Ulusal Yaşlılık Konseyi - UYAK

Transkript

1 Farklılığımız bizi güçlü kılar AÜ Edebiyat Fakültesi Gerontoloji Bölümü G E ROB Ü LT E N Dergide yer alan tüm yayınlardan ve yazılardan Prof. Dr. İsmail Tufan sorumludur Yıl 2, Sayı Ağustos 2011 İ Ç İ N D E K İ L E R Önsöz 1 Ulusal Yaşlılık Konseyi 1 Acaba Rüyam Gerçekleşecek mi? Geriatri Derneklerine Açık Çağrı Alzheimer Hastalarının Aileleri Çok Memnun Somutlaştırılan Sübjektif Yorumlar Grounded Theory ve Objektif Hermeneutik Yaşlılık Dünya Çapında Bir Olgudur Ö N S Ö Z Size ABD den yazıyorum. Kısa süre için ayrıldığım halde Türkiye nin hasretiyle yanıp tutuşuyorum. Oysa buraya Ahıska Türkü göçmenlerin durumunu tetkik etmek, bir araştırma yapmak için geldim. Şimdi kendimi burada bir göçmen gibi hissediyorum. Amerikalı meslektaşlarımla Türkiye deki gerontolojik gelişmeleri konuşuyoruz ve onlara şimdiye dek yaptığımız çalışmaları anlatıyorum. Çoğu Türkiye yi tanıdığı halde, ülkemizin Gerontoloji alanındaki çalışmalarını bilmiyor. Anlattıklarımı hem ilgiyle dinliyorlar, hem de Türkiye nin Gerontolojide gelişmesi için yardım etmeye hazır olduklarını söylüyorlar. Tabii buna seviniyorum. Çünkü Türkiye ve ABD arasında geleneksel bir dostluk var ve bunun Gerontoloji alanına da yayılmasından her iki ülkenin de kazançlı çıkacağına hem ben hem de ABD li meslektaşlarım inanıyor. Burada samimi ve sıcak bir ilgi görüyorum, ama yine de Türkiye burnumda tütüyor. En kısa zamanda tekrar birlikte olmak dileğiyle şimdilik hepinize çok uzaklardan selamlarımı iletiyor, sağlık ve huzur diliyorum. Prof. Dr. İsmail Tufan Ulusal Yaşlılık Konseyi - UYAK Bilinç, insanın ilerlemesine yardım eden araçtır. Henry George Yaşlanma ve yaşlılıkla ilişkili sosyal sorunlara çözüm üretmek ve insanın yaşamında iyileşme sağlamak amacıyla Ulusal Sosyal ve Uygulamalı Gerontoloji Derneği (USUGD), Temmuz ayı sonunda yaptığı Genel Kurul Toplantısında Ulusal Yaşlılık Konseyi - ni (UYAK) kurma kararını aldı ve Nazilli Belediyesi ile işbirliği çerçevesinde çalışmalarına başlayacaktır. Nazilli Belediyesi nin lojistik, AÜ Gerontoloji Bölümünün bilimsel desteğini alan UYAK, aynı zamanda Ulusal Danışmanlık Kurulu, Yerel Danışmanlık Kurulu ve Uluslararası Danışmanlık Kurulu olmak üzere üç çalışma komisyonuna da sahiptir.

2 Sayfa 2 Yıl 2, Sayı 12 Acaba Rüyam Gerçekleşecek mi? Prof. Dr. İsmail Tufan Her insanın gerçekleşmesini istediği hayalleri vardır. Benim de bir rüyam ve onun gerçekleşmesi için şimdiden çalışmalara başladım. Rüyam gerçek olursa, 2021 de Türkiye için çok faydalı olacak. Size bugün biraz bundan söz etmek istiyorum. Geçen sayımızda size ABD ne yapacağım seyahatten söz etmiştim. Bu yazıyı oradan yazıyorum. Bir taraftan Ahıska Türkleri üzerine araştırma yaparken, diğer taraftan da 2021 yılında yapılacak olan Dünya Gerontoloji ve Geriatri Kongresi nin Türkiye - de yapılmasını sağlamak üzere Amerikalı bilim insanlarıyla temas kurmaya ve görüşlerini almaya çalışıyorum. Şimdiye kadar yaptığım görüşmelerin çok olumlu geçtiğini söyleyebiliriz. Eğer bu kongreyi Türkiye ye taşıyabilirsek, çok önemli bir işi de gerçekleştirmiş olacağız. Çünkü sadece Gerontolojide Türkiye nin adını uluslararası camiada duyurmakla kalmayacağız, aynı zamanda ülkemizin turizm sektörü açısından da çok Beyin, düşündüğümüzü zannetmemizi düşünmeyi sağlayan organdır. Ambrose Bierce önemli bir adımı atmış olacağız. Dünya Gerontoloji ve Geriatri Cemiyeti tarafından düzenlenen geleneksel kongreyi ülkemize taşımak için seçtiğim slogan şudur: 2021 de biz de varız ve yapabiliriz. Amacım Dünya Gerontoloji ve Geriatri Kongresi ni Antalya ve Nazilli ye getirmektir. Bunun için çalışıyorum. Kongrenin hem sembolik bir değeri vardır, hem de Türkiye de yapılması durumunda, ülkemizin kendisini Gerontoloji alanında uluslar arası alanda kanıtladığının somut bir göstergesi olacaktır. En büyük arzum, bugünkü öğrencilerimizin 2021 de düzenlenecek olan ve Türkiye de gerçekleşmesini istediğim kongrede gerontolog olarak söz almaları, yaptıkları çalışmalar hakkında diğer ülkelerin uzmanlarına bilgi veren konuşmalar yapmalarını görebilmektir. Allah kısmet ederse, ben de onları zevkle seyretmek istiyorum. Fakat bu kongre, aynı zamanda ülkemizde kongre turizminin gelişmesine de çok önemli katkı sağlayacaktır. Dünyanın çeşitli ülkelerinden gelecek olan binlerce bilim insanı, Antalya ve Nazilli de turizmin canlanmasını sağlayacaktır.

3 GeroBülten Sayfa 3 Geriatri Derneklerine Açık Çağrı Türk toplumunu 21. yüzyılda iki önemli değişim beklemektedir: Bir taraftan tarım toplumundan endüstri toplumuna geçiş sürecini tamamlayacaktır, diğer taraftan demografik değişimlerin derin etkilerini hissetmek ve bunları göz önüne almak zorunda kalacaktır. Tarım toplumundan endüstri toplumuna geçişini başarıyla tamamlanmasını sağlayacak olan ekonomik ve politik kriterler büyük ölçüde belli olduğu halde, genç toplumdan yaşlı topluma geçiş sürecinin nasıl olacağı veya olması gerektiği konusunda aynı şeyi söylemek çok zordur. Daha ziyade bu bağlamda kesin bir strateji olmadığı görülmektedir. Yaşlanma ve yaşlılık, ikisi de bugünkü anlamlarıyla dünya tarihinde yeni olgulardır. Yaşlı insanların sadece sayısı çoğalmakla kalmamıştır, aynı zamanda yaşlılık dediğimiz yaşam döneminin özellikleri de tamamen değişmiştir. Buna rağmen toplumumuzda hala sanki yaşlılık yokmuş gibi davranılmaktadır. Tamamen gençlere odaklı olan politikalara ağırlık verilirken, yaşlılar unutulmaktadır. Belki bunun haklı sebepleri olabilir, ama unutmayalım ki bugünün gençleri, yarının yaşlıları olacaktır. Sükunet, özgüvenin en hoş türüdür. Marie von Ebner- Eschenbach Demografik yaşlanma hızı iyice artan Türkiye nin buna bağlı olarak değişeceği ve değişmek zorunda kalacağı alanları dikkate almamız gerekmektedir. Eğitimden ekonomiye, aileden politikaya kadar her alanda yaşlanmanın etkileri hissedilecektir. Yaşlılar çoğalırken gençler azalacak, toplumsal yaşlanmanın etkileri artacaktır. Yaşlanmanın olumsuz ve olumlu sonuçlarını kontrol altına almamız gerekiyor. Şimdiye kadar yaptığımız çalışmalardan edindiğimiz bilgi ve tecrübelerimizi Geriatri dernekleriyle de paylaşmak istiyoruz. Onlara buradan açık çağrı yaparak Bize katılın, bir olalım ve var olduğumuzu dünyaya gösterelim! diyoruz.

4 Sayfa 4 Yıl 2, Sayı 12 RAN D E VULAR Prof. Dr. İsmail Tufan ın ABD seyahati nedeniyle randevular iptal edilmiştir. Prof. Dr. İsmail Tufan şu anda ABD de Ahıska Türkleri üzerine bir araştırma yapmaktadır. Ağustos 2011 Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz RAN D E VULAR : Japon Prof. Dr. Nakayama yedi kişilik uzman ekibi ile Türkiye ye geliyor : Prof. Dr. Nakayama ve ekibi Antalya da özel ve resmi kuruluşların temsilleri ile buluşacak. 17/ : Japon Prof. Dr. Nakayama Nazilli de kurs verecek ve Akseki köyünü ziyaret edecek. 24/ : II. Türkiye Gerontoloji Atlası (Geroatlas) toplantısı yapılacak. Eylül 2011 Pzt Sal Çar Per Cum Cmt Paz

5 GeroBülten Sayfa 5 Alzheimer Hastalarının Aileleri Çok Memnun Nazilli de bu yıl AÜ Gerontoloji Bölümü ve Nazilli Belediyesi işbirliği ile açılan Nazilli Alzheimer Hastası Bakım Merkezi nde bakılan yaşlı yakınlarının hizmetlerden memnun olup olmadıkları araştırıldı. Araştırmanın sonuçları, Alzheimer hastası yakınlarının bakım merkezinde verilen hizmetten çok memnun olduklarını ortaya koydu. Hizmeti kalitesi, tesis, personel ve yönetim boyutlarıyla ilgili soruları yanıtlayan hasta yakınlarından tam not alan Nazilli Alzheimer Hastası Bakım Merkezinin başarısı tesadüf değildir. Prof. Dr. İsmail Tufan ın geliştirdiği, kendi kendisini kontrol eden ve geliştiren bakım modeli ile çalışmaktadır. Hasta yakınları, bunun etkilerini hem kendilerinde hem yaşlısında görebildiğini belirtmektedir. Yaşlı Alzheimer hastalarının yakınları, kendilerine ve ailelerine daha fazla zaman ayırabildiklerini, aile içi ilişkilerde belirgin bir iyileşme olduğunu, daha az yorulduklarını ve sağlık durumlarının iyiye gittiğini belirtirken, yaşlısının evde bakımının da kolaylaştığını vurgulamaktadırlar. Bunun nedenini, bakım merkezinde yapılan gündüz bakımlarının hasta üzerindeki olumlu etkilerine dayandırmaktadırlar. Adalet, güçsüzün hakkıdır. Joseph Joubert Somutlaştırılan Sübjektif Yorumlar İnsanlar benzer şekilde yorumladıkları objektif koşullardan harekete ederek ya da bazı belirtileri yorumlayıp bunları somutlaştırarak realiteye dönüştürürler. Yorumlamaya dayalı olan realitelerin başkaları tarafından paylaşılması önemli değildir. Önemli olan ortak düşünce ve yorumlara dayanan, bunlar tarafından yaratılan ve paylaşılan realitelerdir. Dolayısıyla yaşlı insanların realiteleri, genç insanların realitelerinden farklıdır. Bunun dikkate alınması, yaşlıların toplumdan soyutlanmaması ve topluma katılımı açısından önemlidir. Kalitatif araştırmalarda bunlar dikkate alınır ve şu varsayımlardan hareket edilir: Sosyal realiteler ortak sosyal interaksiyonların yarattığı anlamlara ve ilişkilere dayanırlar. Yaşlı insanlar yaşam koşullarına yükledikleri anlamları, sentezleri ve duruma bağlı kolektif ve bireysel yorumlarını birbirlerine aktarırlar. Böylece bunlar yaşlıların davranışlarının da temelini oluştururlar.

6 GeroBülten Sayfa 6 Grounded Theory ve Objektif Hermeneutik Barney Glaser ve Anselm Strauss tarafından geliştirilmiş olan Grounded Theory, sosyal bilimsel kalitatif araştırmalarda kullanılan önemli yöntemlerden biridir. Bu yöntem keşfedici kavramıyla bağdaştırılır. Grounded Theory nin başlıca özellikleri şunlardır: Orta düzeyde betimlemelere ve bunların teorik genellemelerine izin verir. Yöntemin hedefi, sosyal süreçleri açıklamaya yarayan teorik modeller geliştirmektir. Fakat bulguların genellemeye uygun olup olmadıklarını önceden tahmin etmek mümkün değildir. Dedikodu, iftiracının en çok sevdiği silahtır. Abrose Bierce Objektif Hermeneutik, kalitatif verileri değerlendirme ve yorumlamada kullanılan önemli bir araçtır. Bu yöntemle insanların davranışları ve kararları, davranış ve karar süreçleri analiz edilir. Alınan kararlara yol açan, bunları teşvik eden, insanın kişilik özelliklerine bağlı psikolojik sebepler, bu metotta belirleyici bir rol oynar. Bu yöntemin başlıca amacı davranışlara yol açan objektif izleri keşfetmek ve ardından bunları takip ederek, insanların davranışlarını anlamaya çalışmaktır. Yaşlılık Dünya Çapında Bir Olgudur Türkiye 1960 lı yıllarda 6 çocuk doğuran kadınlar ve bebek ölümleri ile dünyanın sayılı ülkeleri arasındaydı. Bugün bebek ve çocuk ölümleri azalmıştır, ortalama yaşam süresi uzamıştır. Ortalama yaşam süresi 1970 de 56, 1990 da 65 ve 2009 da 72 yıl olmuştur. Doğum oranları 1970 ten başlayarak devamlı düşüş göstermektedir te 5,6 olan doğum oranı 1990 da 3,1 e 2009 da 2,1 e gerilemiştir. Toplumsal yaşlanmanın temel göstergelerinin hepsi Türkiye de mevcuttur. Türkiye, Meksika, Çin, Hindistan gibi ülkelerde ortalama yaşam süresinin uzayışı uzun süredir takip edilmektedir. Bu ülkelerde yaşlıların çoğaldığına gerontolojik ve geriatrik yayınlarda sıkça dikkat çekilir. Örneğin Hindistan da yaşı 60 ve üzerinde 100 milyondan fazla insan yaşamaktadır. TÜİK 2009 verilerine göre ülkemizde yaşlıların nüfustaki oranı %10,3 e ulaşmıştır. Yaşı 60 ve üzerindeki bireylerin sayısı 7,4 milyon olmuştur. itufan@akdeniz.edu.tr