BÖLÜM. Kimya Bilimi. Kimya Nedir? Test Kimya Nedir? Test Kimya Ne İşe Yarar? Test Kimya Ne İşe Yarar? Test

Transkript

1

2

3 BÖLÜM 1 Kimya Bilimi Kimya Nedir? Test Kimya Nedir? Test -... Kimya Ne İşe Yarar? Test Kimya Ne İşe Yarar? Test Kimyanın Sembolik Dili Test Kimyanın Sembolik Dili Test Kimyanın Sembolik Dili Test Kimyanın Sembolik Dili Test Güvenliğimiz ve Kimya Test Genel Tekrar Testi Test

4 1 BÖLÜM Kimya Bilimi Kimya Nedir? TEST 1 1. Simyacılar verilenlerin tümüyle ilgilenmişlerdir.. Verilen bilgiler Felsefe taşı na aittir. 3. Simya, içerisinde mitoloji, tıp, astronomi, felsefe gibi birçok bilimi barındırır. Su banyosu, damıtma düzeneği, fırın gibi araç gereçler simyacılar tarafından kullanılmıştır. 4. Simya da deney ve gözlem yoktur. Deneme - yanılma yoluyla çalışılır. Teorik temellere dayalı çalışmalar yoktur. Bu nedenlerden ötürü bilim olarak kabul edilmez. 5. Yukarıda verilen maddelerin tamamı simyacılar döneminde keşfedilmiştir. 6. Niels Bohr, atomun yapısı üzerine çalışmalar yapmış olan Danimarkalı fizikçidir. 7. Verilen maddelerin tamamı eski çağ insanları tarafından keşfedilmiştir. 8. Av ve savunma için metal araç gereçler Hastalıklardan korunmak için şap vb. Süslenme ve giyinme için hayvan postunu kullanmışlardır. Kimya Nedir? TEST 1. Değersiz madenlerden altın elde etmek ve ölümsüzlük iksirini bulmak simyacıların başlıca amaçlarındandır.. Periyodik tablo ile ilgili ilk sistemli çalışmayı Döbereiner yapmıştır. 3. Simyacılar basit metalleri altına çevirme amaçlarını gerçekleştirememişlerdir. 4. Simyacılar tarafından yapılan çalışmaların teorik temeli yoktur. 5. Porselen simyacılar döneminde kullanılmamıştır. 6. Isaac Newton yerçekimi kuvvet kanununu ileri sürmüştür. 7. Maddelerin elementlerine ayrılması eski çağ insanlarının uğraşlarından değildir. 8. Ateşin keşfi ile yapılan çalışmalar gelişmiş ve ilerlemiştir. 9. Eski çağ insanları yaşamlarını kolaylaştırmak ve güzelleştirmek için verilenlerin hepsini yapmışlardır. 10. Simyacılar, deneme - yanılma yöntemiyle çalışmalar yapmıştır. 9. Eski çağ insanları elektroliz işlemini kullanmamışlardır. 11. Simyacılar elektroliz işlemini kullanmamışlardır. 10. Verilen yöntemler günümüzde de laboratuvarda kullanılmaktadır. 1. Cam simyacılar tarafından bulunmuş, kimya bilimi ile geliştirilmiştir. 11. Simyacılar elektoliz ile ilgilenmemişlerdir. 1. Petrolden benzin elde etme simyadan kimyaya aktarılan bulgular arasında yer almaz. 13. Uranyum simyacılar döneminde kullanılan bir element değildir. 14. Tuzun verilen olaylarda kullanılması onu kıymetli bir madde haline getirmiştir. 15. Simya, yukarıda verilen bilim dallarının hepsini bünyesinde barındırır. 16. Civa bir elementtir ve günümüzde sembolle ifade edilir. 13. Altın ve gümüş kaplama çatal, kaşık yapımı simyacılar tarafından gerçekleştirilmemiştir. 14. a) Kimya c) Kimya e) Simya b) Simya d) Kimya 15. Terazinin bulunması kimyaya geçişte önemli rol oynamıştır. 16. Verilen malzemelerin tamamı simyacılar tarafından keşfedilmiştir. Kimya Ne İşe Yarar? TEST 3 1. Kimya bilimi ile ilgili verilen bilgilerin tamamı doğrudur.. Kimya eğitimi alan bir kişi Devlet Malzeme Ofisi nde çalışamaz. 3. Astronomi kimyanın uğraş alanlarından biri değildir. YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ

5 Kimya Bilimi 4. Verilen alanların hepsi kimyanın çalışma alanlarındandır. 5. Hastalıkların tedavisi modern tıp teknikleriyle gerçekleştirilmektedir. 6. Analitik kimya maddeyi nitel ve nicel olarak inceler. Fizikokimya kimyasal sistemlerin enerji değişimini inceler. 7. Anorganik kimyanın çalışma alanı verilenler arasında yoktur. 8. Verilen açıklamaların tamamı doğrudur. 9. Farmasötik kimya ilaçların kimyasal yapısını inceler. Nükleer kimya atomun çekirdeğinde gerçekleşen olayları inceler. 10. Doğal gübreler toprak için yapay gübrelerden daha faydalıdır. 11. Cam, bir polimer değildir. 1. Verilen tanım Analitik kimyaya aittir. 13. Kimyacılar, çimento, kozmetik ve ilaç üretiminde yer alırlar. 14. Ahşabın uzun süre korunması için verilen işlemlerin tamamı yapılmalıdır. 15. Makina kimyası kimya alt disiplini değildir. Kimya Ne işe Yarar? TEST 4 1. Kimya yaptığı çalışmalar ile insanların yaşam kalitesini artırır.. Jeokimya yerküredeki doğal kimyasal olayları inceler. Agro kimya tarımdaki kimyasal uygulamaları inceler. 3. Canlılarda solunum olayının incelenmesi Biyoloji biliminin uğraşıdır. 4. Verilenlerin tamamı kimyanın çalışma alanı ile ilgilidir. 5. Su bazlı (plastik) boyaların çözücüsü sudur. 6. Motor üretimi kimyanın uğraş alanlarından değildir. 7. Bileşiklerin nitel ve nicel özelliklerini inceleyen kimya alt disiplini Analitik kimyadır. 8. Ameliyat, Tıp bilimine ait bir kavramdır. 9. Petrokimya çalışmalarında fiziksel yöntemler de kullanılır. 1. Termodinamik, kimya disiplini değildir. 13. Verilen yöntemlerin tamamı su arıtmada kullanılır. 14. Kimya ile ilgili verilen bilgilerin hepsi doğrudur. 15. İlaçlar, verilen özelliklerin hepsine sahiptir. Kimyanın Sembolik Dili TEST 5 1. Simyacılar Helyum u çalışmalarında kullanmamışlardır.. Aristo ya göre, dört element arasındaki dönüş zinciri; Toprak Ateş Hava Su şeklindedir. 3. Aristo nun element olarak nitelendirdiği maddelerden sadece su günümüzde H O formülü ile gösterilmektedir. 4. Sirke ruhu yani asetik asit, CH 3 COOH formülüne sahiptir ve en fazla sayıda atom içerir. 5. Altın Au Gümüş Ag Kobalt Co Neon Ne Kükürt S İyot I Brom Br Fosfor P 6. Azot N Kükürt S Fosfor P Potasyum K F (flor) elementi açıkta kalır. 7. Aynı cins atom ve aynı cins molekül içeren maddeler diatomik veya poliatomik elementlerdir. 8. Verilen bilgiler için A şıkkı doğrudur. 9. Zaç yağı H SO 4 Kezzap HNO 3 Sirke ruhu CH 3 COOH Su H O Tuz ruhu HCI CH 3 COOH ve HCI Ş 8 + = Sodyum hidroksit (NaOH) Sud kostik 11. Geleneksel adı nişadırdır. 3 cins atom içerir. (N, H, CI) Kezzap (NHO 3 ) ile aynı sayıda atom içermez. 1. Atomik yapılı elementler sembollerle gösterilirler. 13. Elementler hakkında belirtilen görüşlerin tarihsel gelişimi II III I şeklinde sıralanır. 14. BaCI Baryum klorür. 15. Neon gazı (Ne) atomik halde bulunur. 10. Gübre, doğal yollarla da oluşabilen bir maddedir. 11. Sabun kimyası, kimya disiplini değildir. YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ 3

6 Kimya Bilimi Kimyanın Sembolik Dili TEST 6 Kimyanın Sembolik Dili TEST 7 1. Kuru - Soğuk Tuz Sıcak - Islak Hidrojen gazı. Aristo nun dört element kuramı Hava Islak Ateş Su Ateş Soğuk Toprak Kuru şeklinde olmalıdır. 3. Eski çağ insanları değersiz metalleri kullanarak Altın elde etmeyi amaçlamışlardır. 4. Sadece kimyasal yollarla bileşenlerine ayrılması maddenin kesinlikle bileşik olduğunu kanıtlar. 5. Bakır Cu Demir Fe Berilyum Be Krom Cr Neon Ne En çok e harfini kullanır. 6. Potasyum K Fosfor P Mangan Mn Kükürt S Azot N Demir Fe Brom Br Nikel Ni 7. X element olabilir. Y karışım olabilir. Z molekül yapılı element olabilir. 8. Amonyak NH 3 Güherçile KNO 3 Potas kostik KOH Na elementi kullanılmaz. 9. Kezzap HNO 3 Z = O Sönmüş kireç Ca(OH) T = Ca X = H Y = N 10. CaO Sönmemiş kireç CaCO 3 Kireç taşı Ca(OH) Sönmüş kireç 11. Amonyak Bileşik Çelik, Kolonya, Bronz Karışım Kalay Element 1. O, diatomik elementtir ve yapıtaşı molekülüdür. 13. Verilen X maddesi için yargıların tamamı doğru olabilir. 14. Elementler sembolle, bileşikler formülle gösterilir. Elementler ve bileşikler homojendirler. Elementler ve bileşikler saf madde olduklarından sabit basınçta belirli erime ve kaynama noktasına sahiptirler. 1. Alkolün donması, su elementinin toprak elementine dönüşümüne örnektir. Aynı tür moleküllerden oluşan madde element olabilir. Farklı tür atomlar içeren madde bileşik olabilir. 3. Aynı cins atom içeren madde elementtir. X Demir, Kalay = Aynı cins molekül içeren madde bileşiktir. Y Su, Alkol 4. Saf madde olma element ve bileşikler için ortak özelliktir. Element ve bileşikler aynı tür moleküllerden oluşabilir. 5. Elementlerin harfler ile gösterilmesi fikri J.J.Berzellius a aittir. 6. Kalay Sn Kezzap HNO 3 Tuz ruhu HCI Çinko Zn Naftalin C 10 H 8 7. Berilyum Be Nikel Ni Argon Ar 8. Alkol, Aristo ya göre su elementlerinden oluşmuş bir maddedir. 9. Verilen maddelerin tamamı Rönesans Dönemi nde element olarak kabul edilmiştir. 10. Elementler farklı tür moleküllerden oluşamazlar. 11. Şap KAI(SO 4 ) 1H O Zaç Yağı H SO 4 Güherçile KNO 3 1. KNO 3 Güherçile H SO 4 Zaç yağı HNO 3 Kezzap NaHCO 3 Yemek sodası 13. I, II ve IV. kaplarda bulunan maddeler bir element olabilir. 14. X maddesi bir bileşiktir. Y maddesi molekül yapılı bir elementtir. Z maddesi atomik yapılı bir elementtir. 15. Nişadır NH 4 CI 16. Verilen bilgilere göre X maddesi bir bileşiktir. Kimyanın Sembolik Dili TEST 8 1. X Sıcak Islak = Hava Y Soğuk Kuru = Toprak Z Sıcak Kuru = Ateş. Tuz, Aristo ya göre Toprak türü elementtir. 15. Bileşikler farklı cins atomdan ve aynı cins moleküllerden oluşurlar. Bileşikler formüllerle gösterilirler. 3. Van Helmont deneylerinde ilk kez terazi kullanmıştır. R. Boyle elementleri parçalanamayan yapı taşı olarak açıklamıştır. 4. Kalay Sn Kurşun Pb Altın Au Çinko Zn 4 YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ

7 Kimya Bilimi 5. Çinko Zn Kükürt S Sodyum Na Fosfor P Potasyum K 6. Bronz ve Hava karışımdır. Birden çok atom veya molekül içerirler. 7. O ve H aynı tür atom içeren moleküllerden oluşmuşlardır. 8. Sirke ruhu CH 3 COOH formülüne sahiptir ve 3 tür element içerir. 9. Zaç Yağı H SO 4 formülü ile gösterilir. Sistematik adı Sülfürik asittir. 10. Bileşikler kesinlikle formülle gösterilirler. 11. Cam bir element değildir. 1. Farklı bileşikler farklı kimyasal özellik gösterir. 13. Lehim bir alaşımdır ve saf madde değildir. 14. O bir element molekülüdür ve kendinden farklı maddeye parçalanamaz. 15. Şerbet su - şeker karışımıdır. 16. NaCI Sodyum klorür Güvenliğimiz ve Kimya TEST 9 1. Verilen güvenlik sembolü yakıcı maddelere aittir ve yanıcı maddelerle teması engellenmelidir.. Verilen sembol Çevreye zararlı madde sembolüdür. 3. Belirtilen sembol ile ilgili yargıların hepsi doğrudur. 4. I. Patlayıcı madde II. Aşındırıcı madde III. Yanıcı madde IV. Tahriş edici madde 5. Verilen özelliklere sahip olan etiket E şıkkında bulunmaktadır. 6. Güvenli laboratuvar ortamı için verilen işlemlerin tümü uygulanmalıdır. 7. Asidin su ile seyretilmesi suya asidin eklenmesi ile olur. 8. Laboratuvarlarda yeme, içme gibi gereksinimler giderilmemelidir. 9. Safsızlığın bozulması ihtimaline karşı deney sonrasında kullanılmayan maddeler orijinal kaplarına konulmamalıdır 10. Tıbbi ve kimyasal atıklar çevreye zararlı atıklardır. 11. Tehlikeli atıklar, bu atıklara özel olarak oluşturulan imha merkezlerinde yok edilmelidir. 1. Yapay gübre, deterjanlar ve endüstriyel atıklar toprak kirliliğine neden olur. 13. Su kirliliğinin artması verilen sorunların hepsine neden olur. Genel Tekrar Testi TEST Kimya bilimi çevreyle, gıdalarla, ilaçlarla ve radyoaktiflik gibi alanlarda da inceleme yapar.. Ateş Kuru - Sıcak 3. Simyacılar elektroliz işlemini kullanmamışlardır. 4. Şeker katı halde olduğundan Aristo ya göre toprak elementidir. 5. Çelik bir karışımdır ve farklı tür atom veya molekül içerir. 6. Elementler saf maddelerdir. Ancak bileşiklerde saf maddedir. Atomik yapılı maddeler elementtir. Elementler homojendir, Ancak bazı karışımlarda homojendir. 7. Elementler ve bileşikler homojendirler. Belirli özkütleleri vardır. Elementler ve bileşikler aynı tür atom veya molekülden oluşurlar. 8. CO moleküler yapılı bileşiktir. 9. Flor ve Fosfor en hafif ilk 0 element arasında yer alırken İyot 53. sırada yer alır. 10. Verilen sembol patlayıcı maddelere aittir. Yakıcı madde sembolü değildir. 11. Zehirli (toksik) madde sembolü C şıkkında verilmiştir. 1. Pb Kurşun 13. Karbon C 14. Sönmemiş kireç CaO 15. Tehlikeli atıklar için verilen yargıların hepsi doğrudur. 16. Sud kostik NaOH YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ 5

8 BÖLÜM Atom ve Periyodik Sistem Atom Kavramının Gelişimi (Kütlenin Korunumu Yasası)Test Atom Kavramının Gelişimi (Sabit Oranlar Yasası) Test -... Atom Kavramının Gelişimi (Sabit Oranlar Yasası) Test Atom Kavramının Gelişimi (Katlı Oranlar Yasası) Test Atom Kavramının Gelişimi (Katlı Oranlar Yasası) Test Atom Kavramının Gelişimi (Sabit Hacim Oranları Yasası) Test Atom Kavramının Gelişimi (Atom Altı Tanecikler) Test Atom Kavramının Gelişimi (Atom Altı Tanecikler) Test Atom Kavramının Gelişimi (Atom Altı Tanecikler) Test Atom Kavramının Gelişimi (Atom Altı Tanecikler) Test Atom Modelleri Test Atom Modelleri Test Periyodik Sistemin Tarihsel Gelişimi Test Periyodik Sistem Test Periyodik Sistem Test Periyodik Sistem Test Periyodik Sistem Test Periyodik Sistem (Periyodik Özellikler) Test Periyodik Sistem (Periyodik Özellikler) Test Periyodik Sistem (Periyodik Özellikler) Test Genel Tekrar Testi Test Genel Tekrar Testi Test

9 Atom ve Periyodik Sistem Atom Kavramının Gelişimi (Kütlenin Korunumu Yasası) TEST 1 Atom Kavramının Gelişimi (Sabit Oranlar Yasası) TEST 1. X + Y = Z + T 18g + 6g = Z + 0 gr Z = 4 gr 6 gram Y arttığına göre 6 gram Y tepkimeye girmiştir.. CH 4 + O CO + H O 3, + x = 8,8 + 7, Kullanılan O = 1,8 gramdır. 3. Kütlenin korunumu kanununa göre m = 44 n olduğuna göre, m + 13 = 35 + n 44 n + 13 = 35 + n n = n = 11 oluşan maddelerin kütlesi = 46 gr 4. X + Y Z + T 8,4 + Y = Y + 48,6 Y = 40,4 gram X + Y = 68,8 gram 5. 4,8 + 9,6 = 10,8 + T T = 3,6 gram m, d = 04, V = 36 V V = 9 g/cm 3 6. A veya B bileşik olabilir. Tepkime sonunda artan madde olabileceği için başlangıçta alınan kütle toplamıyla oluşan ürün kütlesi eşit olmayabilir. 7. Tepkime ağzı açık kapta gerçekleştiğinden oluşan H (g) kabı terkedecektir. Kapta sadece MgCI katısı bulunur. 8. Tepkime sonunda harcanan ve oluşan maddelerin kütleleri toplamı birbirine eşittir. Z maddesi X ve Y'den oluştuğu için bu maddelerin tüm atomlarını içerir. 9. Kimyasal tepkimelerde kütle ve atom sayısı her zaman korunur. 10. Verilen tepkimede tüm nicelikler korunmuştur. 11. Yanma tepkimesi sonucu kabın sıcaklığı artar. 1. Tepkime kapalı sabit hacimli kapta gerçekleştiğine göre; Toplam kütle korunur. Katı kütlesi azalır. (Fe O 3 Fe) Gaz yoğunluğu artar. (3O 3CO ) 13. Tepkime sonrası 60 gram bileşik oluşurken 8 gram X artıyorsa başlangıçtaki madde miktarı X + Y = 68 gramdır. 14. Tepkime sonunda katının bir miktarı gaza dönüştüğünden katı kütlesi azalır. Kap ağzı açık olduğundan oluşan gaz kabı terkeder ve kaptaki kütle azalır. 15. X + Y = Z X = k k + (k m) = 40 Y = k m k m = m k = 1. m 4gX + 9gY = 13 g X x 4 Y 3 m = & 4 4 Y 9 16gX + 36gY = 5 g X Y 3. m x = 3k X YZ 4 m m x y mz = = = k & m 3 4 y = k 3k + k + 4k = 9k = 88 gr m k = 3 gr z = 4k X = 96 Y = 64 Z = 18 m 3. m x y 5 = & 3 5 gr X + 3 gr Y = 8 gr X Y gr X + 45 gr Y 7 gr Y harcanır +18 gr Y artar mca 5 5 gr Ca + gr O 7 gr CaO 4. m = & O 3 gr O artarken 7 gr CaO 15 gr O artarken x 5 gr Ca + 5 gr O alındığında 3 gr O artar ve 7 gr CaO oluşur. x = 35 gr CaO oluşur. 5. Kütlenin korunumundan tepkime sonunda 30 gram XY oluşur. gr X + 8 gr Y 30 gr XY mx 11 ise m = = olur. y 8 4 Başlangıçta karışım 38 gramdır. m 5 5 gr Ca + 4 gr S 9 gr CaS Ca 6. m = & 8 kat 8 kat 8 kat s 4 40 gr Ca + 3 gr S 7 gr CaS 40 gr Ca içerir. 7 gr bileşikte 3 gr S 100 gr bileşikte x x = 44,4 (kütlece % 44,4) m bileşik 7 9 = = m Ca 40 5 m 5 gr X + 1 gr Y 17 gr X x 5 3 Y 4 7. m = & 4 kat 4 kat 4 kat y 1 0 gr X 48 gr Y 68 gr X 3 Y 4 0 gram X tepkimeye girip gr arttığına göre toplam X, gramdır. Başlangıçta 48 gr Y elementi alınmıştır. Başlangıç karışımı X + Y = 70 gramdır. Tepkimede 0 gr X harcanmıştır. 8. Eşit kütlede X ve Y artansız tepkime verdiğine göre mx m = 1 dir. Y Bileşiğin kütlece % 50'si X'tir. 40 gram XY 4 bileşiği 0 gram X içerir gr X + 80 gr Y 100 gr X Y 3 16 gr X + 64 gr Y 80 gr X Y 3 Tepkimesine göre 16 gr X kullanılmıştır. Y'nin tamamı harcanmıştır. 80 gram bileşik oluşmuştur. mx 5 5 gr X + gr Y 7 gr XY oluşur. 10. = & m 5 gr X + 5 gr Y (eşit kütlede alındığında) y 3 gr Y artar. Başlangıçtaki karışım 10 gr Oluşan bileşik 7 gr = % 70 YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ

10 Atom ve Periyodik Sistem gr X+ 50 gry" 50 gr XY > bileşiği oluşuyorsa 50 0 = 30 gr Y kullanılmıştır. 50 gr bileşikte 0 gr X 100 gr bileşikte x x = % 40 x elementi vardır. mx 0 m = = 'ü. t r y 30 3 Tepkime gerçekleştiğinde 30 gram Y kullanılır. 0 gram Y artar. mx 5 1. m = y 3 5 gr X + 3 gr Y 8 gr X Y 5 my 3 m = 'dir. 8 B 50 gr bileşikte 0 gr X 100 gr bileşikte x x = 3 gr X 5'er gram X ve Y alındığında Y'nin 3 gramı harcanırken gramı artar. m 5 gr X + 4 gr Y 9 gr XY x m = & 8 kat 8 kat y 4 50 gr X + 3 gr Y 40 gram X 10 gram X artar. 40 gram X + 3 gram Y = 7 gram XY oluşur. Artan madde = 10 gr Oluşan XY = 7 gr 5 36 Atom Kavramının Gelişimi (Sabit Oranlar Yasası) TEST ,5 gram Mg'un 0,8 gramı arttığına göre; 3,5 0,8 =,7 gram Mg harcanmıştır.,7 gr Mg + 1,8 gr O = 4,5 gr MgO 4,5 gr bileşikte 1,8 gr O varsa 100 gr bileşikte x x = % 40. Bileşiğin % 70'i Y ise % 30'u X'tir. mx 3 m = ' dir. 7 Y 4. Başlangıç karışımı; oluşan bileşik ile artan maddenin kütleleri toplamına eşittir. Başlangıç karışımı = = 56 gram Eşit kütlede X ve Y alındığına göre; X = Y = 8 gram X'in tamamı harcanırken Y'nin 1 gramı harcanmıştır. (8 16 =1) mx 8 7 m = = 'tür. Y gram Y ile 7 gr X birleşirse gram Y ile?? = 37,3 gr X eklenmelidir. mx 4 5. m = Y 7 4 gr X + 7 gr Y 11 gr X Y 0,6 kat 0,6 kat,4 gr X 5,6 gr Y 4, gr Y 1,4 gr Y artar. 7 gr Y ile 4 gr X birleşirse 1,4 gr Y ile?? = 0,8 gr X eklenmelidir. 6. Harcanan A kütlesi = 5a 3a = a Harcanan B kütlesi (C A) = 6a a = 4a m m A a 1 C 6a 3 m = = B 4a m = = B 4a Tepkime kabına A maddesi ilave edilirse kaptaki B maddesi bittiği için tepkime olmaz. 7. Oluşan MgO kütlesi : 40 5= 35 gram 4 gr O + 6 gr Mg 10 gr MgO 3,5 kat 3,5 kat 3,5 kat 14 gr O 1 gr Mg 35 gr MgO Tepkimeye giren O = 14 gr Artan O = 5 gr Başlangıç karışımındaki O = 19 gr mfe 7 8. m = O 3 7 gr Fe + 3 gr O 10 gr Fe O 3 kat kat kat 14 gr Fe + 14 gr O 0 gr Fe O 3 6 gr O 8 gr O artar. 3 gr X + 7 gr Y 10 gr X Y 4 kat 4 kat 5 gr X + 8 gr Y 1 gram X harcanır. 13 gram X artar. Oluşan X Y = 40 gr gram X ilave edildiğinde 8 gram bileşik oluşuyorsa kaptaki Y'nin kütlesi 18 gramdır. mx 10 5 m = 'dur. Y 18 9 Artan gram X'in harcaması için; 5 gram X + 9 gr Y ile birleşirse gram X?? = 36 gr daha Y ilave edilmelidir. 0 gr Fe O 3 oluşur. mo 8 m = = Fe O mx 7 9. m = Y 4 7 gr X + 4 gr Y 11 gr X Y 8 gr X + 16 gr Y 44 gr X Y 35 gr X + 16 gr Y 44 gr X Y (7 gr X artar) 8 gr X + 0 gr Y 44 gr X Y (4 gr Y artar) gr X + 35 gr Y 35 gr XY En fazla 35 gram XY oluştuğuna göre 10 gram Y artmıştır. mx 10 m = = 'tir. y gram bileşikte 10 gr X varsa 100 gram bileşikte?? = 8,6 % 10 gr X + 5 gr Y 35 gr XY 1/ 1/ 5 gr X + 1,5 gr Y 17,5 gr XY YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ 3

11 Atom ve Periyodik Sistem gram XY 3 bileşiğinin 40 gramı X ise 60 gramı Y'dir. mx 40 m = = 'tür. Y 60 3 gram X + 3 gram Y 5 gram XY 3 Eşit kütlede X ve Y alınırsa X'in % 33,3'ü artar. gram X + 3 gram Y 5 gram XY 3 5 kat 5 kat 5 kat 10 gram X + 15 gram Y 5 gram XY gram X Y 3 bileşiğinin 60 gramı Y ise 40 gramı X'tir. mx m = 'tür. Y 3 gram X + 3 gram Y 5 gram X Y 3 1 kat 1 kat 1 kat 36 gram 36 gram 4 gram 36 gram + 60 gram X Y 3 1 gram X artar oluşur. Artan X kütlesi Başlangıç karışımı = 1 1 = 7 6 Atom Kavramının Gelişimi (Katlı Oranlar Yasası) 1. KBr KCI Farklı elementlerden oluşmuş X 3 FeO Fe 3 O 4 Katlı oran: 3 4 TEST 4 SO SO 3 Katlı oran : 3 3 C H 4 C 4 H 8 Basit formülleri aynı (CH ) X H SO 3 H SO 4 İkiden fazla elementten oluşmuş X 9. Fe O 3 Fe 3 O 4 Katlı oran: C 3 H 4 C H 6 = 18 9 C 3 H 8 C H = C H C 3 H 6 = 1 3. Oksijen miktarları eşitse; X O 3 / X 4 O 6 4 & XO / X 3 O Oksijen miktarları eşit ise X O n / 3 X 6 O 3n 6 3 & X m O 3 / n X m n O mn = 5 3n m n = 10 X 3 Y 4 / 5. Bileşikler X Y 5 / 3 6. Katlı oran: 15 8 I II III X Y / 3 X 6 Y 3 X Y 3 / 1 X Y 3 XY XY 3 / 1 XY 3 X Y / 3 X 6 Y 3 X 3 Y = 6 = I. FeO % 50 II. Fe O 3 % 40 III. Fe 3 O 4 % 43 I > III > II 8. X Y 6 / X 3 Y 8 / X 4 Y 10 / X 7 X 7 9. X Y 3 bileşiği için; = & = 3 Y 1 Y 8 3 X X X 3 Y bileşiği için ; ifadesinde Y Y yerine yazılırsa; = bulunur III > II > I X 7 X X Y 5 bileşiği için; = & = 5 Y 0 Y 8 4 X X XY 3 bileşiği için; ifadesinde yerine yazılırsa 3 Y Y mx 7 XY 3 için; m = bulunur. y 4 7 gr X + 4 gr Y 31 gr XY 3 14 gr X + 48 gr Y 6 gram XY kullanılır. 3X 9 X bileşik için; = & = Y 3 Y mx. 6 m. 6. bileşik (X m Y n ); = & = & m= n= 3 ny. 45, n. 1 45, 3 3 X 9 X 1. X 3 Y 4 bileşiği için; = & = 4 4Y 3 Y a X 16 X X 3 Y 4 bileşiği için; = e = 4 yerine yaz lrsao b Y 6 Y 4 a 4 16 = & a= b= 3 Ş bileşik X b 1 b Y bileşik için; 8 gr X 3 gr Y. bileşik için; 7 gr X 0 gr Y olduğuna göre; I. bileşik XY II. bileşik X Y 5 olabilir. X 14. X Y bileşiği için; = 16 X 8 Y 3 & Y = 3 X X Y 5 bileşiği için; = & = 5Y m 5 3 m m = 7,5 Atom Kavramının Gelişimi (Katlı Oranlar Yasası) TEST 5 1. HCIO 3 HCIO 4 'den fazla elementten oluşmuş. 7 5 C O 6 C 5 H 1 Katlı oran: 3 4 N O 4 N O Katlı oran: 4 3 NO CO Farklı elementlerden oluşmuş. 7 3 PCI 3 PCI 5 Katlı oran: 3 5. X 3 Y 4 / X 6 Y & = & n = 3 X Y n / 3 X 6 Y 3n 3n 9 3. X 3 Y a / 4 X 1 Y 4a a b & X b Y 4 / a X ab Y 4a 1 4. I. Bileşik % 40 X % 60 Y X Y 3 / 1 X Y 3 8 Ş II. Bileşik % 0 X % 80 Y XY 4 / X Y YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ

12 Atom ve Periyodik Sistem 5. Oksijence en fakir olan bileşik N O'dur. X 5 X 5 6. X Y 3 bileşiği için; = & = 3Y 9 Y 6 X 5 5 XY 4 bileşiği için; & = 4Y gr X + 4 gr Y 9 gr XY 4 kat kat kat 10 gr X 48 gr Y 58 gr XY I. Bileşikte 7 gr X 16 gr Y XY olabilir II. Bileşikte 1 gr X 36 gr X Y 3 a 3 8. X Y / a X a Y a & = & a= 3b b 4 X a Y b / X a Y b a= 3 b= 9. X 1 X 9 X Y 3 bileşiği için; = & = 3Y 4 Y X a 9 a X Y bileşiği için; = & = & a = 18 Y 10. X miktarı eşit alındığında; XY / 6 X 6 Y 6 X Y / 3 X 6 Y 3 XY / 6 X 6 Y 1 X Y 3 / 3 X 6 Y 9 X 3 Y / X 6 Y 4 Y miktarı 3. sırada olan XY'dir. X 14 X X Y 3 bileşiği için; = & = 3Y 6 Y II. bileşik X a Y b olsun. 6 ax 4 a 7 4 a = & = & = 1( XY) by 1 b 1 b 6 III. bileşik X c Y d olsun. 3 c X 1 c 7 1 = & d Y 8 d 8 4 (X 3 Y 4 ) 1. I. Bileşikte 8 gr X + 14 gr Y gr II. Bileşikte 3 gr X + 8 gr Y 60 gr X 15 X 15a 13. I. bileşik için; = & = a Y 7 Y 54 a X 0 15a 0 II. bileşik için; = & = & a = 3 Y X'in kütlesi sabit tutulduğundan Y kütleleri III > II > I olmalıdır. Atom Kavramının Gelişimi (Sabit Hacim Oranları Yasası) TEST 6 1. Sabit hacimler kanununu ortaya koyan bilim insanı Gay - Lussac'tır. 1. Katsayılar oranlanırsa O L &16 1CO 3 L oluşur. CEVAP B 3. n A + 6 B 4A B 3 n = 4 m A + C A 3 C m = 3 Ş m + n = 5, 5 4. Tepkime katsayılarına göre hacimler oranlanırsa I. tepkimede 0 L N O 5 II. tepkimde 0 L N O 5 III. tepkimede 0 L N O 5 oluşur. 5. Grafikte verilen hacim değerleri katsayı olarak yazıldığında X CO + 6H O tepkimesi oluşur ve X C H 6 O formülü bulunur. 6. N + 3H NH 3 tepkimesine göre, Eşit hacimde alınan maddelerden H tükenirken hacim N artar. Başlangıçta NH 3 yoktur. 7. I. tepkimede 10 L N artar. II. tepkimede 10 L O artar. III > II = I III. tepkimede 1 L N artar. 8. X + Y Z 3 hacim 3 hacim hacim 3 hacim + hacim X + 3Y Z tepkimesinden Z = X Y 3 bulunur X + 3Y Z + T Katsayılara göre verilen hacim değerleri yazılırsa; 0 L X + 30 L Y 0 L Z + 10 L T harcanır oluşur 10. Verilen hacim değerleri katsayılar ile oranlandığında; 4X Y + 10Z bulunur. Sadeleştirilirse X Y + 5Z bulunur. 11. Katsayısı 1 olan C H 6 'dan 0 L oluşuyorsa Katsayısı 1 olan C H 'den 0 L harcanır. Katsayısı olan H 'den 40 L harcanır. Gazlar başlangıçta eşit hacimli olduğundan, başlangıç karışımı 80 L'dir. 1. X + H Y tepkimeleri hacim değerlerine Y + 5O 3CO + 4H O göre yazılır Y gazı C 3 H 8 olarak bulunur. İlk tepkimede yerine yazılırsa X + H C 3 H 8 X = C 3 H 4 olarak bulunur. 13. Ayrışma denklemi yazılıp denkleştirildiğinde X 3 Y 4 3X + 4Y elde edilir. Verilen hacim değerleri ile katsayılar oranlanırsa; X 3 Y 4 3X + 4Y,4 L 3,6 L 4,8 L Atom Kavramının Gelişimi (Atom Altı Tanecikler) 1. Aynı tür yük ile yüklenmiş maddeler birbirini iter. TEST 7. Sürtünme ile elektriklenmede aktarılan tanecik elektrondur. YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ 5

13 Atom ve Periyodik Sistem 3. Maddeler elektron ( yüklü tanecik) aktarımı ile pozitif yük ile yüklenirler. 4. X cismi (+) yüklü ve cam çubuğu ittiğine göre cam çubukta (+) yüklüdür. Ebonit çubuk ile cam çubuk birbirini çektiğine göre ebonit çubuk ( ) yüklüdür ve elektron almıştır. 5. Verilen olayların tamamı statik elektriklenme ile ilgilidir. 6. Elektroliz deneyi ile atomların elektrik akımı ürettiği gözlenemez. 7. Verilen örneklerin hepsi elektriksel yüklerin varlığını gösterir. 8. Elektron kazanan cisim negatif yükle yüklenir. 9. Faraday, elektroliz deneyleri sonucunda atom altı taneciklerin varlığını tahmin etmiştir. 10. Elektroliz deneyleri elektronun keşfine ışık tutmuştur. 11. Cam çubuk ipek kumaşa sürtülürse cam ipeğe elektron verir ve cam çubuk (+) yükle yüklenir. Ebonit çubuk yün kumaşa sürtülürse yün kumaş pozitif, ebonit çubuk negatif yükle yüklenir. 1. Suyun buharlaşması, fiziksel bir olaydır. 13. Elektroliz olayı kimyasal bir olaydır. 14. Yıldırım düşmesi ve şimşek çakmasında elektriksel yük ve kuvvetler etkindir. 15. Elektroliz deneyleri sonucu atom altı taneciklerin varlığını tahmin ederek atomun da bölünebileceğini düşünmüştür. 16. Aynı tür yük ile yüklü tanecikler birbirini iter, farklı tür yük ile yüklü tanecikler birbirini çeker. Atom Kavramının Gelişimi (Atom Altı Tanecikler) 1. Bir atom elektron alırsa çekirdek yükü değişmez.. Proton sayısı = = 11 Elektron sayısı = = 10 Nötron sayısı = 7 TEST 8 p > e > n 3. Yük Kütle Proton +1, , Nötron 1, Elektron 1, , K.N P İyon yükü K.N. = p + n 80 = 35 + n n = 45 e+ iyon yükü = p e + 3 = 35 e = 3 5. Y iyonunun elektron sayısı a Ş X 4 nin elektron sayısı a + 'dir. Y 17 a & a a 1 = = X 4 + & p= p= 4 6. İyonlar farklı elementlere ait olduğundan elektron sayısı, nötron sayısı ve iyon yükü aynı olabilir ancak proton sayıları farklıdır. 48 a 3 7. X Y & c = b b+ 6 c b c c = b + c + a = b + 6 b + + a = b + 6 a = K.N. = a p + n a = b b = c 3 9. Proton sayıları aynı kütle numaraları farklı olan iyonlar birbirinin izotopudur. 30 A + 3 C K + X + 7 O = X = 14 X + 94 = 14 X = 48 X = Nötr bir X atomu elektron aldığında elektron sayısı, fiziksel ve kimyasal özelliği değişir. 1. İyondaki toplam elektron sayısı biliniyorsa Cr atomunun proton ve elektron sayısı bulunabilir. Fakat kütle numarası bilinmediğinden nötron sayısı bulunamaz. 13. X a iyonu elektron verirse X a + Y b iyonu elektron alırsa Y b iyonuna dönüşür. a + = b a = b 4 olur. 14. H O'nun proton sayısı 10 H 3 O + 'nın proton sayısı 11'dir. 15. İzotop atomların proton sayıları yani çekirdek yükleri ve kimyasal özellikleri aynıdır. 16. İzotop atomların kimyasal özellikleri aynıdır. Kütle numarası küçük olanın doğada bulunma yüzdesi daha fazladır. Atom Kavramının Gelişimi (Atom Altı Tanecikler) TEST 9 1. Farklı element atomlarında kesinlikle farklı sayıda proton bulunur.. İyonlarda proton sayısı elektron sayısına kesinlikle eşit değildir. 3. X iyonunun elektron sayısı: 13 3 = 10'dur. 13 Y 10 iyonunun proton sayısı: 10 = 8'dir. Y atomunun elektron sayısı nötron sayısına eşit olduğuna göre K N = = 16'dır. 4. a 3 X Y a+ b b b 3 b a + b = b 3 + a + b = b 1 a = 1 6 YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ

14 Atom ve Periyodik Sistem X + 3 Y + n = n = n = 3 n = ters işaretlisi alınır X İzotop atomların proton sayıları aynı kütle numaraları farklıdır Çekirdek yükü değişmediğinden, çekirdeğin çekim gücü de değişmez. 8. K N = p s + n s proton sayısı = atom numarası = çekirdek yükü nötr atomda proton sayısı = elektron sayısı 9. Elektron alış verişinde çekirdek yükü ve çekirdeğin çekim gücü değişmezken, elektron başına düşen çekim gücü değişir. 10. p 3 = e p = e + 3 (Katyondur) p p > e e 1 x taneciği 3e alırsa nötr olur. 11. A, pozitif yüklü yani katyon halidir. A ve C'nin atom numaraları aynıdır. C, negatif yüklü yani elektron almış halidir. 1. X ve Y iyonlarının nötron sayıları bilinmediğinden kütle numaraları (a ve c) bulunamaz axc byc a = c + 1 b = c 1 c = b + 1 a = (b + 1) + 1 a = b X 8Y 7Z 6T İzotop atomları kimyasal özellikleri aynıdır. 16. K.N. = proton sayısı + nötron sayısı Atom numarası = elektron sayısı + iyon yükü Atom Kavramının Gelişimi (Atom Altı Tanecikler) TEST İzotop atomların kimyasal özellikleri aynıdır.. X n iyonu X atomuna dönüşürken hacmi azalıyorsa elektron veriyordur ve X n anyondur. Yani n < O Elektron alış verişinde çekirdeğin çekim gücü değişmez. 3. H 3 O NH " 10 4 CN 14 III > I = II 4. Nükleon sayısı = Kütle numarası = p s + n s 63 = 9 + n s n s = 34 Toplam tanecik sayısı = p s + n s + e s 90 = e s e s = 7 p s = e s + iyon yükü 9 = 7 + n Ş n = + 5. Verilen bilgiler yazılırsa e a X a a Y a 6. X + e X 4 Y 4+ + e Y + Z + Z 3+ + e 7. İzotop atomların kimyasal özellikleri aynıdır. proton sayıları farklı olduğundan X ve Y farklı element atomlarıdır. 8. İzotop atomların proton sayıları aynı kütle numaraları farklıdır CI İzotop iyonların çekirdek yükleri aynıdır. 10. Elektron alış verişi ile çekirdek yükü ve çapı değişmez. 11. Atom numarası = e + 3 Kütle numarası = e + 15 e + n X e + 3 e 1. a + = 3 Ş a = Aynı elementin çekirdek yükleri aynıdır ancak nötron ve elektron sayıları farklı olabilir. 14. Toplam elektron sayısı bilinirse niceliklerinin hepsi bulunabilir. 15. X n iyonunun atom hacmi, X m iyonunun atom hacminden büyükse m > n'dir. Atom Modelleri TEST Atomda eşit sayıda (+) ve ( ) yüklü tanecik bulunur. ifadesi Thomson atom modeline aittir.. Atom çekirdek tepkimeleri sonucu atom altı parçacıklara ayrılabilir. Atom boşluklu yapıya sahiptir. İzotop atomlar nedeniyle aynı element atomları özdeş değildir. 3. Thomson atom modeli ile ilgili verilen yargıların tamamı doğrudur. 4. Ruther ford, yaptığı a saçılma deneyinde atomla ilgili verilen yargıların hepsini tespit etmiştir. 5. Uyarılmış halde bulunan elektron ışıma gerçekleştirerek temel hâle dönüşebilir. 6. n = 1 katmanında n = katmanına elektron geçişi sırasında enerji alınır. 7. Bohr atom modeli tek elektron içeren taneciklerin davranışlarını açıklayabilir. 8. Thomson Üzümlü kek Dalton İçi dolu küre Bohr Elektronlar çekirdekten belli uzaklıkta ve dairesel yörüngede YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ 7

15 Atom ve Periyodik Sistem 9. Rutherford atom modeline göre Atom nötr olduğundan proton sayısına eşit sayıda elektron içerir. 14. Çekirdek kavramı ilk kez a - ışını deneyi ile Rutherford atom modelinde yer almıştır. 10. Bohr Katman, Rutherford Çekirdek Thomson Elektron 11. Atom ve Elektron, üç atom modelinde de yer alır. 1. Thomson Üzümlü kek Rutherford a saçılma Bohr Uyarılmış atom 13. Sırasıyla; Dalton Atom Modeli Thomson Atom Modeli Rutherford Atom Modeli Bohr Atom Modeli 14. Bohr atom modelinde yer alan ışımalar havai fişeklere ilham kaynağı olmuştur. 15. Atom spektrumları ile ilgili verilen yargıların tamamı doğrudur. Atom Modelleri TEST 1 1. Elementler, birleşerek yeni maddeler oluşturabilir yargısı günümüzde de geçerliliğini sürdürmektedir.. Thomson, atom modelinde Atom pozitif yüklü bir küredir. ifadesini kullanmıştır. 3. Atomda bulunan pozitif yükler çekirdekte negatif yükler yörüngelerde yer almaktadır. 4. Rutherford Atom modeline göre pozitif yüklerin kütleleri toplamı atom kütlesinin yaklaşık yarısına eşittir. 5. Verilen ifadelerin tamamı modern atom modeli ile çelişir. 6. Çekirdekten uzaklaştıkça yörüngelerin sahip oldukları enerji değeri artar. 7. Bohr atom modeli için verilen yargıların hepsi doğrudur. 8. Elektronların katmanlar arası geçişlerde aldıkları enerji proton sayısına bağlıdır. 9. Çekirdeğe yakın katmanların sahip olduğu enerji değerleri düşüktür. 10. Atomun merkezinde çekirdek vardır. Rutherford Atomda elektronlar vardır. Thomson Atomdaki elektronlar katmanlarda bulunur. Bohr 11. Rutherford çekirdekte yüksüz taneciklerin olabileceğinden bahsetmiştir. 1. Dalton, atomlar içi dolu küredir ifadesini kullanmıştır. 13. Elektronlar atomun emisyonu sonucu daha düşük enerjili bir katmana geçebilir. 15. Atom spektrumları ile ilgili verilen yargıların tamamı doğrudur. 16. Elektronlar, yörüngelere yerleşirken önce en düşük enerjili yörüngeyi tercih eder. Periyodik Sistemin Tarihsel Gelişimi TEST Rutherford atomun yapısı ile ilgili çalışmalar yapmıştır.. Elementlerin üçerli gruplara ayrılması Döbereiner Elementlerin sekizerli gruplara ayrılması Newlands Elementlerin silindirik şeklindeki periyodik sisteme yerleştirilmesi Chancourtois 3. Newlands elementleri müzikte oktavlar kuralından yararlanarak sekiz gruba ayırmıştır. 4. Mendeleyev elementleri artan atom kütlelerine göre sıralamış, özelliklerini göz önüne almamıştır. 5. Elementleri üçerli gruplar halinde sınıflandıran Döbereiner dir. 6. Döbereiner in triadlar kuralı ile elementler ilk defa sınıflandırılmıştır. 7. Moseley X - ışınıları ile yaptığı deneyler ile atom numaralarını belirlemiş ve elementleri bu atom numaralarına göre sınıflandırmıştır. 8. Döbereiner Triadlar Kuralı Newlands Oktavlar Kuralı Chancourtois Silindirik Sistem 9. X + Z 39 Z Y & + = = 86 & Z = 133 K+ M K + = 40 L & = 36 & K = 3 K+ Z= William Ramsay 1904 yılında say gazları keşfetmiş ve bu keşfi ona Nobel Kimya Ödülünü kazandırmıştır. 11. Triadlar kuralına göre; X + Z = Y & X = Y Zdir '. X in atom kütlesi en küçüktür. 1. Newlands elementleri 8 li gruplara ayırarak oktavlar kuralını önermiştir. 13. Periyodik sistemin tarihçesi ile ilgili verilen bilgilerin tamamı doğrudur. 14. Periyodik sistem ile ilgili ilk çalışmalar Döbereiner tarafından yapılmıştır. Sonrasında Chancourtois in çalışmaları olmuştur ve tarihsel olarak 3. sırada Newlands çalışmalar yapmıştır. 8 YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ

16 Atom ve Periyodik Sistem Periyodik Sistem TEST Modern periyodik sistemde elementler artan atom numaralarına göre düzenlenmiştir.. A grubu elementleri baş grup elementleridir. Lantanitler ve aktinitler 3B grubunda 6. ve 7. periyotlarda bulunur. 3. He ve Ne aynı baş grupta yer almalarına rağmen değerlik elektron sayıları farklıdır. H ve Li aynı baş grupta yer almalarına rağmen kimyasal özellikleri farkılıdır. 4. X elementi alkali metaldir ısı ve elektiriği iyi iletir. 5. X: 1. periyot 8A Y: 3. periyot 4A Yarı metal farklı kimyasal özellik gösterirler. Z:. periyot 4A Ametal T: 3. periyot A P: şeklinde olmalıdır Periyodik sistemdeki yeri bilinen bir baş grup elementinin çekirdek yükü, değerlik elektron sayısı ve elektron bulunduran katman sayısı bulunabilir. 15. Bu iyonların elektron sayılarını 10 kabul edersek + 3 X, Y, Z + elde edilir Halojenlerden sonra soygazlar gelir.. Azot grubu 5A grubudur. Periyodik Sistem TEST Modern periyodik sistem için verilen yargıların tamamı doğrudur. 4. Y atomunun elektron alma isteği, X atomununkinden daha fazladır. 5. X ve Z soygaz, Y metaldir. Metaller ve soygazlar benzer özellik göstermezler ve bileşik oluşturmazlar. 6. R bileşiklerinde 3+ değerlik alır fakat soygaz düzenine ulaşmaz X: 3 9 Y: 7 Yarı metal Ametal 7. 5 X: 3 7 Y: 5 13 Z: Z: Ametal T: Ametal Z: Ametal Q metali, X, T ve K elementleri ile bileşik oluşturabilir. 9. L, Y, Z ve K elementleri metaldir. 10. X iyonun elektron sayısı Mg nin proton sayısına eşitse X 17 1 olur. 17 X 3. periyot 7A grubundadır X: Metal 1 5 Y: Yarı metal 3 7 Z: Ametal 5 9 T: Ametal 7 11 Z: Metal Helyum 8A grubunda yer almasına rağmen değerlik elektron sayısı dir A grubunda bulunan hidrojen (H) ametaldir ısı ve elektriği iletmez. 17 T: 19 Q: X ametal ve Y metaldir. Bir araya gelerek bileşik oluşturabilirler X: 3A 1 Z: A 0 R: 4A 7 Y: 5A 14T: 4A Z + Y = Aynı grupta yer alan elementlerin atom numaraları kesinlikle farklıdır. 11. X: 4 Y: 8 Z: 6 1 T: 14 P: Helyum un son katmanında elektron vardır. Doğada tek atomlu halde bulunurlar. 13. Halojenlerden flor ve klor oda koşullarında gaz, Brom sıvı ve iyot katı halde bulunur. 14. durum söz konusu olur. 1 X ametal X metal Y soygaz Y metal Bileşik oluşmaz Bileşik oluşmaz B grubunda da bulunabilir. YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ 9

17 Atom ve Periyodik Sistem Periyodik Sistem TEST X 8A Y A Z 8A T 4A 1. H in atom numarası He den 1 eksiktir fakat ametaldir.. Halojenlerin tamamı 7A grubunda yer alır. 3. X elementi flordür ve flor bileşiklerinde yalnız 1 değerlik olur X elementi ile L elementi A grubunda yer alır. 5. Değerlik elektron sayısı en küçük olan X ve Y dir. X A, Y 8A grubundadır X: 4. periyot 1A grubu X ve Y nin kimyasal özellikleri benzerdir X: 3. periyot A 8 16 Y: 3. periyot 6A Z: 4. periyot A X: 3. periyot 1A Y:. periyot 6A Z: 1. periyot 8A 10. X, Y ve Z elementleri ile ilgili verilen tüm yargılar doğrudur. 11. B grubunda yer alabilirler. Yarı metal olabilirler X: Z yarı metaldir. 7. X ametal Y metal Farklı kimyasal özellik gösterirler. 8. Değerlik elektron sayısı olan element He olabileceğinden, son katmanlarındaki elektron sayısı 1A grubu elementlerinin son katman elektron sayısından 1 fazladır X:. periyot 7A 7 15 Y: 3. periyot 5A Z: 3. periyot 7A Soygaz olarak He alınırsa X X ametal olur. 11. Geçiş metalidir. Tel ve levha haline getirilebilir. Isı ve elektriği iyi iletir. 1. X ametal Y metal olmalıdır. Z soygaz Z: 0 X: 13 Y: X Toprak alkali metalidir. Doğada atomik halde bulunur. 1. Hidrojenin son katmanında 1 elektron bulunur. 13. Alkali metallerin hepsinden sonra toprak alkali metal gelir. 14. Y soygaz ise X ametaldir periyotta metal bulunmaz. proton sayısı olan element soygazdır. 16. Katman sayısı en fazla olanın atom numarası en büyüktür. X in değerlik sayısı aynı periyottaki Y den fazla ise X in atom numarası Y den büyüktür. Periyodik Sistem TEST Atom numarası soygazlardan 3 fazla olan elmentler geçiş metali de olabilirler. Atom numarası soy gazlardan 1 eksik olan element hidrojen (ametal) olabilir.. 1. periyot ametal (H) ile başlar. 1. periyotta toprak alkali metal yoktur. 3. X oda koşullarında gaz hâldedir. Y He yani soygazdır. 15. X 7A (ametal) Y 4A (ametal) Z A (Toprak alkali metal) Periyodik Sistem (Periyodik Özellikler) TEST Aynı periyotta sola doğru ve aynı grupta yukarıya doğru atom numarası azalır.. Atom yarıçapı (hacmi) aşağıdan yukarı gidildikçe azalır, sağdan sola gidildikçe artar. 3. Elektronegatiflik Bağ elektronlarını çekme isteği İyonlaşma Enerjisi Gaz haldeki ortamdan 1 elektron koparmak için gerekli enerji Elektron ilgisi Gaz haldeki atomun elektron alması sırasındaki enerji değişimi 4. Bir atom için; elektron koparıldıkça bir sonraki elektronun koparılması zorlaşır. 5. Y ve Z nin ikiside metaldir ve aralarında bileşik oluşturamazlar. 10 YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ

18 Atom ve Periyodik Sistem 6. İyonlaşma enerjisi bir grupta yukarıdan aşağı inildikçe azalır. Aynı periyotta sağdan sola gidildikçe Elektronegatiflik azalır. Aynı periyotta aşağıdan yukarı gidildikçe atom çapı azalır. 7. Değerlik elektron sayısı en fazla olan Y ve Z dir. 8. X 1A Y A Z 3A T A Y = T > X 9. X 1A veya 4A olabilir. Y A veya 5A olabilir. 10. X metal, Y yarı metal Z soygazdır. 11. X soygaz Y metal Z ametal 1. iyonlaşma enerjisi en büyük olan X tir. 1. Enerji (A), X atomunun 1. iyonlaşma enerjisidir. Enerji (A) ve Enerji (C), 1. ve. iyonlaşma enerjileri olduğundan toplamları Enerji (B) ye eşittir. 13. Atom yarıçapı aynı periyotta sağdan sola gidildikçe ve aynı grupta yukarıdan aşağı inildikçe artar. Periyodik Sistem (Periyodik Özellikler) TEST Aynı periyotta soldan sağa gidildikçe atom yarıçapı (hacmi) azalır.. Atom yarı çapı aynı periyotta sağdan sola gidildikçe ve aynı grupta yukarıdan aşağıya inildikçe artar. 3. Periyodik sistemin en elektronegatif atomu F dur. Periyodik sistemin elektron ilgisi en fazla atomu CI dur. Ametalik özellliği en fazla olan F dur X:. periyot 6A X 1A Y 3A Z Tabloya bakılarak grubu bulunamaz. T 1A 11. K 1A 4 K 4A 10 M 3A M 6A 1. X elementinin 3 katmanı, Y elementinin 4 katmanı vardır. 17 X: Y: Atom yarıçapı en büyük olan Z ise en solda olmalı. Elektronegatifliği en büyük olan X ise en sağda olmalıdır. 14. Elektron ilgisi en büyük olan Y dir. Atom yarıçapı en büyük olan Z dir. X A ve Y A grubunda olabilir. 15. Atom çapı aynı periyotta sağdan sola gidildikçe ve aynı grupta yukarıdan aşağı inildikçe artar. 1. iyonlaşma enerjisi soldan sağa gidildikçe artar. Periyodik Sistem (Periyodik Özellikler) TEST 0 1. Aynı grupta değerlik elektron sayısı değişmez. Sadece 8A grubunda He den dolayı azalır.. 1A ve 7A grubunda bulunurlar ve toplamları 8 dir. 3. T elementi 3. periyotta olduğundan atom çapı X ten büyüktür. 4. Y ile Z nin periyot numarası eşit ya da Z > Y olabilir. 5. T nin değerlik elektron sayısı 8, Z nin değerlik elektron sayısı Z dir. 10 Y:. periyot 8A 8 1 Z: 3. periyot A 8 Atom yarıçapı Z > X > Y İyonlaşma enerjisi Y > X > Z 5. 9 X: 10 Y: 11 Z: Periyodik tabloda yönlerinde atom yarıçapı artar. 7. Verilen genellemelerin tümü doğrudur. CEVAP iyonlaşma enerjilerine göre sıralama yapıldığında X, Y ve Z elementi verilen 3 konumda da bulunabilir. 9. Aynı periyotta iyonlaşma enerjileri için A > 3A dır. Metalik özelliği en az olan Y dir. 6. Atom çapı en büyük olan element Y dir iyonlaşma enerjileri Y > Z > X tir. 8. Değerlik elektron sayısı 3 tür. (3A grubundadır.) 3. periyotta olduğu bilindiğinden atom numarası 13 tür. Bileşiklerinde sadece pozitif değerlik alır. 9. Metalik özellik ve atom hacmi aynı grupta yukarıdan aşağı artar. 10. X elementi metal olmayabilir. 11. X ametal (Hidrojen), Y metal olabilir. X ve Y aynı periyotta olmayabilir. (H ve Li) 1. X elementi A veya 5A grubunda olabilir. Bu durumda 1. iyonlaşma enerjisi Y den fazla olur. 13. Y ve Z aynı grupta X ise onların sağında olmalıdır. YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ 11

19 Atom ve Periyodik Sistem Genel Tekrar Testi TEST 1 1. Sürtünme ve elektriklenme maddeler arası elektron alış verişi ile olur. Pozitif yüklü tanecikler negatif yükte bulundurabilir.. I. Dalgaboyu II. Genlik olmalıdır. III. Frekans 3. Dalton ve Thomson atom modellerinde atomda çekirdek bulunduğu düşüncesi yoktur. 4. He: 8A grubundadır. 5. mx 3 3 gram X + 8 gram Y 11 gram bileşik m = & Y gram X + 10 gr Y 165 gram 6. Artan madde Y olduğundan oluşan Z kütlesini artırmak için X maddesi eklenmelidir. 7. Katlı oranlar kanunundan bahsedebilmek için en az iki bileşik olmalıdır C 3 H 6 C H 6 Katlı oran dir CH 4 + O CO + H O (L) (4L) (L) (4L) C H 4 + 3O CO + H O (L) (6L) (4L) (4L) X 10. Aynı grupta sıralamaz şeklindedir. Y 11. 3A grubundadır toprak metalidir ve değerlik elektron sayısı 3 tür. 1. İzotop iyonlardır ve kimyasal özellikleri farklıdır. 3. Bileşikler sabit oranlar yasasına uyar. Tuz (NaCI), alkol(c H 5 OH) 4. Negatif yükler atom içerisinde homojen dağılmışlardır. 5. İki element farklı atom sayısı oranında birleşerek farklı bileşikler oluşturabilir. 6. Z soygaz ise Y ile aynı periyotta olmak zorundadır. 7. 7A > A > 3A mx m = = Bileşik 0 gram Y içerir. y Ca elementinin 0 gramı artmıştır. 10. Verilen bilgiye göre sonuçların tamamı elde edilebilir. 5 gr Ca + gr O 7 gr CaO 11. MnO Mn 3 O 4 Mn 3 O 6 Mn 3 O 4 Katlı oran: 3 1 PbO PbO Katlı oran: SO SO 3 Katlı oran: 3 NO N O 3 Katlı oran: : Fe O 3 FeO Katlı oran: 1. Faraday ın yaptığı elektroliz deneyleri ile elektrik akımı uygulanan maddelerin bileşenlerine ayrışarak anotta ve katotta toplandığını göstermiştir. 13. Yalnız elektron sayıları eşitse izotop değildirler ve kimyasal özellikleri farklıdır. 14. Elektron ve nötron sayılarına değer verilirse X 10Y 10Z Kütlenin korunumu kanununa göre; 1 Na + HNO 3 NaNO 3 + H 4,6 + x = , x = 1,6 gram 14. Aynı elementin iyonlarının atom numaraları (çekirdek yükleri) kesinlikle aynıdır. 15. Bilgi, verilen tüm kanunları kapsamaktadır. 3 gr C + 4 gr O 7gr CO Genel Tekrar Testi TEST 1. Verilenlere göre elementler iki farklı konumda bulunabilir. X YZ Z > Y > X YZ X X > Z > Y. X Dalgaboyu Y Genlik 1 YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ

20 BÖLÜM 3 Kimyasal Türler Arası Etkileşimler Kimyasal Tür Nedir? Test Lewis Sembolleri Test -... Kimyasal Türler Arası Etkileşimlerin Sınıflandırılması Test Kimyasal Türler Arası Etkileşimler Test Güçlü Etkileşimler Test Güçlü Etkileşimler (İyonik Bağ) Test Güçlü Etkileşimler (Kovalent Bağ)Test Güçlü Etkileşimler (Kovalent Bağ) Test Güçlü Etkileşimler (Metalik Bağ) Test Güçlü Etkileşimler (Karma) Test Zayıf Etkileşimler Test Zayıf Etkileşimler Test Fiziksel ve Kimyasal Değişimler Test Kimyasal Tepkimeler ve Denkleştirilmesi - Test Kimyasal Tepkimeler ve Denkleştirilmesi - Test Kimyasal Tepkime Türleri Test Kimyasal Tepkime Türleri Test Genel Tekrar Testi Test Genel Tekrar Testi Test Genel Tekrar Testi Test Zayıf Etkileşimler Test

21 3 BÖLÜM Kimyasal Türler Arası Etkileşimler Kimyasal Tür Nedir? TEST X: 8 elementi elektron verirse X + 8 B ile gösterilir. 1. Kimyasal türler; atom, molekül, iyon ve radikal olmak üzere 4 e ayrılır.. NO moleküler yapılı radikaldir X Y Z T Q I. İyon II. Molekül III. Atom IV. Radikal 5. Radikaller kararsız yapılardır. Soygazlar kararlı yapıya sahip radikal değildirler. 6. Radikaller yapılarında bir veya daha fazla ortaklanmamış elektron bulunduran kararsız yapılardır. 7. Molekül N, NO, CO Atom N, C, Fe Radikal N, CH 3 8. Radikal NO, CI Molekül NO, CI İyon NO, CI 9. CO elementel molekül değildir. 10. O Elementel moleküldür. 11. O, H ve OH birer radikaldir. 1. Radikaller kararsız olduklarından doğada serbest hâlde bulunmazlar. 13. H ortaklanmamış elektronu olan bir radikaldir. 14. Radikaller yapılarında bir veya daha fazla ortaklanmamış elektron bulundurabilir. 15. Moleküller elementlerin birleşmesi ile de oluşabilirler. Moleküller iyonik bağlı da olabilirler. 16. CH 3 bir moleküler radikaldir T: 8 3 Lewis Sembolleri TEST T şeklinde gösterilir. 4. Lewis yapısı verilen elementin son katmanında 5 elektron bulunur X: X 13 X: X X: X 15 X: X 17 X: X Doğru gösterim 8Na B + şeklinde gösterilir. 7. X atomu 3 elektron alarak, Y atomu 1 elektron alarak ve Z atomu 3 elektron vererek aynı soygaz yapısına ulaşmışlardır. Bu soygaz 10Ne alınırsa; 7 X: 5A 9 Y: 7A 13Z: 3A bulunur X hidrojen olabilir yani Lewis gösterimi X şeklinde olur. 9. X elementinin atom numarası en az 8 olabilir. 10. Proton sayısı 4 olabilir. Ametal olabilir X: X 15 Y: X 17 Z: Z X Y Z T K L 13. Periyodik sistemde 5A grubunda yer alır. 14. Z elementinin eşleşmemiş elektron sayısı 4 olduğundan en fazla sayıda bağ yapar. 15. X ın katman elektron dağılımı CI atomuna aittir ve verilenlerin tamamı doğrudur. 16. Atom numarası 15 de olabilir. Kimyasal Türler Arası Etkileşimlerin Sınıflandırılması TEST 3 1. Kimyasal türler arasındaki bağı kırmak için gereken enerji aynı bağın oluşması için dışarıya verilmesi gereken enerjiye eşittir.. Hidrojen bağı moleküller arası bağ türüdür.. 9 X: 7 elementi 1 elektron alırsa 8 X B ile gösterilir. 3. I. Zayıf II. Güçlü III. Büyük 4. II. tepkimede moleküller arası bağlar koparılmıştır. YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ

22 Kimyasal Türler Arası Etkileşimler 5. İyonik bağ, kovalent bağ ve Metalik bağ güçlü, Hidrojen bağı ve Van der Waals etkileşimleri zayıf etkileşimdir. 6. N N bağının oluşması için dışarıya 159 kj / mol enerji verilmelidir. 7. Hidrojen bağı ve Van der Waals bağları fiziksel bağlardır. 8. Gelişen olay kuvvetli etkileşim olduğundan enerji değişimi 40 kj.mol 1 den büyüktür. 9. Kimyasal türler arası etkileşimler ile ilgili verilen yargıların tamamı doğrudur. 10. Güçlü etkileşimlerin kırılması sonucu kimyasal değişim gerçekleşir. 11. Güçlü etkileşimler koparıldığında maddenin kimlik özelliği değişir. Atomları bir arada tutan çekim kuvvetleridir. 1. Taneciğin molekülleri arasında zayıf etkileşimler bulunur. 13. Hal değişimlerinde zayıf etkileşimler kırılır maddenin kimlik özelliği değişmez. 14. H atomlarının birleşmesi ile H molekülü oluşumunda güçlü etkileşim söz konusudur. 15. İyonik bağ, Kovalent bağ ve Metalik bağ güçlü etkileşimdir. Kimyasal Türler Arası Etkileşimler TEST Güçlü etkileşimler koparmak için verilmesi gereken enerji 40 kj.mol 1 den büyük olmalıdır. Atomlar arası oluşan kimyasal bağlardır. 1. İyonik bağ, Kovalent bağ ve Metalik bağ güçlü etkileşimlerdir. 13. Fiziksel, olaylar sırasında zayıf etkileşimler etkin olur. Metanolün gaz fazına geçmesi ve KCI tuzunun suda çözünmesi fizikseldir. CEVAP. 14. Zayıf etkileşimler moleküller arasında gerçekleşen fiziksel bağlardır. Bu bağları koparmak için gereken enerji 40 kj.mol 1 den küçüktür. 15. Zayıf etkileşimlerin kırılması için gereken enerji 40 kj.mol 1 den azdır. Güçlü Etkileşimler TEST 5 1. İyonik bağlı bileşikler iyonik yapılıdır. Katı halde elektrik akımını iletmezler. Elektron alış verişi ile oluşurlar.. 0 X: metaldir. 1 K ametali ile iyonik bağlı bileşik oluş 8 8 turur. 3. Halojenlerle iyonik bağlı bileşikleri Y, Z, T metalleri oluşturur. 4. X ametal, Y metal olabilir. 5. X atomu elektron almıştır. 6. Z + + Y 3 Z 3 Y 1. I. Metalik Bağ II. Van der Waals bağları III. Hidrojen bağı. Güçlü etkileşimler atomları bir arada tutan kuvvetlerdir. Kimyasal bağları oluştururlar. 3. Kovalent bağ güçlü etkileşim, London kuvvetleri zayıf etkileşimdir. 4. Zayıf etkileşimlerde bağı koparmak için verilmesi gereken enerji 40 kj. mol 1 den küçüktür. 5. Kimyasal türler arası etkileşimler ile ilgili verilen yargıların hepsi doğrudur. 6. I. Güçlü (Kovalent) II. Zayıf (Hidrojen) III. Güçlü (Kovalent) 7. Bağ oluşumu sırasında dışarıya enerji verilir. Bağı koparmak için dışarıdan enerji almak gerekir. 8. Bağı koparmak için verilen enerji ne kadar büyük ise bağ o kadar sağlamdır. III > I > II 9. Fiziksel olaylarda moleküller arası bağlar kopar. 10. Aynı tür kutuplar birbirini iterken zıt kutuplar birbirini çeker. 7. İyonik bağlı bileşiklerde ilk önce metal sonra ametal yazılır. 8. İyonik bileşikler katı halde elektrik akımını iletmezler. 8 CI B Mg + 8 CI B şeklinde gösterilir Mg: 16 S: Lewis gösterimi Mg + 8 S B şeklindedir. 10. X son katmanında elektron bulunduran Helyum ile benzer özellik göstermez X: Metal Y Z molekül yapılıdır. 1 Y: ametal Y dubletini tamamlamıştır. 1 8 Z: ametal 6 1. Bağı oluşturan iyonların yarıçapı arttıkça bağ zayıflar ve erime kaynama noktaları düşer. 13. Bağı oluşturan iyonların çapı arttıkça bağ sağlamlığı azalır. 14. Erime noktası en büyük olan bileşik YF dir. Y nin atom yarıçapı en küçüktür. YGS KIMYA SORU BANKASI ÇÖZÜMLERİ 3