiz su püskürtülerek manyetitten arındırılıp yıkanır ve 5

6 ardından susuzlandırılıp boyutlandırıldıktan sonra konveyör bantlarla stok noktasına taģınarak satıģ için stoklanır. Diğer taraftan, 1 mm göz açıklığına sahip Ģist, ara ürün ve temiz kömür eleklerinin altlarından alınan sulu manyetit ve toz kömür karıģımı manyetik separatörlerlere verilir. Manyetik özelliği bulunan manyetit; manyetik separatörlerde tutulur, tutulamayan Ģlamlı su ise önce bir hidrosiklondan pompalanır, hidrosiklon alt akımı -1 mm boyutlu ince boyut tankına (spiral besleme tankına) aktarılırken, hidrosiklon üst akımı tikinere (Çöktürme Tankına) gönderilir. Bu aģamada manyetit ve su lavvarda tekrar kullanılmak üzere geri kazanılır. Manyetit ve suyun geri kazanılması iģleminin akım Ģeması ġekil 4 de verilmiģtir. ġekil 3. ÇMS Ağır Ortam Ayırma Sistemi ile Ġri Boyutlu( mm) Tüvenan Kömürün ZenginleĢtirilmesi. 6

7 ġekil 4. Lavvarda ağır ortam malzemesi manyetit ve suyun geri kazanılması iģlemi. Ön yıkama tüvenan eleğinin altında bulunan -1 mm boyutlu sulu tüvenan kömürler bir tür yoğunluk farkına dayalı fiziksel ayırma yapan Spiral ayırıcılara gönderilerek zenginleģtirilirler. BaĢka bir deyiģle -1 mm boyutlu kömürler Spiral konsantratör ile temizlenmektedir. Ancak, bu boyut gurubu spiral ayırıcıya verilmeden önce bir hidrosiklon bataryasından geçirilir. Hidrosiklon bataryasının amacı, -1.0 mm boyutlu kömür içerisinde bulunan -100 mikron (-0.1 mm) boyutlu malzemenin uzaklaģtırılmasıdır mikron boyutlu malzeme Ģlam olarak adlandırılmakta ve fiziksel ayırma yöntemleri ile (sistemde spiral ile) zenginleģtirilememektedir. Bu bakımdan, -100 mikronluk boyut hidrosiklon üst akımından Tikinere gönderilmekte ve orada çöktürülmektedir. Çöktürülen malzeme DĠSK FĠLTRE ye verilerek susuzlandırılmaktadır. Filtreden elde edilen su tekrar sisteme geri dönmektedir. Hidrosiklon alt akımından alınan mm boyutlu malzeme ise Spiral Konsantratör ile zenginleģtirilmektedir. Spiralden elde edilen temiz kömür, ara ürün ve artık olarak 3 ürün elde edilmektedir. Bu 3 ürün bir elekten geçirilerek susuzlandırılmakta ve bant konveyörlerle taģınarak ayrı ayrı stok alanlarında stoklanmaktadır. Ġnce zenginleģtirme ve susuzlandırma devresinin akım Ģeması ġekil 5 de verilmiģtir. 7

8 ġekil 5. Ġnce kömür (-1.0 mm) zenginleģtirme ve susuzlandırma devresi. Hidrosiklonların üst akımından gelen -0.1 mm boyutlu Ģlam tkinere gönderilir, tikinerden taģan temiz su sisteme geri pompalanır. Tikiner altından alınan kıvamlanmıģ Ģlam ise pompa vasıtasıyla disk filtre ünitesine gönderilir. Disk filtrede susuzlandırılan Ģlam kamyonlara yüklenerek santral yakıtı v.b. gibi amaçlarla kullanılır. Ġri ve ince devreden elde edilen temiz kömürler ihtiyaç duyulması halinde santrifuj kurutuculara verilmekte ve nem içeriği %10 un altına düģürülmektedir. Bazı durumlarda ise, ince devre zenginleģtirme kaldırılmakta ve tüvenan kömür 1 mm den kuru olarak elenerek termik santral yakıtı olarak değerlendirilebilmektedir (ġekil 6). ġekil 6. Ġnce kömürün zenginleģtirilmeden kuru olarak alınması prosesi. 8

9 Akkurt kömür yıkama tesisinden elde edilecek ürünlerin ortalama miktar, kül ve nem içerikleri Çizelge 3 de verilmiģtir. Buna göre; tesiste yıkanan %49 küllü tüvenan kömürün yaklaģık %31 i %9 küllü iri temiz kömür olarak kazanılmaktadır. Bu iģlem için bir çeģit ağır ortam yıkama cihazı olan ÇMS cihazı kullanılmaktadır. Benzer Ģekilde tüvenan kömürün %12 lik kısmı Spiral ayırıcılar ile %10 küllü ince temiz kömür olarak alınmaktadır. Çok ince boyutlu Ģlam ise, Disk filtrede susuzlandırılmakta ve saatte 3 ton üretilmektedir. Temiz kömürlerin nem içeriği %8-10 aralığında değiģmekte iken, üretilen Ģistin nemi %10-16 arasında değiģmektedir. Ayrıca tesisten sırasıyla %3 ve %2 oranlarında, %32 küllü iri ve ince ara ürün oluģmaktadır. Çizelge 3. Akkurt kömür yıkama tesisinden elde edilecek ürünler ve özellikleri -100 mm Tüvenan Kömürden Üretilen Ürünler Boyut (mm) Miktar (%) 150 t/s de Üretilen Miktar (ton) Kül (%) Nem (%) Ġri Temiz Kömür ,00 46,5 9 8 Ġri ġist ,00 55, Ġri Ara Ürün ,00 4, Ġnce Temiz Kömür ,00 18, Ġnce ġist ,00 21, Ġnce Ara Ürün ,00 1, ġlam (Disk Filtre Ürünü) ,00 3, Toplam Giren ,00 150,00 49,00 - Ġri boyutlu temiz kömür paketleme tesisinde 25 kg lık paketler halinde paketlenecek ve ısınma amaçlı kullanılacaktır. Ġnce ve çok ince boyutlu kömürler ise sırasıyla demir-çelik sanayisinde ve termik santrallerde değerlendirilmek üzere stoklanacaktır. Faaliyet sonucu oluģacak Ģist, proje konusu saha içerisinde depolanmayacak ve Zonguldak Mahalli Çevre Kurulunun kararları doğrultusunda kömür zenginleģtirme (lavuar) tesisinin bulunduğu belediyenin göstereceği dolgu alanına bertaraf edilecektir. Dolgu alanı ile ilgili belediyeden kurum görüģü alındığında Zonguldak Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü ne sunulacaktır. 9

10 YIKAMA ÜNİTELERİNİN TANITIMI Proje kapsamında yer alacak ünitelerin özellikleri Çizelge 4 de verilmiģtir. Çizelge 4. Tesiste Kullanılacak Ünitelerin Cins ve Motor Güçleri EKİPMAN ADI GÜÇ TÜVENAN GİRİŞ VE BOYUT KÜÇÜLTME Tüvenan Ürün Bunkeri (150 t) Izgaralı TitreĢimli Besleyici (150 ton/saat, 10kw) Çeneli Kırıcı (60 lık,37 kw) Tüvenan Besleme Konveyörü (15m.,100 lük, 150ton/saat,5kw) 52 kw İRİ KÖMÜR ZENGİNLEŞTİRME ÜNİTESİ ( mm) Tüvenan Eleği (150ton/saat, çift katlı, 22 kw) ÇMS Besleme Konveyörü (15m, 100 lük, 150ton/saat,5kw) ÇMS-Çift Makaralı Ağır Ortam Siklonu (150ton/saat) Temiz Kömür Susuzlandırma ve Yıkama Eleği (60 ton/saat, çift katlı,22kw) Ara Ürün Susuzlandırma ve Yıkama Eleği (40ton/saat, 11 kw) ġist Susuzlandırma ve Yıkama Eleği (60 ton/saat, çift katlı, 22kw) Primer Manyetit Separatör (100 m 3 /saat, 2.5kw) Sekonder Manyetit Separatörü (100 m 3 /saat, 2.5kw) ÇMS Besleme Pompası (8/6inç, 75kw) Manyetik Separatör Besleme Pompası (120 m 3 /saat, 15kw) Ağır Ortam Tankı, Ürün Elek Tankları, ġlam Tankı (10mm sac) Makine Konstrüksiyonları, Borulama Vana ve Fitting (I,U,Kutu Çelik profiller) 175 kw İNCE KÖMÜR ZENGİNLEŞTİRME ÜNİTESİ ( mm) ġlam Pompası (6/4 inç, 200 m 3 /saat, 37kw) ġlam Hidrosiklon Bataryası (3x14inç, 200 m 3 /saat) Spiral Bataryası (40 ton/saat) ġlam Susuzlandırma Eleği (5 derece ters açılı, 40 ton/saat,22kw) 59 kw 10

11 ÜRÜN ÇIKIŞ BANTLARI Ġri Temiz Kömür Konveyörü (30m, 60 lık, 5kW.) Ġri+Ġnce ġist Konveyörü (100m, 80 lık, 22 kw.) Ġnce Temiz Kömür Konveyörü (30m, 60 lık, 5kw.) Ġri+Ġnce Ara Ürün Konveyörü (30m, 60 lık,5kw) Filtre ġlamı (kek) konveyörü (30m,60 lık, 5kW) 42 kw SU GERİ KAZANIM ÜNİTESİ Tikiner ve Sürücü Sistemi (12m çaplı, 10mm sac, 5kw) Flokulant Hazırlama Ünitesi ve pompası (2kw) Temiz Su Tankı (7m 3 ) Temiz Su Pompası (6/4, 250m 3 /saat,22kw) Tikiner Alt Akım Pompası (6/4, 150m 3 /saat, 22kw) 51 kw DİSK FİLTRE ÜNİTESİ VE KURUTMA SANTRİFUJLERİ Disk Filtre (Vakum esaslı) Vakum Pompası ve Filtrat Separatörü (55kw) Blower, Hava Tüpü ve Susturucu (10 kw) Ġri ve Ġnce Ürün Santrifujleri (Yatay sepetli, 2x25kw) 115 kw OTOMASYON VE ELEKTRİK SİSTEMİ Otomatik Kontrol ve Ġzleme Sistemi TOPLAM 1 kw 495 kw NOT: AKKURT Kömür Hazırlama Tesisinin Ayrıntılı akım Ģeması Sayfa 16 da verilmiģtir. 11

12 SARF MALZEMELERİ Proseste 2 ayrı sarf malzemesi kullanılacaktır. Bunlardan biri, ağır ortamın oluģturulması için kullanılacak olan ince boyutlu (d 90 ~60 mikron) toz manyetittir. Manyetitin (Fe 3 O 4 ) yoğunluğu 5,7 g/cm 3 olup, 1 ton kömürün yıkanması için ortalama 0.5 kg düzeyinde tüketilecektir. Tesiste iģletme esnasında manyetit, manyetit seperatörlerinde tutularak tesiste yeniden kullanılacaktır. Ağır ortam olarak tabir edilen manyetit (Fe 3 O 4 demir tozu) ve su karıģımı, kimyasal özellik göstermemekte olup, tamamen fiziksel bir karıģımdır. Bu karıģım ġekil 4 de verilen iģ akım Ģemasından da anlaģılacağı üzere, manyetit seperatörlere (tambur mıknatıs) gönderildiğinde manyetit mıknatıslar tarafından tutularak sudan ayrılmaktadır. Birbirinden ayrılacak su ve manyetit, tesiste tekrar kullanılacaktır. Proje kapsamında kullanılacak manyetit, sisteme sürekli beslenmeyecek olup, kapalı devre kullanılacaktır. Sadece prosesteki manyetit miktarında azalma oldukça takviyede bulunulacaktır. Ġhtiyaç duyulması halinde kullanılacak manyetit, tesis alanı içerisinde yapılacak kapalı depoda stoklanacaktır. Bir diğer sarf malzemesi ise suyun geri kazanılması ve Ģlamın çöktürülmesi için kullanılacak olan anyonik toz polimer, yani flökülant (poli akril amid) tır. Ġri ve ince kömür yıkama ünitelerinden gelen -0.1 mm nin altındaki katı taneciklerin bulunduğu kirli su, tikinerde temizlenerek yıkamada yeniden kullanılır. Katı tanecikler flokülant kullanılarak çöktürülür. Pulp halinde pompa ile filtrasyon tesisine (disk filtreye) verilir. Burada vakumlanarak rutubeti alınır. Açığa çıkan duru su sistemde tekrar kullanılır. Kuru kek halini alan toz kömür stoklanarak satıģa sunulur. Proje kapsamında kömür zenginleģtirme tesisi kapalı sistem olarak çalıģacaktır. Tesis çalıģırken oluģabilecek kaçaklar saha içerisinde yapılacak olan logarda toplanarak temizlenmek üzere tikinere gönderilecektir. Polimer sarf malzemesi beher ton kömürün çöktürülmesi için 2 gr mertebesinde kullanılacaktır. Buna göre, günlük tüketilecek polimer miktarı kg ile sınırlı olacaktır. Yukarıda kullanılan sarf malzemeleri dıģında, sisteme herhangi bir madde ya da kimyasal giriģi olmayacaktır. 12

13 KATI VEYA SIVI ATIK DURUMU Tesis tamamen kapalı devre çalıģtırılacağı için sıvı ya da katı atık yapılmayacaktır. Tüm Ģlamlı sular 12 m çapında 4 m yüksekliğindeki tikinerde toplanacak, tikiner altı Ģlamlı malzeme uygun disk filtrelerle susuzlandırılacaktır. Elde edilen su tekrar sisteme dönecektir. Ürünlerdeki nemle birlikte kaybolan 20 m 3 /saat lik su ihtiyacı, ocak deģarj suyundan temin edilecektir. Faaliyet sonucu oluģacak Ģist, proje konusu saha içerisinde depolanmayacak ve Zonguldak Mahalli Çevre Kurulunun kararları doğrultusunda kömür zenginleģtirme (lavuar) tesisinin bulunduğu belediyenin göstereceği dolgu alanına bertaraf edilecektir. Dolgu alanı ile ilgili belediyeden kurum görüģü alındığında Zonguldak Ġl Çevre ve Orman Müdürlüğü ne sunulacaktır. TEMİZ VE TEMİZLENMİŞ SU İHTİYACI Tesisin temiz (ilave) su ihtiyacı aģağıda hesaplanmıģtır. (Tesiste oluşan ürünlerin % nem değeri maksimum % 15 olacaktır) Rutubet olarak tesisten ayrılan su miktarı = Miktar x % Nem = 150 ton/saat x 15m 3 /100ton = 22.5 m 3 /saat (Tesiste işlenecek tüvenan kömürlerin % nem değeri minimum %2,7 olacaktır) Tesise giren su miktarı = 150ton/saat x 2,7 m 3 /100ton (tüvenan kömürün rutubetinden dolayı) = 4,05 m 3 /saat Gerekli toplam ilave su miktarı = 15 m 3 /saat 4,05 m 3 /saat = 10,95 m 3 /saat 11 m 3 /saat Yukarıdaki hesaplamadan da görüleceği üzere tesiste saatte yaklaģık 11m 3, günde 77m 3, ayda 1.500m 3, yılda ise m 3 ilave su ihtiyacı olacaktır. 13

14 Tesiste proses için gerekli olacak ve yukarıda hesaplanan temiz su ihtiyacı, kömür iģletilmesi sonucu açığa çıkan ocak suyundan temin edilecektir. Proseste su kaybı sadece ürünler ve atıkların üzerinden rutubet olarak ayrılacaktır. Gereksiz su zayiatının önlenmesi için kapalı devre sistemi öngörülmüģ olup, proses esnasında kirlenen su arıtılarak tesiste tekrar kullanılacaktır. Arıtma iģlemleri çöktürme tanklarında yapılacaktır. Tesis tamamen ıslak bir proses olduğundan ihmal edilebilir oranlarda su kaybı kaçınılmazdır. Bu kaybın bir kısmı kömür üzerinde, bir kısmı Ģist üzerinde, bir kısmı da Ģlam üzerinde nem olarak kalacaktır. Gerekli su miktarı ile ilgili detaylı hesaplamalar yukarıda yapılmıģtır. Tesiste proseste kullanılacak suya ait akıģ Ģeması Şekil 7 te verilmiģtir. ġekil 7. Tesiste Proseste Kullanılacak Suya Ait AkıĢ ġeması Tesise beslenecek tüvenan kömür rutubeti ile tesisten elde edilecek ürün ve atıkların rutubeti arasındaki fark sistemin su kaybı olarak değerlendirilmekte ve bu sebeple sisteme ilave suya ihtiyaç bulunmaktadır. Ġlave su gereksinimi yukarıda hesaplandığı gibi yaklaģık 13m 3 /saat tir. Sonuç olarak tesiste yukarıda hesaplanan su kayıpları söz konusudur. Tesisin iģletilmesi esnasında su kapalı devre kullanılacak, kayıp su miktarı sürekli sisteme yeni su ilavesi ile takviye edilecektir. Tesisten dıģarıya proses kaynaklı herhangi bir atıksu deģarjı söz konusu olmayacaktır. Tesiste kullanılacak flokülant miktarı 2 gr/m 3 olacaktır. Flokülant olarak toz polimer kullanılacaktır. 14

15 ENERJİ İHTİYACI Enerji ihtiyacı, yer altı ocağımıza ait trafo merkezinden temin edilecektir. Kurulacak olan tesisin toplam enerji ihtiyacı 495 kwh olacaktır. OTOMATİK KONTROL VE İZLEME SİSTEMİ Kurulacak olan lavuar sistemin iģleyiģini ve yönetimini otomatikleģtirmek, verilen referanslara göre sistemin otomatik olarak iģlemesini sağlamak amacıyla otomatik kontrol/izleme sistemi kurulacaktır. Bu sayede prosesin her aģamasında kontrol kolaylaģacaktır. Tankların taģması önlenecek, dozajlama iģlemleri kontrollü yapılacaktır. Kurulacak olan sistemde; hız kontrolünden su seviye sensörüne kadar tüm üniteler birbiri ile bağlantılı olacak ve bir sorun durumunda anında müdahale edilebilecektir. Kurulacak olan kontrol sistemi özel bir yazılım yüklü PC ile kontrol edilecektir (ġekil 8). Bunlara ilave olarak, tüm tesis kameralarla gözetlenecek ve anında müdahale edilebilecektir. ġekil 8. PC bağlantılı otomatik kontrol ve izleme sistemi. 15

16 16 Maden Yük. Müh. Dr. Hasan HACIFAZLIOĞLU